Google This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct to make the world's books discoverablc onlinc. It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr. Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc publishcr to a library and fmally to you. Usage guidelines Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing tliis resource, we liave taken stcps to prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing lcchnical rcstrictions on automatcd qucrying. Wc also ask that you: + Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for personal, non-commercial purposes. + Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc use of public domain materials for these purposes and may be able to help. + Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout thisprojcct and hclping thcm lind additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. + Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offer guidance on whether any speciflc usc of any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe. About Google Book Search Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb at |http://books.qooqle.com/| 1 a V. a7 HARVARD COLLEGE LIBRARY p V I R I S .SUMlME venerandis et eruditissimis THEOLOGIAE DOCTORIBUS ET IN ACADEMIA ItNENSI PROFESSDRIBUS PUBLICIS ORDINARIIS HENRICO AUGUSTO SCHOTTIO 8ACAAKUM JLlTTEnARUM IXTERPnETI SAGACISSIMO ORATORIAE ARTIS CHRISTIAKAE AUCTOKl r|ClWp6 E;T EXEMPLO UiLUSTRI # lOANNI TRAUGOTT LEBERECHT DANZIO HISTOniAIVT ^CCLESIAE CHniSTIANAE £T PRACTICAS THEOLOCIAB DISCirLINAS SU.MT.IO ACUMIXE TKADENTI KEI LITTEnAniAE COCNITIONE COKSPICUO V N LUDOVICO FRID. B AUMG ARTEN - CRUSIO THEOLOGIAM UNlVEnSAM PHILOSOPHIAE ET MUrTIPLIClS SCIENTIAE LUMIKIBUS ILLUSTnANTI IN 01HNIBU8 DISCIPt.INIS VEnSATlSSIMO VIRIS ET SCniPTIS ET DOCTRINA EGREGIE MERITIS COLLEGIS ET AMICIS COMUNCTISSIMIS DELATOS SIBI SUMMOS IN THEOLOGIA HONORES OFnCII VENERAnONIS ET GRATI ANDH SIGNIFICATIONE REMUNERATURUS HUNC LIBRUM V. D. D. A U C T O R. «• • I - V I R I S ,SU>1*IE VENERANDIS ET ERUDITISSIMIS THEOLOGIAE DOCTORIBUS ET IN A.CADEMIA ItNENSI PROFESSORIBUS PUBLICIS ORDINARIIS HENRICO AUGUSTO SCHOTTIO 8ACAAKUM JLlTTEnARUM IXTERPnETI SAGACISSIMO ORATORIAE ARTIS CHRISTIAKAE AUCroAX f|CU!Npf> ET EXEMPLQ II-LUaTRI # lOANNI TRAUGOTT LEBERECHT DANZIO H1STORIA2VI ^CCLESIAE CHRISTIANAE ET PRACTICA8 THEOLOCIAB DISCirLINA^ SUMMO ACU3IIXE TRADEXTI REI LITTERARIAE COGNITIONE 'CONSPICUO LUDOVICO FRID. B AUMG ARTEN - CRUSIO THEOLOGIAM UNIVERSAM PHILOSOPHIAE ET HHUrTIPLIClS SCIENTIAE LUMIKIBUS ILLUSTRANTI IN OIHNIBUS DI8CIPt.INIS VERSATISSIMO % VmiS ET scniPTis et doctrina egregie meritis COLLEGIS ET AMlClS COMUNCTISSIMIS "^ . VI P R A E F A T I O. praesaglebat animus. Quo facto iude ex illo teiupore gramiiialicae soli Dpe- ram meam impendere coepi, quae in singulis eius partibus aut illustrau- da et exponenda qut supplenda et augenda esse videbantur, undique in- defesso labore quaerens et in collectiones hunc in finem institutas assidue condens. Hac auteni re satis occupatus Halis lenam ductus sum a providen- tia div^ina^ ubi tamen propositum nullo pacto abiiciebam, sed quod muneris mei officia mihi relinquebant otii, non solum ad collectiones augendas, sed etiam ad diiudicationem eorum, quae ab aliis grammaticis praestita erant, adhibeiidum esse apud me constituebam. Quae omniacum facilemet commo- dumlibro edendo progressum augurarentur, et exempla grammaticael.D. Mi- ' chaelis, quae procul dubio inter omnes principem locum omni iure tenue- rat, iam diu vendita esse omnia perspicerem» ad finem mihi piropositum ipsum progrediens colligendo tantum et in loculos reponendo amplius , iudulgere nolui, sed potius grammaticae scribendae iisque, quae inve- neram, in publicum emittendis omnem dicavi operam. Ne vero typothe- tae labore, quem iu libris huius generis difficilem esse magnisque et v^-? riis interrumpi in)pedimenlis nemo ignorat, opus nimis retardaretvir, typographi manibus tradidi, qur.e prima editioni paraveram, prolegomena et grammaticae ipsius partem ininime parvam , sperans fore ut incoeptum extemplo rcontinuare et, qui tunc temporis noodum scripti erant, librum secundum et tertium brevi pdst absolvere posscm. Hac tamen in re vehe- meiiter me fefellit raea expectatio. Nam quod mihi promisoram otium , aut scholae habcnda(e eorumqde, quae in iis tractanda erant, collootio, diiu- dicatio et elaboratio mihi abripuere, praeter scholas theologicas post /fo- segartenii collegae amicissimi discessum veteris foederis exegesiii et. littq- rarum o?rientalium studia acroasibus ioi hac universitate adiuvanti, aut iis, quae imprimebantur, corrigcndis ac rcpetito exainini subiiciendjs, quae re§ quantum taedii habeat, quantum temporis postulet, inter onnies con- stot, fere totum consumtum est. Quae cum ita sint, in opere suscepto me lento grada perrexisso, non miraberis. Quid? quod oculorura dqlo-* res acerbissimi et pertinacest qui iam Halis degentem saepe et vehemen- ter cruciarant et mala valetudinis conditio, sedentariae vitae adhaerens, stu- « I PraEFATIO. VII diis autem valde inimic^ stimulis sttis non ad laborem propellebant, sed adeo ipsorum impulsui reluctantem ab eo avocabant ft deterrebant. Denique ob longum tempus, quo liber imprimendus erat, non contigit, qnanquam praecipue in operibus ex hoc genere optandum est, totum ab- solvi uno eodemque typotheta. Quae res, quanti sit momenti, quicun- que harum litterarum gnarus est, sponte intelliget. Namque qui hui* artis typographicae parti felicissimo successu operam navent, ubique re» periuotur paucissimi , iidemque institutionis plerumque indigentes eorum, qui rei populorum orientalium litterariae (autores et propagatores .atit codices orientales aut libros de linguis Asiae edere audent etcupiimt, ita ut typotheta officinam suam cum alia commutante instituti ratio facile con- fuhdatur novusquc fhigendus et instituendus sit eius laboris molitor ilon* riisi pedetentim auctoris voluntati et rationi assuefaciens sese atque ac- commodans. His igitur rebus progressum non semel intercipientiblis quo animo ad difficileni laborem eumque difficultatis magnitudine et varie* tate hon raro omnes vires profligantem me accinxerim, facile quisque videt Lenivit interea meam tristitiam, ac mentem fortiter erexit ve- rissimuni illud Octaviani Augusti dictum a Suetonio (Vit. Aug. c. 25.) relatum , sat celeriter Jieri^ qmdquid Jiat satis bene. Itaque libro tandem absoluto, nihil aliud restat, nisi optatum et spes, iis , quorum est de eo vere et recte iudicare, meam indnstriam commendatum iri, ita ut si lentum quidem me invenerint scriplorem, certe non frustra me labo- rasse profiteantur. Quae vero huc usque narrata sunt, non solum apud eos mihi fore excusationi , qui grammaticae meae editionem nimis tardam non sin^ ulla veri specie existimaverint , sed etiam eos mfttiores spero redditura iudices, si qui forte hic illic aliquam dissimilitudinem , quod tamei) vix timeo, deprehendisse sibi videantur. Quantum enim penes me erat, omni- bus sane operis partibus aequitatem necessariam cum in rerum expositione tmn in ratione dicendi dare et conservare sum annixus; itaque, si hanc legem, quam mihi scripseram , alicubi revera transilivenm, certe negligen- tiam quampiam aut socordiam non in caussa esse. existimet benevblus lector. VHI Praefatio. Quam rationem iii hoc libro scribendo secutus sim, paucls demon* strandum erit. Etenim quae Gesenius in grammatica Hebraicae lingoae inaiori et Silvester de Sacy in Arabica praestiterunt, ea, ut quae volue* rim,i ngenue fatear, Syriacae linguae, nimis diu lieglectae , comparare ma* ximopere studui. Magnum sane opus et arduum , nimia fortasse audacia ! Sed praecipua illa exempla adspirasse semper iuvabit. In adornandis sin- gulis rebus, quae ttactandae erant, earumqne ordine Gesenii vestigia fere ubique pressi , cum propter rationem mihi quam maxime arridentem, tum^ quod illius grammaticas a plurimis hebraicae linguae cultoribus usur« pari haud igiiorabam. Qui vero nostro tempore Syriacam linguam sibi sumunt discendam, ii fere omnes Hebraicae aliquamdiu operam nava- runt aut certe ut navarint, optandum est. Non defuerunt omnino, qui ftliter hac de re statuerent, et Semiticarum linguarum institutionem a Sy- riata vellent incipi, inter quos enlihuit /. JD. Mickaelis ♦), sed quae propter facilitatem huius linguae speciosam de eius studio Hebraicae linguae institutioni praecedente sibi promittunt commoda, minoris mo- menti, ne dicam omnino vana sunt, cum permultae Syriaci sermonis formae ac proprietates nonnisi Hebraici comparatione feliciter possint illustrari et explicari. Quae cum ita sint, necessarium xnihi videbatur, ut plurimos libri mei leptores Hebraicae linguae gnaros sumerem et ad eam liuius linguae grammaticam, quae omnium manibus versatur, diligenter adverterem, ne quisquam ordine aut tractandi ratione mutata turbaretur, inque progressu retardaretur. Quae res ne iis quidem afferet quidquam detrimenti, si qui aliorum virorum institutione in Hebraicis uti praefe-* rant; nam alii rerum tractandarum rationi assuetos simplex ordo et for- ma, conspectus grammaticae praemissus et Index tripartitus multum ad- iuvabunt. Omnes, qui innotuerunt, libros hanc rem tractantes fere in cunctis grammaticae partibus inspexi, et si quid praebebant boni, in meum nsum converti, ubi vero mihi non satisfaciebant , quae deerant meis *^ 'jibhandlung von der Sjrisehen Sprache tmd ihrem Gebrauch, $. 4. « \ I f P R A £ ,F A T I 0. IX 9 r observationibus stipplevi, et quae minns recte dicta erant, emendavi. Gum vero non solum quae vera videbantur tradere, sed etiatn persaepe aliorum virorum sententias refutare et einendare opus esset, magis quam ab initio expectaveram et volueram , ambitus libri crevit. Hoc tamen, quia his studiis.se dantes aut nullo aut per breve tantum tempus uti so- lent et possunt magistro, non pro vitio habuerim, sed potius laudj futufum esse libro meo putaverim; immo exemplorum copiam, largam rerum ex- positionem atque accuratam sententiarum probationem magis ad eum le- gendum allecturam ^ esse quam deterrituram spero et; opto. Diisplicuit enim mihi semper consuetudo vulgo recepta in eadem lingua discenda pluribus utendi libris , ita ut primum brevis et curta, post vero. maior^ magisque accurata grammatica discipulorrun tradatur manibus; in ori^n« talibus ergo litteris, quarum cultores per omne tempus pauci erant et erunt, nostrum esse videtur, illum morem, ex mea quidem sententia non solum inutilcm, sed etiam saepe noxium, relinquere ac discentibus statim ab initio libros porrigere omnia, quae scire debent, apte complecteiltes. In quam sententiam abierunt viri* de his studiis longe meriti, /. JD. Michaelisy Vaterus^ Gesenius^ alii. Recte enim ct acute primus eorum in praefatione ad suam Syriacae linguae grammaticam ita disserit: „Sex fere menses , aut, ut proprie loquar, quinque tribui Syriacae linguae dis^ cendae in academiis solent: breve, sed tamen sufHciens facillimae (?) linguarum tcmpus, modo copiosam habeant et divitem grammaticam^ quam non totam explicet doctor^ sed ex qua res primarias excerpat^ viva voce traditurus^ quamque legere totam et inter discendum evolvere possint: maocima enim pars hreviculi temporis lectioni et interpretationi librorum Syriacorum impendenda. At in sterili grammaticae brevitate al- ,terum accidere necesse est, sive ut tempus teratur eam supplendo^ iisque calamo etiam excipiendis, quae impressa magno temporis coippendio legi potuissent, quod ipsum tempus libris Syriacis legendis perit; sive ut multa ignorent scitu necessaria , linguamque aliquo legendi usu imperfectius ac minus grammatice discant^^ Poterat etiam vir docendi facultate, ut no* tum eit, praeditus maxima commemorare , adolescentibus magistri insti- % « « X P R A £ F A T I Oi» ttitioni ereptis nonnisi librorum superesse auxiliuin , quod tamei) » (i * illi elementis solis et rebus vulgaribus dicantur , quam parvum sit. &•• cile intelligitur. Ne vero ii , qui Syriacam linguam callere incipiuni^ magna rerum mole obruantur, quae ipsorum caussa dicta sunt, maiori- bus typis imprimi curavi; minoribus vero aut argumenta sententiarum a me propositarum , aut accuratam rei difficilioris expositionem , aut rario^' rum formamm et anomaliae commemorationem , aut deniqiie errorum ' vulgo reeeptorum castigationem discipulis profectioribus et doctoribus scriptas. £x boc genere non solum sunt annotationes singulis paragrapbis appositae, historici in rationem graviorum grammatices decretorum tra- ctandorum olim adbibitam commentarii, reique litterariae enarrationes, sed etiam totae paragraphi in ea , quae tironibus non satis utilia aut superflua videntur , profectioribua contra ignota esse non debent , ex ordine syste* . matis propositi commentantes. Quae cum ita se babeant, ac^ipis libro meo et breviorem rerum tironibus necessariarum delineationem et simol copiosam omnium grammatices partium expositionem^ . £x iudicio grammaticonun optimae notae , si quis in sola formaruxii grammaticalium recensione et probatione vetsatur, officio suo satisfacit iiullo pacto; itaque quae inveneram illustrarem, eorumque origineaaa et nexum cum aliis, quae in notitiam venerunt , linguae proprietatibus d^* tnonstrarem necesse erat. Qua in re onuiino facile aberrare a via recta potes et opinionum praeconceptarum dumetis detineri, quod recentiores nonnulli^ qui in laude Gesenii, procul dubio felicissimi grammaticae Hebraicae reformatoris 9 detrectanda mirum in modum sibi placent, et ao- vandi studio prorepti omnia ipsorum luminibus illustrari posse opinantur, ^atis superque suo monstrarunt exemplo; sed cautione et circumspectione ab omni pruritu et temeritate alienis, sinceritate vanae gloriae baud indul- gente, quae, nostram cognitionem mancam esse probe sciens, ubi non invenit quod probetur, ignorantiam libere profitetur, tutus esse potes Buasoribus, auctoribus et ducibus. Itaque non semel opinionem meam» ubi audacius egisse mihi videbar, reiicere aut certe a publicatione reti- nere malui, quam sagacitatis gloriolam captans in explanationis incerta^ abire iter devium. PRAEFATIO. Ouod consiliuin in hac grammatica edenda milii proposuerim, cmn dili-' genter eam et attente legentibus facillime sane perspiciatur , multis demon* strare superfluum visum est £x quo enim et animo meo me vehementer ; propellente et Gesenio auctore ac suasore ad accuratum litterarum orien« talium studium accesseram, Aramaicae potissimum linguae cum gramma« ticam hodiernae orientis cognitioni accommodatam ^ tum lexicon cuncta vocabula complectens quam maxime desiderari,, et ab praeceptore amatis- simo edocebar et ipse probe intelligebam. Cum igitur inter nostrates reperirem paucos, qui huic Semiticae arboris ramo tribuerent singularem diligentiam, ita ut ab iis opera huius generis potuissent expectari, de re litteraria me aliquantulum meriturum esse opinabar , si in iis quae a viris doctis quasi ih medio erant relicta, animi mei vires, quantulaecunque essent, multifariam ac crebro exercerem. Postquam ergo Gesenio, cuius auctoritas in his rebos mihi erat et ad ^ cinerea usque manebit -ma« xima, meum videram placere consilium, rem statim aggredi nuUus dubltavi. Mox vero non solum quantum in me susceperim labpris , satis sentiens, sed etiam lexicQ struendo alios viros (vid. pag« 40. et 55.) et €ru« ditione atque intelligentia multo me maiores operam suam navare certior fi&ctus , coercendum esse iudicavi consilium meum , ne cum iis in con- certationem venirem, quorum praestantiam a me non modo non supenn tum iri, sed quos ne attingere quidem me posse meus mihi manifesto - \ ' o l^uJQ-cp.i fi.,<;]^1^ ANDREAE THEOPHILI IJOFFMANNI PHILOS. ET THEOL. D. IN lENENSI LITTERARUM UNIVERSITATE THEOL. PROP. P. O. GRAMMATICAE SYRIACAE LlBRI IIL Ne quis fanqnam parva faiti Jiat ^ammatices elementa ^ — «- — quia intefiora reltit sdcri huius adeunkibus apparcbit multa rerum subtilitas ^ quae non modo acaere in- ^enia pncrilia, sed excrcere altissimam quoque cruditionem ac scientiam possit. Qvivcr, Instit. Orat. I, 4. CUM TRIBUS TABULIS VARIA sr.RIPTUIlAE ARABIAICAE GENERA EXIUBENTIBUS. H A L A E IMPEMSIS ORPHANOTROPHEI. MDCCCXXVII. H VI P R A E F A T I O. \ praesaglebat animus. Quo facto iiide ex illo teiupare grammaticae soli bpe- ram meam impeiidere coepi, quae in singulis eius partibus aut illustrau- da et exponenda 2^ut supplenda et augenda esse videbantur, undique in- defesso labore quaerens et in collectiones Hunc in finem institutas assidue condens. Hac autem re satis occupatus Halis lenam ductus sum a providen- ' tia divina^ ubi tamen propositum nuUo pacto abiic^ebam, sed quod muneris mei officia mihi velinquebant otii, non solum ad collectiones augendas, sed etiam ad diiudicationem eorum, quae ab aliis grammaticis praestita erant, adliibendum esse apud me constituebam. Quae omnia cum facilem et commo- dumlibro edendo progressum augurarentur, et exempla grammaticael.D. Mi- chaelis, quae procuLdubio inter omnes principem locum omni iure tenue- rat, iaxadiu v^ndita esse omnia perspicerexn , ad finenl mibi piropositani ipsum .pro^^ediens colligendo tantum et iu loculos reponen.do amplius .iudulgere iiolui, sed potius grammaticae scribendae iisque, quae inve- neram, in publicum emittendis- omnem dicavi operam, Ne vero typpth^- tae iabore^ quetn in Ubjfis. huius generis difiicilem esse magnisque et v^-r riis interrumpi impedimeatis nemo igndrat , opus nimis retardar^tvir, typogTaphi manibus tradidi, qur.e prima editioni paraveram, prolegomen^ et grammaticae ipsius partem minime parvam , sperans fore ut incoeptu^ extemplo icontinuare et , qui tunc temporis nondum scripti erant , librum. secuhdym ^t tertium brevi post abaolvere pos^cm. Hac tamen in re vehe- mehter me fefeHit iriea expectatio. Nam quod mihi propmiseram otium-, ^ut scholae iiabcnd^ ^Qmmqiie, quae in iis tractanda erant, collootio, diiu- dicatio et elaboratio n:\ihi abripuere, praeter scholas theologicas po^t lio- segartenii collegae amicissimL discessum veteris foederis exegesiii et litt^- ^ rarum oiientalium studia acroasibus in hac universitate adiuvantii aut iis^ quae imprimebantur^ corrigendis ac repetito examini subiiciendis, quae res ^uantum Uisdii habeat , quantum temporis postulet, inter omnes con- slat, fere totum consumtum est. Quae cum ita sint, in opere suscepto ine lento gradn perarexisse, non miraberis. Quid? quod oculorum dqlo- res acerbisfiimi et pertinaces, qui iam Halis degentem saepe.et vet^menT ter cruciaraut et mala valetudinis conditio, sedentariae vitae adhaerens, stu- 4. Pra£.fatio« Vll § diis autem valde inimic^ stimulis suis non ad laborem propellebant, sed adeo ipsorum impulsui reluctantem ab eo aVocabant deterrebant Denique ob longum tempus, quo liber imprimendus erat^ non contigit, quf^nquam praecipue in operibus ex hoc genere optandum est, totum ab- solvi ^uno eodenique typotheta. Quae res, quanti sit momenti, quicun- que harum litterarum gnarus est, sponte intelliget. Namque qui huici artis typographicae parti felicissimo successu Operam navent, ubique re- {>eriuQtur paucissitni , iidemque institutionis plerumque indigentes eorum, qui rei populorum orientalium litterariae fautores et propagatores .aut codices orientales ' aut libros de linguis Asiae edere audent eicupiunt, ita V ut typotheta oflicinam suam' cum alia commutante ihstituti ratio facile con- fuii^atur novusque fhigendus et instituendus sit eius laboris molitor Hon* tiisi pedetentiiii aitctoris voluntati et rationi assuefaciens sese atque ac« comtnodans. His igitur rebus progressum non Seniel intercipientibus quo animo ad difficilem laborem eumque difficultatis magnitudine .et ^^rie- tate non raro omnes vires profligantem iHe accinxerim^ facile quisque videt. Lenivit interea meam tristitiam, ac mentem fortiter erexit ve- rissimtmi illud Octaviani Augusti dictum a Suetonio (Vit. Aug. c. 25.) relatum, sat celeriter Jieri^ qtddqnid Jiat satis bene. Itaque libro tandem absoluto, nihil aliud restat, nisi optatum et spes, iis , quorum est de eo vere et recte iudicare, meam industriam commendatum iri, ita ut si lentum quidem me invenerint scriptorem, certe non firustra me labo- rasse profiteantur* Quae vero huc usque narrata sunt, non solum apud eos mihi fore excusationi, qui grammaticae meae editionem nimis tardam non siae ulla veri specie existimaverint , sed etiam eos n^tiores spero redditura iudices, si qui forte hic illic aliquam dissimilitudinem , quod tameii vix timeo, derprehendisse sibi videantnr. Quantum enim penes me erat, omni- bus sane operis partibus aequitatem necessariam cum in rerum expositione tum in ratione dicendi dare et conservare sum annixus; itaque, si hanc legem, quam mihi scripseram , alicubi revera transiliverim, certe negligeu- tiam quampiam aut socordiam non in caussa esseexistimet benevblus lector. VHI Praefatio. Quam rationem in hoc libro scribendo secutus sim, paucis demon- strandum erit. Etenim quae Gesenius in grammatica Hebraicae linguae maiori et SiLvester de Sacy in Arabica praestiterunt, ea, ut quae volue* rim,i ngenue fatear, Syriacae linguae, nimis diu neglectae , comparare ma* ximopere studui. Magnum sane opus etarduum, nimia fortasse audacia! Sed praecipua illa exempla adspirasse semper iuvabit In adornandis ,sin- gulis rebus, quae ttactandae erant, earumqne ordine Gesenii vestigia fere ubique pressi , cum propter rationem mihi quam maxime arridentem, tum^ quod illius grammaticas a plurimis hebraicae linguae cultoribus usur* pari haud igiiorabam. Qui vero nostro tempore Syriacam linguam sibi sumunt discendam, ii fere omnes Hebraicae aliquamdiu operam nava« runt aut certe ut uavarint, optandum est. Non defuerunt omnino, qui ftliter hac de re statuerent, et Semiticarum linguarum institutionem a Sy« riaca vellent incipi, inter quos enlihuit /. D. Michaelis *), sed quae propter facilitatem huius linguae speciosam de eius studio Hebraicae linguae institutioni praecedente sibi promittunt commoda, minoris mo- menti, ne dicam omnino vana sunt, cum permiiltae Syriaci sermonis formae ac proprietates nonnisi Hebraici comparatione feliciter possint illustrari et explicari. Quae cum ita sint, necessarium xnihi videbatur, ut plurimos libri mei leictores Hebraicae linguae gnaros sumerem et ad e^m huius linguae grammaticam, quae omnium manibus versatur, diligenter adverterem, ne quisquam ordine aut tractandi ratione mutata turbaretur, inque progressu retardaretur. Quae res ne iis quidem afferet quidquam detrimenti, si qui aliorum virorum institutione in Hebraicis uti praefe- rant; nam alii rerum tractandarum rationi assuetos simplex ordo et for- ma, conspectus grammaticae praemissus et Index tripartitus multum ad* iuvabunt. Omnes, qui innotuerunt, Ubros hanc rem tractantes fere in cunctis grammaticae partibus inspexi, et si quid praebebant boni, in meum usum converti , ubi vero mihi non satisfaciebant , quae deerant meis •^ 'Abhandlung von der Sxrisehen Sprache tmd ihrem Oehrauch, §. 4, _ \ Prae.fatio. nc obsenrationibus suppleyi, et quae minus recte dicta erant, emendavi. Cum vero non solum quae vera videbantur tradere, sed etiani persaepe aliorum virorujn sententias refutare et einendare opus esset, jnagis quam ab initio expectaveram et volueram , ambitus libri crevit. Hoc tamen, quia his studiis se dantes aut nulio aut per breve tantum tempus uti so- lent et possunt magistro, non pro vitio habuerim, sed potius laudf futurum esse libro meo putaverim; immo exemplorum copiam, largam rerum ex- positionem atque accuratam sententiarum probationem magis ad eum le- gendum allecturam ^ esse quam deterrituram spero el; opto, piBplicuit enim mihi semper consuetudo vulgo recepta in eadem lingua discenda pluribus utendi libris , ita ut primum brevis et curta, post vero. maior^ magisque accurata grammatica discipulorum tradatur manibus; in ori^n- talibus ergo litteris, quarum cultores per omne tempus pauci erant et erunt, nostrum esse videtur, illum morem» ex mea quidem sententia non solum inutilem, sed etiam saepe noxium, relinquere ac discentibus statim ab ihitio libros porrigere omnia, quae scire debent, apte complecteiites. In quam sententiam abierunt viri. de his studiis longe meriti, /. D. Michaelis^ Vaterus^ Gesenius^ alii. Recte enim et acute primus .eonun in praefatione ad suam Syriacae linguae grammaticam ita disserit: „Sex fere menses , aut, ut proprie loquar, quinque tribui Syriacae linguae dis^ cendae in academiis solent: breve, sed tamen sufficiens facillimae (?) linguarum tempus, modo eopiosam habeant et divitem grammaticamj quam non totam explicet doctor^ sed ex qua res primarias excerpat^ viva voce traditurus^ quamque legere totam et inter discendum evolvere possint: maxima enim pars breviculi temporis lectioni et interpretationi librorum Syriacorum impendenda. Ax in sterili grammaticae brevitate al- ,terum accidere necesse est, sive ut tempus teraiur eam supplendo^ iisque calamo etiam excipiendis, quae impressa magno temporis coippendio legi potuissent, quod ipsum tempus libris Syriacis legendis perit ; sive ut multa ignorent scitu necessaria , linguamque aliquo legendi usu imperfectius ac minus grammatice discant.^^ Foterat etiam vir docendi facultate, ut no* tum e^t, praeditus maxima commemorare, adolescentibus magistri insti- ♦ # \. » « s PraefatiOi» tiitibni ereptis nonitisi librorum superesse au^iliuin, quod' tameny (i ^ illi elementis solis et rebus vulgaribus dicantur ^ quam pafvum sit. &« cile intelligitur. Ne vero ii , qui Syriacam linguam callere incipiuntg magna rerum mole obruantur, quae ipsorum caussa dicta sunt, luaiori- ' bus typis imprimi curavi; minoribus vero aut argumenta sententiarum a me propositarum , aut accuratam rei difficilioris expositiouem , aut xfixUh rum formarum et anomaliae commemorationem , aut deniqite errorum ' vulgo reeeptprum castigationem discipulis profectioribus et doctoribo^ scriptas. £x hoc genere non solum sunt annotationes singulis paragrapbift appositae, bistorici in rationem graviorum grammatices decretorum tra- ctandorum olim adhibitam commentarii, reique litterariae enarrationes, s^d etiam totae paragraphi in ea, quae tironibus non satis utilia aut superflua videntur, profectioribus. contra ignota esse non debent, ex ordine syste- . matis propositi commentantes. Quae cum ita se habeant, ac^ipis libro meo et brevibrem rerum tironibus necessariarum delineationem et simol copiosam omninm grammatices- partium expositionem^ . Ex iudicio grammaticormm optimae notae , si quis in sola formarum grammaticalium recensione et probatione versatur, officio suo satisfacit nullo pacto; itaque quae inveneram illustrarem., eorumque originem et nexum cum aliis, quae in notitiam venerunt , linguae proprietatibus d^* monstrarem necesse erat. Qua in re onmino facile aberrare a via recta potes et opinionum praeconceptarum dumetis detiaeri^ quod recentiores nonnulli^ qui in laude Gesenii, procul dubio felicissimi grammaticae Hebraicae reformatoris , detrectanda mirum in modum sibi placent, et ao- vandi studio prorepti omnia ipsorum luminibus illustrari posse opin^tur, satis superque suo monstrarunt exemplo; sed cautione et circumspectione ab omni pruritu et temeritate alienis, - sinceritate vanae gloriae haud indul- gente, 4}uae, nostram cognitionem mancam esse probe sciens» ubi nou invenit quod probetur^ ignorantiam libere profitetur, tutus esse potes snasoribus, auctoribus et ducibus. Itaque non semel opinionem meam, ubi audacius egisse mihi videbar, reiicere aut certe a publicatione reti^ nere malui, quam sagacitatis gloriokm captans in explanationis incertae abire iter devium. P B ^ £ T.A T I 6. ^Xl Quae a xire miitata et aucta aut primum propoaita sint ^ non est , quod liocloco singulatim indicem. Etenim ea non tam pauca esse mihipersua- sum cst , ut kctor tenevoltts nequeat certe partem eorum facillime invenire, jHraecipue si brevem, qua plurima grammaticae capita incipiunt, narra- tionem eius, quod ab aliis praestitum est, cum mea rerum expositione >collipaTare voltierit. Exempla a me laudata in eum ordinem, iquo le^ gtHitar^ non inconsulto redegi^ sed ubique lectoris usus mihi ante oculos versabatur. Itaque alphabeticum ordinem, ubi res ipsa noh sua« debat alium, praecipue ergo in etymologia, praeferendum censui; hoc anim modo singularum vocum inventionem quam maxime adiuvari^ in ai>rico est. Ubi vero loquendi usum non certo tahtum tempore, sed quovis aevo viguisse demonstrandum erat, lit in ^luribus Syntaxeos locis, ;aliam. viam ingressus sum, primum ex versione Feschito et Yeteris et Novi Foederis , deinde ex aliis librorum sacrorum versionibus , ^x scriptis Ephraemi aliorumque scriptorum Syriacorum exempla depromens, ultimo •autena loco Barhebraei dicta pbnens. In versionibus non acquiescendum esset iam /. Z). Michaelis ^) et intellexit et indicavit, et magnum, quod inter scriptorem et libri alicuius interpretem intercedat, discrimen non aeglcxit; alia^ ait, certe in multis ratio^ lingua^ oratio auctoris sua scri-' bentis^ alia interpretis. Qua re ad antiquioi;um grammaticorum consuetu- dinem, xionnisi locos Beschito N. T. afferentium, si rediissem, in maxi- •aqmi' inicarrissem reprehensionem. De quorum tamen usu satis coh* ,8tali»t, exemplorum copiam superfluam duxi, et nonnisi €a attuli, quae 4icendi rationcm bene illustrare et satis probare videbanfur. Yeteris T. versione simplici usus sum, «icuti Bibliis Polyglottis Londinensibus ex- hibetur, Feschito Butem N. T., nisi aliud adiecto signo indicatur, ex edi* tione Gutbiriana; omnes loci versioniun V. et N. *r. , nisi vox PhiltfX. aut Hieros. additur, ex simplici desumti sunt. Prolegomena cum tribus tabulis scripturam Aramaeam illustrantibus de Syriaci sernionis et cognatarum linguarum indole et ratione» de Syrorum *) Pracf. ad sraxniD. Syr. p. r. ♦ #2 XII m PRAEFATIO. historiaeornmque scriptura, pro snperfluis non habebit, qui quanti momenti hae res sint , secum serio reputayerit. lam I. D. Michaelis in grammatica Bua, quod tunc temporis solum fieri poterat, hanc reih tetigit^ cuius exemplum, ubi consilium meum minus probatum fuerit» certe excusa- tionem apud harum rerum iudices mihi parabit. Cognatarum , linguarum cpmpyationem nuUus nostro tempore omitteBe debet grammaticuis , quanquam etiam hac in re fines transilira potest, quo facto magis nocet quam prodest. Me ab eorum partibus non star^, qui abusum illum aut verbis. aut exemplo suo commendent, primo obtutu apparebit. Ad reliquas Aramaeorum saepius respexi dialectos quam ad Ara- bicam linguam, et sermonem Zabiorum» cum parum notum esse yide* rem , praesertim in elementis et etymologia ab hac cc^mparatione non ey- pludendum esse censui. f lura , quae de eo in promtu erant , alio loco et tempore exponam. In libro corrigendo me multum adiuVit Gust. Stickely Fh. D. et Theol. Baccal. , iuvenis optimae indolis , qpi studiis solitis cum eyentu pro8« perTimo absolutis se accingit eandem disciplinarum partem, iri qua mea institutione usus est ^ scholis in academia nostra habendis et docere et promovere. Eiusdem humanitati debeo tres indices, quos maxima cum diligentia elaboravit. Etiam in posterum Syriacae Unguae operam meam commodabo et si alteram huius libri editionem adomare olim contigerit, spero fore ut repe- tita lectione omnium Syriacorum scriptorum» qui typis impressi sunt^ perfectiora et magis matura cum lectoribus communicare possim. Quod ^ nunc in publicum emitto opus iuvenile , ei faveant iudices aequi et illiutf Th. Thomsoni dicti haud immemores: The only true way of treating a man of science with respect , is to eocamine the arguments , by which he supports his opinions; to adopt them^ if ihey appear sound and con* clusive^ hut to refute them^ if ihey are erroneous. Scribebam lenae V. d. Octobr. MDCCCXXm • V dbMMM . -» CONSFEGTUS 6BAMMATICAE SYRIACAK 0. 1. Do lingaa Araxnaoa 9* o. Oo lingoa Syriaca • %. s. Condta Syrorum hittoria $• 4. Sjriiacao lingoae^hiftoria Prolegomena. . P. 1 S* 5« Syriaca lingna recontiori aetato 9 grammaticif et lexicit cnlta • P. 56 16 $• 6, Sjromm tcriptnra eiatqno hiitoria 18 (cum tabulit tribnt) • • .60 L I B B 11 L D e Bl Cai?« L J}$ T$CU stnhmii «t prammtiandi ruiimmiUm I. De Contcnundbu». %. 7. Do litterif • • • P« 74 $• 8« Nomeromm tigna , nnmericnt lit- toramm Talor • • • n» De Vocalibus. Q. 9« Do Vocalibas in uniTortum • {• 10. Vocalium tigna inTeniuntur • A. Signa vocalium. 9. 11. Vocalium figurae, nomina otpo* teitat • • • • • 9. iB. Signa TocaUum cum litterit quiot- centibut coniuncta. Diphthongi $. 15. Quantitat vocalium • (• 14« Puncta Yocalium vicaria • e m e n t i s. B. Voeales impropriae (Scheva). 5-15 • • P- 1^5 nL De Signis orthographicis. S* i6« •••••• 104 ^. 17. 6eminationitnota(Dagetchforto) Sjrrit defuit . 105 81 • $•18« Ruchoch et Kutchoi loB $• 19. Marhetono et Mehagjono 114 83 9. so. Lineola occultant u5 86 $. Bi. Linea diacritica 116 - $• 93. Ribui • . • . 117 $• 83^ Signa dittinctionit 119 88 ca». n. 95 PraprUuUM tt mMatUmu Utttrmumt SyJUhM 96 ctifut Tmnu. 00 S- a^- . . . . . P. lai XIT I. .$. s6. S- »7- S. «8. C 89- S-50. S-5»- S- 5»- S- 93- COKSPECTUS GrAMMATICAE SrHlACAE. Consonanttum mutatione», Consonarum permutatio • P, las Consoniaruni transpositio . lag Occultantur litteras . . laS Con!onarum Apliaeresis , Contra- cdo, Apocope . . . . lag Consonaium Froitliesii, Epentbe- •ii, Paragoge ... 131 Litterae gattnralca . . 15^ Litterae qaieicentei . . 135 Litterae otiantur . , . 134 Littei&rum qniefcentitim mntati» 135 - / IL Vocalium mutaiiotut^ S- 3+- . •■ . . . . P. 148 S- 55- Vocalei impurae . , . i^ %. 36, Reliqoarum vocalium' matationei (Abieccio, Tranipoiitio , PermU'^ Mtio) 144 5. 57. Vocalei adtnmontur . . 147 IIL SyUabae. 5- 38- , . .- . ...-.■. 148 "IV. Tdjua eiaajue mutatioi $•59 149 1.1 HBA It. D m 'OfMtioni C, 40. Qadieet ; gramiBatici Syriad >er> inoBii foTm&tfo in nniverinmap»' ctsta P. 151 Cap. t De Pranomine. ^. 41. Pronomen perionale, lepazattim 154 J, 4S. Pronomen laffiztim*, praeotpue SuSixum vertti . . . 157 {. 45. PronomenpotieEtivam live Snf- £zum Nominii .... 158 C. 44. SnfExnna partioulit a£nactan 160 S' 45- Fronomina teliqna . , • 161 Caf. IL (. 46. DeVerbo in uaivertnm (Primitivo — Derivato) ... . . 184 A. Dg Verbo primitivo. .s- 47 • ■ '65 B, De ferbtt derivativit, %• 48- (ConingadotieO • ■ 165 C De Flexione verbi in univertum. $. 49, - . . . 167 f Partibus. t, Da. Verbo perJectOt 9-50- - . , . . . S< 51. Paradigma ;. , . , . ! A. De CoiUugatione PeaL 0. 58. Forma et lignificatio coniugatio- nii Peal .... fi. 53' Praeteriium eiuiqne flexio S* 54. InHniiivUs .... S- 55- Imperativus .... S> 56. Futnrum elniqne flexid . S. 57. ParUcipia . . , B. De reliquis coniugalionibut- S. 58. Ethpeel ', . ',' . " S. 59- Pael et Etbpaal J . ., 5. 60. Afel et Eibtafal $. 61. Scbafel et Eiclitaral S' 6a. Coniugaiiones rariut aiitatae $. 65.' Verba pluriiiuera , S. 64. Verba gutturalia . §, 65. Forma verbi lafflzoram aiinexu mutata . . '. . . S' 66. Praeteritum cum inlCxit fi. 67. iDfinitimi et Imperatirui cum •ufSxii 170 170 17S »75 »74 177 »78 i8a ■8» 184 >S5 »87 0. Sg. rvtqnni §mm «tfBxii . . P. tgs . IL Pe Kerio .irr,egttlttTi t. imper- feat«.: 0. 6g. Dp veib»lHver{act«iBqBivtwnm 196 g. 70. Verba t« . . ., . . 197 Q. 71. Vferba tt^ . . ' , . 199 0. 79. Verba Ia . . , ,. ., 004 J(. 73- Verba ^ >.. ' ... . . so8 5. 74. Vtoba tC . . '. , «la fl. 75- Verba "oi , . . . ai4 ■ fi- 7^- Varba <.^ . . . aao Q. f7.b. Verbi U* {bnnae cura niffiu* coninactae . • • • S^ 0- 78- Verba dupUcilerimperfecta . B50 8. 79. Verborum irtperfectorum cogna- tio: Verba bilittera . . S31 f. 80. Verba defectiva. (FoTmae miztae.) 831 0. 8i' Paradigma praedlpaa* perfecti «t tmperfecti verbi fonnafl exhibeat s^a Caf. nr. D « N « mtnu fl. 8a- D* BOmine in mtivermm . S34 9. 83- Genui Domiaii • . . S3S 0. 84. Ttfria nomiuum ari^o . . S57 g. 85. Nomina primitiu . • »37 COHSPKCIU» GjUMBlATICAE SvMACAE. Q- XV i, Nomina vetbalia ia nnivemim ■pemta . . . I . p. 838 (. 87. Derivata verbi regnlarit . 339 0. 68- Deiivata verbi irregulant . a^j 0« 89- Nomina, denominstiva . • S50 0. 90. Nomina compoiiu . . a^a {^ gi. Numeili>nominan(Diialif atFla- ralis) 85a %. gs. Statui nominum (abiolntui con- itmctut, emphaucui) . . 858 0. 93. Nomen cnm tnffixit . . «59 0. 9'^ Nominnm decUnatio in onivemun ■pectau sSt 0. 95. Noroiuum macculinomm declinat. 86a 0. 96. Moiio nominic 0. 97- Feniiulnoram dedinatio 0. 98. Nomina aQomala • 0. 99. NumeTalia a) cardinalia 0. 100, Numetalia b") ordinalia Cap. IV. D< P artteulii 0. 101. De particulii generatim 0. loa. Adverbia 0. 105. Fraepoiitione^ 0. 104. Coniunctionet ^ 105. Interiectiones 0. 106. Proiodia a68 s6g . 875 »75 B7S 078 «7» 879 aSt ssa 88* 0. 107. De tyntaxi in nni*«mun n t a X i Ca*. L Syniaxit ffominum, 0. 108. Nominibui abitroctli et concretit quaenam inieTcedat zaiio? Ad- iectivorum compeniatio . 1 0. log. Articuli ligniScatio ; imu ttattu erophatici . • , . F.-889 0. 110. De geaere . L . . 991 0. 111. Numerui nominnqi . . , sgs 0. iia. Appoiitio etgeminatio nbminnm bgj 0. 113. Genitivoj; tiatni conttmctnt 894 0. 114. Beliquorum cmobm dgnificatio 098 . ^* \ , XVI CorrSPECTUS GRA]m»ATICA£ SYKULCAt. §, 115. Accinalivar . . ' • . P. sgg J). 1x6. De comparatione adiectivornm 301 $• 117. Numeralia . . \ / 304 $. 118* Substantivi et adiectiVi coninnctio 30& §. 119. Gasus absoluti . • • 309 $• iflo. Feriplirasis nominnm composito* / xum Graecornm '« • . 311 Cap. IL Syntasis Pronominum. §• idi. Pronomina personalia a)separata 315 §« las. Pronomina personalia&) sufGxa 315 S* 123. Fleonasmus et ellipsit pronomi- nnm personalium 1 • 317 §« 134. Alia pronominibnt personalibus peculiaria . •' • • 3^1 g. 125. Pronomen relatiyum • • 324 §. 136. Fronomen demonstrativnm et in- terrogativum • • • 336 §• 137. Pronomina apud Syros peculiari forma destituta quomodo expri* mantur • • • . 337 §. 138. S- i«9- §. 150- §. 131- §. 132. S. 135« S- 134- §• 135« Cap. ni. Syntaxis Verborunu De verborum syntasd in onivers. 331 Usus Praeteriti . . • 333 Usus Futuri • • • ^ . 334 Usus Imperfecti et Plusquamper- fecti 9 • . • • 357 Usus Imperativi . • • 358 Usus Infinitivi absoluti . 359 Usus Infinitivi constructi : 341 Usus Participii • . . 344 s« 36- 57. s. 158. s. »39. s. 140. 0- 141. s. 14B. s. 143. s. 144. s. 145. s. 146. Varioram modoram et -tempo* rum significatio • v • . P. 347 Verbi cum nomine snbiecH vici- bns fungtete ooniofictio • • 348 Verbi personae , • • 360 Constractioni^ mntatio • 565 Periphrasis verbbram , composi- toram Graecoram • "^ .' 364 Verba cum*Acc constracta • 366 Verba, cum.praepositionibuMQn- iuncta . • -^v • |» 369 Passiva eoramque stractura • 375 Verba Advetbiis indicandis inser- vinnt • . . ... 375 Constractio praegnans • 376 Verbum substantivum • • 377 Cap. IV^ Syntaxis Particularum» §. 147. Adverbia §.148« Praepositionea • • §y 149. Coniunctiones §. 150« Interiectiones 579 38 i 385 38fr Cap. V. De nonnMdlis strmonis Syriad idiotismU» §• 151. De Ellipsi • • . . 333 §• 153. Zengma, Uendiadys et Antipho- nesis • • • . • jgo 0.- 153. Oratio indirecta et parenthesis 391 §. 154. Vocum collocatio a regula rece- dens 3g3 §. 155. De paronomasiaetlusuverborum 393 Indicee -394 V R A E T A T 1 6. XI Quae a xire miitata et aucta aut primum proposita sint^ non est, quod liocloco singulatim indicem. Etenim ea non tam pauca esse mihi persua- sum est , ut lector l^enevolus nequeat certe partem eorum facillime invenire, jHraecipue si brevem, qua plurima grammaticae capita incipiunt, narra* tionem eius, quod ab aliis praestitum est, cum mea rerum expositione coliipaTare voiuerit. Exempla a me laudata in eum ordinem, /quo le^ gnlitar, non inconsulto redegi, sed ubique lectoris usus mihi ante oculos versabatur. Itaque alphabeticum ordinem, ubi res ipsa noh sua- debat alium, praecipue ergo in etymologia, praeferendum censui; hoc anim modo singularum vocum inventionem quam maxime adiuvari, in aprico est. Ubi vero loquendi usum non certo tahtum tempore, sed ' quovis aevo viguisse demonstrandum erat , lit in pluribus Syntaxeos locis, aliam. viam ingressus sum, primum ex versione Feschito et Veteris et Novi Foederis , deinde ex aliis librorum sacrorum versionibus , ex scriptis Ephraemi aliorumque scriptorum Syriacorum exempla depromens, ultimo •autem loco Barhebraei dicta pbnens. In versionibus non acquiescendum esse» iam /. Z>. Michaelis ^) et intellexit et indicavit, et magnum, quod inter scriptorem et libri alicuios interpretem intercedat, discrimen non aeglcxit; alia^ ait, certe in multis ratio^ lingua^ oratio auctoris sua scri* bentis^ alia interpretis. Qua re ad antiquioiium grammaticorum consuetu- dinem^ xionnisi iocos Beschito N. T. afferentium, si rediissem» in maxi- icnBn inmrrisscm reprehensionem. De quorum tamen usu satis coh- ,8tali»t, exemplorum copiam superfluam duxi, et nonnisi €a attuli, quae dicendi rationcm ben^ illustrare et satis probare videbantur. Yeteris T. versione simplici usus sum, sicuti Bibliis Polyglottis Londinensibus ex- hibetur^ Feschito Butem N. T., nisi aliud adiecto signo indicatur, ex edi« tione Gutbiriana ; omnes loci versionmn V. et N. 1*. » nisi vox Philooc aut Hieros. additur, ex simplici desumti sunt. Frolegomena cum tribus tabulis scripturam Aramaeam illustrantibus de Syriaci sermonis et cognatarum Unguarum indole et ratione» de Syrorum *) Pntef. ad grAxnjn. Syr. p. r. ♦ #2 2 PrQtegomena» rou9 'Ap/jtious roi^rlis (Homerus) ouV (pyfaiv HotUiiiiViOS S^saSat iihf }ii) roirov riva r^C ^vQtag i^ T*^)v Supiav auT))v. 'Apijmaioi «yap oJ (y auT^* Ta%a SV2 ''£AA.};vf ( 'Apa/uiajou; CKaXouv ^ 'Aoijuiou;. Quibas cfr., quae Stepkanus Bjrz» s. V. "Afiijxa diserte tradit. Bocharto^) hoc nomen ab Hebraeis, qoibus Syria dicitur Aram, videntur accepisse Graeci antiquissimi , quod tamen ab incolis Asiae anterioris potius repe* tendum, quibuscum maior Graecis intercedere solebat consuetudo. j4nnot, d. Gloc. Ridleius^) Aramaicac linguae nomine alio sensu, ac solent, uteiu intelligit eam huius linguae partem, quam Chaldaicam dialectum nominant. Meliut vcro utramque dialectum et Chaldaicam et Syram ita appellasset. j4nnot. 5. Vpra Aramaeorum pairia (Amos IX, 7) n^R , regio Assyriis subiecta, (let.* XXII, 6) vocatur, ubi Damasceni exulabant (Amos I, 5, II. Reg. XVI, g). Probabilis sane est Michai'lis sententia^), ex qua regio ad flumen Ki!lr, a Graecis Rvgos nontiinatum^y intelligitur. Reliquas hac de re opinioneS' recensuit Gesenius ^). d) IUud vero Aratnaeae et Aramaeorum nomen a geilte ipsa profectum et V. T. batis vulgare, exteris minus cognitum fuit, cum Graeci et Romani hunc terrao tractain Syriam eiusque incolas Syros appellarent. Sensu enim latiori regionem intelligebant ab Armeniae et Persidis montibus usque ad mare medi- tcrrancum, atquo a Ptolemaide usque ad ostium Pasitigridis sinumquePersicum^ flrictiori vero sensu regionem intra Euphratem et mare mediterraneum sitam IMiocnicia ct Palaestina aut adnumerata aut seiuncta» Strictissime denique, uti nos verbum sumimuS| Syria complectitur eum terrae tractum, qui ab Amano ot Tauro montibusi ab Euphrate flumine, ab Arabia desertdi ^ Palaestina^ Pliocnicia marique mediterraneo includitur. Annot, 1. Hoc vero S^'riae nomen sane serioris est priginis; vulgo a ^*^ TyruM deri- vatur, ab aliis ad tribum Sorim^ Hassorim refertur. Hassio deinde auctore^) ab oppido Sora , Soria , nunc quidem antiquitate collapso , olim vero fatis magno originem duxit et JVahlio denique *) ex anliqua voce persica Sorehe aut Surdo i. c. incrementum^ ahun^ dantia profertum videtur^ ita ut re^o propter eximiam fertilitatem et incolarum co- piam hoc titulo signata cit honoriftco. Annot. 2. Secundum Ubrum Bandehesch praeter regiones nominatas etiam Cappado* cia, Armenia utraque, Georgi^ Mediaeque pars Armeniae et Assyriae vicina, quae ab occidentali maris Caspici parte sita est, ad Sur pertinent *). Cum P/infiis ^), nonnunquam 1) Gcogr. Sacr. L. II. c» 5. 6. 6) Pract. Haadhuch dcr Ai^am. Spr. p. 155. 9) Dc Syriacarum N. F. versionum indole at- 7) Altes uud Ncues Vorder* und Mittclasieii que usu in Wetstonii libellis ad critin N. T. ed. p. 501. SftnUt p.55ucll. p. 359. g) Vid. Zendavetta rers. Germ. ed. Kltuktr 5) Supplcm. p. iisx. Spicilif. T. II. p. lai. T. III p. 77, 87. 94 — 95 cll. Wahlio in libr. 4) }Vahl Altes uud Neues Vorder • luid Mit- laud. p. 502, qui singula hac de ro dicta sag^ci» telasien p. 766. ter iUusttat. 5) Comment in les. T. I, 686 ad e. ZXII, €• . ^ !!• N- V, 15 sq. td. Bip« : $« 1. D0 lingua Arama^m* 3 * •faigiiU oppkU cam md ArabUin tum td Syriam pertlnentia paruin accnrate dittinxerit, aamralli eum Tel totam ferO Aral^am ad Synam retulitfe falio sant arbitrati. ^itnef. 54> Romaniaatque Graeeif ^Ttr^m et Syri prd uno eodemc^ae habentur populo; qiiaa igitur Syria appellatur regio, eadem et Assyriam complectitur'^): Astjrii enim olim potentittimi , totam Syriam in tuam potestatem redegerant, unde praesertim cum nomina Qtriutque terrao ettent timillima, Astyria pro Syria tive Aramaea et Syria pro Asiryria fa- ctllime dicebatur-; at Piin. ilMim.ft46 ic|. ^ . 14) Loscher de . caussis lin^. hebr. p., 4^. , Si- monis Onomast. V. T. p- '567. Adetungi Mit)^- dat. I. p> 530 Heeren Commei^t. de linguis, ^- perii persici in Comme&t«tt. Soc Gott. VII^ $• 15. Eichhomii Gesch. der neucrn Spracbcnkunde T. I. ' p- 417. . x$) Gesch. der hebr. Spr. und Schrift p. 6a scf. dil. , Cqmment. ad les. XSPCVI, x^. 16) Jkjrchir II. -p. 34& 17) Qiiam sententiam praeivisse videtur Hiero» ■ nymttSy dicens Evangelium Hebraeorum chaldaico tyrotpu sermofu ^ sed hebraeis litteris scriptum fuisse Lib. III. c. 1. adv. Pelag. 18) Cui hanc opinionem debeat Miihridatis concinnator T. I. p, 370 — 71', praeter consuctudi- .aefn omifit. -. -,' i9> Utriusqu«. oraiiDBii- d^crimep, si ^[uid )ioc /inodo^ profiocre rgleliant, aQpurat^iis iiserat ezplicfndum; at, ol^BecJco, quaeuam est.soribendi norma S^rochaldaica^ JMam quas ^n P^. T. reperis mtfii^ddn .«omexitiy« viSeHm W. ' {Br* PfiifMtiiehey^Vngme PiU^^ sagex indiagatbr ^^). :abnile orMasi, qnpd isrdiaiiil^efnaa BA^lonlcti «P&la^iHhenrf-ChlAkjfhni* d^^^ •inittitur^ 0w«& ^imrzi^ o^me pf6>rsti^nxii *^; Vete^irr 'Rabyibtilirnim Ungnasii a cHaldaicfr» qnaki nonc £eimaf fy 'nihil dxTeJntam fai^te' Tecicf 'ejrfstiiiifo^^ -"■' l>e Syriapae linguae dialectis vid. S* >> V . Qant igrammatifomf» it9i'%tt otvamqaeidialectam pra una eademqu^ b^buisse j^otlet vid\»rf ) qua jm ,non pftfaexermktenda «quae^^ipseluKC derra in praefatione mKmuit: ,)t»im nbt delittgua .ChaldaiM- loq«i^r„ non: intelUgimnf linguam 'iUam; qna Pavapiurasif , qtia^ dititiir CM^ daica, scripta est, sed quae funm habet pdncipatom ih Oriente, in quo soam quoque ha> , 'buit origiMm.'^ De lingua SyHaca, proprie fio dicta, loquitur, quae ex eius fententia etifpi A^syriaca^. Sabjrlonimy Arama6a^.\Hebrain toI Cibmrp«iia nominari .j^ofsity cum .gentibufjUiof nominif V diTenao. tamen tempore»-nota fuisfei a^que ab iis asarpata; itilque, ^grammatica eivs 9onnifi Synacam dialectum respioity; fiTe, qubd idem ei Tidetury ChaU iijaitfA/ifif.quam vocat, reformatam* 7 4) Praeter ea, quibus omnis Semitarum lingua ab ajiis. Iixig.uis differt *) Aramaeae dialecto multa insunt, a cognatis jlialectis ^liena. Aramaei enim no- ininihus a posteriore parte ariiculum affigunt(inSyriac;6cilicet f^in Chaldaic.N \ quo (jtut^ emphatic.) , cum perraro atque in paucis t^ntum nominibufr praeter» mitti possit, (§• ga.) saepissime utuntur, ita ut seniper fet^e inSyriBCis nomini. bus vocalis Oy in Chald. vocalis a, audiatiir totusque sermo careat grata soni varii suavitate. Huic parvo vocalium numcro.haecce addas dialecti discrimina: coiiiugationem Schaphcl (§-48 et 61.), genitivum .per Dolath.6igniflcatum (§. ii2.)| creberrimum usum strucfturae participlalls (^. 140^)» sibilantium evitationem (i^..d5. .4. a.) singularitatem cum in vocibus flecTendis tum' collocandia obviam, alia. Quatonus ex litterarum monumfentxs perspicimas , haec lingua ad trXarv'' or6}xov; semiticae linguae dialectos pertinuit) inter bmnes affines simplicissima fuit, ptopter inopiain vero vocalium durius sonans.. , Annot. 1. An vcro, quod fVahlius arbitratur **) et. Gaapius^^^ ex accuratiore Aramaeae ■ j . c . . . ' ' ' . ' .- K .... t voccs Sciniticat, optime ad Chaldaeam potes re« in dem Zcitalter Chritli tmd der Apostel in t.ich" ferre dialectum; xn Oemara Vero) ^am conten- hornii Allgem. Biblioth. der bihl. Literatur. VIII dunt Hierotolynus fssa cpnip^iit^m » . non . plorn . f*fdfi^ .' qnam in Babylonica formai mero Syriacas deprc- 11) Oc Onkeloso eiusque paraphrati Chaldaica kendimus. Itaque cum Chaldaeae et Syrae diale- p. B» 9f{' .. ^ ■ cUt ^uid iutercedi^ d-fcrimiAis^ auhtilittimum. sif *) ^Vid. G^rttu faebr. Qra|nm«.$. i. (§• fft.5*)» tvmere inTCAttin]| esjiei.Syrochal^aicfif la) Morgeohbend. $pra,chfeschidiU p. ^^ ei dialecti nomcn non imitaerito opinamur. ; , p, fi74if4«.' . : 1 -■ , to) Uebei^^ie PalaeetiAaasisGheLaadefspiacha f$) HermoBfttlih des A« .T. l. p. ^51^55. ^ 6 Prol£.g,om£n4f. ditlecd perv«ttigatione colligi idt, ii)i iUis.reg^oi^lnis oliio pnriori JingaB^iindeiJIebrAii et Arabica jdialectai prodiit, Senaitae' oti jinty iia nt p^irior irAari;irro]uioi? denram cessM diale^tifv ^eiAde quo tempore haec.sit exorta, cum omnia histdriae testijiiania..desid< rentur, difficile -est dictu. Videtur tamen^. Aramaica.rpropiUsV quam -reliquae dialec cognatae accessisse ad simplicem Semitarum linguam, qualis ab initio fuit ; ita ut maximae i probabilitatis , Arabicam, maxime excultam Semiticae linguae dialectum, post Airabum migri tiQnem demai|i in Arabiae penintolam pedefendm.snam ribi comparassit^ praoftatotiam < oalturam. Axamaei rftxp cum in sedibus. «nis manerent^ neque regionis neque' coeli dive sitate iinpellebanlur , ut ▼ernaculam aimaioribus ecceptam admodnm muta^eUY. 'Itiiquehai liogQam, quam ipsa Semitaram .patria retinuit> jtd Semitieam lin'guam/uti^ab-l>rigine fui magis accessisse» quam reliqaat dialectos, haud temere stataeris. Quod vero inter hanc « Arabicam intercedit diversitatis ^ antiqoioribus sane temporibus minoris eratmom^nti^ quc iam inde videre licet, quod.dialectas Himiaritica Syriactie , ergo et toti linguae Aramaioe multo simUiox fuit^ quam Arabica lingua postea- excnlta. Probant idem illius''teihporis t liquiae, quo dialeeti nondum erant separatae; nainquo quae > poetico Hcbraeornm gen^ dicendi propria, vulgarique sermoni temporis decursu erepta, Syrorum vulgo 'sunt usitat! sima. '^) Quae res, vix potuisset evenire^ nisi Aramaea dialectus, priori Semitamm li: guae simillima mansisset. Annot. 0« Multae Ariae gentes in negotiis et in consuetudine Aramaica utebanti lingua, quod ex iis, quae Diodorus Siculus ^ib. XI^, c. 93) narraf, lucuTexiter appaine Neque principes Assjriae illam» quamqaun aliam haberent vernaculam, omnino ignoraba (5. Annot. 3.); quid? quod Persae quae edicta provinciis Asiae prioris destinabant, Ar maice conscripserunt (Esr. IV, 7.). Idem probat magna vis, quam Aramaica lingua in m dico-persicam linguam, Assyriorum vernaculam, habuit, quippe quae permultas voc Aramaeas e. g- di^lecto Pehlevicae obtrusit. *') Ita omnino antiquioribus temporibus ha lingua erat exculta, nt non solum vitae quotidianae satisfaceret , sed etiam in litteris libris conscribendis nsurparetur; 11 Reg. V, 5. cfir. Dan. V, 3. Si vero Maronitaet int quos etiam Jmira (indroduct. ad grammatic^) , Syriacam omniimi linguarnm antiquissima opinantury multa sane argumenta huic obstant sentenUao, quamquam Amira eos, q Hebraicam primaevam statuunt» feliciter impugnavit. Quod viris illis minus opprobr vertamus, cum rix nationem inveneris, quae non suam linguam primam omnium exsi tisse censuerit Cgmentisque variis hod compjrobare bperam dederit inanem. 5) Aramaicae autem dialecti', cuius genitricem Aramaeani ipsam invenimu orico sive ipsius a reliquis dialectia separatio antiquissimis tribuenda videti temporibus^). Vera enim linguae antiquitas ab ea di^tinguenda, quae litterarui monumentis perspicitur. Etenim litfgua ipsa inultos culturae stationes perxneai . t ' ei) Gesinii GtBch. der Kebr. 8pr; p. st. glossario PeUerico aptkd JtnqiutiUum •ecundo pi •5) ZendaretUa- T. III. p* t68 •<[• i^rm* V€rf» tkoltm dEUgetitto ' colle|;it vocabula ataAiae cfr. Pftri « BQklen Symbolas ad iatvrpxeUtio^ indolis. nem 8. Godicis ei lingua Ptrsicsi p. to s^. , ^ e ^) G£r.' BarMraew in Chxon. Sjriac. p. $• 1« Delingum Aramaea» 7 potaity ante^uam ad li%r0d Cbtliicribeiidoa adhiberetur ; forf ^se quoque amiquiora sctlpta exsiiterunty nunc quidem deperdita. Haec ignoramus atque sane de prisca linguae ratione nonnisi perpauca eaque quidem coniectura sola possumus consequi* Quorum certiora haec habeto, Olim Aramaea lingua cum cognatis plane coniuncta dialectis peculiarem Semitarum linguam constituebat, unde postea singulae sensim promanarunt| quae res simili facta est ratidne^ atque antiquior Graecorum lingua, qtialis in Ilomeri carminibus deprehenditur, seqaenti teinpore peperit varias dialectos* Quam legem communis Semiticae linguae formatio sequituri omnes fere radices tribus constituendi litteris et dua* bus syllabisi eam ne Aramaeorum quidem abrogavit sermo; sed^ quod de reliquis quoque ralet dialectis , eam non ab initio videtur esse secutus , immo eius Tadi* ces primum fuisse verisimillimum est monosyllabas^temporis autem decursu post in duas abiisse syllabas. Annou 1. Simplicilfimae atque antiquitsimae vocum etiam nunc ftatu emphatico abiecto monosyllabae «unt, uti «^f pater, X)f mater cet« In permultis Syrorum aeque ac - Hebraeorum verbis duae tantum coniodae vere cons tituont radicem ,* quibus significatio annectitur, tertia vero fortuita, neque neeessaria, itaque seriorir originis esL Unde fit, ut muUa verba "o^ et "s^\ "u^ et "a:^ aut "^^ eodem ponantur signiGcatu. Radicum vero productionem serioris aevi opus etit^ docet Hebraicae linguae cum Aramaea et Arabica com- paratio ; his enim permuUa sunt quadrilittera , immo etiam quinquilittera , in antiquioribus vero Hebraeorum libris haec raro tantum reperiuntur. Annot. d. In pluribus linguis muUae inv^niuntur Toces onomatopo^tlcae , in Aramaea autem fcre nullae, pisi aliquot monosyUabae, q«ae ratio antiqoitus radices fuisse monosyl- labas optime docet. 6) Quod attinet ad vocum et flexionum copiamy haec dialectus non solum • Arabicae, inter omnes multo ditissimae^ postponenda^ sed etiam Hebraicae, cum externa in linguam recepta ipsi tribui nan debeant. Quae quamvis ita se habeant^ minime tamen haec lingua egena potest nominari} quid? quod Sy- riaca praecipue dialectus diversissimis libris conscribendis valde exculta est (§. a, i. 2.). 7) Ad Aramaeorum linguam pertinet etiam SamarUana dialectus, quae tum mixta est ex Hebraea et Chaldaea , tum alias voces formasque continet Cuthaeas vulgo nominatas. Originem debuit Samaritania h, e. Babyloniorum colonis, cum humiliore Ephra^mitarum plebe exilii teropore*in Palaestina relicta in unum populum coniunctisy atque de multorum sententia Chaldaei sermonis Xilia melius tameuy praesertim cum* praeter proprium scribendi characterem etiam varia utator singuiaritate | huiua soror uterina putatur. Egestas 8 Proleg«menM. vera huius.linguae cum in vocibus Jpsis tum in ^^rH)» foroiis saUf conspiciip, ^i^ singulari gcnliS) cui yeraacula fuit*,^rigwe advei^saque fortu^i^ recte reptetitu] Librorum vero et maxuij^criptprum et editorumi in quibus de doctrina sacrisqu Samaritanorum a domesticis huius gentis script6ril>us agitur, indicem plenic rem> quam olim pertexere potuit P, /• Brunsiusi ^) nuperrime G^seniu^, evd gaVit^). ■ :. •: . ^.. . ; - . ....• .;. ..; .. . . •' . . ^ .•;. 8) Zabiorum denique lingua a4 Syriacam falso refer^i soIet|: cum potiuj quod a nonnuUis viris' doctis recte statuitur^ Aramaei sermonis sit dialectuc und e iVbr&€r^5, falsae illius opinionis auctori librum hac lingua conscriptai Syriacis litteris imprimi curavit, ^) qui pariter atque alia huius gentjs scripta > in bibliothecarum latebris scatentia, Zabiorum opiniones de Oeo rebusque div nis continet. Differt autem hic sermo non^solum scribendi genere figuraqu litterarum ab reliquis Aramaeae linguae dialectis sed etiam siqgularibus vocui formis et flexionibus adeo, uthaud immerito a jLori&a^/iio/arg^ora nominaretur. * Docuerunt tamen eiusdem Viri d^octi praestantissima pericula quasdam horui librbrum particulas explicandi^ ^) accuratiorem huius sermonis rudis investigj tionem non inter ea numerari debera | quae nemo queat attingere. AnnoU Norbergus in libro Adami mdiores dialecti formas saepius cum Tiilg ribus Syrorum commutasie videtur, ita ut vera linguae indoles haud raro aboleretur. Qui cum ita essent ad grammaticam accuratius investiganSam nos accinximus, Codice Zabi rum inter God. mscr. biblioth. Vimariensis servato **) et apographis olim Lorsbachianis, nui Goiiingensibus utentes. Exhibebit qualescunque observationes nostras Rudimentorum Orient iium una cum Gesenio edendorum P. L, aramaeas dialectos continens. Si vero hic ill quaedam ad Syriacas formas explicandas apta visa fuerint,liuic grammaticae in annotati nibus inserere non dubitavimus. a) Ucber die Samariter in Staendlins Beytrae- gen zur Pkilosophie und Geschichte der Rehgion und Sittenlehrc T. L p. 79. 8p» b) Commcntat. de Samaritanorum theologia ex fontibus incditis p. 7 — 12. c) Codtx Nasara$uSf liber Adami appellatuty Syriace transscriptus , loco vocalium, ubi vicem litterarum gutturalinm praestiterint , his substitu- tis latineque redditus. Hafniae. T. I — IIT. Hunc Ubrum exceperunt tiuidem auctori* oum Lisiditn Codicis Nasaraci cui hber Adami nomen, tum Onomasticon Codicis Nasaraei cui hber Adami nomen (Lond. Goth. i8s>* 4*)* d) Cf^. TK Ch. T^chttn fiber die Raligions* schriften dcr Sabier oder Johanneschristeu StaeudHn's Beytraegen 2ur Phil. und Gcsch. d Rehg. cct. II, p. 398 tii. III. p. la sq. T. V. p. 237 « e) Neue Bcytraege lur Kennlniss und Erlae terung der heiligen Biichcr der Zabier oder i Johannisjiingcr im Museum fiir biblische ui orient. Litteratur von Arnoldi^ Lorsbach uz Hartmann 1 Bd. 1 St. p. IV. f) Cfr. Neue Bejtraege cet, et alia spec mina in 3taeudlin's Beytraegon £ur Phil. ni Ocsch. der Rplig. T. V. p. 5 »q. a6) Vid. sis quae de hoc Cod. monuimus ObserMationum in DijgHcHiora F. T. loca P, I. p. aot ,108. . . $.9. Be lingua Syriaca. OQ .1*. ■j: ^...■. ,. . . .;. :•- ';•; V. •.::.'.■ :§>id*: ■"■;•' '■■■'• u r.:ii--><.sf. ::/. .: '••.v.I. .■■:'■ ■■ * i- ^^ •'' ' De'Vin'^UdS)yti^ea; "':■''■■'-■■■'' '':!''■'' ' ' -"^' Conferas Briani H^aJtQni diis. <{# linfua ■ Syrit^ca et Seripiura* ytrjionibus Sxns^ii Uk ■ Fr^i^memi ad Bihlia Palxgloua Londinens* N. 15. atque ia Apparatu Biblieom Turiei iSfj^. fol.r-» Gu/t* Somfnelii distevtatio d$ lingua Sjfriaca, Lond. 1751* 4. -— Crloeesu Kidler de Syriacarum nevi .'ftUiefa oernonum indofe ai^e mu {&ecti III. de litogua SjrhtitL '^iusqu^^^iiiiiihH) l;olbd."i7^i.*V «n: /• B^ iMiekaHit AbhkndlnMg non JUr ^yrUthen, Sprathi mit iitMlf (aireilA]fiMCIiie& dottiitg.- 1;^« fd, 9. ,17^6. S«'«^ Cr. /r. Mexmr Jiermaneittik : dee : A. ,7W». T. Jui^ «$5^1^ / ftjliiw fc .iiailH^ Prolegomeiia ad QrammAt. Syriacam et alxguot* piraeCatipaes.ad editio|ie* Sjria^ae N. T^cft. Ter- sionis quaedam continent non omnino spernenda. .% 1) Lingua Syriaca, quam solam in sequentibus spectamus, olim in tota . Aramiaea s^eptentrionali a Palaestina tisque ad Nt(toliam' et a marl nbeditetrabeo us^ue ad Etiphrateini y^i istiain ultl^a usltata fuit. Idter omneiBi' vero Aratnaeae Iirf* guae partes haecce praeci^ue memorabilis, cumin oxnnibus fere disciplinisexco- lendic ac.propag^ndis verseturt librisque abundet felicite^ cooipositis. Histortam inprimis cum regnorum Asiaticorum tum ecclesiae per plura saecula^ aiqui- d^m ex certis fontibus haurire velis , ex Syrorum libris desumas necesse est ; deinde totius fete Orientis cognitio^ praecipue qualis fuit medio et Mtiqu o a«vb^^ his litt^rarum monumenti«, etiamsi vbr ChriBti tempora attingant, niiiifice adiuvatur. Quicuilque igitur accurata doctrina diligenteque rerum gestai^uni narratione delectatury praecipue vero theologus Syriacas litteras non potest non magni aestimare. *) Goaferas, cpiae Hac de re exposuimus in hinoria Sjrrorum iiti«raria. fifa« inseribitar: JCia^as Ge» jehithte der SyriechsH Lineratur in diario tbeologico a ^Birtholdtio edito T. XIV. p. aa^ •-- aai* jfnnot, 1. Qaum apud Syrot et antiquos 3&by1aDiof .oxniiit culturae ferc^origo tit qaae^ reada, qua in re omnet veteret contentiunt, iam ante illud temput, quod litterarnm me^ numenta reliquit, )ibrot hac lingua ette contcriptot, gentit vero infortunio deperditot, valda probabile videtur. Plinius^) enim litterat apud Syrot {L e. Babyloniot veteret, Araitueot) ait ette repertat; quod quidem dictum veteret quoque bumani generit cv^tor^ ^ilU* terris repetiitte probat , gentiqae Semiticae , cuiut part Sjrorum nomine nota tedaa rjCt^iiuit patrias , uibuitte litteraruiti inventionem. Aramaea dein lingUa, ad quam Syrfaca diakctm inprimit pertinebat, ludaeit exuUbut, optime fuit exottlta, neqae toliim toii Avamaeorum patriae vernacula mantit^ ted etiam ab ludaeit cum Hebraea comaantata atque ia Palaettinam reducta, vel in I&iit ecribtndit oaiirpata ett Ergo et Syriaca iam tmic fortaste florvdt (ti. 5.}. 1 a) Cfir. Mcrfm. Gui/. HuegUnu progr. ii^fitat* eeatur. ilM«rti Hoinoff eBeouitooliafoaeAsimiaae. •d naaletaa^ Sjxictuii. Leuoope^e. }6^. 4. MMfflgpeli Zelaadorum i;^6. 4. ec Jndr. S^ajtkorg l. IL Lytius diisert. de ata l^nfuae ^|riacaa« de utpi dialeati- «jpriaca*: im lllfMCAamdo Heli^itf lUgioaiont. 1716. ^; qoi eam tolam re^cit i|Uli- aie. UfM, »7lMr-€. P. I— IL, ihprimit ^«5. af:^ Utem, quam haius lingaae cognitio thtologit poUi* 1) ^ M^ VHI^ ^ od* B sed etiam anteferre conarentur. Qua in re sane falsi erant, etsi linguam non esse egenam, et grammalica et lexicon docent; ^) in verborum tamen nuniero deiiniendo non licet praetermittere , in lexicis Aostris multa desiderari, ex libris flero in lucem proditis^ e. g. Barhehraei Chronicoy erueuda, et multos Cddices in bibliothecis y . praesertim Vaticana, servatos verborum cbpiae permuUum, for-^ tasse et grammaticae aliquid promittere emendationisy explanationis atque locu* pletationis. AnnoU 1. Ex Arabum gente^ inquit Sbediesus^ SyTOXiim elegantissiinut pQst £;;/ira^- mufh scriptor (+ 1318) '^®)» quidam Syriacam linguam quasi minus copiosam^ -incultam et ri^dem impetite stulteque vituperant; — — hinc naia occasio"est ynihi\ adversus iUorum praeposterum factum insurgendi — — et antiqub sermoni nostro victoriatn vin* dicandi cet. '*) Qui quidem conatus quanquam iudicium siispcltum reddit, praecipue ti ea, quae Assemanius de illo viro harrat, respicis: tanien ex hoc temerario certamine c tf) BiBI. Orieni.* T. !• pag. 554. cfi^. Cfivt hi- 8) Vid. Kurtt Geschichu der, syrm LUtera^ in tfor. Iftterar; f. I. p. &f. ' "theol. Bertholdtii^Sirio T. il,V. p.t^S/tq. coU. S) Gfi%' et /mideul* adTerstit haWret^ III, i. Bertholdtii Gommexrt. in Daniel. pag. 156. fq.<^t 4) Jmirae pra^ «4 QrammttU suam. Gesenii Comm^nt. iu lataitoT. pag. ti$« ^ 5) Gfj>. quae .exposuimut h^c de re in ,hist, 9)De magna fliiw.apud Nettorianot auatoritate SfTorum litterar. in Bertholdtii krit, loum, der rid. kurze Geschichte der syr* Liil. 1. L ^a^ a( neuesu theol, Lit, T. XIV. p. 854. a) Bertholdtius in Commentar. in Daniel. pag. .7) Msem* BibU 4)r.- 'T. Ui. p. I. pag. 6C'CoU. 1 to) Cfr. quae Ituiiv in finein kUnliteitlf htkiM MiUiQ^^e 6jnaoarumiN.-Foederi» lOTtiounm' in* Syrorum^iiner: li 1. p. ^71 sq. '" * ^ dple ,at^e utu in iohr lac'J fVitrtnUi ^HMHs ad ii) Vid. A^ini. Bibl; OhAent. T.III.P.L pagi eritin N. T. ed. Seml^. HalaA 17§6. pag«'»76» tq. st6— #7, . S* ft. De lingua'SyHaet. |'j|f pr^^erMculaAfpra^naBit^.ciJiLUgfr^y^t.ihWP-tpilP^^^ ied utk e'3it- Cttlt^ mj^tijq^ue, iibr^ ipii^ scrjptis r^e .pi^ff^^^m^ cert/s ex Sjrorum sea^eixtifi ifig8.v}Kain.f . Annof, a, Syriacarurn vocum copiatn recte^^iiudicatQro. Tvrr^ Syriocajs fXQh%.^ii^n\ guennae snnt ao its, quae ex anis linguif , praesertim non cognatis, ut Persica' et Gracca. receptae sunt/ Kadices autem ^ris, quaniu^ propter tnaiicam lcricorum conijitioncm in* telligi pot^st, circiter^mi7/^ es«e ptitanius. 'Oopia r Dcabulorutn prae ceteris in vocibas in- •ignb q;st jpeUpooempipraesenim. do^mata^et iditu.iipeubixri&bw ,' '> ',( JiMnpj. 5,,.{Quorundam, d^iii^e. ferl^pqttfpjnuii adi^tivor$im ^ . payicitaf mintis .oifeodit» cum sermo S^jriacus pariter ap o|nQes',Sepu^a]:um.rlin^uajQ^^j^r|Opt^x xiertas pro|prij^tAt«s iii^ carere pos^it sino uUo integritatis et concinnitatis detrimento. Haud parvum enim verborum^ compositorum et derivatorum numenim coniugationibus , quae dicuntury compcnsat; verbis deinde utitur qusditacem defignantibQi/participiisqao verborum, ubi adiectiva et Verbum rubftaotivum Tteeotitoei lioguac^ poaete^^MleBt.' Syrls 'praeter^M pltnra Mot adiectiva , ^uani Heliraeis' ({ 108. iogf.), qviod ^Ae > 'dbfi^tKtis jpioqiia nomiaibu* uat«t. 'lioe au tem xnde fkctam est)^ quad theolbgiam' et pbiloiopUav ^ente» et^docttf oolevent; graecoa^^enint phitosop4ioSy> inprimi# i/rti/or^^eyw^qifetim t«H(. Miehaeti pag. 104^^1^»., ditcrimen, qnod interoedit inter cognatnt Ara- maeae linguae dialectot » diligenter et: copiote ezpotuit. jtnnjotk e. Ex iis., qnae in hac et praecedente S0. dicta lunt, magnnm etse. errorem luculenter apparet, ti quit putaTerit» lingualn onmium populomm Syriam proprie dictam, Metopotamiam et Chaldaeam habitantium a fonte Hebraeo ette deductam, Chaldaeae vero fluTiit auctam fieri demnm Syriacam ''>, aut Syvomm linguam ex Hebraea et Chaldaea esse conflatam '^)* Similiter repreheadenda.ett nQnnuIlorumy nt PFaseri.i}» L)f senteniia, Iu«. dfMOt Cyriy Pertamm regit*- tempore ad palxiat tedet revertot Sydacae lingnaet. tentixi}» Chaldaeoqne termone nonnihit iimnulato-' deditte briginem. 4) Cum Syria, quod docent historiae testimonia (§. i. 3. Annot. 1.)» ab antiqurs temporibus in varias provincias maiores et minores distribueretur eiusque prin- cipes nunc hanc urbem habitarent^.nunc iltatn, maximae est probabilitati^, Si}Tia* cae linguae iuisse 'MalectoSf quari^m haec yet llla ma^i^ cbleretur et 'iil 'atffo usurparetun Quam quidem opiniohbhi cohfifmant, quae' ad nos pefvehetunt an«,ai«Us ,.«,gi.. A«ar.to quid^im n..lriiui i»UmSyri-.i ..nsu smc.l«lmo; dictae, sive Comagenae vel Antiochiae dialectum. Minus hota est^Palniyrehd dialectusi iortasse in libris componendis rarius adhibita ^ monutnentis tamen palW j i. ' I-". * .• .*...»» c) Vid. MiefuaiUm 1. 1. $. s* P*S' >S* donum indol* «tqua Ufu in WMittmViii^ia^niS. d) Bikl/ Orieni. T. m. P. i. p-g/sTs' ' ., * '^' ?T ^'*'^^ \ J' '' / ' ^ / r-9 «#f^ f ^^^ Caspar Wasenu m praefat. ad granMurt* ij) AuUmr de Syriaeailua - M* Fotderit rer* Syr. ed. a. Leid. 1619. peg. 6. S* ft. De tingU4^ Sxriaea* ^ dr iisque «xigurs conspidua* Steridti tttnpori tri]nieada& e<:t MarOTintQJum strmo pluribus in rebus ab entlqua Sjrriaco ^ ^ilfereiis^ Ne^rumorum q\H>^)^^, Ungua baud minori insignitf stDgiilaritate ^)^ .Fectia^t cUKniq^uejhuc et dial^ctus inculta et iaconcinna» Chaldaicae fere similior quam Syriafcae multisque vocabu- lif ezoticis , apud Syros vix usu receptis verbisque obscuris referta^ q^uam AiUro auctore Hierosolymilanam nominare solenne est. " 4 - Annot. 1. Oialecto Antiochena sive Comag^a dictay iaprimit tncoht Antfochiae^ ^t^ Coeletyriae usiuta, Syri occidentalet ; librot ti compoiielialitt ati* telebant; eaiiHke pnotibus; dialectif pott omnino antiqnatit a Sjrrit Mum pvoMimiaAtiit et ernditoram codioei:eauiraalur^ jtnnat* dr Patmyrenam dialtfctuoi aliquot injcriptloaet , iai Paloiyrae rninit inventae, eyhibent , qnae , com. parlim bilingnet tiat graecamque timul vertionem contineant , non di£EiciUimae ezanv expUcatn^ quod tafien non ita interpreterit velim« ac ti omnet iam feli* oiter ettent enucleatae; multae enim, praetertim quae Romae attervantur» vaide tunt im- peditae. Robertus Wood^ Dawkins et Bpuvery. a. 17^3* primi accuratiorem XIII. ia* tcriptionum partim bilinguium detcriptionem dederunt^'), antea autem iam Gruterus 1616^ Palmjrenam vulgaverat intcriptionem '^J. Initio anni 1754 et BarthelemiuM Pari^ tiit '^) et Swintonus Oxoniae '*)» alteruter alteriut conatot ignoraat, ted cum allero fer^ contentientj ad intcriptionet ezplicandat accetterunt; Anglut antem, quanquAm aimit' tee iibi conCdent» nulluni litterarum Palmyrenarnm monumentum iatactum reliauit. ' An» tiquittima harum inscziptioaum a* 49. p. Chr. a., recentittima vero tertio taecuto (ai g^g. p. Chr.) exarata ett. '*). Dialecti vero, qua contcriptae tunt, tiagalaritatemi; quaatiijti et' paucit litterarum monumentit apparet« tuo loco notd>imut. '^. a) Astemaxi. BibL Or. T. 'Ilh P« •• pag. 579. 15) The ruint ef Pelmyre, othentite Tedfanr in the deteru Lond« 1755 fol» 16) Corpns intcriptt. ez recent. et annot. fo. Georg, GratviU Amttelod. 1707. ioL pag. 86« Cfr. SmmrulU F$titi epitt. «B. se^t la Sp^n, Mi* tcell* erudit. ant. p. %. laeobui dein Kht^firdus ia periculoy Palmyrcno» Franeckeree 1704, ezplicatio- aem heram infcriptionnm in^ptem edidit, im ott* siit pretio a|^nt M4moiret de rAced. det Inteript» T. 11« p* 509* Cfr. et Aug. Ant. OtQrgii epitto^ l«m de inscripUonihut PelmyrenSs, quetf ia Mn- ««o Cepitolino adsenrantur. Aomae 178^. 17) Rtfleziont sur VAlphahet et le langue, dont OB se senroit autrefbie a Pahvyre in lihro : M^- moiret de rAcadeai. de» iDeeript. Tom* 45. pag. »79— ti6. 18) Att expIibetioB 6f all tlie rnteriptiottt in l)ie ^dttiytenB Uii^ige and Gharaeter hitherti»' pnblithed in libro : ' Philoteplilcal Trtfsteckiont Vol. XLVIII. P. t. pag« 690—756, Aggrettttt etl Siohuomu edamintoriptioaem a OniUro propestatt, et qnam Hadrimti K^anH Pal^etrina (p. 5*6 ed. Trai.) exhihebat epigrapheiu 19} Cfr. Swiatoa L L pag. 711« tq« to) Maxuaae hanua interiptieQeja ]fg«ndanui| diffioulUll att et fnit deseriptio aoa.te^ 4iligcnter lactay quod videre licet ez iit, qnat CKanUtrus ia Matmar. OxMtitns.y. Tlli^XI. Pl^eM^^VMtiM^ A aeeuratint poropetuil ep«gri|shepi ,Jfcta.p]?ohaAt ajioprapha duanim iatGriptionnm.e taxis ipsis^Ca* pitoiinis a C. G. Adlero acristudio dettripta' et'aV JC A. Georgio in epist^ do instripi. Faln^^ ^uar in Museo Capiiolino adservamur ad p. ^t. et ad p. 107. ediu ac fusiut illuttraU, ti ciltt azmiini oomparaverit, qaae Sponitu (MitetfL enditsanv ^H* P««* 5O '^vis sermo Edessenus ^% Annot. 4. Adlerus^^), qiiam in Cod. Vat XIX: invenii dia)ectum/'^/irrojo7^trtfntfm' nominavit, quia ad Chaldaicam proxiitie dccederet, qoain re Mrfta^eTn-consehHentem' habuit. Multa vocabula ^aeca et chaldaica ih illa usdrpata ordine alphabetico idem *com-i memoravit '^), eandemque, quae in vocabulit eorumque nsu obvia est, communem dSal^cto' Chaldaicae conformitatem vocum formis inesse, sed sibi non ubique constare banc dialectumi' mox SyrUcae orthograpbiae et grammaticae assimilari, moz in alia omnia abire, excmplis luculenter demonstravit *^). Haec vero omnia, quod iam H, F. Pfannkuche'^^) 'rectissime monuitf hanc liialectum fuisse Hierosolymis usitatam; nnllo inodo probant; nisi P&li^efti-' nen&ium linguam Chaldaeam formis vocibusque mere Syriads refiertam fuisse -prins sit demonstratdm , quod an demonstrari queat» valde dubito (^. 4; not. 19.). 5) De prisca linguae Syriacae origine prixnaque fonna memori^e nihil tradi- tum estf sed antiquissima , quae exstant, litterarum monumcnta eam exhibcnt aeque excultami ac reliqua aureo linguae aevoconscripta* Attamen procul du* bio inSyria ipsa exculta est primuiit fere ab omni peregrino coldre libera, deind^ autem multipriciSyrorum cum gentibus coniunctione, non solum cognatis (adSe» mitas pertinentibus), sed etiam aliis, quarum linguae neque origine neque radici- bus neque verborum ^tructura cognatae erant, non fieri non potuit, quin minus limpida fitieret|radicei reciperet cxoticas in^Qlitamqu^ formandi ratiouem hicillic! sequejtetur. Anceps reipublicae conditio, mira civitatura parvarum raultitudo (§. i^ 5. Annot. lO^^io» suam in linguam cum e;:colendam tum depravandau> exerciiit (§. 4.). 1 si) Speciman histor. Aralram ed. Ox. 1650. as) .^^^* Synac. pag, 157. «q.. pag. 560. ed. Whhe 1806. pag. 545. . a6) 1. L pag. 14*. gq., , 4m) Bibl. Or..L p. 47^- •?) ^ I- VH* »46- «q- 13) DisierUt. ds diaUctu lutguM Syriaeae, Re- aS) Ueber die palaeftiaisGli^ Landessprache ciom6Bt«l787* ooU. Praktisch* Handtuch.d€r Aram. in dem.ZeitaJter Ghristi ifnd ^er Api^l in JEi>^<» Spr. II Ahtheih $. 40 et 41. hom. Repert. T. VUI. p. 4^4- ' »4) Pococki L L vd vero apud Arabes Corano factum videmus^ linguam nempe typo quodam perpe- tuo adstrictam et stabilitam^ id in Syriaca lingua effecit librorum s^crorum versioy antiquissimum litteraruin Syiriacarum.monumentum. V - V . ct ' - AnnoU 1«; Ciun vero uniBsctunsqqe 1 Upgtia^ sors com gentis, cui.yernaoola est, con-l diiione arctissime cpbaereat, quod quidem io nul,la magis perspicitur, quam in Syriaca, cumque linguae cultura a populi cultura pendeat beque illius Hlstoria Intelllgi possii , nisi semper universae culturae gradus et progressns respiciantar**)» Decessarinm nobisvisihki ^A',* nty antequam linguae Syriacae historiam (0. 4 et 5.) adombrandam suseipiamns,* Syrionfai' ipsorum, varial ob caiossas eouiondtas a vicinis . popnlis y uodo^b hoc,- modo ab iUo sab«. actorum» historiam paueb (9* 5.) illnstremus» • •%' m) Conferm» hUt^Ham Syr^rum liiUrmrUmf (fiULm h) Voyages da C3ievalier Chardin 'pmr LaH' dicrii theologici Bmkcldtiami insarnimus T, ZlVt glks. Paris 1811. Tom. I. pag. XLV. P. 5. p« tS5. sq. ag) Addiuig tber die-Cosolk dtr daut S|«%. obo pog. t^ '''^Ann^.%. Rmintiiii regio ipft etesqM >9Mditio , <»m Syria ^ j&iigifera e^et pjflnitiet, pulc^nrimif iaeta naturae mimesribw^ rvudei ,^. MdiuaWf jiHNUtioin ioicolai ^x o.Qcide|(^t|f9 fepftentfioiiii et orientif j^arte, ac pemiriQfof A^abiae deiertao populof ab auftraliparteJ^a* cebxif iraif exci^atof pallezit et detixiuit. Annot. 5« Gentif hiitoria et .quomodo lingua diverfifsima in ee recipere potnarit elcmeota atque in ^iiiim redigere, luculenter docebit. Concisd SyrorUmhistoria, i}) Syria sicuti et Phoenicia tniiltas in eivitates parTas distributa erat (§• 1,5, Annot. i.), quae primum nonnisi singulas urbes regionemque Ticinam compre- hendebant, subinde vero foedere iunctae oommutit saluti consuluisse videntur, ita tainen^ MtDamascus, qua inter eas nuUa maior et opulentior, pritnarium tene» ret locum. lam antiquissimis illis temporibus^ quibus Aramaei (omnes enim totius illius regionia incolae fere semper eadem conditione utebantur) suis ipso* rum obtemperabant regibus, a populis laphethica atirpe oriundis Persicaque lingua loqiientibusy utiMedisy Susianis et Elymaeis, ab oriente part^ adcolen^ ** tibiis^ multa verba Persica tum bello tum pace non recipere non poterant* Quod quidem si ea^ quam WahUus^) ex vetustissimis Orientis libris et narrationi* bus Aramaeos inter et Persas intercessisse contendit^ coniunctio vere locum ha- buit, permultis in rebus accideret necesse erat; si enim, uti ille magna cum probahilitate putat^ Syria pariter ac Babylonia , Assyria^ IMedia, Armenia, iam antiqi^itus in ditione Persarum' erat, ita ut illi prisci Syriae reges aut potitts principes tanquam praefecti provinciis praeficerentur , quomodo fieri poterat, qiiin 'e lingila huius populi imperiutn tenetotis multa verba in Syriacam trans* migrarent? - 2) SalomOp Hebraeorum rex^ Syriam suo adiunxit regtiOj sed haud multo postil^ion, unus ex Hadadeseri^ qui Zobae regnaverat, servis libertatem pa^ triae red^i^dit 're^gnumque Damascenuoi eonstituiti brevi tempora totam Syriam complectens y cui tamen dliuturna quiete frui minime licuit^ ifiox aetas prorsu^ evai^uit illa y qua Syri nuUius externae gentis servitio obstringebantur^ omnes^ que Aramaei trecantos annos Persicis subiecti erant principibuS| primum inde a* Nabopolasaeri tampoM Clusldatisj qui sine haesitatione gentil^us Medo«Per- sicis adnumerandi sunt ^) \ post inde a Cyro rege Persi^ ipsis. a) Mmu ynd N^uss Vorder' vnd d^dasien h)' Cfr. Schloter von den Chaldaeem peig, 951. /f« eaU. p* 508* ^* F* 616 4q. m iam tn iichhornii Reperu VIIU pag, li$ fq. ; 3fi- aaiaa in Morgmiasnd. Sprmehg^sch. p. ^ #f. cha%lit Spicileg. Geogr. Hekr. Mem. T. ir. S* 5* Cone^iwm Syrorum historia* 17 Bffeminatis vero fastuqae plenissiinra regum moribus magnum regnumPersi- com corruit atque ^lMcainlirry ' Philippi 'filkiSy deletis ad Arbelam innumerabilibus li«stium copiis^ id^ cum fijliaoet reHquis prorinciis expugnaTit regnoque ad- didit Macedonico. Quo mortuo Sdeutus et qui ei successerunt reges ^ Sdeuddae MMBinati , proprium sibi Tindicarunt regnum Aramaeam complectens , id quod jeA iUud ttbtiAutt tempusi qua Rpniant in Asia -supremum dominium sibi aaiique posteria arripera atudebant» - Syri enim, cum invisum exterorum iu* gum a«6uis- cenricibus excuiero noii possent, Abmanorttm imp^rio | quod minus molestum videbatur, parera maluerant; Syriaque amplissimo Romano imperio tanquam provincia^ bellis a Pompeio feliciter gestis, adiuncta et simul omnibus diissidiis tumttltibuaque^^ Taf tum iiittd imperium penurbaatibae et tandem deva- ataatibtif afiUcu seBt*^ - Edssaaie tantam reges Sytoru» ad tettium usque post , Chr. ndJU •ecttlum negnarunt^ . dmiw QunctaiSyria Romanis submitteretur. 5) Theoiosn filiis immenaAm nrbium , clvitatum et provinciarum multitudi^ oem in daas partes distribueodbus ^ meliorem Syria conditionem minime asse* cata esc; » potentissimia enim hdstibua sicuti universum imperitmd Byzantinum» quocum .caniu^cta erat> aqifftviSfparte^fientata et dilacerata est. lovianus impe* rator Hiecessitate coactus Saporill, Persarum . r^gi Sassanidis oriando quae ad regnum Persicum pertinuerant, pxovincias onmes atque etiam Nesibin oppidum munitissimu^ red^dit} quamquam iam ante illud tempus modo universa Ara* maea modo pars ipsius diu Arsacjdis obtemperaverat. Variis bis calamitatibus oppriessa postremo ab jiraiibus Syna occup^tai vel potius vastata est. Hinc do- mesticis Fatimidarum et Ommiadarum bellis dilaceratai C^alifis a provinciae prae- fectis febeIIanti1^s'perfidar\iMpl!a/'fiis'^efb a iTUrtaihSmis ademta, tum ab Eura- pads in ezpeditionitfus cruciatls expugnafa^ eed non nitjdto post a Mamducis Ae- gyptiacit occupatai deinde a' TiamSrlano Tolarisque despoliatay iK>stremo in Turcarum Osmanicorun» pofesttftrai trecentls fere ab)Hnc'anniS| sub qua ad nostrum aaqo* «eviim cdnttamQM' watieitt r^dacta est. \ . Jfoiot. Praeter moltos inoi regaf tcinnltas ia ecclefk ^oqae Syriaca dlvertiiti- maa de reUgi tuibas fere perpetuts et re- ram confiaiioaam effe^perspt» ka, «t litisrae atqna sdaatiaa' foomiaQs feUciter procedereat, fanpedirentur, oninitqae flos intempettiTe atqoe immatore carptut sit et ^fl^Ti tnft ^PffP?^?^*^^^*' .**.>• -.1* *■ .«iJ ' i -'la ^if^^H*** A^Kwwil. e#l«»lii''lrtr/^fc'3|7;;*]|a. ^ J3UL,ii|ot« pa£. toe. tq. " Nmrh^rm de. Qialdstif it it9 n im BihL Orimu XFIL fH-^y^^^^ ' ttptiiiiiiottaiif ori^aii ia Op«uc T. UU p. t4S— fMf L^}^^hkc%^ns\eMikr. IL )». «4^ #f . b iMt^ 175. VUringa ad Itt. XXUL 15 xa Opp. T. 1. tignificmn atgtwis^k bn. «M^tetmi'. id|^UiMk p. 41«. «d. Bat. rtd. tt f. t. 5. Aiutot. t. c 18 Prolegontena. §•4» : . I • . »' f • \ •■1 '^ ? f" : ; Syriaeae lingiUae kiJtoxia^ i) Haec br6Tis Aramaeae historia primum ex Persico idiomau multum in S]!^ riacum transiisse, non sine veritatis specie^ ^ocere videtur; quod accuratiori hu* ius linguae cognitione extra omnem dubitationem ponitur. Xdgue temporibiss antiquioribus modice tantum et parce (§• s/ii.), posthac per seculd iila undeciiHi quibus magna certeAramaeaeparsPersis-eral^abiecU^ creberrime fiebat ; etquan- quam Moslemicis expugnationibus magna ilIaiP«rsicaeiinguae vis dhninuebatnr, taipen cuth Aramaei simul cum Persis in unum imperium recepti et ob vicini- tatem mercaturam quoque facientes, religionemque Christianam inter paganos propaganteS| varia cum iis coniunctioneuterentur, praeterea plures dynastarum familiae Aramaeam administrantes Persicae originis essent: Persirtruin lingua non omnino ^nhibita est neque impedita^ quomimis mnlta verbil tnia Syriaca communicaret Quae cum ita sint, consensns iUe » quem inter utramque, ideo* que et inter Syriacam aliasque Asiae superioris linguas, ad Semiticam non perti- nentes reperies, facile explicatur *)• - Exempla huius generis haec sunt: \a\Mi ceu \t^ per$ice 8^ nitah (hasta , tropxce camtf^^x) , Aizn en, mia^; jViiro periice M^ sim, (argentaim) ; , t Iqo^ persice V^cAa^s At^n^Iz^A^^pr. va8£[gulinum,promptaariam, horreumpubUcu^ hfOi^ persice aI^-X^ lebdar (proprie lignum labiorumf tum forceps in UbiU iamento- rum comprimendis adiiibita , Gallice mbrailles . torchenez); jCj[>ot*tfr (idoIuTO) ; / ^ / ., .: .,. jo^ persi(!e / ^Aaxsux) persice ^U^ pu^ jk dutius eaip pronnnciat. pi^aik. b) , ^(v^^insy Tersicqlor); Xj^ persice (^i<-A^ maidan (locus apertasi foramy in quo non solum merces ve- neant, sed etiam ludi publici et certamina equestria h^bentur) c) ; «jiOiDfO persice (ja^-m# 5Hcn« persice {^Jy^ J^Q^ dschehfirsui(p^99i v^adrfttf^ifpriw priiiiarium); ^'io^ persice vAj^j^^ wi^rvarid (marg^rita). . ^ .^^ ^ .,, .. • .,u,v In rebus ad historiam naturalem pertinentibus, atque in ii6, quaenatura aut arte in Asia superiori gignuntur, voces exoticlie faeillime recipi poterant; res ; J..: «) Copiost hane rem tractavit muUitque exmr pli4 illustravit Lorshachiut in libro suo: Jrcj^iv fur di€ Morgenlaend. f^tterat. /, 94^55 Wx/, pfg. «51— 156. b) Cfr. de hac re JVahTil^rMtMarhuch^fur ^^) Firkwadius ^dom nanc vooem Armbi^ae '•'\i \ • g. 4. Syriacme lingume historia. 19 Mirtiuiid cui» noinin^ 'iid* Arataiaeos pervenerunt: deinde in proprihf hominiun, r^gionutn et locbrum hoxtiinibus , in appellationibus institutorum Persis proprio- rum, in rebbsVeligionemcultumque aut mores illorum et consuetudii^es spectan- tibusy in titulis magistratuum provinciis praepositorumi ne multa in pmnibus iis vpcibusi quae qupdam^raodo ad physicam^ politicam conditionem aut.ad sacra referuhtur prisci impftriiPersici. Exempla huius rei plurima inveniontur , ut; # •"'• A ijP^ persice (j^ » ^""> ^)i^ telangobin (quoddam mannae genos); IJja^ persice (JCX£=d^.£=d kerkedan (animal cornutum, L e. rhinpcerof); «.•Q^iix^t pertice (J**^^ ^l ^***» gaumisch (bubalat) ; ^^oidperfice' l5Jm:^^ karoba (sacdnum, electrum); ^^icioiUl pertice pr^ r^Cit teu pjjo JCi Oschtormurg sive ^chotormurg (struthio) ; >^ *#^ pertice {^ t h ^^^^^w sekangobin (oxymel) ; ^ persice s f^i^ schokkar (saccbaram); ' V{]ilLa\ persice AtiXXAMf o^a^^ar (praefectiif palatii) ; 5 ovKk^ P®^**.*??* ^jS^^^^'^^ gandschevar (praefectus aerarii) ; LoAOia persice ^tjr^ parvaneh durias parvanek (nuncius alacer, velox) '); XL^iDC^ periice ^Sk»mJ=^ et ^'im^^ kosti et koHidsch (sacram Pexsarum cingulam) ; I^L^aio) persice AjCw^f in^tfsta (sacer Zoroastraeliber); ^kfir persice (j^^iAi (Ahriman, mali atkctor); ?cu? persice^^c) Diw (daemon) ; ?V-^9COi persice OA^f^ hormusd (Ormuzd, boni auctor). Annot. 1. Frequentissime voces phrasesque huius g^neris ex Persico idiomate ra^ ccptae in Barhebraei chronico obviae sunt, quia, uti ipse fatetur ^), in illo libro compo- nendo etiam Persicis usus est libris. Annot. d. Etsi non in omnibus omnino vocibus , quae persicae originis vidcntur esst, certa indida afferri possunt, quibas Persica earum origo intelligi queat, in universum ta- xnen atque in plurimis vocibus eiusmodi notae reperiantur. Hae enim , uti iam signifi- cavimus, pariin^ a rebus ipsis repetuntur, quas voces dubiae originis signant, partim vexo in eo versantur, quod illae voces ab ea, quae in Syriaca et in omnibvu linguae Semiti- cae dialectis usitata est, forma in universum aut certe ab eo significatu abhorrent, quem forma quaedam in Syriaco sermone habere solet. Saepe et forma et sigaificatio simul, 'saepe vero alterutra tantum ex Semitica lingua nonniii violenter derivari potest. I ) *» pers. Syri et Arabes pcr ^ et a> exprimunL 2 ) Chronic. Sfr. gd Brum et Kirsch pag, t. lin. x8. C 2 4nno^;^\ S\ a Graccif > SyriaciU, Axabicif aut fijUif f(^tlqaiiatif..9eiip|to^bw TMen quandam ptrfic^ }inguiie Qriginem debere narratiir, hoc eorom teftimf^um, tujpi demim Talet remquet ad liquidum perducere poteft, fi illof Perficae linguae peiitof fuiffe fcimtta. Annou 4I 'Ax Armeniaca quoque lingua^ quod propter Syrorum cum Arnienif mer- caturam ceteramque neceffitudinemy pvaecipue yero cum hi ab illif chriftianamreligio» aem accepiiMvt, feeile fieri poterat, nonnuBae mdicef ip. Syrlktcum termonem tranfittii*: gmorunti cQinft.xei exemplA iam fupra nna cum Perficif lattnUmaifE;' d) Deinde vero illa historiae delineatio monstrat^ quomodo fieri potuerity ut tot verba phrasesque immo etiam vocum formae et flexionea ex Graeca lingua, zion magis quam Persica Syriacae cognata ^ in hanc immigrarent* Factum enim illud est inde ab tempore potissimum Alexandari Magoif .sub S^leucidarum vero regno oh eam^ quam illi faciebant^ coniuQCtiiQnengi et consuetudinem cum Graecis, multas voces. Graecas Syri civitate non donare non poterant. Nam etiamsi qoi on^hes omniho Graecos Asiam incolentes pro genuinU Graecis ex Graecia in Asiam transpositis aut eorum posteris habent^ nimium sibi sumere iddentur, haud dubie tamen Syri id temporis Graecorum mores recipere et praeter anti^ quam patriamque etiam Graecam linguann colere coeperunt. Vix igitur fieri po- terat| quin sensim sensimque multa ex Graeca lingua reciperentur et tum quo<- que, cum regno Seleucidis erepto GraeCorum potentia et kuctoritas ^iminue- retur ac fere prorsus cessaret et lingtta Syri^ca pristinum ipsius statum recu- perareti ex Graeca multa retinerentur. Quare, ut rem uno tantum exemplo illustrem^ factum est, ut parUouIae, quibus universa Semitaram lingua oar^t^ epud Syros crebriores' sint atque saetpjL^^ usurpata^^ qiiam in caeteris dialectis cognatis (§. 102. 105.). Deinde Vespasiano regn^nte in celeberrima ai:ademia ah Romanis Edessae instituta, ubi cuncta Asiae cultura atque eruditio erat con- gregata, et Syriaco sermone et Graeco instituehatur. a) Neque jChristianaireli- giO| quae haud multo post quam in Palaestina orta esset^ a Syris recepta est, ad perpetuum linguae Graecae studium non impulit^ cum libri^ quibus contine* tur, Graece essent conscriptij Novo igitur Testamento yertendo^ sicuti crebris versiqnibus librprum in disciplinae mo4ucn coiiipbeitorum ^ praecipue ad res me* dicas spectantium (nimirum o^exum Wppocralis etAristotdis)^ quin etiam poSnu^ tum Graecorum (uti Homeri Iliadis\ multae voces ^ quae Syris | cum ne notiones quidem iUis vocibus significatas haberenty elsse non potuerant^ in Syriacam liit» guam trahsierunt. a) Mos€9 Chorentnt. hiit&r, Jrmgnia§ p. 149. Oeich. dir fyrer INestorumcs ita vom] eim F\rm§^ 150« Lond* 1756- td. ffhUtmu CoU. Eiehhom's meni in MetueU Qesehichttforeeher V, p. na. /f. >.j $. 4- Syrideaelimguae hiatori». 21 • •• jbawt* \. Graeofte UiigaAe indolem «tqm xuitiiram etinm in fyntaxi et voenm CMiasalione apud SyTOt aiiquid mntafse ex eo apparet» quod Graecae particnlae haud antutie ted aeque ac in Graeea lingua fuerant, in Syriaca tervatae stot^ uti ^l tife f^ y^ip» ^l ii% ^ M^f |jflii\V> vMktQtay |)f i^ai ^W^ fi2XXoy. Praeterea cum Syri ad Byzantinum regnum pertinerent, jam hanc ob cauitam, etiam- M Graecae sapientiae et «sudilionit fiti ad Graecae linguae ftudium non eftent ezcitati, aicearatiorem Graeci fermonis cognitlpiieni. oomparare fibi coacti ^ant* Itaque nemin* fentiente non solum Terba ilikgula, i^ eiiam ▼erbornm neius» Syriacae linguae ingenio aon fatis consentanei, transierunt. Plurimas dictionef ad lilteiAruAn disdplinaf pertinen* tef, eafque, quibuf notionef abftractae atque fubtilioref philosopbiae diftinctionea fignifi« oantur, receptaa inreniefi deinde Novo Test. multn Terba helleniftica» quae vocantur» praecipue chriftianam religionem divinumque cultum fpectantia» praeter nomina hominum, uxbium et regionum propria* quae partim nulla in re mutata» partim vero Syriaci fermo- nif colore adumbfata funt. Similiter vocef ad conditionem.rei publicae, ad dlgnitatem magi* •tratuum provinciifqne praepofitorum atque eomm titulof referendae plerumque, uti in Graeco f ermone erant , in Syriaco manebant i ut \iJso\ Qvoia^ Ittoo^? eToiX€i«» tm ^^ rtffior (fcheda, pagina}» 1^^^ fut9ifH«ra, oDo^oo euvo^o^ (eiivo2/« planetarum) » t^hft «oiyr^r, Ig^nnSSif^ (PiAoao(pof » ^a^bkOD xcSAov, \lOJ^ KOVWV, «iDA^YfVOr» C&^aol QQyaVOVf ^mIo} ifl^m^ «ttajj^l criXpaifOft wag^ijctap 9 • »• .» HSilJiijXlOV , |ja^^ xoiTobtf» fi I S o xXfiV » ^Quk\^o{ fua776Xiov» )looflDa\« 7X«iea^xofAOV(theca reliquiar.)t ■ • - ^ ^jaoici *V6ioSp ^09 'Pwfll^t uBOit-^ol 'Axcav^f , « i^aSiOn /SouXfunft» Jjoio^^^ ij7ffi«v, ^ fy^T^Vn ^aAxftrfia (macluoa beUica}, ^o^o^ Siargov, |?o2 ravfos^ Mi^ 5ijx)f (iragina), 2^ Prolegomena. Id quoqae non silentio praetermittendum , quod Syri non recipere solum ex Gxaeco f er« mone, quibus ipsi caruerunty sed etiam ex sua ipsius lingua adGraecorum vocabuloram exem« plar nova fingerey aut certe suis vocibus novas addere significationes coepere. £x hoc geyier^ sunt: ^AjjjOyv av^^oyiivo^ (homo efieminatus), et ]toia testis^ in sermone ecclesiastico etiam Annot. 3. Cum vero Byzantinorum lingaa latina Terba commisceret cum pure graecity baud raro talia quoque in Sjriacam ^lingufim transmigrarunt. £xempla huius generis haec sunt: usfjQj) » i<^ recentiori Graecorum sermone ayvcuva (victus , nutrimehtum; itAnonay sti« pendium militare) ; cLflLooL BucceZZam (custodes corporis) '}, }90? Sa)pa (munus^ quod spbn* ' sus sponsae dat) , asaju^aA? O^iliqs (minister publicus, carnifex), ax>)pi Za/3ixt (zabae, loricae aut galeae) ^), ^Q^i.^*ju2^ irairuXscuv (tentorium splendidum)» ^ xup (pro hv^ios) et \\xO wqa (pro Wf ift)} ^jor^Q Yiifiw^iov , (ciborium i. e* coelum in quatuor statuis super ara alta positom ')• 5) Coniunctio denique Syrorum cum Romanis Syriacam linguara latinis vo* cibus locupletavit^ seriori quoque tempore ex Byzantino idiomateSyriacus sermo multa recepit verba latina (3, Annot. ».)• Voces vero illae plerumque in rebus pu- blicisy uti in magistratibus designandis, beUicisque machinis et instrumentia ap- peilandis receptae sunt^ ut: dso^^ki^ P^tricius^ aDQhrtMnr)Ofa prox/mztr (primus regis amicus), Ifl^i.So cella monachif iL»{JLO candela^ U^o velumy {j^o^AO centuriOj .jpfc ^io charta^ \ao^ carruca (curruum gehus)» ^i^\*p palatium^ {^f^^SLu^) hospitularii ^ * * • «k ^ionm piscinaf l^^acio custodes^ ^» > .jr^.KnnQ Comes^ ffojLxj^ quaestionarius. ■ f^ju^xo centenarius, talentum^ T^^l^oasuQD) speculator. 4) Quanquam in Syriaca et r.eliquis dialectis cognatis maxima radicum pars eadcm sit necesse est, neminem tamen, qui Syriacum sermonem accuratius per- spexeriti fugiet, ex Arahico sane multa verba aut certe novas vocum in Syriaco iam usurpatarum significationes inde a Syria per Arabes expugnata, praecipue vero ex quo Arabica lingua vernaculam sensim expelleret, a Syris essQ receptas. Nova vero illa verbe^.Muhammedis religionem , reipublicae administrandae ratio» \) Vid« Dufresne Gloss. med. et inf. Lat^i.h. r. s) ^><^ Dufresne Gloss. s. h. t» Cfr. Lors^ s) Vid* Dufresne Gloss. s. h. r. hachii Archir. j* p* SS^ sq. €.4* Syriaeae linguae historia. 23 nem impwiiqiie Arabici moduin respiciimt; cum nova enim re uova ad Syros pervenit denominatio. Exempla illius rei sunt : , .1 ^^ojo i:)^^^^ princeps , SA^ (^^*^ ittdex, jJLwi iUccU& praetor^ satrapa; ^ ^^ paregrinatio Meccana, i^to r!M.<$i sut persice ^MtN' sericdriuSf h\Ci Arab. A>r^ negotiator^ qui hyssum et pannos alios vendit^ Arab. & A aftt6b g^us eupediamm. .} ILo^ Arab. >i^ tympanum. . Annot. 1. Pottea ex TWcarum quoqne lingua mnltae vocef', cumque in c^editioni- buf cruciatif Europaei S^riam occupatfent, ?el gallieae ei italicae in Syriacum fermonem irrepferunty ita ut fcriptoret hif exeticifutentefy uti Bachebraenm, taepiat hand iiadle ver- laf accurataqne explicet. Turcicae originif annt e« c» : oti] castra^ castra aulica^ y^\i tatar» deeretUMy edietum. Europaeam rero oftendunt originem inprimif Nomina propria^ nt vocef Gallia Anglia et Italia oriundae , inter quaf haece yalde crebrae inTeniuntur : 24 Prolegommnu. ■• » VL»^ Prmc# (princept), Jjcii \ffem-i (Hettiriciit) ,• :.".«• ^lif AUemagne (Germaiiia) , ^ Count (Comes), ^isutoalal^ Franctf (GaUia), ^^^v^'* ^ngleterre (Britannia.). Nollam antem exemplcrm deprehendimus tocis alicuius Germanicae receptae^ quin etiam Germanorum imperatoret a Syrif aut Syriace |nVv^ (^x)» rat Gallice }o|a^fi2J Vempereur (imperator) Tocan solent. Annou a. Syrorum cum Coptis propter christianam religionem coniunctione etiam ex Aegyptia Bngua ipsa aut ex aUa Aegyptiacif verbif aucta qaaedimi ^erba in Syriacum f ermo- nem recepta f unt *)• Annou 5. Nemo nof reprehendet, quod, quaeex aliif linguif in Syriacam manaverint, ety^quo ea modo faciUime cogBoscantar et distinguantur^ ^am accurate ezplicare voluerimus; exodcis enim et domestids vocibus tatis distinctis qui Syriacam iinguam in reliquarum diale- ctorum illustratione adhibiturttf oeX^ fcopulof periculi plenof faciliuf evitabit. Nam eadem eunt passim Unguis cum fluviis fata; ut enim hi^ ubi per longiorem afontibus suis decur^ sum absorptis aliis omnibus nativo solo extorresj mari eui sese praecipites dant^ iam^ro* ximijiunt^ omnem quasi saporis et Umpiditatis naturam exuisse videntur adeo^ ut quae ilUs in scaturigine natura fuerity difficile iudicatu sii: ita et ittae^ iti diversas comfhixtionm gentium divisae dialectos^ magnum omnino saepe dubium reUnquunl^ quae ipsis origo^ quaeve radix extiterit ')• 5) Exteras vere Tocee a Syris receptas maximam pertem nomina esae | verha contra perpauca tantum ad eos transmlgrasse , comj^arAtione facta videbis. Ho« rum quidera nominum alia formam Syriaqam indiieruni^^ ita ut a Sytiacis non dignoscasi alia barbaram temdnationem retinentia patriam suam perspicue ostendunt. Cfr. §. 82 et 84- Annou Syriacae voces cum occidentdUhus^. ubi congruant , plemmque ex Oriente tranf- migrarunt, maxime in plantif, fructibusp in rebus arte aut vfOtura in Oriente productis obviaoy quia nomen simul cum re exotica ab Oriente in Ocddentem pervenit» ut I^od ^uaoor» |VlLian\ hfietyoiTis* ' 6) Variorum autem iUorum exoticorum permulta iam iis temporibu^ in Sy« riacam liaguam sunt recepta , quae nuUum litterarom monumemuip nobis reli- querunt, i e. ante Christum natttm. Etiamsi ByMntiiiis imperatortbns Syjotm . » • • Wflil Merg enlaf i. Spraabftfeli. p. 546 sq. 5) (leaiscbj de fatii Hnguanan OrUnuiium $. 4- SyritteittUhgiidi historia. 55 omnis generis^ praecipae vero theologicis ia ipsa cotnpositis ad aptendidissimum culturae gradnm perveniiL Fostqham SyrorulD theoiogi in Jlfcmo^yvJMs et Ne- storianos disiuncti erant, hi praempue delittecis bene meriti sant *)•• Schole be- |e1>crnma>jBd«jjaiA;indeji yeepasiaiiAf.ampenieore lUtfoe ad^Ne^teriaMs -quiii^o aaecalo .BXpolsMfcmaxinBe^florensy^ amhum Itagaaepvrriiati 'Miicultui%l^4itfp^iidit operae,f aitqae/ csuiii.aiio8!'Uttfrarnfai -^eritas tom -.gtaAiaiatitOs- ^qtioqae * in* signiores genuit« ' qui aicuti oaete ri huius acbdemiaie magt$trl'pariori lingua utebantur. iiaec-iera ^tagai» emendata, ritiis liberata et a grlMbmaticis excult& noateaAiSdfiieafeiiaccQpBitA.:.-^./! .:^.>l. ii ..m. . - v/ .- .• '^"^- Jfnnityu i^y^^-qW^tii^iaiiri Abt liinc co«pi>dt*iftit efuAtionem ctWlturam; Ede^ M^ ihtim, 'qttaiH-^tfA^i'We^'^ftt(^^ ie«tr«nr - lldnant , tltiUri liagua Syxiaca imbue- iHinturt^ <}da |r9>iu SjPita^s .Mbsis iMpe'EMl«wa Hlt^raiti ptofafi&yuii/; qda^ fnfcniif academiia aomine ^scholdi Pertarum iasianitttn .. Annot. 9f MedicoM Sjrros pUlosophiae quoqiw ttudio exouUef ^ pteraniqae Nestoritf- nos, primes constat fuisse^ qui Arab^t ^t.Iitteris et scieotiae teae dederent, incita>e »^1«* etiam rationem viam^que na(^in;re ostendere ^soierent ; multique Qraecorum fciipiorei Sr» riacir 'v^iioniba'8 Anif{f4ti Iti ArablWf erudiendii 'fiindamenti loco ufurpati ftuh"*J; ibc- TRffeelim^lTirSyrl kthb^ ad gfiiifiilMtictiln V^tnaculae kuae ftudiutn IneitaHftit; derte baud dubinm eft^sctiptdri^ iade ad Atfabtee feptamrionalif incolaf Tenitfe ellitique alphabeti formani, qua Goranuf initio .tcriplffS' erat» ab antiqua Eftrangela Syyemai (9. 0, r $\ repeieiidam esfe. 4 : •; * Annou 5. AUi lacobi Edesfeni^itSi'> 8) ^iraecipue industria. ei |abore factum efle putant ut sermo Syriacuf excultior Edesseniis nuncnparettU' *). Nobif vero fimiliuf videtur veri' nomon illud ex eo profectum osse , quod in illa regione in universum s}Tlacuf sermo ine- lior esset (fi. 5« 5* Aunot. 4.) et erudxtoruui Fdessenorum anduftria maiorem idlpifceretur puritatem et culturam ^). Syriacae igituT linguae fere idem, quod Italicae evenit; quippe a) tiJTr ■erfium BUhlmidi traeteuim: BU Vll. pfg. iif • 4f0. ' z^rfm .9) Cfkr.v i¥MH Mevf MU^bd^ i f^rMKg^sM. p. 5fS H[. iRect* i4Miiilfttf« Hloiitiiit:-' %%MH t ^-eU Ows^htchfdtP dtuuvhm. S^^moh^ p: j»)) v>^« '^^ feifttmng dkr Sprmchk gtmihiih^i *4hr ttn^ttfk und ifch tmd: nack vm ^am^ WoH^ und d^nm krwtiur- *•« "Begr ^efi sMh, nieht pon Spratktehrem irrfcfcr dM^er AUebiUung der .^prmche immtr den jiringiteru Antheil hmhen''. Ja hune fensiim ei C. t F^mow (Ueber die Mund- arten der iulienxt clieu Spraclie in den Roemif chtu Studien T. 1«. p^tj) abiit : „Dir ver^chiedentn Mmnditntn em^r Spfaehe tind ehen so viele friikerm kertweigungen ihree ursprHngMcken Stmmmme; und die gebildete Oesamtsprache ist als dim mi^^he ihrirKn^wfcketung zu bitrachtm^ mk Hch^ s^6kyi uhe ^il}Ut und entfmitei, aher «rJt J^r ihre VoUkorhmenkeit ehlangt^ und tu der di§ •emt/Mm iHWnidmtn ihnn dnthml Seytrmgm - dim D >U i ' ?6 quae ab ^^itio nai|eiitiii,r in g^accigua .^jjdit^ji^ F^?<^4^(fVffft(<9df, vjft^i^IU: Fofi^^iiar^ JTorenaiiVnoniinari lolc^t «^ '. . .,.,,.^ j „.,.- c .. g) I^m ^ circa ~ annuiit : 9uin^ettl€ffimum .p^ rG. n.-Syri in Aramaea orientali a Syria occi^entalem ■ iocolentibua voudium pronuniiatiane sese distinguebant, N^* storiani ,^,£dea«el^isf.ceteirisqu6 occidentabbust.Sjri^ jdisicrepaiiteAvroceli o /*3 ^deesefipT^a) in- qmbuadamjvocibius vQcalemin.^^^petpetoo subfititi!i^nt.^'^Gete^ r^ufn {)rQ certo aasefifeiAaaemanins ^)9!iCI|iaLdaEeoi^':4ui'<>rleutaltes voceiuurt/a pid« scis temporibu^ Syriaca vocabulat aliter ac Syros dccidentales protulissei idque comprdbari ^x iis vocibus, quale apad vetires sciriptores graece ac latin^ e Sy* riaco sermone expressae legantur, ut Ahhaf Phadaua f • » eiiaqqe. -. imiuamodi^ quae a Syrls Maronitis atque Iticohitis divefso. modo jpro;^unti<^Q$iif. Yerup non Nestoriano.ri^fn ,8ive S^rprum orientalrium «ed.^ccjdentaUum taqi Maroo^taruin quam I^cobiurum proqunUatio: novitatis arguitur , . quaei^.cum. prisoa Syrorum minime convenit. Quamobrem Barhehraeus hisce verbSsI*); ^Josephus' Hu^ ' xiia lectionem Bdessenmn in orientalem QtiM^^^')^ qudm Nestoriani usnrpant, hnnkutatiti nam ioto Ndrfetis (Jaiij) temporS itd lcgehant'^ uti nos occidtehtates ^C^i^^j*^ niHl aliud yidetur ,indi.9^sey hjisi, Qifi0^di^eoa^!t:ersa6qu9 ^ sQjhpIf Bdessena iy^il^mi quain urb,e celebeirrima schol^. .^ u^ a. 446: e^t ponstitutfiy com- 'migrantes Edessenorum legendi morem ibidem retinuisse -usque ad losephi Hozi» tae tempora^ qui illomore sublato commttniorem^eandemqueantiquiorem Syro^ rum orientalium lectionem restituit ®). ii\- •.' g) Non multo post etiam linguae grammisiticdsaepitis tJracVata^ omnid vero I " . ati€r d4n grdfstm^ w$lchg dureh cint hShgwt Kultur ihrer Pr^vinz^ und duroh vor- treffliche S chriftst ell er aus ihrtr Mit- itf die friihire Entwickelung der s elhen vorzugsweise b efo rdert^ Di^s hangt aker Z#- diglich 9on Uu/seren tufalligen VmnSnden ab, Unter einer andern Fugung derselben konnte ein anderer Dialekt wur Bildung der Oesamtspraehe das meisU ttytragen und ihr eine andere Richtung^ so wie der Spraehe selbst einen andem Charakter geben,^^ ao) Adelung^s MiUindates fortgetetxt von VaUr T. II. p. 487 sq* . X a) Bibl. Orient/ II, 407. coll. T. lli, P. II, |). 5^. — L D. Michaelis (Gramai. tyciap. p. »8. .19 annot.) Asfemanium illa|. .gnae Barhebraettf re* fert, non intellexiste ait, qiiia «criptor ille cele- berrimut non de dialecto vemacula loqueretmrt ted de ea, qna in tacrit nterentnr; in illis cnim Sjrot orientales olim non tua ted occidentali pro* nuntiatioae usos, quam e celeherrima Academia Edettena transtulittent^ idque et'Bar1ie1Sira'ex*tein- pore a lacobitit faiBtnm, a Nettorianit contra inde a losepbi Hutitae tamporo v«niatculam dial«» otum in sacra este introductam. Sed ditcrimen pronuntiation:s in ilU acadomia non eattitit, ve- rum in variit regiobibut rariut oritur pronuntian- di modus; Husita, Nitibenti tcholae praepotitut, Edettenam, quam in illa urbe adhuc habuerant, pronuntaationem ctmi elogantiori eademque in orien^ Vdi Sjriae pane ab antiquittimit temporibut rocepta commularit. Gfr» quao fiarhebraeus copiote hac da re in gramm. metr^ dtttaruit (Cod. Gotting. p. 6—^). h) Apud Atteman. Bibl. OrienL II^ p. 407. c) C£r. disem» BlbL Or. lU^ T* 1. p.- too. 0. 4- SyrlmemB tingualt historia. 27 huius ^Mttris ^etiptft £dM8a#.>fiMdvBrraitts Blerique dicttnt primutn graromitices lihinmMTiipXam ^90e^a laeahaiBdasseao^ teftte£Ua episcopoNisibeno in initiainni-^ tutionis grammaticae in mscr. codic. bibliotheoao coUeg* Meromt. *),- qaem laudai ^tiam Afrheiir, granuoatL^detric* €od« Qsotthig; p. 6; At ex do=etrina permagna lit- teranimque florey quibns Syria et praesertim eruditorum scholae excellebanr, ve* risimile videtur, quod et ab aliis scriptoribus in hac litterarum parte longe co- piosissimis coiiiirmaturi ia'm prii\s eius rei pericula, etsi imperfectai esse facta. loannes enim Barzugbi^) Syros hosce grammaticos laudat: Achudemen (obiit a- 57 f}) ^)^ loseptium Huzitam (\l\'ooif sob b. 580 fldrebat))- lesudimah^ Kbsrae episcopumi (post a. 700 vixit)» Honainiun (^^ckJ) sive loannem medieum (obiit 8^6 P- ^hr. nat.) ^j^ EUdm denique, episcopum Nisibensem, Eliae primo aequa- lem ^'^seA post eum demum defutaetiim' s). Bbediesu titt^ratbr notissimus in cata* lorgo stro librorum ecclesiasticortnn^)i praeter UIos hdsce ennmerat grammaticosf loannem StjUtam versits a. 630 ilorenten/e> et loaHnem^ 'ChamisH JUium^ qtil anuo 855 episcopus Themanonae est ActUs ^). lUarum gramniatiearum maxima pars interiit; neque id valde lugendum» Tota enim ^liae Nisibensfs grammetf«a iMer uiemoratas Idnge optima, prouti in Codv XXVIL Ecchelltf Ml' describif ur ; dHm Utteras ianium et puneta oersatur^ thulii 'diAcem coroprehensa: 1) de litteifs in-uuiversum') 0) def litteris, qme mo* veniur deque quiescentibus ^ 5) deiitteris vMicalibus atque servlUbus ; 4) de ca- sibus; 5) de asperis et lenibus; 6) de litteris, quae occultanturj 7) de litteris, quae invicem permutantur; 8) de punctis pluralem numerum indicantibus; pXde pronunrtiatione litteMrum; 10) de^p^eie' nominumi.- Unde liquet, gramtnattcani Svriacam u^que ad EUae tempora' adm^odum imperfectam et rudem fuisse *). ' ■ «) Qtt, AMeman. Bibl. Orient. I, p. 475 b) Co Commemorat enm etiam Barhdbr^LtuT , cfr. distinan. T. III. P- L p- »S^ «* T. II. p. «70-272. e) Aiseman. I. !• f) Quem.Iibrum A^ttmaniiu poit Akrahamiun gctktUwfM 'in 3a>lioUu Orie|it. T. lU. JP. t ab lait. typii ejticribendum onrarit. ^ . g) AAieman. 1. L p« as^ .,iv ■ h) Aaaemaa. 1. i* p* H^' coll. p. 70S . ^ .. i) Cit. Aiiemaa. BibL Or. IIL P. I. p. ai^. • • • .•• w .• .. » t 9 • » •., \ .m t • ., 9 m, « M et pag. "^o^, ubi iegimnt ita lA^omj^ -i • y • » • ^ - « « m IAjUI^^^ «■flT^tVJI^J^ ^j^CUaZA^O .• • ^ n * ^ •••.. » » p ^ U^ ^ . }c^^ ^ T-^1 O^ ^i g*. Ji r^9QUD \2^\\ OBLtMaOI^ da UUirU gnitM €t adMf (radicaribiis ot tenritibttf) , ig tittcrii em- 4uum tiamrK^ ^trtntauf (litterae vdo0Hit pratJltiiii O; ?| \ ^Jf da litt€rig lamkmr 9$ mifmt^ da Kua* D » 2d Fr^legdmtnm^ •f- f Ann^ 1 ; loama - Pkineoie ' (lloju^ i^y '^ , -imiptM Ittc^uft teutis^ tiditft nexer^ UtiQnes in vacet (|Lo «^Ot qu«e libxl itoetigtiD' iidtHiig«bo*^x^gyiiittafiii4tii rhetorico*. logic4. «ive graxxunatica^^giiiQoBro.tddEetnr/ h; !• j : Ij:., /r . r- ni •» _ j,-; r -* . -.>- : Annou 0. £x EUa^.primi cpm|Deiitat¥Oiiibu4 gxlim^^^^^^ionef^ qua tamen in re Graeca in^itatu^ es!^e exempla videtur^ cum graecae denotninationes partium orationis accurali^^i- me respondeant, et sicuti apudGraecos, interiectio desit, quam latinus sermo absente articulo partibus orationis adiunxit ^). . Pmeterea Graecam huius par* titiohis orighr^m nobk prodit iliudi l|uiid Syriacam linguam valde ct>ntorqiltlH in GraMfis vocibus &vrftrvo)t(Ja: • iir/^pi;)iAr, irp^5c(Tc; accufatius ili fbrmatibne r^ddoiH dis v}d«mu6$ confirnMtque sentei^tiam noslrarti iiiiitiUsf^tio parHlcipium (jjii^rex^) in lingua Semitica tanquam peculiaretn orationit partem distiagueMdi.^). • ' — 14) MbrgenUendifchtt Sprachgeich. p. 54» tg. •) Atsman, Bibl. Orient 11. p. 485* b) Asseman. Bibl. Orient. I. p. 578. c^ Asstman, Bibl. Orient. III. P. I. p«g. 507: \LlO iT S V^.V>? b' ■! V, D ^b^x^ «.oic^l? '. I \n, n rpfQ •• t.i, i. t Nro % MtT?o *• i^^^^^Kv \L^ . U.^ UfiDol \Li . t£^'2:l2^o -. Ua«x^7o V ImQU^ MlMlD ^JOLiM» *• )6^? UoAdUU • bi.a^Jb^^o bik^) hdD^xZJL ^ *. UNajioo *. U^ « * •^* • •• •■ * • 1* «'*i - *i • ■• •• • \ tiiiiV» *• '^"'^■'^ ^.jOU^?? |6^^? ?..a£a^ ^ • •• - •• ^^ •».,•♦ •» « %•* • b.»fO *• fU^oat \ KQiJUJ *• Uo«|A *• Uat de partihiu crationis et ptat sint ; de nomnk > ' ffnd cff prima pars orationis 9t de eius diwisionmi daMu fiuM nenNm aoddtmU^ mtmrwn gfmus^ spa^^, juc- merust figura, ^alitas^ casus ; de suistantia et aecidenxibus; de verba, tpiod est secunda pwrs cra- tionis ; de itx» quae verhum conseqmaUiur ^ i. «. opus^ cogitatiOf vcx^ et scriptura; de verhi definitiane it divisiom; df iis^ quae, verho acaidumf L c« genusf numeruj , tempus $ persona , qualitas , figwra , modus. d) Cfr. Dionjrs, Haiicamass, de compofilioM Terboriun tecU II.' et interprctet ad illum locum ; Quinctilian, ImtiL Orator. lib. L cap. 4. Prisciant ccl. 10S4. Pnttcb. L p. 655. td. KreU. Vid. Osann^ ad Pbilem. p. XX. teq. e) t^WySV» propne ocrhim nowanis •• parttci' pium qwd itt Bytitft^ littgim valMt, iloeent Jmira in Gramm. SttUc. p. 151. et Jhrak. t^cekeilemis im GxAmm. Sjr. p* ^^09 i. e. saS* : Isaac Sciadrensis in 30 Broltgomena. ' Ad lUad tempus aiia quoque gTaniinatici argttmenti scrxpta minora pertiBere videuturi quae tiobis sunt servata, ut rtte punctorunif id est de punctorum USU| auctore losepho Bar^Malcon^ Mardae episcopo. Propter punctorum vocales ex- primentium inopiam cum multa verba facile pro aliis haberi possent^ plures de eiusmodi verbis ambiguis Itbros composuerunt, ut losephus Huzita^ quem iam commemoravimus I Honainusque y deinde losua Bar^Nun^ a. 8^20 patriarclia factus. et.J^udochus^ jpreshyter Meletinensis^ cui Assemanius ^) libellum quen- dain ordine alphabetico compositum tribuit in Vatic. bibliotheca adhuc e:^stantem: hoojLs ^^pbt^Q ^^C^^tkf^ «^04 >o^ (XA^fa %Att\,iMfc^p Va/^^o s*x2A? fi^OsV^ Ax^? V^^^A {^^^^y distinctio vocum scriptura quidem similium^ sensu vero dijferentium ^ quae per puncta distinctiva noscuntur et discernuntur. ... la) BarhebraeuSf quo aequales vix ullum viderunt viruna jpraestantiQrem» inter SyrorujDa scriptores ab historicis et litteratoribus maximl est aestimandus» cam^ ut hoc tantum utamur, Mogoles suh Hulacu irrumpentes ipse viderit res- que ab illis gcstas ac memorabilem eetatis suae historiam litteris mandaverit ^)} idem verna({ulam graminatica et minori et maiori, utraque adhuc exstantf^ exco- lei^e studuit ®). . Illa. vefo uLifiA^f t^u^irV^^ «dioi^f^ Grammatica ad, weirum Ephraemi i9^,cripta ia V^ticana et aqademica Gpttii^g^iisi ,bibliotheci8 secvMur 4) ; Grammatica ifuiJor allegoric^ iJii^r^ ')a^ !• e. iiber splendorum vocatur^ multoque est copiosior «t maioria videtur momenti «)} quatuor ei insunt partes: de nomine Q^ ^), de verho (\6^^')i Ae particula (f^\^ et de verbo nqminis (^iic.^ yju^ ^ Adiuncta est ars metrica^ quae apud Syros perversissime et contra omnem pulcri sensum colebatur, cum magno perducti errore metris nimis artifi» ciosis censerent veram po((seos nnturam constare S). . Scriptum de verbis aequivociSf in Vaticana bibliotheca servatum idem Bar- . *• Granun. li«g. Syr. p. ^» i. e. 235 tq. et Gng. Barhcbr, ifi Gramm. Syr. brcvibri in Ood. MS. dotlirigeni. p. 16— i^. vid. Wt $§.'49 et 57. 4) Bibl. Oricnt. Ilt. P, I. p. 508. b) £iu< Tilam adumbravimus in hist. Syror. liturar. 1. I. p. a6S iq. et copioiiui in Encyclop. Halensi T. VII. t. t. Barhebraius. Q^ C£r. Atftman, Bibl. .Oriant. II. ^ 507 — 508. d) £x bibl. Gotting. oodiceo^ manuMriptum in- tpicieadum et eMcribendum , acoepimut grarama^ ticam illam publici iuri< faeliiriy eo icilicct con- silio , ut quomodo Syri aati^uioret linguam snam ipsi docle tractarc conati fucrint, magis et faci- lius pfrsplciatur. m) Cfr. RtHaudot. liturgia orientdii Tom. II. pag. 47<»- f; Apud Arabum grammatieos participium \it5 1^1 nomtn vtrbi nominatur. Cfr. IVahl £le- mentarbuch der Arabitch» Spraoh^-und Litlmifuv p. 153 — 159- Ita et Isaac Sciadrmuis Or. lipg. ^y^* P* ^^^ l^o<: nomen gyriacum interpretatur. g> Cfr. /. G, Euchho^nii pmefatioa. ad Guil\ l^nss poetee» Af iaticae c^mmentgriot p. 7UUI tf o[f $• 4* Sjrimeme lin^uae hiftortm. JJ kebrmeus compofuit ^), et librum seintittae-\L[cSiaf |o^ i- e« ^^ikiiiKitlca^ epit#» men^ quaoi imperfectatn reliquit^). Alius liDellus gFammdtici * argukneiiti , cm ius auctorem hand novimus^ anno 1459 p^ Chn, ut ex inscrfptione patet, ab^olu» tus etiam in Vaticanae blblioth. Cod. £cchell« XXVII jnvonitur. Metro hepta* nyllabicO conscriplua est hoc titnlo : de quatuor punctii radualibus^ quai dfHinctita ei magna ^uniur ^ auctore quadmn pJtilosopko^y ' D« teriorihut librit gramrr.*iicu et lesicis teculo XVI et XVII a Maronitit'tcriptu , e cpiibui gramma* tica Amira$ looupletiuiiiu ett et hac in re Uude digmMimai vide {. 5« I, s. ct II, 5. Annot* 1. Alios quoqtie grammaiicbs Amira in grammatica sua nominat; ut Davi- dent quendam PauU filium^ Syrum, qui eiinotationes in grammatifcam Krlptit ') ; dein- de EliaeSyri grammaticam *) et quoddam eius fragmentum ^) , loannem ttstun&io^) alium- que loannem Syrum '), praeti^rea auttoreih grammaticae Chaldaieae sermone Arahico declaratae *)« Vid. Q. 5. I» fi. Annot. 9. Hac in Q. praccipuc in enumerandif SjTorum grammatlcls accuratiores esse volttimns, quia quaa hac de re tradidimus, ez multis variisque notitiit bic iHic repertis col- ligere neccssarium fuit, et qnia hanc iptam ob eaassara 'diverslssima atque dubia praeser- tj«i de primo grammaiices praecepta proponeiidi pericnlo circumferri vidimus. Ut enim plu- rimi, Wahliut^) Gaabiusqw^) tx > Aiqn^ Assemanii loeo fUpra allato^) ab laeobv Edesseno medio .aaecislo «eptimo, ita alli, ut Bichkomius^^)^ alinm eiusdem fcriptorit locmn non satit diliganter inspidentety aimo 580 primam grammaticam scriptam ette aiunt. Omnibut vero notitiit, quascunque reperire potuimut, inter te comparatis qnamqnam primam grammati* cam certo adtignare anno haud in promptu ett, tamen tupra demonttravimus 9 eam, qnaliscanque fuerit, illo tempore ttse antiqniorem, cum eiut auttorem iam anno 575 mortuum este eztra omnem positum sit dubitationem. - ^ - 15) Restat nunC| ut quaedam afTeramus de Syrorum ipsorum periculis, quae in lexicis suae linguae colligendis fecerint. Litteratura Syriaca inter SemiticaSy Arahica ut hac in re praestantiori excepta, insignis est lexicis sae- culo IX et X Syriace conscriptis, quorum auctores cum sint Semiticae ori- ginis» licet ordine et copia nostris lexicogiaphis solita careant^ iis tamen mul* tis in rebus certiorcs sint neccsse est. Quae enim grammaticis aupra nomi* mmmmmmmmmmammmmmmmmm a) Astenu Bil)]. Or, II. p. 508. 6) Ptg- 5tt 40» 48» ffit «libi. \l) Assem, I. 1. p. s^. y) MorgenlaeBd. Sprachgetcb. p. ^8 sq. ■ c) Cft*. Astem, Bibl. Orient. III. P. J. p. 508. 8) Ucber die Litterstar der cbrittL Syrer ia 1) P. 1- et st. alibi. Pault Nov. Eepert. T. III p. 56». t) P- 9* 54 ^^ 5^ AtsMtan, Bibl. Orient. T. III. P. I. p. 858* 4) Isa ett Arabica nominis losuae in bibliis utitatioris forma; idco utrnmqnc idem significat, Isa veTo in hoc viro appellatido saepius tituntur. 5) Asstm. Bibl. Oricnt. I. p. 630. 6) Assem, 1. 1. II L P. I. p. 857. 7) Asstm. Bibl. Orient, III. P. I. p. 257. S^ In bibliotheca rei^. Gotting. servatur apo- graphum huius Cod. Lugduncns., olim iussu ct au- fpiciis Muenchhusiif anasore /. D. Alichaeli factum. Satis diligeattfr scriptum esse nobis Tidelur, haud raro tamen puncta diacritica aut omissa sunt aut male posita partim haud dubie codicis ipsius Yitio. Ex Cod. MS. Lugdunansi hoo apographum, quod in littera Nun desinit, eata sumtum, ipse docet /. ~i>. Michaelis in tua Lez. Syriac. CasttU liani editione p. 2. In Arabicis Bar»AU ezplica- tionibus mnlta tunt obscura; vocabula enim re- perimus in lcxicis frustra quaesita» certe e vitae 'communis usu ducta. Arabicae apposita est expli- catio Syriaca: multae aiitem lexico desunt voces. Praetcrca malo est institutum, quod saepius non radices ipsae, sed formae earum pariicipialea sub ' >0 et £C£ , earumque tempora futura sub ^ et ^ proponantur, quo fieri tolet, ut multa respicere debeas loca vocem quandam quaesiturus. Exem- plum Lugdunense scriptum est anno Graecorum 1365 i. e. 1554 p. Chr. n. secundum epigraphen Arabi^am in calce anntxam. — Cfr. etiamMiehae* lis Beurtheilung der Mittel, welohe man aawen- det, die hebr. Sprachc o^ V^i-r rj} Huiut et aliorum viro- mm Tocabularia cnm ab amanuentibuf ita sint permista» ut vix diicerni queant, AMsemaniuM ^^) illad, quod in Vatic. BlbL GoflicSyriac. 4. exstat, vocum Syriaca' rum interpretoHo inscriptnm; hnie ^«MT^jJlr^^aafcripfit. Opof Tero in hac litteraram ptrte nolif Ionge'atilifsimnm >tf&MZA«xCantabrigiaa. bibL Cod. a^ga. (olim co- dez Erpeniana»), in.' Ubttotbeca' Laiirff|tiii4«i ^tprevtiif imer Cod. Palatin. 597. 5ag. , nunc a. 5.'^) et fortasfe etiam aliis in locis. Ingens ex multis libris col- lectuin Tolumen in foL, tn quo..multi flinctoref saepiffime citantur ntpote Syriace loquentef, ex quibuf Bar Set*uschai^ Zacharia\. Rahan Almeruzi lexicographt •ffe videntar; ceterof partim adhac ignotbf., quos affert fcriptoref » Castellus in pcaefatione ad.lexic. heptaglott. recenset; qna tamen in recensione pluref i^eperief •naendaf*^)* i ,. \ ♦.:•.! •.f.»!L. '. if. . . ■ I > Annot. CasteUus hoc quidem lexicon saepe adhi^uit.^^i, qi;^od ipse elaboravit; sed idem multa adhuc in lexicif et locupletandis et emendandis superesfe in praefatione lucu- lenter docet; iteque ad noftram usque exiguam Syriacae linguae scientiam augendam illud Barbahluli lexicon ab eruditis excerpatur necesse est. Quod ad oeconomiam huius lexici attinet«,eani non diversam esfe- ^b oa, q|iae fupra Bar- Ali. lexico ineffe diximuf, Gese- niust qui Oxoniensem Cdd. BarbahL NjlS. partim excerpsit, paecum .benigne communicavit*^).. Elias^ quem inter grammaticos commeftioratrimus^ ^fcripsit et nomenclatorem Syro- Arahicum tkoiA ordine ' alphabetiico , fed seciindum matei^ias dispositum. Exstat ille manu scriptus in biblioth. Vaticanae Codic. Kcchellens. XXVII, etiam in bibliotheca Gothana, ubi eum nobis inspicere licuit; duplex eiusdem exemplum in bibl. Bodleiana Codic 510 et 3069 eervatar. Eundem addita latina intei*[iretatione typif . Copgregationif >de Propag. fide F. Thomas a I^ovaria 1636 in 8:, sappresHo licet Sliee nomine edidit,- meddi» vero muUis InqUinatui|i. GQthae ^ ^tiaxa al|ud lexicon anonymum S^ria^um servatuf, sed eins initium de.^ideratur. .De bis on^iiihiu Syiroruai lcxicis tt Syriaoii ft Arabiee scriptis con£«reaflus cst G«iciu yf ia Comfnni'' . lati. Oxtfliitnt. e. L brcvi oAeadaciiiii. acU' ArchiV. I. p.it. 1^'Gfr.' iUiieaital BaU. Or. III. "t, L p. %ii: 16) Tid «ttjtffm h^. iand chald. HsiBdwitr* iS) Biht Or. m. P. r. p. eSi. \ teth. td. 9. p. itlll. 14) iMsr' TtrstoB. Syraae. p- ^ ' ' . * * ' ^ 34 •' ''■■•' '■'■''• P^ dN'g'UiAi. \ ■■-' •• ■'■ 14) Prisca .Syrorum lin^ua el*«?«<» ^» JlfoWa iDaB»fii>w«B Mitar ib/ift/:w ^iM<^ep,, ^ftpi* £^e ^\§pis*it9flj ^CHin.;ingMW.53rRia«am.ign9r*r#», ji^. i »uftWAiP*i9t. de rAtabie p. St* b) W, Q, Brpwn^s Rtisfn in AlriHay Egypt^ii tind Syrieny .'au< dt9i^n|;U«cI^n..iji^eb9rMitt .^u^ «iit Aiiinerkvfngeii v^tpfi^u. von AL Q, ^<^/; ctiom sub hoc tatulo: .Bibliothek der .pcuestcn IteiVebetphi^^lbungen T. I. pj !^ : ' BatJ nachher hamen wir nach' ff^^ra, einer Itleinen^Stadt ^ au/ der naerSUchen Seite der handstrafse* Alerkwuerdig ist es f dajs sich bUJs hier und :u Malala dds Syrische • noch immer alr ehie febcnJige Spmehe er» ^tltt di^ijder Waur den^'Sahn Ukrty ahn9 hitrvu eitus Buohs henoetkfgt ta •teyn. Es schien mir ^ mis fPt*'^ f|c^,siir«7' UJ^fret, f^uuUttUreiber viel litbcr in dt^isci fls in arai^uqlier Spra^u un^rhielun^ wit' j$/akL dU Utztere mit Jener viel AefisilicliJieit hat. c) MemoirM historiqucs, po1itiquf*s et geogra- phi:|uc> des ^oyngcs du Comic do /■V»r/>ri'j- .Vir.- ^eborufy fnifs cn Turquie, eii Pcrsc ct ea Arabie depo^t I7de in«qu'en 1739. Tom. 11 p. 169 : Les MaroniUs se sont eneor} etablis dan* let "enfirons du • Af anc - Liban , eli ils ont bati pUsieuss Mondsik" rts. QuaiquUU saient sujets au Sikgc de Rome ^ iU li' onf Uur rite en lan langue srriaqutf qu^ ils brt* ' doltil lefit satis V en^endr e, * d> Voy^igff .^n Syiiif tC ea •Elypte» pitaiiaiit W anueei 1785, i;;84 «t xi%^. J. 1. p.^1 fi^.: •Vidiome g^neral de ta Sjrrie ett la langue arabe. '*M,' Niebuhr rapporte , eur un • oMi - dirit , ' -ipii '/« ijrriaque est encore usiti dans ou^l mu s VJ({flgiT' ^^' montagnts ; mais quoiqua jaye interrogih c§ sujet def RcUgieux P- 181 *?• f) J. L. Burckhardt Travels in Syria and the holy Land. Lond. i8»2. g) J. JVI. A. Scholz Reise in die Gegend zwi- schen Alexandrien und Paraetonium^ die libysche JVueste^ Siwa^ Aegypten, Palaestina und Syncn in den Jahren 1820 und 1821. Leipiig. 1822. h) Travels in Syria and the holy Land, p. 2».: Three hours distant from Kanobin (quod cocuo- bium Maronitarum patriarcha hohitat) at the «•n- v$nt Kashheyay which is aear the villag$ Ehden, is o printing office ^ wh$re prayirhoplU fn the 9yrimc language are printed. This imnguage is h/^awn mnd spoken by many Maronites ^ and in this districi ihe greater part of them write Arabic in the Sfriae chm- racters. The names of the owners of the sitk • ioprms were^ all written in ihis charaeter in d^erent hafids^ upon the bdgs suspended in the church. i) Non Ternaculam iis eif e linguam SYrtacap, docet idem Burckhardtus alio loco^ (Travels in Syria etc. p. 186.) dc schola Maronitarum, in qua clerici crudiuntur , in coenobio Ain Varka (^ Ja (iH^) ^^^^ aliquot annot instituU intcr alia ita differeni: Besides the Arabie Imngumge they are taught to speak , write and remd the Syriac. . k) Thesei AmbrosU introductio in Ghaldaicam linguam , Syriacam atque Armenicaiti et deceai alias liiiguas fol. 14. : paucos abhinc annos (editus est liber a. 15391 "^ V^^ imprimendo plures €on- sumebantur anni) ab Julio eius nominis secwuUf Pontifice maximo , convoeato oecumenieo inchoatm^ut Cencilio et sub Leone Decimo perseverante^ venere Ao* mam ad Bynodutn a Presbiuro Jano seu Joanfte direed Indi, Venerunt et Syri Chaldaei^ Josephus Seteer* dos , Moysis monachus diaconus et EUas. Quorum sactrdos cum divinam lyturgiatn { clart in- teUeetum fQrti. TXmefue miki a Rtvtrtndisiimo Car» dmmli . Smttettit Crueisj mpud futm futrant hospitio rtcepti f dtlmtum fuit onus , md vtrhum (quod dicitur) iibtllum mitsao e hmldmieat ttansferendi. Ttim ego^ ne munus mssignatum dtfugisst vidtrtr ^ operat prt- tium ma fmeturum mrkitratut lum, /1 aseitis mecum Htbraieii tt PunieiSf seu drahicarum liittrarum gna- rit r fuod vim tune ttmpo'ris tlementa ehmldaicm^ hthrmiea atqut punica cogno- sctbamt ad id tstfutndum m* protinus mature ac' eingtrtm. RogavifUt primum hominem quendam di- emeuium olim hehratumf ^ ^ tt dum ad rti efft- eium dtvenisstnuu f non mihi omnino satis pro voto facitbatf proindt -lostphum Galluinf Hebraeum Do- ctorem tt Ulius ctUbrati nominis Rabbi , lulii ponti- ficis mtdicif phjrsici filium — — *— rogaui ^ nt in re hac paululum operaa tributret, — — Nec sane defuit^ EUa namfut Chaldaao^ vtrba Chaldaiee tt Arabice {quod seilittt Sjrriaeum omnt vulgus ea lingua passim utatur) rtcitantt^ ilte mihi mnterno ntc minus leuino r^fertbat strmone* Atque hoe a no- bis mcdo in scriptis redacta sunt omnia ti prutdiito Cardinali una cum dietis ChalJaeit et loscpho pari* ttr consignata, Deaofue tum fuit Chaldaeis isiis Sjr- ris libtra in Urbe licentia iibertasque sacra etUbran^ di, Cfra« et fol. 2^ sl tt ITidmanstadii praef. ad suam N. T. 5yriaci edit. p. 19 sci. a) Permultae quoque turbae illius teinporis studiis Ambroiii nocnerunty ut ipsc fol. 15 — 16. Jntroduet. Chald. monet. „/d| ait enini, animo ac mtntt eonetpif ut — — Psalttrium Chmldai^ c uni t X Sjr ria advtctum in publicum tdt" rtm. Cum — — atntit cdmparazis tjrpit tonfimtis' qut ex convtnitnti metaUm litttrarum formulis et ad' itita ptne manu post maximos infinitos^ut Droptma* dum sumptusj — — iam nutssariis omidbui ordina suo dispositis chaUographoque ad rti txptditionem paratOf Psalttrium illud ehaldaieum et eollectanta e/uaedam nostra^ ad lingumo illius mu/lamm^utf aliarum linguartun Uetiontmy nm* tionem^ muuuunque inttr stst eonformationem spc ctantia , in unum voliunen rtdmeta , proptdiem impri' mtnda sperttrem: ad ansmam patrum meorum sjrno' dum Ravtnnam proficiscor tt dum dusolutionis finem prmestolor rtdiiumqut in patriam dttidero^ — — p«- tria mta inftlix — — civiias — — « Gallorum txtrcitu obsidttuKy — — »< eapitun — — — — Fa- ctwnque tst^ ut in illa isnmani cUtde ae patriae ruind omnia quo que mea^ librorum inqumm •-» *^ — gratam supelleetilem — > — > iit uno fero ttmporis momtnto ptrdiderim,^'^ Post stpttm vero annos — - — in manibus puhlici cuiusdam fartoris reptrto iatn stmilacero Ptalterii libello — -— iterum ad HUus publicationem animum adieci^ prae» mina nihiUminus quadam prius tx locupUtUsima illa iam deperdita nostra^ ad lingumrum muUiplicium ne- titiam introductione ^ particuleu^^ b) J$ idmanstadius in praef. ad fnam N, T. S^- riaci editioncm p, 18 «q* ita rem nanrat: y^Arahieae et Sj-rae linguae fundamenta quatdam esilia ^ urgen» te quasi numint , iacta fuerunt Romae primum , Leo- ne X Pont, Max. Christianam remp^ adminutrante, Kam cum is patrum conciUum a lulio II convoea^ tum , ad Lateranum haberet , missi eo es Sjrria fum* runt Legati Acurius losephus saeerdos^ Moses monachus diaconus ^ et Helias Ifypodiaconus ^ ho* mines religiosi et eruditi y qui Theseum Anibro' sium Albonesii Regulumy iurisc^l^litteras Sj-riacas tum docuerunt» Is annii postta muhis intra monasticas etUas (trat enim voto suo S, Augustini Canoniem instituto obstrietus) medi^ lando tantum perfecit ^ ut Syri quooue ingenium ipfius et acrem pratstnttmqut i>4 to labort animum Xfthemtnttr admirartntur, Ctter^n :um tgo a. J529 3S Prolegomena. dem quarto anao post Sie^ae in bibligtlieca Lacti^mi.i P^tpl^f^ei refLprit (qjuatijpr Evangelistaruin Ij^ros una cum f^anavi.Uls J&phraemi et lacobi ^^rpruai jppjisc^ilU qtiae sibi exscrip&it, ita ut Syriacae J^nguae cognitLonem suan;i 9i,a^s ^ilgere et certiorem reddere pg&set^ qua in r^ 5i//ieofU5, Syrorum, qui iuga Lih?^ inciQ- iunty 'EpiscopICatboUci instiitutio muUum eum adiuvit *). Havid multo post« .^am vir iUe diUgentisaiqius Novum Test. Syriacum typis excudere fi;\istra .stu.^ebdt, anno 1552 Moses Mardwm (Mereflinaeus) , sive Antioclunus^ v^ti nomin^ri m^^ luit* ab Ignatio. patriarcha Antiocheno ad lulium III papam Romam missus est cum ob aUas cauasas gravissimas ^ tum ut vetustis iisdemque optimis instructus codicibus Novum Test. Syriacum imprimehdum curaret ^). .Quod quidem utro- que viro coniunct,o anno 1555 sumtibus Ferdinandi imperatoris Viennae perfe- ctum; quo facto primujs liberSyriacus impressus est. Mosis ^utem.iUi^.f||Lro1ata ^uDt opera. JVtHiei iafri StdrdeHus grantttictticaiA et dictfomarrititti ^yriace i^biiscriptuiA ^e^uiii iri Europam ti!rt^faf ^); dcniide' vdrti* cddic'6^ ^ldritti! ex ofMlxbuS Asiite partibo^ coiiquisiti iii bibliotliec^om Vatic'diiaili itiigrafiult , ila uiRoniitftriyhanc reth si respicii^i^e^amSyriacae ^rddltidnisf sed^ein iurer vbcafvens. f ndi^\fid coAtihuaRomanaeeccIesigua1nq,tie ld6v S^facdfri icdff^r^ht. Tfi co?tt^ studid propagatido et adiuvando Romaftae oriemalium IittefafUnhi' typdgTaphT^ae rum illo Maforiitarum d;6lIegio et diun congregirfione de prdpSgaiic^a fido conitm-* rtae multnm profueruiit^' deinde aliis quoque Io'ci!^, htr Vxenna^ lath T555i Oe^ rieVae 156*9, AhtWAi^pae fnde ab isyi, Lugduni B&tavortiih inde Ah i-f)94., Viterft-^ hergae 1611, Cdtiiehis^ AnhaltinoYum 1631 et fere ah omnihds adadcihii^ Sytiireae' typdgraphlae surit institutae* Neque apnd Maronitas mbtftem L,Ytfeh6n cdl^ilYes Syriacae lihguae studium 6vanuit OThnino; quippe quoruni honnhlli reYte codiri'' hus deicribehdis , interdum et libri*? componendis operahi dcderunt. (N, $.) Re- centibri tempidre in rdehohio Htiicheia ad vicum Ehden tyfiographrar e.^t ihstitutfa, qua salteih breviaria et fdrmulac precutn Syriace scripfafd \^ulg«ttttfff^]|. lilftlt? verd 6'ur6paei| inprimis Germani linghae itlius t^ceiis irilpe^tifad studinHt magna ciirh diligehtia prdpagarunt| variam ptobe p6tspicientesutilifatetnomnibu^ linguifr Semiticis et sacrarum 5cripturarum interpret^iiohi et illustratidrii inde re'<^ duridaturam. Sed subsidiis destituti id tantum pY£(e5tit!6Tunt, uiNdviTest. Syxlftf^ri editidhes multiplicarent, idque Id^errnbus grathmcrticas et letic^ ctebfd snbhirhi^ strarehtf alios vero libros Syriacos cum h^ V^ididsent qriidehi , hcdiim peHegere pofuisseht, in institutionibus suis respicere sane nequibant. Sic res diu ihan<« sit. Ineuhte demum saeculo XYlll losephus Siinonius jissetnam, ^quo viro im- mortali £uropa nunquam. vidit linguae at^ue litteraturae Syriacae perifioretri, limites angusfos, quibus harum litterarum studiuM erat ihclusum*, feliciter' su- peravit tarita ac tam variaex thcsaufis ih bitli6the(^d Vaticana sc-Qtehtibus depro- riaBus, ut fere toti nostrae christiahorum Orientcm hahitantium cognitioni haud speratam adduceret lucem novisque stimulis ad accuratius litteraruhi orientaliuhif . at\idiunf impelleret. Ilaud multo post Benedicius et Steph. Evod. ^ssetnahiusSyriacB Ephraemi opera 1 745, hic et actd martytum orientaliian 1748 Rcmae edfid^)'hnt. Stc creverat plenior linguae Syriacae cognitio, auctaeque erant dp^es, c,Ji: quibii^ iila c) Jtf«Ai GitMnM. lyriric. p. 4 et 24. ia BihL b) Barekkatdt Tt^U in ^ria tfbd ihtf holy Polygl. Aatworp. T. VL Land p. ta. cfr. $. 4, 15. »ot. h, 1 40 Prolegomena* promenda esset. lam initio saeculi XVIII Schaafius ex Syritca N. T. versione Iexi« con concordantiale composueraty quod non amplius satisfaciebat; grammaticae quoque ab OpUio tantum meliorem in ordinem redactae, et a Ludovico dtDicu ex reliquarum dialectorum analogia bene illustrataei in qua antea passim non ea quae ex libris Syriacis fideliter excerpserant^ sed quae sibi aliqua ex analogia finxerant grammatici, proposita invenis, nunc demum contigit ab exactissimo eoque eruditissimo Chr. Bened. Michaeli perspicue simulque accurate retractari. Cuius deinde filius, loh. Dav. Michaelis^ grammdtica Syriaca et Syriaco Castelli lexico editis, Brunsius et Kirschius Barhebraei chronicon a. 1788—1789 evulgan* tes et Latine vertentes^ Adlerus praecipue versiones N. T. Syriacas perscrutans de lingua Syriaca optime meriti sunt. Quibuscum et Lorsbachius, cum in aliis tum in Aramaeis litteris singulari eruditione miraque simul modestia insignis^ grammaticae perficiendae et veriori locorum in libris Syriacis difficiliuni expli- cationi magnam dedit operam^ praecipue vero quantum lexicon Syriacum ab eo^ quem consequi potest et debet, perfectionis gradu adhuc distet^ probe perspi- ciens , ad Castelli lexicon a Michaeli locupletatum ex oninibus libris impressis et aliquot manuscriptis , quae prorsus deerant verba aut quorum significatio ad* huc dubia erat relictai diligenter collegit et annotavit^ sed mors praematura eum quo minus id^ quod susceperat, opus utiliss^mum omnino absolveret atqua finirett proh dolorl impedivit. Dum supellectili eius locupletissimai quam inspicere nobis licuit, in ordinem redacta lexicon diutius sperabamus edi- tumiriy certiores factisumus, Etienne pua^remere Parisiis non solum omnes li- bros impressos sed etiam aliquot manuscriptos codices perlegisse et iam thesau- ros quoque litterarios Oxoniae Romaeque diu latentes aditurum esse, ut perfe- ctum componere possit lexicon Syriacum, nobis gratulantes talem virumi ne litterae orientales detrimenti hac parte aliqviid capiant, tandem consuluisse. Utl vero in lexico Syriaco ^ ita et in grammatica Aramaea multum adhuc esse sup« plendum et emQndandum, idem Lorsbachius saepissime *) et Gesenius ipassim ^y ostenderunt. Quo diiigentius et felicius Arabicam linguam Sihestre de ^ocjy^ et Hebraeam Gescnius, uterque in his litteris laciie princeps , in libris suis gram* maticis illustrarunt , eo magis videtur necessariumi ut quae illi viri celeberrimi invenerunt et emendarunt, cognatis quoque dialectis novam et iam diu ratam lucem afferant. a) Cfr. e. c, Pouitf/ neu«f Repertorium III, h) In lihro ino:' Lthrgebmtudt dtrhihr. SprM^he;^ ^ 5« Syrimea Ungum reeemiori aetmte grammaticis et lexieis eyXta. ii ir- Xtiii. pettq^Mi^^qme fawiiit tecentloram in Earopa in litterii Syriacat inotha; obiter erspotainraf ; rvfiaty m,- qnae ab illis editae sant-grainmaticae et lezicay eas notemiafiift reoenteamiu. 1. Qrammatici. .. ' ' x) Qiit' prinal grammaticam Syriacam recentioribus temporibTis elaborandAtti aibi susceberunt; cum' iis, quae a Syris ipsis de hac re scripta erant (§. *^ g — la.) prorsus destituerentur, omniay quae in institutionibus suis proposuere, a magistris Syris discerent, necesse erat. Qua de re per se facile colligituir, pri^ mos hujiua rei conatus mancos fuisse nec uisi minimam grammaticae partem sper- ctantes j accedit autem , quod illi Syri Syriaca lingua non ampliua tanquam ▼ernacula uterentur , sed ipsi grammaticarum et lexicorum ope hanc emortuaiki didtcissent linguami multisque in rebus incerti essent *)• Qui primus interEuro- paeos exstiterat linguae Syriacae gnarus , idem primum quoque grammaticae linguae componendae fecit periculum, Theseus nem^e jimbrosius a. 1539. Cu* ius institutio iam.ab initioy ut videtur, perrara, grammaticos antiquiores^ quin etiam doctnm huius viri discipulum, fVidmanstadium^ omnino latuit. Ducem ergo hac in re se praebuit fVidmanstadius anno 1555 prima eleknenta Sy- riacae linguae edens^ quem Imvianuel Tremellius 1569 excepit. Qui vero 86* quenti anno 1570 grammaticam edidit, Aridreas Masius eas, quae iam exstabant, omninb non novisse videtur ^) ^ hic et Tremellius praeter elementa iam magnam etymologlae partem proposuerunt atque iUustrarunty Maaii verO| Tremellio mul* to praeferendi, vestigia Caspar Waserus persecutus est. a) Jbndr. Munus in grtmnuit. Syx; in Polyglott. bihl. Antworp* p. 10. ^trum^ «it| ntn potM mihi meuf doctor {Moset Alardenus), quamvit saept mUt» tutnque rogatutj uUam istarum rerum (Tocalinm ^dbtitatit) txplicara raficnem certioremj quam ut dicerttf in grammatica dejtnitse etse de iii iages. Sed grammadcam nequt ipee memoritar ttnebaty a#- que Uhrum^ quem ex Assyria asportarat , apud so habekat ; reliquerat enim Venetiis. Quare nos iltiue modo suhtHibus magis^ quam neeessariie artis prae* '99ptis maqua atumo. ^etreaimurt tandsptr^ dvn ali' nihda ■«» gmam iiie dUobmif gr m s mn utti om pormdgmur mdmmr^ m htoemu^ h) Ait eaim Mmiiue ia praefat. ad grammatic. p» 4«: lympic mmtem moniam iuro pmstulmro midooTf ei numca tibi milto ; qui prtMr tmlittm librmrum mccu* 'rmtUiimo atquo emundmtissimo teriptonum pemerimip qum maxiiru impedior » nequa /mcultmto ineuper Pmeui atque liheri temporis ruque ingenii ubertato eMuos ' n^que 'utlius hominis , quae sequar^ ve* stigia hac in re antemevideo. Deinde da H%dmanstadio loqnitury fod rudimenta iUins ne verbo quidem commemorat; iascriptit qaomia libriim suum: optu novum et a nmstrie hmi^mbue adhuc non tractatunu Vid. et eiue PecuL Sjriac. in BibL Aatwerp, T. VI. p. t. Qua tm factam pvtamoi^ 01 malti Matimm grantaatiotemab priaiakn Mtte referrent, tit Pf^enu (Critic. sacr. cp. X. $• 5. III. et Introduct. ia Orientem p. 40 tq.) tt Bohnius (de fitif ttadii Uagttamm erieataUam iater Baropaaoe p. 41^. • r •! I : F . 1 . .1 . . Thas^i^,^Ambri}fiiUs ^grammadcaiii Jta inserip^h : IntmdiMtio^att' Ch«ifht)«tm . Uiulaam» Syria^aai A^uc AjrD:)eAicam et deGft«| aJiat liDgUQi: Ch^racterum difEerentiiim.alpbabeta;>€fae* citer 40 et eorundem invicem conformatio. Mystica et Cabalistica quamplurimum sciStt digaa* Et descriptio ac simulacbrum Phagoti Afranii. Theseo Amhrosio ex comitibut Albonesii I. U. Doct. Papiensi. Canonico. Regulari Lateranensi ac Sanctix Petri in Coelo Aureo Papiae Praeposito Authore. 1559. — Linguarum vero et Alphabetorum nomina sequens pagella de« iBons^i^t,. qaiie hoc lapo praeteimittere . licea^ '). In £ine (fol. ai^. b.) legimus.- Exoudebat Papiae Iqajl. Maria Simoneta Gremonensii. In Canonica Sancti Petri, inCoelo Aaxeo. Sumptibus et Typis authoris libri. Anno a virginis partu 1559. Q^into KaU April. Liber ipse 15 capita compleciitur ; cap. 1. Alphabetum Chaldaicum ^), cap. s! connexiones no- l&inum ex alphabeto , cap. 5. de nominibus De6 attributis ex ordine litterarum, cap. 4. de. divisione litterarum in vbcales et consonantes, in quo de omnibU^ aliaruitx lingaaiiim vocalibas et malta scita digna, cap. 5. de consonantibus Chaldaids ac ceterarum lingua* jrum, in quo .descriptio.phagoti Afranii ^) et curiosa multa, cap. 6. de litteris : puncto ni- bro notandis, cap. 7. de vocalium Hebraicarum, Chald. et Arab. notis, cap, 8* de instru* mentiSy quibus litterae proferuntur, cap. 9. de litteris duplicibus Hebr. Chald. et Puno- rum, cap. xo. de litteris radicalibus et servilibus et inibi cabalistica plura, historiae ct curiosa, non ingrata quaeda^, cap. iivde numeris Chald. et mos tiumerandi, et*ca{^."id. de syUabis servilibas Chaldaeorum. Reliqua Hnguam Armeniorum respiciunt; additar Vero et exerciuimentum CkAldaieum et Armemcum foh 184 — 186* Tota fere introViactio^ in regulis de legendis vocibus Syriacis versatur, attamen nonnullae formae haud male expUcma*^ tur praecipue inde a foL 155. .b. Aug* Caninii institutiones linguae Syriacae. Paris. 1554. ^^ praefatione ait, sein ' consilium adhibuiise dpctissimorum christianorum et ludaeorum iudicium, multorum codi* » - • . ■ tom colUtibnem et postremo aliquot annortim laborem. Sine dubio in Hispania, abi £11 * versatus est,- adeimdi et perscrutandi codices illos nactus est o^portunitatem. fVidmanstadius grammaticam suam inscripsit: ^.Vv.av/^ ^ou^? ]lo/3(i UAaxs?? f/?>^^^ J^jjuAflUfa ?AjlJj.J t^'^^t >Oik . li!!^ Syriacae linguae — prima elementay quibus adie'- • etae sunt christianae religionis solennes /juotidianaeque precationes, Vienhae Austriacae^ anno 1555. 9t Novembr. 56^.4 minor.' Neque^tamen totam illuvtravit graitomaticam, sed complectitur nihil nisi alphabetum Syriacum simplici et Estrangela forma exaratum atqae vocalium signa utriusque formae eademque cnm consonis vario modo coniuncta« Precee non solum Syriacis litteris et Hebraicisi sed etiam latinis litteris scriptae iam a pag«'ag« ■ incipiunt et iu latinum sermonem translatae adduntur. £x eo, quod nonnnllit Novi Test, Syriaci ab' eodem-^ auctore edhi excmphs' haee grammatica annexa est^ non seqoitur, nt ., . i) Opesis biiiiu rjBris5iinrj)arit«r.»tque oimiium 5) Afranius patntos eius, cni lilbrum dadtira-. JiluroruQ^ Sjxii^c.oxum typis , im^rf ^s ogrui» descvi- ritp instrumtntum symphoniacam singulart «nodo Ationcm diligentioxem exhibebit Bi^lhtkuM Syriata compositum invenerat , quod phagoti noBniae oe» oitok edcnda« natum Ambroaius hoc in capite oum diversissimit %^ Ait\irQiiiu ^ ut vetorum plurimi, Chaldfteo- ' rebus aliit dcscriptit. Memoratu ^bgna snnt rnm et Clialdaicae liiigiiao ^omiuibue insignst.iSy- «oiiam alpbabeU plt^ma partim ami ppgiie ted em* jos tt Syriaynm linguam. vid. '$« i. 3. Annot. 4. lamo, uti vidctur ab autore ipso, adscripta* S* 5* Syriaca lingua recemiiori^ammiar g/^mmatieif et lexici$ eulta. 4S JiecMsario md illod pertaabttV ceteira enim^Novi Tett.' ^xempla , ; quae ^nijeter nottram «limiis,. aur«De>v4]if"iii|g\iae.Sjriadae .|irindi elementiKki^^rr? Ailtfini-.buiua:Ubrt;edttio. 19^0 Antwerpiae prodiit in 52 fol. .43».-^M«v^Widmanfti^dii.iH9nixai(ria ikiil<>lifin iaMcr&huMjJiSyriuca^ iiaff^ae prwtmtelerncntat,ttAv.^txjpUiie .ex. r»fl 5 w a p A Plagitiriifc. fatcMLf^gm* pbi regii. .1570 ^)ir Neqiie tameli Ixdc jedrriaitov ^i iUiid^balbiatttm Tafmtn%iiifdSL>Semmft jUexandrini quondam patriarchae de ritibus baptismiai sacraesynaxisnptsiSyiroselaci^, stianos receptis libro adiecit, opprobrio etie potest, cam in epistola.librl l^udati dedicatocin Widmanstadii illad alphabetum osto^ ipse p^fiteatul^ ')» neque juum nomen.titalo.adscripseril; Qitae ergo passim laudantur Guid. Fabricii Boderiani prima elemenla Unguae SyriacaA^ ftlsA hoc nomine appellantur ^> Ad prctntintiationem sublevandam fioderianus.teztum^Sjriacana et Syriaois et Ilebraicis scripsit litteris* Joh. Merceri tabulae in grammaticen lingfdae chaldaeaey quae et Syriaca didtur» Piuris. 1560. 4. Eiusdem grammatica Chaldaica et Syriaca* Witeb. 1579« 8* Jmmanuel TremelUus ^ professor Heidelbergensis, Novum Test. Syriacam a IVidman^ stadio editum vepetiit an. 1569 in Henrici. Stephani o£Bcina foL»^ eique brerflfm AaramaeM linguae grammaticam adiedit 37 folia complectentem , qnae eodem anno a H. Stephano Genevae etiam sooraim ^ form.\ 4. maior. in 155 paginis impressa est hoc titnlo: TremeUii grammatica, Chaldaea et- Syra, Excud, Hcnr. Stephan* In iis praecipuet quaa ad recte iegendum et pronuntiandum pertinent, manca atque mutila est, ut in quibus» sicuti in caeteris, Hebraicae tantum dialecti analogiam respexerit mnltaque ex Hebraicis gramma* ticit desumserit, qnae in Syriaca lingua non v.^jent. In verbis enim i1ectendis« ut hoc solum moneamus, docet praeformati^um 5« pers. Fut. esse Jud^ et in 5, persona .plur. Praelerit. pronuntiandaa esse litteras Jud et Waw finaler» quaa apud reliqopa gyammaticoa prorsus non audiri dicuntur. Orationis partes iia absolYuntur, ut verbtun ixiitium fadat, tum nomen cum pronomine sequatur; de particulis denique hoc tantum monet, nullam subire eas posse mutationem et significationem illarum in lexicis tradendam ts%e, Syntaxist ' quam ponit, nihil continet,- nisi suffixorum coniunctionem cum verbis, nominibue et particulis. Sola et unica huiui libri praestatitia in eo cst, quod 'pM-mnlta. exempla ea* que aptissima afTeruntor variam noroinum formatioMem illustraaua et in diversis verborum classibns distinguendis perspicuitas ordoque laudabilis deprehenditur. Ex quodam praefa* tionit loco ') coniiciat aliquis» TremelUumf qupd ab editore Novi Test. Sy riaci expectari debebat^ Syriacis W^idmanstadii elementis ') et chaldaeis grammaticis, quae tunc exstabant. nsum fuisse. tQuaein editione Novi Tef t.. Syriaci 4esiderantur liiterae Syriacae, eas ne in 4) Cfr. Hirtn BibL Orient. et Ezeget. II. pag • '. 7) P* 6«: nlam-^sro doeUs pUriifOe 9pmtm'ne» a^^ tq* IV. 5«« sq. 545 sq. itre poit claritsimorum es do hd4 litiorie 5) P. 5. Pra€Ur ritus bmpusmatit et iocrificii itt" optimo moriiorum lucubraiionss superwmca^ €ht€i%ti preccs '^ -^ ex evangeUorum quoque Ubro ali» nea fortatee videhitur. -* » Arroganiiaa eutpicio* fuat capitm selegimu*^ ^aa una cum Alphmheto Sy nam estimeecere non d^am^ si ali^ttidmiki uidcat riaoo ^Pidmanstadii nunc priauun escuderentur. Qoi animadvertisse ^ quod ^aliorum aciam (ui uiuct tfni^iaa lamns. Hirtium •HngU- , >r aui alt^ mat^yidet etnnia) a/fugarii. 6) Adelung. in Mnhrid. T. L .p. fsi P«tt.aUas^ 8) Abluenmt fortasse ab eiiu exanpfo. w Jfrolmg^menrm.. u^ grimiiutica qQidem proptnr tTpomm peoariam Tremellint adliibere potait, qnam ob lam- in lingua illa illaftranda saepina magna laborat obscuritatev praocipae cam ne vHkaamt qnidcfla dgnnm diacriticnm aitt ortbograpbioum oonimemoret. - *.-.../ . . Jlndreas Mmnui (Dummi) / a Plantino rogatnt» primnt integram grammaticam Syni^ aam tradtavit, qwim Bibliia Polyglott. Antwerp. interait (Tomo VL), anno 1575 foL« 59 paginat compleetentem et ita intcriptam: grammmiica Unguae Syriacae inyeniare mif§am mueiore Anirem Masio. Opus novum et a nostris kominibus adhuc non tractatum: qumi laboriosa animadversione atque notatione vofalium aliorumque punctorum Syricorsan fuihusque dictionibus in optimis emendatissimisque lihris appositorum ille nuper eom^ posuitf Docet it olementa legcndi atque tcribendl; in partibut orationis illustrandia ▼erbum primo loco ponit, secundo nomen, tertioque particulas simul cum pronominibut. Hinc Mosis Mardeni institutionem , qua Masius usus est , praestantissimam ftiisse luculenter apparet; sed hic quoque Ilebraicae dialecti analogiam respicienSy ubique taga* citatem singttlarem adhibuit » omniaque bene perpendit ac perspicue propoaait ^ . quan- quam metliodns interdum minus apta videatar ; inttitutio quidem brevis, est, «edomniaf qnae necestaria tunt, continet et sermone plano conscripta est. f^ Masius ^) a Mose Mardeno eam grammaticam , quam ex S^-ria ille tecnm rtolerat Venetiisqae reliqueraty et lexicon in.usum Widmanstadii es%e dcscriptam narrat. Pmnci vero Widmanttadii libros, ergo et illam grammaticam cum lexico Bavarorum dax emit; sed quo deinde illa Mosis Mardeni apographa venerint , nusquam commemoratum videmnty fbrte tamen a' Tremeliio usurpata sunt et in aliqua bibliotheca Bavarica scatent '^). Bonav. CorneL Bertramus , linguae hebr. in schola Lausannensi professor , a. 1574 '^^K comparationem lingaae hebraicae atque adeo Aramicae et dialectorum Aramicarum prolixam in publicum protulit. Chaldaicam a Caninio et Mercero ipsis, Syriacam e TremelUi libro didicit* Caspar Waserus Tigurinus, cum Masii grammaticam in Bibliis Polygl. Antwerp. adir# haud facile cuiquam contingerety eam meliorem in ordinem redactam nonnuUisqna obaer^ vationibut tabulisque singula magis et facilius illustrantibus auctam typis denuo imprixnen^ dam caravit.' Primarius vero eius finis in emendanda hac grammatica fuit,'ut sxngnla pra^pta memoriae faciliut mandarentur. Idem Hebraicat grammaticat tunc exttantes atsidue compa^avit virumque se praebuit^ qui nen solum iis, quae ab aliis propominuuv optime uti possit , sed etiam ipse linguae indolem atque naturam satis perspiciat. • LibhuBi suum inscripsit: institutio linguae Syrae ex optimis quihusque apud Syros scriptorihue^ inpritnis A* Masio collecta. Lugd. Batav. 1594. 4- ^^^ P^SS' Repetita est haec granlmatk» adiecto et explicato Mariae cantico , et inscripta : grammatica Syra duohus libris meiho- dice explicata a C JVasero Tigurino, Editio posterior priori ita emendailor\ ufhova, videri possit* Leidae 1619. 4. 178 pagin. Quamvis vero faaeic secunda editio in,elemeii.. tis copiosior sit et uberior atque etymologiam et syntazin distingnat, prior tamen.tiiie dubio ei multo praeferenda » cum in partibus orationis eundem ^ quem Syri ipsi exhibent. )) In praefat. ad graikuaatiG. tuam p, 4. ii -i: 10) Conu Benrami GompaTat» - Inif • AramJin epttt. dedicat p. g. (. 5* Syrimea Ungua rt€eniicri metate grammaticis et lexieis eutta. H trfintm lingiua Srailti€t# m^b comeiitaiimim tfequatttr, ita }a primo rerbum, deindo. BMi^ea et perticiibiey quibiif pronomen ednameratnr» accurete tractentur» iUa vero altera •ditio eir Europaearum linguarum natura primum de nomine cum pronominey tunl m ▼erbo et variit denique particnlif praecipiat, et tyntazii» quam ab etymologia leparat; ni- btl nUi sttfRzbmm conionctionem cnm nomine, verbo et particuHt , uti apud TVeiHelZiiim, cotttitteat. Prroir praeterea editio tabnlia optime diipoiiiit rem colluttrat» aUera rero miauf aptif utitur et qtlae in illa de nominum formatione et fiexione propofita erant uti- liifimai nefcio qpam ob cauffam omnino omittit. Mnltum sane fVaserue }ns instituiio- nibuf gTammaticif fua aetate profuit, neque nunc quiden^ a ^ammatico prorsuf negli* gendiu. d) QuantumYis autem operae viri illi institutionibus grammaticis tribuerent| aiBgnam tamea partenn earum rerumi quae grammatica spectare debct| non MEiittere^ quin etiam falsa proferre non poterant *), cum quae docebanit, 'e libris xhuttiandi nulU esset opportunitas , sed ex magistri alituius institutione disctr rent lieceisse esset. Maximam igitur attulit utilitateray quod Maronitae nonnuUi Romae versantes ex grammaticis Syriaca lioguai dum ea vivebat, conscriptis assi^ due ea eruebant atque colligebant, quae accuratiorem comparate videbantur linguae Syriacae scientiam. lam exeunte saecnlo XVI Georgius MiehaeUs jisnira ex antiquis grammaticis , quae elementa et etymologiam Syriacae linguae illustra- rent| assidua et exacte depromsit atque in sua grammatica ^atis perepicue pro« pc^nere studuit, ita ut hac in re a nuUo ne hostrae quiddm aetatis grammatico sit superatusT')- Qui quidem conatus quamvis multis obnoxius esset difficuItatY-> busy cura iUi antiqui granunatici magna laborent obscuritatei artemque gram- maticam non eatis dare^ diatincte ordinateque tractaverint } vir tamen ille in- signis illa impedimenta non moratus felici gavisiis est successu. Laiina lingua conscripsit granmnaticam ^ ut usus communior fieret. Qui vero etun secuti sunt a) Inter aliaf rationef , quibni ad grammati- cam •crihtndam impulsus sit, hanc Amira ait (ia praafat. ad grammat. Sjriac ) fnisfe praeeipuam» q«oi aanltotfnm buins linguae Syriacae esset deei- dkrium» et frammaticae qnaedam ia multis po* tiua . a4 linguae fiebreicae « quam Syriaoaa aor- mam constructae otrcumf erreutur , maximiqne «estimareatur ; quae quidem tantnm ebsit, ut veram linius Utefuae cognitioaem studiosis trade- .mt» )at mnltis implicitam enroribns ia eonun aaians ila iagaaasareat, nt qaidam stndioii a^ Teram ac germanam, contrariam temen illi» quem edooti fueriat, cogaitionem babeatibua Tix fideaa baberaat. b) Idem sensifse videmus Vttlniium eeleberri* mum in libro V Alphahet Europ/en apjAiqui aus langttes atiatiipies^ Parxs 1S19. 8* p* 95* Cfr. iKi- chard Simon) nouvtUe biblioMque ehoisie, Aawt. 1714. 8- T. I. Cbap. aa. p. is^: La grammaire Sy^ riaque de Oeorge fAmira est gen^raiemeni tetimde de tous ce^utf ifiti ont quelque connoiisance de la langue Sjriaiquem Ceux ^ qui ont fait depuis lui des Ordm' tnairae Syriaques^ tont pris pour Uur modkis au plutStf n*ant fetit que le copier. Mait aamme eba est ieoemdi mre» U seroit a souhaiterj qu'cn sn donnat une nowfelle edition sur ceUe de liome^ es qu*on Vitfipritndt en plus petiu e t ttaet k rss ps m ia cammaditd des partieuliers^ qui itudiesu teUs iattgue. 4^ Prolegomena. « y Marohitae^ ut Ahrahamus Ecchellensis 16081 Isaac Seiadrensis t6z6f losua Aciirehsis 1645, ab eo perraro differunty' ^ed saepissinie iisdem-quoquef tlfrrbia^ utunluu ., latervtnultos Maron,itarum illorum ,fierauIoS| plerumq^ue,in (jgij^p^nia i^. prae- stantiores Crinesius^ Dilherr , Leusdenus^ Cellarius^ xna\ime vero QpiHus fu«raut; alii Clialdaeam et Syriucam xlialectos coniunctim , alii Syram cum reliquis diale- ctis collatam tractarunt; ex Wlis lo. Buxtorjiunij Hottingerum^ Schtiafium^ lahnium et f^aterunif ex liis vero tludovicum de Diea laudandos putamus. Georgiiis Amira, Michaelis Edenensis fiUns ^ Romae in collegio Maronitarum a Grc- gorio- XIII .recens instituto inde ab a. 1583 usqne ad an. 1595 versabatur, quo tcmpore laudabili cum assiduitate philosopbiae et theologiae studio te dedidit, praecipue verp pa* trias litteras linguan^ique olim vernaculam sibi perspiciendam sumsit et acciter perliutriant. Deinde in patriam revorsus iam jiequenti anno propter doctrinae ac pradentiae copiam episcopus Edenensis consccratus et 1655 communi episcoporum consensu Patriarcha coo- ptatus est; obiit demum 1644. Grammatica ipsius Romae a. 1596 in typographia lingu^- rum eKternarum apud lacobum Lunam prodiit et inscribitur: lA^Vr^ q| fyy .f^.^ .>^.^yi||p ^^j}^^4>v^^H*i»^P IfOA^ «^I t > \ i Vy> |.«oii Lc^ Grammatica Syriaca sive Chaldaica Georgii Michaelis Amirae Edeniensis e Libano^ Philosophi ac Theologi^ Collegii Maroifitarum edumni^ in sepum lihros divisa. Ad illustriss. et reverendiss. D, D. Henricum Caetax^um S. R. E. Card. Camer. Romae in typographia lingg, externn. apud lacob. Lunam. 1596. 4**). In septem libros dispertita cst, ita ut in primo de litteris, vocalibus, punctis cf aliis, quae ad legendi modum pcrtinent; in secundo de nomine ac pronomine; in tertio dc verbo-et verbo nominis sive participio ; in quarto dc reliquit orationis partibus ; in quinto de lyntaxi*; in sexto de contcxendis carminibus; in septimo denique de interpu.:igendac oratioQif modo agatur. Praemittuntur vero nonnuUae observationes de discrimine inter . iingaani Chaldaeam et Syram, deinde de huius antiquitate, praestantia et utilitate. Iii reguiif, quas Amira exhibet, illustrandis et probandis permulta proponit exenipla, qiiibus omnis tollativ dubiiatio. Cum vero iere omnes, qui post illum grammaiicam tractarunt, eius vestigi'a magis miuusve legerint, atque nos ip^i plerumque, ambiguilas si fortc nobis, praesertim i,n .^le- mentis, occurreret, eo duce quam aliis uti maluerimus, cius auctoi;itatem accuratiua definia* mus fontesque, cx quibus hausit, diligentius indagemus necesse est. Inter permuUofy qaoc Amira consuluit, granimaiicos quinque tantum nominat supra iam allatos (J. 4, i». Ann6t) ; quorum indolem cuni alibi non commemoreniur, ex reliquiis illis paucis non repetere non possumus apud Amiram conservatis. Amira quidcm ipse Daviden^ Pauli filinmy et auctoxcm anonymum grammaticae Cbaldaicae '*) sermone Arabico campositac hac in , re plurimi acstimasse videtur, nequc immerito : uterque enim non suam tantum profert dc quaqae • '*ii) De hoc titulo vid. J. 1. 5. Aiinot. 4. it) I. e. Syriacae. Cfraf J. r, 5. Atmot. 4. S* 5* Syrimca lingua reantivfii 'a^tate jsrammaticis et lexicis cuJta. m n fcntmtirai, icd id '^iid^vii, ^t^ Bltis<'^«ui]^ ^st*, a«;t«ktat^ nffer^ ioltr^^^y^^Vi^ti^ Antem hot neqne ccUMrot ill»miti|itim<- trica nimia obtcaritiate laboraiity qnae de vocaliuni quantitate et de carminum com- ponendorum ratione praecipit. Methodat cum ki aliit rebut, tom praedpue in verbonnn flexione mJauj apta videtttr, qnamqaam eaniy"qaam prioret grammatici inierint^) viam malto difllciliorem ene Amira indicat ^*). *" Sed cum ad tingula, quae apud AmiFam lau- danda invenianttir, in grammatica liettra haud raro recnrrendum ette videami htc ea-missa faciamut. — Amirae librum praettantissimum' in cpmpendium redegemnt Fetrus* Mcte^ scita et Gabriel Avodiut Hesronitaf qnortim grammaticae exstant inanutcriptae Rolliae in coUegii JMamnitamm et congregationit de prepagUda lide bibliothedt *^). >x ^ Petri Fictorii Palmme Caiefaniparadigmatdde IV 'Unguis orientalibue pf^aacipitie^ ArabicOi Armenap 'Syra$ Aetkiopica* ..Faris. 1596. 4. De lingua .Syriaca p. ia6^i6o. . Christophorus Crinesius^ (Colleg. Philot/ Vitemberg. adiunctut) de litterit Syriacit maxime meiruit grammatica, quam intcripi&t gymhasium Syriacnm^ hoc est^ linguaeletu Christo vernaculae perfecta institutio ex N. T. Syro et aliit rerum Syriacamm fcriptori- buf coUecta aovit et genuinit characteribus adornata. Wittebergae typis et tnmptibut lo- hannif Gdrmanni A. C. 161 1. Qaanqnam itfaizV et aIioi jj |gijk . ^vprt rn.rN^ |^t ■^PyY^f.jA, ^^ ^t Abrahami Ecchellensis Collegii Maronitarum alumni lingume SiYrimfiae si,ve Chaldaicae '^) perbr^vis Institutio ad eiusdem nationis studiosos adolesceiA^ Romae Typis Sac, Congi:. d^ prop. fide. 1629. 16. *'). Ad hanc rem euia,:i9ipuliv.«Ui .;>:: 18) Assem. Bibl. Orient. T. I. praef. fol. 4. b. 19) Faust. Naironi disiert. de origine nomine ac religione MaroniUTum p. 1241. ao) ChaWdcam €t Syriacam hnguam Unciuam synonyma usurpat Amira aliifquc praeeuntibus cfr. §. 1. 5- Annot. 4. 91) Idem Ehtdiesu Sobenfis scriptorum geclesia- sticQrum eatalogum latinc Tersum notiique illustra- tum Romae. 1655. typif Coagreg. de prop. fide edidit et «ariptores omnet Syriacos in Bibiiotheca Orientali percen«endo« f ibi sumf erat , vernm egre- gium nri mqliffif^ i?ior* coercuit ingeatisque ope- ris vix tpecimen nobis rcliquit ad ctdemi ^^aythii vindicati , iibi perbrevem scriptorum , ^liot *ii& eo hbro laudaverat , attexuit notitianu Amiciir KaironuSf ipsius haeres et in cathedra illum librum ad umbiUcum iam ptrductum.^. KcchelUnf, praef. ad XSatahig. Hebediatu |». 56.) fortasse aHo dirtraolum noa repexit, cerla 4ili- gentissima perquisitione post oitts obimiJuta nusquam iUud seriptum apparuit (4f9mnk'h L- M. 7. b.>. Bibhis quoque Pcdyglottis Paxia. ilendii iade ab a. 16^ ahquanuiiu operam dedit^ -9% 0«* krifiis iftpjvus UliiMim STriaoarum ^ Aralrifftram $• 5* Syriaca Ungua receniiori aetate grammaticis et lexicis culta. 49 tuctoritai atqae iudicium Fabii Bruni^ tuxxc collegii Maronitaruxn rectotit , tum gramma- ticae Syriace 9criptae pennria* Praemittitur commendatio Sergii Arcbiepiicopi Carschunice <(. 6, 14.) conicripta; quam excipiunt duo carmina Syriacft; deinde iequitur index men- dorum Carichunice et loannii denique metropolita» vota pro libri utilitate. In rebus iptif earumque ordine Abrahamui fere cum Amira conientit. Ludovici de DieUf (obut 164«) : D-^o-nftti D^WDi D^nay* Sw DTpn nwtt?b p-npn oUSbcDO ii|\f)0 |.iyo%? } >».i|V? itm\l M£u^bcf^2<2 est grammatica linguarum orientalium^ Hebraeorumj Chaldaeorum et Syrorum inter se collatarum. Lugd. Bat. 1628. ex rec. Clodii, Francof. ad M. 1683* 4« Ad hanc linguarum coHationiem perquam laudabilcmt in qua Syriacae linguae, cum eiui praecepta certiora quam Ghaldaicae regulai eiie videret, inaio- rem impendit operam, Amiram in Syriacii, Bertramum vero et praecipue Buxtorfium iii Chal- daeii habnit ducei. Quae docet ita sunt comparata, ut nullam fere relinquant dnbitationem. Grammatiea Chaldaea ac Syra Dn. M. Thomae Erpenii opera ac cura Constantini VEmpereur de Oppijk SS. T, D, et L. H. ac C. P, in Academ, Lugduno ^ Batava in lu- cem edita. Amitel. 1698« is. Succincta eit imtitutio poit Erpenium mortuum luce do« nata; Syriaca Hebraeii litterii exprimuntyr. Alphabetum Chaldaicum antiquum Estranghelo dictum^ una cum alphabeto Syriaco^ eum oratione dominicaUj salutatione evangeUca et symholo Jidei. Romae typ. Congr. de prop. fide. 1634. 8. T^tui Syriacui ^^) et Estrangelii litterii et iimplici exhibetur scriptura. Alia alphabeti Chtfldaici editio, quam una cum priori Roma accepimui., mi- noribus litterii Eitrangelii exarata eit et pronuntiationem meliui illustrat. Isaac SdadrensiSf Maronita et archiepiicopui Tripolii Syriae^') maiorum iuorum ▼emaculam grammatica Syriace conicripta coluit, quae ita inscribitur: (jaL? ^^^^ ,. ^A^.^.^v^ Q^t «Aju IjMi/M k^ffioa \(\t r ^ V> ^h iSnooii^o Gramma&ca Linguae Syriacae authore Isaac Scimdrensa Maronita e Libano Archiepiscopo TripoUs Syriae, Romae in CoUeg. Maronit. 1656. 8- Praefatio Arabica Carschunice (0. 6, 14.) icripta quid auctorem ad icribendum impulerit, copiose docet. Grammatica ipia IV conitat partibui, prima agit de litterii Syriacii legendique ratione, iecunda de nomine et pronomine, inde a pag. ^^, tertio de verbo et participio, inde a pag. >qid et quarta denique .jsio^s^o )f-flDl ^L:^ |rr- 624Qa2)0 o) Uaiie Za^.N.^no Uala> Zn^>|0 t/vS>V> \iL ^u^o] de coniunctione eiusque so- ciabus sive de praepositione et interiectione sive verbo animi moium significante *^), Quaevii vero pari in capiu 0^.^13 dispertita, quo facilius omnia perspiciantur. Tersionum interpretationem diiudicans et Ara- ti> De eius meritis vid. Nairoai dias. laud. bicam ac Syriacam vertionem libri Kuth tt p. laa— -1S5. tertii Madeabaeomm libri vulgant. XAbr. Ecchtl' lciu. Epift. Apolofet tec. p. 141. et 149. 99) Grammatici anti^ii Graecorum exempla ^o\ Syriacum enim Ckaldaei nomine editores secuti ($. 4, n.) hanc orationis partem non aguo- iignifioaBt, quod ia praefadone (ab initio) di* scunt, et ne Bmrhtbratus quidemy qui in gramm. serte dicunt. mttric Cod. Gotting. p. 159 — 156 interiectienes G 50 . . Prolegomena. lo, Mich, Dilherri (orat. faist. poeseos prof. len.) eclogae sacrae N. T. Syriacae, Grae- cae, Latinae cum observationibus philologicis , quibus praemittuntur rudimenta grammati^ cae Syriacae. HaL Saic. 1657. ed. 2. 1646. is. Condnnata est haec institutio utiliuima secundum Amirae et L« de Dieu praccepta. Grarnmatica linguae Syriacae authore illuUrissimo et reverendissimo Domino D. losepho Acurense patriarcha Antiocheno e Libano. }juX? ll\Vi.V> y\oL ilool ^-iOA^^ i %ftJ^xxnH=^ A ^o/V ■■u/t> ^ \n S? f^a^ \-f^ } ■ DO .i. j^i l lap^^ U n rui. s ,.5^00» ^ ■> n ,\? i.:.uK]u9 ' •:*)aAD:i# loi^lb jA .r----^ ^^1 ^uu tAiSiioi^ iA^^flboa I^Ji^r^ Romae ex typogr. S. Congr. de prop. fide a. i647, 8* Secundum epistolam dedicatoriam loseph Elia c monte Libaxio, olim coUegii Maronitarum alumnus, Maronitis petentibus hunc librum sane praeatantem imprimi curavit. Syriacae institutioni subiecta est Arabica versio Carschunice scripta; vel etiam in verborum pHradigmatibus , quia Maronitis praecipue erat destinata. Praefatio plane Arabica est ^^)* . Christ. Ravis discourse on the original iongues, viz. Ebrew ^ Samaritan^ Calde, Sy^ riaCf Arabic and AethiopiCy together with a general Grammar of the said tongues. London. 1648. 12. (/o. Ernst. Gerhardi) ^HiayQa(pia linguae Syro - chaldaicae cum analyseos Syriacae specimine. Hal. Sax. 1649. Continet 52 pagg. elementa Syriaca et Chaldaea, analysin ' grammaticam lod Act. III, ig^^fti et tabulas non male institutas ad varias verborum for* mas facilius distinguendas. Andr. Sennerti (P. P. in acad* Vitemberg.) miidvia tnpn p^vipT i. e. grammatica erientalis, eademque harmonica etc. ab altera tituli parte legitur: A. Sennerti Ebraismusi Chaldaismus^ Syriasmus^ Arabismus nec non Rabbinismus^ h, e. praecepta gramm. totidem LL. Orientt. diversis quidem in libris^ in harmonia ta- jnen una et perpetua y nova , concinna atque perspicua eonscripta methodo ; exempUs item* que confirmata illustrataque sufficientibufi : additis in fine singulorum librorum totidem Lexicorum sive Dictionariorum compendiis. Additur supplemenii loco in fine de idia* tismis sup eriorum lingg, Centuria Canonum philolog.p praemittitur omnibus et singulis dissertatio de Ebratae orientaliumque reliqq. L L, originCf ajtti* quitate y progressione^ incremento similibus etc, Wittenb. 1666. 4. Grammaticanx Chaldaeam et Syram , in qua concinnanda Boderianum» Bertramum, Maiiump Waseriuii, Mercerum, Buxtorfium, Crinesium, inprimis vero L. de Dieu consuluit additis annota- tionibus a Trostio et fVellero coUectis, iam antea 1651. ediderat et 1666. repetiit ita in- scriptam : Chaldaismus et SyriasmuSy hoc est praecepta utriusque linguae in harmomd ad Ebraea eademque univenalia {ipsa antehac edita illa ab autore seorsum et vice tertia) ita circunwcribit IAa^ Uooi tOClO? ILo iflul^ ctiontm tanquam ptcvliarem oratioBis parum ^ proponit (Gramm. Chtld. p. 448.) voitt , quihus exclamatio intu , et U?ax>fiD? Uo AaO aj) Etiam huiui Ubri descriptionem uU reli- voces lainentationii cet. Amira vcro perindc ac quarum institutionum , quae pariim rarescuaty Seimdrtnsit latinQm sermonem respiciens interie* exhibebit bihliothtca Syriaca noslra. $. 5* Syriaca lingua recentiori aetate grammaticis et lexicii cuUa. 51 eonscriptaf exempUt itemque sufficientihue e Daniele ffsra et N. T. Syro eonfirmaid iUustrataque^ aeeessit in fina lexici utriusqua linguae eompendium » radieum et voeum quarumcunque notahiliorum ex iisdem DanieUf Bsra Novoque Test. Syra etc Itra«t«r hatce gniminaticas latis apte compoiitas Hypotyposin harmonicam lingg. orieni., ChaU daeaep Syrae Arahicaeque cum matre Ebraea edidit. Qaae adduntar ▼ocabulazia , ' Vocet complectuntuT udtatioret. lo. Henr. Houingeri grammatica Chaldaea Syra et Rabbinica, Turic. 165». g» Siusdem grammatica quatuor lingg, Hebraicae, ChaldaieaCj Syriacae et Arabicae har* monica^ ita perspicue et compendiose instituta^ ut ad linguam Hebraicam^ tanquam mm^ trem,' caeterarum etiam ceufiliarumy linguarum, accommodentur praecepta. Cui appen" dicis loco aceedit technologia linguae. Arabicae theologico - historica. Turici 1659. 4* Haec i^ero tertium smegmatis ab eodem auctore editi librum ab initio constitnit, sed, no illud opus nimium cresceret^ seorsim edita est, Briani fValtoni introductio ad lectionem lingg. orientt. Hebraicae, Chaldaicae ^ Su" maritanaCf Syriacae, Arabicae, Persicae, Armenicae, Copticae. Londin*. i655, id* Joan. Leusdeni (Ling. Hebr. in acad. Ultraiect. prof.) Scholae Syriacae libri tres una cum dissertatione de litteris et lingua Samaritanorum. VUraiecti. 1658. 8« In plu- rimis sequitur Ludov. de Dieu, ubi vero, Buxtorfio plerumque duce ab eo dissentit, fal- sus e^t,, e.g. in pronunciandi ratione. Liber tertius comprehendit varia exempla.ex N. T. Syriaco maximum partem desumta. (Jj^ ^^OMM ^^ U^^ ^li^li^^^) i^ est grammatica linguae Domini nostri lesu Ckristif sive Grammatica Syriaca tribus libris tradita^ quorum primus vo- cum singularum proprietatem , secundus syntaxin , tertius figuras grammaticas et praxin continft. Omnibus adeo hreviter et dilucide explicatis et menstruo spatio (uti praefatione ad leztorem docetur) ipsa linguae medulla exugatur,^ opera et studio GuilieL Beve^ ridgil e Col. S. Johan. Cantabr. (PikoykwTTOv. In usum Bibliorum icoXvykwrrirmy JValtomensium. LondinL 1658* 8- Hic primus estliber grammatices praeceptis dicatus, in quo adotnando etiam V. T. Syriacum adhibitum, praecipue vero regulis, syntacticis quoque observaticnibus et larga exemplorum copia insignis esu Minus probanda est pronunciatio Hebraicis 4tteris punctbquo indicata. .Edmunli Castelli brevis et harmonica quantum fieri potuit grammaticae (Hebraeae, Chaldaeae, %yrae, Samaritanae, Aethiopicae, Arabicae et Persicae linguarum) delineatio. Londini. 1669. Fraeijaittitur lexico Heptaglotto, de quo ix^ra dicemus. Acg. Gulbt-ium vid. sub lexicographis. i^^H M>opA| {.{a^ (oiOfO ||A0 \cA foi^ oihDAO h. e. Grammatica Syriaca cum syntaxi perjecta h^ctenus non ita visa et lexico brevissimOf in usum gymnasiorum et scholarum ita elabort(^ m quis suo et proprio Marte hanc linguam possit addiscere opera et studio M. Davidi^ Grafunderi^ scholae Cuestrinensis Rectoris. JVitteherg. 1665. Collegit observationes G^hardi, Dilherri , Lud. de Dieu, lo. Buxtorfii, L H. Hottingeri t4) Haec Uttrangtlu littirit tXmt* «ont, cpiibtts TitlgtrM ob Eftrangeluum peaariam tubttitiunu*. G A I $2 Prolegomena. lo/Merceri et Letisdeiii; praeclpue iynUxi adoVaaBdae et lociipletaiidae mvltum opcTM tcibuit , annexo le^ici Syriaci compendio eiusque indice latino , et aliqaot locii N. T. cam fide apostolica ad ejcercendas ^ammatices regnlas. Jo. Nicolai grammatica linguarum Bbraicae^ Chaldaicae, Syriacae^ Arahicae^ Aethiopicae^ Persieae^ orientalium secundum prima praecepta delineata harmonic4U lenae 1670, 4. £st Hodegetici Orientalis Pars II. Brevis in tabulit lingg. nominataram institutio proponitur et in complemento defectus harmonici tabulit subterposito omnia ma- iori distinctione illustrantur. A. 1686. Francof. et Hambuigi totus liber non mutatoi de* nuo prodiit Critica sacra inscriptus. * ' lac, Altingi (S. S. Litt. et ling. Hebr. in acad. Groning. prof.) synopsis inttitutioBmai Gbaldaearum et Syrarum. Francof. ad M. 1676. ed. 6. 1701. 8* & Georgio Othone (Graec et lingg. orientt. et poes. in acad. Marb. prof.) adornata. Cum libri forma coninnctio- nem Chaldaearum institutionum cum Syriacis prohiberety utrasque seorsim propositae sunt« lo. mih. Hilligeri . (1^3"^ A ^^^V^ t^^^iH^^ sive Summarium linguat Ara- maeae i. e. Chaldaeo - Syro - Samaritanae ^ olim in acad, fVitteh. Orientt. lingg. consecra^ neis parietes inter privatos praelectum et nunc ad rogatus ^ika^a)kaioiV crebriores publi* 00 hono accommodatum. Wit. 1679. 4. Anctor Chaldaeam et Samaritanam linguam una cum Syra docet et praecipue tabulis aptissimis eas illustrat. Syntaxis vero nimit curta« Christoph. Celldri porta Syriae. Cizae. 1677. 4« Eiusdem porta Syriae patentior sive grammaticae novae^ perspicuis praeceptis ita adornatae^ ut primigenia Chririianorum lingua a quolibet^ qui non plane rudis est Ebraeae^ paucis diebus feliciter arripi possit. ed. a.'innumeris accessionibus atque exemplis aucta et ittustrata. Ciz. i68d* Haec qui* dem complectitur omnia tyroni necessaria. Henrici Opitii (in Acad. Kilon. prof.) UioH Ua^ If^iO^O *'*'^ Syriasmusf fdoHtati et integritati suae restitutus simulque Hebraismo et Chaldaismo harmonituSp exMpUs plurimis et singularibus ex versione Syriaca totius V. et N. T. illustratus Lips. e^ ^an^ cof. 1678* 4* Castelli leidcon tunc iam luce donatum multa ad illustrandum Syrorum^ermo* nem praebuit et V. et N. T. diligenter legendo et relegcndo huius linguae grammat*cam ita eximiam Opitius composuit, ut omnes priores multo soperarit neque postea a inoquam, C. B. Michaeli excepto, hac in re sit superatus. Huc pertinet etiam Syriamus a M. Christ. Ludovici eum in finem^ ut labor linguam Syram discentibus quodamm^do levetur ex Opitio in Compendium redactus. Vitemb. 1669. 49 pagg. in 4. Car. Schaaf opus Aramaeum coniplectens grammaticam Chaldaito • Syr^ctm » seleeta Targumin cum versione latina et annotationibus ^ lexicon Chaldaicum li^i* V. T. Chal^ daeis item seilectis Targuniicis accommodatum. Lugd. Bat. 1686. 8« Syrip^ Hebraeia litte- ris exomata tunt et Chaldaicae Buxtorfio dnce plus operae, quam &^iacae lingnae tri*. butum est. • ■ ■ '1 •) Proprie Circumdaru (complecteni) Unguiim 15) I. e. perfectio^^^^i^^ Aramatm*; Ettranfc^ Ar«ma*am . '^IJ^ Mu '^'^ circumdtdit. "* "*»eri« .«h.titui-w *«»*«" nilg«»fc $. 5* Sjrriaca lingua recentiori aetate grammaticis et lexicis cuUa^ 53 L A. Dantii UioA^ \Jkimt ^Sl *^3 *^^^ Aditue Syria& reclmtu ^mpendiosa dueens ai plenam linguae Syriaeae Antiochenae ten Mironiticae eogniitioiiem iiirte Yiam LiiexatoriA fibraeo - Chaldaei. lenae. 1639. ei 5. 1715. 8* lo, Ern. Gerhardi harmonia linguae Chaidaicae^ Syriacae et Aethiopicae* Adiecte eit Guil. Schickardi instit, linguae Ebraeae, lenae. 1693* 4. Herm, von der Hardt Syriacae linguae fundamenta. Helmit. 1694. 8« ^sdz nihil niil » paradigmata continent. Ge. Otho Palaestra tingg. orientt.y nempe Chaldaicae^ Syriacae, Arahicaiy Aethio^ picaCt Persicae cum versione latina., Francof. 170^. 4^ Grammatica Aethiopica lo. Henr. Maii; Hehraicacy ChaldaicaCj Syriacae^ atque Sa' maritanae linguarum institutio harmonica lo. PhiL Hartmanni. FrancoL ad M. 1707. 4. Sam. Frid. Bucheri (Antiquit. in acad. Vitemb. prQf.) thesaurus orientalis sive compen" diosa et facilis methodus linguarum Hebraeae\ Chaldaeo - Targumicae ^ Talnutdico - Rab* binicaCf Syriae^ Samaritanae^ Arabicae, Persicae orientalium^ accedunt unpartheyische Gedanken von der neuen Methode in orientalischen Sprachen wider die bisherigen un^ gegrundeten Beschuldigungen. FrancoL et Lipt. 17^5. 4« Atberti Schultens institutiones Aramaeae^ qnae ab aactore mortno imperfectae re- lictae, sine titulo ac praefatione procliernnt. Complecttmtur S84 pagg. fere 4 tectiones, scHicet de elementis pag. 1— >5i; de verbis perfectit pag, Sd^-^go; de' verbit imp^fecti» pag. 90 — igt; et de nominibuty in qua tamen tectione multa detiderantur. . Ad illuttran» dum quidem termonem S^riacum pauca inde repeti potsunt, ad chaldaicum vero tat' multa. Cbrisu Bened. Michaelis (obiit 1764*) SyriHsmuSf id est^ grammatica Unguae Syria» cae cum fundamentis necessaritsy ium pa^adigmatibus plenioribuSf tttm deniqua ubere syntaxip et idiomatibus linguae\ instructa.' Hat Magd. 1741. 4. Concinnayit jdngulari cum diligentia et mirifica eruditione hanb '. inttittttion^ ex Syriaca 8^» S, Libr^nmiV* et N. T. vertione et in tingulit exempla et paradigmata tam larga mana et eo ordine eddi- dit , ut pleniora et magit digetta apud aliot anctoret reperiat nulla. Cum Amiram aUotque fontes certissimot adire non licuerit^ omnia fere proprio marte coHigeret necette fuit.. £x eiutdem disserutionibut praettantittimit huc pertinent Lumina Syriaca pro iUustrando Hebraismo sacro. Hal/i7s6; de quibut denuo edendit PdmW bene meruit'*% Omnee, qui Michaelem tecuti tunt , eiut Testigia pretterunt, in quorunr numeram praecipue raferendut est eius filius. Namqiie 7. D. Michaelis grammatica Syridca\ Hal. 1784. 4. fere totum Sjriasmnm repetiit, hic illic nonnuUit additit aut mutatit ab ipto aut ipsiut patre. Hle Tero quid alia ratione in litterit Syriacit propagandit praettiterit , vid. infra in lexicomm Syriacornm enumera- tione. *^ . » t6) Mtndo typograp^ nuUo teasa Ugit«r «7) SyUoge comaBMal. theoL P. L p. 170 sq. / 1 54 ' Prolegomena. lae. Seherking Njyckelen til de fyra Oriental Sprahen t ^Hebraik, Chaldaikf Syriak^ och Arabisk; Skara. 1754. &• * . ' " . • • L G0 Kals grammatica Hebraeo - harmonica cum Arabica et Aramaea. AmsteloA 1758* 8. lac. Georg. Christ. Adleri brevis linguae Syriacae institutio in usum tironum edita» Altonae. 1784* Cum provectioribus Michaelis grammatica destinata esset, Adlenxf breviorem instar illiiis, quam olim Hermannus von der Hardt ediderat, curavit. Pilaeo- graphiae deinde Syriacae primus et solus dedit opus nitidissimimum libro suo saepius a nobis laudato : Novi Testamenti versiones Syriacae simplex^ Philoxeniana et Hierosolymitana denuo examinatae et ad Jidem Codd. Mscr, bibliothecarum Vaticanae , Angelicae , Asse- manianacy Mediceae^ Regiae aliarumque novis observationibus atque tabulis aere incisis illustratae» Hafniae. 1789* Grammaticae adiecit narratiunculas e Barhebraei narratio* nihus facetis e Cod. Vat. 178. Edidit etiam chrestomathiam. Wilh. HezeVs Syrische Sprachlehre, durchaus nach seiner hebraeischen eingerichtit sum Gebrauch seiner Zuhoerer^ nebst den noethigen Paradigmen in Tabellen. Lemgo. 1788- 4« Cfr. Eichhorn. Bibl. der bibL Litterat. T, II. p. 550, lo. Cottfr. Hasse praktisches Handbuch der Aramaeischen oder Syrisch-Chaldaeisch' Samaritanischen Sprache. De^ praktischen Unterrichts der gesammten orientaUschen Sprachen dritter TheiL lena. 1791. 8. Adiecta est, quae in praecedentibus omnino de- sidcratuc conGisa. Aramaeae linguae historia et methodologia, CiT.Eichhornii WMiotlu der bibL Litt. T- V. p* 679. seq. Innoc. Fessler institutiones linguarum' orientalium , Hehraicae , Chaldaicae , Syriacae et Arabicme. Pars prior introductionem in studium lingg. orientt. et linguae hebriicae posterior institutiones lingg. chaldaicae, syria^^e et arabicae complectens. VratisL Hal. et len. X787 et 1789- Synoptica methcKlu»/ quaijj^.tit.qlus indicare videtvir, non est adMbita. Cfr. Eiehhorn.^ BibL der bibL Litt. T. VIDi. p. 6^, seq. . OL Gerh. Tycliseni elementale Syriacum vid. ckrfstomathias. * lo. Iahn's Aramaeische oder Chaldaeische und Syrische Sprachlehre fuer AnfaeH" ger. Wien. 1793. 8. Cfr. Eichhornii 3ibL der bibL Litterat. T. VIIL p. 697. seq. Hunc librum Andreas Oberleitner latine redditum et nonnuUis accessionibus auctam repetiit hoc titulo : loannis lahn elementa Aramaicae seii Chaldaeo - Syrfacae linguae. Viennae. 1830- • Cfr. AUg. Litt.TLeit. i8i*jL,.N. 180. et IViener lahrbuecher. 1^22. p. 202 — «3. lo. Sever. Vater^s Handbuch der ' HebraeischeUy Syrischen^ Chaldaeischen und ^/ea- hischen Grammatik^ fuer den Anjang der Erlernung dieser Sprachen bearbeitet. Lcipz. " 1802. ibid. 1817* 8* Praeripue methodo simpliciori et accuratiori declinationum, qqae di* cuntur, illustratione gramraaticam Syriacam prov^xii t^aterus Thomas Yates Sjriac grammar principaUy adapted' to the new Testament in ihai language. Lond. 1821. 8* Qui^ auctor praestiterit, in Ephemerid. litterar. (A. L. 2.) suo tempore indicabimus. < ■ * . • ***-■•• »a«'. $. 5* SyriacM lingua recentiori aetate ^grammaticii et lexicii cutta. 55 H. Lexicographi*: 5) Sequitur nunc lexicorum recentiori aetate editorum cum enumeratio tum censura. Ac primum quidem cum vocum Syriacarum significalus non uno , sed vario modo queat investigari, quemnam lexicographi sint secuti, paucis defi- ^oiamus. Poterant enim aut iexica a Syris ipsis scripta consulere , aut solum lo- quendi usum, quem contextus singulorum locorum, in quibus libri Syriaci vo- tem aut phrasin exlubent^ eoriimque collatio accurata produnt^ respicere^aut cognatas dialectos in auxilium vocare aut denique plures vel- omnes hasce significationis eruendae vias ingredi. Cum vero Syriaca Nt T, versio litterarum Syriacarum adytum aperuisset^ primi et plurimi lexicographi eam legentes et cum Graeco conferentes textu singularum vocum et 'plirasium potestatem nota- runt, nempe Masius^ BoderianuSf SchbidUrus^ Crinesius^ Buxtqrjius^ TrostiuSj Hottingerus f Guthirius^ Nicolai^ Schaafius ceteris hac in re multo praeferendus et JZanolini. Klii vero, Thomas a Novaria ^), Ferrarius et prdecipue CasteUus scri- pta Syrorum ipsorum hancce philologiae partem respicientia haud neglexerunt, nam hicce lexica quidem N. T. iam typb impressa consultavit, sed etxam Barbali- lulum suo fere operi iniecit. Praeterea od tyrones adiuvandos aut grammaticis aut chrestomathiis ^ZoJiaria adiunxerunt'5ennmu59 GrafunderuSf Cellarius^ Kir^ schius p O. G. TycJisen et Grimnu Lexicon igitur Syriacum qui nunc ornandum suscipiunt alias quidem ^significatus eruendi vias habent paratas ^ alias tamen a nemine usqua tactas; nisi vero cunctas simul ingrediuntur» perfectum omnibusr qne numeris absolutum efficere nequeunt ^). Nam vero loquandi usu ex Syrla- cis libtis eruto antiqua Syrbrum lexica sunt conferenda^ quae quamquam yocum copiam non permultum augebunt, quia in Graecis praecipue vocibus nimis longat Syriaca «parce explicare solent^ tamen linguae cognitioni mirum quantum dabunt emendationis ^). ^taque Bemstemus^ qui pariter ac Quqtremerc lexicon promisit Syriacum, recte haec in eo concinnando voluit respicere. Syrorum peculium^ h. e. vocahula apud Syros scriptores passim u^r/yn/tf / Targumi- ttis vero aut prorsus incognita , aut in iptorum ▼ocabulariis adhuc non satit «xpUcau* yindreas Masius sibi luae memoriae iuvandae caussa colligebat. Antwerp. ex officina Christ. Plant. 1521. 54 pagg. fol. Inserta est haecce prima vocum Syranun coUactio Bibl. Polygl. Antwerp. T. VL Pro paucitate Ubromm Syriacoram, qndt Masie videre contige- a) De tiut nommclatort Syriaeo vxd. p. 55. ia Htbr. «U CkM. Hmiiwoerurhueh. td. t. pif . b) Vid. (piae Gistnius hunc ia finem monuit ZXIII tq. c) Guimiu 1. 1. p. XXXV s^. 56 Prolegomena. » • rat, manca est et cnrta; quae veroy Chaldaeit et Syris communiay ex Chaldaicis lexicit peti poterant, in Masii peculio omnino praetermissa sunt'®)« ' Dictionarium Sjrro • chaldaicum ^ Guidone Fabricio Boderiano collectore et auctore. Antwerpiae excud. Christoph. Plantin. 1572 in BibL Poljglott. Antwerp. T. VI. 198 pagg« fol. complectent. Syriaca spartim ezplicata e N. T. , partim ex rituali libro Severi Patriar- chae desumta inque radicibut quidem signandis simplices litterarum formae, in locit Vero e N. T. et Severo allatit Estrangelae adbibitae sunt, Praemittitur grammatica Chaldaic% passim Syriaco quoque dicendi genere coUato. FaL Schindleri (prof. Vitembergensis, deinde Helmstadiensis , obiit 1610) lexicon pea- taglotton Hebraicum, Chaldaicum, Syriacum, Thalmudico - Rabbinicnm et Arabicnm. Ha- noviae. 1612. 49. Lond. 1655. Francof. 1655, 95. fol. Continet vocet Syriacat, quae in N. T. reperiuntur, tub radicibut digestat neque male expositas. Edem anno Christophorus Crinesius tuum lexicon edidit ita inscriptum: {x^q^oA^ [jo ^ h. e* lexicon Sjriacum e N, T. et Rituali Severi^ Patriarchae quondam Als* xandrinif Syro collectum^ trihus linguis Cardinalihus expositum^ atque in illuttri Wite* bergensium Academia tredecim disputatt. proposituni. Witteb. 1619. pagg. 408« 4. praeter indicem latinum. Inceptum est 27 Novembr. 1611. et finitum 12 Aug. 1619. Radiz qua^ vis Syriacit litte^it, reliqua vero Hebraeit impretta tunt. Teste Laurentio Fi^bxicio in praefatione ad hoc iptum lexicon ti typographi ratio tulittet, totiet vocem unamqiiamqiie exhibuittet, quotiet ea in N. T. legitur» ut lexicon plenioret timul concordantiat potoifset exhibere. \ Litterae Syriacae quamquam in Syria ipta recentiori aevo parce tantnm colerentor, attamen inter Maronitat in Libano monte n.on omnino defuisse videntur, qui illariim ttu* diis te darent. Desiderantur autem* necestariae huius rei notitiae. BurckhardtMit quidem^^) iu coenohio jiih JVurka a Maronitit habitato lexicon Syriacum tatis ampfann invenit qaod Gregor.ius quidam» pago Eerem Seddani oriundut, a. 1619 compotu|sse dftl* ■ tur sed de eius indole nihil xetulit. Fppc^e etiam. alia huius generis scripta recentiori tempore a monachit exarata latent. lom BapU Ferrarii {e soc. lesu) Nomenclator Syriacus. Romae 1629. 4. mai. Index latinut itque permagnus adiectut ett ; nomenclator ipte 944 pagg. in 956" foL complectitut. In quo adornando cum lexica a S^Tis scripta adhiberentnr, nuUa adferri poterant loca pro* bantia. ' . lo. Buxtorfii iun. lexicon Chaldaicum et Syriacum , quo vocet omnet tam primitivaei a8) Masio quidem hoc vocabularium libi col- lectum enm ulla in parte limaiidi tum eatit accu- rite digerendi nulla exttitit opportunitas , unde ipse tatif modeite de eius pretio in praef. ad Ariam Montanum iudicaTit. 99) Travelf in Syria and tbe holy Land pig. 185. : r saw a beautiful dictiona^y m large folio of the Syriac language ^ written in the Syriac charactir^ which^ 1 suppose^ to b€ the only copy in Syrim, Its author was Djorjios el Keret^ Stddany^ wAe. composed it in tho ytar 161^. Kerem Seddof^ m $ke name of a 'village near Bshirrtki, This dictionafy may be worth in Syria eigh$ hundrod er « iAmwwuI piastres i hux tht convent would certainly nmt saU it for less than two thousand , , btsid^s m pruem to tkm hishop. 5* 5- SyHaca Ungum reemuimri m&tntM grmmmutUcii H Uxids €uUm. 57 qtuni' doiiy«tiv^ qaetq«oi in facremm V. T« libronnn Targnmini teii pmpliraiilmt Chaldaicif, Onfcali ia Moten, lonatfaaDit in prepbeiai et alioram mtorum in Hagiograplia^ item ia Targ. HierofoL^ lonatkane ^dtevo in Legem ei Targum tecando ia librum Sstbeti dmique im N. T. trMsUuione SyriacM reperinnttir» aocurate et methodice difpositae et fideliter explicatae oopioie abfblnteqne^ defcrilMintur. Baf. iSaa. 640. pagg. 4. maL Martini Tronii taxicon Syriacmm tx induaione omnium exemplorum N» T. Syriaei mdematum adiecta singularwk vocabulorum signifLcatiome latina ei gerntanica cum indice eriplid. Cothenif Anhaltin, 16^3. 7«». pagg* 4> Qnanqnam in hoc pariter atque in omniw bus, qnae antea compoiita erant, iexicif pronomina et parficulae desiderantur, Troftiuf mmen in genuinm fingularum rocum fignificatione accurate inveftiganda multum praestitit. Thomas a Nowaria nomenclator Syriacus. Romae« 163$. 8« rid. fupra 0. 4* 13. Annou Andr. Sennerti lexici Chaldaiei et Syriaci compendium radicnm et rocum ^varum- canque noubiliorum e Daniele» Esra» et N. T. Syro in gratiam tyronum« Adiectum est eiusdem Chaldaifmo et Syriasmo inde a p. 116. Witteb. 1666« 4* lo. Henr* Hottingeri etymologicon orientale s. lexicon harm/onicum heptaglotton Ue* braicumf Chaldaicum^ Syriacum^ Arabicum^ Samaritanumj Aethiopicum es Talmudo* Rabbinicum. Francof. 1661 • Turic 1664. 4« David. Grafunderi compendium lexici Sjrriadj in fine grammaticie Syriacae 11 85 voces continenf et indioe latino omatum. Aegidii Gutbirii (Gymnafii Hamb. proC.) lexieon Syriacum continens omnes N. 71 Syriaci dictiones et particuias cum spicilegio vocvLm quamndam peregrinamm et in qui« busdam tantum N. T. Codicibuf occurrentium et appendice^ quae exhibet diverfaf puncta« tionef a praecipaif hnias lingaae doctoriboe in Suropa circa N. T« Syr. hactenuf Ufurpa. tas» adiecto indice ktino accaratifaimo , et catalogo nominum propriommi broTiffima et discentium ftudiif accommodata methodo in nanm N« T. Syr. olim ita condnnatum, ut pimul laUnae rerfionif ricem explere poffit, nanc rero in Incem demum «ditnm* Hamb. 1667« 8« typif et impenrif aactorif. Raeepit eiofdem auetorb N« T« Syriacam, et repetitum est titulo iu mutato: Aegidii Gutbirii SS. TheoL Doct. et Gymnas. Hamburg. P. P. lexicon Syriacum — — nominunuiue propriorum catalogo nova hac ediiione prioribus m mendis expurgatum nonmuUis etiam mccessionibms locupUtmtmm m lohanne Michaele Gut" birio LL. Smnct^ et poes. in iU. mugusteo^ quod Leucopetrme Jloret , pro/. pubL Hmmburgi typ. et sumtibus Gutbirianis 1667. 8« InYeniantnr etiam ezempla huiuf editionif fecnndae idio titulo infignitai ▼, c Numburgi loco Hambnrgi. Lexicon brere quidem et concifttm sed in ufum tyrennm N. T, legentium accommodaliffimnm. Grannnntioam qnoqne Sjrria* cae lingaae promiierat Gutbiriaf» neque tamen» qoantum sdmuf, pr^inisfif ftetit Edmundi Castetti (S^ Th. O. , ling. Arabic* apnd CanUbrigienf. pro£) lexicom Hepta- glotfon Hebrmicum^ ChmUmicum^ Syrimcum^ Smmmritmnumf Aethiopicum^ Armbicmm com* iunctim et Persicum sepmrmtimf in qnb omnef Tocef HebraeMt Chaldaene» SyraOt Sanaa- xitanae, AetUopioaet Axahicae ei Pereicae tam in MSS. qnam imprefrif librify cam pri<» mif aotem in BibL polyglottlf, adiectif hinc inde Armenif , Tnrcicif , Indif, lapanicif ett; ordine ailphabetico anb alngolif radicibof difoftae conlinentnry earamqne fignlficatio- nef t omninm praeaectim in SS» Hebraeia BiUiia fomel tantnm occarrentialn , malto attiec H quaxn apud Modernt>s, . aive' Hebraeos «ive . Christcanos , cx trxbas' Chaldaeis Taii^uaajm, utioque Babylooico et Hieros. . TarVmude^ iveluiitss. Rabbinorum comnientatonbas« -Iheo- legis et philosopbis, variis S»< Scnpturae lectionibus Jiebn .Ohald. cet. tribus exemplaribna V. «t N. T.' Sytisy tribus magna ex perte jiethiopiciSf tribas Arabicis^. duoibus P<^«ic»«w tribus Pentateucbis Samaritanis: iezicir item in omnibus hisce lihguis Vixi^numerandU^ Alcorano.^ Avicenna^ Geographo Nubiensi etc. ut et Graeca LXX interprett, . versione ample et dilucide eruuntur,. proponuQtur et explicantur. Variorum insnper ImtMpxetann» di£K.ciles ac discrepantes sen^entjiae conferuntur et examinantur,' quam plurima) errata 4a aliis lexicisy nec non in .B,ibl. polygl. , etiam pravae haud raro translationes emendantur^ et ad verum. suum sensupi xestituuntur. .Cui accessit brevis et harmonica, quantu^^ fieri potuit., Grammaticae omnium praecedentium lingg. delineatio. Londini. 1669.^^). ''^ ^^ ^yriaca libri parte socitim h^buit .acerrimum. Bever,idgium ^ grammatica de Syris. litterit meritum; eamque reliquis heptaglotti partibus felicius elaboravit ^*)» Hanc igitux 7. D, Michaelis ex eius lexico h^pt^glottp seorsixn typis describi curavit . ita inscriptam Edmun^di Castetli Z.exicon .Sjriacupi, .P, L et II. Gotting. 1788; dein Adnotata saa et ex ^/trAZi apograjp^o Gpttingae. scrva^o (fi. 4, 15. not. sO nonnnlla adiecit a Castellianis diligenter seiuncta. Qnid in hoc libro desider^veris , /• Fr> Gaabius pro^je .exposuit **) et emeadaiiones atque auctuarium, suppeditarunt /. G. Hassius ^^)» prae ceteris vero G. JV. Lorsbachius ^*). - . , /o. Frid» fiicofai (Facult. Pbilos. lenens. adiunct.) hodogeticum orientale harmonicum^ quod complectitur 1. lexicon Ungg. Efyraicaej Chaldaicae ^ Syriacae y Arabicae, A^fkior, p.icae et .Persifiae harmonicu;m. II^ Grammatiqam lingg, earundem. secunduqo prima^prae-, cepta delineatam , . /xizrmomc harmonica. lenae. 1670. 4. Lexico CastelUano Nicolai non usus est^ voces lingua* rum cognatarum sibi respond^ntes ex adverso .p^osuit, nptis vero subiectis^ quas complemen- tjim defecp,i4s karmofHqi x^pj^^pat)^ e^ri^m cUY!^^?^\9^^ .^f^g^^* r .• .' r» .:- ChrLstoph^^C^llqrii slo^^arJ^u^iSjrrolatinum impfpr vi^gmi^ utriusque Testamenti Ejs^ cerptis accommodatum.^ Cizae. Jt^a^. 48 pfggv'4. ■ ^ - . , .' . ;. 50) Totuin lexici heptaglotti- sicuti aliorum li- . ■ circiter zooo pondo coatraxit, malis - piurimi» brofum titiilum attulhnus, quia eius indoles illolu- cruc^iatus ct a sociis fere omuibus mox descrtus* ciilentef Indlcattir. Quacddln evdmpla d. i6Sp piae' '51) 'Inhaiic sentehtiam etiani /• D. MUhhili^ te fetttnt^/etenimRobertukSeiotbbibHdpola-^iktel''*' ' elukqUe pat^r aWernnt, cfr. /. i). M^atHs 'Ak-^ lo ;9iorti|Q::tHMlum:iOfrriftiWitRvit. JDt CkiuMiiSiit :<• h^mdluiig vcn der tjrr. ^rnehs p. 109 s^." '. ^ Bibliis ^oiyfU et lezic^^hepta^Ioctt, immortalitcr ., , S^) ^^ commetttatione fyuen^eht h^, Ca^ttUuM. meriti^ vita cfr. ^en^oirx 6f tht life and w^ritings of ^ Syrischtfn Lvacon nach Michaelii Jusgake in Pauli Brian ' tVaUon etc. '5y ■Henry lohn Todd. -a VoII. , Meniorabil. I.' p. 8» — sS. L.ondou.' xd^i. crt quae '51rtfru^/mitr inde cxcerpsit: 53) Magazin fuer die hiblisch' orient. tJtterau UetSft Sridn> '^yAltou** und.'EimundC4Ut^9 'Leb^n '' Vol. i: . i . :. und^ &ehr,ift€n,if^, Kireheaehieioriteh. Aitdiiii vhni '.* 1. ^Arehiv fuer die mor^sni^ Lteti4ir. ia utrd. JT. f*. StmeudliiiLf.H. .Q, Tsxshirner «t . /. •5'. . Kof f r - qut •quod. prodiit, TOlliminff,:;et. in ,P«ui£ AVu,^ fuer ikzy ll- p. »00 sq. In libro colligendo. cti Bdpertor, f^tr hibU und.lnQrgenl*,Mtt€rat^ T. lli. aadrttando'ZVlI auupt coniumiit et aei alienum p. 110^12«. •ji k. S* 5- Syrlaca Ungua recehtvort aetate* grammaticis et lcxicis culta, ^9 ' Cmt. SchaAfiiltxiCon SyrivtGuln iieneordanfiate Amiie» N.-T. •Syriaci vdcei / ct \d *lla'- rum illustrationem multas alias Syriacaft^et''litigg. ^ffinium dictiotfe* domplrictens,'-\cilm ne« cesffariis indicibus^ $yriac6 et Laritl6,'iit et «Cat^ogo Non!iinui!^ propriorutn ac'Gen^lium N. T. Syr^Lugd.- Barlav.- i7x>8. Hoc lexic^tt-omniay-^uae ^tultH promittit, accorata ^t facili methodo vevew praestitit , ita ut- N^ T.iegentem*fer6 nnllo' in* loco deserat. -' *• iJakia) \ imSj |»«of Lexicon Syriacum ah Antonio Zanolini -t tJ-. I)» iii' Seii^^ario Ad usuin Musdexh' Semixifarii. Fafavii. 1742. XVIIJ et 294. pagg. 4. Qiiibusnam subsidiis usns iritV Zanolini non ciixit, ^SchaaJium s&ne non vidctur adliibuisse. ' ' , 4) Cum ad linguara discendam granunaticae ac Texica non sufficiant, post lias litteras in Europarn translatas 110'n scilum N. et V. T. alii^qu^ scripiis Syria- .cis, sed etiam libris iri lisum tyronum edendis recte provisum est. Quamdiu verosolaSyriaca bibiiorum versio manibus versaretur, nihil potuit praeberi, nisi libriN.T^seorsim.impressi aqt excerpta N. T., ut lEpist. loannis a Trostio edita et Excerpta Cellarni s^d foatibus magis apertis aptiores prodiefedirestomathiae, quarum nbnnullae etiain indice instructue linguaQ Syriacae studiiim probe propa- {2;arunt *). loh. Dav. Michaelis Syrische Chrestomathie. Erster TheiJ. Gotting. 1768« 8- Etiam ita inscripta est: /. D. Michdelis Abhandlung von der SyriscJien Sprache und ihrem Ge- brauch nehst dem ersten Tlieil einer Syrischen ChrestoMnthie. Pars posteripr non pro- diit; prior vero a« 1786 repetita, iut commentationi tontuxn de lijigua Syriaca passim in annotatt. nonnulla addita lunt. Cfr. ]Sichhorn. allgem. Biblioth. der bihl. Litierat. T. I. p. 114 sq. Uuius libri partcm illustravit 7Vi. Tmman. Dindorf in Specim. animadverss. in epistol. Syriac. Simeonis Bcth- Arsamensis de Barsuma episcopo Nisiheno deque hae- resi Nestorianorum. Lips. i788« 4- «t Gaabius bic illic emendavit in Pauli Neu. Repert. T. IIL p. 566 sq. Textum Syriacum Michaelis ex Assemani Bibl. Orient. mutuavit. J. C. G. Adleri chreitomaihia Syriaca. 4Ia£a. 1784- loan. Godofr. llasse lectiones Syro- Arabico-Samaritano- Aethiopicae, tabolii ele- mentaribui ad addiscendas illas linguas necessariii instructae. Rcgiom. ct Lipi. 1788- 8- Georg* Guil. Kirschii chrestomathia Syriaca maximam partem hisToricl argumentl« Hofae. 1789* 8* Accedit lexicon Syriacum chrestomathiae Syriacae aecommodatum. De haiui libri pretio vid. Eiehhorn. Bibl. der bihl. LitteraU T; IL p. 548 «q. Qute hic illio in textu e Barhebraei 'chronico pptisfimuih desumto emendaxkda invexiiuiitur, Loribachiafj; ■ I a) Quaati momtiiti. lit obreitomathia heoe in- 5>ri>^Jk/n SftrMckt. (. 16. tt Kixiich Ckriitom. •tatuu, docent /. 0. mQhM^ Akkgndlung iwi *m ?• V iq. H d ^ Pr0teg0menm^ AfTioIdif Fr. G. Mayer coniidendo, Bermiemus codicet iaipideiido optiBM docaenst**). Ifofft hoiiM durestoinatluao atiltssiiBfte editio peratur. Olai Gerhardi Tychsem elementale Syriacum sitteBi grammatieam, direstomathiam et glossariiim-, tttbiusctis norem tabnlu* RostochL 1795.^ 8* Grammatica perbrevis est, ta* bulae ex Jdteri N. T. Terti. Syxiac cet. ropetantur. Gfr. BichkomU BibL der. bibL Lit< terat T. Vm. p. 699 •«< Hewt. Adolphm Grimm neue syrische Chrestemathie mit einem Glossarium nsm Ge^ hrauchfutr Anfaenger herausgegehen* Lemgo. 1795. 8» Yid. Eichhornii BihL der bihL f. T. VBL -p. 49» sq. Gust. Knoes cbrottomathia Sjrriaca maximam partejm e Codidbus manuscriptis coUecta. 1807. 8i Plura carmina inedita continet et ita est adomata» ut chreatoflaatfaiae J. D* Michmdis tanquam pottorior part accedere queat» Syrorum scriptura eiusque historia. m Gfir. KtU Birnetdi limreturm 9rkit grudUi a eharmcttre Sammritica diductm. iCBg* td. Carot. Mor^ . ton. 175^ «— Walton Apparau biklic, sifo ia Bibiia PoIygL Proltgom. II. de Uttmns siwo charaeso' wihuy iptarum utu mirabili^ origine et inoemione prima et divtrntau in tinguit prmeotpmU^ — Buettner figurae omriae^uo formae Ktterarum hekr» syr» awak, Gott. 1769. foL Biuodom To^gloL- okmmgtutfeht der Sehriftarten verochiedener Voetkerm Faso. i. Gotting. 1771. Fasc. t. 1779. 4. iim- porfect.). Trtf ttbubinim aBueCtntro libro tuo tditotanun rtpttHt Eichhornii Einleit. m dmo jL T. Tom. I. — Jfahlii aUgemoine OescK der morgeniaend^ Sprachen» p, 5^5 $q» Skisao oimmo mHfrgenlaonditchen Graphik clL tabb. VII— -X — Pauli archaeologitcho Beobachtungen und Muth'" mutseungon uekor oemutische , koiomdors hokraeischo Leoemeiehen i» eitit Memorakil, Fmo. €L paf • 400 tq* — Neuee Lehrg^moude der Diplommtik. Aut dem Franm. von L Chr,. Adelung. 4. P. IL p. 50 tq. — L O, C. Jdtori N. T^ vertionet Syrimcao Simptes^ Philoxeniana et SorotofymUmnm. Htfuito 1789* 4* C«tt VIII ttbb. atro incitit. — O. Getenii Oetchichu der hekr. Sprachm mttd Schrift, Ltipt. igif. g. p. 157 oq. — Ulrieh Friedrich Kopp aut Hetten - Cattel Bildor umd SchrffUm der rorMoii» Tom. II. Mtiditm. 1819. 8» N« IV: Emtwickelung dor tenutitehen Sohrifkmm, 1) Inter TOteres de gente litterarum inventrice nihil constabat; ex prisca vero fama Aegyptiis aut Phoenicihus aut Aramaeb litterarum inventionem tribuere so- lebant* Qua quidem in re Totustatis tenebris plane obruta quanquam ne accara^ tissima quidem investigatione certi quicquam extricaveris , iis tamen maiorem fidem habeas necesse est ^ qui hoc munus honorificum non Aegyptiacae sed Se» 55) Lorskmeh's Jrehiy fusr Oo mwrgomUend^ emtr riehtigem IMortetmmng der tyrimehen Clbmmik. Uttirmt. T. L et IC tt ia Pauli Neu. Keportorium Ibid. iBte.. tt Wioner Jakrkueokor der Littormt^^ T. III. p« 81 sq. HK Ime. Jtmoldi tpecimen ehro^ VoL ZIIL Imu -7 Mtrt. i8ai.» Jnaoigeklatt p. 9«. mioi Syriaci JMfaragiani e teriptorikut graoeit 40. dL Ctntura libri Mtytriaiii in EpHtmetid. emendati^ illuttrati. Mtrkmrgi. 18^5. 4. Frid. Oreg. UtU Itutat. i8ti. No. tfi— tg..— Georg^ J!%ii» Mofor Beytrmtge mu einer richtigen Uekertetoung der Bemttoin "Oregorii Bawhekraei Chroniei Syrimei m tyritohen Chronih dot Orogoriui Barhokraout. inado- Godd. MSS. paotim omundmti mtpm iUuoirmU opoorn^ boB. 1819» •• Eiuidom Nmohtrmg cu dom B^jftrmogon motm primmat lift. s8tt. 4. $. 6« Sjrrormm Btrtptura eiu$que hiit&rim^ 6f tttticae potin^ grati tribui Tolueiroiit •)• Hoc enim suadent cuin aTpliftbeti indo^ . i^s et natura^ tum Testigta satia con^piciaa^ quibtts plurimM Bon modo Asiao sed etiam Europae gentes a Pboenicibus liiteraa iiccepisse extra omnem lere po* nitur dubitationem ^). Ordo enim litterarum sonis constat Semiticae genti pror* sas propriis neque in una alia obTii^ ut f et t (§» 7)^ earnmque nomina Semiti« CBXh etymologiam faciUime sequttiitur(§i7.inAmiot. 10.)) vdcales deinde^praeter tres longas litteris tion notantur, quod eum Semitica quidem, neque vero afia^ ut Aegyptiaca lingna conspiraU Multum autem habet probabilitads ^ non Phoo- nices ipsos litteras iuTenisse , sed eas tantum in occidente diTuIgasse ; AranuHo^ (Babylonios) contra, primos inter Semitas praecipue in rebus sermonem spi^ctan* . tibus excultos ^)j pro litterarum iuTentoribus %sb9 habendos ^). Qua quidem ixi a) H«Ae lATMitiMSai Atgjftii» tnt tvibittui dooent Pliahit K. N. TII, si- (5f «d. Blp.) «t Gm. fU iMit. Depr. IH, fts : {Mtrturitu dicUwr) JsgyytUs l§g€8 €t litura* trMdiiiu$. d«Plnt ipuieit. tjmpou X, S^ DlocL Siedl. 1,* %. TertQnuu». de eoroiui wmliU ottp. a» et de tettlaioa. eaimae eep. ^ Tid. etiuii Weltoa. k L f. 5. et Buettaer* 1. L pw le. Tk. Chr. Tjr^lufn in Bihlioth. dgr mlt^ UkurM. Feic $• p^ 45 sq. H€9€l. paia€Ogri^kiseh€ FrugnunU» p* 6 t^. )i) Herod. T. 58.: •/ tt Ooiveitf tvroi W #u» Kel/tfay iS««tii/MfMi ^ — ' « •» iiky^ MmUXm li «^iv *BXX)K*9 «t^ '/«•' ionifiv. — ' — XfiM^Kmt U» i^iri^aVf «rrtf «lei ro I/«jiiov fffM^ ifn m f m f i w r m OoiviKonr •( f^'£XX^«» OoiviH^ iitKid|e.9«a. Lacea» PhartaL III» eto. Phomic€€ primi famm€ si cr^ii» tur ausi Mmnmrmm rudihur 90€€m signmrc Jiguris* Plin. H. N. TII, 56« (57. ed. Bip.): Uttsrmr ssmpar mrhitror Assyrias fuisssz sad mHi apud Jsgyptims « MsrcuriCf ut GcHius ; aUi mpud Syrcs rspsrtms vo- 2untm Utiquc in Oracciam intutissc € Phosnicc Cmd" mum sedscim monsro^ -— ^ jDt JUuium oms mtut^ Tunt Pelmtgi. CIL T, ii. (15^ ed* Bip.): Ipsm gcns Phoenicum in magna gloria liturmrum inventionis^ et siderum^ napaliumqus mc bellicarum artium^ Diod. SxcuL T, 74. ed. Wetf eL t Jl^f lo roo^ XrytvTer» Iri Xv^ p»9 ti^rmi t£« yfmf^A^rmv M y ««fX l^ rovTwv ^oiymK /faSoyrof tei^ "EXXip^ wm^ltlhmmmet^* •vroi Vuotv 01 piorm lUl^v «Xturotvraf titf rif^ *£e* fwnfv* M«) liX ro?ro tovg 'EXXyotf rk yfdpt^ssrrm ^arimm w^ofmy^mkaf f ^«W rtv^ ^«uniMf o&i l{ •fX^ ivfoivy ^XXX r«vf rvMuc rBv 7f«ju^iidr«NP /«• reSiiv«i plvont umi rj yf«^ reiirf,^^ eXairrtwc rtbv M^^umt Xf4**'<^^» "*^ ^^ ^*^ rvxti» r% ^fMif^fiAnK efCi yyt f io f b dL aot. WcsscUngii ed li. L et n, €Ar* 3ydk#» Qetenio (L t p. 145) et X^io (I. L p. 148) fxm- ettatihttt, Hoo erf o tentu luae pertiaet Theopllili Atttioclieai dfetttm (ad Atttotje. L. UL la filie^ : 4»dcorum in plurimt)rum Asiae popalonxm usu fuisse rctte"6olljgitury De ciiis usu apud priscos Anhcnos vid. Mos. Chor. hist. arm. I, d. ' •: 1») Quaxnquam vero e^ illis quae modo dixinn.us v.^ri^imile -est^ Aramaeis inde £( vetustl^siinis, 'quac mernoria coii!requi possumus; temporibtis littcras fuisse^ nuUa tamen, quod propter aUi^simam vetu;>tal|.eni9 praesertim si adversam illius gcntis fortunam porpetuasqne totius regionis ab ipsa habitatao calamitates (§. 4, 1. 2.) animadvertisi vix sperare poteraS) npbi^ ex.stant litterarum monumenta tunc- tempoiis. exarata. Varia scriplurae genera inter Semitas usitata ex primo alphabeto tanquam' c\ fonte commuxfi profccta et quasdam exliibent litteras, figu- rae si^nilitu^ina cumantiqiiissimis conspirantcs ^). Ad nos pertinet praecipue 5cri- jitura inscriptioms Carpentoractensis^ Pahnyrmay unde quadratamllehTacorum scri'- pturam prodiisse Koppius optime demonslravit «) , Estrangela^ varii scribendi t^ Kug Erfindung der Jiuchsiahehschrift p. 25. (Befg^ip»), y.lScx: XrjneSy Mvra/xirj y^ifAfJitrmf l^ i) Akfangsgniendti itr hehr. Spr)i^he. td. >. )u»v r>jv 'A^^vpm, i^ le rl|v ^EAAifvnia , ^5vf« 9mvrm 1819- $• 10. «^A-Rtp {yt. ' Astyriae lilt«rie i. e. Aramaioae ft) Herod. IV, 87. •Strab; XV; p. 502.- cll. vid. p. 61. not. d. Geten. 1. 1. p. 145. not. 2>. Iiblonfkii Opuic. ed. 5) Thutjydidee L. IV, 50. te IVmtrr T. UI. p. 1^0. ^) Di"d. Sicul. XIX, «5. 5) L, 1. $. §45 «g. J») Oesen. 1. 1. p. ^54- •■- 4) Herod. 1. 1.: ^«J /(mjw' ««jt iV «tfrcf «) L. 1. %. 101 tq. ■ I ■ ■ » ■ 9. 6. Syrcrum scytptUr^ eiusque hi$toritu fl3* modi a Sjx\% uaurpatii DupUcatusi' Ntstorihhus^ SimpUXf Adterianus\ minus' y»rd ^ui' eixSyriac^' cliaracterfe pcodiefutttf htit^pertitlaii^etiaiti^ri^^iduKD etinhB* bilesc^ib^ndi gencrs in Habhtiim lif)Viff'ot)Vium. SatnilriiiJAa v^to ffiafectas^anti- quioTM forma^ retinuit PlMenieUhique litteiri^ shbHfoi*!^^^ S) Quanquam igitur scriptuifae- veKtigia omhibus' fere Instonae' t^stimbniia destituti ad antiquissima tempora persequf riequimus , hac tamen re riequaquam probatuf I ' eam tunc niolidum in -usu fcriss^. - Inscriptiotf^s' quidedi Palmyrenae modo ad Chi^isti tempdra redeunty si vei^ cfrniuhctim oriinia taspicis^ *ex qaibds' hac in re^ possi^-argum^ntatri)* Ar&fnaeuM scribendi gemis multo 'antiqt^ias' e^se- invenies. Attulit Koppiui'*) inscriptiotlemiii coctilibus murorum BQbylohio»' rum lateribus inventam, ih qua scripturam Phoenicum Htteris satis similem non potes n6ti cognbscere (vid. tab. L). Ctim vero Babylonis muri, postquam a Dam eranlf diruti ^), nulium cbnsecuti'Wsseht iristaur£(toi^em, inscrrptionem certe/ eiusdem aetatis esse voluit idem Kopprus ^). Qua in re haud siiio ait feCte ita* etetuei^ity qu(i^ nilllis certiV v^sfigiis eicstaniibus ^) -vix potest accurate dlBffiniii et circuVnscribi verus murorum situs et ambitus, et annon later ille cum inscrK> ptiotie Semitica fortasse in alia urbis regione effossus sit, omnino ignoramus. Quod- igitur hoc raodo in ambiguo Telihquitulry ita planunk reddi putavimus.* Quadratam 'Hebrafeorum seripturam Aramaeae origiHem 'debere, 'a Koppio'gra* phice es* dtoohstrQtum «^jddmlVero et pfcdjjteraiatiquas riaWatiottey^') et^rb-* pFer ipdolem Alexandrinae. V. T* vetsionis i) qnadrata sciriptura aHquahtum ante Chr.nat. in usu necessario fuerit, Aramaeam efus matrem muho antiquiorem esse'*nuUus diibiio. Confirniant denTqu6 hahc s'i^ritfentiath ciurii maxima Aramaeo- rum cultura in uuiVtesuM^ tute praecipae sulitiIiotds'(ioeIi obsers^^trones Htteris' in lateres coniectae^- qi\&b Idlero euctore^**)- «nhum*72i'a'. *Chr. nift. attiir^unt.' 4) Nunc vero autequam demonstretur, quaenam inter varia&.SyxaruaL.&£2iA. pturae rationcs antiquior et primigena sit et quomodo alia in universum ad aliam j(;ereferat ^); explicemus negasse esst^t quo. tandem modo Aramaeorum scriptura j . • •. I .. , : . 1 j. ....;'. : -, . ••:!.'. -a)lAl«.p* 16^. »T*' .••'»• 'J ..j:i'.. . i.um probare doctiit CeMr in' EpbiminiL /ux. b) Herod. III, 159. •- .- Tinfht. iSit. fVo-. ii^- •' i •• •' * •*!'' c) L. 1. p. 15^- h) Ueber dit SUrnkund^ dtr VhmtU§9t in din d) Vid. Gesatius ia EaeycIoFp, ffaleSff. T. Vll. Ahhandlungm der hijtorisch^philoUg.' lOant itr £«r- V. Ba^y/oa« 'tr .••*- »»i» . 2^ A^cm^ von iSi4--^tf|t5. B«reL rSiS»'^ S19 sq. e) L. 1. $. 99 <9- <^c iiiiv t. «. if. T^) Ad ' inJicaiidcm : ^ddhi codietm Mctt» I) Vid. loM A GcMiiisll. «fr ^«i5, 4. Annot. d.) initio paululum tantum, sensim Tero, uti fieri solet, temporis (^ecur- su magis ah antiquo Aramaeorum genere scrihendi deflectehat, ita ut quae in plurihus diversarum inscriptionum litteris occurrunt discritnina, eo maiora essA soleant, quo magis singulae inscriptiones aetate distant, nihilo tamen minus has omnes formas varias ex uno fonti^ commuiii manasse ap^paret «). Ne vero propter nomen scripturae Palmyrenae ih enm errorem te sinas duci, ut in PaU itiyra tantum eam putes adhihitam fuisse; etenim vel nonhullae inscriptiones M Syros qooque in monumentis puhlicis illa scriptura usos esse prohant. Un- de hoc scrihendi gemua cum Koppio appellare maluerim recentiorem Aramaeo* rum scripturam, ita ut antiquiori, qualis in inscriptione Carpentoractensi con* spicitur , opponatur «). q) L. 1. iiiprimis §. i8i> r) Act. noT. UpsV* VII. 1815* p* 9t* cll. A, Th. jHartmann j Oluf Gkrhmrd Txchstn cder fVande» rung^n durch dU nuamigfaltigsHn G«M#tf dwr hi- blLseh ' (uiadschen lAHeratur, T* 11. P. s. p. 610 aq. s) L. 1. $. 195. cll. $. i68- 7) L. I. $. 20« — 905. 8) Eckhell- doctrin. nunun. T. III. p. 61« 71. 411. T. £. Mionnet d^cription de mtfdaillei anti* qiies GrecqiMH «t EflfBiainct. Bkicueil det PI. XXII plart alFert apofrapha; Koppiui Tero l. 1. nummi argentei nunc Gotiuie sanrati inioriptionem satis perspicaam attulit a nobis in tab. I. repetitam. 9) MioniMf Ddtcription dt midailUs antiquMs cel. pT^s. lUcutil d$* PU LXI, i. cU. BtiUrmann BiMtrkungsh uther dit photmtieehen und pimUchtk Muensen. III. p. 1J..14. 10) Kopp. L L J. 196-. 199« a) Barthiltmy p. ao6. et Swinton p. 705. in li- bris iupra (f. 15, noL 17 et 18.) laudatis. Kopp. I. L j. 99 5. eo^ %({, b) Swinton I. 1. p. 748. c) Recendonem omnium periculorum^ quae Tiri docti in his inscriptionibus esplicandis collo- carunty reperies in A. TK Hartnumni libso: Oluf Oerhmrd Txchten oder franderungm durch die man-^ nigfalu Gebiete der Hblisch • asiut. Litterat, T. 11. P. s. p. 354 --S95. clL eiusdtm bibli^ch > asiatucher tVegweiser zu Oluf Gerh. Tychsen p. 70. 66 Prolegomena^ Annot, 1. In iingulis quidem inscriptionibus a ▼ariis hominibus* neque una aetate exaratis: discrimina tibi occurrunt , praecipue in littera ^, quae pro parva unius eiusdeuL- q«0 characteris varietnte velis habere. Si modo in litterarum figuca definienda ad ductuxa j^rimarium. et necessarium, tanquam ad elementum eius, animadverteris , diversitas, quae vix vitari poterat in delineatione et litterae cuiu&dam ductibus te non oiTendet. Inter illud vero alphabetum^ quod in Palroyrenis inscriptionibus Romae servatis, et iUud, quod in Palmyrae ruinis invenitur, maior intercedit diversi- tas *) j nominatirn in illo litterarum | et y Qgurae propius accedunt ad recentio- res figuras apud Syros usitatas, quam ad earundem litterarura signa in alphabeto Palmyreno ^)'i ad quadratas vero formas Iitterae3etW, velDin inscriptione aliqua a Grutero ^) divulgata. Vere differunt praeterea in utroque alphabeto N,.n, \ H, S, 1 et n ^). Quam quidem diversitatem Barthelemius ^) ita explicat, ut iiiscri- ptiones Romae conservatas, aliis eodem tempoce exaratis in litterarum ductibus valde dissimiles , non Palmyra ipsa ^ sed ex vicinis urbibus Romam allatas esse exislimet. Neque temere, diversis enim locis scriptura sine dublo in quibufdam ductibus valde mutatu*-. Annot. 2. In Syriacis, uti in Arali^cis aliisque Semiticis , aliquot figuras inter se simil- limas puncto solo distingui nemo ignorat; Palmyreni Tero in monumcntis, uti Arabet ' in scriptura Cufica^ illud punctum omiserunt, qua re illae litterae sibi similJimae aut po* tius prorsus eaedem connexu tantum cognoscuntur **), utTeti, quae quidem. litterae etiam apud Hebraeos et Zabios, ubi tale punctum diacriticum non adhibetur, magnam habent similitudinem (Vid. Tab. III.). Annot, ^^ Propter eximiam, quam diximus, litterarum Palmyrenarum in diversis inscriptionibus diversitatem aptissimum visum est, in Tab. I. duo alphabeta , Barthelemio Swintono et Koppio praeeuntibus proponere; praesertim cum hoc exemplum, qaomodo iidem scripturae ductus a diversis scriptoribus sensim mutari coeperint, luculenter ostendir. Cum vero litterae quae coniunguntur tn, no, la, ia, 13, formam quodammodo mutent, eas quoque Tab. I. ofTert, Annot. 4. Palmyrenis etiam peculiares numerorum notae fuere. Cfr. de iis $. 9, ^ Annot. 5." Scriptura quadrata, e charactere Palm}T:eno exorta, ad Aradiaea quidem scribendi genera pertinet, unde in Tab. 1« reliquis apponitur, diligeatiori vcrp descriptione noQ egct, cum satis nota sit. a) Swinton. 1. 1. p. ^58* b) Swinton. ibid. pag. 740. c) Corp. Inscript. ex Rec. et Annotat. loati. Georg. Graevii Amst. 1707. fol. p. 86. Vid. de hac intcriptionc p. 15. not. 16. et 20. d) Bmrthilemy 1, 1. pag. «04. Aiuiot. e) L. I. p. 307« u) BarthtUm. 1« 1. pag. 195, §. 6. STyrorum scripturn eittsque Iiistoria. QJ 7) EstrmgdOf antiquissimnm inter ea scribendi genera, quae in Syrjacis libris inveniuntur, Syriace U^f^f nominatur'; qiiod quidem njomen Asse^na* nius •) a Graoco gTpoyyiiAoj' dorirans totundum fcignificare aitj cum vero^ quod iam 7. D. Michaelis'^) et Adlerus ^) recte monuerunt, minime rotunda sit haoc litterarum forraa| (Vid. Tab. 11.^ nomen potius cum illis viris Arabicae originis csse arbitramuri, quod Syri primum Carscluiuice i. e. litteris Syriacis scribendo usurpabant, doinde vero civitate donabani , ortum e JLz^ scriptura et Vvasrvit evangelium^ ut significet: scriptura cvangfilii h. e. scriptura iiiaiuscula, qua in scribendis evangelii oxemplis lUebantur, oppoMta minusculis et velocius scriptis litteri.*?, quas eodem tempore in vulgo iam usitatas fuisse Adlerus^) docet ^). • jinnot. 1. /. D. Michaelis icripturam evangelii eo lensu sumsit, ut haec non alteri' Syrorum scripturae, in vita communi et familiari usitatae opponatur, sed Arabicae, qua Moslemi atque in rebus saccularibus saepe et Christiani uii sint. Cum vero scrlptura illa Estrangela, antequam Muhamraedes eiuique aiseclae Ghristianis opponi posient, usitata eiiet , quin ;etiam haud molto poit a icriptura niinuicula fere lummota esset, non omnino est improbabile, Syroi etiam illius scripturae nomine Estrnngelo iam ante Muhammedem usos esse. Nusquam quidem commemoratum invenimus, quo tandexu tempore illud scripturae nomen exortum sit; attamen ,vexisimile%videtur, eius originem antequam scri- ptura obsoleverat, esBe statuendam« Haec scriptura in pervetustis codicibus c^nspicittir, nominatimque in pluri- mis eorum, qtii ante annum Christi 8oo exarati sunt. Praeter hanc, etiam in monumentis publicis obviam aliam vulgarcm iam in usu fuisse certe a. 548 ex Codic. Syriac. Vatican. XII apparet ^). Neque hoc noyurxi et inauditutn putabis, sed potius aliorum populorum mori consentaneum , uostratum nimirum, qui praeter litlerarum notas maiorojj et crassiores alias minores vulgari usui inscr- vientes adhibent. Temporum voro tractu, ut fieri solet, pedetcntim huc illuc haec scriptura immutata est; praecipue cum in usum celeriter scribentium difC- ciliores litterafumfigurae magis flexibiles redderentur i^). a) Bibl. Or. T. III. P. IT. pag. 578. Rotuuda f) Cfn JdUH 1. 1. p. 7. at«fuc in Ub. Ima et maiuscula forma idem signiflcantia sive «yno- prim. cpigrapli. nyma ille opinatur, qna uk re aemiuem conten- g) Blanchini ETangel. quAdrupl. T. I. p. 541 tientem habebit. **54> ; Tab. I. apud AdUrum 1. 1., ubi omnes f ere b) Gram|ii«.£5r..paf» i^ commutati^iittm gradus tibi obreaiunty quibus re^ c) Ver^ionea Syxiac. N. T» pag. ^: » tui illud tcrilMndi geniif ad nottrat utque rolubi- d) L.,1. pag. 7 sq. -cv Uoret forn^as dMcendilb Neftte consentiuiit Nestorieni cum reliqtdft Syris in vocalibus designandis; namque pttnetM' tantum addunt» nullifii>' vero^ ▼ocalium tigiia • Graecis desumitft (§i 10, s.). Obscurius /. D.Mi^ chaelis {Ahhandlung von der syr^ Sprachok $.' $•) httac' lentemjem •laciflttfl' tet. >' "■ .1 $• 6. Syrorum scriptur a eiusque historim» 69 !o) Usitatis^sitna v^ero scriptUra atque in libris nbstris typis impressis usur- pata est ea, quae K^-i^a i. e. simplex aut i^fis i. e. Knea ^) sme dubio propter lineam fere omnes litteras infra annectentem vocatur ^). Assemanius ^) a Ma» ronitis et lacobitis has Cguras excogitatas, aliique a lacobOf saec. VII. Edessae episcopo, profectas esse referunt ^)'j quibus iudiciis nullAm habemus fidem, propter quod non intelligimu9y quo tandem modo illi hominibus, qui litteras habebant satis aptas^ alias ex arbitrio profectas ^ necessitate non urgente , an^^- qjBiarum loco obtrudere potuerint «). Nihil est illud scribendi genus, nisi E^tran- gelum obliquum et inclinatum: sensim propter communem usum> per varios gradus transiit magnisque vicissitudinibus obnoxium fuit ^). Quamvis vero anti- quisftimae litterarum formae diversae videantur ab his^ quibus nunc utimury in iis tamen veteris scripturae vestigia remanserunt. Qui in magna illa recentioris et antiquioris figurae diversitate eas animfidverterit litterarum formas, quae quasi mediae inter utramque Cguram sunt^ is nuUo modo ex arbitrio recentio- rem profectam esse putabit S). • * Annou Assemanius *^) verba l^o^ et l^ tanqaam nnum scripturae nomen con- a) Amira Gramm. Syriac. p. i. b) /. D. Michaelij in editione sua lezici Ca- t$elHam s. v. l^^ putat , haiic vocem et liturasy scripturam sigaificare, quod tamen in hoc nomine explicando minus videtur adhibendum. c) Bibl. Or. T. III. P. II. pag. 57S. d) /. D. Mlcfuul. Bibl. Orient XI. pag. 5«. e) Rectissime Kcppius (Bilder und Schriftea der Vorteit B. II. p. loa) ait: Die Veraenderung getchiehei cUr Natur gemae/s nur altmaehlich , und man hmt Ursaehs, wenigstens mijstrauisch zu styn gegen alle gesehichtliche Angaben, welche ploetzliche Veraenderungen y als durck einztlne Personen einge- * /aehriy vorstelUn ; die/e meegen nun EsraSf PaUtmedes^ Simonides^ Moramer^ Ebn Mokla^ oder wie sonst ^e- nannt werden. Ein anderes ist^ eine Schri/t ein/ueh- ren da , wo noch keine gewesen : ein anderes 9 eine schon hestehendey einem ganxen folke gelaeu/ige, durch langt Gewohnheit eigen gewordene Schri/t ploetzlich mbaindern. Lettteres konnie nicht einmal in Ansehung weniger BuckstabeH Clatidius^ Koms Beherrscher^ dnrchsetzen: ee konnte es nicht einmal der tnaechtige Mirevinger Childirich^ VFie viel weniger haeue ein Privatmann eine gante Schrift abschaffen und eine^ naue einfuehren koenium* ' f) Vid. Tabb. in AdUri libro laudato. Nobii- cum etiam Amira (Gramm. Syriac. p. t) coniehtit;' ecriptura srmpleg^ inquit, est recentfdr et a prXma (Eftrangela) dinianavit, g) Panra discrimina in ductibus passim obvia caudufis et apicuUs ant adiectis aut cmisttv, elt^ gailtiore ant rudtorc litterarum designatione prae- tartim in litteris, quae scribuntur tantum aut m* sculpuntur ^ nihil oontra nostram sententiam ta- lent. Si enim , ut exemplo uUmur , alphabetom Utinum, uti in Hispania, Gallia, Anglia, Suecia seribitur ef ante plura saecula scribebatur ^ aut' no- ttmm alphetum Germanicum, uti in una" eademque urhe a Tariii hominibni tcribendo for- matur, diligenter observaveris , quantum in sin- gularum litterarum formis inveniet differentiae? Sed nihilominus eadem alphabeta ^%%^ quisque concedit In Oinente idem depreheiidimQl ; diver- tissiniat enim figuras Arabicum alphaliettuii tan-' quaih Neschi apud Aralies ipsot, tan^aiii TaUk apud Persat et tanquam Diwani ajAid 'iturtaf^ac- cepisse inter omnet constat; 16) Bibl. Orient. T. III. P. H. p. 578; 70 Prolegomena. iungit et simplici linea sive charactere explicat; nos Amiram secnti pro duobos ea liaiat rei nominibus habemus. Praeterea vocem 1^ua2) solam, quae nulla re addita simplicem librorum sacrorum versionem significare solebat, etiam sine ullo additamento, dcuti et }^f0 per se spectatum, usitatam ac simplicem scribendi rationem signare potuisse magnae probabilitatis nobis videtnr. m ii) Praeter ea, quae Amira proposuit alphabeta, Adlerus in bibliotheca Valicana in Cod. XIX aliud invenit, primum a 7. D. Michaeli *) f deinde iterum cum scripturae specimine ab Adlero ipsd b) evulgatum et ab Oh Gerh. Tych» sen ^) repetitum. Litlerarum forma rudior ad veterem quidemi scribendi tnodum vergit; sed quadratne scripturae multo similior , quam antiquae SyriacBe. Sia* lectus illius codicis J. D. Michadi et Adlero ^) Hierosolymitana est appellata CS»J^f .4. Annot. 4.), unde etiam huic scribendi generi nomen Hierosolymit(^ni datum estj J. D. Michaelis vero, quia nondum certo de illa dialecto diiudicare posset, al- phabeto nomen ab Adlero, eius inventore , ductum tribuit; Adlerianum igitar et Hierosolymitanum idem censeas (Vid. tab. 11. ). 13) Sequitur alphabetum Mendaeum^ quo utuntur Zabii gnosticae doctrinae asseclaei praecipue inHowaiza^ Persiae provincia, habitantes •) ; syllabariumi ut Aethiopicum, revcra dici nequit^ etenim quod etiam in Talmudica et Rabbi- nica solenne est, vocales vel brevissimae dosignaniur lilteris quiescibilibus N, 1 et% aut separatim positis, aut consonae annexis j quod quidem ex scripturaPe^le- vica ^) profectum esse , non sine probabilitate existimatum est , cum lingua et reiigio illorum permuliura aPersis adoptaverit g). Ductus vero inhabiles^ crassi» obtusa arundine scripti, ac fere omnes angulosi sunt, paucisque tantam aliquid -inest rotunditatis. Errat la Crozius^)^ Zabiorum scripturam Bstrangela ahti- quiorem putans, cum illa ex hac sit orta. Patria illius scripturae et idiomatis in Aramaea est quaerendaj qua aetate vero exstiterit, certo contendi hequit. Sunt etiam, qui hoc alnhabetum Galilaeum nominant, quia Zabii ipsi, fortas$a* xiimio tantum in christianos perducti odio, e Galilaea originem suam repetunt. a) In Bibl. Orient. T. XIX. p. 127. et Gramm. f) Cfr. IVahlii Moricenlaend. Spraclifeteik' Syr. pag. 10—21. p. S20. de hac «cripturac Pehlcvicae proprietate. b) Ters. Syriac. pag. 157 sq. cU. tab. VIII. g) Cfr. Gescniui in Encyclop. Haleat. Prp^ c) Element* Syriac. cll. Tab. VIII. heft t. v. : Zabier, et len. A. L. Z. M«n. 1817, d) Vert. Syr. pag. 140. No. 48-51- " e) Liber Adami ed. Norberg. T. III. pag. 98. b) Thcsaur. EpiftoL T. I. p. aa, Tom. IIL lin 1. P^i- 3>« 3«- $. 6. Sjrrorum scriptur a eiusque historioi 71 Ai^noL 1. Norbergus quidiein^^t qua in re J. Z7. Michaelis^^^ euni' lectttus eit, ZtK biis nonnisi XX litteras eise contenderat, q^aa in re erraise le ipse postea. confeiiui eit'^)* Nam litterae guUurales quamquam non latia distinguantur, tamen. quatuor Zabiii fuisse et in Iitterarum ordine eundem locum, atque apud Hebraeos et Syros, obtinuisse ex iii llbrorum sacrorum carminibui, quac alphabeticam seriem lequuntur, luculenter apparet'*). Annot. a. Alphabetum primui Tlievenotus^') evulgavit, vitiii quidem corruptum, tamen a. 1689 ^ Bernardo, a. 1759 ^ Mortono y qui huiiu tabulam denuo edidit, Thoma Smith*^)j Benedictinis*^), et Buettnero tandem^*) repetitum; deinde Kaempferus meliui^^), et En cyclop. Parisiens. * ^), unde Fry^'') suum mutuavit; post NiebuJirius^^)^ accuratius au- tem Norbergus^^)y a quo L D, Michaelis^^') luum accepit, et PVahlius^*)^ cuius alpha- betum ex praecedentibus comparatis natum' eit, et nuperrime Koppius^^)* Huc pertinet et Nabathaeum alphabetum e Cod. MS. Arab. editum'^), quod fere nuiliui est pretii^^). Praeterea ediderunt nonnulla scripturae specimina Thevenotus G« ^O» Hydius^*)^ Ol. Gerh» Tychsen^^)f qui tamen litterai non latii diligenter excudi curavit, et Norbergus^^). Kbppii alphabetum eiusque de illo observationei diligenti Codicis msc. studio profectas vaJde commendamus. Quae vero alii vel Norbergui protulerunt permultis erroribus obru- ta , non sinc cautione adhibeai neceise est. In paucis tantum rebus , iisqne minoris mo- menti a Koppii partibus stare non posiumui, quae alio loco et tempore proponemus. Agnoicit idem originem huiui scripturae ex antiqua Aramaea; primui vera omnium ad eius afHuitatem etiam cum Persica Sassanidarum tempore uiitata rectiisime animadvertit ^'). Annot* 5.. In alphabeio nostro adoruando ab aliis edita non reipeximui praeter Kop- pianum, sed diligenter exaratum est secundum Cod. mscr. iam supra (0. 1. 8* Annot.) com- xnemoratum, quem eo porius sequendum' putavimus, quod cetcris alpliabetis et scripturae IVlendaeae speciminibus passim etiam Koppiano inter omnes optimo^ melius omnes lit- ceras. e. c. Dolath et Risch distingirit. Ut vero facilius afHnitatem huius scripturae cum antiquo Syriaco Palmyreno et Sassanidico intelligas , Koppio praeeunte, singulas earum formas, licubi similes lunt, appositas habebii, (Vid. tab. IIL) 17) CommtntaU tU rtligione §t lijigua Zabiorum' pag. 14. 18) Oritnt, Bibl Tom. XVII. p. 49—56 et Crammat Syr, p. 19. 19) Prae/at. ad libr, Adami, Tom.' II. p. IV. ao) Uber Adami, Tom. II. p. 186 sq. ti) Keiationt de divers. Toyaget. 16S4. T. I. aa) Opusc. Roterd. 1716. , iti annexa graeca» xum iiiscriptt. Palmyr. explicatione. 15) Lehrgeb. der Diplomat. II. Tal>. 9. 34) VergleicHungstafeln. Tab. I. t5J Amoenitat. exotic. Fatcic. U. relat XI ad- pag- W' ' t6) Reoutil des Plaaches T. IL P.l. pl. V. B« 7- 17) Pantograph. p. %9^ - 18) Reisebeschreibung. Tom. IL tab. II. F.^ sg) In Cbmmeatat. de relig. cet. Tab. L 50) la Gramm. Syriac. in tabula scripturae. 51) Morgenlaend. Sprachgetclu Tab. VIIL ja) L. 1. §. 515. 33) Ancient alphabets and hieroglyphic cha- racters explained. Lond. 1806. 4. 34) Cfr. quac Sylrestre de Sacj de eo moniut in Millin magas. enc 1810. VI. 35) Histor. rcbgionis Persarunu p. 531. ed. 1. P*g« 55»« « Adltrus (Verss. N. T. p..6i— 6f. cll, euu biblisch - krit. Heije p. i8tO haec fusins ezpUcoit atquc exemplis illustraTit. Koppius quidem (1. I. j. ^5) hanc scribendi raiionem a Syrit iptis eoram JdUro adhibitfm e9$e arhitratus est» quod hand acio an Adlerus Terbia fuis signifiearo voluerit. Namque quac post affert argumenta, ad solos Ce« dices pertJDent in bibliotheca Vaticana senuitof. K ■>i>^^ m ^*«*"Mfl»l LlB£R PRIMUS D e Elementis. Cafut primum De recte scribendi et pronuntiandi rudimentis* ^^^^ A ^^^/s^ 1. DeConsonantibus. §. 7- D e litteris* Syrorum litterae a dextra sinistrorsum legendae^ numero XXII^ sunt lanluixi- modo ConsonanteSp cum vocales aut prorsus non signiiicenturi aut signis quibus- dam aorprimantur vel supra vel infra litteras positis'*'). Litterarum aliquot figura pro Ioci| quem in vocibus obtinent, diversitate nonnihil variat^ alia enim est initialiSf quae soli sequentif ^lia medianaj quae utrinque, txlia JinaliSf quae sola praecedentij alia denique absolutap quae nulli annectitur. Litterarum formas usitatiores et typis nostris excusas^ potestatem^ nomina et ordinent solitum haec exhibet tabula» •) Keque Syri cum quaTit littera , nullo signa adhibito, certam Tocalem ad eam pertinentem coniungebant, ut in fcriptura Sanscritana cum quaquc littera neque racua neque uljo Tocalit ligno instrucU Vocalif a coniungitur. — JTop- piiu quidem {Rilder und Sehriftcn der Vcrzeit T. IL $. 50 i^^.) Semiticarum iitterarum etiam aliquot Tocalea 9%s^ conlendit, qnem tamen opti- me refutavit is, qui censuram libri Koppiani fecit {Jen. A. L, Z. iSas* No. 118— lai.). « • in Juu, r Figurm. mtd. ab mitio* \ sive J Olaf ^ ^ a> l f oi a i $ o -Ol o 1 D J 2^ J. 7. 2>^ litterit^ 75 Beth Gomal Dolath He Waw Sain Cheth Teth Jud Cof Lomad Mim Nun Semcath Ee Pe Zode Kof Risch Schia Tau ^I v« IOI olo fGU ♦. • ^OJ •'i Potestasn Valor nwfuraUA» 1. 5- .4- apiritua leais b, proprie bh (v) g, propr. gh d| propr, dh h 5. w * 6. s, ds 7. ch (hh) 8- t (tt) 9- ] 10. cht k 90. 1 ^o. m 40. n 50. s ^ 60. gutturalis ab exteriore oris parte ad interio- rem deducta 70« p, propr. ph 80. oL Zj ts 90. k 100. r 300. sch 500. h piopr. th 400. ANNOTATIONBS. I. De figura litterarum. 1) Syris ut Hebraeis aliquae sunt Utterae finales y quae tamen post communem relicti inler singulas voces spatii usttm ortae videntur. In Palmyrenis Tero inscriptionibus , quod *) S«u ,^ao *.eiuuliMi Abrah. SctMltns, m Oruiimtt. pag. | i. .. 4. K » 7Q Lib. I. Cap. I. Dt recte scribeiuti ei pr^nuntiandi rudimentiu iam Gesenius recte xoonuit'), minti^ vocuvi feparatio, scd litterae finalea una eum lolitis formis *) inveniontor. Ex ordind litterarum quinque etse finales tcito : ^) ^l> X)> (^«t vi '^ qua» 'nonnulli grammatici, ut Nicolai^yy nomine 15.^5 Si; comprehendunt, alii, ut Buche* rus^y mviV«^ vocant» Annot. d. Multae litterae propter simtlitudinem in Codd. Msc. saepe conf unduntur 1 hanc ob causbam, qao differant singulae, paucis adumbrare lubet. Olaf et Sain Qy \) y Lomad Jinale et Ee finale (^ u]) figura simillimae magnitudine facilllme distinguunturi Olaf enim et Lomad supra reliquas litteras eminent, t. c. (o^ ^^s^ Sain Tero et £e illas aequant \p,y ^^ Beth Q^^ a littera simili Cof ^^^ longitudine et ductus illius curvati, ez quo constat figura, longitudine, fVafv ([o]) a Kof C"-^^ diversa rotunditatis spede et linea, quae totam litteram Kof subit, facile distinguuntur ; praeterea Waw cum SM^uenti littera nequit, Kof contra debet coniungi, si modo littera sequens coniunctionem sinit; Kof in fine vocis accipit finalem figaranl, ut 009 (rak) , Waw non item. Litterarum Dolath et Risch Qjy i) solemnis in Syriacis scriptis confusio, quae qui- dcm facillime librariorum nQgligentia iis accidit vocabulis, quibus geminum punctum nu- meri pluralis indicium (g. ds.) superscriptum est^ Praeterea punctum, quo solo differt utraque littera , saepe a libtariis omittitur , unde multa varietas (ectionis , maxime in no« minibus propriis et innumera scriptioois vitia orta, quibus etiam Syriacam prisci foederis versionem in Bibliis Polygl. Paris. et Londin. inquinatam videmus. HierosolymitanaCf quae dicitur, dialecto proprium est illud quod littera Dolath ^ prorsus careat puncto^ quo a Risch ^ differat^). Coalescit punctum litterae Risch cum uno duorum punetorum, quibua pluralis numerus significatur ((^ 122, 1.) et cum punctis vocalis Sekofo (g. 11, d). Jud (S) nonnunquam perexiguum, interdum maiusculum, jquo fit, ut saep« cum iViE^n, sola magnitudine diverso, confiundatur maximo in nom*. propriis, ^aesertim in scriptura Estrapgela, cum illa litteram Jud a Nun vix difTerau Frequentissime in Syriacis scriptis cx figurae simllitudine oritur et litterae Nun cum Lomad permutatio; differunt enim hae litterae satis quidem niagnitudine et recta inclina- tave figura; verum cum festinantius pingentes Nud incurvent, maius solito faciattt , ' aut contrarium in Lomad accidat, saepe utriusque litterae figura confunditur. Annot. 5. Notandae sunt et figurae mutationes, quae aliquot litteris accidere solent. Olaf Qi) non semper recta est illa linea, quam in litterarum ordine typo expressam vides, sed magna varietate flectitur, ut fiat anguiforme; curvatur, recurvatur, maxime 1) Getch. der hebr. Spr. p. 178. scrihere. debent, figuram solitam et finalem samnl s) Koppii Bilder uiid Schriften T. U. $. 6. sq. •dhibent , uti ^ et ^ , quem morem sequimmr. 4) Hodbget. harmom orient. P. R. pa^. 5. S) Nonnulli, inprimis frammAtici, $i tingu- 5) Thetaurat Orientit in Tahnh «d p. 8v' las finalet Cof et Nun nuUit aliit litterit tdditit 6) Adler. Tersioncs Syriae. p. i4,o. $•7- ^^ litteriu 77 ratem ^aecedeiui» TOcif >LomAd finali innectitar praedpue in paxticula $ i^ non; qoitt etiam li dilae voces «b^zcipiunt» qmjrum prior terminatur in Lomad^ i^o%X.mot vero in^ cipit ab \y tnnc saepe ) sequentis vocit . praecedenti voci adiungitur , sic in Bibl. PolygL Londin. » v. c. j^i f ^ scribitnr \:Lv %^ Mupra terram. Eadem littera in voce cum Lomad coBcurrcns, ai praecedlt, indinatnr, ul foi!^ pro (oi^f Deus; si vero sequitar, litteram Lomad ad suam formam conformat, eamque rectam et proceram esse cogit, ut p pro ISI* Dolath et RiscH (j^ f^ libi piraecedenti litterae annectuntur, angularem figuram nan- ciscuntur in typographiis Gernvaniae, in iRomanis vero multisque codicibus aliquid orbicu- laris figurae retinent Duplex Lomad in fine vocis concurrens ita formatur, ut alterius litterae pars toii priori litterte annectatur, et liaeq oriator figura ^^ ut \]SiU> malel (dicens). litterae Sem' catk (uD^ apices in impre^iii Ubris rotnndi,' in Codd. Micr. acutioret esse solent In litterarnm aonnuUarum .fine et ab initio litterae Schin ductnm quendam apud mul- tos Syrorum librarios et saepe in libris quoque Aomae typis excusis invenis litterae Jud valde similem, quacum caveas ne permutes enm et confundar; littera Jud ipsa in fine hunc ductdm accipit. Annot. 4« Coninnctioae aingularum litteraram com afiis figoram iaepius nonnihil commutari, supra vidimus, aliquot vero litterae praeeadenti tantum annecti solent, nus- quam seqnenti figarae , scilicf t iS.ioa^? ^^ ^ et omni destituuntnr coninactione , quodsi unus ex iis praecedit, v. c. |;fo. jastidium. Annot. 5. Litteris , qnat maiusculas sive capitales nos vocanms ad distingnenda no- mina propria hominnm aut locorum, Syri sicuti ceteri Se^itae non utantur; quae vere libri titulis ant singuUa iibri partibns aaa capitibns inseribunt, ea litteris forma nonnihil maiori, quam quibus libri textns fcxiptaa est, exarare solent Interdum Ettrangelam scri- bendi genuj iumc in asum adhibont (% 6, 7. Annot a«) II. De litterarum pr&nuntiatione. » Annoi. ^ Sjri qaomodo ipri quamqu^ fitteram lingna fforente pronnatiarint, huiua lei saepius inscii sumus, interdom autem veiam proaonttationem propter difficolutem nostris orgaaia ioMtari neqninwa. De sKngalis^igitor liuerb haec memorata digna: } spiritus lenis Graecorum, qnam proxime ad He accedit, sed cam maiore leniute et ricuti palmonis motu efiiertnr. Noa est vocalis, sed leris aspiratio, ut hiatus ille, qui inter duas Yocalea coacurrentes locnm habet; undb anre non percipitur, niri una cum vocali, quacum efiertar. In proauntiatione igitur a nobis praetermitti solet; 'et )if 7) Grammatici , uti in Aebr. linfna, tic Joh, Fridr. Nicolmi (Hedoget barmeBic. «ri«it •tiam in Syriaca , ut memcrice has littcrct faci- P. n. paf . 4.) hat littercs aomiac il^^ V^l^ liui ■Madeal» vtw mtmerimlu iaveaaraal; iim (lcrra snpcrbict} iaaigaivit 73 Lib. L Cap. L De reeie scriben^i et pronuntiandl rudimentfs* •rgo ^no le^ndum.- Olaf interdxim fegitur ut Jim^ i) pon aut ^ante- aliuA Olif «t i{f ^jar (aer), fjLo m'lojo (plenitudo); .et •) in participio praeienti Terborum med. rad. ^niet-' centiam, lit ^o^ Jboj^m'(stan8), \S^ j^^o;^ sed ab ittifio vocis substrata voeali " negligitur fetfola vocalis auditur^^J. 31, i'.)'» ^^ t^ ida (scivit) fol lArtfr (gravis fuit)^ noti jikar; vel cum sua vocali eftertur, ut w^i^ li (mihi) ^?, den (autem),_vel reticetur in fine (JJ. 32, 5), ut ^*!^? , dil (meus) ^^JL* iled (pepererunt). I Sain^ s lenisslmum, Qallorum z in vocibus gazon^ gazette^ interposiaa Unguae extremitate inter utramque dentiam seriem«... ^ sicuti apud Polonos et Helveticos ch. gutture eflertur. In nonnqUis rvero vocibus leniori modo, ut hh pronuntiabatur , quod pronuntiationis discrimen Arabes pu^cio dia- critico supra duriorem litteram posito signiOcant, in \ia-M corrupit, etiam partus, dolores passus est, {loaj^ usura; ^s^ fodity it. eruhuit; ]rOi^ /oramen et fio^ libeH. Similitet Arabes etiam in pronnntiando « disdngtiQnt, qua in Httqra etiam Syri discrimeh illud, quamvis scriptura non ostenderent cognovisse propterea videntur,^ quia xhiiltae voces iie- dem consonantibus scriptae diversas liabent jignificationes , et* varia taiitom ' littetae tl pronuntiaiione distingui possunt, v. c. fo^ transiit et ?>aaik frumentum; {x^ exaudivit ^ et \xK sollicitus est, occupavit; j&^ rediit et indutus est; ^^ expergefecit et ultus est. Cum autem in reliquis littcris, quibus singulis in Arabica lingua diiae respondeant, ni* mirum ?, ^y x «^- Z,.vocum eodem qnidem modo scriptarum, diversum vero sigttificatf- tium paaca tantum inveni^mus exempla, .apnd Syros in illis iitteris pironamiandis'*taIe fuis^e discrimen non putamus. ^ lenius est quam uo ; illud media linguae parte anteriori palaii parti inclinata ia priori, hoc autem ita in posteriori oris parte efferendum, ut eius sonusposteriori liiu guae parte palato intimo inclinata ex gutturis vicinitate elicitus fortiter expximat.ur. j Nun plane cum nostra littera n convenit, eodemque modo sonat; interdum vero non effertur, ut in ^jI at (tu) toju^u» s'jito (navis) |Z\j^.^ m^dhito (urbs), Cfr. 0. 37, ^ K- sic. irt jO/iit 'Vj^ koflitun (vos interficitis). Cfr. 5. 53, 1. }. 7. De lit%criu 79 t^ Stmtaik^ Hebraeoruitt'.^ et «Qitraixi s. \i Et^ •onttf orieqtaUbuA ^ec^iftrb, Jii;tfrae Olaf $i^ilis, a pydio gutture pronuntia- tur, quod fortiter comprimep,dum est, triiden Hebraeorum/ sch Gerhianorum ; in nominom tamcn Graecorum termiaatione nonnunquam pro Z ponitur: Marc. V, aa. Lnc. VIII^ 41. %^9}cl« 'licigoS' Amira Italorum more hanc litteram latine sci reddit. ^ Annot. 7. Ex grammaticonim sententia sex coasonantes aspiratae^ dnplici erga mo- do pronuntiandae adinncta ant omissa aipjratione; hae sont: l sj^ ^ f ^^^^ *) ^^» 6*^' *^» ^» P^> **^* In nonnullif carum haud facile aspiratlonem efTerinius ; sed cum Graeci recentiores fi ct S cuni aspiratione quadam pronuntient, ut ph^ dk^ haec difficuhas nullam nobis dubita* tionem de re ipsa commovere potest. Cfr. plura de hit litteris 0. i^. {Kuchoch ct Kuschoi!) In Hierosolymitana dialecto*^) f sive ph et p^ quae apud Syros unicam litteram ^s communem habent, figura distiBguuntor» nempe J^ / sive ph^ CL ^^^^ P* (Tab. II.) Annot. 8. Dividnntur litterae Syriacae ratione pronuntiationis siye organorum, qui- bus efferuntur, in quinque clasies C ^ Vyi . ^V^jj^ - 1) gulturdles (^ \^h^sxj * V^^^ nullnm certum lingitae sitam aut labiorum motum re- quirunt, sed in ipso gutture formaatur, suntqae: u wmOiI, quibot rectiut litier ram \ adnomenimus, quae a Syria non tremula Jingna, sed potius in ^utture stri- . dens» formata videtur, quam^ob .cau|sam multa gutturalibus propria accepit (0- 50, 21), cum sibilantibus vero lion arctiori coniuncta est affinitate. 9) labiales ^) Aljila^GP^i quae labiorum ope pronontiantur : c& >o o ^» 5) palatinae (^Igu» ^ *ive {xLwf \ioiijy quae efferuntur mucrone linguae inferius pala- tum tangente, ct interiori eius parte superiua palatum pulsando aoaoa 4i^tuiguentey suntque: jd y ^ ^^ 4) dentales (ixir ^2 ^eu ^^ l2o2l } quae profemntur mocrone Ungfia» unfentedentes: v^y ., ^, ly quibua Amira**) et Abrahamus Ecchellensis^*) Riseh adnumerMti 8) Ut faciliuf memoriae mandentur , a gram* tur; not, ne cum }Faw confundatur»^ in hac naticifl in anam vocem coniongnntur et Yocali- grammatiQa hanc litteram aspiraticme praeditaa^ hw afBoiuntur ut ^a^^^^ Breriutis oaossa a semper bh scripsimns. Biultii haec et aliae vo€€s m^Hal^s usttrpaatitr. ^""l ?^ ^^- ^*"- ^yriac. p. H^. Ji) Oramm. Syr. p. 7. 9) ^ aspiratum a multis in traBSScriheado ,gj Gramm. Syr. p. «• pcr Gcrmanorum w aut RomaAorum v tiprimi* 80 Lib. I. Cap. I. De recte scribendi et pronuntiajidi rudimentis. appellantur eaedem, lCisck ezcepto, tibilantes (^ }A^*«/C^vn > tpAiSL dam efferaiittir, sit>ilanty aut f^ZiAiOf i. e. spirituales^ quiu cum quodam spiritu proferuntur. 5) linguales (\xa^} sive (xi^ ^? \lol\*)f quae proferuntur mucrone linguae tuperiut palatum mobiliter tangendo: suntque^ Z • \I «^ ''0' m. Nomina litterarum^ Annot. 9. Litteras Sjrri {xDda^J elementa aut )2o^f signa vocant , et ^amma^ci eat, ut ordinem illarum memoriae facilius mandarent, his sex verbis comprehendimt^ ^^P ^N fP ^ \b «.a^ 1001 f^l /. Annot. 10. Singularum litterarum nomina partim res sensibus percipiendas significant» ple- rumque vero primilivis Seraiticarum Utterarum figuris similes, ut Cof palmi^ft et Ele He- braeorum Ain (oculus), culus antiqua Ibrma eirculus fuit; partim autem significatio et ety- mologia nominum illorum igi^ta eit, ita ut multa Ts%vixa fuissje, ut He^ non temere s^i* matur. In omnibus vero litterarum nominibns fin^endis ita actum est^ ut uniuscniusque Ktterae nomen cum illa inciperet littera, quam insignire debebat''). Amira^^) ezplica- tionem nominum illorum aggressus est, sed difficultate oppressus pauca tantum vere illu- stravit; etenim Sjriacae litterarum denominationes etiamsi minus atque Aethiopicae et Ara* bicae sunt corruptae, tamen hebraeis tantum litterarum nominibus comparatis omnino inteiliguntur partim vocalium permutatiene , ut -^^1 ~ H^^tJ Ai^? ~ nSi jol rr ,1^^; Uto = ^31 ; j^aiij^ — "'^^; ia*io — D»; ?jJ = ^2^; ,^ — uJ-n^ partim vero maiori di- versitate minus luculentae, ut Aa2:0£D = *?^.^ » U — p.ll, partim denique A Hebraeis plane non discrepantes^ nt ^ua ZI fpa; foi = «n; ofo ~ i\; ^i — p.i; ZU** = n^j /Uj — o^.; -Qj — pa; la rz 6tB; «.sap — ?J^p; ^i^ = pttJ, o2 — in. Quae crgo Gesenius de hebraeis litterarum nominibus et ipse sagacissim.e invenit et post alios perspicue propo- suit*^), cum de Syriacis quoque valeant, hoc loco repetere non attinet. 15} Omnes illae litterarum classes vocibus me* morinUbus notantnr^ ut gutturalts ^LuOli 9 lahiales ,j^pQO| pmlatinae 14.). Cum vero Arabica lingna pluribus uta- tur litteris, qua*m Syriaca, faas e more Arabum diacritico pnncto * supplere solent aliquot liueris apposito. Namque {j6 Dhad et £> Ta ab a£finium litterarum figurit . et ^-for* mant in faunc modum ' et ^* seu «4; deinde ^ Cha iittera^ ezprimunt puncto iubscri« pto, ergo o et ^ et c Ghain nudo .^» mp Dschim vero pnncto litterae ^inscripto, nempe . , ad litteras denique (^ Thse et J Dsal significandai iS et y adfaibent Arabicis O Ta qnoque ei o Dal respondentia. Annot. 13. In vocibus autem scribendis Syri non Hebraeoram, sed Arabum seqnnn* tur consuetudinem ; itaque pronuntiationem nil morantes etymologiam solam agnoscunt scribendi legem. Unde in faac lingua pariter atque in recentioribus Europae linguis, e. g« in Gallica et Anglica, signa «t regulas faafoeas necesse est, quibus verus definiatur pronun- tiandi modus. Huc pertinent et occultans et 'diacritica linea ($• ao. ai) , hnc etiam lit- tcnarum cum otium (J. 32.) tum occultatio (}. fl?.). Quae sint litterae igrvilu. quao radiealu, docet $. 40. §. 8. Numerorttm signa; numirieus littirarum valor. 1) Numeros Syri raro noininibus numeralibus, sed pl^rumque litteris indi« care solent, tit in tabula liuerarum (§. 7.) •ignificatum est. Qua in re hanc ▼iam ingrediuntur. Primis alphabeti litteris inde ab f u^que ad «^ unitatesp quae dicuntur« noTem dein sequentibus a^ usque ad dteadas^ et reliquis centurias notant; ceteros denique numeros harum additione supplent. In unitatum -v^ro cum decadibus et centuriis compositione e^dem est litterarum pro numeris usurpatarum consecutio, quae in vocabulis legendis solennis est, a dextra vide* licet sinistram versus, itaque maior nuttierus a dextra partei minor a sinistra ponituf, ut '^ r: 444J nempe ^ = 4^, io — J^o et 1 = 4. Super numeros O) D$ Sacy OrawA. Arali. T. I. f • se sf* g2 ^i^* I* ^^P* ^ ^^ recte scribendi et pronuniiandi rudimentitr ilii expressos et ia Codcl. mscr. et in libris typis excusis distinguendi grotia linea icribi solety ut «^ =r jog. d) Ad namerum 500 et qui sequuntur exprimendum Hebraei quidem fina^ libus utuntur litteris, neque vero Syri, quippe qui hunc in finem litteras . ^ « ^ et ^ adhibent, puncto vero singulis imposito , itaque ^ ~ 500. u» — ^oo. ^i — 700. ^ rr 8oa et ' rr 900. Apposito enim puncto ex parte superiori quaevis littera decadem significans decies u e» ad centuriae vim et potestatem evehitur, ita ut etiam J 100, ^ soo, Q.' 500 y ^ 400 possit indicare» MilUa vero si velis Syriace exprimere^ litteris subiicias lineam a siniatra dextram versus obliquam , quae quamcunque litteram oriiat, ad, millenariam profert potentiam^ quot enim unitates littera sola signifi- cat, totidem linea iUa adiecta denotat millia^ e» g. | rz 1000 ^ «A. ~ soooj ZZ 3000 i T^^ 4000 Ctt« ^ ZZ 9000\ Get. Eaedism vero liiterae horizontalem Iitteram habentes subscriptam myrikdas txpri'* munty itaque haecce linea quemvis numerum littera significatum cum decies millt multiplicalidum innuit ; e. g. f rr 10^000; ^ zz do^ooo cet» \^ :r go^ooDf ^. :z: 100,000; y^ ^ aoojooo } 5 ~ 5oo>ooo cet. ^ rr gpo^ooo ; ^~ i>ooo>oooy } zr a>ooo,ooo; ^ zz 5,ooO|Ooo} i n 4|0oo>ooo. MiUia denique myriadum duabus lineis obliquis litteraesubiectis signantur, ita ut littera quaeque tot myriadum millia iadicet, quot sine illis lineis unitates exprimit; e. g. I^ r: lOyOoo^oo; u^ c? so,ooo,ooo; ^^ 30,000,000; ^^^ rr 40,000,000 cet. ^ rz X00f00o,ooo; ^ rr acM),ooOfOoo; Ji^zz 300,000,000 cet. ^^n 1,000,000,000; i^zz ajQoOfOOo,ooo ; ^^ zz 3,000,000,000 > et ^l^zz 4,000,000,000. 5} NumerQS fractos^ qui dicuntur, ita scribunt, ut litterae numerali impor nant ItBeoIam obliquama sinistra ad dextram ductam; e. g* «^ = i/a; %c — ifSi l = 1/400. Annou L D. Michaelit*') litteram ad nnmerot fractof exprimendof obliqne ahen Utterae imponi ait, qua in re falsot eitr Amiram sane nobiicom contpiraritem*}» ex quo •olo haec potoit mutaare, non satii accnrate inipexit lineamqqe obliqi^am cum Olaf com- muuvit. In maiorem ezro^em etiam Jahaium ') dedoxit ^ qai ona littera s uper altera por i) Grtmiiut Sjrite; p. 14. S) Ara9^fifG&. Sp^toHI. p. f. s) fetanat. Qiald* p, ti» Q. jf. Dt voealihut in ^niversunu S3 tita frftctftm iium6niixi iudicari autatnans obliqaitatfem qnoqtie liute im|(oAta6 prorrai megiezit* 4) Sic.uti Phoenices ^) ita Aramaeos quoque antiquos ad numeroa signifi* candoa adhibuisse signa peculiaria y Palmyrenae probant ^nscriptiones ')• Ete« nim Romanorum more numeros 1—4 lineis modo rudius^ modo accuratius scri* piis signant y zz i JJ — ^ jjj-n^ jjjjzn^i deinde 5, 10 et ao his «ignis ^ = 5, "^o =r \o ) et 80 rr 3 $ reliquos his coniungendis insigidiint e.e.6rryy} iirr/9; \2—jj^\ !lor:*»39 9or: '^SSSS* Qua in coniunctione maior numems minorem praecedit, ut oa —jj •»> i\zzjjjj t»S3- Centum vero et centena eadem figura er« primuntur ac 10, praemissis tamen unitatibuS| ut loo^: ^jf 5oo~ ^y; miUe deniqueaigno numeriiogeminando Uneaqueeuperscrilptay ut 9^ysiooo« Uni- tates praemissae quot miUia inteUigantur indicant. Quae inscriptione Romae serrata exhibentur numerorum signai non plane conspirant cum iis^ quae supra aUata sunt} Swintonus igitur pecuUarem horum si|;norum proponit tabulam; cum vero apographum ipsiua ^) multis inquinatum sit viiiis etiam in ntmnerorum signisi ea respicere debes accuratiora* quae Ant. Georgi ab Adleco diligenter descripta edidit ^). Accuratius numerorum signa ezhibet Tab. IL^ quae^ ut eorum coniunctio perspiceretur, hoc locanon erant praetermittenda« « n. De f^cealibus^ §• 9- D# ffoe^lihut in uni9€rtMm» 1) Quamvis quiescentes litterae tanquam sola 'vocalium aigna adhibitae magnam in multis vocibus diibitationem necessario relinquant, nuUus tamenalitis vocales scribendi modus apud Aramaeos antiquos, ut apudHebraeos *), receptus fuit| estque de hac re eo minus dubitandum^ cum etiam recentiornm Syrorum, Arabum, Persarum etludaeorum exemplo^ qui accuratioribus signis iamdiu inven- 4^) Cfr. d« eorum more niimeroi lignandi John Swimtoni disstrtation upon tht PhotniciaH ehm' racteri antientlf ^ed at Sidon ia Philot, TrantacU Tl, L.. p. 791 iq. 5) Haec tigna, primus omninm Swintanut ex« plicuit in Philotoph. .Tramaet. T. XLVIII. P. e. P-.7»»- 7«8— 7«9- «* 74»- 6) Repetiit Apogtaphum Montefalconii L*Anii* quit. eipliq. T. II. pl. CUmX. cU. Oruteri Corp. inacriptt. p. 86* 7) M^* da intcri^. Palmyren* fuma in Mtuea CapitoL adtervantur ad p. ^t. Inierta ett Mutei Capitoiini comiiu marmora atutglxphd eum animad" 'aertt. eura Nie. FaggitU Tom. IV. Rom. 1784. Nnm. iS' Noftnm Tero huiut epiitolae «xem- plum eornm ett paueorumy quae teortim xn 8 impretta Adlera donata tunt. rClir. q«ae Adlerat liac de re ad O. G. Tychteaum «cripsit in A, Th. HartmahtU fFanderungeu durch die mannigfaltigen Oehieu der Mlitch-atiat. Litterat. T. II. P. t. pag. a^t. 1) Gtten. htbr. Qrammat. (• 4. L A g^ Lib. L Cap. L De recte scribeudi et pronuntimdi rudiimauis. tis perrare utuntur^ quantum coosuetudo et vernaculae linguae cognitia hac in re adiuvety luculenter cernaturi illustretur ac probetur. Sensim sensimque ob ambiguitatem buius scribendi modi et quo diligentlus eruditi ad grammaticas' linguae elaborandas se convertebant » signa quaedam inveuiebantur ^ quibus quod obscurum esset relictumi clarius fieret. Annot. I* Alii qtddem gTammaticiy ut HasHus^) fignorum vecales indicamnm ia- ▼tt&tionem non ab ambiguitate, qnam Syri in legendit scriptis necessario aentirent, ted potius A imitatione, tantum Graecae linguaey twic temporix in Oriente notissimae mul* tisque vocalibus et longis et brevibus gaudentisy derivandam esie pntant» qni tamen eo refutantur^ quod Syri, antequam plura vocalium signa scribendo exprimerent, in vocibus ambiguis puncto diacritico uterentur, quin etiam multi grammaticonim lingnae peritissimit ut losua har Nun^ Honainus^ loseph Huzitat Eudoehus et Barhehraeus ^) ^ ne qiiia am* bigua confunderat verba» libros de puncto diacritico, diversis tamen temporibnf, componf rent. lUa linguae Graecae notitia sine dubio vocalinm invcntionem maturavit, attamen non sola in caussa fuit. Initio cum paucos tantum libros haberent» in illis legendis pro- nuntiationem a pueris facile docebantur neque signorum vocales indicantinm morabantur defectum; cum incrementis vero littcraturae , praecipne cum exteri quoqne e. c. Persae Syriacum sermonem discerent, eruditi certam ambiguis vocibus significationem firmaturi «rimum signum diacriticum» deinde signa vocalinm ipsa adhibuerunt, qno pronuntiatienem accuratioremi sensumque , quem quis scriptis sois inesse voluerat, certiorem redderant. jinnot. &• Carpentoractensis et Palmyrenae inscriptiones vocales qniescibilibns tantimi littexis notant, ut nD>*0 henedieta sit! mo^» nS D^it n nDi et mysterium cuiusqumm non elocuta est (Carpent.); SiSh Elul p-T^^n vita eorum (Palm. 3.) o^*)*^"!:* ©'«Si^ Inliiu Aure* lius , D^d^o&^ Crispinna ^). Vocalium vero signa alia non habent, nnde qnanqnam non 9- fluiturr nt Syris eo tempore prorsus ea non fuerint, cum puncta vocalinm aliaqne noi^ omnino necessaria , in numis et inscriptionibus omitti soleant , alia tamen argtunenta hoc probant. Annot. 3. Zabii aliam vocales notandi rationem non agnoscunt, nisi quietcibaliam nsum» quippe qnae partim seorsim partim cum aliis litteris conionctim scribuntnr. , Con- iunctio vero litterarum figuram quodammode mutat , unde tab. III. litteras primum teersim •criptas, deinde coniunctas repraesentavi. Breves vero vocales soepe omnino non tignifi- canturi ut p^ 3*1, *o^ no (Cod* Vimar* fol. 1. a.). In quieicibilibus denique annectendii leges de litterarum connexu respiciendae fnnt^ hae enim v. c. in caussa snnt, quod n et ^ ab initio quidem , neque tamen in fine admittant coniunctionem. Quiescibilis quoqne iittera 1 lineis coniunctivis simul contii|etur ; vide e. g. pnSiD (Cod. Vim, fol. 4. br)i 3) Praktisclies KandBuch der Aramaeisoiicii 4) Vid. et Koppiun» hac de re dissercnti SpracHc p. 8. Bild^r und Schrifun. T» IL J. 50. 5J Assem. Bibl. Or. II.|p. ^oS* fr 8« ^^ pocatibus in univ^rsum. S^ IV^nt (ib. f.^. b. lin. i^.^» .FAliUsixnam multprnm opiaiomm, syllabariQm p9$e Zabio- rum alphabetum '}y iam Koppius rectissime reiecit^). Qf) Litteras vero quiescibilfes huic usm inserviisse eo quoqae .stabilitur, quod earum natura et proprietates (§. Si'— 56) multaeque notae orthographicae (§• 19. m etda)ynisi hoc statuitur^ explicari nequeunt. Vera quanquam simplicissima ^ocalium significatio fuit illa antiquorum Syrorum consuetudo^ puncto consonan- * tibus superposito vocales ir, oet u hreve^ et litteris •ubacripto e^ i et u longum indi^ candi, quo tamen in ambiguis tantum verbis utebanturi ut ooi ^i^ (U^^)> coi ^ Op«c)5 Jji ^^oi (illa), ^ hi (ipsa); \i,\ ot/i^ (veniens), |2| otho (signum) et 1:1 etho . (Tenit) j 1^1 iiho (manus), \^ aidho (quae)j ya^ uh (infans), Ikia, avolo (iniquus), Jk^ sin» puhctOi auh (imquitas)v >p man (quis?) V) men (a, ex). Sic etiam in |^ schenlo (somnus) et l^j^* schanto (annus)^ i^' ckdhato (nova) et \l^ chato (novus). * Tali puncto^t in ambiguitate uterentur» eo facilius impellebantur, cum etiam in consonantibus » si dubii haerebanty illias ope difficultatem tollere consuevissent sicut in titteris Riscb et Dolath per punctum tantum dlscernendis ; dirersus illlus puncti locus vo- cis pronuntiationem ostendebaL Valde similis est iUa» qua litteri« supertddita Samarilanf ambiguas voces distingauAt , liaea diacritica '); 5) Quodsi quis quando et quo loca primus illius puncti diacritici usus fnerit,. quaerit , omnibus quidem histariae teslimoniis destituti nihil certi hec de re pro« ferre possumus, sed non in errore versari nobis videmur, si hanc perutilem in- ventionem iu illa, qua Syria celebrioretn nen vidit, sehola £c}e55m<» ab eruditis linguae cultoribns ess^ factam statuimcrs; uhi et indigenae et exteri elegantiorem atque excultiorem linguam docti fere^e omnes Syriaci sermonis grammaticae seriptae sunt. Qnamvia quo tempore scriptores illo puncto diacritico uti coepe- 5} Abierant ui iUanr s«ntemli«u Busttmw (Verglcicb. Tafeln. Fatc I. p. ii.) /. D. Micfuielu (Orient. Bibl. I. p. jg. XV. p. 150. ItVI. p. 5. et Granimait. Syriac p. 18)9 Omt$r£r (Abrif* der Diplomat. p. ^s), Norhgrgus (Comment. de relig. •I lingiui Sabaeorum in Comment. Hist. pKi>. Gottxng. T. III. p. 16)9 Bellermann (Handbiich iler bibl. Liiterat. T. I. p. 50 tq.), EUhhom (Qeseb. dfer Litterat. T. V. pi 447 tq;), O. G. Txehstn (Re- pert T. III. p^ 157. i6s)» Millin (Mag. Encjolop. A. IX. T. li. p. 4f.^ JoAn (Einleit. in die Buecher 4et alten .Bimdes p. 541) et Hager (Klaprothii Ma* gat. T» I» p, 500); stctiut ▼ero tidtrant. Akrah. Ecchelleniij (Eutychiui patriarcha Alexandrinur Tindicatiis P. II. p. 528 s GtUarii bor. Stmtrtl. p. ^* 85 Lib* '!• Cap. I. De recte scrihendi et prcHimtitaidi rudimentit. rinty difficiie sit diciu, fortass^ taixien, cuni inCodicibuS| qui signis vocalium omnino carent, iam usurpetur, quarto iam saeculo usu est receptumi quin etiam de eo iam Ephraemus (IV saec.) ') locutus esse videtun Hoc quidem noli ita interpretari , ac si prioris temporia icriptores illo signo diacritico tam crebro uterentur, quam postea id factum esse scimus; haud dubie primo parcissime^ deinde saepius adhibita haec distinguendi ratio sensim apud omnes invaluit Sjr- riae scriptores , cum ex primaria illius terrae ^chola et a celeberrimia viris lin- guaeque^eritissimis profecta esseL % lo. Tocaiium ^igna inv^HEunlur. Cftm StbdUut Kmw de eo» qfuod Arabes ab Aranuieif ecGepemst» JoK Lmn9 IttnkiM rom Q9* braach des ^yr^ puncti diacrilici hey den Verbis. Gocttinj|;en 1773* ^ J- D. Mtehatlis dii- jerL de Syrorum Tocalibtn ex^ Ephraemo. Ootting. 17S2. 4« Asstmaniut ez Bailidiraei grammatic. maiori et lib. IX. CHronic. in Bibl. OrienL T. I. p. 64. 477«— 478* 5ti. 1) Pronuntiationem vero accuratam indicaturi^ quantum obscuritatis pun- ctum diacriticum adhuc relinqueret^ necessario videbanti neque enim illius iocus certis regulis definitus est^ praeterea nonnullis litteris ^ ut}^ }, fet^per* raro tantum adiici poterat, ne forte maiorem in erroreni deduceret. Grammatici igitur de alia ratione pronuntiationem accuratam significandi cogitarunt; quod consilium litterarum Syriacarum conditio et mirifice adiuvit et quomodo facillime posset expleri, luculenter monstravit. Variis enim librorum Graece conscripto- rum versionibus eruditi peculiaribus litteris in illa lingua vocsles exprimi aeces- sario viderant, quem tamen morem^ cum Semiticae dialeclo valde repugnaret^ in Syriacam scripturam recipere nequibant. Graeca vero nominai inprimis pro* pria in Syriacum sermonem transferentes perspicue scribere volebant et temporis decursu» ut omnes illarum vocum sonos redderent, summo studio laborarunt. Quare alii vocales GraecaS| cum litterarum seriei eas propter linguae repugnan* tiani inserere non liceret, litteris suis subscribebant; sed initio modice sicubi valde necessarium putabant^ alii vero punctorum varietate vocalcs Graecorum exprimere tentarunt, alii denique novis litteris aut certe quibusdam quiesceiN tium mutationibus defectum vocalium supplendum esse putarunt. 8) Opp. Sjr. T. I. p. 184* E. legimut ad Gen. ^^,,.^^, ^^,y^ ^^^ hucusqut Iv^nj invmUtc in iiM- ^.£901-^ PCA? ^y ^ ' ^ *-^P quc ustamemc^ ne^ue fi^^OiM » uti putarunt nonmmlli m • .9 » ?. • • •.. » C v>rt .j r> ;V rk , .mn^/^ ^ f ^ j/*An t^n^^^H tmperitorum. Quomodo enJm Epbreemua ntraaifne • » «^^11 * *'**i'^ 'i^ l^ vocem distinguere potuerit niti ngno qneavn» . Vf\ . ?> .. N ,i U ^ V ' •■ M O i r\ it f]} y^\ foruift igitur puncto diacritico i«m edhiblto. (. 10. Vocalium signa inventuntur. ^^ 87 a) Paulus Antioclienus 9 prcsbyter Syras , Graecorum quoque scripluram ab initio mancam fuisse, sensimque novis litteris adiectis ad maiorem pervenisse perfectionem, prisca traditione certior factus, lacohufn Edessenum^ tunc tem- poris de patrii sermonis cultura longe meriLissimum (§• 4, lo.) rogavit, ut quae in Syrorum scriptura desiderarentur, auppleret; quod ille, quamvis utile esse videret, consulto quidem recusavit^ ne libri antiquo et imperfecto scripiurae gcnere exarati interirentj puncto tamen diacriticogeminandovarieque ponenda ieptan vocalium signa iecit^ quae Graecis ;vocalibus responderent , sed qumque tantum usu sunt recepta et ad litteraturae interitum usque valuerunt atque etiam in aliquot typographiis adhibita sunt. Singularum yocalium deiignationem hii pmictis effectam vxd. $. ii, ir ' Perutilis autem lacobi inventio non statim communem adepta est auctorita- tem^ aut signa illius non satis certa vi&a sunt; etenim Theophilus EdessenuSf Maronita (circa a. 791 p. Clir. nat. obiit)» cum Homerum Syriace certeret^ quin-, que vocales Graecas, iiguram modo earum nonnihil mutans recepit, quibus ^y* riaca verba facillime pronuntiari possent. Ex Syrorum modo scribendi, (§• 6^ 14.) vocalium, quibus Thepphilus et post eum plurimi scriptores utuntur, figura et appositlo explicari debet; quippe quae graecae sunt litterae, sed inversae. Si enim more Syrorum meras litteras Graecas unciales scribis A E H O T| reversa charta illas hac fere forma'* "^^ habebis, prouti in libris Syriacia reperiuntun Annou I. L D, Michaelis iam ante Theopbtlum in versUme Philoxenuma^ qnae cum superstitioia diligentia soxios Giaecos, jraddii , gvfteeas ^pcales adieoias ts»e putat, sad historia hoc non probante, Assemanii potius sententia ex Barkebraeo desmnui sequenda est. Opitius atque Cellarius iliam vocalium figtiram, quae punctis absolvitur, pro recsn^ tiore habenty contrarium Hermann de Hardt^ et nterque MichaeUs recte tuentur. Annou d. Nestoriani illis vocalium figuris Graecis uti non solent, tad earmn leco punciis quibusdam diacritieis, quae utrum eadem sint, quorum auctorem lacobum Edesse- Bum referunt, nec ne ambigitur; cum vero scripturam et prommtiaticmem antiquam reti- nerent'), hac quoque in re prisca potiuf servmsse, quam prorsus nova quaesivisse' vides- tur. Occidentem vero Syriae incolentesp Monaphysitam^ Maronitae et qui orthodoxorum vomine insigniuntur, cum Graecis figuris tum Syriacis utnntmr, interdnm et praetei^ necet^ tiuteln additis punctis diacriticis. lam IX saeculo Graecae vocaKnm figurae lihris Syriieit passim adiiciuntur; in codicibus nunuscriptis plerumque Don omnes ponuotur;' aUqnaildo etiam nonnisi iis vocibut , quae amlrigaae videri patuuiti i^^jfi^i^ vocalis sigmun aot dM appingnntur. % . . \ i) Asstvs. BibL Or. T. IIL P. H. pw {78. ofr. f. 4, 8U 83 « Lib. I. Cap* I. De recte scribendi et pronuntiandi rudimeniis. AnnoU 5« Cam lingua Syriaca inde ab XII saeculo scnsicn periret, in rebas' vero aa« cris a christianis conservaretur» etiam inter clericos illius cognitio in diet diminuta eti; ita ut multi eorum, quoruxn est in christianorum coetibus libros sacros Syriacc legere, saepe ipsi ne verbum quidem intelligerent. His autem adiuvandis, ut verba haud intel* lecta rectins pronuntiarent , Gahriel Heva Maronita sacculo XVIII orthographiam matnret litterasque ad Yocales designandas substituere temere est conatus; quiescentihus enim diver- so modo scriptis quinque vocaliom figuras, quasi et Syriaca lingua uti latinai quinque vo* cales originitus haberet, efficere studuit, quippe qui pro A curvam; pro O rectam litte- rae Olmf figuram, pro / Jud^ pro U Waw^ pro E Olaf cum puncto «inistrorsum posito Qf) adhibuit. 'Quod consilium in libro Psalmorum Davidis idiomate Syro ex typographia Petri Ferri Romac 1757 edito ejcpedivit; an vero «nagnostae eiusmodi libris uti coepednt^ valde dubitamus. Libri, quos typis excusos . habemus , alii Graecis vocalium figuris, olii punctis Nesto- rianorum instructi suAt, alii utramque punctationem miscent, alii denique vocales prorsus non indicant; chreitomathiae vero in tironum usum factae textus et punctatos ^et punct«K jum auxilio deititutos offerunt. A. Si^na vocalium* §. 11. Voeali^nmfiguraej ncmina $t potestas. 1) Vocalium signa in plurimis Syrorum grammalicis adhuc ^ditis qumqtu sunt, duplieif ut diximus (§. \Oj Q.) ^ Jigura^ Syriaca scilicet, quae punctis vol calem exprimit, et Graeca *). A nbnnullis nominatitur fVj^ tVQ (pwvijkvra et consonantes contra llc^ li; liuerae sine 90ce ^)j ab aliis vocales appellaatur |;^ viotus aut Ta^^ soni^ qula ipsae per se sonent et consonantes per eas moveantar; deinde \y^*«^ positioneSp appositiones ^ quod litteris apponantur et f^^ puncfa quia punctis consistant* 1) In nostra grammntica^ quia puncta facilius confunduntnr , fi|^rii a Graecis Tocalibut deriva- tis uii fumus. a) Jmira hanc divisioBem non probat^ sibi id non placere dicensy quod doceat David, Pauli ••••• •• • filius, de litterarum divisione in fA. *,Vo et U^) py^ addit tamen illius grammatici ezplicationem : )jo •• ^ ■> S Vi a ^ U^ r o J» • «.» » iAS^oaag^ ^oi^-o III» .S jfi^.^iiNi oiSbi^ cnuL^ ^ou;^ iV^ )*p-ai )il • r « • « rr' Xoi • ?•. - r • ? o iii»! iS *^ n»»» n .« « « « « • » <• n, ii. S \f\ jk ift tt in •• )ftt,i,\o ^f U-D ZLa^ L e. vocales autem vocantur , quoniam ipsae ex st per se voces perficiunt y et non egent sociabus sms completione sonantium vocum suarum (im complW' die •• perficiendit vocum tuarum sonis)» sod quaeifut illarum ex se et per se perfieit ^Ufibi suam; illae autem (litterae consonanteO futf^ cantur sine vocej {Jlta nominemtur) pr^p t t mm non poitunt tolao perfictrs voeu. 5- x6. ' roeatium figurae,, nomina^^j pctestaj.** Vocalium notas uno. conspedtu haec «xhibe^ tabula: . . Figura. ... M^meiu JPotestoi. 89 Sy rinca. — . vel — y O 9 o O ) o Gratca» r Pethochi m Rebozo m Chebozo • Sekofo " rarius * Ezozo • » a, ut ^, ^ e, — yi^s. ^, ^ o, — • s^^ >oo I 1?) Ciiip vero inter grammaticos Syrorum wragna de numero vocalium contro- versia sit, neq«e omnes in hac re nobiscum Amiram sequenlibus consentiant, reliquorum opinionem prorsus neglagere non licet. EUas \n grammatica sua (^ ^,9) septem, David vero, PaMifilius (§..4, la. Anliot. 1.) sex vocales Syris esse ait. Neque io nominibus, quae vocalibus tribuantur, omnes idem statuimt. Nos communem amplexi sumus sententiam, quia revera in libris Syriacis quin- que tantum vocales distingui vidimus. Elias has enumerat vocalct hifce nominibas: Pethichotho Rebizotho Dakdom maskotho Ddkdom chebizotho Sekifotho Dakdom ruichotho Dakdom aUzoXho # ••• ■ n Pethocho a ?//-ot — Rebozo e to^ XV»? \ = Chebozo l l\*inM yolci J ' ^ (duo pancta sub littera Jud ad la- •7« tos sctipta) o U 6 Cpnnctum super Waw positum) o (panctnm infra Waw positum) I^I^K^t =: Sekofo *Wa0» >cuoi I _ -j Paulus vero grammaticus sex distinguens vocales bunc sequitur ordinem et haee tribuit vocalibus nomina: Pethocho VmAa a Sekofo \si^\ o Selomo (v^S*i e (Rebozo) Asoko iooj tf Chebozo t /rv i i Emoko tnV>.s m 5) Utraque autem vocalium distributio reprehendenda ; ne quinque quidem Tocales omnes pro primariis baberi possunt» hoc enim omni voces formandi modo atque vocalium proprietatibus in dialecto Semitica repugnat (§. g, i. g.); rectius et linguae indoli naturaeque magis convenienter signa vocalium ad tres oocaUs primaria^» etiamlitteris quiescentibus respondentes^ referuntur et ^e^ daises distiii« M :}= Ezozo. 90 Lib. L Gap« L De rectt stribendi et pronuntiandi guentes^brdinem aptiorem sequi Tidemur. In nquenti igitur huiut rei tracta- tione illam distribuendi rationeffi in tres claases «dhibebimus. Classis prima : Vocalis ji» ^ ^ ^' ^ • ^ > Littera Olaf Iwic clatti reipottdet; b) O five C"^) Sekofo a in termone elegantiori J Classis aUera : Vocalis £ et /• •) (• ) Are C-) Reboio i\ ^^^^^ ^^^ ^^^ ^^^^. ,^,^^^3^^ b) C ) tive C-r) Chebozo I J Classis tertia: Vocalis O et U. a) C * ) «ive («^) Sekofo d in termone valgari 1 Liitera fFaw huic clatti retpondet et b) Co*) tive CoJ) Ezoio fi J Ezozo vocall fere semper adiicitar. Arabet tribat tantum vocalium tignit ntuntur, quorum tingula oni ex hit dattibut retpondent ; exigua igitur ditcrimina ,. quae e. c inter e et i , o et u intercedunt » tcriptun non tignifioant. Zabii quoque cum Arabibut hac in te contentiunt tribut tantum vocalium tigmt nten- tety quae litterit suit annectunt: an vero primo horum signonim, ut Syri (Atmot. ii.), vocalet a et o timul exprimant» id quod Norbergo placet, valde dubitandum videtocr. ANNOTATIONES. , L Fifgura si^norum vocales indicantium, 1) Puhcta vocalcs tignantia situm nusquam mutant; Graecae autem figuraa non soaa- per eum, quem in tab. iis tribulmut titum, tervant, ted ex arbitrio aut commodilatit cauH a cum inftn , tum taper litteram collocantur ^ attamen et in pluribut locit atque * tempery qaod Bot quidem meminerimuty tuper con^ionantibut invenitur. Utramqne el .Graecam et Syriacam vocalium figuram taepissime misceti, ut una syllaba hanc, alteA illam habeat figuram, iam tupra monuimus. (]J. 10, 5.) a) Solent Syrorum librarii figurat punctorumy qaibtit tocalen indicant, gracilioret formare; caetera puncta (0. 18 tq.), ^ae aliit funguntur muneribut, figuitt isaigBidlit pinguioribut , ne tinlilitudine eorum 'natcatur confusio. 5) Vocalit u muiquam tine lectionia matre tcribitury exceptis duabut vocaboa |p omnis et ^^ propter ; etiam vocalis o saepe cum Waw scribitur. 4) Qned figuras in universnm attinet, in libris Romae editis nonnullae a notlarit ali« quid differunt; -^ (o) et q ^ {u) in iit saepius, in nostratium scriptis raro reperiet. 5) Sekofo duobot punctis expretsum nonnunquam cum diacritico litterae Ritch pumctd coaletcit, ut.|j'oj ittfro (ignis), sicuti Pethocho cum 'puncto liuerae Dolath, nft pif dmjar (habiuvit) et cum panctit Hibui ({. 22^ 1.), ut ]^^' kamze (locutue). " S* 11. Vocalium figuracy nomina ei potestas. 9| II. Nomina vocalium^y 6) Nomcn fere ' omniam vocalhun a form^ or§an»rum quibui ^probfUiitur repetitor; de »ingu]is haec teQeiida : - \ j/vg^ a verbo ^ttr^ aperuit^ quaii aprrtio orisy quia vocaUi a aperto ore profertur. Ean- dem ob cauttani Hebraei hanc vocalem nn»; et Arabes SscOCi» Fatha nominant. Liif depressio oris a verbo ^f depresiity quia e aliquantnlum pretse profertur. K^^jtj strijor, uti Hebraeoruin P7.^n a Am^ Arabice [^JOj^ tinnivit t sonum edidit (de arcus nervo) , quia i cum stridoie quodam efferimus. 1^1 sublatioj elatio fc. oris; vocalis propterea ita vocatur, quod apud excnltioret Syros taaquam a pronantiatur (cfr. Annot. ii.). KJ^. compressio sc. pxis, ut Y^Sj? Hebraeorum. 7) Nostram rationem etiam Elias aliique grammatici in nominibus, quae vocalibus dareht, inveniendis sccuii sunt; ille enim in omnibus vocalibus appcllandis formam participiale^ pluralis numeri neque substantiva abstracta adhibuit, quae in nominibui modo explieatit (Annot. 6.) usurpata sunt. Nomina igitur 1^,ak*^ apertae y \ll^h depressaCy tAttiOl suIh latae ex antecedentibtls perspiciuntur. Nbmine {fitoa:^ >o^? quae (vocales) ante ascendunt^ Y breve significatur. Hanc denominationem facile intelliges, si in memoriam revocaveris» vocalem a cuique homini este souum vulgarem et fundamentalem , sola oris apertura prolatum, et infra ipsam in pronuntiatione vocalem u, super ea vero i vocalem ettt titam, qua nullam altiorem novimus; qui igitur i vocalem profert, a vulgari sono discedit et ascendit. Quara ob rem Elias in hoc ac sequentibut vocalinm nominibut vocem ^o ante adiiciat, nunc illuitrabimus. Praepositio ^o^d ante hoc loco ut RomaBOram ante et prae^) comparationem inducit reddique potest magis (quam ceterae vocalet)| praecipue. ] j * ^>. yolDt tx Amirae explicatione : quae ante compressae; nof vero vocem potius eodem modo sumimus ac \^^f ut significet magis stridentes. I^mO» ^ot quae magis dilatatae; ex Amirae testimonio ') Eliai hoc nomine u breve eignificare voluit; si boc loco nullum vitium in textum irrepsit, quod factom es$e noa putamus, Elias nomen a Ggura signi desumsit, cum haec vocalis etiam duobut punctit» "duorum unum supra^ alterum infra litteram Waw ponitur, exprimi possit, ut o; ab oris enim figura illud nomen non est derivandum, cum iUud in huiut vocalis pronuntiatioAe non dilatetur , sed potiuf#comprimatur. ^ j 7 r^ ^IqI quae magis coactae; cui nomine respondet illud U-Ji^i* ^ compressio tc. orit. 8) David grammaiicus , Pauli JiliuSy vocalem e i:^^! i. e. flexim teu curvationam nominat, quam denominationem a figura illiut curva ^^ ^ desumsisse videtnr. *} Cfr. d« hae rt etiavi Gumii Lebrg eb. p. 58. nem) longe tmu alims tpecie ac pidoluritiidine in- 1) Uti Balbus in Cic« ad Attic. JQIy 15: y,ii ^^nem ^ raptem lenmt oet. ^nem enu nu ^go;^' Liv, I, 9: ,|miam ooi^r Abrahanr. Q ) vocatur yoi] Adam. ( • ) — \!iLs\ Jesaia. C^ — \^\^\ ^'^*^- ( " ) -* ».Oii*flu] Isaac. IIL Vocalium pronuntiatio. ii) Pethocho tanquam a clarum legimus; au interdum etiam tanquam ae eiTerendum sit, quod nonnulli contenderunt ^) , . valde dubitamus, cum exempia eius gJenerii, ut sl^^^t Angleterre^ quod solum Michaelis affert, propterea nihil probat, quod feriori- bus temporibus ex lingua peregrina multa verba in Syriacam recepta sunt, quae prius recipere non licebat, et illud terre a militibus cruciatis, uude ad Syros pervenit, vix cuai vocali e, quacum nostra aetate cffertur, pronuntiatum fciit; praeterea propter Risch in illa voce non e sed a ponendum erat (g. 50, 2.). Sekofo a Syris occidentaJibus tanquam 0' pronuntiabatur, orientales vero elegantiori sive Nestorianorum dialecto utentes a longum eius loco efferunt, ut f^^aj illi nuro^ fai vero nura pronuntiant ^). Haec pronuntiatio etiam nomine huius vocalis indicatur (Annot; 6.); j^ol enim, elatio sc. vocis ^ ad vocalem o nuUo modo, ad a vero optime referri potekt uhde haec vocalis potestas certe apud eos fuit, quorum operae terminos grammaticae'tecA.- liicos dbbemus, non ilia, qua Hebraeorum Cholem et Graecorum '0 jutixoov valet, qciam-^ vis huius figuram repraesentet. Vulgus fortasse hanc vocalem tanquam ^z oft5CMrum,''to|itim ad o accedentem efTerebat; itaque Schwenterus ^) Sekofo non valere a clarum sed mixtum quod ex a et o arbitratur. ,r-\' 1 4) Cfr, Amirae Granuii. Syriac. in ,^praelui. ■ ^ ^ ^^^ • \f-^ 3e Hnguae Syriacae nominibus et discrimine*^ p. H: » Cor. 16, 2a ; 'AW* pto lof ; futftmiii pro «t Assemani Bibl. Or. T. IIL P. II. p. 379. cU. II. \S^ . ^X^.xhe.fJt pro hj? WL. ^ p. 407. cll. $. 4, 8. Sic etiam in iis rocibus ara- H^^wc , A«A.#rM- p o po7 mo^ , ,,. maeit; quac in N. T. occftrrunt, ut raXiSm pro S) ^*«n/ii«ip |rrfl»»manca gemina, altera d« $. 13. Signa vocalium eum litteris quiescentibus eoniuncta. Diphthongi. 93 13) Ezozo tanquam u pronuntiandum , etiam in duobus verbis Vla omnis 6t ^i^ propter , in quibus sine Waw scribi solet. Alii quidem ^) in hoc vocalis signo etiam b et ii latere ' putant, alii ^) certe in duobus illis verbis \So et ^Si^^ Ezozo tanquam ii pro- niintiandum esse aiunt; cum autem neque Amira neque alii Syrorum grammatici tale quid affer^nt, sed Amira pqtius^) semper legat kuly metuly nos illorum opinioni assentire non possumus. Accedit quod in Codd. nonnuUis hae voces cum fulcro suo ornantur Vod et \SoL^y ut Matth. 5, 5. 6, 15. in Cod. Medic. 1. Evangelia continente ^). * * * 15) Vocalis sonat nonnisi post consonam, supra rel infra quam illius nota; figurae tamen punctorum non semper illis litteris, ad quas pertinent, adscribuntur , sed vel prae- cedentibus vel sequentibus ; inprimis in gracilioribus litteris saepius haud perspicuum, ad utram iitterarum duarum se excipientium aliquod vocalis signum sit referendum, analogia ▼ero et grammaticae leges tunc veram indicant formam. Signa vocali um eum litttris quitt centikus coniuncta, Di p hthongi. 1) Quando littcrae quiescibiles verc quiescant aut cutn vocalis signo con- fluant, ut f, J^ ^ , f, 0**, eodem modo atque apud Hebraeos definitur' '). Itaque quiescit I in rethocho (^^ et propter vocalis SekofoC'^ pronuntiationem tanquam a (§. 11. Annot. 11.) etiam et praecipue in hac vocali .^), ut %ij (quaeret) |c(v^f Deus. o in Sekofo ^*^ tantum et Ezozo (*') ut uxxa— loJZ 5povo^, jock-jo surge^ ^ ^ ^ l interjiciet. ^ nonnisi in Rebozo (^^ et Chebozo (''^ ut ^^ oculus^ ^f autevu Olaf la reliquis quoque vocalibus quiescit, ut jl^ operiet^ ^i^ ciicerf , iJ?cCa VI via; saepissime vero et prae ceteris sonum i amat, ut }(^/ruc^u5,^|? lupus» In sono a vero et Sekofo nulla alia quiescit, nisi Olaf. jinnot^ 1. Libri typis excusi exempla in nonnullis voeibus Graecis Waw in a quoque et e quiescentium exhibent, ut u»ajD)| a^alj Eph. 3, 10. ^ojLJ* *A-^i)ia9 et •jdgjuZI pTonuBliatione vocalis Syriacae lai>l, altera an 8) Gramm. 8yr. pag. 23. cll. 4C9 et pluribus S>ri diphlHongos agnoscunt? cet. p. la %({. '" ^^'' xr ^ c i. » l n- 2. 1. i » • c\ r T\ iLi'^ 1 r> - e « s) ^» -'«• ^» Scholz bibUsch-kriuschs Kttse m 6) /• IX Michaelu Gramm. Syr. p. 2S. «. r • 1. j c l • r /• » > • j \ r^-L o j iLt' ^L 1- c ^ wr Frankreich . der Schwettz^ Italten^ Paiaestina und 7) Chr, Rened, Michaehs Synatm. p. 15. Has* j t.- , - j r r a « » « a«. ...i,., ,j • t ^ 1- "w Archipel m den Jahrtn 1818, 18 »9» "^^^^^ i3«t sti pract. Handbuch dcr aramaeisch. Sprachc. , . ^ , . , . ^r ^ » :>» w , w • n /^ Ti 1. • 1?! A e -i • .. nebst etner Qeschichtt des N, T, p. 51. j|. n. O. G. Tjrchsfui Element. Synac. p. 4. et Grxmii hebr Gramra ^ ia. Ludovic. dt Dieu Grammat. Ling. Orient. harm. »•,. ** *.. .. ^*. " 3) Eandem ob caussam m sequentibiis de r%t ^ tkocho et Sckofo aaepiui coniunctim strmo erit t * 94 Lib. L Cap. L De recte seribendi et pronuntimndi rudimentit. A5]}vaf9, sed editoret N. T. in vocalibus adiiciendis minus accurati hanc eSiifcifse vidAntur • anomaliam in Codd. mscr. sane vitatam. Annot. a. Sekofo , lilterae Waw quidem xespondens , tamen fere in exoticis tantam, praecipue Nominibas propriit in eo quiescit, ut }^ *^ oAa\. gf/fli^wn (maniiestastis). ^ oip in medio et One dictionis, ut ^a^ ^ Aiuimoi (pnmus), ^^4^ (nudus), fA* . V* . ^f r^hhioilo (quarta)« ^*' liiy u ante Jud, uti ««oicxjqI* abui (pater eius). Annot. 1. Alii <) buc referunt etiam o praecedente ^ * ^a» \ sed ita dipbtbongus vix potest oririy ted potiut tyllaba iv^ ut mOKUJ^oi nauhediv (perdet eum)^). Annot, fi. JVaserus^) vocalem o et litteram fVaw in dipbtbongum-coaletcere conten- dit; male quidem, nam quxbnt in vocibus baec coniunctio obvia est, Waw temper pro fulcro babendom, quod Syri pro Oraeco b potuemnt, ut sarx^^f:JLpaulo$^ ILiuXof, jrnSH oxAo^. Neqoe Cfinesio^ atte&tunut diphtfaoBgum ei vocali e littorae Jud praemissa oriri autumanti; ^^>nrv^ enim kulken^ aeqae kuLhein Syri tette Amira pronuntiarunt. Annoi, 5. Ludovicus de Dieu ') etiaoi Waw cum praecedente o *" dipbihongum for* mare lavique aliqua pronuntiatione quati per Scheva qnietcent ad praecedentem vocalem trabi ait. Amira vero , quem magit in rebut huiutmodi tequendum putamut, alterum Waw non legi docet (cfr. Q. 52, 3.)> praeterea quomodo per^u longum cum littera Waw coniunctnm dipfathongcts oriri pottit, non videmut. Dipbthongi enim dicuntur, quae binot (^^ayyouf, boc pst binat vocet aive vocalet comprehendunt *). Annot. 4. Schwenterus^)^ Dilherr*^), ei McoZfli*»), aniiquot Syros ne nomen qui- dem dipbtboxigorum cognovisse, nedum dipbtbongos admisisse falso contendunt; quan* quam enim nomen diphthongi Syri non commemorant, rem tamen ipsam babuerunt ")• 5) LAidovici dt Di€u Gramoiat. ling. Orient. harmonic. .p. ap. et Vattri HaDdbucK der Hebr* ^yr. Chald» und Arah. Grammat. p. \%^ 4) Opuii Syriaim. p. 8- 5) Grammat. Syr. .Lcidae 1619. p. la. 6) Gymnas. Sjriac cap. VII. 7) L. 1. p. 10. 8) Cfr. PriscUiu p. 561. ejri 4iphthoiyfCM ag noscunt. Cui •« mm^tf ge- nuina pronuntiatio tcv Kamaa et Pathahh He- braeorum aocassit. Dictata Altdorph l Norieo*. rum Anno iCt^* Mense Maio a ilf. DmMo Schwm* ter Noriberg. Ling. Orient. Professore. Norimb. tjp. Simon. Halbnjayeri. p. aa aq. 10) Rttdiment. ling. Syriac. p. 10. 11) Hodogetic. Orient. P. IL p% 8. 13) Schwenterus inprimis ad Masium , Guido^ TUm Falrricittm et TVemeUium proTocat, quoxmn tamen muctoritas oerto hao in re »uUa ease potest.; deinde ad ^riginem diphthongorum , quippe quae conourstt duarum Tocalium oriri debeant. In Sy- riaca autem lingua pariter ac in Hebraea et Chal* daea non Tocales, sed consonam et Tocalem con* teadit oooTenife {Waw 9tt Pethoohm^ Jud et ^cika* fo cet.), ita ut eiempla ab adversariis allaU, n7sOg> y }vai\ et oi^ pavlotf ajno et rnioiunt etaeat legenda. la aliam igitiir abiiaaet aenten* 95 I^ib< }* Cap. I. De recte seribendi et pronuntiandi rudimentis, In antiquis vero Ubrorum Syriacorum editionibus diphthongorum aliquotiet null^. ratio habetur, ut Marc. 2, 16. is, 9. (ed. Widmantt.) legimut ox^o .pro aU£> quidnam? Annot, 5* Zabii praeter tret vocales m, 1 et ^ notatas pariter ac Syri diphthongot agnoscunt, quod iam Koppius*^) rectissime coniecit. Cum vero vocalium tigna, niti litteras quiescibilcs, ignorent, diphthongos harum coniunctione insigniunt; nempe v. c 25V, jioji ^^i ^ (ib. lin. 21.). Annot, 6. In Graecis vocalibus reddendis Syri hancce sequuntur regulam: 1 xeddnnt ^ ', c vero y saepc o ^ u( wtpaai!^aD ^oXaaaals Col. 1, 12., ap^.\).t^Q; fit , ut \o^2 hia!^i^Ky^\ v expa* mitiir o ** et , ut 1/0010 ^uXa, udoiOjJuo k/vSuvos' Act. 19, 40. Diphthongorum Graecanun alias Syri retinent, ut ax) et cu v. c. po^l^oo^o?' «UTOHporopssr Barhebr. p. m. }' ^^ \ ^ ^ /JouXfUT/jS Marc. 15, 45.; alias ita exprimunt: ai redditur , ut U^^^aiaa^Ha Act. 8^40., joix^U^ alQBCBiS a Petr. 1, 1". ; €i fit , ut ^ja»? otrsiga Matth. »7, »7, {J^^^JJ^bI fsrpartim L.UC 5, 14; or fit o*', ut t on <^ ^olfii), ^iig^ <^oivik];, vel pluralem 01 interdum ita fingunt, ut gf^^^niX Aifisgrhoi Act. 6, 9., a.a-» o-^M)? Stwikoi Act. 17, i8*t q^qo Xujioi Barhebr, 34. (fi. 94 — 95.). Mutationet vocum Graecarum Syriace reddendarnm vul.$.84* §• 15. " Quantitms vo calium *). In lingua Syriaca vocalium quantitas alio sensu atque in linguis secundum prosodiae rationem et regulas formatis est intelligcnda. Quamvis enim Syrorum ars metrica noa eadem diligentia, qua eruditi ad nostram usque aetatem He* braeam diversis modis dignati sunt, a recentioribus sit tractata et Syriaca opus- cula, quae liac de re exstant, in bibliotliecis lateant, tamen probe scimus, poesin Syriacam non quantitatis sed accentus tantum rationem habere versusque suos syUaharum numero raetiri *)• Qua tamen poeseos Syriatae conditione vii* rietas morarum in pronuntiandis vocalibus observandarum non toUitur; unde vocch tiam: ti ad dnplicem Httmrnm |, o et ^ pote- ^^' linguiie elementis imbuti tunt, praetenniU sutem animadvertisset. tendikti qui rero in pleniu. grammatieet ttudiiia 15) Bildir und Schrift^ dtr Vorteit. T. 11. $.510. ""«'^bunt, eas facile intelligent. I) Haec $. et J. 14. ab m, qui noiidum pri- '^ ^^*"' B*'^«l^'*»« gnosticut p. 54, $. ^5- Quantitas vocalium. 97 lium mutationes (§. 34 — 37) partim oriuntur, Simplicissima enim Arabicae lin^uae regufa, quamque voc;alem littera quiescibili instructam esse producexi« dam ^) in Syriaca non omhino valet (§. 12, d.). ^ Cam quae recemiores ^rammatici hac de re diciint, non certa dnt neque fixa, Ami- ram uberiut quidem ac fusius, iusto tamen obscurius minusque ordinate disserentem ^) adire atque simul quae ille modo delibavit, locupletare atque illustrare libuit. Quod Ludo^ vicus de Dieu^) Syris brevium atquc longarum vocalium discrimen deesse ait, hoc xta expUcabit, (id quod iam Waferua^) recte vidit,) Syros quoad vocalium yF^iiraj differen- tiam vocalium longarum ac brevium non expres&e nequa dittincte indicare, ted in pro^ nuntiatione, utrum sit longa. vocalis quaedam an brevis, ditcernere posse et debere. 1) Vocalium Peth^cho et Sekofo quantitas satis certa est; Pethoclio enim semper cprripitur, Sekoto vero producitur et^ta sibi opponuntur, utHebr. Patach etKamez. Sekofo autem, si dialectos cognatas comparaveris^ saepius fulcro suofi) non utitur, ut X^Lq^ Arabice ^>Vx£» Uher ; } , .*v*v^ j Arabice — ^ nauia; Ucitao Arabice uW' oblatio. Annot. C. B. Michaelis ') Pethocho inter ancipites refert quippe ex matorethamm reguUt tyllabae simplici tonoque instractae longam , compotitae vero brevem tribuentibus vocalem coUigenty in mere Syriacis Pethocho, cum abique Hebraeorum et Chaldaeomm Patach aut Chateph-patach respondcat, corripi, in nonnullis tamvu «^««{Ht produci. Qaamvit hoc facile ficri posset, not tamen, cum non habeamut ultra quo progrediamur, quam »1. coniecturd probabilia hac in re tequamnr, cum L D. Michaeli*) hanc exceptionem a re- gula proposita esse in dubio relictam putamus. « 2) PveliquaeSyrorum vocales ancipites sunt. Maxima vero ambiguitate quoad quantilaLem laborat Rebozo; minus tamen propter ea^ quae quiescibilibus propria sunt(§. 31—53)» sed ob eruditorum, quorum ope lingua excolebatur^ defini» tiones partim arbitrarias et propter Semiticae linguae indolem. a) In plurimit nominibut vere Syriacis prima tyllaba vocali e aHecta producitur, ut \ii dens, iiD? mater, Jiiya direptio; in exoticis vero nominibut propriii corripitur, ut {I^| Esaiasy\lxi\M Ezechias. b) In reliquis vocibut Rebozo alicui consonae appositum, ticubi ^ aut | qniescens con- fonam illam sequuntur, corripitor, ut ^^ abiiciunt, (jLa^ libri eius^ ^.^^enim, ^\ autem^ 5) KostnmxuUtri funfiaiii. ad instit Ara)i. p. %%. $. XXVIII. 4) Gramm. Syriac. p. 5^^7- cll. p. 466*479« 5) Gramm. ling.- Orient. harmonic. p. la. 6) Oramm. Syr. p. la. 7) Syriasm. p 15. 8) Gramm. Syriac. p» 51. N 98 Lib. 1: Cap. I. De tecte seribendi et pronuntimndi rudimentis. \i(^sagitta. Hinc fit, ut etiam praeformativa Fat. et Inf. 'la, qaamqaam contrariam espe- ctaverit, Rebozo fuum corripiant, at ^Soalj comedit^ \^s^^i^ ad comedendum *), c) Inverbif ''l» lyllaba prior*®) in Praet. producenda est, ut \L-d! comedity f ^ effudisti; ibi enim Rebozo in f non qniescit» te^ ei, nti tuae consonae, supponitur. d) Rebozo in praeterito verborum med. xad. E (Q. 52.) producitur, ut -^^^^ adhaesity loio testatus t^sti ut apud Hebraeos. .e) Praeformativa Fut. et Inf. Peal et Schafel in verb. regul. Rebozo suum corripiont nt WT^ ^* interficiet*')y {Lo«I perficiam. Ita et verba "\s^. "f^ vero et p praeform. Fut. et Inf. € pronuntiantur, ut y^\ diripianiy v^,Vi\ ad diripiendum y (J^ deteget^ ^^^^ dettgere. Quid in causta sit, docent formae Hebraicae, ut h^J{\ pro St)^.^^ , ^tt^. In verbis Texo ^^ cum ultima corripiatur, praeformat. hanCf ut videtur, ob caussam e proniutiatur.. Annot. In verhit "o^ praeform. 1 Fnt. e pronuntiatur, ut >oqoI surgam. f) In omninm coniugg. Fnt. verb. )] ultima syliaba e effertur» e. c. )J^ cfr. nSj^ dftegei. g) Rebozo in ultima syllaba Part. act. Peal in verbis omnis generis vel in ▼erbit "c^ aut p corripitur; Hebraicum veroPart.in regulari quidem verbo utitur e longo sed /luro^ut^ interficiens, u»l> adspergens^ \l!i^detegens , cU. Hebrr. Stqf) et nS.i. h) In Praet. i Sing. syllaba ultima cum ^, prior vero syllaba 1 et 5 fem. cum i eflfi- tim «♦•4^ uaoravi, £i^ separavip ^i^^ adoravit (fem.). 5) Chehozo langum fere uhique quiescibilis Jud sequitur, ut jx^f iudidumf |*j manuSf .itx^\] introducas me i neque tamen^'^hique pro i habeas, corripitur y.cAn\^ odor^\l^y^portus^\^^ lampasy quod etiam valet de' sequente Olaf, ut 01 lupus, i^U dieet. Multis in yocihus, ^ contractione relegato, Chebozo cor- ripitur, ut litoflD[ /gMra, fj*^? flKi^r \1^ egenus a radicihus > cum o puro. In verbis Tero med. quiesc. syllaba illa est producenda, ut yoaoj surget^ ^odo surge. c) In omnibus coni. ult. Fut. syllaba Pl. m. Ezozo producere debet, ut ^oSjjgi interfideni^ •0|a^ diripietisy ^OA^ii discent^ vP'r^ confirmabunt^ ^cimmIMj conculcahuntur* Ezcipiat vero verba UiQ qiiibus corripitur, ut ^joj aedificabunty ^ai\l sanabitis , ^oi^^tAj detegentur. In afformativo ^oZ Praet. act. et pass. u semper corripitur, ut .o4ax^ respondistis, Annot, In exoticarum vocum receptione Syri saepins veram ao genuinam Tocalium quantitatem non servant, praecipne in pennltima syllaba, ubi eas saepe producunt, etiam« si secundum oiiginem corripiendae sunt, qnia penultima tonum babero solet (fi. 39» 1.). Quod quidem inprimis vocali i aocidit , ut ^a^^o[ ivayyiXtoy^ ^ ti^i|no[ Axa^torta^ 5) Duplicem autem ancipitum quantitatem grammaticorum aliqui in ipsa Asia natorum etiam duplici figura distinguuiit huncce in modum: longum. hreve* Rcbozo ~ seu ~ ~ fiTe "r Chebozo — ~ Ezozo o. sive (Xm cL In iis vero figuris, quas Syri a Graecis mutuarunt, hoc discrimen prorsus non indicatur, neque in punctis Syrorum scribendis ab omnibus obsenratur gram- xnaticis. Annot. Ludovicus de Dieu^*) puncto infra posito (o.) Schurek et super linea posito (o ') Kibbuz Hebraeorum exprimi ait, iu ut Kibbuz, uti o ' Syrorum, semper breve esset; quera vero refutavit Gesenius*^). 6) In Syriaco quoque sermone fere eadem, quam in Hebraico Gesenius aniniadvertit»*), norma in omnibus orationis partibus valetj Syris enim o lon- gius erat quam u et 1 longius quam e (§. 56> 5* ••)• it) Grammat. ling. Orient. haim. p. t^ 14) L. l. p. €t. 1%) Lckrgebaeude der hebn Spr. p. 59—^ N 100 Lib. L Cap. I. De reete scrihendi et pronuntiundi rudimentis. m §• »4- Puncta vccMlium vicaria, CIt, Joh, Lorcnx Uenhiehl Beobachtimgeii toii dem Gebraaclie des srrisclieii pwieti diAcritici hef den Verbis* Goettingen 1773- Antirae Grftmmat. Syriac Lib« I. cap. XVL 1) Puncto diacritico (§-9) 3-) usi sunt ab initio parcius atque in nna vel paucis verborum jQexionibus, fortasse in Part. act., quo Praesfn^ exprimitur 9 deinde yero saepius ad plures formas luculenter indicandas, ita ut qui nunc est amplissimus eius ususy sensim sensinique exoriretur. Hoc in caussa est^ quod in aliis Codd. mscr. et editionibus, {Fsalmis ab Erpenio editis) parce tantum^ in aliis veroy uti in pluribus excerptis in Assemani BibL Orient. et Bibl. Polygl. AngL crebrius punctum ponilur diacriticum. Quare etiam eius collocatio , quanquam sibi non contraria, tamen non ubique eadem est. Rarius in nominibus hoc puncto utun- tur^ frequentissime in verbis '); praecipue igitur verborum flexiones respicimus. 2) Multus huius puncti diacritici usus est in suff. 5 pers. f. oi a m. qi* distinguendo 9 quippe fem. punctum superponitur , ut ^ iUi (fem.), etiam cum vocalium signa scribuntur, ut b^mi visitavii eam^ bi^ nomen iUius (f.). 5) Quae nonnulliy ut Dathius ^), contra communem punctorimi usiim mo- nent| ex horum rep"g»^antia repptierunt his observationibus plane sublata: a) piverso tempore scriptores quasdam verborum formas non eodem modo notarunt; b) Certae litterae punctum non adstringitur; sicubi vero interdum una ex litte* ris radicalibus aut formativis. notam postulat, ex arbitrio tamen super aut inlra vocem ea plerumque potest collocari, ne scriptio anxie litterb umerandis retardetur. c) Signa diacritica , quibus lectio facilior redditur, non in omnibus exemplisy ubi poni possunt, revera apponuntur*). Annot. 1. Quanquam libri vocalibus instrucli his signis non cgent, hi quoqoe tamca haec puncta haud raro exhibent. Romanae librorum editiones satis ea et situ ei Jigwi^ rm ab aliis punctis, nostrae vero typoram defectu minus accurate distinguunt. PimctQm illud omncs litterae rccipiunt, praetcr f, ^, j, quin etiam huc illuc ^. | enim propter figurae longitudinem locum obtinet illura, quo punctum collocari solet, ? vero et *j iam alio puncto diacritico utuniur , et Jud denique , si ei punctum adiicere velis , facile hoc modo cum Risch aut Oolath confunditur. 1) Eandera ob caussam Amira his punctis a 2) Psalterium Syriac. HaL i-fi^. 8. in pntte. potiori nomen tribuit punctorum tempora personas* p. XXXIII, yttc indicantium (GramnfL Sjr. p. 51.). tj D^ relifua huins J. parte v. not i. ad $. if. S' ^4» Puneta votalium viearia. \Q\ Annot. 2. Rem totam facilias explicaturi videmur, si paradigma omnium, quas ver- bum quodvis subit, flexionuin punctis cuiusque personae formaeque adiectis praemittimus, deinde vcro de singulis quae meraoratu sunl digna afferimus^). Unam tantum coniugatio- nem punctis imignivimiif , quia quae de hac valent, in meliquir quoque coniugationibus locum habent. Masc. Sing. 54 %o Paradigma verbi Praeterit, Fem. 2. Al^o puncto non insignitur. 1 comm. aS'^ aVv^ tC\^ "^" PlurT 5. oi^ Q^^ puncio non distin- qV^ nS^o guitur. 9. puncto non insignitur. I comm. ^Si^ ^Sftf^ Infinitivui. Vi^Q^ ^i^QiO Sjj^^V^ tt^w> ctt. nSj^^V? Sing. Qo^ ^Sq^S^.^ ^I^^. qSoA ^ <^^<^^^ ^^o ^<^ ^Sfv^ 5) Aliquot spHalmata tTpographica , qoae Ircn- kithlii paradigniati in Commentat. laud. irrapsc- rant, I. D. Michaelis (Gramm. Sjriac. p. 111.) et pott eum eliam lahnim (Arainaeisclie oder Chaldaei- •cha und Syrische Sprachlehre p. 151 sq.) nescio notis diacriticis scripti. Futur. Masc. Fem. Sing. 3. \Ia^ \Jq^ \i^^ ^Sd^ aut non insignitur. a. \ici^Z \Sa*o^ puncto non distin- \(ifoL guitur. \ 1 comm. ^\^o^ in passivis , \la^i>) ^la^ol Plur. 5. ^Q^:^^ t^v^^oi V . V .. puncto non in- ^ ^, figmtur. ■■■i*. s. ^Q^^^ ^S^n/ ^nncto non in- ^o^^oZ «ignitur. 1 comm# ^k^v^ Q^jai ^&o^^ Participium, Masc. Praes. \li^a£o ^o ^o^ r em. Praet. ^£0 %^ qno casn hand emendata reliquit; noli igitur mirari , quod haeo in tabnla nostra alxter tcripU invents. In paradigmate antem littevM ^i^ raiU» ca/rx, rtliqune vero strviUs sunl (c£r. $. 40.}. l(tt Lib. L Cap. L De recte scribendi et pronuntiMndi rudimenUtn ANNOTATIONES, L Praeteritum. i) In Praet. omniam coniugationum pnnctum diacriticum ez arbitrio uni eic litterit radicalibus subiicitur, ut i^i^} dixit^ t^ mortuus esty \L^ accepit^ >cux;>f erexit, y\ \ft jj perfectus est et sic in reliquis personis; in prima vero Singularis persona punctam taper* ponitur, ut haec ab fecunda distinguatur , ut IjpJL fre^isti ^ i^ fregi; Lm-^ separavisti tt I^MfSb separavi* a) 5 Sing. fem. alii aliter notare solent, uno aut duobus punctis litteram l in fine vocis insignientes , ut bosi^ exiit (fem.), i^\ dixit (fem.) , alii punctum litterae Z mbiiciant alterumque postponunt ut .6 a .t. r\/\ convocata esty *A\Vi# audivit (fem.) , alii duo qoidem puncta ponunt, sed unum saper littera l^ alterum vero etiara litterae praecedenti raUi- cientes, ut dsjco odit (fem.) Zooi fuit (fem.); alii denique huic pertonae nuUum tribnnnt punctum diacriticum, qua re ab aliis formis similibus distinguitur. 5) In a Sing. fem. et in Plur. cum singulae formae iam terminatione sua facile cogno- scantur, punctum diacriticum haud necessarium et propterea multis in libris omittitiUTt ab aliis vero librariis 1 et 3 Plur. subiicitur, ut ooat fuerunt, ^^fecerunt, o i.So/f voemti suntf ^ vidimus, ,;Lio# audivimus. 11. Infinitivus et Imperativus. 4) In omnium coniugationum Ipfinitivis punctum diacriticum voci ubivis subiicltur* nt r ^'^}^ scriherej *^^s^ stare^ ri.SjpVn^k ad interficiendum, Cum vero hic modus praefiro ^ et terminatione o * faciiis sit distinctu et in Peal tantum cum Part. alius coniugationis confundi possit, ab aliquot scriploribus Infin. prorsus hac nola non afficiuntur. 5) In Jmper. uni, quaecunque sit, litterarum punctum supponitur, ut vi^ audi^ >oa6 surge , oZ venite, «-«^^m^I conspicuum te reddas. In vcrbo vero irreg. , ubi Imper. cum diit modis facile confunditur, etiam punctum illud difficultatem non omnino tollit, praesertiia ia verbis i) et ''^^, ut .^aik^ didicit et disce, Q^^^^^^etexerunt et detegite, wa^jZ} detectus est et detegendum te praebeas. III. Futurum. m 6) In Fut. quoque punctum fere ubique supponitur, ut \iaoj accipiety |oou erit^ ^i^ m abihis, fic}l dices; 1 Sing. vero excipias, in qua punctum illud superscribitur^ ut CaciUoa a 3 Praet. Afel distinguatur , ut yOo| perdidit^ ^oC^] scribam. 3 Sing. fem. pleramqae puncto non insignitur, qua re a 2 masc. distinguitur , in Bibliis vero Polygl. eodem modo ac s masc. notatur, ut ^cis^ edet (fem.), )^ gaudehit (femO* $. 15» Vocales impr^primek .|03 7) la plur. pimctttin tiihili modo ponont, nt ^|>^w£aj supplicahunt ^ ^o^ioo^ accipietis^ (fOj invocabimuSf ^Vuj videbuntf xnttrdam etiam in 5 pert. fnperponunt, ut ^v t scient. IV. Partieipium^ 8) Partt. praes. §ir9 actira in Peal puncto tuper 1 radicali potito, in reliquit autem coniugg. puncto tuper littera praeCormativ& ^» facile ab hliit flexionibut dittingnuntur» ut ■ >_oA r>' scribenSf \ibci quaerens^ >o^ ponens^ \IM^ indicans^ l^3^«A2£ perfectus y |^o^ nominatuSf lO^ frangens. Sic etiam in fem. et Plur. ut | ' v r^ quaerens (fem.)» ^ - ^ r et ^ * ^ «-^' tfuaerentes. Atiquotiet in Bibl. PolygK punctnm infra litteram >o aut duplex ponitur, ut ImA^ liquefactuSf >0fij02iP dUus^ la Part. passiv. coniugg. punctum etiam primae radicali tupertcribitur, ut {^0^ nominatus; timiliter in Part. Peal; in verbb. "{a aut^^j^ aut si i radic« puncto, utf et f , inttructa ctt, interdum etiam in httera • , punctum diacriticum tequenii Utte- rae tribuitur, ut ^ effundens, fo^ flagrans , yA irascent, \Li? timens^ (o. volens. 9) Part. pass* pnnctum i^ Sing. et Plur. matc. et fem. tupponunt, ut ^jr>o# laudatus^ >^rnr^ cgngregatif ^Qjjd positus* 10) Nomina suhstantiva quoque» quae ad participii formam maxime accedunt (Q. g6.), partimque a participio derivantur (participialia) ^ punctum haud raro adtcitcunt, ut (ro^ creator^ factor; l^&o magister. ' B. Focales impropriae (Scheva). 1) Litteris vocali destitutis Hebraei*^ Chaldaei et Arabes signum (Scheva^ Dschesmy subiiciunt^ Syri vero, quia iain ex nuda littera vocalem non adesse facile cognoscitur, tale quid nusquam ponunt. Res igitur, uti grammatici recte aiunt| Syris necessaria fuit^ liceijigura eam aut signo quodam non expri- merent. Annou Nonnulli quidem grammatici recentioret ^) inter abturdot referre volunt, qui de Sclieva Sjrorum loquantur; ted ii rem ipsam et notam rei haud distinguunt ; rem habebant Syri, atque etiam quodam modo notam (cfr. 0. 19. Annot. i.). Videntur Syri ali* quotiet etiam signo vacuam litteram nousse, quod rectistime puncto tubtcripto fieri iam Crinesius^)f licet tolut, animadvertit. Ezempla huiut generit invenit Matth. a8» 4- et Marc. 4, 41* (ed« Widmantt) in vocibut Vi ^ -;• et oift,S #»?^ timor eius; fortatte tamea in Codd. N. T. Mtcr. deriderata.. 4] HeuUi AasfuehxL liebr. Sprachldbre p. i%S* 5) Oyfluuu. Sjriac. cap. 1T« 104 L^^- I* Cap. I. De recte serihendi et pronufitiandi rudimentis, d) Etiam in Syriacis nonnulli dlstinguunt Scheva mobile et quiescens^ qua in re Hebraeorum regulas sequuntur ^). Sonus vero ^ quo Scheva mobile pronun« tiatur, fluctuat inter omnes vocalium tonos, ita ut levis et ambigua huius semivocalis aut quartae vocalis partis pronuntiatio vel maxima subtilitate adhi« bita peculiari signo firniari non possit '). Plerumque sequentibus vocalibut accommodatur,. quod omnibus fere linguis commune ex organi natiira expUcan-- jdum videtur^ itaque modo ut a^ modo ut o^ plerumque vero ut e legitur. Recte igitur Schultens ^) j^ ^ ait, non ahrupte effertur pkady sed intervmienie quadam aeris impulsione sonatur vel pakad^ vel pekad; ^^^ paulo plenius adhuc pikad^ ^Q?. iam nonnihil in pHktd inclinat^ ut ioqsd in pHkud divergit, Haec omnia tamen valde liheray nec ^ertis^ vel vivente lingua^ legibus adstricia; nedum ut nobis quicquam nunc praefinire liceat. Hinc Amira^ Gabriel Sionita, alii, noxnen K^ non Ezozo, sed Ozozo pronuntiant, slmiliter {j^y) arhoo (quatuor) f^oik ohhodho (opnt) *)• D.e difficultate semivocalem illam accurate notandi, Lud. de Dieu '^) memini^ inquit, clarissimum Tliom, Erpenium ex ore doctissimi cuiusdam Maronitae (sine dubio Gabrielis Sionitae) dicere y nullis praeceptis grammaticis ac vix viv a voe e ^ daeari possCj quem sonum Scheva habeat apud Syros. Norbergus quoqoe Conttin* tinopoli a Maronita Germano Conti didicit, vocalem brevam loco Scheva in lingua Syriaca efferendam ^99e y ut \l^aj nekatelj >oa£Li nekiim^ neque nkatel^ nkum "*). Scheva compositum Syri nequaquam agnoscunt, gutturales timiliter ac reliquas litterat vocali propria destitutas sine ullo signo scribentes. III. De signis ortko graphicis. §. «6. Cum iisy quibus vocales indicantur, signis arctissime cohaerent reliquae notae oithograpiruae^ quae accuratiorem et distinctiorem reddunt scriptitfnem atque lectionem. Eae vero eodem fere tempore, quo vocalium signa^ inventa^i ' 6) Gesenii hebr. Gramin\t. $. 5. Aramaea similem viguisse moremi esevtplay ^piM 7) Recte IVahlius (Elementarbuch der Ara- in N. T. CMtant, satis probant, ut TaXtJi KU^ bisch. Sprache und Littcratur. p. 110.) ait: die » / 11 • * Huelfslautmodulation der Woerter ueberhaupt, Marc. 5, 41.. •AKiX5«/^« \^t \ i t\ ^ Act. i« 19^ oder auch nur die hute , in irgend einer Sprache Ta^iS« }/v-^£ Act. 9, 36. , frafiax^^ durch fixirte- Regeln bestimmen xu wollen, ist Matth 9 6 ein Vor..t., d«.cu Au.tuehrung Uu.eitd Hinder- ^^ ^;*^; ^^ j,^ ^ j^^^ 3 ni5*e entgegen .rb«t«n. . et Gramm. ling. Orient. h.rmon. p. «. 8)ln.ut..ram.p...4. x.) Cft. i iX AficW/i, gr«,i. 8yr. p. » 9) Temporibus lesu et Apostolorum m lingua ' o j r •»• 0. if^. Oeminaiionis nota {Dagesch fort,e) Syris defuiu 10} partini v^ro vocaliuni signis antiquiores. Praeter vicaria vocaliutn puncta (§. ao.) et illud litterarum ^ et ^ punctum diacriticum hae sunt nofae usitatae: Ruchoch et Kuschoi (§. 18), Marlietono et Mehagjono (§. 19.)? Lintolaoc* cultans (§. 20.), Lm^a diacrhica (§. fli.), JRiiui (§. fl2.) et Puncta distinaionis (§•03.). Antequam vero de singulis notis diligentius agamus, discepiationem de littererum geminatioue, utrura Syri hanc statuerint nec ne, praemittamus necesse est (§. 17.). Omnium horum signorum usus in Godicibus Mss. non punctatis haud contemnendus est, quin etiam eorum plura yocalium signis omissis erant necessaria; vocalibus autem ad- tcriptis maximam partem superflua sunt Geminaticnis nota (Da geich fortey Syris defuit, 1) QuamvisSyris nullam geminandarum litterarum notam fuissehaud dubium sity rem tancren ipsam, litterarum nimirum geminationem^ iis omnino ac neces- sario tribuendam putamus, grammaticis fere omnibus assentientibus^ elegantio- res tantum et excultiores Syriaci sermonis dialecti ab omni litterarum gemina« tione prorsus abhorruisse videntur. Annot. 1. Assemanius ^) ^Orientales {Syri) y ait, litteras geminant^ quibus Zekapha (IJ) seu (aut dicerc Toluit) Petacha (— ) adposita esty si praecedant motae voeali A seu /, f\uas Petacham et Revassam nuncupant. , Ita proferunt foi^ Allaha^ ^J^l\ Etkaddasch, il/^o kaddischa ^ ubi oceidentales nullibi litteras geminanti sed pronuniiant: Aloho^ Etkadas^ Kadischo *),*^ Insnnt omnino fauic loco, quae minus distin- cte ac lucide scripta ofTeDdant; unde factum est, ut vario modo ab eruditis sit explicatus. Illa enim vcrba ita potes interpretari > ut significent: y^quihus in exemplis occidentales lit- teram nunquam neque usquam geminant.** Itaque fieri posset, ut quamvis haec verba simpliciter pronuntiarent, in aliis tamen vocibus geminationem paterentur. Magis vero placet nobis illa , quam /. D. Michaelis protulit *) ,. explicatio , Occidentales Syromm ita molUvisse pronuntiationem , ut nuUo in verbo litter/it ^eminarent, quia nc in coniug. Ethpacl quidem, qute media Uttera geminata ab Ethpeel distinguenda erat, (0. 55. 59.) uti exemplo .^IcZ) probatur, illam geminationem admittebant; deinde quia quibus in verbis ^[{xivationis servandae caussa mediam radicalem bis scribunt, eam pronuntiando non ge- minabanty sed Uneam occultantem subiicientes unam tantumefferendam eae rignificabant /A. ^7» 5*)» ^^ jViV^N ame (popuU)». non amme^ ^kWj^ matlin (tabemacula}* — Amira 1) Bibl. Orient. T. ni. P. 11. p. 57^ cfr. Ami* ra in praelud. in Orammatic. Sjriac. p. 5. ♦) Cfr. Isaac, Sciadr, Grtaam. p« ou* t) Gramm. Sjr. p- Sf. o 106 Lib. I. Cap« I. De recte scribendi et pronuntiandi rudimentis. elegantiorem eniditorum dialectum teqaitur et propterca, ubi Syriaca verba^litterit lAtiida exprimity duplicatioxie nutquam usut est» ut ^A^Q^#'(perfecerunt f.) tcribit^) scialem i« e. schalem ^) , neque schallem ; ^J^f (docuit) tcribit alef, quamvit tit coniug. PaSL Caveas, - 216 in nonnullit exemplis, ubi unam Syriacam litteram duabus~latinit apud Amiram iczi- ptam videt, geminationem adbibitam putes; tret enim litteras, scilicet ^j «^ et 51 aem- -Dtr hhf tt et aa scribit. Maronitae hodierni , ut Ant^n. Aryda^ geminationem littera- rum non agnoscunt ^)\ sed eorum testimonio non plus probatur quam Graecorum, qoi nunc sunty pronuntiatione in antiquae linguae Graecae pronuntiatione definienda. Annot» s. £x 1. 1. BibL Orient. luculenter apparet, non omnino veram esst lahnii^) et Vateri sententiam ') , qui illam litteram, in qua Dagesch forte ex analogia ponendnm ^ esset, ne in pronuntiatione quidem geminari contendunt. In elegantiori tantum termone et apud occidentales Syrorum haec geminatio omittebatur, in vulgari vero termone et apud orientales Syros locum habebat. Annot- 5. /• H. TVepler ®) etiam geminationit tignum Syros habuisse exittimat; quem in finem alium Assemani , dictum *) affert: proferendum erat (sc. nomen papd^ cum accentu duplicante litteram, sic PappaSy sicut nomen primitivum componens Ab^as a Syriaco \l^ ^ quemadmodum antiquiores Syri proferre consueverant, Haec autekn 'Atte*^ mani verba nihil prebant, nisi litteram p in propuntiatione geminatam ette; nibil vero de signo continent. aun Vift*« proauiitiandi ratio indicetur. Qui vero ex eo, qond Syri rem Jiabeant, signum quoque huius rei eos habuisse coUigeret, hac se ipse falleret argu- mentatione, cum etiam litteras vocali destitutas nullo afiiciant signo, quo eat vacuat e$%e indicent ($. 15, i.)* AnnoU 4. Si aspirata e^ geminanda aut litteram geminandam tequitur, eiut pronoii-' tiatio geminationem prodit (0. 13, 9. d., 4 et 5.). a) Geminatio vero litterarum varias ob caussas adhibetur, itaque varia^' guoque species eius a grammaticis distinguunlur. In Syriaco sermone rulgariy praecipue apud orientales Syrorum, non euphoniae sed etymologiae servandae cans^ sa et in formis nonnullis naturae indicandae gratia litterae geminantur. Est igi- tur geminatio apud Syros aut compensativa aut chargcteristica. Utriusque r^ro naturam et usum docet analogia Hebraicae linguae, unde compensativa in verbis "^, "^ et V praecipue reperitur, ut 0x^4 eppuk pro oxiw? enpuk (exibo), ^u ^edda . 5) Gramm. Syr. p. 43. EUmtnia Aramaic, linguae ed. OberUitnsr. p^! l8l 4) Schin litteram Amira Italonim more per $. 9. II. sci Gcrmanorum sch reipondens rcdderc solet 7) Handbuch der Hebr. Syr. Chald. Arab. Spr. (§. 7. Anuot. 6.). , p. log. 5) /. lahnii eUm. ling, Aram, ed. OhtrUitntr. 8) Philologischf und kritische fVAgmCBto . P« i8> 4. Heft. Cassel. 1786. p* 13 et 14. 6) Aramaeitche Sprachlehr. p. 14. c£r. mus 9) BibL Orient. T. I. p. 15. f. 17. Oeminationis hota {D agg sch Jorte) Syris defuit. 107 pro tUiZ tedha (cognosces); Chald. p2N et JHn. In verbis "vii xnedia aut sequente littera, ut t^eUath pro aCvC (ingr^ssa e.'?^), Chald. rilV, aut praecedente, ut ^fl' addek pro . r^^y adhkek (comminuit), coinpensatur. Accidit vero haec lUterae excidentis compensatio etiam nominibus nonnullis, ut \d^^g*phetto pro }*ax<^ j(vitis)j f VVj ch^datto pro l2z^ncra. C/iarac^mstrVa^/iverogeminationem deprehen- dis in coni. Pael et Ethpaal earumquc derivatis, ut ^^p^-pakked (praecepit), U j r^4 tthbattal (abolitus est), ^Ajl^gannobh (fur). Cfr. Chald. et Hebr., SsanN, H©pLnn, n]|i lUS^ deinde in aliquot Nominum Plur. et stat. emph. , ut l^^f abbo{peitery 'Afifi^ Rom. 8, 15.) \>c] enimo (mater), l^j^jammo (mare);^®). 5) Syri cum geminationis signum non habeant, aliquando litteram ab He* braeis et Chaldaeis dageschatam servandae originis et distinctionis caussa bis scribunt, ut pj//^ , Chald. innN comprehensus est; >aux)Z^J, Chald. D^t^nN posipus esti is^, Uehr. U^V gentes. Exoticorum etiaxn verboruxn litteram geminandam , ubi Hebraei unam tantum litteram dagetchatam ponnnt, Syrorum nonnulli bit tcribunt (sine linea occultante), ut -o inserto loco gemi- natae littcrae Beth; ^o^jio propter, Syriace \i^jo "). 10) Oistributio ilU geminationis non pi^opter •oUin «imilitudiJiem cum dialccto ttebraea »er- vanda, sed potius propteros, quod hnguae nAtura •t flexionum ratione nitiiur. ti) Obieoerit ahquis,* OUf insertum nullo modo ^t9%B geminatlonis compensationem» sed eo folaa iadicah vooalit productionem « cam multi Syrorum scriptorefl nunc pUne, buac defectivc eandem fjUabam scribereut ($. la, a. a.). Quan- tum vero bacc babeant sptcieiy nofl tamen ea Bon accepimus, propterea quod litteram /Vua qnoque. qua vocalia produci nequit, buic usui adbibitam videmus. la) Cum elegantior Syrorum dialectuj| ut su^ U a 108 ^^' ^' ^*P' ^' ^' rttte scribendi et pronuntiandi rudimentit. §. »8. Kuchoch €i Kusehoi. Cfr. Amirat gram». Chald. p. 134 — 145 et 419 — 494. Ludov» de Dieu graxnmat. lingg. orientt* harm. p. 35«^ 54« Barhehraei gramm. metr. p. S% — Sj^ Cod. Gott. Syrorutn grammatici hanc rem copiose tractarunt; quo vero magit yeram pronnii- tiationem stabilire et conservare student» eo maiori laborant obscuritate^ neque in ^ariornm exemplorum distributione utilem atque aptam inierunt rationem. Regulae igitur ipsomm taepius ambiguae, certe muhis turbantur exceptionibus, quae cognatarum dialectomm com- paratione accuratiores redduntur. Amira nominum et verborum asperitatem lenitatemqne teorsim tractat quasi diversam, cumque in nominibus praecipue variam afpxratarum pronnn- tiationem a varietate vocalium, quibus consonae praecedentes afiiciantur, pendere opinetnr, singulas vocales divisionis fundamento sumit; deinde quod aspiratae» uti ille dicit, aut' motae (vocali instructae) aut quiescentes (vacuae) sunt, ubique huius rei rationem habet. Ex quo discrimine quae profectae sunt regulae, cum verae non respondeant illiuf pronon- tiationis caussae, probabilitatis tantum speciem prae se ferunt multisque in exempUs non valent. In verborum denique asperitate et lenitate demonstranda Amira diverta verbo- rum genera variasque coniugationes respexit'), cum vero quae ad doctrinam de elementis pertinent in omnibus orationis partibus eadem sint et esse debeant, fieri non potexat, qoid fere idem^ quod de nominibus monuerat, htc repeteret. — £x antiquorum grammaticorttm commentationibus de Jiac re scriptis una adhuc Romae in Cod. Ecchell. 27. servatnr, quae Mar Etiae (I.) catholico tributa de litteris lenius vel asperius pronunciandis agit ■). — Bcne hanc rem tractavit de Dieu. 1) Functa Ruchoch et Kuschoi litteris aspiratis ts^ ^^, in. codicibutf ma- nuscriptis plerumque ruhro colore, ne cum aliis punctis confundantur, in Ro* manis vero librorum editionibus colore quidem nigro apponuntur, sed figurae parvitate satis distinguuntur. Punctum infra illas litteras aspiratas posittun {Ruchoeh) eas leniusj sive cum aspiratione^ ut hh (v), gft, d/i, r/i, ph (f), th effe» rendas esse, supra easdem litteras positum (Ku5c/io0 easdurius et sine aspiratkmef ut 6, g, d, A, p, t legendas esse indicat^ uti y,cJ^ k^thohoch {libertaus)^ et^j^£ kthobaik (libri tui) j ^© 5't/iar(putavit), et ^co sabar (annuntiavit), Ex quo usu puncta illa litteraeque illis affectae nomen traxerunt suumj y.£>09 enim' est tmollitio et ^qd induratio. Litteras vero lenius efferendas ]!^l^ molles, et asp^- rius pronunciandas U > a nVo duras vel asperas grammatici vocant. Lenitas ipsa litterae alicuius t:^'^^ asperitas \lmao nominatur. pra monitum cit, gcminalionem non «draitut, i') De ?ingulari eiu» Verboruin et conitigitio- in ^rammatica nostra eam non ampliu* refpi- num diitributione ab ea, quao apud nostrate* cimus. valct, diveriissima, cfr. J. 47, 50, s) Ataemani Bibl. Ori^nt. T. lU. P, I. p. 5^ 9« >Q* Ru€h0€h at KuM^koi. 109 AnnoU nia ^eto punctn nen feinper litterit apponuntur , quibus debent apponi , hisi qua tmbiguitaff evitanda est; praetertim in nomit typographiis fere nunquam adhibentur; in librif autem Romae editis et in Codd. Mscr. non-«ine omni utilitate scribuntur; in Bibl. Polygl.^Londinens. vero, praecipue in libris Estherae, Tobiae et Judith obvia qua- dratis pmcti», nt a reliquia distingaantnr, sunt egrpresea, qnem nierem i» bac $. sequimur. a) Qua in re Syrorum grammatici parum se expedire possunt, quando fiat aspiratio in aspiratis, quandb non fiat, id lingtiae Hebraicae multoque magis Chaldaicae analogia facile expllcatur. Etenim cum a nuIHus rocalis praemissae spiritu afflantur, tum exiliter, a^ne aspiratione efferendae sunt, quod quidem fit, quotiea ipsae in alicuius syllabae initio sant positae^ quam non antecedit pvoxime alia syllaba vocali terminans. Itaque ♦ « a) a vocura ioitio, si toz, <}Ufte praecedit, consona terminatur, ut ^ajls ^U> Kain-pani (Kain respondi))» }f^^fi^ r*^^!^ A^j ^V^ metul- kulhen-berjotho (propter omnes jes crea- ta^), quibtts in vocibus ^^ ^ tt ^ sine aspiratione pronuntiantur. Similiter in principio capitis^ sectionis, .etiam singularum enuntiationum , ut Wqaji? 01^0«^!^? U^o k*thobho dhilidhutheh d^jeschu (Uber genealogiae Jesu) , Matth. 1 , 1. b) deinde tnedia in voce, cum consoiia proxime praecedens vocali destitnta est, e. c. I J^v^ madh'b"cho (altarc), /A^^^ mal-huth (regnum), j^f abhgor (Abgarus)» ubi ^f yD et ,^sine aspiratione efferuntur. Similiter in vocis fine aspirata vacna cum alia littera vacua in una syllaba » ut aVw^ k^tah (intexfecisti) , /j^\' ^thkark (cir- cumda)« ^vo bast (rapuisti); immo etiam post litteram occultatam ($., &7O LiJ at^ ^ projjrie mt (lu). c) Post diphthongos aspicatae, quia propter djphthongi naturam praecedenti syllabae ad- iungi nequennty duriores fiunt, ux S^lait (noa est), idJsi baito (domus), Vio^ mauto (mors), tfao:^ (onus) , ifk^ (templam), tAu^an (stell^), iL^om (debitum)» iip^^l (gratia), \*d.Sl (alta), f^'.^JL^ (apottolka). Excipias vero yj^ aich (sicul); sufiix, vero y^ regnlam sequitur, ut y^bi k^thohhaik (libri tui), y-^^ f^ chHophaik (pro vobis), d) Quaeque denique aspirata, quae in H^braica dialecto geminari debet, etiam in Sy- riaca durior fit sive aspirationem amitlit, ut ^of daki (purgavit), ja£\ apek (eduxit), iVaaio egressus pro tVaajCc, ^'sd sakel (intellexit). Excultior Syrorum sermo, cum prorsus nullam duplicet litteram (g. 17, 1.), eliam in exemplis huins gencris geminationem ignorckt a MUlgari ioque«di ration^ sgaitam. ^). 5) Cfr. Asjimimi BaU. Oriant. T. I.^p^ 15; 4ants wba $..1?^ J. AmnsrL 5. attttlimas. w 110 Lib. I. Cap. L De recte scribendi et promntiandi rudimentis. 3) Cum autem has litleras praecedit vocalis aHt certe scbeya mobile (§• 15, S.)^ ita ut quasi uno spiritu a pfaemissa vocali ad eaa accedas, moUiter eas effe- ras. Itaque a) ab initio Tocum, si irerbaxn praecedena rocaii finitnr, ut )Ufp |j? eno-bharjo (ego * * creatus), UxkiSi s^ li-pliriko (mihi salvata). b) fli primam vocis litteram vocali carentem aspirata excipit, ut Up*» ch*bholo (corm* ptio), o09# scKbhak (reliquit), }Jo^o b^thulo (virgo). Post praefixa igitur \lo?^ cum scheva mobili efierenda (0. 102. I04.) aspiratae molles fiuat, ut Iqx^* d*ghanobho (furis), ^l^o v*th}rghore (et mercato^es); similiter post verboram praeformativa , ut ?^. j n^phaze (liberabit), c) media in voce post omnes vocales et scheva mobile (({. 15, 2.); itaque ?ai9? arn*bho (lepns), )£^oao kauk^bho (stella), ^t^^casiM chechnCtho (sapientia); post a ^..1.^: tfO^ gabhro (jrir), ?'f^^ (corpus), Usj (animus) ; post e (JL) : Jj.rt (auris), ?*/2klfiaAj; (sapien- tia); post i ^- }; ?*,/'^^^ (ditripiilin)^ fa|^ (lapis); post o (^U): '(pl^o k'thobho (li- ber), r?aai. (factor), }!a» (terminus); post u fj-.)- ?Voo* (laus), Similiter in fine vocis y,Ji^ rex , ^J.!Lm genitrix ^ ^a^ per (propr. per, manumif ^pA etiam,^ 4^1^ apud. Annot. 1. Si propter lineam occultantem (Q. so.) littera non pronuntiatur aut ob 11- neam Mehagi^no (({. 19, 3.) brevis assumitur vocalis, aspiratae pronuntiatio , quae litteram orcultatam aut brevem illam vocalem ezcipit, eadem manet. Itaque ^? at cum l dnro ^ legas, neque ath^ quamquam Z post vocalem sonat; f Vv .. f (timor) decheltho cnm Z Irai, neque dechelto legas. Cum enim Syri originem et etymologiam (§. 7, Annot. 15 ), miiiiu vero mutatioiies post obortas in scribendo et pronuntiando respiciant, in illo exemplo quiescens, in boc vero mobile scheva (({. 15, 2.) aspiratara praecedit, ibi ergo dnriuf, hic vero lenius efTerendam. Exceptionem huius canonis exhibet L^ (filia), qaae vox, qoam* quam 9 habet occultatum , tamen bath , neque bat legitur. Annot. 2. Post vocalem vero si aspiratam duriter pronuntiatam invenis, hoc hnic re* gulae non contrarium, sed naturam aliquot coniugationum , (4, a.) vel alicuiut defeetat (4, b.) compensationem vel euphoniam et emphasin (4, c.) in caussa esse putaveris. 4) Syri, im excultiore quidem sermone, litterarum geminationem non admitp tentes litteram ex analogia linguae Hebraicae geminandam, durius e£rerunt(§. 17. 1. Annot. 4); igitur a) in conL Pacl et Ethpaal eorumque derivatis, at ^Lfregit^ r^^^\ fractus eir; |j^*aiiD nCsdbrono (evangelista), ?'ZQJ^'fiLo (evangelium) , a Pael fbo (evangelizavit). Hac pertiHent \lao£0 (expecutio), jLiac? (pnrgatio), }1*ocud (intelligentia). :..*.j • • g« !$• Ruckoek et 111 b) Littera tiit^ quamqimm non per Dageifcli eotnpensatiir apnd Syro», tamen per Ku- schoi indicatur , ut in verUs "^> "^^ el*'^ eorumque derivati^ ^o^Z fraudabitU pro .a^'jZ; •QAsZ jugulahitis pro ^oxaaj^; %o*id| eduxit pro ..A^t J ^ofi^^ metahb (sedere), ^^^ (nosse) , ^oo6*j netbhun (sedebunt), ^kVz teda (scias) propter Jud ante ^ et } elifum; 6a^ mekath (humiliatui est) pro taaio a ^.o^ Cr^y' kVoSi2^ edu* ' ctio a wna*^ pro «^a^ edueens; \^\ magnusj |,AQf magna^ }^^latUs^ Uo^^ cumu* Za* a radice ?ja*. c) Quae aspiratae propter elegantiam aut emphasin in Hebraicis et Chaldtucis ^) dagescba- tae sunt, in Syriacis Kuschoi habent, ut }^* o talentum^ Hebr. *133) }^b« sabbatumy Hebr. nattj.; U^'f.jo ^ancrzi^, Chald. M^'»'ip.; ^'?| flr^fl, Chald. h'J^^m; }r^ teetum, Chald. «•JJ{«; iZkT— o? fl;?i5, Chald. «'jai; } i. K^^n n tunica^ Hebr. n3h3; f r^\ .•• •«• pater, Chald. m^H\ }jaj agricolat Hebr. "1^«^. Annot. 1. Quamvis verbay in quibus cognatae dialecti aspiratam geminant, si cum reliquis comparas, minorem tantum eHiciant numerum, Kuschoi tamen in iis certe non solum signi lectionem rectiorem stabilientis vices agit, sed rtiam ad distinguendas voces .formasque multum adiuvat. Multae enim voces litteris vocaliumque signis simillimae mol« litie untqm et asperitate nnius aut nonnullarum consonantium dittinguuntur, ut \l^ol^ cum } duro cumulus frumenti^ }Zo^f^ vero^ cum } moUi gaudium; \ r^hujj oum ^ duro desertum^ liascxJ vero cum ^ molli ciconia; i'n r^ eontumeUim^ at ). ^ jj misericordia. Simili modo in variis Verborum formis, ut ^o^.i prohihebunt a verbo |Lo; ^, V ^' • vero defri^idabuHt a verbo VUa^; ^AaJ caelabunt a \aui (opermt), ^asTj vero iugula- bunt a oaaj Sic etiam coniugationes sufiizornm accessu simillimas distingues, u oL.^ (traxit eum) cum ,;^molli et j duro a Peal ^j, ^r,>fc:* ^^^® (vcrberavit eum) cum ,^duro et ; moUi a Pael p-^« Usus vero horum signorum et utilitas latius patet. Cum enim quaecunque littera ex analogia dialectorum cognatarum geminanda esset, in Sjriaca Scheva habeat mobile ($. 17, 5. e.) , littera sequens, si aspirata est, mollis fiat, necesse ett (5, c); ex qua huius litterae pronuntiatione vocis signiGcatio formaeque natura cognosci- tur, ut }jV>V^ maVphono (doctor), Choldaic. }''0^eL docentes; }A^ kaVtho (sponsa), Hebr. 7\\3L'y ]\x^gnn'tho (horlus), Hebr. n3J; }a V v^ meVtho (verbum), Hebr. hSd ; }*4]-^ ges'tho (lana), Hebr. nT3 ; }AJi-^ eVtho (caussa), Hebr. n^y, ^*^,-^^ chetUho (triticum), Hebr. non et multa huius generis; sic ^q^_i nez'hhun (plantabunt) a r. 1 plantaviif •aa*^ nezbun vero {volent) a verbo J^. voluit. ^) Qtstnii Lekrgeb. der behr. 6pr. p. A41 tt 4901 112 Lib. I. Cap. I. De recte serihendi et pronwuiandi rudimentis. Annot. 2. Praeter Iioc vero difcrimen inter nonnulla verba, etiam elegantimm qou- dam sermonisque suavitatem efiicit diversa aspiratarum pronuntiatio. Ita qoidem Syri ipn iudicant, penes quos de vernaculae suae euphonia iudicium esse debet. In Graeca qaoque cognatisque linguis saepissime litterae aspiratae in eadem voce asperitatem cum tenuitate eommutant, ut 5pi£» Tpc^o^v alia; cuius rei caussa in aliquo orationis omatii est qnte- renda. Exempla, quibus faiso pronuntiatis deformitatis aliquid, quin etiam obscoenitatii Syri fl * 9» j aiuut inesse ') haecce habeas: \ms^ (animus) et V^a^ (gutta) cum ^ duro jiapecho^ tuptho; -a# (largitus est), ^o^«>iNj^ (propter vos) cum yo leni schachenj cKlophaichun. — Multi vero ex Syris ipsis, quia res difficilis esset, in grammaticorum regulis observandis parum exacii fuerunt, praesertim in iis vocibus, quae pronuntiationis discriminey ut invi« ecm distin^uerentor , non indigebant , aut quibus pronuntiationis non inerat iniuconditas ; atque etiam grammatici in nonnullit vocibus snavitatis caussa regulas ab ipsis propositat deseri iubent *). 5) In tnultis illis vocibus, quas lingua Syriaca ex Graeca aliave lingua rece- pit, litlerae aspiratae eodem tnodo pronuntiari solent, quo in illa lingua, a qua proficiscuntur. Qua in re nihil refert, utrum consona an vocalis in fine praece- denlis vocis aut syllabae posita sit, ut uju^cjL chlamis x^^h^^» ux)a^*Qi^olZ. ^heolo* ghos 5QO kurillos HvgiXXos; ^* 7, 2 apud Syros modo finnt aspe- rae , modo lenes , prouii pronuntiationis suavitas postulat , ut uftx*^aV gevargis TimfytH cum utroque .^aspero, at ^jDO^ha^^^^^^y^hrighurios Tgyfywgio^ cum utroqne «.^tnoUi; £ Syri 1.013 scribunt, ita ut ^ fere semper aspera sit, e. c. uMoriib^ leksis Xd^i^^ )i&a ^ riffif . Annot, 1. Loquendi usus et grammaticorum regulae ut sibi semper et ubiqne conttth rent, apnd Syros quoque fieri non potuit; quae vero hac in re' locum habet discrepantia, minimi est mdmenti. Hoc tahtum memorabile nobis videtur, quod eaedem in Chaldaica dialecto exceptiones inveniuntur, ut {if^^^ navis cum ^ molli post Scheva quieicens (a, b.) Cbald. mi^^k; l^ajLa ala^ Chald. s«d:)3.. Hinc nonnulli, uti Schaafius^) et ImhsuMS^)^ oum hoc praecipue litterae ^ accidere viderent, hanc litteram puncto Kuschoi insigiM negarunt, ac proinde ut Q Graecorum semper aspiratam esse voluerunt^). Qua in 1« faLsi sunt ; etenim Andreas MasiuSy qui linguam Syriacam a Mose Mardeno didicit, litteratt 5) Amirae Gramm. Chald. p. isS. 6) Amirae Gramm. Chald. p. laS. ^) Opus Aramaeum p. 7. e) Aramaeische Sprachl. p. 14. 9) Putarunt ergo Syris sonum p deette, «ti in lingua Lithuanica sonuf nostro f aut ph rt ip ea» dens prorsus non invenitiir, ita ut fila^apM pfci. losophia et pranzut (Gallus) Francus ihi ^roafur tietur. .■•••. S« 18« Ruehoek et Ku$ehou 113 «ji ejc Syrorum ore etiim tam duram prodire ut ir Ofaecomm ait«*), deinde et Amira et Asiemanius hanc litteram saepissime cum XAitchoi scribunt. " Possent quidem ad Ambrosium provocare, quippe qui Eliam sacerdotem Sjrum p vix . potuisse pronuntiare dislincte referens iis favere vidctur**J; quae xes tantura abest, ut de- fectu litterae p apud Syros evenerijt, ut singulari organi indole illius hominis sit explican- , da. Ne vero temere Hassii lahniique sententiam reiecisse videamur, Barhehraei hac de «re praecepta in grammat. minori (Cod. Gotting. p. 64 — 65.) proposiu alleg-amut. • »r • l^^f^ Uooi >ooA^ p2 a • » • r •♦ • 1/N I an V> twfi^Sn yO«£) - • »» *~ . • . ♦ . Ias^ ^f |6az>} ^) L e. Ej^ autem ir graecum nunquam molle; similiter Cof molle (i. e. 5^) minime asperum ; ubi igitur ponuntur^ regulariter non flectuntur ; ut pirmo (wvgilov) et supo (u(Tff»iroj) et lampts (Xajutira^) et ehalani (xaAavf j;), etiam chalamis (xi«M^^)' ^^^ autem in media voce y si vacuum est^ aspiratur^ ut afschotho et nafscho^ et naf" tolii iaft et rafscho; cum vocali vero phe in media voce coniunctum durius effer* tur ut phe in mapulto et dapo^ et mapuchitho ac tapo, cet. \ides igitur, Barhebraeum duplicem litterae ^ pronuntiationem agnovisse; qaa in re neque Abraham Ecchellensis^^)^ aliive dissentiont. Haec denique litterae ^ pronuntlatio soU ia caussa est, quod in liierosolymitano , quam nominarunt (0. 2, 4. Annot. 4.), dia- lecto duo huius litterae signa invcniuntur (j. 7. Annot. 7.). Annot. s. Hassius ' ') hat litteras diverso modo pronuntiari concedit , sed onuiibat 10) Grammat. ling. Syriac. p. 8- in Bibl. Polygl. Antwrerp. Tom. VI. 11) Introduct. in chald. ling. fol. ^^. a. et b. : cum Elias sactrdos ad Lateranense Concilium Ro- mam a Petro y Patriarcha Aruiochiae ^ missus fuisstt et mihi postmodum in liiteris latinis erudiendus in canonica ndstra pacis Romat ptr bitnnium pontificxt iussu traditus^ vix unquam ac non tim gravi moltstia ac difficultaf p proftrtt pott^ rau Hit twic ifuotidimnis mn* caUaritms tdmulmms — — — haUn mlicuius hominit instar — ^ •— neteio ifuid in illius verhi (Papa) prolatione secum priut immurmurare pidetur ac demum in ipto prettu orit quodam cum impetu es ore impulsum emittit^ iconni- hil immoratut p ipso saepius inttrrupto es (ti dicere fas est) pipizato P p appam tandem cum gemi- neitit p enuntiahat» x%) Ling. Sjriac perbrevis instif. p. <^« «.^. 15) Pmct. Handb. der aram. Sprach. p. 14 tt 15^ 114 Lib. L Cap. L De recte scrihtndi et pronuntiandi rudimentit* Syrorum fprainmaticis ac librit et manuscriptit et impressit repugnatitibus banc Tatiam lectionem nullo puncto indicatam lectoris ingenio omnino e$$e relicum; Ruchoch et Ku- achoi non pronuntiationis notas sed puncta diacritica, quorum tamen vim non expU* caty apud Syros e$ie falso contendit. Annot* 5. Knschoi igitur Dagesch leti Hebraeorum respondere» Ruchoch vero Raphe simillimum eue luculenter apparet. Geminandi vim nonnulli Kuschoi tribuunt , qua in re erranty cum hoc signum quamque quidem litteram aspiratam dagessandae Hebraeomm Tespondentem durius et sine aspiratione ene pronuntiandam indicet, de geminatione vero ipsa nihil praecipiat* §. 19- Marhetono et Mehagjono* 1) Marhetono linea superna est litteram schevandatn ante aliam schevataai '' indicans ut ]N\^>o malktho (regina)^ I^w^ esktho (annulus)i fooZt^ ethkhhar (sepul* tus est). Nomen ipsum huius lineae U^oi^ currere faciens a verbo «^o^ (currere) derivatum aptissimum est; litteram enim, cuihoc signum Imponitur^ cursu quo* - dam et velociter legendam esse docet. Est igitur nota Hebraeonim Scheca omnino respondens^ ab eoque ita tantum differt, quod Scheva^ quoties littera quaedam vocali caret, Marhetono autem in certis tantum exemplis usurpatur. o) Mehagjono linea inferna est litteram vocali destitutam cum vocaIi| ple- rumque e^ rarius a e£ferendam esse docens , ut \i^i decheUho (timor) ^ C-mj^ madhencho (oriens), ^^ Ivy nehhanjon (aedificabunt L). Cuius lineae nomen a l^ Arab. larvA caesura litterarum in efferendis vocihus usus est^ coagmentavit ^ conn^* xuit (litteras) in syllabas^ derivandum est; significat igitur coniungens (litteras) in syUahas et recte quidera. Coniungnntur enim litterae, quae ad alias syltabas pertinebant» in unam j novam et peculiarem syllabam *)• Annot* 1. Utrumque signum, nobis plane superfluumy et propterea in librif rarb nsurpatum^ ad mensuram poematum firmandam inventum esse videtur, deinde vero ex poesi etiam in solutam orationem manasse. Syri enim, cum multo ante quam, qnae ao* bis nunc sunt, vocalium signa reperissent, versus componerent et conciones sacrat metii* cas haberenty quales plures Ephraemus reliquit, tali signo addito in dubiis vocibus indica- rent, quomodo ex metri necessitate pronuntiari eas vellent^ necesse erat, ut in metro hepta- syllabo ab Ephraemo scriptum legimus: 1) Amira (Gramm. Syr. p. 40) Tocem Mehag- ficatum secutus est; nos hanc ciplicatioaem jono interpretatur meiitari /aciens , qna in re usi- propterea non adinittendam putamos, qttia Imias Uliortm in Sjriaea linfua boius verbi jLoi sifni- ^«^» ^"°» prorsus aoa indicat, ittmque bw ^ apta Tidetur. §• 90« Lineola cecultans. (15 vtiibh Iman-d h-ch s6 chechemtho. (bene cum eo agitur, qui sapientiam non vidit);, et tohoi ehechmtho men saino. (melior est sapientia armis). Eadem vox |a <^ ^ .^ in priori vertu tres efficit syllabaty ia altero autem, ne nna syllaba redundet, duabus efTerenda esL Annot. 8. Cum autem duarum litterarum omni vocali plane destitutarum pronuntia- tio niolesta sit ac difficilis^ etiam scriptores prosaici, inprimis ex orientali Syriae parte oriundi'), tunc utuntur linea Mebag]ono, qua illi incommodo medeantur. Aliquot tamen grammatici banc lineam in iit tantum vocibus Utterae vocali destitutae tribuunt, in quibus hanc litteram una ex litteris liquidis 9 ^ >o \& aut 11 sequitur, ut }^Svr>^vr> meschameljo (perfectus), [x^i^sc^ m^hajimno (fidelis), ^i^ maghinjo (lectus), ty,\'<^v> mabedo (remo- tus); alii bis litteris etiam ai^ U)t l^aii^ manehro (illuminatus) , alii et ^ai^ alii denique «^ in uno tantum ezemplo \La»q!1 debhicktho (sacrificium) ^ alii autem litteras quiescibiles ^i o, ) addunt, ut f4|^so mtf t^&^on (benefaciunt), ^l^jl ethidha (cognitus est), quae tamen exempla meiius ^^^ et \^\ scribuntur, ita ut quiescibiles e natura sua (Q. 51.) in ▼ocali praemissa quiescere possint. In soluta certe oratione tale signum haud necessarium ene apparet; in vulgari enim sermone plerumque, quoties plures consonae in.unam sjlla- bam coniungendae sunt, aiiqua anditur vocalis brevissima, licet nulla sit adscripta ({{. 15^ 3). IIoc ctiam in caussa est, quod sonus huius vocalis linea Mehagjono indicatae non aemper idem est , uti exempla allata monstrant. Annot. 5. Metri caussa Syrorum poetae aliquando etiam tum linea Mehagjono utun- tur, quando duae litterae vocali destitutae non in eadem voce concurrunt, sed prior earum in praecedentis vocis fine, posterior vero in principio sequentis verbi posita est. Sic apud Ephraemum legimus oan|MA.^U^? oUfOOS) puhdoneJie-d morjd-gh' hheu (praeceptum domini eiectum est), ubi 01 in fine vocis au^ods^ cum ! vocis (J|^'? novam efficit syllabam. §. ao. ^ Lintolaoccultans, 1) Lineola seu virguia occuUans «st linea tranaversa infra litteram positai t) Amirmc Gramai. Sjv. p. 41. - P a .• ||Q Lib. I. Cap. L Dt recu stribetidi et pronuntiandi rudimentii^ quae indicat^ litteram tali signo a£f^ctam non pronuntiandam ^ ut U\ no («go), VLuj^ medito (urbs), l^i^ btith (filia) '). Eas autem IitteraS| quae quamquam scribendo exprilnuntur , in pronuntiatione prorsus negliguntur, occultari gram- matici dicunt, si in huius rei indicium a librariis accuratius scriben^bus linea illa occultans additur. Quarum numero quae accenseantur litterae et quibus in vocibus hac proprietate utantur^ inira illustrabitur (§. 27.). Ab his IitteriS| quae occultationem subeunt» litteras, quae quiescunt et illas^ quae otiantur^ distinguas necesse ^sX'^ quies enim et otium ad tres tantum litteras ^ o \ pertinet (§• 50 > dccultatio autem praeter \ et «^i etiam multis aliis convenit* De notione qyittU et otii cfr. $.31. 0) Tn exoticis quidem vocibus, quarum littera aliqua geminanda 9 aonnulli hanc etiam Syriace bis scribunt (§. 17, 5), sed fortasse una littera etiamin jllis exemplis linea occultante notanda aut certe in pronui^tiaiione prorsus omittenda «st, praecipue cum in aliis libris easdem voces cum siraplici tantum littera scri* ptas inveniamuSy ut upo«^<^iN >*>> pro ux)a2uXjL& ^iiwKiroq. Unde ? prostheticuia quo- que vocali destitutum in vocibus Graecis^ quas Syri reeeperunt, in pronnxitia- tione occultatur, etsi linea occultans non subiicitur (§. 27, 2. a.). * Cum grammatici omnes voces , in quibus littera alicfua occultatury diligenter college- rint, in editionibus plurimis et in codicibus mauuscriptis linea illa omittitur, tamqaam linguae perito non valde necessaria. . Cum aliis, quae litteris apponuntur, lineis ut Mehagjono (§. ig) haec non facile cott^ fiinditur, cum utriusque lineae vis prorsus sit diversa et linea occultans in ceztis tantom vdcibus (0. 27} adhibeatur. Annoi. Multi grammatici , inter quos etiam Amira et uterque Michaelis^ Uneam eccultantem ad alios quoque fines usurpatam esse- aiunt ; iam vero ex illius nomine » tolam occultandi vim ei esse ^ apparere videtur. Quod ei praeter illam proprium fuisse conten* dunt, id alii ab hac linea diversae tribuimus, quam lineam diacriticam nominamut ({.ai)» ■ hinBadiacriticom 1) Praeter lineas iam commemoratas et illas, quae litteris numerum indi* cantibus (^- 8, 1. a.) apponuntur, Syri alias quoque habent. Quibus cum fere eadem esset figura, ac lineae occultanti aut Marhetono et Mehagjono lineis 1) Noniialli hsnc aotsm noouBaruMt lin»am ras, qiiae oconhantiir ($. s^.), «i eAS. 0111, quod nobis miaus placet» quia inter litte- otiantur ($. 33), discrimen intercedit. (. M. Ribuu 117 (§, 19. ao.)> multi grammatici has cum illis coniungunt (§• 9o» a« Annot^)^ nos Tero separan-Mas putamusy quod alia linea aliud indicat. a) Linea superna eademque transversa tan^uam compendium scriptionis usur- patur, ut ai !• e. puncta nominant. a) In nominum stat. emph. (§. ga.), ac saepe in verbis, sine vocalibua scri» ptis, Sing. a Plur. distingui nequibat, nX J^ attulit m. et attulerunt Lj \mjJI mmiF ster et ministrif quam ambiguitatem ut tollerent, hoc signum Plur. invenerunl, ut sAiao^ tectus est^ ^^oxd^ tectae sunt^ {a^ liherf \^^ lihru Ubi vero ei litteris ipsis aut terminatione Plur. agnosciturt hoc signum ne in libris quidem vocales non habentibus necessarium est, neque tunc adpingitur '), ut ^\ UUf ^M^j^canfidmh teSf ^U) iustif ^ i aSV) reges. Ante suffixa autem , quamquam numerus ibi bene distingui potest, multi sed non omnes Plur. Ribui superponunt, ut ^x ly nn > iussa eius. Nomina quoque Oollective posita , quae vocalibus deficientibus faciU lime pro Sing. faabuerit aliquis, his punctis notantur et distinguuntur, ut | t l ovis f U^ grex ovium , ?fDo bos , to^ grex houm. Annot* 1. De nominihus numeralibus^ quae ipsa signiiicatione ad pluralem nniiitnui pertinent, non una est grammaticoram et librariorum opinio. Alii enimy inter qoit jimira^)f iis Ribui plane tupervacaneum non addunt, ut j/C.\/ et ^^/ tres, ea tamen eid* pientes, quorum penultima I est cum ▼ocali e afi^ectum; alii in solis femininis haec pmi* cta scribunt, ut )^^ tres th., ^ ^'*V duae; alii denique ea omnibus numaralibui ipp^ nunt, quem morem Bibl. Polygl. Lond. sequuntur. Qnoties vero numeralia cum saffiiis coniungantur y a plurimis iisdemque optimis scriptoribus , ut Amira ipse fatetur^), hiC signo induuntur, ut ^Z nos duo^ ^>^^aV/ vos treSf ^aruf^ vos duae. i i) Apud Aniiram in gramm. chald. p. 48. beat; sed hoc non ubique valere^ i^m OfUkt %) Lm^m». d€ Di%u (Gramm. ling. orient. har- (5yriasm. p. 18 sq.) recte monuit mon. pag. 111 et 155.) quem Dilherr (Kudiment 5) Gramm. Ghald. p. 50. p. 176.) sequitnr, tnm pnncta iUa omitti alt in 4) Granun* Chald. p. 50« Farl. a. , q «ando rerbi sabstaatiri rim ia se ha* ^ #5. Signa distinctionit. 119 Annot. %• Particulae multae, quae plnralia redpiunt snffizay bis quoque puactis utun- tar, ut y^^circatej ^r ^^S ><^ sine me. Excipinntur vero /Lix^ infra^ yo^ ante^ «jaoj hene agitur eum (proprie sabis sc. sit) et a nonnullis etiam y^-^Ar^ tantum^ solum. Hit punctis Syri ita sunt adsueti, ut ea etiam in lihiis ponant iis, quibus vocalium signa ad« iecta sunty et vix unquam omittant« §. 23. Signa distinctioni !• Cfr, Amirai Grammat. Cliald. Lib. VII. p. 475 — 480* 1) Magna in signia distinctionis apud Syros varietas) in Romanis tainen editionibus magis quam in nostris observantur. Primaria seu ut dicunt radicalia QSls^^ distinctionis signa haec quatuor afferunt, ex quibus alii deinde plura f ecerunt : a) duo puncta paria alterum super altero ^Q^ unde ^Jo^ aequalia vel uoi paria appel- lantur; hoc sigaum nostro commati et semicolo simillimum et in protasis membris seiungendis maxime adhibetur. b) duo pimcta oblique a sinistra dextram versus posita , ita ut dextrum sit infra lineam 00 > ^"^ ^^ ^^ ^^^ signum \1L^ inferius nuncupetur. Habet fere eahdem vim, quam nostrum colon ; interdum etiam interrogationem significat, ut Joh. ig, 15. alibL c) duo pnncta in sinistram inclinata, ita ut dextrum punctum paulo supra lineam emi- neat f.O? ^de haec nota }^^\v superior nominatur. Potestate fere idem est, quod nostrum comma et semicolon et in apodosi praecipue ponitur; interdum etiam lon* giorem indicat interrogationem , ut Matth. la, 10. d) Punctum solitarium (.) periodum finit, unde (ii^aAd sector vocatur. Cum vero Syri, iUti ceteri Semitae, longioribus minus adsueti sint periodis, saepius parte tantum periodi cuiusdam finita» hac nota utuntur. Annot. Illas tamen regulas tantum abest, ut omnes scriptores observaverinty ut vel apud optimos eorum multum de hac re dissidii sit. Multi enim punctum unicum, quod maiorem distinctionem facit, pro mimina distinctionis nota habent, ut fere nostro com- jnati sit aequale'); apud alios unum et soUtarium punctum omnibus fere «distinctionibus inservit Pro maximo distinctionis signo in fine periodi nonnuUi ^) quatuor puncta Qi.^ aut ( :: ) poni volunt Ad interrogationem indicandam etiam tribus punctis ad dextram ver- sis utuntur, pariter atque ante orationem longiorem, quam in praecedentibns iam annue- runty ut Matth. ig, sg*; alii iisdem punctis periodam in duas partes dispertiunt. iPetr.4, i. .1) Ita in Widmanstadiana N. T. Sjrriaci adi* t) £• c Erptiuaiia PsahBoriun cditie. iione et ia BibL Poljglott. Londinfnsibas. ^ 120 Lib.|I. Cap. I. De reete eeribmdi et p^onuntiandi rudimentis. i«^rf Ubi tBTO alteriuf verba referuntar in Novi Test. manuscriptis et in nonnuUii ediuoni- bns, ut in editione Wbitianay textni signum « inseritur ^). 2) Alia quoque signa Amira affert ad varios animi motus in sermose indi- candos. Eraphasin igitur si alicui voci tribuere volebant Syri in iaterrogando^ exclamando, demonstrando et imperando , primae aut primis vocum illarum lit- teris punctum imponebant varia significatione varioque nomine. Etenim Punctum illud a) nominatur jtVj^vn interrogans in interrogatione , ut \^^\ ubi? b) i^OfO vocanSf ut ^Jf^^ oZ venite ad me! c) }j^?^ admirans^ pro quo et interdum duo puncta oblique ponuntur, ut | j ^ r1 et Ixa^l quomodo! d) i.im\r>V) laudans , ??ooLt }^9|? Uki^^) uti catulus leonis luda. c) iQO^ «.oou heatitudinem dansy a praecedente in eo tantum difierty yt in prima ler- ' monis voce ponatur, ut t^o^wV^ •uoiocia^ heatus est vir. f) |j>AQi*>^ ostensivumj ut foi ecce^ nic; ojot hic esL g) iT^aoa imperans, ut \ii ahi, s^Si'^ sede. Annot. Interdum iti manuscriptis , praecipue N. T. versionum, punctis rubrit, qaae i^s^ vocantur, singuli yersus distinguuntur'*). 4) Neque Zabiis desunt signa , quibus orationis partes distinguant '). lam vero Th» Chr. Tychsen *) et Koppius ^) optime haec neque tamen eadem ani- madverterunt , propterea qiiod ille Thevenoti specimen (§. 6, la» Annot. a.), hic vero transsCriptum Codd. Oxonienss. Paulinum •) poterat consulere. Voces singulae plerumque spatio inter eas relicto distinguuntur , breviores tamen vo- culae, praecipue praepositiones cum sufGxis saepius verbo praecedenti annectuntur. Ih l{^e seriei interdum voces disperiiuntur, ita tamen, ut in sequenti serie vox tota rep«t«tar; quam rem ut evitent , Zabii quoque Hebraeorum more litteras dilatabiles adl^bere tolent. Koppius opinatus est ^) hunc in Hnem eos litteris etiam omnino superfluis utij «dhibent sane saepius ad hanc rem unam aut plures litteras vocis sequentis, praecipue varo «mant \ et X S) Cfr. etiam Adler. vers. Syriac. p. 64. 6) Statudlini Beytraegi ctt. T. III. p. $|. 4) Adleri bibl. krit, Reisc nach Rom p. 66 et 67. 7) L. 1. 5) Lorsbachii dictum ('iiaeudlini Beytraege cet- 8) De hoc transscripto quod Koppib Pmtdus T. V. p. 5.): fyDer Text hat im Original keine In- fuppediUvit cfr. Statudlini Beytrmaga m|» X% V« terpuhctionszeichm und Ahtaeize^^ non de omni Za- P* 3~*5' biorum scriptnra valere , iam Koppiue (Bilder und 9) Bilder und SclirifUn T. II. {. 513. Schrifttn T. II. $• 318) rectisiime monuit 9. 2I5* Signa distinctionif. 121 Signa, quae Zabii in termone distipguendo agnotcunt, duplicis funt generis: nempe ah initio aut in fine posita. Esi enim Zabiit solenne, sectionem longiorem ingredi figno @, quod ligura quidem cum maiori distinctionis nota apud Persas antiquos et Arabes usitata &f ▼i vero et potestate sua cum signo in Tibetana et Sumatrensi scriptura obvio optime con- venit "^). Exempla ciiTs Cod. noster fere in quaque pagina exhibet. Ad secliones n^aiores distinguendas vox t«no in fine scribitur, saepe vero (in Cod. nostro semper), in w con- tracta, ita ut non raro H et O longa linea coniungantur. * Alias quoque huius vocis formas, tcilicet Hnno, «nmo, immo etiam etnnoi Koppius in Paulino transscripto (Cod, Himtingt. LXXXL)^. 135. 75 et 20 animadvertit "). Koppius Codicis min. Oxoniens. paginam 149 finiri etiam 15 n sihi annexis refert, quem morem in Cod. nostro non invenimus. Quae rero idem Koppius se non invenisse refert signa + et zr, a Th. Chr. Tychseno pro distin- ctionis notis habita"*), eorum posterius in Cod. nostro saepius obvium. Est autem, quan- tum ex hoc Cod. licet coniicere ") eum tantum in finem usurpatum, ut seriem conficeret, unde fit, ut nbique seri«*m finiat neque media in serie inveniatur. Hanc vero rem pro- banl etiam loca plura Cod. nostri, in* quibus distinctionis signum collocari non potuisset; V. c. fol. 15. b. lin. 18 ct 19. jnp^^n — kt»io K^-i.^t ]0 «Sn neque leonum ferocium aliquis nos turhat. Annot. Cum magna librorum Syriacorum copia bibliorum versiones et commentarios complectatur , multa alia apud huius rei tcriptores inveniuntur signa, partim alias nota, ut Obelus (np) et Asteriscus (-5JJ-)t Lemniscus (-1-) et Hypolemniscus (T), partim vero Syrit propriay quorum praecipua I^orbergus »*) attulit. CAPtJT Sbcundum. Proprietates atque mutationes litterarum; syllabae atque tonus. §. »4. 1) Ut onines diversasque mutationes^ quas variarum orationis partium for« 10) Eidem ligno «ymboHci aUquid iaesse, sa- gaciter qnidem , fcd minuf vere , ut videtur, Koppius (1. 1. §. 518) coniecit, n) Postremn vcro forma , cui ^ praemittitur, K-ppio (1. 1.) iam fuspecta fuit; ncque improba- bile e»t , linca perpendiculari , quam Koppius pro T siimsit, uiliil fignificari. Lorshachius^ cui Th. Chr. Tychstn afsentitnr, vocem «nO »«« «nnO Syriacb }mu« copicuium, sectio lihri^ interdum et |.^'^!m fcripto {Adleri verss. syriacae N. T. p. 55.) explicnit {Stmeudlini BeytratgM cet. T. V. p. 44. ct 249.). Nobif quidem rectiuf explicari ridetur Sy- riaco lacD Jinisy terminus; quam in fcntentiam etiam Korbergus abiiff e Yidetur , qui ubique finis intcrpretatuf est. la) Staeudlini Beytraege cct. T. III. p. 64. 15) Reltqua enim a L^orsbachio transfcripta, cum Zabiorum litteraf et signa cum Syriaci^ commutarint, in hac re definienda minoris sunt utilitatif. 14) Codex Sjriaco - Hexapl. Ambrofiano - Me- diolauenfif ed. et lat. rersMs, Lond. Gotb. 1787* in praef. Q 122 Lib. L Cap* IL Proprieiates atque mutationes litterarum; syllahae mtque t9nus. mas subire elymologia docebit , accuratius et rectius cogDoscas ^ iam in aniTer- sum leges respiciendae sunt, quas mutationes illae sequuntun Fundamentnm enim illarum in nonnullarum litterarum et classium litterarum proprietatibuSi earumque relatione mntua, minus vero apud Syros in certis consuetudinibiis ayllabas tonumque spectantibus ponendum. 2) In sequenlibus §. §. consonarum mutationes ab iis» quae vocalibus acci* dunt, separavi^ multa vero de iis dicta, praecipue quiescentium leges^ simul vo« calium mutationes attingunt, cum quiescibiles, pariter atque ia lingua Hebraica quasi medium teneant inter consonas et vocales. L Consonantizim mutationes. Consonantium "ptrmutatiom 1) Inter usitatissimas , quae litteris radicalibus ipsis (§. 40.) accidunt muta- tiones , permutatio et transpositio referendae sunt. d) Consonas sono similes in omnibus linguis saepe permutari vocesqne eodena aut simili significatu utentes et leniqri et duriori iittera scribi ac pronun- tiari inter omnes constat; in Syriaco igitur quoque sermone idem locum haberi non est mirum. Haec vero litterarum permutatio in definiendis praecipue vo* cum significationibus , minus in vocibus flectendis versatur, neque semper fir- mis nititur regulis, sed potius loquendi usum, hac in re tyrannum, saepius sequitur. Quas igitur leges certas in universum respiciat, hic est docendum. 5) Litterae unius eiusdemque organi ^ propter discrimen tenuiusy quod inter eas intercedit, etiam in Syriaca lingua, pariter atque in qiravis alia facillime per« mutantur. Quod quidem quanquam in ipsis Syriacis vocibus parum locum ha- bet, saepissime tamen radices Syriacae a cognatarum dialectorum radicibus tali litterae alicuius permutatione diilerunt. Itaque permutantur a) lahialesj et non solum ^ o et ^ invicem» ut \Lu^ sulphur^ Hebr. n^*^q^; \^ ferrum, Hcbr. ^\?^W hi^^tribunal, ^.afiPaSa (lo. 18, 15.); ^«Loiof magnatet, Chald. ^^a-^n"!; sed etiam ea^ litterae et >©, ut faiti et jm->^) sprevity ^'^*r> eviuit, Hebz> tjS.c ; ^i tempus , Chald. jc t . b) palatinae invicem permutantur, ut ^o^fovea, Chald. H^q^a et «^«)^p; IfiLi^o^ Hebr. n^^q^^T vitrum; tLiiOC pileus , y3^3 et V2*\p galea et n;{a3D velamen capitit sacerdotale; a>f comminuit, Hebr. ^\ profligatus^ oppressus; U^ pes, Hebr. S:^ — S^-j circumvagari ; fSA occlusity Hebr. i^ij. ■ * -..-•1 $. 95* Consonantium permutatio, 123 cy 'tinguales fy«4 et ^, ut ic^^ criminatio^ Hebr. na*^ ; ^^ concepit, Arab. 0^ (et q1^^^ venter; *-a^ rapuitj Hebr. ^rirj; J^*^ erravit^ Hebr. nj;n*; ^o» -accendit^ Hcbr. ^i^^. Permutationem illarum litteraruth cum reliquis lingualibus \Si et . , quae in Graeca Ungua nobis saepius occurrit, in Syriaca non reperimus. d) dentales seu sihilantesy ut (^vo divinatio^ Hebr. DOjD.; oiLl clamavit. Hebr. pnx; \irsr^ Hebr. n^^ contemsit; .jiig collegit y Hebr. 03.3. e) gutturaleSf fi cum Syriacis vocibus similes in Hebraica dialecto comparantur, crebro permutatione utuntnr; ut (ps ohiurgavit^ ergo animo fregit^ Hebr. nN3 et nn3 animo fractus est; \^ k>c\\ ^ Hebr. "i^tJlj gramen ^ pec. viridis; s^\q illusit , Hebr. HTij; ^jIiSx costacy ChaW. T^^J!. In Zabiorum et Samaritanorum dialectis propter harum litterarum pronuntiationem simillimam haec permntatio fere creberrima est '). Plerumque vero a Zabiis k et y parum accurate distinguuntur , unde "letcy diait^ iMan fecit , tonowy explicaho (Cod. Vim. fol. 2. b. 1. 15.) pro tt?nDK'»« — ^^j ; pro n saepe ponitur n, in fine vero vocum fere semper n invenis, etsi dialecti cogna- tae n habeant, no ~ nt^ quid? < MD^t^D innixa; ita etiam n et n permutantur, et k, ti quietcens redditur, et aliae gutturalet prortus eiiciuntur; ergo "ii^^^C facere^ pro Titntt^tJ, li verbo i»aH pro i^lJJ, «^'^^d pro U>fa. Cfr. etiam pSnn /jti pronS»* ; «tkh hoc pro nVri\. Haec tane permutatio in causta fuit, quod multi ^erum guttura- lium numerum roale conttituerent. (0. 6, 12. Annot. ».). jinnot. Hae omnet litterarum eiutdeih organi permutationes multo junt crebrioret, ubi Syri Nomina propria exotica exprimunt; tic Artageram ^?»} , ^.«^fOi et ^^^ci tcribunt '). 4) Praeterea haece litterarum classer cuda reliquis arctius cohaerent, et hanc ob caiissam crebro permutantur: a) sihilantesy cum linguales partim ex iis compositae sint, ab Aramaeis saepius abiiciun* tur et earum loco in aliis dialectis usurpatarum linguales adhibentur, qua quidem re Aramaea dialectut ab reliquis distinguitur ($. 1, 4.), ut iL^cni aurum^ Hebr. 3.\T.; ..^aJ* studuit y Hebr. yDrj; {A*?! iustuSy Hebr. P^^.Xi ^ ligavit^ Hebr. lttj.|j; }aV/ tres, Hebr. tiJ^Std; fJo^ mons ^ Hebr. l^x; Ho2 ^os, Hebr. n^ttJ; ^* r^Ai/, Hebr. a^tt) »). ]) Ctliar. hor. Samarit. p. 109. S) Si c etiam in aliis Hngnis non coguatis dia- t) G latinum hlc Uttera Schin exprimi, non lecti hac in re differunt,' inter Graecos sciticet •ft quod mireris, cum tox illa ex Persico sermo- Attici sibilot crebro fagiunt, itaque pro wfi^eM di- ne sitdesumla, ubilitleraD/cAMn(^-va.j Syrorum «""* r^mtr^M. — Multa hac de re Gtteniui in C^ ^* Lezico HebraiGo optime coUeatt ^ ferme rtspondet^ Lezico HebraiGo optime coUegtt • « X >. ;> 124 ^i^' !• Cap. II. Proprietates atque mutationes Ktterarum; syllaha mtquB tcmii* \ IIuc pertiDet etiam ea permutatio, quam . et ^ subeuot praecipue in Tocibiit He* • » *^ • » braicis cum Aramaeif coroparatis, ut {^^ terra^ Hebr. X^/^ {^..^^a ovum^ Hebr. 7\W\ ?jv^^ lana , Hebr. 10 X ; Ijl^* ^r^jr, Hebr. 1^3« ; (Vfio morbosus fuit , Hebr. VltJ. Cuins rei caussam cum Gesenio ^) in eo positam esse arbitror, quod • taepibs Utte- ram r, suam alteram partem, negligent sonum consonae s tantum habet, ita ut sibiUtiolw sublata tenuis tantum maneat littera , quae sono leniori ii ejcprimitur. yinnou Zabiorum quoque sermo crebras admittit litterarum pemiutationes , ut hitiSj ~ \1^ intefecit; "i^^tJa — ^ colligavit; «oi ZZ t^} sanguis;Ymn ille pro pnfj; JthviD virgo — XioE^\ «T«oie*n discipulus pro T^vqV/- b) litterae liquidae h . >o W in plurimis linguis tanquam •imillimae permntanlnr, inprimis a) \i et ^ ut %s dedit^ Hebr. ina; \Uao>^ Hebr. jawi Kubem i^Z^i unio^ n^Sano '). ^) \S et ;^ ut lJlJio5( vidua^ njtjS»» qna in voce etiam tt et ^ permutantur; ^^ pullus ^ -iixr; plsil»! VBO. sappkirus. y) >o et ., nt ^la^] reges, Hebr. DO^O; ^^ «, Hebr. dh; ^o^ pistazia^ Hebr. D^«a. J) . et j^ ut fVj^ abscondiditf Hebr. p.t^; «^f orttff en (sol)» Hebr. niT; ^^SjL duOf Hebn D:,3.tt>5 fO^/xi«, Hebr. la. c) litterae quicscibiles, quatenus consonamm natnrany seqnuntur freqtientissime permii- tantur , ut >olo stans pro >ocio ; %a et o saepissime in verbis cum Hebraicit collatis, ut ^o pollicitus esty constituit^ Hebr. ii^^ constituit. In quarum numeram etsi ai non referenda est ($. 51, i. et 12, i. Annot. s.)» aliquoties tamen pro W quietcettte Hebraeorum a Syris ponitur, ut ^oia erubuitf Hebr. Tt)^a; ^ai; cueurrit^ Ghald. onn , Hebr. yry ; etiam Syriaca verl^a }oiZ et JoZ admiratus est , obstupuir. Qaae in his littcris, quoad vocalium vices gerunt, oriuntur permutationes , infra ($. ^ t.) etpoiiuntnr. Annot. Zabii saepius quiescentem litteram ponunt , ubi Syri aliive Semitae gnttora* lem admittunt, v. c. rtma pro «niya precatio (Cod. Vimar. fl. a. lin. 7.). Item doat ro- ces , siqubi prior brevis est, et quiescente finitur , posterior vero gutturali incipit, ita coi^ iung^unt, ut guttnralit aut quiescens prorsut exstirpetur; ergo nMSttS ~ b)^ U non diseedit (Cod. Vim. 4. a. lin. 4.), et t*3«t:n:;S — wa^ony »S non prostravit se (1. 1. lin. 6.)*). 4) Lehrgeb. der hebr Spr. p. 1S9. in alformatixo j. Fyt. sing. Qnae qiiidem res 5) Etiam apud nos, qui in pronnntiatione / gutturalium pronuntiatione parum acciirata effici-' eJferre nequeunt, eius loco n loquuntur. tur; neque inde aliquid potest repeti pro eonifli 6) Noli niirari, quod in hoc exemplo pass. argumentalione, qui ±=d pro ^t, o ▼ero pio T^ ceni. non nx scd ny indicetur ; cttnim y uon volurrint habere (/. D. MuhaeUi Orient. _ solum in huc formaiione solenne est, sed etiam T. XVII. p. 55. PauU Memorab. T. VI. p. nt). / • .•: * '{• s6. C^rnsonarum transppsiti^* 125 5) Eae denique litterarum permutationes , quarum fundamentum iu gram« matices flexionibus quaerendumi hae sunt: ■% a) Z characteristicum coni. Ethpeel et Ethpaal cum sibilantibus transpositum (Q. 'tG, a.) *> «• « i; \)9?i) pro \&9t^} seminatut est. Idem apad Zabiot valet, ut *W)fitOs^o colligatus (Cod. Vim. 8, lin. 9.) a -vyj^. b) Quiescentes in quibusdam quoque grammatices flexionibus invicem permutantur, ut yv>a> polluit a «^Us immundus fuit^ sed tum magis vocalium vices gerunt, propterea omnes permutationes, quas illae invicem sabeunty simul et coniunctim tractavimus (fi. 53f 5)- c) Permutatur } quieseens in iine et medio vocis cum Z litterai si efficit «) femini- norum terminationem , Hebraeorum n respondens, in statu, quem dicunt, constructo (fi. 92.) et ante suffixa (0. 41.), ut {ju^ urhs^ }A.vn /\t >^vp i^rfrx regis , At >^vn zir&r 712^/7. )8) } characteristicum coni. y^ir/ (0. 48. 60.) in Z abire debet in formanda coni. Ethtafal^ quae s^llaba ^ ante Afel posita oritor. Etenim } praecedenti ^ afformatur inque Z mutatur^ sine dubio, quia, nisi magnam curam in pronuntiando adhibueris, in voce pronuntianda } non potueris perspicue efTerre ; itaque «^00^ pro oBoo)Z}^ adiunctus est. y) Prima radicalis Olaf in coni. Ethpeel et Ethpaal muta- tur in Tau ($. 72.), ut ^1m\ pro ^}^ clausus est; ^}j\ pro «^}Z} ingemuit '). d) Media radicalis verborum "u:^| quaecunque sit, in Partic praes. transit in } (0. 71.)» ut \SU' intrans, fem. U^| plur. ^^l^'; fem. ^^4^^ pro \SL:^ a verbo ^i^ contr. pro VS^jL intravit. §. 96. Conionarum trantpoiiiio» Quarundam litterarum transpositio in euphonia atque pronuntiationis facili- tate fundata et in vulgaribus dialectis crebefrime obvia saepeque audacter magis, quam ex regula susceptaSyriaco quoque sermoni accidit; cum vero ad varias simi« lesque vocum significationes magis pertineat, quam grammaticas ilexiones , ita- Iii iis vero rcfuUndif otiam nobis fecit Koppiut Graiimiai. Sytuc. p. 19.) repelitani, H €t y apud (BilJei- und Schriften der Vorzeit T. II. §. 314. cll. Zabios fi|cnra iiom diffcrre, omnino esse laUam, Siaeudlin. Beytr. T. III. p. 58. et PauU Memof. docet levissima scripturae obserratio. 1.1.); Apr^ergideaiquetenteBtiamolimpropotium 7} In apostoli Thaddaei nomine, contrariam (Comment. de relig. et ling Sahaeor. p. i^) et a _ ^idcmus t.,t factum, pro J enim ab initio no^- /. p, MichaeU (Orieiit. Bibl. XVIL p. 49. et nls Syti \ scribont , hocce modo : ^ff , ^l k%.' 1'26 L^^- ^- C^P* ^^* Proprietates atque mutationes litterarum; syllabae aSque tonm^»' que interpreti xnaioris sit momenti quam graramatico, nos id tantum hoc loco coliegimus, quod tanquam firmum in hoc genere deprehendimus, ut ex illo fuiu damento ) praesertim cum eruditorum alii nimis cr^bras statuant transpositionesi alii paene omnes reiiciant, reliqua non satis luculenta cum prohabilitate diiudi- cari possint. i) Longe frequentissima transpositio litteris sibilantibus et Risch non solom in Syriaco sermone ipso sed etiam in dialectis inter se coUatis accidit; nam a) Z in coni. Ethpeel et Ethpaal (non in EthtafaT) cum prima radicali fibilanta (S* 58- 59«) transponitur^ ut ^!:^^? pro ^ ^^,tpZi reiectus est; ^Va^ pro «.ol^^ in altum suhlatus est ; v.ai£)^^ pro s^^mA^ inventus est. Idem traiispositum poit I in ?, post vero in ^ commutatur (25, 5. a). Ceisat tamen transpositio , si i characteristicum geminatur, scilicet in Etbpeel verborum "a:k et "^ (g. 75. 76.)f ut ya^JJJl^ positus esty non scribitur >cuZ^t ; ^UL\irretitus est^ r^^li]^ contemtus esL b) Z cnm ^ conL Schafel in formanda coniugatione Eschtafal (g. 61.) transponi solet, ■ > * * ut ^?o4^? pro ^jOiiil cognitus est y a Scbafel ^?oi. AnnoU Idem in Zabiorum lingua valet ; itaque *^H*^KOaro (Cod. Viin. d. a. lin. 8*) compactus; H^^inw^o soluti. 2) Praeterea transpositio in litteris ^ o 01I (praecipue o et ^) et in liquidal inprimis fieri soiet; eae enim sunt cu/mcra/SoAoi • uti grammatici aiunt, praeserlim dialectis inter se collatis , ut tfojjflgfr, Hebr. njD^^n; Xs^cor^ Cliald. Ssj ^U^ffra* men, Chald. NNn'^; ^ genuit, Zab. 4^n^ ll4,P«, ^ab. NTS^b. In lingua Syriaca ipsa a) ^nedia radicalis Olaf in Ethpeel cum praecedente littera trans- ponitur (0. 74.), ut «.a^^lZ? P^o «^I^Zl^ /TiaZ^ affectus fuit^ a ferbo «j»^^. Praetcrea b) quaedam verba transpositionem patiuntur, ut ^i^oi curre^ a w^oi» cucurrit^ alia. §. 37. Occultantur litttrat. 1) Singulare mutationis genus in eo positum , ut consonae quaedam, ple* rumque vocali destitutae, quamvis scrihanlur, tamen neque in loquendo neque in recitando audiantur. Cuius rei indicandae caussa a librariis accuratius scri- bentibus signum aliquod , linea scilicet occuhans sub llttera reticenda ponitur (§. 90.) 9 illas vero consonas, quae taii modo scriptae non pronuntiantur, occul^ iari grammatici dicunt^ in Syriaca sermone ]iQoj,\^ }Iq^} \. e. litterae furti^ sire 4f «7- Oeeultantur litterae. 127 s > :^j^^? iZoZI litterae furthae , aut ^^ W ^^cL^ ^? iZozf Utterae quae scribuuturf fd non leguntur. Annot. In reliquii dhilectis, Arabica ^cxcepta , litterae assimilatione excidunt; in Sy- iaca non item. . Discrimen igitur &oc inierest, quod.Syri ad derivationem scribendo ex- rimendam, litteras eas retinere neque tamen pronuntiare, Hebraei vero aliiqae Semitae ilibus Ittteris sublatis sequentem dupliciter efferre soleant. q) Plerumque eao Htterae» quae in pronuntiatione facile negliguntur, sci- cet ? et oi, occultantur. a) OU{f irUtale hisce in ▼ocibns: ^ * nj?^ cognatus^ legas ch']on; \laxl^\ cognatio; ^f^f^ .aUuSf ^A^) et quae ab illis derivantur Ufju? et \Jji^\ultimuSf ^'^? et A^ixj^?^ postremo; «jkj? homo eiusque derivata plura cet; in pronomine {j? , quoties verbi substantivi loco ponitur aut cum Part. coniungitur ($. 49.), ut ?j?^ ?v4 video, \j\^ ?j\ ego sum. Huc pertinent nomina Graecat quae in Syriaca lingua interdum ab ini- tio vocis litteram ? assumunt ({}. sa, 1.); quod Olaf, cum vocalem noh accipit, occultatur quamvis linea occultans non subiiciatur, ut laaaJ£D? stukse^ aroix^ia, fjloa? k^sono j ^6V09* fa) He praedpue in sequentibus voculis : a) In pronominibus separatis oa\ ille et ^ itla aut pro verbo substanfivo aut pleo- nastice positis, quae vocalem suam ad praecedentem vocem, vocali in fine desti- tutam remittunt , ut 001 ^!^ laitu (non est), jji ^ mani (quaenam est ?)• Am- bae igitor voces in pronuntiatione coalescunt, sed et in scribendo vocalis prono- minis in fine vocis praecedentis ponitur. ut 001 ..ifmn besr']u (caro mea est). Quodsi voci praecedcnti vocalis in fine est, pronominum illorum Waw et Jud, vocali abiecta , cum vocali praecedentis vocit^ diphthongescunt 1 ut 001 \mo k^scheu (durum est), ^ ??ai hodoi (haec est), ita tamen, ut o finale praecedentis vocis ante 001 mutetur in a ($. 56, 5. c), ut 001 Ul enau (ego sum) pro coi p^f 001 ?f caa hesrau (caro est). Hinc fit , ut et in scribendo litterae illae, quae in pronuntian- do, omnino negligant^r, vocesque saepe prorsus in unam coniungantur , ut ooj. aicau (ubinam est ?) pro 001 \:iJi^ j oioi honau {hic t. hoc est) pro oc; U^ fi) In pronomine eiusdem personae masc. nominii verbique suffizo He occultatur, ut ^^jial] abui (pater eius), ^jpo^^A idau (manut eius), «.joufO JkVoi (vocavit illum), \ afkui (eiicite illum). \ <« / f \, 128 Lib. I. Cap. II. Proprietates atque mutationes litterarum; sylldhae atque tonus. « y) In verbo Jooi fuit^ quotici vel auxiliare cst formando Imperfecto et Pluiquamper- fectoJJ^, 49.). vel rcdundat, ut fooi \\5o kotel vo (occidebat) , . looi^ v h'vo am (fuit mecum). £tiam in verbo ^.aail jabh (dedit) pro «x^ou He occultatnr. S) In nominibus propriis aliunde rcceptis He pro spiritn aspero positum OQCuItatnrt ut s^oaij rumiy *Pcufii;, )^?oou Judaei pro la?ooia ab aliis usurpato. Annot. In nonullis vocalibus, quibus PFnw geminum est, et nbi alterum servandae originis caussa scriptum a Syris non pronuntiatur, multi grammatici hoc occultari dicunt, uti in vocibus \L\o^m promissio ^ )^;oa# notificatio ^ X^ocxa cunctatio a coni. Schafel verbo- rum )^I (fassus est), v^gi (scivit) et pj( (cunctatut est) derivatis; sed rectius Waw htc otiari dixerint, cum nusquam linea occultans Waw illi superponatur. Cfr. $. 39, sr. . 5) Occultationem deinde sube^^nt litterae^ quae bis scribuntur adderivatio- nem orthographia significandum , itaque a) In nominibus mediae radicalis geminatae, prior ex illis littcris gcminis in pronnntia- tione negligitur, ut |lSV|Vo mamlo (loquela) , Ui^ (acervus) , Jli^j^(fluctuf) , \*msA (manna) , ^>.\SZ;::4 (obumbrantes), ^ > vn Vi< (populi). b) Huc etiam pertinet, si leniorcm litteram Dolath vacuam durior quidem sed cognata excipit littera Tau; tum enim illa occultatur, banc vero nonnulli in pjonuntiatione duplicant»), ut )4jJ chatto (novus), )i^ itto (ccclesia); nos Amiram sequentes voces illas chato et ito pronuntiamus. Annot. In fem. \i^^^ ch*dhato (nova) Dolath distinguendi caussa effertur. 4) Quae in Hebraico sermone assimilationem frequentissime subeunt litte*> rae, easdem in Syriaco saepius occultari invenimus, scilicet tt et # . Itaque* a) Lomad verbi \ii')^ ahiit, quoties ex analogia vocali uti debet, raedia autem radicalis vacuQL cst, ad hanc remittit focalem suam atque occultatur, ut ii^j? prp a\'^ ^oli^ljj (abibunt) pro ^di^^ijj . Quando vero prodesse significat, occuhatibnem non admittit. b) Nun in pronomin. a. pers. t^Jf^ ^f tu; ^oAjf , ^jf vos; in muhis nominibut, ut ]U^yemta, }i^x^^ urbs, iix-A© navis, \S^a^ inops, Y^Cii^s^potens , lisjf amus, latus. 1) Assejnan. Bibl. Oritnt. T. III. P. 11. p. 579. ] Gfr. $. 17, 1. Anoot. i. ' ' 5> •8. CiBfnscnarum Aphaerests, Corftr^etip^ Apocope. ' f^ t>S > ti et huc pro «^^* Hoc .interdum, sij quaepraeceditlittera, vocali destituta est, sequentibus accidit litteris : a) Olaff quo nulla consona lenius sonat, inprimis prim. radicalis pon ) praeibrm. Fm. Feal et Pael semper, post reliqua vero praeformativa ^ Fut. et Part. earnndem coniugg. aliquando excidit, ut \iaa|^ edam pro \1qs)[, *r\y> pro %a1^)^ docens. Sic 0\hi etiam pcr crasin sive duarum vocum contractionem excidit, ut ^ etiamsi pro f ^i . Quam rem apud Zabios quoque saepius deprebendimut itSNOnrS pro KDKOpy «S non prostravit se (Cod. Vimar. foL 4. a. lin. 6.). b) Litterae quiescentes Waw et Jud, praecipue ia verbis mediae quietcemit, m >XiX))* pro xuoo) stare fecit, (dui^pro Uj^ vivere, W P^^ Ua*? vivam. c) Litterae liquidae -Lomad, Nun «t HiJcik, ut 1^^*^^'« P«> ^^rS^» l^^fs'*^'*^"^ pro i^sjK^ f^au" pro )^jL»^i/i>» ia cuius vero exempli Plur. Nun aervatvr, quia ibi vataU utitur iJL»cL. |^'qclNq scaturigo pro ):iacj:^^ \^lumbus, cll. Chald. K%-}fl; 130 Lib. I. Cap* IL . ProprjiitaUs atque mutationes litterarum; syHa^baa atqua tohue. m ffjiAQO fertilis prp j^^k^. In. , ex9iic^^ Syrii^pa civitat^ ^o^^^^^ ^^ ^^ aUae qf^* qae litterae xnaiore cuxn licenti^ abiiciuntur» nt^ \^ et |^V^ balneum^ {jM^j^bdqo Constantifsus. d) Pxaecipae in quadrilitterit a verbb. "^ et q^ derivatis, quoruoi a radicalis ezcidit, ut {^kioi pro |:l>loi motus; ita etiam I^j^^dj^os Jormiea pro j ^v/^^w T^ . e) Litterarum 6i> ^Qi^f ^nj^ruiTi in verbis ''^ , ubi Hebraei et Chaldaei per Dageseh forte compensanty Syri unam abiiciunt, ut «^i comminuit pro -^ ^y; k> j^ * pro loi-AiJ praedabitun In nominibus, quae a talibus verbis derivantur, idem facere licet» e. c. |v£^ populus pro ?^^^^ Flur. (lo^ populi; ^ nidus. Olaf vero bif potitom ab hac regula ezcipiendum. f) Tauy si iiulla vocali gaudet, ante Tau in empbatico femininorum statu Si]ig«.abiici* tur, ut ]L^^ nova pro | V^ u In passivis vero coniugg. <£xio 7\iu concnrrenua scribi solent, ut yual/H positus est^ at tertio Z accedente praeformativi tcOicet Fut. y unum eornm abiici solet; ergo y^^lLefferas te pro yi^yUL. Attamen eicnbi Tau 1 radicalis est, vel tribus concurrentibus servatur radicis et significationia indi- ca&dae gratia , ut ^^\riU^ eonfidebis (fem.). g) Cheth in voce^i^ nos^ si Praesenti formando adhibetur , cum non audiatur (0. aj^ 4. Annot.) , per crasixi saepe excidit , ut ^^tyV^V pro ^ ^^Vi ascendimus (Kirsch* Chrest. Sjr. p. 99. lin. 6.}; ^^j^^^cio pro -Lm ^x^fo^ indicamus (ibid. lin. 7.). 5) In iine denique vocis consonantium abiectio^ sive litterarum iqvocope, rarius accidit : a) Nun in statu constructo Plur. (jj. ga.) sicuti apud Hebraeos D abiicitur ^1:004 diof^ in stat conitr. ^a^qJI. b) LitteraiB quiescibiles» cum interdnm otiantes non audiantur ((. 39, a.)» per apocopMi abiiciuntur, ut Waw et Jud in 3 Plur. Praet.; itaque Jol^^t: iverunt fures ^xo oVvj r^ ;!?tfp^erM/ir pro ,.N> c) In verbis ' V, si Pluralis terminatio accedit , 5 radicalis saepius excidit , ut detexerunt pro Qu^iL. d) Hebraeorum terminatio m apud Syros, Tau apocopato, in ^ transit', ut q ^ V y^ regnum^ Hebr. n^^^C),. Ajpocopen veram hic locum habere docet coniunctio taUum nominum cum suffixis, in qua illnd Tau redit; e. c. ai^aJL.xuL:o acceptio €iu$f ^^oa^hU) regnum nostrum. - ' $. sg. Consonarum Prosthesis, Bpenthesis, Parttgoge. \^\ §• «9- ConsQharunt: 'ProMthtsis f Ep$nth€sit ^ ^Paragcgt» Multo rarius iieri solet, ut euphoniae et facilitatis caussa in voolbtis fonxian* dih consonae ab initio et in fine apponantur aut medfae voci inserdntur; inprimis Olaf cam reiiquis quiescibilibus p He et Nun huic rei inserviunt. ^ i) Apud Syros prosthesis sive additip ab initip vocia littera Olaf fieci solet, inprimis a) ia vocabuUf illisy quae a doabus coiuonis incip^ont,. quia Syri duas in syllabae principio consonas non niii difiiciUixne efierunt; ut ^^cL;»} sicut pro ^fL^^ yC /J bibit pro ^Asj ytoJl invenit pro ^aa. b) f prostheticum adhibetur deinde in vocibus iis, quae a Jud quiescente incipiunt, ut ' t^ maniis pro f^ , \ ^ <^ ^f dies pro f v^ ^ > . * Sic etiam in iis , quae Graecae linguae originem debent, ut ^AVo^^aaul «iVoywyiJ, v*aJ s/x^» (1X^*1 *lraXia. c) Maxime autem in nominibus exteris, quodsi sibilahs cum quadam alia consonante coniunctim primam syllabam constituit, Syri illo Olaf prosthetico utuntuTy ut ^fi^i ^tccSta, 'Iaocl^I ^nC*^f (y^j^^i ^^^yV^f iHJM[ 9(f)ai^t ^iob)^ ^£VOf. Interdum hoc t prostheticum rocalem non acdpit et .tum occultatur <(• a^, 9. a.) ut laaa^cst oroi^sia stukse legitur neglecto Olaf. Occurrunt vero nobis etiam exempla , in quibus Olaf prosthetice non additur, ita ut ex arbitrio scriptorum pendeat» litteram addere et non addere, ut «joDQjLSft^ Srs^^ovo; ')• a)i Ifitterae medla in voce insertio in Syriaco sermone haud raro accidit^i _ '■ • . praeter Jet raliquas* quiescentes^ ^ quoque et 01 hanc efCciunt Tocutn productib- nem I quam €peiu/iesm vocant« * a) I in multis nominibus verbornmque formis, praecipue ad geminationem , quam Syri non exprimunt (Q^ 17, i.) , compensandam. £xempla Ula, cum | jbi ii^ iTffoalem sixam remittat (0. 53, 1. a.) et quiescens fiat, in epenth^si Utterarum qi^escentium recensuimus (^ 53, 3. a et b.). i ' I • • b) o in aliquot nominibus (jraecis, propriis maxime, ubi quiescere illud aiunt (ft.33, 3.0«) c) ^, plane ut apud Chaldaeos tanquam Dagesch fortis compensatio in aiiit dialeelll usurpatiy interdum inseritur ((. 17, 4.), ita tamen ut lineam occnltantem sihi sahy ^' 1) Apud Rbbi^aeofl'qiiOque et reliqaoi* Semitas Ainctaaieiit. Ling. Airab. XtiIX.'p. t3.). Aliaf lit- >'a^ nUut Uttei^Ae proflUiefisy quia etiam im P«r- t^ «b iniitib YOfibui «ddfta^ llM p#b^MMlM «afum lingua obtiaet (do Smcx Gramniaire Arabe noa raferre licet , quia ad grammaticti^Aliie^ Part. L 89. p. 41« elL RmigmnmlUri lastitttt. ad pcrtiaent» at ai ia ^r^ crUiiii R A t32 Lifc* I- Cap. 11. Proprietates atque mutationts litterarumi syllabae atque tonusm stratam habeat (g. ao.)> neque legendo cxprimainr (§. 27, 4. b.), ut Ifi^i^ P^^ \lo^heros^ Hebr. nM ; iZfij/ femina, Hebr. rraffi^; /vj?' ^m, ^o£a?^ vo*» Hebr. ijlt et Ot?tt. AUquot verba^ ia qpibus Graeci uno v utuntur, apud S^rrot Tecepta hanc litteram geminant , ut uDOpkiacD avvo^os cet. d) 01 in nominibus ex Graeca lingua acceptis et ab p incipientrbus nonnunquant pro spiritu aspero post litteram Ulam scribitur, sed occultatur (fi. «7, «• b. 3)," ut \*M^ooaif _ 00 ^^ ^k 0^m^ P ^Viiix}); {joaoif &§§a/iwv; in aliis vero vocibus, ut aco?©» TdSoy; ^?-*>5^ ^yyiov, ■ -^ non ponitur. Seqnior Sjriasmus in compositis derivationis exprimendae- canssa, 01 pro spiritu aspero- vocibus inserit, ut uD0?aLia£D ouvoSo^* 5) Paragoge sive litterae cuiusdam additio in fine vocum raro tantum adhi- Betur^ praecipue vero^ in 1 et 5 Pl* Praet., ut x^^ fecerunt ^ ^^\^, iixerimt (f.),^ii^i[ abivimus. Zabii in Imper^ quoque illa ntantux Paragoge, ut ^o\^ videte, ^ estote^ ^oXootf ^audite. -. Praeter ea apud Syirospauca tantum huius. rei exJBmpTa reperies, ur^jdy H»bl:. T\)n\ Pharao; ^^sSj^j Hebc nto^ Salomo^ §• 5^' JCri tt«ra« ^ufluraZcx.- Litterae ?, oi, wa, ^ ex gutlure quasi protruduntur et propter banc ipsarani ^Hgus^n^ singularem, in muUis Semiticae linguae dialectis' sunt qiiWufdani in« signes proprietatibusy quac inprimis vqcalium mutationem spectanti In Syriact vero dialecto a ceteris litterarum classibus haud multum diiTerunt, quia Syri ii«- que Dagesch forle neque Scheva compositum neqMe vorales furtivas adhibenti ' quibus discrimen inter guttnrales et reliquas litleras in Ilebraico sermone con^ stituitur. Hoc igitur loco de gmtuTalibus haiec tamnm sunt tenenua: 1) Gutiurales vot^ali a facillim:? et optiiue efTefuntur , quia quF cum ha» litu coniunctus est oris hiatus, hanc ipse etlert vocalem; sylFaba igitur^ praeci- pue vocis ultitna', cui gulturalis iiiest, non alia cum vocali melius quam cum Pethoeho effertur, nisi natura ilirus vocali.c, quacum «^yllaba exprimitur, fauie mutationl repugnat (§. 5^» 5« h.), ut . ■*> V^ servienSf pro •^**^* ^K impie jttf^ pro ^l' Proclivitas illa litterarum gutturalium ad vocalem a inprimis in fiiM ▼ocum cernitnp et aUbi^ ubi ex aoalogia vacuam litteram ex^ctaveris, nt ij^s^ prd ^* pastores. . ^ I » . ■ ' ' '*S* S^« Littsrme ^uie$centes^ 133 .•2) Quod .quidfin guUUralibus propriumi^sM diximut\% id etiam in.liueram Biseh 4edU..ad;iUad)JiUeraiS proxime^accedeAtem.^ amat- eiiimw Vocalem Pethoeho 'eanderhqtte 'Todlli^ mutationem ac ill&e, ' lit |io|* dicens^ prb i^i ^ri misii^ pro Jrf. Nec taibeh liae leget perpetao a SyrU obsexTantur; obTia enim siint mttlta exempla 'Imia* generif / uii'iit^ prb''fkLaA aequalis. ' •^••■- **••••_ \\-t\ .» •• Littgrae qui^setnttt. . i) Litterae quiescibiles l^ o et ^, uti apud Hebraeos s), ita etiam apud Syros et ccnsonarumt^^t Tociilitim ' i4 Qiserii h^« "OHiiua* {. 14/ i/ ' 134 Li^* I* C^P' -^^* PrQprietafes atque mutaliQnes Utterarum; sylldbae atque tanuim ' Annot. Quodsl ^| aliatqcie voees cuxn Olaf initiali sine vocali •cirfptafvtile*, ne hoe adversui hanb Tegulam facere putes; in illa enim voce ceterisque hdiua ■ geneirli Olaf in pronuatiatione prorsus praetermittitur sive occultatur ((}• »7, s. a.) et accuratiot cqm Unam occultante scribitur (J(. 20, a et 4.). 5) Quo^id IVaiJO et Jud dialectus Syriaca, uti Chaldaica et Hebraica, accutata esse solet, cum o in vocalibus o et u tantum et.^ in,< et i tantpum ^jui^cere; |ia* tialur; I vero in his tribus dialectis non, uti in Arabica, certae vocaliuin dassi odstringitur, sed in quavis vocali longa quiescere potest, attamen in variis vo* calis a 5peciebus y fere nusquam ^lia quiescit littera, nisi Olaf (§. is, i.). 4) Cum u apud Syros rnoUius (§. 13. Annol. 6) et saepius uti Olaf pronua* tietur (§• ai, 4.)» interdum etiam similiter tractari aclitteram^quiiea^ibilein iam Tidimus (§. 12» a. Anzrat. 4.)^.nequit igitur ab initio vocia sine Tocali poniy ftiiod lihea subiiecta indicatur (§. 21 , 4.)^ itaque ?oi\ meminil^ pro foj;^ uti V^* ^dit pro ^J , ^_^ profuit , 5oi> lascivus fuit. De 01 in Syriaco termone semper mobili serioribus tAmen temporibus in s et lu qnietcento.* icidt • '" .. . «..■'•' §. 18, 8. Aimot. 5* ' 1. .7 ■ ■ • V • m Litttrat, otiantur. Antequam ad mutationes progrediamur, quas litterae quiesceBtet^ aubeunty necesse est, ut easdem litteras alio respectu animadvertamus. Multa/enita: ia- veniuntur exempla, in quibus litterae illae post litteram vocali deatkutMkraut aliam quiescentem efferri nequeuht et orthographiae aut etymblogiae gratia aCri* buntur: tunc otiari dicuntur. Litterae vero utraeque, qnae quiescunt et efaey quae otiantur^ in loquendo non audiuntur^ interest tamen hoc inter ^iiief^m et otiumf ut quiescenles praecedentis Tocalis sonum. induant, quasi rojC^JleKeilty inque vocalis sonum recipiantur^ otiantes contra plane non audiantur..-n^nfl.iij[j> audito vocalis sono« Ab occultantibus utrasque diversas esse j sup^a monuiinus (§• ao,a. et 27, !.)• Quae occultantur^ pronuntiari facile possent/ ut ?icuu (fortia) posset legi ganboro , sed usus loquendi postulat^ ut littera occultanda in pro» nuntiatione negligatur, 6t in exemplb allato gaboro legatur; quaevero otian* ^tur liiferae , pronuntiari non possriint^^ ut appiiirebit ei^ sliigulls /quae ^aJIaturi sumus, exemplis. Oliatur igitur :?■•'• j l 5 ..,'"' - : d r ( ^ .* ti j 1) Olaf in pronominibus ^^{ et ^U^i Participio adiectis PYMi€tRU"JSfm mandi caurta (§. 4^.), ut- ''ullimo'«tiain Tbcid praecedentis Ntm non auditb. Tnterduih etidm quiescentiuttrifaufationibud (§.'559 !• a.) ef&citur','iii01^f otfetur} sicuti in vbci-** bii^* ll^*W tcerftum), ^i^tQmo [foedatus). ^ . ... r^ 2) IVaw in terminatioae verborum, vocali nuUa praecedente^ \it oi^s^Sp fi*ial (iaterfecerunt) , ri\n^ h'tul (interficite). Hoc autem Waw otiosum saepe omittit%iP' et prortoa abiicitur (§. ^^ 5« b.). 'Otiatur Waw etiam in nonnulHs^ nominibus pbst aliud Waw in u ^uiescens (§. 37, d. b« A.nnot.), ut Uiocis schudojo (promissio)*! (^Tloa» schudoo (indicatio), Ih^^ schuchoro (cunctatio) ')• 3) Jud quoque a) in terminationibus verborum saepissime otiatur, ut »«A!^4^ h'talt (interfecis^i I f.)^^ s^i^ ktal (interfeceirunti L), ^i \njX> lCtul (interfice, f.), %A< ? L ^ tehul (interficitet f.)* b) in pronominc^ u^f at (tu, f.) et in siiffiim ^y ^*^9 '•^^f %*n/ ,, ^jcno^ JjLk \ ut Ja2^ maJA (rex meus), k^^o^ pakdan (me visitasti), «d^si^y rochmech (amicus tuus, f.), %*im^ kthohhech (liber tuus, f.), ^all^ reghlaik (pedes tuae, f.), uevofouD sdhdau (testes eius), .jju6\f^ ktaltoi (interfecisti eum). c) in nonnuUiifP subst^ntivis etadverb^is, ut %*^4. ^^f^^Q^ (^^^0; ^^l cmath (quando?)| ^«^ schel (tranquiUitas) et in similibus nominibus tertiae Jud in statu absoluto fere non usitatis , quorum tamen status emphaticus (§. ga.), in quo solo obvia sunt, ad formam huius generis referendus, ut iJlS^ eiulatuSf U^ fletuSf U^ nox^ quae sine Olaf J^^ %^> «A^ con- cipienda videntun Annot* 1. In exemplis illis Waw et Jnd cum praecedente irocali u et i (fnrtivo sal- tem ac dimidiato tono) olim, ab antiqoit Aramaeist etie lecta, postea hanc vocalem in fine obsoleTifte atqao in pronuntiatione a Syris neglectamy tcribeiido tamen Waw et Jad expressa esse tam distinctionis , tum serrandae originis caassa, Michaelis uterque ^), uti nobis qaidein videtur, magna cnm prebabffitate ezistimarunt. In dialecto enim Arabioa formae buius generis (3^^ 9 ^jX^^^^Xc scribtmtar in fine sine vocali, sed in sermoae Tulgari ch^lij ch^li^ gh^U^ uti in Hebraica liitgaa na aliaqua, pronuntiantur '). Christi 1) Opitius fSynatin. p. 8.) Waw non otiari, 3) Chr. Bcned. in SyriAimo p. 9. et I. D. in ••d *niobiU etse putarit ; quod ctitn non probat^erit Gramnnt Sjriac. p. 59. «t ^ antiqnorum grammaticorum testimonia re- ' - s) FrmncH^^ dt Dontkuy. Graaunat. Arabic. pu^ent» Iklfam diiikdicare' nil moramur. Mauriun. p. 7$. dl. H'M £lf«- dit. *«yriac. praefat. • a et n. M. ft) Schola Syriac. p. S: sq. ^ r 5 '^» F- •• '. ' \ fi. 52- Litteraeotiantur. - 137 diversa ({^. s, 3.)« Nioiiuin igitur, hoc est, oihil probat baec argumentatio de timi- litudine utriusque dialecti desumta. d) Obiicientibuf denique*, in Syrorum tcriptis* illas litteras vocali dettitutas e%%^ , Leus^ denu$ yymultas alias syllahaSy reipondet, et voceSj quae noH punctantur ^ nihilomi" nus leguntur; illa autem exempla non punctarunt^ t/uia unusquisque facile ^per i et o per u potuit pronuntiare.** Bene quidem; ted Amira aliique gramoiatici e Syria ipta oriundi in illit cxemplit Jud et JVqw non tolum legendo non ezprim^nt» ted addunt etiam, illa non legenda t%%^ ^). Hunc in finem Ahraham Ecchellensis ^) ait : . ^f . ^A#)^ • %>SV^AlVO • ^a S ^l\ . ^ ift» \0UO t ,if f>iSu^ ]Jo ' | n/\ oA v>? loLa '^'^ ^ .U3i ■ n n s/ . ^ w^ .101 >if o iS .yjyn S •^Aj^f V, n \ ^^01 |g>o.ir.riO uA^I |.^?ro g-j^ f. y>, po„T? . n n ,1 p^ i .t >>Zo t.i >0| o fdo.fS^ . ^^ .t/N ji nyov ««.«^ - .>^r^/ n .,vi . ,.o*-\A^ 1^0 vr^ . ^oi^a y.*) .^-rS i* ^» «^^^» ^uotf^ scrihitur , non legitur in his : ethmol , menothmol , eschVkadh , ut' , emath , ^^ m ^i j personis (verhi) * ehhat at , obhdath, ebhadh honen^ tehedh hoi^ jebhedh at, ebhedh aten; et in prima et secunda persona Sing. /1 sufjixi Sing. et in iis quae Singulari similia^ ut kUobh^ machvothy kthobech^ machvothech. Hanc tententiam commendant etiam Earhebraei hac de re praecepta, quippe qui'®) haecce docet: • rcu 01 ,kn r> mol Uf^dCLAo • ?Q02>4 f4 ? a^i^S^ . ^^0 ..^SnLo '^fvvlo ^o/o • «if^ ^f ^ianSo i>V)Oo f^}o . ^ocnX «4&GDo( o]o )ia^# • ^^^^^'H r^ |jyOfr>^V;o • ^oskiS^o a£^ r^)o • ^ ^}' «^) 0)0 >Q^ o| . I^jk^v^ ?aosv ^ .V\r^ni.So ^aoi 001 . ^ w&q2 K3^? (Udo . ^tni\ ouso)? fOi )^.a^ i. c. Et feminae si imperas , in Imperativo addas Jud^ in pronuntidtione autem iUud non efferas^ sed quiescere illud sine; dic igitur: kum^ Vhhasch^ et tar^ tehh^ aghar^ e*marj ithar. Si vero^ quihus imperatur^ plures sunty quiescens Waw iis addas^ aut cum Waw etiam Nun , et dicas : alef et alfun. Similiter etiam in fem. si im- peras plurihus^ quiescens Jud iis addas^ et licet Jud etiam Nun adiungere; dices ergo: achvotho agar ^ et tehh^ fmoTf Vhhaschf ithar. Cui haec pertpicua non tatitfaciant » eum relegamut ad alia eiutdem Baxhebraei loca "], ubi loquitur: 8) Cfr. Amirat Gramm. Syriac p. t6. lo) QnaaL owtr. Cod. Gett. p. 97. tf. 9) Grtiiim. Syr. p. ^ u .. 9. "), «"««. ««r. Cod. Gott. p. tiS-iis. S I3g Lib. I. Cap* IL Proprietates atque mutationes litterarum; syllabae atqu^ tonMis, i. e. De eo quod aequet verbi Sing. et Plur. in prcnuntiatione nei/ue tamen in scriptione; et L e. 27^ ^Oy quod aequet verbi masc^ et fem, in pronuntiatione, neque vero in scriptura. De suffixo Jud Barhebraeas peculiarem regulam non attulit ; sed quae de afformatini monuit, illius suffixi pronuntiationem tatU definiunt; ne autem aliquid praetermisiste vi- deamur , aliut grammatici de eo praeeepta transcribere lubct. Ita enim Isaac Sciadren- sis ^^) expressis verbis refert inter litteras/quae scribuntur, neque tamen pronuntiantury Waw et Jud: o?aod * o^ y4 • |?ao9)2o ^? i.jjijL.A^^ > y I iy>. no • • . ^*^oi^ U^^ U o|o • « • • . vAog^» • ^a4» • vj?aa£ . ^^^ 7^1 ??^^^'? f4^? A^t «.^wxd i. e. ^aw non legitur in hisce: . . , \ et in formis Plur. Praet. et Imper. ut p*kadk, p'hudh Jud non legitur in hisce: . , . et in suff. nominiSy ut k^thobh^ saif, chabhr y tar\ et in formis Plur, fem. Praet. et Imper., ut p^kadh, p^kudh^ sch^bhaky sch*hhuk. Itaque ne Ambrosii quidem au- ctoritaSy qui Jud et Waw in suffixorum et afformativorum fine vocalis signo modo adiecto, modo praetermisso , semper pronuntiatur^^)^ contra illa testimonia aliquid valet. §• 53- Liiter arum quictcentium mutatio. Ea^ quae litteris quiescentibus propria sunt (§. 51.) ^ varias efficiunt muta- tionesy quae in omnium vocum praecipue in quorundam verborum irregularium flexiooe ,(Ve;:bi quiescentis^ §. 72 — 77.) maximi suht momenti. Hae autem'mu* tationes, etiam ad reliquas orationis partes pertinentes^ quietem^ permutationmnf epenthesin^ et elisionem complectuntur. i) Litterae quiescibiles molleni consonantis sonum amittunt, et in tipcateft recipiuntur^ inSyriaca lingua tirni.inprimis^ a) cum littera quiescibilis post litteram vacuam ponitur, ubi syllabae, ut nesch-alf l*iiio orirentur; tum enim transfert suam vocalem sub litteram vacuam, ut mV ^^dhom « 9. la) Oramm. ling. Sjriac, p. |u i. e. 11 sq* ^,tV>|T>)^praeter me; fol. 94. a. Qiot^ Quemmi dtf. 15) Introducl. in Chald. ling. §oU 97. a. Qai^Zfo vMmalaehu. «OlOaa^ Tuhauhi; fol. 97. B.^^OOU Me^i^ ibid. if. 6« 35* Litterarum quies^efitijifm mutMtiO' 139 wo ^ot\t Vihdhcm (Adamo); %^ nartt^al pro ^iU^ mtdii - 4»r (qiQMret) ; \^i tino proiiU fino (ficas); {o^Ha bur^cko pro. )u»9o)o b^urcho (ia via); 1^4^ bi-dho pro ^Lj^d b*i'^ho,(in mqnu), Deii^de b) Cam littera. qui^cibiUi in fine syllahae legitur et ex analogia Hebraicae dialecti cum Scheva esset notanda^ ut VJ^jl^ cognoscere pro V^^o^ ^•^r' f^^f^^ P'® •♦^^J!''!^; l^ojj^ dicere pro *^t3Mt3. Praecipue verd quieicit quiesdbilis, si non solum ipsa, sed etiam quae praecedit littera^ simul vocali destituta est, ut •Q^}jMi pro «al^UZ ZZ J^Siitfln pctetis; liOj-ji pro |io^ gaudiumf It-i-ji pro \br^\ i^^W"^) meretrix; UfXkJ^ chajutho pro Uo^ chajv^tho (bestia),; lisu^a^ ruZ/A:o pro tn^SiQ^ tulj*ko (in- •ignis). Sic etiam |AaC\* pro Ifiu^:^^ ^ a !■ * n "^ ^nMOO-^ p^o ^a-ux>^, yi/^a vestra; .ooi^^^ pro .oouA#io ZZ pn^n0o. »ori/J illorum; ix^j^ pro Hebr, ni^tJ /0/15. c) Olaf et Jud, cum in dictionis initio pro: Scheva semper habeant , et ((. 51, s.), hanc quoque vocalem» si littera vocali destituta prosthetice (Q, 29, i.) adiungitur, ad illam litteram vacuam remittunt atque quiescunt, ut ^lsl^io me-chal pro ^SioU^ m^echal (edere), loiSfcsO walo-ho pro fav!^o w^a-loho (et Deus); S 'zf «k • ■ - > ethi-ledh pro ^ ^/? eth-iledh (natus est); ,^s^b^o wi • thebh pro , rVS ,to w^ithehh (et sedit). d) Magna* Syroram libertaa in Htteraram ^ o t quiete inde quoque praecipue apparet, quod etiam tum , cnm dnae litterae huiaa generis concutrunt et prior mobilis sit necesse est , posterioris vocalis x^emittitur, ita at haec superflua fiat et otietur (fi. 3«. »• ^O» «^ %^ mo pro ft;^ /wVo (centMm);,|j/^ pro fl?i gramen; ILilx» pro # •«« e m ' T ]\md odium; lU^ pro )Ua parabola; Jixa pro | tm osores mei. 2) Contra/ctioDe ttali facta quiestibile& /ucZ et J^itui plerumque in fen^a quiescunt vocali. O/a/ vero ubique etiam media in dictione lilterae Tacuae, quam sequitur, suam tribuit vocalem et in illa, quaecunque fucrit, qpiespit, uti praeter exempla ia|cn allata in 0u41^ lith pro t^ji VUli (defatigatas suoi)$ ^} n (dolor) pro joIp, felo (cisterna) pro filo, laV (lupu^) pro lal;. Facillima est mutatio , si vocalis, quae iam ante contzactionem in syllaba erat, quie- scibili respondet; si vero quiescens Waw et Jad cum vocaljbus ad aliam classent pertinen- tibus concurrit, cum his diphthongos efiicere solet ($. la, 4.). NoDnunquam etiam littera ia vocali s«a quiescena rnrsua mobilis Teddittrr,' quod tunc fit, cum vocalem accipit, ut Uv^ machs^jo (aspectus) ttat. emph. a voce Iwm^, I ' Vi ■ \^^^A.^^^^^^^i 9^ ^^ P^^^* ^o^xa/von (preces);, a Sin^* ^i^ kori Pla£ kor-jon (trabes). s « 140 Lib, 1« Cap. IL Proprietates atque mutationes Utterdrum; sjrllabae aUfue tonus. 5) Cum plures litterarum quiescentium eidem vocalis ^c^o respotideanty hae saepius^ pronuatiatioae haud mutata, in scribendo invicem permutantur. a) ) et o* In coniugg. Afel et Schafel earumque passivis (a regulariter mutatixr fh Waw (9* 7^')f ut ab %} (comedit), \\so( pro ^% cibavit; VLaodZl^ pro ^uM^ cibatus est^ sic et ^zi et %c&s} pro ^U et \Sbl6#1 r In nominibus nonnallis {a commutator cum Waw, ut |^oq# cunctatio pro ?JHA»]a* a verbo fji?^, quo in exemplo eiosqne similibns Waw simul oliatur (0. 52, 2.)^ In aliis quoque vocibus haec commntatio • • , invenitur, ut p non et oik (Rom. 8> la). b) ) et ^ commutantur. a) In coniugg. Afel et Schafel'earumqae passivis {a interdum • traasit in Jud (g. ^s.), ut ^^f adduxit a verbo U) venit^ et in Afel Indaizante ^vo^, Hebr. r^^^^. credidity a verbo |Dfij.. Similiter ia nonnullis nominibaty at \jL} , Hebr. tz^k*i, caput. fi) ]^ in Pael et Ethpaal cum Jud permutatur, ut n{^ polluit et .r^'fc/\flp}^ pollutus est a «^lfo^ immundus Juit; frequentissime vero y) ytraas- it in Jud , ut ^-j^ pro {^^1 gavisus est ; ^i purum reddidit a ^)? purus Juit. Idem fit * w S) ante termiaatioaem emphaticam (g. ga.), vel femininam |' (J. 83-) » nt ii fJLso' fit emphat. Jjfcjio dominus , a lcw tf Z^c/ii^ , J^a\ ^/tfcr/z. c) oet |. Media radical. o transit in } in Pait. Peal Sing. m. , ut ^ofo pre ycxiq stans. d) o et ^. Q2I. transit in Jud a) plerumque in coniugg. Pael et Ethpaal, ut y^*i^ pro 'x>:^D stabilivit, .5n et^^ioli jrtfnr^x (Plur. m. et f.), pro Kixio^ ^^QD et ^oo. e) « et I. ^ Post praeformativa luf. et Fut. Peal cum Olaf commatatur, ut S}^ pro yiL^io parere; ,^li^U pro I\i/ paries (f.) a verbo AJ. i) ^ et o. Jud regulariter traasit in Waw a) in coniugg. Afcl et Schafel earamqne paasivis, ut ^cf^ gentravit, ^o^ generatus est pro ^[ et ^4i?\ ^ verbo ^21 peperit,^i(^ nuntiavit^ ti|o6#f intellexit jJro tt'.4# et \jj[«4«?* a verbo ^l scivit. fi) in nomiaibus quibusdam derivativis, ut toiaaaio donum a ,joail dedit; ^ooio onus a verbo ^ici* '^^ coniug. Afel duxit; ?yii,aio partus a verbo yiL'. Sic in nominibni Uio^ indicatio et {aVoa# promissio, ubi Waw simul otiaiur (fi. 3«, a.)» « verbit Vl^ et )^ derivatis. FermuUtiontt qiiiesoibiliain, quatojiiu consonantittm vices gevont et cttm aliis litltria c^'- mutationem subeunt, videas $. «5, 4. c. et 5. c. d. ^ S* 53« Litterarumquiestentium mutatio. Ui 4) Quiescentes litterae cum non audiantur, sed vocalem tantum.producere floleant, interduoi hanc ob caussam etiam vocibus inseruntur iis ^ quarum radici HOQ iner.9nt. Itaque ' a) Olaf multis verbis inseritur, quae in Chaldaica dlalecto littera quadam geminanda' utuntur, signo vero dupUcdtionis lublato litterae geminandae litteram M geminationit loco postponu^it (0. 17, 4.), ut ^jg>.V>y MichaeL Chrestomath. pag. 99. ed. 1. pro ^.sa^ acceptiot Chald. si^t). sive 2^0 O; }4isi^ libray ibid. pag. 105. pro t/jm^o , b) Idem Olaf in voce j^^ mercator ali&s }^ scripta inseritur; oi^ ^\l taedebit eum alids cTi^ tU^i «-4^1^ displicuit^ Marc. 14, 4. a verbo «^lo. Quibus in verbis iisque similibus ex magua formae similitudine cum verbb. "\^ ii^ scribendi ratio cxoxta esse videtur , quam praecipue pliura nomina a Verbis "w^ derivata sequuntur , ut Ui}^, id quod Ja^ fama; ^La)^ orbis terrarum^ cfr. Srn. In carminibus nonnullae voces metri caussa } in e quiescens in principio post ^, 7j o et \^ serviles accipiunt: ]^ sexy }^i scheda^ syngrapha^ l^^ Jortasse\ uti ^J^ in sex apud Ephraemum '). ~ ^ , Graecae voces in Syriacum sermonem translatae ad a exprimendum litteram Olaf quie- scentem accipiunt, ut LlivU rayixay lisit Sa^Pvyf^ }iV}j.vo ixsraXXa 1 Macc. 8« 3* UU^^' SoyfjLara Assem. T. I. p. 166. ; in meUori quidem et antiquo Syriasmo rarius , in sequiore vero persaepe ctiam pro ai ut 1^]jd Kai^of, }Um Ki(f>aXaia; praedpue pro terminatione Flur. ai, ut \>^ti r^iiaif i^oi vavrai. Olaf ponitur etiam pro t, ut ui>o}f£ao KiyXi^^^^ Act. 18» ^8* c) Waw et Jud in nominibut exteris scribendis, propriis mazime persaepe ut matres lectionis ponuntur pro o et i, ut mri.\.|yr>ft Kopv^Aio^, usaj9/: Sqqvos , ^jsot^f^fu^ ,2« irT//ii09 , vel acaAaii 'A^jjvay. Simili modo ai quiescens in sequioxe Syriasmo pro Graeco £ derivationis exprin^endae stndio ponitur, ut }9a^a£)gi2ia) airsKOvAarwga , ^o^oi^^ol^oi llroAe^aiOSf uBo}ai^oil Zf* pBialos- d) In nonnullis noninibus, etiam particulis, Jud praecedent^ Pethocho, in statu vero em- phatico in syllabam l^ commutatum, per paragogen adiicitur, ut } 'fnnm equus^ Hebr. 0^0 ^), o^ et ^ii^ xi. e) Waw quiescens assumunt nomina nonnuUa ante suSira, ut ^q^( pater noster ab ^f, i) Cfr. Amirat Gramm. Syr. p. 37 — 18? fui^dere« qya adiecu Sjri fiiiguiit nomina abstra- i) Cum bac syllaba auctrice noli «liam con- ctr; vld. y 87 ct 89. , 142 Lib. I. Cap. II. Proprietatet atque mutationes litterarum; sjrliabae mtque tonus. ^/xHi frater tuus ab \J\ et «/jncT:^ socer eius a ^Om. Idem apud Zabios valet de his nominibus. 5) Interdum vero eandem ob caussam quiescentes, etiamsi in radice sint datae, prorsus excidunt^ quod accidit a) litterae Olaf in voce oiia. ^U taedehit eum Luc. 18, 1. Act. g, 38. pro ^\L tw .UoZ a verbo Mo taedet. Etiam prima radicalis in verbo flectendo excidit aut certe ezcidere potest (0. 72.) , ut «^i^ pro ..siJ^Uo et boc pro , ^\\qd pro >oa!D stetit y )or\)o stare pro ^oaoS^. Quando quiefcibiles tanquam consonae excidant docct $. aS, 9. a. b. et 5. b. II. Vo calium mutationes. §• 34- TJti in omnibus linguis, ita et in Syriacn vocaliuin mutationes ex quibusdam legibus iti cunctis orationis partibus similiter obseivatis naturaeque et ratioBi sinffularum vocaliuni corisentaneis fieri solenl; quae igiiur §. 15. allnta sunt, ne- cessarium huius. rei fundamentum conslituunt. Cum autem uon onrmes vocales mutari possint aut debeant, primum, quae prorsus nullam admittant mutalienem, deinde vero , quando et quomodo reliquae mutentur, explicaturi sum.us. Cuius rei caussa et in vocum incrementis et contractione vel diminutione, et in qui» busdam euphoniae praeceptis versatur} minus dialectorum vis huc pertinet, toni denique locus an apud Syros in vocalibus mutandis aliquid valuerit, non liqytet* §• 35- Voealesimpurae. Vocales invariabiles sive impuraef quae abiici aut cum aliis permutari lye* qneunt» sed manent, etiamsi vox litleris auctricibus incrementa capiat, hae. fere sunt: 1) VocaleS) quae in homogenea lectionis matre quiescunt (§• idj a»), ut $. 55- yoeales iiHpurae. |43 tLio interfectuSf Plur. tl^; foM parvUs ^ emph. Kci^t; UixiXD 5u2^5^tthtia> bdDojtfio jfi ie iy:75(> (propr. in . suhstantia sua)y wajlc^ rnalus, Ma^ maf^. Qua ih te nihil refert, etiamsi littera illa quiescibilis exciderit, ita ut vocalis implicite tantum in ea quiescere podsit, uti ^^ pro ^^ eripe noSj a fja eripe; «^ pro «^o^y honus^ empli, Uli . Sic Ulml^ a ^>nmV) pauper ; U'r^\ ab ^h^I_ a/zW. Excipias tamen o^ quod saepius breve est (Q. 15, 4.)* atque interdum abiicitdr, per- mutatur aut transponitur » quamvis fulcro, sine quo scribi nequit, utatur, ut in Fut. Peal ante ^, ^o et ^, ergo fooa^ visitabis (m.), ^\c^i visitabis (f.) pro ^iQoeZ;' similiter in nominibus ^ootl dies ^ emph. t^Jo-i; y«o^y emph. {0900 genu» Aliae quoque vocales, praeter o, in homojgenea quiescibili quiescentes, quamvis nen prorsus abiiciantur, interdum tamen cum aliis aut diphthongis permutantur, ut ^d^L ocu- lusy emph. \jl^^ f\^^ emph. }A-^ domus. 2) Abiici aut mutari quoquam modo nequeunt vocales illae, post quas ex analogia Hebraicae et Chaldaicae dialecti Dogesch forte poni debuissetj quamvis enim occidentalis S^riae incolae et sermo elegantior Dagesch forte non admit- tant (§. 17^ 1.), in hac tamen re dialectos cognatas sequuntur^ ut >c^ populus^ emph. lio^/ '-2^a/a, empli. t^^ (a radice -«iv^pro -«^aO; ^j emph. l^ mare; ^a^oj Plur. ^*ai,o, cfr. Chald. UT^]? sanctus. Immutari nequeunt etiam 5) Omnes in universum vocales in penultima syllaba simplici sive per vocalem terminata, ut ;2(, emph. fi^' locus ; y^j Plur. ^ici^ saecula; w-s^ multus^ ^Uy^ multi; fOa visitanSy Plur. f. ^oa, >4b post^ ^s>4^ post vos; fio? conver* satiOf Plur. ffcio?, ^ trahsy emph. f^afo, ^i^ tempuSf Plur. Tr^^> <^» myrias^ emph. f^ZoL). 4) Praeterea in ultima syllaba, cui maxime vocalium mutationes accidunt^ regulariter nonnisi o, saepe etiam u, impurae vocales putantur» ut ^? iudeXf Plur. Iju?, ^f^ tempuSf Plur. ^A, 90^' incola^ Plur. Iia^'. ^/inor. 1. C. B. ot J. D. Michaelis *) i etiam in nltima syllaba saepc impurum tMtt afierunt; cum vero in omnibus illorum exemplis vocalis i in Jud quiescat, hoc potius ad reg. 1. pertinet. Annot. d. Eam toea!^/ q^^ lud tt (Mkf vacuis tt dic6bmt iiitio iribnitor (Q. 5^» 1) €. B. Mik^U SfAtMi ^. is. et JR Jte Michagl Gramm. Syr. p. 77. 1 \ ^ I 144 Lib. I. Cnp* II. Proprietates atque mutationes litterarum; syllabae 'aUjue to^uM. s.) cum Opitio *) ct HezeJ*o ^) pro impura habeai, uti in ji^A pro nV peperit, ,^^^i parti^s est^ Ghebozo impurum e«t. Idem de^ vocali Rebozo valet in \\a[ edit^ pro Sdj^. Utrum vocalet has ob caussas impurae sint, nec ne, ex etymologia tantum et flexionft vocum, deinde vero ex comparatione quoque reliquarum dialectorum apparet. §. 36. Rcliifuaru^i vocalium mutationes {Abiectio, Transpo sitto^ Permutatio), Praeter illas vero vocales-impuras (§. 55.) Syris etiam variabiles sive puras esse^ iam significatum est (§.54-); quarum mutationes, cum fere omnes Syro- rum vocales ancipites sint (§. 15.), minus quam in Hebraica dialecto ad quanti^ tatem pertinent, sed in eo praecipue versautur, ut vocales 1) ahiiciantur ; 2) transponantar ; 5) pcrmutentur et 4) ubi nullae erant aut esse debuerant, assu^ mantur. l) Vocalium ahiectio apud Syros multo simplicior atque expeditiory quam apud Hebraeos. Nunquam vocalis syllabae penultimae, si haec simplex fuit (§• 57> 5O1 s®^ soldL ultima vocalis abiicitur, dammodo fuerit pur/i; sed ne haec quidem abiicitur, ubi /i^^era tantum , quae cum praecedenti syllaba coniungt potest, voci additiir, ut ^S^ occidic y oi^o, v-^l^, ^l^^^; sed tunc modo, ubi vera atque integra syllaha post eam in vocis fine constituitur, in syllahico igxtvit vocis incremento finali, ut f4> If» filius ; ^, I^Qa visitcms; y^^9 i^^^rex. Finis huius abiectionis in eo positus videtur, ne syllabarum numerus in vocibus nimis augeatur, neve oratio fiat impeditior. Attamen non semper abii- citur, quaecunque vocalis abiici potest^ praecipue in nonnuUis formis , uti in 5 Plur. Praet. et 2 Imp. fem. ^^*iJ;^o interfecerunt (fem.) a \i^, ^^.^j>o^ laudate (f.), a ^o# lauda; ^4^t subiectae estote! Ita inprimis vocalis manet, si illius Bb- iectione pronuntiatio fieret difficilior , ut in Imp. ante suffixa , ut ..jjujc^ fac Ulud a yC^, MOui^o( ciha eum; deinde sicubi tertia radicis littera in Verbis et Particulis ante suffixa vacua relinquitur, vocalis syllabae ultimae retinetur, ul ^j^o)'. perdamvos; ^^p post me; ^ooikSmo post illos; ^ccn^ adsequetur vos. ' 2) Transpositiones vocalium apud Syros praeter eam , quae a quiescibilibui Olaf et Jud usitata vocalis remissione efficitur (§. 35, 1. c), haece saepius inre- niuntur: a) In Imp. Peal Plur. m. ante suffixa, ut ^4ja!^^)a« tollite me, MOiaiiioa» audite eum a a) S^rriafm. p. it. S) Atufuelirl. htlub Spvacblelyr, p. 15^, S« S^* M.MifuarumpaedUuinmutationei(AbieciiOf TrampositiOf Permutatie). f^$ nSnn# et oUiUio» In Zabiorum dialecto ex hoc more in illa Imp. forma ctim suf- fijdf conioncta vocalem tranfponendi', nt oLiQi^a* eradicate eum ') » cuo^^) amate eum, ea exorta est scribendi ratio, «ecundam quam in Imp. sine sufCizis * vocalem ad primam radicalem crebro transponunt, nt uicoui /ludite ^). h) In nominibas quibuidam formae ^^y cum vox ita in fine crcicit, nt nova ibi oria- tur tyllaba, ut ^^ sanctitasy emph. Xstox^ pro \mo^\ y^r^y efnpb. {^ycio pro Ido^ genu , et in Plur. * ^j2y^ genua. Similiter In femininis Nominum quorun- dam ad formai iljiO et (J^o formatii^ ut 1x^6^ emph. (U^o gravida; %^j cmpb. I^j^k^ vitula. c) In nonnullii particulii compositii , ut ^Uo^ pro \\in,\ hucusque ; ^vj^ pro Jjbo^ i/j^u^ ^um; lic etiam in particulii ^ao contra et >o?ao ^nrf post praefixum Lomad, V>oo^, >0fOa^, nisi Beih et Dolath vocalem suam, *cilicet amitiit, ut ^.V<^fv^\ contra me^ led v^rt^V contra nos. d) In verbo ^\\ahiitf quotiet media xadicalii vacua eise debet, ultima Lomad ad eam remittit vocalem, et ipia occultatur ($. 27, 4. a.)» nt ti^i\ eseth pro ^f? cs-leth (abil), ^aii^ilj^ nisitn pro .o^iIj nis-lun (abibunt). e) Pronomina separata ooi et «joi pro verbo substantivoxaut pleonastice poiita» vocalem suam ad praecedentem vocem, li haec in fine vacna eit, remittunt (0. 87, s. b.)f et He occultant, ut ccnCU^. pro 001 Aa^ non est^ ^ ^ pro ^oi ^ 9uaenam est? Annot. 1. Quodsi vocalis quacdam flexione traniponitur , neque eadem eit, quae pri* mitus vocibus inerat; illa, qua principio vocei utebantur, v5caUs redit, ut {^stcD Uber^ a aao pro ^A0- Quae regula in formii segolatis ($. 95. 96.) , quai dicunt , praecipue tenenda. Annot, s. Plurei vocalinm tranipositiones facillime dialectorum comparatione explicari possunt, ex quarum numero, ut rem uno tantum cxemplo illustrem, haec mcmoratu digna: in Hebraica lingua Imp. cum sufiixii coniunctus eodem modo ac in Syriaca vocalem re- trahit, Vop^ interfice ^ sed ^^.Si:;^ interficias me ^). 3) Permutantur praeterea vocales plerumque ex regulis satis certisj qua de re haec inprimis notanda videntur: a) Rehozo praeformativorum Infi et Fut. Peal in lyllaba limplici fit Chebozo (0. 79. 1) Liher Adami ed« Norberg. T. I. 84* fia* >iu<' paisim delibavit in librii luii grammaticii, a) laher Adami T. L p. 40. fin. unde ad eum relegamut , li quii accuratiui com« * S) Quae hic et alias obveniunt Sjriacae ct parationem iiutituere voluerit. eoguatarum dialectorum limUitudinei , iam G#/«- % 146 Lib. I Ctp. U. Proprietates atque mutationes litterarum; syllabae atifU^ tonus» 73-) I ^t f^Uo dieere pro fioUo, J^i^ parere^ \Z} pro \1m\ vivam; VlU abibit. Caussa huius rei in eo posita, quod i Syris longius erat, qaam e ($. 13« u-)- b) Rebozo creberrime et Ezozo aliquando ante gutturales et Risch^ syllabam finientet, in Pethocho transit (J. 50, 1. ».), tit J^ pro J*i mi«r; jicf pro liof dicens; ^ pro ui>f zmpi> ..j a jvn%rj sapientia, Non mirum cst, cum Sekofo a multis Sjiit ut • pronuntietur (g. 11. III. Annot. 6.) *). De mutationc litterarum ) et Z in his ezemplif cfr. $. S5, 5. c. Similiter Sekofo stat. empl;i. ante ooi (est) cum Pethocho commutatur, ut cum Waw diphthongescere possit (Q. 27, fi. b.), ut ooi?ffiBO besrau pro cc7i ?j'^^ c^rro ^jl; oaoi pro ocn{jai et hoc pro 001 |joi hoe est. • d) Aliquot vocales cum quiescibili littera coniunctae, praecipue e et i in Jud quiescen- tes, Tocum incremento Hnali cum quiescibili in diphthongum contrahuntur , tit Iaji^ ab ^jji oculusi IAjlO a A^ domus, }A^^\r^l\r, perfecta (0. 37, &.). Anriot. Uti in quaque lingua dialectorum omnium diversitas» ita ea quoqiie» quM Syriacac et reliquis Scmiticae linguae dialectis inest, praecipue in vocalium permutatione versatur ; itaque haud inutile videtur, Syriacum sermonem ccrte cum Hebraeo hac in re comparare. 1) Ubi aiiae Semitarum dialecti vocali u, ibi Syri plerumque vocali o utantur, st UlyD sanctus, Chald. «tti^p,; >off, Hebr. Ditj; >o>Y, Cn»: a) Pro Cholem Hebraeorum ct Chaldaeorum apud Syros diphthongus au usurpatuty «t HO^r et tca* dies, ^TidSq. et ^:iriV^ re^-w eius. Kamez- Chatuph et Kibbuz Hebraeo- rum Syri vocali Ezozo reddunt, ut ^anjj oblatio, Uojio, «^Jn et }|^f ira\ «>Tp et iJkio sanctitas; SS) et \5o omnis; **^P,« et \ii/^o? interficiam, 5) Pro Chirek parvo Ilebracorum et Chaldacorum Syri plerumque Rebozo habent, al ]V et ^ ex; pro T^ere Hcbraeorum et Ciiuldaeorum Syri saepius Chebozo ponont, ut nto:;. et axjui. . Altcrarn i^^itur dialcctum vocales simplices, diphthongos alteram amare et subttitveit apparct, quac rcs etiam in diversissimis nosrrae veruaculae dialcctis obvia e^t. 4^ ITiinc in fiiiciii ait Barhebra^^iis (Gramm. xJJK ^^ \^\. Am ^l^ mntr. Ood. Gott p. 8) de pTonuutxatioue Svroriini ■• » / ^ • . ^ . 1- ^ ,-.. r>i..i^»^^*...«. ' '• *• Petnoiho et Stkojo m lingua eQfum nU Mf* orivutHiiitin Sive Oiaidaeorum : ^ m *^ "^" "^ -v f * T - • . ' » ferunt. • . • rj S* 37* f^ocalpt ad$umuntur. 147 ' . . . §•• 37. ■ V o c a l € s adsumuntur. Praeter breves vocales illas, quas Jud et Wavv ab inilio vocum vacua (§. 51, O.) et U ante 01 (§. 51, 4.) accipiunt, in duarum consonantium concursu^ cum con- fionantes a Syris non eadem oris volubilitate^ qua a nobis , efferantur, vocalis assunrritur. Haec vero regula ita accuratius dennitur: 1) Cum duae liiterae vocali destitutae ab initio vocis aut in alicuius syllabae principio concurrant^ ita ut tertia demum consonans vocali utatur, prima cor^ sonans vocalem accipiat neccsse est. Vocalis illa^ quae novam constituit sylla* bam , usitatissime a^ interdum e esse solet^ ut U^4^. pro X-^^^do^ in coelis ; l^o^JJi pro l^psi^^ visitata ests Lld^fa pr6 Uo.^^^ dirnidia ^ a Sing. c^^^:^^, 4ca pro visitavit (fem.), /, S .% peperit (fera.), ab , S .> pro ^ \ %, \?-^x ^'^J ' s^xpre- ces pro ^d-^, a Sing. a!^ky Sic et in vocibus ab initio Olat occuUandvim habentibut sequente littera vacua, ut {jUf^l f si littera praefigitur, haec vocnlem a accipit, v. c. \j^»^]qet alii pro \ % >« j J ^ Cum vero' littera vocali instrucia tale excipit Olaf, ea, quae praefigitur, littera vacna re- manet, ut (ajI? d'noscho (homiuis). Annot. 1. Quibns in Vocibus propter iitterarum quiescibilium proprietatem vocalis ad primam radicalem remittitur (0.55« 1. c. d.), si qua litterarum \S o r ^ ab ioitio accedit, hacc non relinquitur vacua, sed vocalem accipit eodem modo, ac si sequens vocali esset destituta •) , ut J{ic? pro }(:£» quod centum (sc. dabat), Matth. 13, %- et 35. j \J|^o pro \JUo et petiit , Matih. 117, 58. ylnnot, t. Nounulla nomina ferainina in statu emph. Sing. non vocalem a sed u as- sumunt, V. c. jjo^^^ lapsns , ?ii^?Z miraciilum^ \ ^l c\ m/. laus , in stat. emph. Ia Vn oyv p. \>:r^>jD^.uy \i^c^^^ pro J^ii^, ?Zfic?^ et ?Aa*q#4.- Vocalem a litterae gutturales ibi quoque adsumunt, ubi ex analo^ vacuae essent re- linquendae (JJ. 50, 1.), ut ^:li»* pasiores pro Lai.f a Sing. \lj . a) Cum vero una ex iis litteris ad quie.scibiles pertinet praecipuejmedia in diction^y ea adsumitur vocalis, quae illi respondet et in illa quiescere potest (§. 53, i. b.Jt. Attamen non ita in Participiis pussivis Pael et Afel^ in quorum feminino empha- ticeposito, ut a Participiis activis earundem coniugationum distinguatur, quie» scens Jiid homogeneam vocalem i non ,accipit| sed cum Pethocho praecedenti 1) In Bibl. Pol jgl. Londin. | et • in Gtttbiriaaa N. T. eaiiioBe paaoae occummt exceptiones, nt Epk. 6, 15. OjiiDO « caie$at9. T a . i4S ^^^« ^* ^^P' ^^' Proprietates atque mutmtiones liturarumi syTUbi Ultorni* apposlto diplitliongum format (§. 56, S*^-)' 11 1 fc^Sv^v pro j 'V'. M.'^ -perfecta; to *.S m'i'> emphatic. a tiSm'v> pro to AmS-) reiecta} acttra Partkd* pia i-orundem verborum to 1 S v> ■ , \n perjiciens (fem.) et UiSirr reiiciens (ism.) furmantur. Siujili modo in iis femininis Waw vacuum, quod terminationi iUorEma ^ aut oh)})!!. U praecodit 9 u rccipit et in er quicscit in statu emphatiCD, nt VJLH pro Ut-i^ iiaiuVnnn ; sic etiam ante sufG\a, dummodo illud L afformairirnxn rocali uiaiur, tii ^^o^ proj ^.lc^fM gaudium nostrum; si vero iliud ^ femininornm f«nna- livuni anii^ .vullixa vnruuniest, praecedens Waw movetur et usiialo ao^do roca- li'in (I .iNMiinii , ul wIcyM ^auaium meumj el x^zi^Lor^ gaudium vestniau ^/) Noiuiullao \oci\«, in quilnis duae consonae se excipientes xmlla atuntar \oi.aIi. p\iniu.ii a po'Mi<;, doindo vcro etiam a prosaicis scriptoribus partim ami \oia1i ad pronuuii.iiionom levandam., partim sine ea elatae sunt et Iianc ob caus- *aui >ijMia diarviliiM Marhc:ono aut Mehagjono in scribendo adiiciebantnr (§. ig, I. i).,, ui UlV"^ et lJL:>.^ aUarc; liV-.iitag et l^LU-yi^s fuielis ; ll^? et l^^t.nitffiii; tJSv^"^ 01 lAs-iiS- pcrjccta. ^nnM. Frrquexiii»iine eiiam et fere sesjpo: in BiLL Folrgl. Londiners. litteiit aliai vArui» mrdia in diruone brevi» TDcalis tribuitar, nt ^^ma^j^ '^'^^ fZ^^^t^ pro ev€ 4 tat Gen- 1, 19; ,^^0^1 ;r7rrT:r:.j rc: tit? ~ v-'''V Gen. s, ao, «jo^Zcj -'«ir'-if V r«' inrjenerit me^ oceidet me 4. 14.. li4.;r.o r:ib:n 'NV:.vf alias dLpbthoncescenc in nonziQllis fi: mobile, nt {avc^ pro ]£^ mn^ni 1, iO c:,; jn- ^ - pro tp'-:^' sicllae 15, 5. cll. 1, a6. III, 5 ;\ ( i a l ti c. i' De Fv:]abarum et r.riprr n rivi<:onr vfilon! rppnlae Hebraeonim '); sur: :i:\:-^: simp^jces 'vz.rBfr ^x compoTfinc [zr^y^^nr^, VF>f 7.pn^n vMafi ull aolM^ ii>F ii'jre:r: cum lonrn' tm T*re"\"cs vri! r.r.^o l^ret vrrnV« .^nre litreras ex anal^ r:t t .fcl-e: Lc : L m dasrcssmdas «^vl^r.l^i s-mr-irN V.w: rti noto^M vocaU (§. 17 ellft.]^ s, V.'' ^ • •' » •••••- '-'^ ..'■-. Cf€ifn kebr GrtmT»:r.* C 1 1 ■ J; 9§: 'Tantif eiusfue mUtuti&^ 149 nari , cmn pro b3M et ^V eum breri eei i scribamur (§. 51, a.). Plerutnque au- tem syllhba una tantum , intertium duabuSt nunquam tamen pluribus incipit con- aonantibas, ut jil 1 5fto in rege^ jAi^ | ju?. tir/zor , ^p interfecit. IIoc in caussH est, quod exoticis vocibus, si quae pluribu^ consonantibus incipientes inSyriacuni sermonem recipiuntur, 0!af prosthetice praeponitur (§. 29, !•). Syllaba quoque una, pcrraro duabus, finitur consonis , ut ^m^y principium, Um.u^ avis^ ^i^^ in* terfecistip ^] tu. Duabus consonantibus fere nullae terminantur voces, nisi illae, quae in fine otiantibus utuntur litteris et formac 2 personae in Praeteritis verborum. Huc pertinent lip,jilia^ ^\<^, curre, in quibus consonans 9 occultatur (§• 27, 4. c.)y et nonnulla alia. 5) Hebraeoruni ct Chaldaeorum vestigia in definiendis vocum syllabis Syri presserunt. Unde vacuam litteram post brevem vocalem cum praeccdente syl- labai et post diphthongum semper, post longam vocalem plerumque cum se« quente ooniungunt. Si duae litterae vocalibus destitutae sunt^ prior ad prae- cedentem, posterior ad sequentem pertinet syllabam; quae res ne eo quidem mutatur, quod syllaba praecedens longa utitur vocali ut )^|9aA hur^ktho (bene^ dictio)| ubi syllaba composita hur cum longa vocali notanda. IV. Tonus eiusque mutatio. §. 59* Linguae mortuae tonus cum duplici tantum modo possit definiri, aut signis eum indicantibus, aut grammaticorum regulis , dum lingua florebat^ memoriae traditis, deSyriao linguae tono oerti quicquam nequeo docere. Etenim antiquis- simi grammatici Syria ipsa oriundi hanc rem omnino praetermiserunt, ita ut neque Maronitae neque quisquam eorum^ quibus contigit Syris institui magistris (S' Sy ^* ^*)' ^^^ ^^ verbo quidem commemoraverint. Barhebraeus vero ') de rhetoricOf qui dicitur, tono praecepit ^), sedhaec memoratu digniora non tetigit. Itaque Crinesius ^)f DUherr^)^ alii, Hebraeorum pronuntiationem in Syriaciii quoque. sequendam nimis temere opinati sunt. Etenim dialecti cognatae analo- gia certa non constltuitur regula^ eodemque iure ad Arabicam dialectum posses respicere. Alii Tero , Ludovico d§ Dieu praeeunte ') y nescio qua nisi auctoritate plures de tono regulas proposuerunt ^) , quas igitur , quanquam non probatas, ne quid desideretur, hoc loco paucit repetere lubet. . 1) Gramm. metr. Cod. G^ott. p. 166—169). 4) KadKmMit. grammat« Sjr, p. «5. t) \: H ^y |A^f.J3 Ll^O U^QUD ^i$ki 5)~Gramm. liuff. oriehtt* harmonic. p. 55. tq; d4 mentura tt unort in crationit lectiont, 6) DUherr. Rudiment. gr. Syr. p. t^. fq.. fl#«. 5) Gymuai. Sjriac Ub. I. cAp. VL unger. Rodimeat. gramm. harmo». p. 16. , l^ui^ 150 I^ib. I. Cap. II. Proprietntes at^jue mi^tationes litterMrum; eyllabae aique ftiiiff. i) Tonut iH vocibus Syriacis non nisi« in ultima et penultima syllaba locum habet^ pUrumquc et regulariter in penuUima est, ut f-^Vvn mdlco (rez), }/v<^S^ mdl-k^tho (re- gina), Iva^ iiiro (mons), Xlod^i VthMo (virgo) , {/UJLftZas kuthinltho (tunica). Toni %e^t lion mutatur, etiamsi in nonnullis vocibus brevis quaedam vocalis assumitur et Mehagjono linea indicatur (S. tp» 2.); quamvis enim penultima tunc antepenultima esse videtur, vo- calis tamen assumta ita brevis est, ut novam accessisse syllabam vix audias, ut {d^Mi? dech-ltho et \6\^i decheltho (timor) ^). 2) Ultima syllaba acuitur in iis vocibus , quae , originem si spectes , monosyllabae erant, ut -cjZ^^ (sedit) ith^bh pro nny, deinde in universum in iis, quae mobili quidem, f ed vacua terminantur consona, ut ,.^9 (fervens) rothdch , .^oSvn malkai (reges mei) ; prae* s • A %b j^ V cipue vero terminationes ^, ^, ^, ^, ^o tonuni sibi vindicant, ut ^>>^Vv/^ malkin (re- ges), ^dd^g^hhurdn (fortitudines) , ^lio mathin (ducenii), ^Al^*fi k^talti&n (interfe- cistis) , iiaaii^ malkiUh (regnum), itemque apocopata in u et / desinentia, ut /^^Vv/> malkA (regnum) , J^ kori (trabs) ^). 3) In vocibus exteris , praecipue Graecis, si ultima aut penultima tonum habebat, apud, Syros in cadem syllaba manebat, uti avxagioria j' i^aLif^oi . euch/rristia \ fiattikuo^ gj^ W ^mr^ basiliosi si vero Graeci antepenultimae tonum tibuerent, Syri eum, qnia in illa syllaba poni nequibat, peniillimae dare solebant, ul svayyiXiov ^q^^o?^, evangelion*). In trisyllabis et pl irisyllabis plcriiraque penultimam tono afiici aiunt, ut Raic»ic nitfj- muro (cantus), ji^ciiVJV)? dammaikone (irrisorum). den. Schol. Syriac. p. 53. sq. , Grafunder. gram- mat. Syr. p. 19. tq.i Cfljar, porta Syriae paten- tior. p. 9. Opitii syriasm. p. 24. C. B. Michatlis Syriasm. p. 39. ct J. D. Michaelit gramm. Syr. p. 49. sq. 7) /. D. Michaelis (Granimnt. Syr. pag. 50.) dnbitat, annon in iis vocibus, quarnm penultima » pronuntiatur , tonus iii antepenultimam atcen- dat ut iJQjj) dchuno pro achuno (iraterculus); •ed brcvi« vocahs etiam in ahis huguis , uti in Graeca, tonum accipcrc polesl. 8) J. D. Michaelis (Gramm. Syr. p. 51.) hic giioquc exccplioncs tunc «tatucndas esse putat, cum ultima syllaba brevi utitur vocali, quasi ta- lis syllaba acuta cssc nequcat, ut ^oJujjO ker- jonchun (lectio nofira). Haec autem argumenta* tio Doxi llrma est; nam Hebr4eorum d:^, )3 , et aiformativa Dn, JW , quamvit brerem wocmk habeant, tonum sibi arripiunt {Geseiw (jebrgcb. der hcbr. Sprache p. 177.)« 9) J. A/. Dilherr (Rudimenta ling. Sjxiacs. •• 94. sq.) cum reliquis non omnino contentit. Vialt enim primam syllabam , si in consonam ezeat^ sub qua intelligatur Scheva quicscens , attolli,"tl| I^S.V) mdlko; idem fieri ait in tidi ticuiidA/tti yi^cn halech (ivit) ; si vcro utraque ita se halNmt^' utramque codcm tractu prouuntiari, ut 2L*c^ pdkddth (praecepit fem.); si iieutra deni^iw ^* beat Scheva quiescens, tum primam elevariy m • • • » \r^^ tdbho (bonus). Nou autcm verisimile ett ia bisyllahis dupliccm fuisse tonum., Vel Opitiu^ fSr» riasm. p. 94.) ceteroquin grammaticuf esetUen» hac in re Dilherrum fequi non dubitarit. wm L I B E' R SECUNDUS Z)^ O r a t i o n i s Partibus. §• 40- Radieti; grdmmatic^ Syriaci itrmonis form^tio in univetsum sptetmto* . Quae Gesenius ■) de H^braicae lingnae radicibuS et structura grmnmatica bene docuit, eadem in unirersum de Syrorun> sermone valent; ubi vero apud Syros hac in re aliter sit statuendum, iam (§. 1, 4 — 6. §. 2.) significatum e>ty unde ca hoc loco repetere non attinet. Itaque haecce tantum animadvertamus : 1) Radicum forma solennis est triUtteraf uti apud Hebraeo^^ diiferttamea I ab Hebraea m eo , quod tres iitterae-) quibus radix -constat^ unaf neque He»* .braeoram snore dsia&u^ syllabis praauntiantur; quam rem probant cum usitatis^ sima Verbi forma, ^o pro /t?J?> tum nominum pluray v. c. se{;olata (§. 94 sq ). ^ Praeter trilittera vero etiam plurilUtera in Syriaca lingua inveniuutur eaque plura quam in iJebraica. Corum sunt partim exotica a Syris recepta , ut <-s\f;^ xarijYO- ' q%iv^ ^J£D^[ Christo nomcn dedit^ partim e radicibus trilitteris exorta, qua in re quasnam sequantur regulas, iam Gesenius accuratius dennlyit ^). Annot, Eas litteras, qnae radicem ipsam constituunt, radicales (^Ix^xm^^j^ reliquas tero, quae ultra eas accedunty serviles (^JfiujLAioic, \li2x^wohi£>^ nominant. Illae quidem sunt undccim ^ t ^ ^ \i ^ J^ I ,^ hae conira» qute tamen saepe vel solae inicr ieseT .** 1) Ltehrgeb. itr hehr. Sprache» j. 55 sq. •) Lehrgib, der hehn Sprache, p. U61 $q, Ersfe BeiUge, Uther die Btldung der semitischen , inshe^ soHdere der hehrneisthen trurtelny die mehr als 3 Stammconsenanten haben. 152 Lib. II. De Or ationii Partibus. ¥el etiam cum Tvdicalibntf radicea constiuiunt, «oni lotidem Ji ^ yo ^ yO ^ o oil*At* Serviles sunt autem aut essentiales sive formativae (praeformativae » afformativae) aut noii essentiales ^ ad quas pertinent litterae prostheticae ($. 29.). q) Partes orationis varie a variisconceptae et digestae sunt *)• Itaque qui- dam ex Syroruni grammaticis omnes orationis partes ad tres: nomen^ verbumet coniunctionem (.l^> ^^..^ ^t^O restringunt ^)^ alii vero (ita Elias et multi ante eum ')), Graecorum vestigia prementes septem enumerant omissa interiectione (§. 4, 11.)) ^^ Maronitae denique, ut in lingua latina , octo constituendas esse jubent. Quanquam Amira ipse ^) hanc commendaverit enumerationem y antiqua tamen illa divisio, quae oricntalibus in universum placuit ^) , valde apta est, si modo teneas particulam ditionc sua continere universam suppellectilem pronomi' nuin {suJfLXoruvi)t odverhiorum^ pruepositionumf coniunctionum et interiectionum '). Ferbum nihil complectitur apud antiquot ^ammaticos, nisi varia verbi tempori; participium autem et infinitivus nomini saepius adnumerantur. Tres orationis partes ita quoque potes definire, ut distinguas nomiaa (substantiva , adiectiva, pronomina separati) subiectum plerumque* interdum etiam praedicatum, indicantia; deindc attributiva, qnibBS praedicatum exprimitur, et denique particulas, quae neque subiectum, neque praedicatu fingunt, sed rationem, quae inter notiones intercedit, significare solent. 5) Disceptatum est inter Semiticae linguae grammaticos priusne es^et ^o- men an Verhum et plerique pro Verbo pronuntiarunt. Apud Syros eandem dis- sensionem non animadvertimus «)• Itaque ordo quem in orationis partibus sequa- mur» hac ratione non definitur ; BarJiebraeus vero (Gramm. metr.) eum piaetulity quem logices praecepta commendabant: nomen^ verbum, particula. Rectini 5) Amira, Gramm. Chald. p. 56. Itaac Sciadr» gTAmm. p. «-^^-^ '?* 4) Tsaac Sciadr. pa^. ^i^. 5) Atnira. Gramm. Ghald. p. 56. 6) Gramm- Chald. p. 57. 7} Gueru Lehrgcb, dtr hgbr, Sprache p. 189. Groinmatica Arah* dicta Gjarumia td, Erptn, p. 4. Ab Arahibut ita partes orationis distribuentibut hic mos post ad Persas el Turcat quoqtte venit. Vid. Barhebraei gramm. mctr. (Cod. Gotting. p. 4 — 5.) dc hac divisione apud Syros obvia. 8) Etiam Aristoteles ita oratioBem distriboit; vid. Dionyt. Halic. de compot. verhorum c. II. p. 19. ed. Schacfer. Quinctil. I, 4. 9) Amira quidem (Grammat. Cbald. p. 57. tta^a.) et Isaac Sciadrentit (Gramm. Syr. p. Cl^) a Bimuw verbum cxstitisse aiunt, scd hac in re iton maA' ^orum sententiam, ssd suam tantum ipaonwfii|b nioncm afferunt. Corporis mcmbra et aaimutip ab initio nominibus, notiones vero, qaae acfie- nem et exittentiam iudicanty etiam apud Syroff iam ab initio verbis signiflcatae sunt. Si rrro In« iinitivujn Nomini attribucret, rem tcmen aoa mutares, namque hoc fieri tantum potest qnoed formam ezternam (structura , ertietilo oeft.) , crimcn vero inter aominis et verbi aotionem per manet; cfr. v. c. ■ ^ *\ homo et \ m tcrihm* $• 40* Radices; grammatiea Syriaci sermonis f^rmatio in universum spectata. 153 forraationem et flexionem respexisset ille grammaticus ; tum enim verbum no- mini, verbo vero pronomen anteposuisset, Nos igitur initium facimus a prona- minef quo verbum flectitur et quocum nomina coniunguntur^ inde ad verbum descendimus, quippe quod plerumque nomina parit eorumque formationetn et flexionem regitf hinc ad nomen et postremo ad, particulas accedimiis'^). 4) Cum omnes Semiticae linguae dialecti minus flexione, quam voculis ra- dici suffigendis et praefigendis (pronominibus et particulis) primitivam significa- ^.tionem variare et ijua ratione radix ad alias voces utatur^ definire soleant"), neque Syriaca aliam potuit ingredi viam, quod praecipue Praesentis formatio (§. 49.) luculenter docet. Est sane pariter atque in Arabum sermone illa forma- rum origo plerumque minus perspicuai sed Hebraicis comparatis praeter omnem ponitur dubitationem '^). Inveniuntur autem etiam formae, qaarum etymologia non solum obscura est, sed etiam accurate explicari nequit, ut terminationes Plur. ^', ^*, alia. Veram fiexionem subit verbum Syriacum inybrmandw comw^atio- 7ii&u5,.quae dicuntur'^) et in nominihus ab ipso derivatis. Compositio Syriacae linguae non omnino exemta est (§. go.), sed composita inprimis appeUativa raro inveniuntur. . 5) Cum dialectus Syriaca propter malam gentis sortem (^*. 3.) aliarum et cognatarum et non affinium linguarum vi et potestate defatigaretur multaque * verba aliena recipere paene coacta esset (§. 4»), neque flexio et formatio pura et 10) Vaterus quidem centra hunc ordinem dif- putavit (^Handbuch der hebr. syr, chald, und arab, Spracht ed. a. p. VII.): Mit allgemeifur Grammatik unhaltend beschaeftigt ^ wutrde ich mich x, B, nie enttchliejeen koennenf die Grammaiik einer Sprache mit dem Pronemen amufangen , es waere denn^ dafs die Meihodik der ersten Erlemung derselben es bei weitem mehr fordern sollte , als im Hebraeischen, Wenn man mit dem Nemen anfaengty so kommt das Capitel vom Pronomen vor dem vom Verbum zu ste- hen — mehrere Grammatiker haben das Nomen so vorgestelh ; dajs man dann mit der Darsiellung der Formen desselben nicht auch sogleich alle von irre- gulaeren Verhen abgeleitete aufstellen kann , ist frei- iieh wahr, Diese sind aber auch nicht fuer den er- Mn Anfang, Sed in hoc ipso eint dicto non •mniuo defunt, quibus nottra partet orationis 4ifponendi ratio commendetur. Concedit enim WsteruSf formationem nominif, cum a Terbo Mndeai » nounifi Terbo abfoluto , intelligi y^ste. Difceadi ▼ero methedum ia Semiti- cae dialecti etjmologia refpiciaf necesfe eft, c^uae ordinem admittit nullum alium. Eiem* plum vero antiquiorum grammaticomm , qui fola logicef pracccpta de recta cogitandi ra- tione, cum in grammatica adomanda methodicea melius secnti cssent, volcbant adhiberi (pag. 47. not. 14.)» ^^^ in re nihili est aeslimandum. Nam methodus eorum in universum minuf apta cft. Vid. quae ad $. 48. notavimns. 11) Vid. Gesenii Lehrgeb. der hebr. Spr. S 5** ^* la) Qui vero Hebraicam linguam non prius quam Syriacam didicerit, is sane in permultis grammaticae partibus veram indolem n^ti pcrspi- ciet, unde DUherrus minus Graece quidem, fed fummo inre mdimenta fua infcripfit: •Miq «vf- p^Ug si(i'r». Cfr. eiiam ea, quae hao de re in praefatione monuimuf. 15) De hac aliisve notionibus Semiticae lin- guae peculiaribus adeas Gesenii grammaticaf He* braeaf. Huc pertinet Lehrgeb, $. 67. TT 154 Lib. II. Cap. I. De Pronomine. sincera mansky sed exteris hic illic praecipue in nominis Qexione (§.94 sq.) valde pplluta est. Etenim ab initio permagna librorum copia in libris sacris vertendtt et illustrandis , deinde in scriptoribus Graecorum classicis Syriace interpretandis versabatur, unde Graeca lingua potissimum maximam vim in Syriacum sermo* nem diu exercebat. Itague minus de Hehraismxs et Arahisviis ^ sed praecipue de Graecismis in etymologia dicendum erit*^)» 6) ArticuluSf quem Gesenius primam orationis partem in grammatica He» braica esse voluit, Syris^ Chaldaeis et Zabiis revera deest, statu lamen emphatico (§. 92.) suppletur^ ita ut haecce nominis formatio domesticum dialecti Aramaeae constituat cRaracterem, per quem ab Hebraea et Arabica facillime distinguatur. Caput Primum n e ronomine. §. 41. Pronomen persanale a) separatum. 1) Pronomen a Syris nominatur jt^ «ja^. Personale duplex est, alterum (A^Aa simplex ?L\xt \»iSi^ se\x \m1^ separatum ; alterum vero loofio compositum aut X^ ^ ^ s sufjixum. Utrumque eodem modo usurpatur et ab altero differt, atq[ue Hebraeorum pronomina separata et suffixa *). 2) Separata in hacce exhibentur tabula: Sing. 1. comm. \j\ ego. m. ^f tu. f. wAl? ^ m. 001 j coi *^^^- f* ^oif s«oi illa. Plur, ^ ^M nos. r44 1 vos. ^djoj, 9^ • |QJ01, ^i i7/i. rHl?^ _i.J07, r-l illae. 14) Hoc loco de idiotifmis tantam gramina- tid gen«ris senno est; qui Tero spectant sigiiifi* catum radicum, phrasium usum, ii a Iciieogni- phis sunt enuclcandi. 1} Cesenii Lehrgcb. dex hebr. Spr. $. 5$. $• 4^* Prcn^men personale a) separatum. |55' . 5) Omnta personalia separata nominatiTum solent significare , exceperis ta-- men ^l* et^fy qiiae post verba transitiva accusativi^ ubi vero pro verbo sub* stantivo ponuntur, nominativi vices gerunt. ANNOTATIONES. 1) Pronominis {jf , cum pro verbo substantivo sum usurpatur, Olaf priut occultatux {%. »7, a. a,) et sequens syllaba cum praecedente dictione, sive Participio, sive Nomine, sive Pronomine, in unam dictionem coalescit ; ut )j| ^) dico. Utrumque pronorainis usum nonnuUi^ distinguunt puncto « quippc quod super formam plenam )j] , et infra formam de- fectivam jj? ponunt; e. c. jj) {j) ego sum. Olaf occultatum etiam plane abiiciunt (0. stSf 1. a.) et praecedenti voci adiunguot, ut )jl\1# pro \J\^ \!iU Eph. 5, 15. et si Part. desinit in ), id quoque exstirpant jqvo oro pro Ij)_ l^p . Plur. *rj» , cum significat verbum substantivum , abiecto ^ coalescit saepius cum praecedente dictione (J. 27, 4, Annot. JJ. a8, ^- g-)» "^ ^r^ legimus, ^\AMk%^o saneti sumus^ et quamquam saepe separatim scribatur ^tjj ^jis et ^jluu ,^ia>,o, a multis tamen Syris «^ non pronuntiatur *). Neque tamen desunt, teste Amira ^), qui separatim ea legant, et fortassis, addit ille, non male. 3) Pronomina s pers. • si verbum substantivum indicant, semper cum praecedente di- ctione coalescunt, ut ^f ^>V> natus es , itaque et saepe OlaJ qx Nun abiectis scribuntur (5. 49.)» ^- c. L^j^. Sic in Plur. ^o^f ^^^i^.. et neglecto Olaf cum vocnli \ post Pax- ticipia nunquam adscripta, ^oiXs) ^l^sl^ quod cum iliditun legatur, saepe etiam ita tcribi- tur, ergo ^^ ^ ^^ a . 5) Pronomina 5pers. Sing. coi et ^oi<, sicubi verbum substantivum valent, oi occoltate pronuntiatione, saepe et scriptione, coalescunt cnm praecedente dictione (Q. 97, d. b. aOt nt 001 ioliD^ et Cfol^ honorabile est *). Inter Syros onentales et occidentales de pronun- a) Hanc senteutiam sequitur Barhtbraeus ; cfr. eius gramm. mctr. (Cod. Gott.) «p. 68. Ua et ftJiac Sciadr. (Gramm. Syr. p. ^ . J 3) Gramm. Chald. p. 35. 4) Lud. de Dieu (Gramm. harm. p. 156.) in formis huius gcncris OOI . a\r)na^ contra me est Jud ct He supprimi voluit, iU ut legendum sil boG exempluDi lukbalu ; sed hanc santeniiam, quan- tum scimus, nullus antiquorum grammaticorum praeirit; noque ▼ideo, cur Jud otiosum, Tocali sequcntis Tocis rcmissa, prouuniiari nolis. Idem de Dieu editionibus N.> T. parum aecnratia perdu- ctns alium commisit errorem ; tfuod si (toci OOI^ prmeeederu dictio , inquit, terminatur in ) praece^ dente j mutatur semper iUud in , sive separm^ tim scribatur 0OI9 ut Matth. 84, 85: OO^akn hic c/S, horchmii^ ab lorTl hie et r, tS. OOlf^SQ^iMa in deserto est^ bhhourbaUy a {f^kljM desertum vnV« eoaiescat. Si enim iHud Sekofo tocis, quam Tocttla ooi excipit, in Pcthocho traatit, ooi U 9 tiatione harum Tocolarum non omnino conitat pro Terbo substantiro ant plcmiatftice pod- tarum ')• ^^ quidem vocibus in littera vacua desinentibus po^tponuntur oai et «joi, mutatio iam significata locum habet ; si vero vox praecedens ) finitur, Syri hoc in Pethocho trantmutanty et cum Waw diphthongescunt; itaque •00190^001)01!^? o?oi^ et memorati sunt^ Deum esse suum adiutorem^ pro 001 )'ol^?. Hac in re et orientales et occidentalet con- sensiise videntur » neque tamen similiter in pronuntiando «^ j quod cum terminationem | excipit, illi Sekofo cum Pethocho commutant , ut ^jj^bc^^ proxima est^ ^«GiiJL^ quid eH? ^)?oi haec est; hi vero Sekofo retinent, ut uT^a^^^D^ «jojic^y magna est, immo etiam to- calem vocis )?oi voculam uoi praecedentis cum Sekofo permutant, ut wdOi)?oi, quanquam non mutari solet, ut ooilo? mundus est. Huius discriminis caussam puto Syrorum orien- talium propensionem ad vocalem a, et occidentalium creberrimum vocalis o usum (0.4,S')« Qua horum pronominum singularitate quiescentes quoque litterae ad gerendum coniona- rum vices coguntur; e. c. oci ^ao») iki-ju (frustra est); 001 001 ha-vu (ille est), yo^ ^ 001 ^A^?? kul medem d^dhil-ju (omnis res, quae mihi est.). 4)001 et 00I9 %^oi et ^ puncto diacritico distinguuntur (Q. 9, 2.); quid vero discrimi- nis sit quoad significationem inter 001 et 001 ^ >jp\ et ^ai^ inter ^oi et tCoai, inter ^aJoi et^oi accnrate descriptum non invenimus. Maronitae ^) o(j\ et ^jj\ vertunt ipse^ ^psa; 001 vero et ^ ille^ illa et in Piur. ^joi^ et^ojcn rem praesentem, et quae in me- dio sit , .ojoi vero et _^oi rem distantem absentemque denotare , aliquando tamen inter se confundi praecipiunt. lis tamen raelius Lud, de Dieu ') veram docnit divenitnttm. Etenim 001 et «^^' non aeque ac 001 et ^01 pro verbo subst. ponuntur , nisi forte in par- ucolia coniungendis , ut ? 001 ^{ tanquam si 1 Cor. 4, 6. 18 et alibi, et minut ad solim • ■ €mphasin, elegantiam et confirmationem adhibentur ^), sed verum faciunt demonttrativuiDt unde neque pronuntiando , neque scribendo coalescunt cum praecedente dictione» e. g. Jji y^ ^o 001 \UiQ^ ^ de die illo et hora illa ^). Mium Exozo necessario abiicit-, itaque Schaafius in N. T. editione illa exempla recte ita imprimi curavit ooj iafQrfy»Q, ooi Uisct. 5) Chaldaci remotiorei et propinquioret a Ma* ronitit nominantur; Tid. Amirae gramra. chald. p. 845« aut Syri et CUaldaci (Isaac Sciadr. gramm. Syr. p. U)' 6) Amirae gr. chald. p. 359. Itaac Sciadr. gr. Syr. p. Ol^ sq. 7) Gramm. harmou. p* 159 sq* 8) Lu4. de Dieu nimium tibi tumtii ocn et ^jji nunquam ad hanc rem utnrpari ; nim non dctuut exempla, in quibut uon nlam necetsarium videtur, ut 001 jjj V^ tl ij ! gf r , • • " . . ^ ' • ^ • (.«ascibo? tncipit a regione Mjriiae^ Ephr. Opp. 8y». T. I. p. its. D., ubi plura huiui generit inTeaiea. 9) Tertium rero discrimeu, quod IaUL eU DUu (L L p. 140.) conttituit, ludicniai ttte opiaor. $. 4** Prommen penonale b) suffixum , praecipue Verhi. 157 5) •ojI et ^ij? ita a ^aioi et ^oi di£FeruDt , ut p^erumque Acc* exprimant et pro suf« fixis (Q. 4A-) 5 Plur.y quibus Syri carent, usurpentur, e. c. ^jqi 09^^» jniserunt illi tt ■ojI 09fA miserunt illosi et denique saepissime verbum substant. suppleant. 6) Zabiorum pronomina partim conspirant cum Syriacis, ut M3K ego^ \^^n et )^DnM noi, pnK t;oi, nn et m^i i7/^, ps^i i7/i\ partim ad aliarum dialectorum formas propius accedunt, ut MnK et nM3N '^) m. In Carpentoractensi et Palmyrenis inscriptionibus pronomina te- parata, si xecte memini, son inveniuntur. §• 4«- Pronomen pgrsonmlt h) tuffixumt praeciput Verhu i^ Forma Pronominum suffixorumy quae separatis originem debent'), par* tim non ab ea, quae nunc in usu est, pronominis forma, sed ab obsoleta et anti- quata oboriuntur. Quam rem probat.cum dialectorum cognetarum analogia tum nonnulla harum formarum in dialectis vestigia. Itaque pronomen a pers. olim non l sed yo scriptum fuisse videtur yj(, ^^.f> ^p^.l et^^^r» unde eius- dem personae sufiixa ^^ ^ ^oa et ^jbs profcctasunt. Aliasuffixaminusadusitatam separatorum formam, quam ad Hebx*aica accedunt, ut suff. i pers. ^ et ^ ^ ^. et ^3y alia eam quidem respexisse videntui", sed post originem quasi oblitterarunt, ut suff. 5 pers. oiy etiara ^ et ooio scriptum, ^ooi et ^dHOi^* a) Ilaec pronomina decurtata cum verbis, nominibus et particulis in fine coniunguntur^ nec in quavis harum coniunctionum eandem recipiuut significatio- nem. Etenim verbis annexa accusativwn pronominis indicare solent^ ut ^iiSjy^ interfeeisti me^ nominibus vero coniuncta gemtivum significant, et vicem pronomi" num possessivorum supplent, ut ^aaLi^o rex meus^ particulis deuique adiecta formant separatorum suorum casus, ut ^ mihi et sne. In universum haec diversa suffixorum munera forma non significantur, quanquam quod inter casus rectos et obliquos intercedat discrimen, Syris non ignotum fuit. Hoc in caussa esty quod in i Sing. suffixum nominis et verbi forma quoque differunt^ nempe casus obliquus (suff. nom.) ^j rectus vero (suff. verbi) ^ requirit. 5) Numerus suffixorum satis magnus est, praecipue in i Sing. et Plur. et 5 Sing. m. Quanquam phirima verborum, nominum et particularum suffixa, quod iam monitum est, conspirant, singulatim tamen ea contemplemur, quo penitius perspiciantur. Itaque primum Verborum suffixa habeto: 10) Simiudlini Mtjrirmogi ett. T. V. p. 14. ct alibi. 1) Geumi Ltlirgeb. dev habr. Spr. $• 57. 158 lib. n. Cap. L De Pronomint. Sing. Plur, V> ^ » Cr» )> V m * « s. • ry y \OOf ^Qa f. 5 m. ^, C-^O» ^. ' ^'^ C^> ^ • • • • • f. oi> cn 4) Sponte intelligitur, quodvis suffixum certe duplicis esse formae, ita ut haec a consona, illa vero a vocali incipiat. Nonnulla vero eorum diverisas admittunt vocales, quibus verbo annectun*ur; ueque tamen tanta Syris multi* tudo vocalium suffixa annectentium , quanta Ilebraei gaudent*). Nun epentheticum Hebraeorum et Chaldaeorum si Syri non ignorant, tamen in certit tantum verbi formis admittunt, ita ut Nun sufiixa praecedens melius ad verbi formas zefe- ratur et pro earum paragoge habeatur, quam pro littera suffijcum annectente. ' Quai mutationes vcrhorum formae suffixorum accessu suheant^ docent {§. 65 — 6B. et $. 77. ANNOTATIONES. 1. Suffixa 5 Plur. m. et f. Sjri ignorant; eorum loco usurpant pronomina separata .ojI eos et — jjj eas, Quae quidem tunc forniae verbali semper poslponuntur, ne quit ea.pro nominativis habeat. Tsahii vero pa"* tanquam suff. verbi adhibent. s. Participiorum suffixa rariora sunt; ubi vero inveniuntur, a suffixis nominum (0. ^.) vix difierunt. Suffixum nominis sfu pronomen posses s ivum, j) Forma suffixorum nominibus annexorum (possessivorum) non maltum distat a figura suffixorum verbij praecipuum enim discrimen in suffixo .1 Sing. obvium est et in 5 Plur. m. et f., quae in nomine quidem suffixis utitufy in Verbo vero tali modo significari nequit (§. 42. Annot. 1.)^ deinde verbum plura admit* tit suffixa in nomine omnino nron usurpata. Sing. Plur. rnmm * ♦« ^OOI 9) Gesenii Lehrgeb, dmr hebr, Spr, §. 5S, 1 — 3. , ^ 1. comm • ^ d. l7' r {'■ [ m. 01 • 1 3- !'■ 01 S* 43- Suffixttm nominis seu prcnomen possessivum. > %i9 Annot. Saffixam i Siug. non proAuntiatur (J. 32, s. b.), unde variae in nominibuf •tiuntur ▼ocalium mutationes (Q. 93. sq.), In nominibus ultimae quiescentit, ubi Jud ra- dicale sufHxum excipit, vocalis quidem adsumitur, nihilo tamen minus suffixum otiatur, et Jud radicale in illa vocali quiescit^ v. c. ^lsLelectus , sj^o^electus meus; ita et p^^ %^jk^ stultus meuSf \.jjoqjd, -r-tpOT equus meus. Quae vero nomina in statu constructo (0. 93.) in ^ desinunt, non assumunt suiHzum, sed Jud radicale in fine eius vices sup- plet; ut l^icta thronus, ^Mah^^o thronus meus (Act. 9, 49.), (^^a:;^ potus, .J\mi£) potus meus (Ps. 10«, 10.). — Jud suffixi ^ semper otialur (fi. 32, 2. b.). 2) Haec sunt suffixa singularia seu cum nominibus Sing. uumeri coniungen- da j inter Pluralia autem Nomina feminina tantum eandem analogiam sequuntur^ masculina enim Plur. recipiunt suffixa pluralia a singulaiibus in universum ita discrepantiai ut ab Jud, plerumque piaecodente *, intipiant, quod quidem ad pluralem nominis formam pertinet, sed- cum suffixorum formis plane coalescit. Haec suffixa pluralia nunc proponamus : Sing. Plur, » 1. comm. ^ ^ • » m. «^oio tOOL* 5- (, ■ . ^ • I* OL* ^aOL* ANNOTATIONES. 1) Omnia suffixa ad formam constructam Plur. m. ^ recipiuntur, mutato solummodo ^ in o ante sufT. 3 Sing. m. et permutata vocali cum in suff. eiusdem personae fem. In forma ^oio Jud otiatur ($. 53, s.b.), He vero occultatur (fi. «7, s. b. )3.)- Suffixum ^^ 1 Sing. confluit cum syllaba «« , quam excipere deberet, ita ut stat. constructus (Q. gs.) et nomen plurale cum ' suff. 1 Sing. plane conspirent; v. c. ^£)^^ f^g^s et t eges mei, Interdum vel Nomen singulare et in stat. absol. et cum suffixo simili forma utitur, ut ^AfiDkio thro- nu^ , thronus meus (1, Aunot.]; cum hoc vero in paucis tantum nomibus ultimae quie- tcentis locum habere queat, distinctio plerumque non difficilis erit. ii) Suffixa nominalia, quae in Palmjrrenis inscriptionibus tibi occurrunt, parum a Syriacis differunt ; ut nti''^ vita illius (inscr. a.), ntitt; nomen eius (ibid.), ^VT^a^ Jilii eorum {inscr. 3.)» V^Mt^ pater eorum (ibid.), ubi n in sufGxo desideratur. Pro wCit) legimus etiam ^n*» , ut ^mnN fratres eius (inscr. 2.) , ubi 01 et ^ permntantur. 1^60 Lib. n* Cap* L Z># Pronomine.' 5) Neqae Zabiorum fafGxa a Syriaca analogia plane abhomnt, qnanqaam' Zabii meie fuo litterafy quaf Syri fcribere quidem, in pronuntiatione vero omittere folent (90« A7*5S«)b fcribendo raro retinent. Itaque )rt et p — %*j[, tt et m^ z: oi^i^lt^ et M^ z= ^'et. q; pn et p :=: tooij \>y^ — ^Vi «o tamen difcrimine, ut Zabiorum forma poffit fuffigi; p^ ZI ^ cet. Ante particuUf n folet eiici, ut pS iis pro pnS. Accuratius de coniunctione sufilxoTum cum nomine agimut. $. 95 fq. §. 44. Suffixum particulis adiunctunu 1) Suffixa particulis quoque annectnntur; et quidem cum quibusdam earam coniuncta formant separatorum casus, ut ^ mihi et mef oul^ ab ipsa. S\ m eu et /l^ — ^^ non est suffixa recipiunt, haec Dominativum exprimunty ut ««•^) sum €gOf -ftaio^ukL non est ille. Quanquam etiam in nonnuUis particulis pronomina fuffiza nominativi loco pofita vi* deantur, re tamen accuratius perpensa possessiva ea esfe cognosces. Dico v.'g« .obi^ U omnes , sed proprie universitas eorum , ^?Qrf.>S>n tu solus^ proprie in tua^ solitudine ; tO0L«i amho illi, proprie dyas eorum, 2) Cum praepositionum non pauca, etymologiam si spectaveris, olim fue- rint nomina, eorum suffixa revera pronomina possessiva existimaveris. Quae res etiam in caussa est, quod suffixa recipiant nominis, eaque magnam partem pluralia , ut ^.mLxq , inter me . ^ai^ super eum^ ^^^ ante nos , ^cKn^^^jivo prippter eos. NonniiUae denique particulae, quae cum suffixis coniungi possunty una constant littera, ut tt (nota dat. et acc.)j ^ in. } vero (nota gen.), si sufCxiontm admittit, cum Q coniungitur in \L? . Accuratam enumerationem particulanun cum tuffizif coniunctarum vid. $$. 105. lo^ 5) Pronomina vero possessiva sive suffixa possunt apud Syros etiam Tocem peculiarem constituere, si ab initio voculam \L?, e relativo ?i ^i et nota Dmim Q exortam recipiunt. Itaque Sing. Plur. 1. comm. ^A^? meuf , a, um. ^b^? noster^ ra, rum. m. r^l j _ V^^l 2. (^ . '} tuus, a, um. "J vester, ra, rum. m. 01^? ) 1001^? . .• ■> «ta«. t '} ©orum, earum. f. aC^i ) ^iniSi? dnnot. Pronominum Acc. faepiuf tulfixif verbo annexis, quam nota Q et §uBm 9 0. 45* Prcnomina reliqua. m §• 45* Profiomina rcliqua, Praeter pronomina personalia Syriacae linguae etiam alia sunt; quanquam tnulta in aliis linguis pronominibus indicata nonnisi aliis^rationis partibus peri- phra^tico modo expritnere potest. Quae vero habet, neque ea formarum copia in^ignia putaveris. Peculiari pronomine significeintuv demonstrativum ^ relativum et interrogativum, i) Demonstrativum his utitur formis : Sing. Plur. m, (01 •» |joi hic. f. )?ai haec. m.* ^JOI ^i. f. ^Ajoi ha€. comtn* tAq™ C^^^') ^'» ^«^- ANNOTATIONES. i) }joi et \icn cum sequentibus personalibut ooi et ^^ loco verbi tubstantivi positis ' coalescunt; itaque qjoi hic est^ ^oilfoi haec est (JJ. fl7,»a. b. a.), Interdum lioi hic ai expuncto praecedenti tiomini per modum suffixorum annectitur, ut } \v^ o ! pro |j(^ LoqI hic dies Mauh. 6, ii. ; }tv>o.V \^^ usque ad hunc diem, 2) Noli mirari, ^joi et ^oi, quae inter pcrsonaUa referimus ({. 41, Ann. 4.), hoc loco pro demonstrativis haberi. Permuhi quidem grammatici recentiores formas .qjoi et .1^ tantum, non autem ^oi et ^uJOi ad personalia volunt referri, quo tamen iure hoc faciant, non video; etenim grammatici Syria oriundi ■) hoc discrimen utriusque formae cum * et * fcriptae ignorant, unde v. c. in verborum flexione, ubi cuivis ptrsonae etiam pro- nomen personale postponunt, semper scribunt ^jo? ^ioiij, %oLa} toioo^y ^jLm faoj *\ AH etymologiam sane respexisse videntur illi ^oi et ^01 a {joi hic derivantes. Quin etiam o<^ et ^oi personaUa demonstrativi munere non raro funguntur, ut o^ |fa^^ vir ille^ ^ U^jf femina iUa , 001 001 hic est^ 5) ^^01 gen. comm. est, respondet Hebr. Stj, nSt^ et Chald. i^^St^, ^Vh; Sing. huiut furmae non adest. >V^^^ forma rarior, et vix usurpatur, nisi ante relativum i^ quocum significat illi qui, illae quae^ aut in constructione comparativa , ^d^J^ ^f qualia (proprie quae sunt ut haec) , a Petr. 5, 11. 4) .01 unde (joi stat. emphat. originem traxit» raro quidem usurpatory unde ab omni« bus fere grammaticis omissum est; nobia occurrit v. c. in narratiunculii BarhebraeC fhc^^ i) Amirat gramm. ChahL pag. §59. Itaac Seiadr. gramm. Sjr. paf. Ol^* •) dkrah. RcchM hrer. iattit. p. ou , aliK X 162 Lik n. Cap. I. De Pronomine. tis *). Quam vero in paradigma redpere solent formam |?cn, inde relegavi, quippe quae nonnisi cum wOi coalesceni potest usurpari» hoc modo «i«ai)?ai^ alias vero semper ]?ai scri- bitur et pronuntiatur. 5) Aliquando \j(ji et ]j^di cum ooi et «^ componitur ad maiorem demonstrationem ; ergo |jai ooi is ipse, ]jai wiOi id ipsum^ Matth. 5, 47. Ita etiam opi obi id ipsum Gal. 6, 7. 6) Pronomina 001, wOi, #0101, ^di et^^oi respondent non raro Graecorum Articulo y i)y TO , quem in finem nomini. aut praeponuntur aut subiiciuntur. d) Pronomen interrogatii>um personae est ^ idque utriusque generis ^et numeri, Marc. 5, 35. Matth. ii| 16. , vocalibus non appositis a praepositione ^ puncto supra posito ^ discernitur (§. g, 2.). Interdum quidem ^ (Luc. 89 50.) I plerumque tamen \^y ^y U^ de rebus dicitur. ^% quod etiam /^' et ^x> (Jud. 15, 17. Nehem. 11, 34.) scribunt, rarius quam Usso invenimus ^), i^ Exod. 5) 13. oii£L« ^ quodnam est nomen eius. Item de persona ponuntur \Li quis? ?r.»f quae? et in Plur. ^^] qui et quae? ANNOTATIONES. 1) Cum interrogativo ^ non est confundendum particula v^^ quae Graecae originif ^esty et eodem sensu, ac Graecum iasv usurpatur. a) )i^ utriusque generis est (Mar. i, A7.), et uti dicitur, etiam utriusque numeri'}- Lud. de Dieu quidem^) exempla desiderat {x^ in Plur« usurpatae, neque mihi buiut usut exemplum in mentem venit; quod enim Amira'') afiert, ^ ^Ju^ tf /OoL-A-*? r if %f qui sintf mea non refert (Gal. 2, 6.)» in eo iam editio princeps non ^ sed ^^ exhibet. 5) Solent aliqua pronomina interrogativa coalescere cum 001 verbi substantivi Ticibuf fungente ($. »7, 1. d. b. a.), itaque djCio pro 001 ^ quis est? oX£> (Luc. 1,29.) pro ooi ^ quid est? Si pronomen in desinit, boc pro more in mutatur (0. 56, 5.) et Waw dipbtbidn- ges<;it cum illo ; ergo oijac quid est? pro 001 {jl^, ax^t quis est? pro cai Lu? • Interdum vero haec compositio emphasin solam., quin etiam nihi! aliud significat, ac simplez iiHer« rogativum. Singularis formae qi2o punctatio in Marc. d, 16 et 13, 9. (ed. Widmanst.) o^via 3) Adleri brev. initit. p. 45. Cfr. et Kirtck, chreit. p. 8* Hit. 14. Sacpe in BarheBr. gramni. 4) Idem de «cn et poi animadvertimut (1. An* not, 4,)t in caiusa ett psooul dubio propensio linguae Sjriacae ad statum emphaticum^ qui in pluribus nominibus stat. absol. plane expunzit ($• 9*)- 5) Amirae gramm. Cbald. p. ^jCf, 6) Granunat. harmon. p. 149. 7) L. 1. p. 457. 0. 45* PrdAoihtnA reliqua. 16S falsifsima quidem est et a recentioribut N. T. editoribu) recte emendata; docet tamen ojl^ non componi ex 001, quod plerique grammaticorum male statuerunty sed ez 001 et }tv> - 4) Ut in omnibus fere linguis , ita in Syriaca kiterrogativa laepe indefinite sumuntur praeter interrogationem. 5) Interrogativa notai casuum et alias particulaf ante se recipiunt, qua ratione Hunt et casus ipsorum, et particulac interrogativae oriuntur. Has enumeratas invenit 0. 105. 105—106: 5) Usitalissimam relativi formam puta ?, rariorem ^? ^)^ quae utriusque ge- neris est et numeri $ aliae et numeris et usu distinctae oriuntur pronomine 3 Sing. et Plur. cum f coniuncto/ ita qmdemi ut ? illi pronomini praeponatur, ut Sing. ooi? qtd^ .jcm quae; Plur. ^joi? qui et ^attquaef aut illi 8ubiiciatur, ut ? 001 qui^ f wci quatj Plur. 7 (xjoi qui, ? ^oi quae. Similiter ? cum demonstrativo coniun* , gitur ? JjoJ qui. Ila^ vero formae compositae tum tantum ponuntur, cum relati- vum ad antecedentem vocem refertur^ si vero relativi^m sententiam incipit, et in sequentibus demonstrativum etpresse aut implicite indicatur, alia eius com- posita in usu suntj ut t ^ qui^ quae; ? (io et ? y>^ quod vel pro Plur. (Luc. 9, 17). Dicunt etiam lioc sensu ? U^l. qui^ ? i^l quae et ? ^i^)^?] qui^ quae. yinnot. Pronomina Zabiorum demonstraiiva, interro^ativa et relativa non omnino, sed plerumque cum Syriacis consentiunt; ut pwn , «tkh , hic^ haec^ hoc pj\n , pi^T , ^^^^t^r^ illi, in et H-^n is; deinde ]HO quis? rto quid? et relativum denique '•i qui^). In inscript. Carpentoractensi relativum non invenitur, cum vero notam gen. m exhibeat, a qua Ara- maeorum relativum discedere non solet, ^t etiam pro relat. haberi potest. Palmyrenae in' scriptt; pauca horum pronominum praebent, ul in ille ^ ipse (intcriptt. 4. et 6.), nii haec (inscriptt. 5.), nn ea (inscr. Capitol. «.)'°), rektifum ^i qui (inscriptt. 3. 5. 6.). 8) Ita ChAldaeorum morc versio Uieroiolymit. Tid. Jdteri verss. Syriac. p. 143. 9) Lorshaehius qaidem (Stseudlini Biytrdegt ceL T. V. p. 7- not. 5 et m Museo fuer bibl, und orient. Litterat, p. 5. not. 1.}, cui etiam Koppiu* atsensitse videtur (Bilder und Sehriften T. II. S* 5^^)» ^'^^^ formam «> iegit, quam pronuntiatio- nem faliam tsie monitrant iam ea, quae idem lCoppius (1. 1. $. 505.) de Htterarum <) et ^ discre- pantia rectissime monuit. Praeterea ^d hoc defi- niendum maximi momenti est, quod Wnw qui- dem , nou vero Jud Zabiorum cum tequenti littera possit coniuagi; itaque ^ nihil aliud cst, nisi ^l i ^^ ^'^'^ ^ Zabiis *-l tcribitur, quod quacvis CoA. Vimar. pagina luculenter docet. Norbergus qua temeriute Zabiorum hnguam in. universum Syriacae assimilavit ($. 1, 8. Annot), etiam kaac relativi formam cum Syriaco } commutare ausus est. E Lorsbachii sententia (Museum fuer bibL und orient. Utter, p. 5. not. i.), «tiam Koppio (1. 1. §. 310.) probata, haec vox lingularis Pcri. I "^^"^ est. 10) Swintonus legit m CPhiios. Transact. T. XLVIII. p. 755.), sed accuratior Adleri desoriptio nn exhibct. Gror^i (De inscript. ^almjrenit p. nt. %t{») hoc pro n«jn designavit sumere roluit, qua in re, ut in omnibus suis ezplicandi periculis toto ooelo miht errasf# tiietu», et Tocet. nnSy nn signiilcant procul dubio haec ara^ ita ut nn idem sit ac m, et littera prior duriuj taatum sit elata. X • 164 Lib« n. Cap. II. De Verbo. Caput Sscundum D e V e r h 0* §. 46. ' De verho in ujiiversum (primitivo - deriv ato). Tn 9yriaca lingua haud minus , quam in reliquis Semiticae linguae dialectif atque easdem ob caussas praecipuam orationis partem constituit Verhumf Sy* riace )^^^^- Quae vero in universum de variis verborum divisionibus^ significa- tione et flexione hoc loco disputari solent, ea omnia tanquam nota e grammft- tica Hebraea praetermitto. Sicubi vero Syriaca lingua ab reliquis dialectis soro- riis diversa aut certe non plane communia sequitur, porro ubi ad universas Se* mitici sermonis leges et regulas Syriaca ^ccommodata esse , non sponte intelligi- turi et diversitatem illam illustrare et hanc normae generalis observationem pro* bare mihi in animo est. 1) Si verborum originem respicis, duo eius genera reperies: primUwa tt derivata» Haec vero , ciim ab aliis verbis, aut ab nominibus aut denique a parti^ culis queant proiicisci, in tres species distinguuntur: verba verbalia^ dencmUiar tiva ct departiculativa. Etiam apud Syros primitivorum numerus maximus est^ et denomiYiativa pariter ac departiculativa serioris videntur originis, quod etiam de nomine derivato valet (§. 89.). 2) Verba verbalia^ uti in dialcctis affinibus, coniugationum nomine insi- gniuntur, quod, quanquam non satis rei significatae convenit '>; tamen retineri potest (§. 48.). 5) Verba denominativa partim ad figuram radicis partim vero et saepius ad verborum derivatoium sive coniugationum formam accedunt. Ad illa* pertinent ^01? inauravit a Iqoi? aurumj ^^ nupsit^ it. concuhuit a \ci maritus^ ««^ dt^ corticavit a l/is^, pl. W^ cortex ; ad haec vero %q coronavit^ copulauit a P-^^ corona^ -ml. supplantavit a 1£q2w calx^ ocai ordinavit a \sLti Ta^i;, ^ sacerd^h tio functus est a Jjoio sacerdos , ViAo devirginavit a Uote virgo , -^V/^ decorticavii^ 1) Getenii Lehrget. der Mr. Spr, $. 67. p. 25$. S* 47* 48* Di verhis derivatis (coniugationibus)^ 165 «JUo domestieum fecit et pass. »> A i. o/ ? a ?A^ domus; deinde >oq4^? ore praeditus^ tst a U^oos 05 1 ' fw>/^ t lapis factus est a U^io /api^i ^dfiol} Christo nomen dedit a ?*i-*^-j^ g^piariavof • v^->?4 daemone vexatus est a ?a^? daemon, ^^>*^^? fluctuatus cst^ a ^&AA»^ fiuctus. Probant autem haec exempla^ his verbis denooiinativis in univ^rsum significari occupationem cum ea re, quae nomine significatur, dili- gentissime institutani )^ haec autem . occupatio aut caussativa aut privativa esse solet. « Interdum e nomiue derivato ruriui verbum oritur, ut ?^^voV/' discipulus (a ^^;!^ do^ cuit)y unde ^ioiJL docuit; quanquam in hoc exemplo etiam de coniugatione Tafel ($. Gs.) cogitare posies. 4) Verba departiculativa minoris numeri sunt quam verbalia et denomtnatitat sed^eorum analogiam stricte observant; v. c. nnS? opposuit , disputa^it a Miiiaoii.? contra^ adversns ^ ^jj^ submisit^ subiecit a ^^ suhj subter j r*4^^' separatus est a-?aMi^ solum, j/iasc^? terga vertit a >4^ p05^', r^^ro. A. xDever.boprimitivO' §• 47- Forma primitiva, unde reliquae profitiscuntur, radicem ipsam in 5 Praet. xn. Sing* continet; quae tribus consonantibus con^tat ila pronuntiatis , ut prima vacua relicta unam tantum cfficiant syllabam ; v. c. ^x> interfecit^ »-60? adhaesit^ fOfio coagulatus est. Radices vero vocales a, e et u admittunt, a grammaticis vero noniinibus P^erba med. A.^ med.EnOl med. U. di&tinguuntur. Ea usitatissima transitivam^ hae vero intransitivam habere solcnt i»ig?iiiicationem. Cum olim verbum Svd in pluribus Semiticae linguae gramtnaticis tanquam paradigma adhiberetur, ab hoc prodierunt formae primitivae et derivatarum nomina; itaque ea P^a^ hae \tro Ethpeel, Pael^ EthpaaU yifeU Bthtafal^ Schafelj /?5cAra/ai cet. appellantar. • * B. De verhis derivatis {eo niu g ationibus), ^. 48. 1) De Coniugationum ') numero et dispositione varie indicatum est; modo 1) /. Af. yiartmann Anfangs grutnd* der hehr. i) Vid. de hac aotipat Geienii Lthrgeb. J. 67. Spi, ed. 2. in (. , (|UAlii Uebenicht der Verha deno- ct hehr. Grr.mmat, $. a^. minaiiva odir deriv^tm infcripiit , de Hebraeorum denominatiTii idtm docet. ^ 166 Lib. 11. Cap. II, De Verbo. enim activas solas, modo etiam passivas numerant* Alii porro usitatiores tan« tum, uiii vero etiam paulo rariores agnoscunt. Antiquissimi quidem grammatici jiinira teste^) hanc rem valde obscure et confuse tractarunt; et ne Barhebraeus^) quidem coniugationum originem, naturam et indolem perspexit. Rariores Ara- maeorUm coniugationes Schultens ^) et nuper Agrell ') et probe disposuerunt et docte illustrarunt. Barhebraeus* verba regularia et ifregularia, quorum ditcrimen fere ignorat, conian- ctim tractavit, nihil demonstrans , nisi qua ratione tempora modique a radice derirentifr. Amira quinque coniugationum QX^Oy l^VocD^ dxstinrit genera crt fere qaamqae couugatio* nem in species distribuit pro fundamento divxtionis verborum sumens conditionem, utrnm unius aut duarum essent syllabarum. Itaque I. Verba mohosyllaba i) cum motione (littera quiescente) in .fine: nempe a) il et /3) ^^^ a) verba sine motione in^iine: nempe a) "ai| P) "oi., 7) Verb. regul. med. A., ct h) Verb. regul. med.E. Haec omniaP^?^// tantum et Ethpeei respiciunt. Forro II. Verba duas syllabas complectentia i) cum in i radicali et in fint Jud i. e. Paul verbb. sd»!^. a) cum in i littera» sed sine Jud in fine: nempe a) Pad Vorb. regul. et Schafel verbb. ^a ct /3) Afel verbb. med. quiesc. 5) verba, quorom 1 lit- tcra iion a pronuntiatur : nempe Pcal et Ethpeel a) verbb. "\^ et yS) verbb. '*•«). Abra^ ham Rcchcllensis ^) vocalibus coniugationum typos dcfiniri voluit; itaque eas his paradig- malibus et hoc ordine illustravit 1) pa, 2) »,0, 5) \iao, 4) ^qj»], 5) ^OiJr, 6) -/, 7) \io^ 8) Xxijyy 9) ^\y 10) ss^.1. Cum vero {{.l^et quae sunt huius generis in nonnullia for* mis ab usitata flexione recedere videret, his quoque singulare tribuit paradigma. Deinde in passivis illustrandis eundem secutus est ordincm. Similiter Isaac SciadrensU ^) deeem admitiit coniugationes : 1) |-o et S^^^ 2) ^^f, 3) i'^ 4) ^?', 5) ^^ 6) >cuj|5, 7) *-a\*, 8) tjp, 9) Viof et 10) ^fuo}. M 3) Varia coniugationum recensendarum ratio inde praecipue exstitit, quod earum rariores verbis plurilitteris adnumerarentur. Etenim aliae in cettis verbi irregularis (§. 67 — 79.) classibus, aliae in paucis verbis, aliae denique in namiiii- bus tantum a verbo derivatis deprehenduntur, ita ut facile posscnt grammaticos effugere. Itaque hoc loco vulgares ab omnibus fere agnitas, postea vero (§. 62.) etiam rariores animadvertimus. Sunt illae quatuor activae totidemque passivae, nequc Ilebraeis et forma et significatione absimiles: _ , 2) GTamm. Chald. p. 156. Wezion. asscxvati) de Numero coniugaiionum jyrio^ 5) Gramm. metr. Cod. Gott. p. 95 ss. carum in OtioUs Syriacis. %, III. p. 98 s». 4) Institutt. Aram. u. ^7 ss. £> t • e - v • ^. ... 5) Conspcctus opusculi mscr. (in BiI)I. Gymn. . ^^mj 7) Grommat. ling. Sjrijic. p. |^Qp ts. §• 4^. De Jlexione Verhi in univ e rs um. Pass. (Hebr. Kal). (Hebr. Piel). 167 Act. Peal. • • Pael. ^o jtfeL •• • ' Sehafeh Wo^ (Hebr^ Zff/^A/Q. Ethpeel, ^l^Zi Etbpaul. ^q4 EthtafaL \5^o2z? Eschtafal. \fipL\ 5) Omnes Passivae coniugatianes syllaba 4 praefjxa formantur et in ultima syllaba vocali a utuntury ubicunque activa forma e adhibet. Annot. 1. Non ab qaoyif vcrbo omnef illae coniugationes revera formatae aut in uiu receptae funt; quin etiam reperiuntuTy quae, poftquam Peal obiolcverat, in derivatii tan- tum coniugationibuf usurpentur. Annot. a. Verba a nominibuf aut particulif derivata neqve formationem neque flexio- nem lingularem habent; itaque de iif idem valet, quod de verbif verbalibus dictum ^ft. Verba plurilittera sequuntur eaidem regulas ac trilittera (Q. 65.). De forma et tigniiicatu hanim coniugationam «ccuratiuf agimus $$. 52. 58—61. C. De flexione Verhi in univer sum. §• 49- 1) Syris , ut reliquis Semitis, duo sunttempora: praeteritum et futurum et praeterea Imperativus ^ Infinitivus p et Participium. Auxiliaris autem verbi pro* nominisve ope possunt et cetera tempora, quibus aliae linguae utuntur^ peri* phrastico modo exprimi. Itaque Praesens oritur Participio^ quod in omnibua coniugationibus activis duplex est (activum et passivum) , pronominibus persona- libus adiecto (§. 57.)» ^^ ^J ^^occidisi Imperfectum vero formant Praeteritum verbi ]oa\ Participio cuiusvis verbi eodem genere et numero apponentes, ut ^o |ooi occidebat^ 0001 ^ > \j ^ occidebant; Ptusquamperfectum denique indicant Praete- rito cuiusvis verbi cum eadem persona, eodemque genere et numero Praeteriti )ooi coniungentes, ut iooi ^o occidernt^ oocn o^o occiderant, a) Quae praeterea in aliis linguis verborum formis solent tindicari^ Syri aut hisce temporibus et modis, quae hanc ob caussaib interdum ambiguitatis nonnihil accipiunt, aut structura synfactica exprimunt^ Accuratiorem omnium barum rerum deceriptionem iufra ($• Ss^57.) invenief. Syri babent in nonniUlit veibi et regularie et irregulaht pertonit duplicem fomiam, quamlgitur in Ftrtf* digmate verbi regulaxit diligenter potuimus, in verho autem irregultri ptopter tpatii pe« nuriam pcafit^l^itimut. % . 168 Peal. Uo Praet. 5. m. 3. f. i^^^o 2. m. ^^^p 2. f. s-A!^D i.com. ^^-o Plur. 3. m. ou^o (^alii^o) 3. f. ^!^^ C^^) fi^ m. ^oA!^o B. f. ^J^.Ji^ • « Ethpeel. ^« <* <• •oAl^^oZ ? A « A Pael. ^^0 C^i^*i) y e r b u m Ethpaal. r » , » r ^i^jy Infinit. \i^3iO C^^A^^"^) ^^^=^ »• • Q^^O^^ QL^^^a^ Imper. m. ^/.o f. w^LoAo pl. m. ai:.Qj;o f. , .S /ift o .;^ _ • m lol} • • « * •■ s •• <•■ * ^^o£| ' •• • M ' •• ■* ^ Fut. 3. m. 3. f. 8. m. a. f. ^ioZ C 1. com. tta^ol Plur. 3. m. ^ais^aj 3. «- ^i5^" a. m. ^:!!:^^^ 2. f. ,JS^J i.com. Ua^oj Part. act. paif. » -> •» • \S^o \!i^oAj \l?oZ^ M viio^j ^oZi \i-toz C-i»*40 Uol *» ... m * %io:J / 169 R e g u l a r e. AfeL Ethtafal. Schafel. Etchtafal. ttiol' \fe:f ^ Uo^J Oi^* ftV^^2zf a^Vk/^ Aii^^oafJ Ai»^?* AS*o//?" aVA/%1 A^I^^o^aJ J^f^}* JC^^pLOi ■.■A.S^oa»J Ai^?' 6i^^J A^^^oA^J oi^l' (^^o^^io? } Qi.*fiL:jC^<5^W) oit^oi C^ii^om) o^o&«J ^^oikioLji) ,.i»io?* C^^O -i^izjC^ S^\^ -^^Cr*^iai) -l^J c^A^#j) ^pCkik^?' ^^Ai^oizj ^o&^o* ^oft\^oA»J ^J^yi rf^olA^ ^>|oi ^>ioA*J ^?' Cr^O ^'zjc^ii^j: 1 ,^^Cr»^) ^6.J C^»i^*) a^io/^ /^VK^^Vrt ^?' \iAo/z? ' ^ Vi^J .tS^o? -v^oizj ^^^^) \^ ^4. rilo^ \li^^ A«o^' K-^^, ^.l^ ^:sft^/v><. ^f' *-iJ \^aii \^o6#J ^ik^ ^C^i^Aj. ipSj^ril^ aw r^V 5r^^ 5r^^- ^o^j^o/ e^A ^Lj^Q^/ fnS&^»^i. ^i^ ^L^l r^^ v^J»nA0C \lAa/ "^ioltii^ ^p^ \^oAaj^ ^i^ ^iino ^^f^cm^ I^Kpfi^yi ^&ioic i70 I-i'** n. Cap. I. De Verho. I. De f^erbo perfecto. §• 50. Formatio et flexio in regulari et irregulari verbo aeque valet. Hoc autem» ut apud Hebraeo8|« duplici ratione britur, aut unius radicalis contractione {f^et^ bum imperfectum) j ut v4 pro lio et ^iaj, aut radicalis, quae quiescibilis esl| quiete, permutalione et abiectione (/^frfeMm qfuiwcCTO» ut V^, ^, l^^cet. Ver- ba autem gutturalia (§. 64.) apud Syros in perpaucis tantum formis ab reliquis regularibus discedunt. §• 51- Paradigma Vgrbi perfecti, Variae Verbi formae in paradigmate p. 168 — 169. exhibitae in Q]}. 52 — 61. diligen- tius illustrantor. Possunt etiam et solent in codicibus manuscriptis, quod demonstran ($• 14.}» sine vocalium signis, punctis diacriticis signiCcari. A. De coniugatione Peal. m %• 52. Forma et significatio coniugationit PeaL 1) Praeter formam usitataraU^o, quam Verba transitiva amant, alia etlam reperitur (§. 47, 1.) intransitivorum et semipassivorum forma, cum e pronuniiatai ut ^aiQ pudefactus est f r:i>Q concepit ^ w timuit^ ^jooj adhaesit , ^b^j descendi^f l^ iratus fuit. Haec autem terminatioSyris etChaldaeis longe frcquentior est, quam Hebraeis. Itaque significatio Peal duplex, et transitiva, et intransitiva est. a) Aliqua verba utramque vocalem et a» et e admittunt, ita ut manifesta significatus diversitas oriatur aut interdum idem maneat^ ut «^^^ divisus fwd^ tl ^y^^divisitf >Q^ absolvitf ^d^ absolutus est; deinde vero «jobi!^ et u&L^ coiii€«&t Zf* et ^H hereditavit. Annot. Sunt etiam verba, quae vocalem e, neque tamen intransitivum significatum reci- piunt. Verborum intransitivorum med. u, quae Hebraicis med. respondent, nnum ezemplam fOAO horruit invenitur. §• 55- Praeteritum Pealeiuiqueflexio, Praeteritum C^f U^O offormativis radici in fine annexis flectitur *), quae 1) De ori^e et natura horum afronnntiforum vid. Gesenii hebr. Gramm. {. 5«. Lthrfeb. te '. Spr. €. 78. hebr. Spr. J, 78. 0.55' Prmeteritttm Peal eiutque flexio. \J\ partim cnm Hebraicis Conspirant, partim Tero propter dirersam pronominum iormam parce dirergunt. Etenim sunt liaecce in omnibus Praeteritis , si linea «ignificat radicem. Slng. Hur. I». (Radix). o — ^5 — (— ) f. 1. comm. i — rOZ ^ — t — ANNOTATIONES. i) Pturef formae orthograpMa quidem , tteqae tamen prontmtiatione dittingui poisunt, ut \1^ , oikio et ^^ , interfecit et interfecerunt (m. et £•), Ai^^o et .*Aiii».^'o interfecisti (m. 6t £.); olim forta»se hae dittinguebantur, postea autem cum discrimen in pronuntia- tione omitteretur» in tcriptione tamen retentum est, propterea quod Syri scribendo ety- mologiam retinere solent. (0. j, Annot. 13.) s) Duplicem Praeteriti Peal formam cum a tt e paradigma exhibet; ▼ocaUf. vero qaiecunque sit retinetuCf ita ut, x et 5 f. Sing. exceptif , ubique posais videre, an verbum ▼ocali a aut jc utatur. 5) NonnuUae personae in omnibus fere verbis dupUcis sunt formae, vulgarxs et anctae;' nempe i et 3 Pl, m. et f. , si verba '^ji^, Afel et Schafel verborum "|1 exceperis (J. 77.), ut ^4^ et ^ilk^o ,' al^o et ^ok/^o , ^^^^ et ^xl^o in omnibus coniugationifant verbi perfecti et imperfecti formari' possunt^); unde Syri has formas paragogicas paradigmatx ipsi inseruerunt '). Exempla 3 m. haccce habeas : «0^0« susceperunt , fpj^ fecerunt^ Assem. Bibl. Or. T. I. p. 255. ^oafp ohtulerunt^ Michael. Chrest. p. 75. ^v>S^f tradide- runt f Kirsch. Chrest. p. 79. 1. 14. . rTyi . r>} constituerunt , Barhebr. Chron. p. 49. 1. s. 4) Cum o et ^ in fiue 5 Plur. m. et f. non auHiantur, interdum plane abiiciuntur; ut Ujjl'^^ pro ^Vv iverunt fures Kirsch. Chrcst. p. 4. 1. 5. cfr. p. 17, ii^ 75, 15. 149, 9. 15 'f »5» 155. I- 166, 6. ^^cuil:^ '^Si^ placuerunt verba eorum pro ^fi^m Gen. 34, 18- 3^' 45- 4^ 7- 49» 26. ••). a) Post /. A MichneUm (Gramm. Sjr, p 104.} Agrcll (OtioT. Syriac. p. 45. not 11.) et Ge^iniut (Lc]irgeh. dcr hebr. Spr. p. 265) iii 3 m. rarissi- maiii hanc paragogen etse aiunt contra Barhe» braci et fc^ammaticormn Syriacorum anctoritatem vid. c. c. Amirac gramm. chald. p. 265. 5) Vid» e. g. Abrah. EcchtUtnt. gramm. Sjr. p. U '?> P* ^ '?' harhchrati gramm. metr. (Cod. Gott) p. 95 tii, Neque haec paragogica Praet forma tam parce usurpatur, ac Hcbraica* vid. Gtsenii Lthrgtb. dtr htbr. Spracht. p. 365. 4) fypkii recensio codicit Syro • Arabici. Regiom. 17416. p. 4. •* i* ^* Miekatlit (Gramai. Y » .1m 172 Lib. n. Cap. n. De Verho^ 5) Puncta Ribui ($. da.) nisi $ olit personis fem. gen. Praet. pariter ae Fnt. et Ittpefttt. apponuntur; formam d^curtatam 5 Plur. f., quae Jud in fine abiecit, haec puncta a Sing. m. bene distinguunt , ut \i^ 5 Sing. m. et ^i^ 5 Plur. f. '). 6) 1 Plur. non paragoge aucta plerumque ^^0 pronuntiatur, rarios ante ^ afformati- vtxm vocalem a praemittit, ut ^ioi Luc. 9, 13. pro ^j£Ay ^444^1 ^^^ ^9» 4^* c'^!--'^^^i 2 Cor. 9, 3. Grammatici Syri autem hanc formam omittunt. 7) Zahii in Praeterito formando partim Syriacis utuntur afTormativis , partim vero ad aliarum dialecterum formas propius accedunt, ut Sfittoj — Vl^o, ttSt^fit:) ~ n^o^l^ et timul n«St3^3 ~ aV^^j «nSrtt^Kj n JjStDj^ et simul mfttax — /^V j n^So^3 — avTk^ cet. Inscri- ptiones paucas tantum formas exhibent, ut m^v fecit (f.), nio» dixit (Qurpent.), ^iay/e- cerunt , nisp sepulcro darunt (Palm. iliscr. 5.) , alia. — ^ Agnoscunt Zabii et apocopatam et paragogicaoi 5 Plur. Praet. formam, ut *imot& dimiserunt^ p*ip vocarunt; cum Ibrmae illi suiiixa annectenda sunt, apocope locum non habet. r §• 54- Infinitiv u s. 1) Omnes coniugationes ad Tnfinitivum Q^Lj^ ))} )i))fonnandum >o praefor- mativo utunturi quod eandem vocalem recipit, ac Futuri praafonna- tiva| et praeter Feal in fine terminationem o^ adiiciuntj itaque In£ Peal ^JQibo» rarissime cum Waw otiante (§. 33^ a.), ut Q#fA^ discedere^ Luc* g, 55. ofif^Jacere^ Vs. log, 6. '). Originitus }o praef. vacuum est^ sed propter ae^ quentem litteram vacuam brevi utitur vocali. Hoc in caussa esti quod sfcuM sequenti litterae vocalis tribuitur^ vacuum monet, utuuo moveri (§. 75 — 76.) *). Syriac p. 104.) exemplft Waw abiecti certa detide- raWt; quae tupra attuli, rem extra omnem po- nunt dubitationem. 5) Nonnulli grammatici, ut Ruxtorfius (GramnL Chald. et Sy^iae. p. 55O9 5 Plur. f. etiam hat terminationet tribuunt: %^^^y ^ -^/^0 ^t J^^ «ine ulla auctoHtate, quod iam Lud, de Ditu recte reprehendit (Gramm. harmon. p. 194 tq.). Etenim Sjri illas format tane partim e Chiildais- mO| partim e verbi "}] formit derivatat non agnoicunt in verbo regulari. 1) Ita tecundum edit. principem legenda; /• D. Miehaelit quidem (Gramm. Syr. p. 105.) oe^a^ I 0|n\>o fcribit f ecentioref editionee te- cutut.' Huiuf praeterea generit eiempla dmrm (Gramm. Ghald. p. 514.) apud grammatiGet ittfe- nisse videtur, sed addit, auctoret fere eauiet aiae O InfinitiTOS (Peal) scripsisse. s) SchuUens (Institutt. Aram. p. 47 af.) hat In- finitiri formas affert: ^^a^^ f^, ^i.AX, sed cum ipse nulla illarum exempla landarit» ae- que ego Ulia tanquam veras Iiifinitiri fonnas de- prehenderim, eum, quod in Syriaca institutione Me- piuf fecity ex analogia cognaUrum dialeetonua et maro arbitrio has finxisse exiftimo. si) jPv^plici jAfinUi^ ioxme^f, .q^^m Jl^braei dicrtinguunti .absoluta et amstrur eta ^)f Syxi naii gaudctfit} Infisitivus ^pUt cum Q praefixo *coniungi » fiiae hoc praefixo vero ibi tanttun ponituri ubi Hebraei Infin. absolutum adhibent ^). §. 65- Imperativus,' i) Imperarivus QidosL^ in d radicali regulariter eandem vocalera usurpat, ac Kuturum^ itaque ^JoAo et Futur. ^So^^i ^? time et Futur. ^L»^! y ^i eme et Fut« ^p*. Rarius a Fuu vocali discrepat, ut ^i ahi et FuL ttijj. Potest igitur cum u^aete formari; primam vocalem transitiva verba Cf4^ r4 ^ er^' \l a\n\>^ j » quae in Praet. a habent, secundam vero et tertiam intransitiva Q^r^ V^ f to J, nsM> ^tfi^ ^ t^' ^^^^ i^ Praet. e habere solent, plerumque us.urpant. a) Imperativi formae, quae d Sing. et PL m. etf. complectuntur ^ in Plur. duplices sunt, nempe simplices et paragoge auctae, itaque o^a^ et ^o^cxj^ i ^jj^d^ et ^ >\ o jy> '}• Hanc formam paragogicam non solum in fem. sed etiam in masc. hon raro in Peal, Pa^l et Afel inveniri^ iamiam Agrellus exempHs probavit *). Annot. 1. In forxnij whLo^, o^d^ et ««^d^ Jud et Waw finale otiantur ($• 5^« s. 5.)« Act. g, 40. invenimut quidem in edit. Widmanst, --y^r quod tamen iam Schaafius in rV^n emendavit. Forma sine paragoge in Plur. f. non differt a Sing. f. nisi «punctif RibuL (5. «a.) Arinot. s. Zabii Imperativum apocopatum et paragogicum agnoscunt. Utl enim apnd Syros 5 Praet. m. Waw saepius abiicit (JJ- 55, 7.), ita apud eos etiam Plur. Imperativi, u^ "^iao feratisy SnM ite. Quae tamen abiectio tum fieri non debet, cum huic formae suffi- xum annectitur; sin vero sufiixo quaedao^ praepositio praemittitur, Waw omittere licet, quanquam sullixnm et praepositio illa verbo afjigitur, ut mSD;«Dtt date ei. Verba denique 5 quiescentis In Imper. Plur. illud W^aw semper servant. In Plur. vero etiam paragogicll for-' ma,' praecipue in Verbis 3 qutescentis, solemnis est, nbi cum suffixo coniutiguntur , nt 5) Gtttmi Lihrgeb. dtr Mr. Spr. j. 79, i. min.rint U^ AiliJ , ii et InfinitiTi et Pafdd- a) Gesen. 1. 1. €. aoo. Amira (Gramm. Chald. .^ « . « p. .7; ...) ver.m InfinitiTi pro Hebr.eorum iJmo- »*" '^*^ non «tw pern,*xerunt(S. 57. Aa«ot l). Into po.iti indolem ignor.n. .oUun Inf. form^n '\ GrMun.t,ci Syn. onwyli Htr.mqu. for- * mam in paradigmata proponont; eundem morem sine ^ idem fere tifnifieare eaittimat, qwMl etiam Barfubra€ui (Grammat. metr. Cod. Gott. Part. pract. Latinomm tt qnasx tmpor ooninngi p. 97 Sqi) ••qtAxtitr; vid. $. $*• ?• »57^ cum Nominativo verbi , a quo formeior (i. e. oum •) Otiol« Syriae. p, 45. Vtrba finito^. Si vero eo teste sunf , qui Inf . no« 174 I^b* n. Cap. n. De Verho. ^ X\t^H ducite^ ^ esute^ ^p voeate; in aliii yero Verbi clauiboi raro tantQm iBVMiitttr, ut p^DW audite. Hac rationa Praet. et Imper. fadle possiuit confandi, in apocopat» emm et paragogica Imp. forma plane conspirant.. Zabii etiam pott i radicalem in Jmper. interdum Waw inserant, ut vcw audite^ ita et in aliis verbis, ut pDl"i iacite^ a W^i quod, ubi ante suffixa factum est, nihil habet singularitatis. §. 56. F u f u r tt m. 1) Praeformativorum ope, quae apud Syros tribus litteris l ^ \ constant, Futurum Cr^' V^O formatur '). Haec enim Imperativo praeponuntur et qui- dem sine vocali; cum autem illius forma etiam a vacua incipiat litterai praefor- mativa vocalem recipiunt e in Peal, ne .vocis initium tres litterae vacuae consti- tuant (§. 589 a.); in 2 Sing. f. 5 et a Plur. m. et f. vocalis.ultima excidit. Imp^* rativi formam si significaveris linea , hancce Futuri invenies formationem. Sing. Plur. m. ..^.j ^ m^ f. «-i ( -^j ^'^- f. ^ _ Z (wu^ - V -^ 1. comm. — I ^ 2) Vocalem Imperativi Futurum retinere solet; admittit igitur trea m» a et c^ ita ut u transitivis , a et ef « intransitivis tribuere soleat. Itaque verbai quorum Praet. e habet, in Fut. a recipiunt, uti in Imperativo^ sunt tamen nonnullae ex- ceptiones, nempe *.ooA# et wOoAaj a ojAa tacuit^ ^^ » ^^ adoravit^ «r« 1) De ori^ine praeformatiTorum •oramqne in- trantmutata etie , ut etymologiae ler» anUa ka- dolc cfr. G«jf»j>N« pro iji>}. ProTOcarunt vero Syrorum praeformativum revera Niin esfe exislimantes ad Zabiorum . dialectum , in qua nuUa litterae Nun et Jud permutatio locum potef t habere propter harum litterarum dissimilitudinem ^), fed haec analogia nihil docet, nifi Nun in Aramaea dialecto posse fignificare etiam 3 Fut. , nullo modo autem, in Syriaca hoc vere factum effe. Habemuf aUtem certisfimam Earhehraei auctoritatem, qui in Grammat. metr. (Cod. Gott. p. 96 ff.) non folum formaf Fut. ita exhibet, fed litteraf plane nominat; nam vocel .cxi et ku vix poterif commutare *). AuriviUius quidem rectiffime opinatuf eit *), a Syris receptum efse . hif in formif loco praef. ^ ceteris ufitatae dialectis, quia «.» Syris tum pro* xime ante fe tum poft fe aegre fertlitteram vocali deftituum ((. 51, s.}. De litteris praefor- mativif exf tat libelluf Eliae I catholici Li^i ^ inscriptuf ^) , qui Nun , neque Jud f igni- ficat praeformativum ®). Praeterea illud Nun ab {jcn pronomine potest derivari.' d) Nonnullae personae duplicem admittunt formam. 5 Sing. f. igitur \!idjo2 et ^c^oif quanquam haec uiitatior est, neque tamen illiuf exempla defunt Marc. 4, 59. 9, 50. Matth. a4, 2. alibi. lacobita quidem ad Cod. Syr. Vatic. XVI, olim X. ^) fol. 145. ^ ,S^>? \aMk*jC^ ^l^ .^\lj^ .iNSfr/ ^l . l) ^ ouijiVa^au Zo^ . IdAj^kOai lA^ ^ol^nan !Qu ^A (■i nonN ^ t) Adltri hiblisch ^ kriu RtUt -p. 119. 9t. cll. /. O. Michatli* Orient. Bihl. T. XIX, p. 137. Adleri f$tru. Syr, p. 146. S) Adlcri verts. Sjriae, p. 147. 4) L D. mchaelis Qdent. Bihl. T. XV. p. it^M. Gramm, Sjrr, p. 106. JVahlii Morgenl. Sprachgesck^ 5) In doctrina igitur de Imperativo fomumdo iUe ait: » . ♦ rr _• •. i. e. Mandatum si emiuitur , Nun auferas a princi- pio (Futuri) et eo ^ ^d supirest^ Jiat bnptrativus, II» masc. sehadar a n*schadar ctU 6) Dist. do lingua Aramaea $. IV. in ciut dit- tertt. ab J. D. Micheieli edit. p. 111. not. n. 7) Cod. Ecchell. t^. Tid. Attem. biM. Or T. III. P. I. p. 508- 8> Pro t tub pracformin. interdum» ut Act. aiy 14. (ed. Widmantt.) i legitur, aempe loou a Jtmif tcd laeaatioret editt. recie |oou ethibent 9) Datoribitnr in AsstmasU Catalog. Bibl. Apott» Vat p* S9 **' 176 Lib. n, Cip. IL De Verho. ^^j^ h« e. in exemplis nostris, lacobitarumy exprimitur Jud in fine verbi fem.^ non verosapud Nestorianos, e. e. ..*ViQ#Z cet *®) — aSing. f. ^,^ j^i et raro . a i. *N ^vDJ ^ ut Marc. 9, d5. ■ i\^^ (ed. Widmanst., recentiores editt. legunt ^^^^^^ ne ingredere i Cor. 7, 16; p j i^ . ^^ ]1 sdlvabis; I. D. Michaelis^^) hoc Jud pro suff. 1. Sing. pleonastice posito habnit, quod mihi videtur parum probabile. Grammatici antxquissimi hanc formam — •i-S^^ in paradigmate non proponnnt. 5) Varias Futuri formas* quae praecipue a tigniiicatu pendent, earumque indolem idim Amira aliique Maronitae, inprimit etiam Abrah. Ecchellensis^^), plane perapexe- runt. A nonnullis \erbis Fut. A. et U. simul in usu est» sed diverso seasa, ut in Fut. ^l^^ occidet (de sole) et ^OflJ ventilabit (de personis) , .jnSg in FaU exuet (vestem) et u^^^* mittet (hominet), ttoi^ in Fut. vio^ immersus erit (In aquem) et «ao^j ohsignabit (librum), i^^^^perfecit ^ JcilD^ (alios) et f >o ^\ («e ipsum); in i^ circumdedit autem f^Mj et ho^^ non differunt. Fut. A. amant prae ceterit verba j» ($• 70.)* Dc ^'' V^^^ Fut. E. recipianty certa regula nequit proferri; huc pertineiit J^fecity ^nSJ^» ^l emit^ ^u^ et plura verba "^ (g. 70.), et verba '\a2> (fl« 75.)- 4) Fut. figuratum^ quo Arabica dialectus praecipue insignis est, Syriaca et Gluldam fere omnino ignorant, qua in re vulgarem Arabum sermonem habent consentieatem*^). Hoc etiam in caussa est^ quod Pentateuchus Samaritanus Futuri apocopen neglexerit*^). In verbi iooi Fut. tamen Syri apocopen admittunt, nempe fou pro (oou^, |biZ cet. «oaU|~ ita ut hac forma modo Fut. vulgare modo Coniunctivum significent "). Dialectus Hiero- folymitanat quam dicunt, apocopen in eodem verbo eodemque significatu exhibet, m jou sit^ lo. 6, 40. ?au sumus^ 6, 23. ^au sunt, 5, 9., ut Chaldaei scribunt w et mn\ Neque jSamaritanis hoc Fut. apocopati vestigium deest, r-i^ et %n pro nW*), Quo modo Syri coniunctivum aliasque verborum rationes periphrastice exprimut, docet tyntaxij. 5) Zahiorum pracformativa conspirant plerumque cam Syriacis; Fut. med. u tt a to* let esse, ita ut Imper. hac in re a Fut. non differat. Itaque Fut. 5. Sipv^s, a, SlpvVlp 1. bvK?^»» et i^D'»^ dicet; Imp. SiptD et '^t^tD:;, 10) Adleri verst. Syriac. p. a^. 11) Granun. Syr. p. 107. is) Gramm. Syr. p. ^^^^ lamen in verbis neutris, verbis sensuum ei nilectuumi quin etiaiB insonnulli^ aliis etiam active usurpatur, ut ^^^portam (propiie oneratus)^ H^ tertaUf^ik^ portans^ yus^ prtJiendms ^)^ y^ circuvidans ^)j '^ol:^ msidians^ ), ^^? lugens ceu^ et Acc. tum aclmittit» ita ut cum participiis Praes. et Praet. X3r- ponMitium iatincrnim recte conferatur. o) Pai^iciptis Syri eeque ac ceteri S^ihitae pro Praesente (>olo? Us^i^ utuntur itaquidem, ut, Chaidaeis asfieQlientibus, plerumque pronomen personaley pau- lo iacnen-CQtrtractiQs, citm linea occukante (§. ao.) sub prima consonante non- nuUorum pronominum (§. a/^ a, a. et b. a.) adiungant. Haec autem pronumina auxiliaria in quibusdam p^rsonis cunrPartt. aon loquendo solum sed etiam scri- bendo contrahualur veramque Praesentis fiexlonexn ef&ciunt. Itaque v. c. ^i^ ita^^ctitujr: Sing. Plur. m. ooi "^ii^ 6. ooi %|o «ojoi ^^Sji>o f. ^ l^o 8. ^ tli^ ^oi ^^o m. ^f W^ £^o ^o^jr r^^ ^o^jk!^ Ul UV ^ ^*o* s. 1. f. m. f. AnnoU 1. Amira quidem^) eos reprehendit, qui participio tupplcri existiment Prae- tens; sed eius argumentum e nomine grammaticorum >olo? U^i repetitum imbecillum esse quisque videt. Tanquam fingularem orationlt parlem distingunnt grammatici Syria oriun- -di verbum nominis \}£is aVv^ ») Gum hanc parum perspicue diftinxerint, defnitionem eorum animadvertamus. Aiunt enim t^^cu»^^ ^ fA\v^ y ifo-rm .v / |^n.Vf }^^ oL*^^t Ua# 6S?>r i. e. tretbum nominis est nomen eontractum sensuque verbi jwn determinati utens» fw^.V f significat nomen in stat. absoluto, sine | emphatico (J^. ga.), jA Vt imA V> U I^ i V i ^r est forma verbalis tempori certo non adstricta; itaque ♦^ bonus est^ et \£^ bona est^ ■n i) Afs. Bihl. Oj. T. I. p. so. a) Barhebr. Chron. tiS, ao. 5) Kirfch. Chrett 50, 15. 4) Gramia. Chal^. p. a$S ii- 5) Vid. aactores p. 25. not. e. laudatos. 178 Lib. II. Cap. II. De Verho. • • • • non autem l^ bonus et {Aa^ hona ?erba nominis nominantur. Neque nomen aliquod, ut et nuncupetur et sit verhum nominis^ necessario a verbo aliquo, sicut Part. Latinorum, derivan- dum est, sed iam sufficit, si adiectivum sit in statu absoluto verbumque substautivuzn fiTe pronomen eius vicibus fungens implicite aut explicite recipiat, itaque praedicatom dictioiiit aut solum aut cum verbo substantivo efficiat; ut |j} «^0.0 sanctus sum^ loiM J^'^ iusta ei, ooi hic malus est^ ^4ju»C9 rOjdi hi spiritualei sunt^ .rn^,Vvn<^ } >.vp oai JiLiOi^ cr^didit dominus eius verhis, Explicant {^^ AVvn grammatici etiam Arabico vjuUf M»t nomm actionis^ quod etiam j^Aao^ principium nominatur; neque tamen satis apte^). Annot. a. Forma * »v^r> communis est m. et f. generi, quod per omnia omniiia coniugationum Partt. observarunt Maronitae. Buxtorfius^) idem de forma K^^ Talert Toluit, ita ut ea quoque pro fem. usurpetur et provocavit ad Gal. 4, «7. / V>| fy qmaa non paris et Matth. 25, 57. ai2a\ ^i,i»iS^»? ^i\>|J ^^>^^o {aoj 6^0 >q2^o|, quin etiam Lud. de Dieu^') de Luc. 1, s8* i^ir> ^i^a henedicta inter mulieres^ atsentiente Gabr, Sionita^) idem statuerat, post autem dubius aliquid certi de his formis proferri non «n- sus est*°). In primo autem loco Polygl. Antverp. quidem ita legunt, editio pxincept ameml,!!^! )J?> in secundo autem et tertio 6^0^» l^^ et ^^^ formae constructaa X^ §a^ sunt. Annot. 5. Zahii ita Participiis delectantur, ut iis frequentiuf nullam adhil^eant verlii formam. Coalescunt autem Partt. cum pronominibus personalibus iis postpositife eodem fere modo atque in Syriaco sermone, ut nnuiHO pro nti^H ^HiaiND eloquerit^ nmt^ Z f^Si sciSi nN^nfit** ~ Aqou das. Annot, 4« Part. V\>^p in 1 rad. saepe etiam vocali utitur, praesertim in terbit intxan* sitivis, ut ^iniA» silentes Marc. 9. 54., y^n*^? adhaerentes 6, 1. uu^f Zon^i/tfifitf 7, S. n>^]\ ^c^t^^l traditus est ab X2^«? j %4 commodatus est, ab %b]\ Cum autom 6) Vid. de nomiiu ectionii Arabico Sxlv, dt 9) In suit ad Ijud, dg Dieu atiiinadrenioui Sacx Grammaire Arobe T. I. p. 196. obtenrationibut , quat manuscriptas ad Qua^^si 7) Gramm. Cbald« et Syr. p. 271. rat ; vid. Lud, dt Dieu gramm. hatai. p. §94. 8) lu Critica sacra s. animadverss. in loca 10) Gramm. harm. p. 575 g$, quaedam difliciliora Vt et N. T. p. 857« $. 5«- BthpeeL I79 omnes comugationes passivae et reflexivi sint significatus 'j, uude fit, nt^Syri comug. reflexivam, Hebraeorutn Hithpaelj non habeant peculiarem, nequa desunt exempla Ethpeel reflexive ei reciproc^ positi ut >o*»^. U ne efferas te Rom. 11, 30., fO?Z[ conversatus-fuit^ ^naj^/t cogitavit. d) Si 1 radicalis sihilans fuerit^ ^ characteristicum huiu.s coniug. cum ea transponitur (§. 36, 1. a) et post 1 in;^ post . in ^ mutalur (§. 25, 5. a). Annot. \. Inter grammaticos nostros non deiiinty qai ^o^^ scribunt contra Syrorum paradigmata; 41 eaim in gutturalibus tantum locum habet (0. 64.). Idem de formis aCj^/} et fVj^l Buxtorfio aliisque probatis valet, quippe quae ab Amira ceterisque Ma- ronitis iion commemoraatory .et in nniversum in verbis '^«fi et i:^ pro a!^oJ et a,\^^| inveniuatur, nt AoouZl «laxuin est Hebr. 6, 8- (ed. Widm.)^ quod sane ^ou^i legendum (0. 75— T 74.). Ita arbitrio Imper. ^^^^ excudere quidam conati sunt et inter alios Leusdenus ^) hoc coiitra Lud, de Dieu^) temere defendit; Barhehraeus enim*)' i radicalem cum a efferendam docet. Non minuf etrant/si qui d radicalem propter lineam diacriticam ei subiectam ($. :ii, 5.)» ab ipsif falffo pro ooeultante habitam, occultandam t%$t praecSpiunt; cum neque a Barbe* bnieo tale qiiid dootatar, neque aMaroniiit inter varias ocpultationis speciet hae formae recen- seantur. Brevem vocalem cum a et 5 radic. pronuntiatam Me probat tum eius in non. nnllis exemplii adtcriptio (0. aif 5.)» tum 5 radicalisy si aspirata est, lenis pronuntiatio. Si enim in voce «^AJ^I ^ occnltaretur, «^ duram maneret (0. 18, 5. Annot. i.), cum aatem linea illa nonnisi diacritica tit litteraeqae ^ tcheva mobile tribuere debeat^ ^ lene fit; itaque in codd* hanc et timiles formHs invenit Rnehoch not&tat. AnnoU %. In aliqnot exemplit 9 Sing. f. Praet. videtur in ^ loco i desinere, e. g. Barhebr. Chron« 86» 5. oi^} %»\|i4 U P^^ ^^V^l ^^^ eognitus est locus eius; 135, 5, l ^ ^ V v^ ou^l itj *vl *i>o^ Uf ne amplius mater ipsius regina proclamaretur ; -48», 8- ^ > ! A J ft \ [ ^^«> ^ Uri^l ut descenderet (filia regis Lehoni") Seleueia et reconcilia' retur* Sed non immerito iam AgreUus ') tcriptionis vitiositatem suspicatus est ; Bernstenius in Chronic Barhebr. e Codd. Mst. emend. atque iUuttrati Spedm. I. hat lectionet, ti recte mamini, non delibavit. Annou 5. In Fut. Ethpeel uti in Fut. Peal (p. 175. not. 80 interdum exempla reperiun- tur cum tttb praeformativit» ut ^^A« 2 Cor. 3, 1. (ed. Widmanst.), oucIa^a^ urrgant eum ^ac. 5, 14-» nt i^j custodiat 1 Petr. 3, 10., ^u*j1 ut viderent Act. 15, 6., ^ao??p? ut iustitiam exerceant 1 Tim. 5, 4. Contentiunt editiones antiquioret , sed cum veteret grammatici hac de re nihil praecipiant, a recentioribut vulgaris recte rettitnta est praefixorum vocalis. 1) JgrtlL limiiia. 5yr« ad illMtrmBduin Ht* ' 5) Gramm. haraU p. ai4- ^raitm. eoUect. $. 6. . x 4) Gramm. metr. Cod. Oott p. 109 — 104. •) SehoL 8]rriac pag- 89—90« S) CtioL Sjriac. p, 5t t9. Z 2 I . |gO Lib. II. Cap. Ih De Ferbo. Annou 4. ■ rt>o>^ ohedivit peculiari modo per totum Ethpeel pro'' in ayUaba «lliaui J recipit; itaque Praet. ^jtusL^A Act. 21, 14., Imp. cuaxa^l Hebr. 15, 17., Fat. ^m u W ^ fi^ Gal. 5, 7., Part. s^^n^ loa, 5, 36. At Inf. regulariter a m«^^ / ^vo Act. 5, 09. §• 59- P a 'i l € t E t h p a a l, 1) Utriusqne coniug. media radicalis gemicianda ab orientalibus tantuin Syrit revera geminatur, occidentales vero quae e litterarum geminatioue ab ipsit non admissa pendent, diligenter observdnt (§. 17.). Pro geminatione inserapl Sjri interdum Olaf, v\t >^\i sustulit, Tychs. Elem.Syr. 50,4. a fine, «^M^^icIii} Barlwbn Chron. 08, 1., iai^dtravit Cast. Lex. Syr. p. id8» "). PaSl intransititmi t(mu Peal ^igtiificationem in transitivam convertit; ut oo^? arsit^ PaSl infUnnihMitf ubi veroPeal transitivum est, ibi aut a) intendit significatuM, nt^mpetiitf quaed^ viti Pa. diligenter inquisivit ; "/i^^ amavit^ Pa. amanter aliquem luvit ^ misertustsfi sjQOLSi absciditf Pa. etiam memhratim concidit (de St^oTo/ui/a), V^^inclinamt^ Pa.'M)dplnB0" vit^ prccatus est (propter inclinationem in precibus magis continuattiy ^}^ «Wlf b) quod saepius fit, euusativum r^cipit significatum, ut y^t^^ signavit^PalJoh»gimre fecit; huc pertinent etiatn notiones iubendif permittmdi^ censendi et declaranii^ quae in coni. Pa^I saepe cadunt ^). c) Interdum denique Pael eiusdem signifi- cationis est, ac Peal, ut *^^s9 et ^o^^ disscidit ^ ^-^^ et ^^^s domifkaius ifft. , y,. 2) Quum coni. Paifl haud raro effectivam vim habeat et valeai £m€M i^ quod Peal significat, Etlipaal noiat Jieri id ^ quod Peal indicat^ atque adM S!|il»> dem, quam Peal, significationem interdum habet, e. g. cDfoa^rotiiiaouaoil^Pa» accedere fecit ^ Ethpnat accedcre factus est^ itaque accessit^ similiter «aiu ]P«k et Ethpaal verecundus fuit ^ ^.m^ l'^?al et Ethpaal contehdit. Unde fit, tlt^thtMHll hotionerri interdutn hab^at activnitiy ut^ffl intelligere fecit^ %ia\ iritelffixit^ A "^' circwnductus est^ etiam circuvidedit ^ o^jui Peal et Ethpaal cogiCatii^^.yte £?m1 et Eihpaal cruciavit ^ et recipiunt Acc. ^). In syllaba 4 littera ^ trans^enitur. ei i) jigrell. Otiol. Syr. p. 49. binm vocarit , quod iam dialectorum, compaaip* 2) Vid. etiam AgrelL Lumin. $jr. $. a. n. I. eum docere debuisset. — /. D. Michnelis (GrAmm^t, Syr. p. 89. ct in 5) Exempla huiut generii colI« honorans et honoratus, EvanefCit discrimen etiam in forma fem. Sing. et statu em- phatico m. (fi. gs.), ut U^o^ interficiens (£) et interfecta ; ted in fem. stat. empb. , nisi 3 rad. gutturalif aut 9 est, utraque forma discerni potest, ut t^J^o^ o vacuo praefixo , o*^ in fine aflixo et ultimae radicali Sekofo praemisso ; } syllabae l\ ej[puncto,>)v vocalem iUiul recipit, quod etiam in Fut. et Partic xoniugg. passivarum fieri folet. Chaldaei Infinitivis omnium coniugg. praeter Peal D praefigere non solent. 7) Imperativus £!thpaal plerumque cum Imp. Ethpeel conspirat, 1. radicalem cum » ' ■ ■ • • ' . . '_ et A cum Hnea diacritica ($. 91, 5.) coniungens. Neque tamen desunt exempla, in qui- btrs !inea tKacritica pnietertnisia Praet. « Ithper. • noti 'diffcirunt (fi. ai, 5); ita Amira tevte ®) >ai^V^ semper iitrniDque retinet. Apud poetas qoidem et a|Nid prosalcof^ scripto- res euphoniae caussa, ubi secundum auferre pronuntiaiionis decori valde obstaret, Imperat. 5} fffaffmi' (Ormmm. liag. Syt. fn Polygl. Ant- ▼et^. T.tl. p. af.) qni^e enAi k^^idxtir Wtutntk (Instit. ling. Syr. p. 51 sf.) aHioIjX anathemate percussit^y>\JlA crebro in libris eccIeaiastiGifi ^^LJlLiobtenebrabituryL^TQ. 15, 24 (vers.Philox.^cet.j itidem a verbis irregul., v.Crf 9) Amira Gramm. Chald. p 559. dem formam receptam defendere TolQit| m^ de- 10) Ezhibcnt N. T. Syr. cditiones 1 Petr. 3, 5. tiderantur argumenta. ^E^c^U. ornemini (f .) ; praeform. omnino indicat *5 Exempla huius generif ubique fon.oMa « j . ^- •• ^ T •""'» Agrellus (Lumin. Sjr. $. 5. et Otiol. Sjx. Fut., led terminaUo ^ ad Imper. pertmet, iia- p. 31, 5,,) pi„ra coUegit- que uti t. ^.^.lAo^.f , aut in Fut. (Aq^.Z legen- "^ Gisen. Lehrgeb. der hebr. Spr. p. t^ dum videtur. Schuhnu (ln.tit. Aram. p.V) qui- , 5) Exempla diligenter collecu habee in ^greiL r ^j ^ Lum. Syr. $. 4, n. lU. et OtioL p. St— gj. • .♦ {. 6o. Afel et Ethtafah I53 ^jbdtplA mdditus esi ab %Afl»otV ^bio in sumtus erogatum (Ass. BibL Or. IIT, a.p. 124), -^}U] ddectus est di\^* ANNOTATIONES. 1) Vulgaris altimatf tyllabae ▼ocalis in Afel e etfe fciat ; verba vero gutturalia pro ea a recipiunt (0. 64.), vx ^ commemoravit ^ ^^f floruitj in quibuf igitur Participium act. « paif . noB diifert. a) Olaf cbazacteritticttni- nonnonqaam «erYatur, etiamfi [^raeformm. Inf. Put. et Partic. adiiciantur, praedpue in Torbo irregulari, cniuf tina radic. periit, itaque -ss^ "0^9 "^ et {), ut ^ ^ vf ^ amare Rom. 13» 8* a «ami ^JU] hahitabit Act s, s6. a .^.^ ^«mU dediices Act. S13, so. a ^ -- *j ^ j * benefaceret Barh. Chron. 469, i, a «^^ o ^wt.V^ sal- vare^ Heb. 7, 85. a \L^ UmU salvabis^ i Cor. 7, 16.^). 5) De formif r/^H invenit^ potuit et ^^| ^i&if, non una eft doctorum sententia; alii enim Afel, alii, ita C B. et £ Z>. Michaelis^\ Peal cum f profthetico (0. sg» 1. a.) utramque formam efse, alii denique, praecipue Lud. de Dieu ^) et Schaajio ^) praeeuntibus .Ji Ji ad Afely J^f autem ad Peal referendum ftatuerunt. Habent omnino omnef, qno. nitantur. Etenim w^t i& omnibuf modlf, temporibuf et perfonif aniAogiam coni. Afel fequitur, ita tamen, ut ) cum e^ neque a pronuntietur. Itaque Infin. n-rna^ Gen. 19, 11; Fut ««Ai£^ Marc. 11, 15.; Part. MMOA^iD Matth. 19, n6. Sed etiam Part. Peal .^»100 inventus reperitur, et tanquam pa^fiTum coni: Bthpeel ««moA^? nfurpatnr, neque vero Eth. taiaL Verbum j^m\ vero cum in Praet. et Imper. tantum hac fourma fingulari utatur (0- 77*)* ^^ reliqua tempora et modi ad Peal pertineant, pro Peal cum Olaf profthetico habuerim. 4) Syri paf fivam Afel coniugationem adbibituri plerumquo Bthpeel utuntur , ut yo^jA tradiditf ^Q^^^J traditus cst^ ^^^Nvf commendavit^ pafs. ^IVA^Jf y^'^}' discumbere fedt^ patf. \^Aml cet. Hoc in caufsa ett quod Btbtafai rariorif dt utuf. 5) Olaf cbaracterifticnm coni. Afel etiam in paff. Bthtafal interdum retinetnr neque in Tau mutatur, nt ^y] pro ^^a^/t laesus est a Laj Barh. Chron. S76, ^., \i\l\ pro ^h.\ clam edoctus e\t a 1} Barb. Cbron. S09, 13. •). 4) Plura exempUi ut a ^o^^ l^ j •-&• y U^ y l^, «jtlo et fO0}j ptrd€t ab ^fij Barh. Chr. es, 6., Yid. in*il^f/l. Otiol. p. 50. 5) Syviatm. p. 4t — 45* «^ ^S* *-* Gramniat. Syr. p. 110. 6) Gramm. barm. p. 545. et 550. 7) Lexioon. Syxiac. concord. t. v. 8) Gfr. AgrelL Otio]. p. 50. et l^ 184 Lib. 11. Cap- IL De Ferbo. G) f>i--. formiwi Kt!aa(ai ^rainauticL uoiitri diccrfiam exMbeat tt^Jt^jt ^ ^^44^J ruiuim |):iorem <. tl. cl /. D MichaeliSy pa«fteriorem Liid, de Dieu CQ.maieQdajat. Ma- lonitae cnm Syrovuni anliquorum vestigia $eqiientcs aptam nostrain. coniugationum distxi- buendarum con^uetudinem non ampleiii lint, ^<% hanc quaestionem solvendam nihil fere :«rrorunt. Quae enim proponunt exempla liuiui coniug. in paradigmate^ ea «ut td verba oi. pertin^^nt, itaque ab Ethpeel non differunty aut ad verba "X^y quorum Ethtafal |iko- ])teT litteram quiescentem in fine peculiari forma utitur. A Lud. de Dieu partiboa eg* $tare malui, propterea quod analogxa omnittra eottiugg. (^asftiiiirum i rad. Mm ipr«non- tiandara iuadeat, id quod videre licet ex 'Barhebraii ^) de ImperaAivo formatado praecBptlii Unde et Amira Imp. Eichtafal simili modo formavit (0. Si, Annot. a.). InveniuntUT autrm exempla alio modo punctata (Q. 21, 5.). 7) In cunctis 2 pen. Put. et Sing. et Plur. i charact. Ethtafal excidit (§. bJBi «. t). §.61.' Schafel et Etchtafah 1) Schnfel similis formae et significationis atque Afel, .^ cum radici praemisso iot matur ot in syllaba ultima uti praecedentes coniugg. derivatae activae vocis vocalem habere solet. Itaque . 9^^i permutavit a >y^S**> «.£>cji^ inflammavi^p ^ziiper.fecit; si 5 rad. gutturalis est, in posteriori syllaba loco* ponitur^ ut 9ou^ gloriatus est^ ^-^^r^ aiixit 'J. Quam coniug. satis crebram cum olim ad qua- drilittera retulissent, Schultens primus agnovit inque paradigma recepit. 2) Eschtafalf passivum ab activo Z? praemisso et vocali ultimae syllabae in mutata formatur) Z vero illud cum «^ tran&ponitur (§. 26, 1. b,). ANNOTATIONES. 1) Cum in verbii, qoonjr*i una radicalis excidit, Schafel verbufn 'trititterum timttlet a Schin incipiens, nova iade aliquando a Syris ipsis flngi /. D. Michaelis ^) non temen aai- stimavit, ita ut e. c. >cw« niger fuit forte ex ^Oam» pro yiSn»i.e, ^m blanditus esi^ e ttfe orta sint. Similiter ab foioi^i tardavit novum fit quadrilitterum w^jj6«|. ^ *Fortaste etiiim a S)ris, uti a Zabiis vdcali praeeunte saepiui ((). 2§, 4. c. Annot.), 1 indib» f^tta.* ralis interdum deglutitur in coni. Schafel, ut Gal. 4, 9» (ed. Widmanst.) oosMa^aJ^-.legilwr pro o«-^v^v^S' a ,o\». a) Utriusque coniug. flexio Afel ct Ethtafal sequitur eo tamen discrimine, nt ^ bob 9) Gramm. mctr. p. 105 ss. iii Otiol. p. 54 exhibet. In lezicis hucuiqae ^ditif i^ Excmpla plura /. D. MichaeHs in Gram. jj.g^. ^^^^^ cuiiwvii Terbi litterae ^ iiiafBU. eat. Syr. 1». 01. et AereV, lum in Lu?i]. ^vr. €. 8. tum ^ « * ■' ^ . - 2, Gramm. Syr. p. 92. I S* 6t. C^niu^mtiones rmYims uiitaiae. 185 ut I ia , Aftl . •iiciltnri imt# pncfoimitivA. IjDper«.<£tditai»l.pnMeniitibui Marbsitit enin ui i rad;« ct lioea diacritica itsb s-fad. exfaibni, ^uail^tfir ia re utriqtie Michaeli ti^ f^ijUD praebdre Aequeo. Jnreniiuitac ^lapien .ex;^inpla attter pmctata (0. si, 5.). Coniugation§* rariU9 if#tlaiair')« NMnulIae haram coiiiugg. in paucia taoium exemplia obviae eunt^ unda ad verba pludlittera (§• 63.) epdejpi i^re posaent ref^irri \ aliae » in regulari quidem verbo non adbibitai^y in cert^ rerbi irregularis c^lassibus pro Pa#l et Ethpaal iii usu sunt. Accedunt autem omnes ad coniugg. Pael, Afel| Schafel earumque passiva in cunctis formis tam propey ut paradigmate non egeant; significatio denique plerumque eandem sequi solet analogiiEim. Etenim ad Pa^I et Ethpaal accedunt coniugg. Pdlelei EiJipalal, Pealel et £thpealat^ Palpel e% Ethpalpailp iquae unius eut duaruni litterernm ' radicalium geminationeoriuntur, deinde Pauel et Ethpaual^ Paid et JEtlipafa/, Pamel et EiHpajnat^ Parel et Ethparal^ Pali et Ethpalip ac Palett denique et Ethpalan^ quae additione servilie cuiusdam Utterae et quidem post 1 radicalem aut in fineformantun Reliquarum Tero coniugg. vestigta pren{iint Mafel et Etlxmafal^ Safd et Estafal^ Tafd et Ethtafal. . ^ , ' 1) Palel ^K^ cum pass. Ethpalal ^^i» cuius characterem ultimaa radicalif geminatio eificit. Exempla eius sunt: tfO^ factUavit ^ M servitutem redegit '), 9^i^\ ferocivit *), ^^^, comminuit ^), Vjp, separavit ^ distinmf ^ mJ^^ piger factus est. Crebrius inyenitur haec coniug. in verbis "oli. (§• 75,4.)) interdum etiam in verbb.V (§• '^7. Annot. 1.), et permulta nomina ab ea derivantur. 0) Peald ^^&o cum pass. Ethpealal \i^^^oZ(^ geminatione et 5 radicalis ori* tur et eignificatum intendit} e. g. >Q^io^ mi<£7*um reddidit , yc!\y^Mf\ samniagii rnuUum , *^^f^M iniaginatus est. Multa nomina derivata ad hanc coniug. refe- renda sunt. In verbis "^ et "ai.) ubi duae tantiim litterae radicales in flexione manent, harum litterarum geminatione illa coniug. formatur» ut u^ pro *Juxn^ ^\mi^ ^ pro ^Kioy >Qo^. Quod cum locum habet^ baec coni. nomine Palpd et pasa. Ethpalpal insignitur. (§. 71. et 75.). . 1) Cfr. AgrM, Odol. Syr. p. 94 t ^ tOn miau t) Barli. ChrMi. p. 551, to« •nmiiun coniuff. eieaipU dillfoatar eelleeu nuit. 5) Ib. €7, •#. 5^5, t. 4) Di. itii 17. Aa 186 Lib. II. Cap. II. D0 V^rbo. 5) Pauel ^cio cum pass. Ethpaual ^004 respondet Hebr^ PoH^ quia Hebraeo* rum i Syriace au fieri solet (p. 146. Annot. a.); neque tamen a Syris frequeater usurpatur. Exempla sunt fOo:! tonit^ convoIvU; pass. , on . \/\ ^ torsit se^ anaaus fuit '), foou» porwpi* , toUravit, ■■ ^> ^ , mollis fuit^ »Q-^ ruminwit, **&-• participem fecit , i »0-04 frigefactus est. 4) PaieZ ^S^ cum pass. Ethpaial ^i^xo^^ post 1. rad. Jud inserit, ut Panel Wawy idque cum vocali * praecedente in dipbthongum recipit. Significatio ntriusque formae eadem est, neque fere discedit a vi coni. Pa^I. Exemplahaec habeto: %^ perperam egit^ jc^^ toleravit^ ^** acceleravit. 5) Pamel ^Si^^ cum pass. Ethpamal ^ii^4 ^^^^^ ^^^ nisiPa6l, in quo pro g«* minatione mediae radic. ^ insertum est; v. c. ^eo^ perstitit^ quod freqttentissi- mum est in Barh. Chron. | ut 176, so. , a ^^ m . m valuit. Pass. P^\|L P>^ i^iT^ (§. a6y 1. a. et §. 35, 5. a.) eruhuit ^) a rad. f^^^ ignominia affecit. 6) Par^Z ^^fo cum pass. £t/ipara/ ^fO^ inserit i post 1 radicy in reli^uii coni. Pa^l sequitur. Huc pertineht \\^ volvit ''y^ \^ implicuit a rad. V|& nevie^ ^Si^ supplantavit f >o?'k^ resectus fuit a rad. ^^abscidit, VWf \ dmudaoit, colL Arab. viaCy^^Aii^yiCoIap/iizaf^it ^), «-s^^ ^«rminaf^i^, coll. Hebr. ^^W. 7) Pali ^^^ cum pass. Ethpali ^^44 oritur Jud in quiescente ra^ci in fine adiecto, quod hisce cerni potest exemplis: «^cnlio terruit; pass. .j9iL44 oftslii* puit ^), ^7^~^tabuit\ defecit; pass. -?f->^J era^iis/Mi^ ■•), ^ *^ \ alienavUi paas. -f ^X' ")> ^*s^ dcter^ari^ ' •), ^ja nudavit^ publicavit^ ^jsU] celebris vel /smosus factus est a rad. upf:si expandit^ «•*^l^ ynu^avit, pass. «ai^^J'^^ ^i^aliiil'^)^ alia. FIuc pertinentetiamdenominativa et departiculativa, e. g> ^J^ ftijniliarem reddUBt^ pass. ^Jl.*^^} familiariter usus «^")f ^- ^ *■ S ^J ^ranMit'*), a ^ i S noit es^, Jb^ submisit*^) a A^Z. 8) Palen ^^^ cum pass. Ethpalan rr^R^}j quam coniug. AgreUus laudat, formatur ^ radici in fine adiecto; pauca tantum eius exstant vestigia eaque in verbis denominativis , nempe ^9 principem fecit^^)^ p&ss«^'/J'*) e^^^ dmUf .1 5) Barh. Cliron. p. 570, iS. 608» 1. 6) Ib. Soo, 15. 609, 15. 7) Ib. 378, 9« t) Ib. 560, 11. 9) Ib. 551, 10. 10) Ib. 540, 17. xi) Ib. 509, 17. »0 ni- 59»! 9- »5) ni. 551, 8r mjflk % U» 15} Ib. 145, 16. 515, it. 16) O. a&ii 15. 17) Ib. 59«, 7. 18) Ib. 540» «. 19) Ast. BibL Or. II, sto. $.93* rgrbaplurilitt^rM. i97. •") ac p«8«. .^j*'), ^tsiiij dominium adeptuf est") a Ijfio dominus. 9) Mafel V^ cum pass. Ethmafal ^o^t a radice formatur X> cum ab initio praefixo. Cuius exempla, quae Agrellus attulit^ non omnino certa sunt^ etenim ^ttfiio depauperapit et pass. ^mSoZJ*') ab Ar^b. {^^$Zmt$ pauper et ^U^l] fiuctua* tM est^^) a nomine V^ fluccus procul dubio fprmata sunt. Majoris autem mo* nienti mihi videntur ea, de quibus num huc referenda sint, jtgreUus dubitavit; nempeyf^ pro ys^rso attenuavit a rad. ^l pro ^l> quod eodem modo formatum esti atque^e/|p! et ^Sc/ia/Via^ (§. 71.), deinde V?^j pro ^^^^^\ cognavit a rad. i!ifl''}« 10} ^fd ^i^QfiP cum pass» Estafal ^i^pj e^d Schafel proxime accedit ; exempli^ sunt: ^xjgv? /pJtifuiwit , ^Sci^J a^currit • *), fs^Sfojfiagellatuscst^^) a ^s^ flagellavit. ii) Tafel ^ol cum pa«is. EtJUafal VI^ZJ idem prope significat, atque Afel. Exempla haec babeto : HMC^distulU a rad. i^f^ ^ Hi S/. instituit et XK^-: interpre* iatusest^^). , • • . ■ . ' §. 65. ... Ut Hebraei et Arabes ita et S^-ri habent verbay qnae numerum trium radica* lium excedunt; sunt autem, quantumeorum investigatum est, exoticis tamen ex* ceptis, e trilltteris orta idque simili modo, atque apud Ilebraeos et Arabes '). ' 6rac;i« matici quidem non pauci rariores cbniugg. (§• 6d.) huc referunt, sed minus apte. Vere pliirilittera , quae ad coniugg. Pa^l, Ethpaal flectuntur, haecce habeas : adversatus est ■) et pai>s. * j^ . r \ ?Zj, ^cu.^ concupvit et ^ r\ , '> i i / J, ^cCii^ dissipavit^ «joliia educavit^ ^ls^ depauperavit et pass.^oalbcZly ^jLsi^h^praefiguravit^ formavit^y. Permulta ab exoticis verbis et nomtnibus^ graecis potissimum, ducta sunt, ita tamen , ut non raro litterarum una aut plures exciderint ; v. c. y^isi patriarcham so) Barh. Chrou. aii, t. S79t 8* «Q Bark. Ghron. 504, 8* t?) Ib. 563, i8« ai) Ib. toB, 8. sa) Ib. 185» iS- ^) SchMdt^nt L 1. praeier hAi coAiu|:f. Synt 35) Ib. x66, 7..8ti, 6. 84) Ib. 45*i >9« *I^<^ tribui Toluit| ut Hophal, ot cet.; aed eitu .0 Minut cerU J^ asnuvit €t . nNV)/? onfii. auctoriUt hac in re nulU ett , cum eai e tola * Chaldaici et Htbruci termcnit tnalogia «**•-«♦• M Pict0ri fuit putaterim; iUud Agrfllu, fofUtta ^^ ^.^ ^^. ^^^^^ ^^ ^^ ^ pro |,a;l:« a red. fo^ , hoo rero pro ^ n 1 ^ W| j) Berh. Chrouic. 56» 9 « rad. uxXk potitum ette eilttimafit; ^ »> ^•^•'* ^^ P* ••» 5- Aa.i Igg Lib« II. Cap. II. Ds Verbo. €onsiituU , «^&^ eathoKeum constituit , ^l^, sede episcopatt deiedt % na^mi^mf^ , •^^ accusavit a Mxti^io^uv , ^ ^' i rj^ gubemavit et pass. . j^ jio o ZJ . ' §• 64. Virha guituralia* Verba prixnae gutturalis fere nullam a paradigmate efGciunt dir^tsitatenL; verba l& et U^ vero ad quieseentia pertinent. Nieque verba secundaa et tertiae guttur. autl multum recedunt a regulis vulgaribus (§. 50.)$ etenim 1) Fut. et Imper. Peal plerumque vocali a formant, quamquam transitiva sint| ut ^^previt, jC^ et jV^ ?JbD descivit. ?fioj et^Jio, ita fo? duxiY, ^uAa aperuit. Multa tamen u recipiunt^ ut f^ncrepuit^ ^i hausit^ ^^ texuit^ \ifi sevit^ 1 v^ , ^ abscondidit^ «jJ^ v> extenditf ^t^h.A Vi unxi>, ^.jx^serra secuitj ^^dUD occliisk^ ^S^ pressitf * *»S^ coluit^ ^rs^ retribuit ^ ^^ iinxit , ^iao^xiY, f-a.i> 5^efoit»'^Zerup>t. Alia quidem u et a admittunt, v. c. ipM circumdedit^ \^ vovit; sed "oi^b^semper a requirunt, ut m n i horruit^ ^^'"^^ aruit^ aia^aD Jiguravit ^ oiaa insipidusfactus est^ m W, miratus est. o) In Part. att. Peal iisque coniugg., quae in fine vocali e utunturi itaqae in Ethpeel^ Pael^ Ajel et Schafel e frequentissime mutant in a; ut «.^ dicens^ V^ rependens^ ^tL\ ductus est^ 01^] aegrotavit ^ *^J^] apertus est ^ ^in] satus est^ « 9f« misit p vufl impie egit ^ ufojt notum fecit ab \&f^ . ANNOTATIONES. i) ImperatiTOf coniagg. pass. Abraham Ecchellensis^) ^ sicubi 5 rad. guttoralis est,'ita format, ut a rad. Tocalem recipiat, e. c, 'f^?» ^'r^li ^^r^\ ^"^ v^r^^l ^^ ^r^ ^ 9i C i^l cet. r ♦ . -?» 8) Analogiam verbb. guttural. in universum scquuntur ^^^ consolatus est^- %^a\ derefecit^ ):^ polluit, ?}. foedavity X\L erudivit^ }{^ ornatus fuit ad Ptf«r7 et Eihpeal pertinentia ') y sed in nonnullis formis Olaf iinale quiescibilium regulas respicit. Itaqne 1) Ling. Sjr. perbr. instiU p. , nVlO ct Ao . ^^**® ** •^"» quoque exemplis innotuit. JVoi t) /. D. MuhatUs (Gramm. Syr. p. 115.) J _. _...._„• ... \...._j !? _'!?7 Aarc verba coniugari ut secundum genus 99 1/ * I natc vwroa coniugari ui secunaum genus €i IL^v^^ IvA^i ^^ duLxa Tult rcfcrri, quia eorum ,.. , . . «, 1 ■^^. •: num (dxcerc Tult primum i. e. U ct ^Aik), iaTeniantur formae ad quiescentium normam for- 9 « F » • ^ ■* - '„" * mulierts virorutn fotdaiat tunt. Mrak. EeAM, iujn. ?(^.Ie.......hi.p«ncU.in.ir.it?K^. ^ , ^, ^^.^ ^^^ ^^^^ ^^ Scd xormAe cae nihil probant, niii inconstantiam . . . fttaadam 111 doobut illis rcrbis locum babuistCy ^ \ - 9. 95. Form* 9trbi suf/isit knH0»i$ m«(«(«. m 9 9 V V e*^ 1. > Praet. t^LiSL Singr : Flor. t. 4^ Imper. PtU. Sing. , » » f. . .\ ^ 9 .Fot. Fk«I. Sing. PIv. I^CH ^^ ^loj 1^^ Vfe \^ fSi 1*4» Tart. PaCI. tnf. Pair Plar. » » • 9 • « - f Fa«u»a> oaniug. liouli.inoda flectituic, itaqua paradigmat* pecoliari aon eget. -§.65. .Mi^rma werhi iMffiMi* aitit«arix mmatm» V^erborum suffixa CQm. obiectam tignificent, intraniitins Terbii et passivis coniugg., quae Acc. non requirunty non solent a J i nn gj ; eaccipi u n tur tamen-hfini^Tt-y-yi iw m w^wtL . bus Semitlcae linguae dialectis vim babent nominom eerumque igitur recipere potsunt suBixa. Ferfectr~verbi cunl iulff^ds cotttancti mutationes sequuntnr^etiam verba impefle- cta; peculiaris tamen ratio est verbb. 'Vy quibus propterea' peculiarem «ssignavimus tabu- lam (Q. 77.). Dedimus «mem paradigma^ nisi in tola eoniug. Peal^ quia reliquae con- iugg. cum .jea fere conveniunt. Accuratiori huius rei diluddationi (Q. 66^680' basce praemittimus.regulas generaliores : 1) Non licet 2 et 1 personas in utroque numero per cunctas coniugg. omniaqne tem- pora cum suffiris earundem personanun. coniungere , propterea quod reflexiva hoc modo nascerentur, ad quA significanda Syri passivas coniiigg^ ($. 58, 1.) pariter ac Hebraei Hithpael solent adhibere. a) Utraque, quae nonnullis personit est flezio, una simplex, altera paragogica, suffi- xis iungittir; sed paragogica forma saffixa plerumqM -aUa vecali atque vulgaris annectit quam ob caussam utramque formam simttl e^hibui. , ' .. 5) Verbi forma si in vocali desinit, snffixa sine votali recipit, si vero consona fini- tur, iis vocalem praemittit; omnes.formae^ quae in Nun ^eiinunt, deinde a m. Sing. et 5. f. Plur. Praet. suffixa vocali ' annectunt. Itaque hunc suffixorum typum teneas: I) praecedente coniona. a) la su nu Sing. 5. £. PL Praet. et Nun praecedente. 5} Yocali praecedente. Sing. Plur. Sing. Plur. Sing. Plur. (j^ Imp.) ^" (^^ Imp.) ^* t ^ (^ 5- t PI.) 5* (^ 3- 1 PL) 01 • • • • • • .• • • • • • ugk , ^fo (antelnd etin Fnt) • . , (du") • • • > • I9a V e r h u m r e gjM l aMt e Suffixa. Sing. 1. Infinlt. Imper. Sing. m« Plur. f. m. f. Pael. Praet. Infinit. 1. s matc. A fem. Peal. Praet. 5. m. - r V 3. f. * fl. m. • - » s. f. t. Plur. 3. m. 3. f. • t * s. m. fl. f. • V •. » •_ r A M y • . * r < fcni i\^o •- 9 r^A^ «*- ^ • m m %. • • • * A*^ • •"> yJoXjiiOI yiSj^i " • r Ol <*. • . AaiS^i • w « **>Sj^f> ^ ♦». • » 5 masc. •^. V •. V ^ iKS f^*! MOi">tASjto •- r • «» • •^ - » tjTHiiiiASfto -u— ». rfcO^ ^ouj nS^pV» %iOiiiS^i oi/oS^V» 191 c u m s ^ f f i X i s. 5 fexn. • V ••• ^ oiiAS^ ouoSAf> • .•» . • ouo^^ ••• * OU.^^ OL^hi^Q^ » •», qid^ao • • », oua^ao ouZd^ ouuSa^ .• . ■ oi'ii\ftn/ . • ou ou!^^ai • •- • • V ni/n\ j)nV> 1 Plor. SS6 O ' ^ j > ^ •* « * • ^S ft ^>! • •", ^i i. Sn ») i L^ ^ •. • ^iSj^i |Z rfc\jioV> o pl. ni. ^nnS^ ^rWXSj^o ^mAS^ ^ooa^i^ »• y- » •, ^pftiS^ ^OftSj^n^o faalhO^cj » • ^*^i\^i ^r}/n^it\)o » pl. 1 i^ ^^^^ * • ^AAJa^o ni\ftf> •. • • ^imtSftaJ ^■if>/aVrjnap \ 192 Lib. II. Cap. II. De Verbo. 4) Suffiza ^ et ^«a a reliqnifl eo abhorrent^ ut ptenitQqn^ Terboruin formii non mu- tatis affiganturi ut ^o^^, ^I^^cJid. Nunquam «ufH^unt Syri Terbit ^ooi et ^^, sed pro iif pronomm. separatis «ouiT ^^ ^f utuntur. 5) Participia si recipinnt tuffixa, quod raro fit, morem nominum sequnntur fereqae pro nominibus usurpantur, nt *J^Jjd osores mei et ^oK^p» noscenies eum. Loco snf* iixorum ponuntur obliqui pronominum casus, ut oi^ ^A) interfecit ^um'). . ' §. 66. . Praiteritum cum fujffixit. 1) Mutationes, quas Praeteriti forma subit; raro afformativis , sed plerum- que vocalibus acciduntj illae autem in omnibus coniugg. eaedemi quae formas ad coniunctionem cum suffixo subeundam magis accommodatas reddere debent, obviae sunt a) in 2 Sing. fem. ^ pro «^» b) in 5 PL m. o pro o otiante et c) in 5 Plur. fem., quae cum suffixis coniuncta«« otians in fine abiicere debet. 2) Vocales transpositionem praecipue subeunt; etenim Vi^o fit ^^iof A24^ ct ^^ fit ^k^^y aS^ et wi^^o fit o S j ) o et \i^. Reliquae formae non tmitontur. ,Cum vero 5 fem.^ o m. et 1 Sing. nqn differentes lacile q.ueant conimiscerij^ A m. suffixa vocali 9 5 fem. autem et 1 Sing. vulgariims vocalibus suffigunf. ANNOTATIDNBS. 1) Verba med. E^ ut ^^9 sequuntur analogiam verbb. med. A^ retinent tamen sacpe suum, ubicunque ^o suum habere solet, e. c. Ps. 51, 5. ^4^^ coneepii (f.) neque tamen desunt eorum exempla cum a formata, ut Ps. iig, 167 , oifiuio^l cnima mea dilexit illud; Ps. di, 4. lo. jg» 19- ot^)i intsrrogavit -eum a ^. ... ..^.1 s) Verba "{a et "«ukA fadle referuntur ad ^^o^ ubicunque enim us vacunm est, ihi f snum ct ^ suum retinent, ubi vero wO babet ^ ibi ) et ^ quoque habent ^ nt lac 1, 18. ^p^ genuit nos, Heb. 5, 8. oiaiJ didicit illud^y Verba "\IL suiBia recij^imt, nl \l^o, attamt?n 3 fem. et i Sing. mutant * primae radicalis in V^.ut Luc. ea^ ,15. «.*^i( concupivit (f.) m^ et oiA j? comminui eum a iXl%» ct Ao? . i) Amir. gramni. Cliald. p. 571. «^u- 1 •* t. * •« « . *. ^ ^^ scnbi roluit. Item pro wa^o^I cp^rehmidmrwu 1) oi^ P^perit tum Matth. 1, «5. i„ edit. ^^ Act. aa, 11. in Polygl. Antr. ct edit. Trott. 1«. WidmAnft.y ant O l^| . \ i in Polygl. Antrerp., iam gendum ridetut > «^^ f^ f Lud. d« Diftt (Gramm. harm. p. 568.) "^ ^ / $. 67. lnfini$ivKfi\etImp^raPiws ^um suffixis. 193 5) Paelf Afel fX Schafel retinest priiniim vocalem immotrai , secundam autem pariter ac Peal mutant; ubicunque igitur hoc fuum retinet aut abiicit, ea retinent aut' aWi- ciunt suum . Quo fit, ut 5 Sing. m. , 5 Plnr. m. et f. cum suffixis in Peal et PA6l for- ma non differant, ezceptis «aa et > ^^ quibuscum forma non mutata coniungitur, ut lo. 15, 9. - >ysvt amavit me; Act. i, 9. mhKr^ accepit (tyeum; Pi: 71, sto^ *„taui^^] dominantem reddidisti eum; ler. d, 87. ' *» "^l jA ^^ iram me provochsri\ Ez. 51, ii« y^ -C •'^ P^^^^^i tibi; lo. i, ss. #pf_« miserunt nos; Luc 24, as. ^cnL^Zf ofrifi/jMt fecerunt (f.) noi. 4) SufT. ^jsio ante Jud usurpatur, itaque in % Sing. f. Praet, «^ vero 'post desinentia' in Wavr sernle; quod non de Praet. solo, sed de reliqais quoque modis et temporibus v|det ~ S* fvnt* Ptar. qdfdMT ' Mifihca* vocttli ' antoectit, ted suffixa .ad et ^ nnda reci* jM^ tfblet. 5) Exempla coniugg. passivv. , activa tamen significatione utentiumy cum suf!ixi# iam Ihloc SoiaiiMnmt^) attoUti m bilili^? itUeUexit ii^ 01^^06^ cet. §. 67- Infinitivu* €i' Jmp^ratiwus eum s-uffiitis. 1) InfinitiFis et nominum et verborum 'Suffixa adrungi possunt. In Peal ulti» ma vocalis abiicitori $ed com suflixis ^ et ^ manet ; si vero ultima vocalis non ^stj sed ^ quomodo verba^o^ InL Peal formant, manet ea ubique im* n^Qta ')• In reliquis coniugg, ^ ubi Inf. terminatur in o*", in suffixorum coniun- ctioxie^^adsciscitur^ ut Heb. 5,^.1 1. oii<^cuff^ iUud expUcare ^). a) Imper. omnium coniiigg. ^^ sive sit med. u, sive n, sive Cf in Sing« formem suam non miitat; masc. autem suffixa inter et forraam verbalem «« inserit, ita ut ea ^«Ju , 5 masc. .jju , f . gu et 1 Plur. ^ fiai^t. Dein Sing. f. et Plur. m. ^ et o afformativa cum suffixis coniungenday in i et u quiescentia reddunt, et Plur. in Peal pra^terea u vocalem a 2 radicali ad 1 radicalem reraittit^ e. g. «j^o^d et 5) Gramm. ling- Syritc. p. j. ^J^' P- «T^O '^onendum, qui duas «ii£Euu>nim i) Masiu* quidem (Gramm. ling. Syr. in ?©• fcrmas ^-OIO «t ^/JW cum Inf. PeU eotiiiuicUs lygl. Antverp. p. t^.) Inf. Pealin fiue cum ' ezhi- proponnnl. •I Mi j A! • j .-t. .* . ') Matiut (L 1.) et Woierus eius Testina se- bens, unde illud suffins accedentibus retinet, re- /t *•-. i- e % 1. * ^•"«*« ■«* , c . -i-^ Tj quens (Instit linff. Syr. p. to.) baiie fonnaa falso gulas gTAmmAUcorum Syrorum transilit. Idem :i ^ ^ j r oy/ ^ «— « ««m» contra Rutramum (Comparat. gramm. Hebr. et •d Peal quoque referunt, ut Ol^.ri n Aram. p. 165.) et Bustorfium (Gramm* Cbald. ot md •um rtiinqumimmn Bb a^ao. In Plur. f. denique non tam simplex forma ^q^^ qudm paragogica ^.«^^o •sufiixa sibi annecti sinit. ANNOTATIONES. i) Passivarum quoque coniugg. Imperativi, quando activae sunt significationit et fof- iixa recipiunt, formam suam vulgarem immutatam retinent, ut Ps. 25, 7. ^> i^ ^T f>f/t • ■ •• * recordare mei ab fo?4.' fl) In verbis iis, quorum Imp. non per u formattir, nihilo minus in Plur. m. TdcaUs u 1 radicali tribuitur, ut o^JboT Matth. 10, 97. ^q;^o| dicite HhiA ^ /^ v v^ ^ Gen* as, 8. ^oi^aA audite mey o^? lo. 189 31 • wtoiofoo; sumite eum. Aliquando autem in hac for« 1 ma vocalis non mutatur aut reiicitur, ut woicItOj^ separate eum, ^inrNV facita me^y Paragogica quoque forma cum sufiixis coniungitur, ut Luc. 94, 39. ^jkxlomi^contreeUKU me; Ps. 2, 11. .jouJOjjaot capite eum. ;= ' . 5) Suff. 3 Sin^. m. post desinentia iii o servile ^ est, pariter atque in Praet., •. c' «^oi09r-.Ai circumdederunt ipsum^ ^o^--oo? accipite eum. — SufT. ^^oio recipit Sing« fem. Imp., ut ^^4.Sa^. — Suff, 3 Sing. f. post Sing. m. Imper.ou^ ew «olet, -m /»\^.^%^ abscinde eam; ol» vero in Sing. f. Imp., ut ou^a^o. 4) Pael, Jfel et Schafel^ ubi Imp. cum Praet. conspirat, vocalem a radicalii abii- ciunt ante suffi-xa, ut Malth. 28, ao. dn \ ^ i intingite eam; Marc. 14, 44. adducite eum. Paragogica autem forma Plur. m. illam vocalem non abiicit, qaarikqi hoc in Praet. fieri solet, ut .^ .i. icLL?oi facite me scire. Excipiuntur etiam verba 1 quiesc. ut "j^, quia | vacuum esse nequit (fi. 31, ». 53, ».) , ^a^^^^j^^ benefaciU stukt^ .jp^\q{ calceate ipsum , et Afel verbb. "qjs, prdpter quietem med. radic. , ut -*iQji|* /oZi^ (/.) nos^). Verbi lio consolatus est, et quae sunt eius generis (g. 64. Annot.V), Imper. in Plur. m. , ^ paragogico non auctus, cum suffixis ab orientalibus Syroxnmdio modo atque ab occidentalibus formatur; namque illi auferunt vocalem d radicalis, --i tA ,fi ^ol^, oioUq et ^ol^, hi vero eam retinent dicuntque e. g. ^}JsI, Sed eorum pn- nuntiatio , nisi metri adsit necessitas , praeferenda est , quia analogiam coni. Pael fCrictfe sequuntur '). 5) In coniugg. derivatis tam forma simplex quam paragogica Plur. fem. suffixa recipit. In Afel vero verbb. "oi. Sing. fem. cum fuflixis Amira^) 1 pers. utriusque numeri paiit«r 5) Amir. gram. Chald. p. 391. 5) Amira gramni. chald. p. 419-^415. 4) Amir. grarum Chald. p. 401—403. S) Gramm. chald. p. 402 — 403. §• 68- •J^wtMVum cjim suffixis. *1»95 «c % Sifg^ fMFHL,(0. fift. Anaot. ;5^ x4uplic^jn foirinam tribuitt, yplgarem at in fina auaam, t. g. ^•Oiy^icufV. jBt lifiii.VnJl'! tollcit) me, -^^fT et ^ i i i V>i iY to/Z« (f.) uoi'. r _ *.. ., §. 68. Futujrum cum luffixii* Qqi^e formae ^in ^ra^icali de/sinunt, ultiaiae syllabae yocalemy quae. ante ^ et ^ tantutn. manet;^ omnina eiiciunt} quae vero in ^terminaatur^ nullam vocalem mutant et si^fixa cum ' recipiunt. Hae regulae iu otnnibus coniugg; valent. * / • ANNOTATIOJ^ES. i) Etsi 5 Sing. f. sit ^ afiormatiTnm, plerumque tamen nnlla eiat habeturratxo, sed euftixa Jod abiecto accedont» ut in m., e, c. Ps. 119, i74.'yriIoA£ laudet (f.) f^, v. 175. %aI9AZ auxiliHUt (f.) mihi; 18» 56- %iiStm/ iuvdbit {i.y me; at Mattl^. 13, 42. ni .^. ^j ^^ et condemnabit (f.) «am. s) % Sing m. ipterdnm, ut Imper., snffixom inter et formam- Terbalem ^ inseHt, prae- tipue vero sicubi Fut. prohibitive aut Imperativi loco ponitur, ut Ps. 71, 9. (ed. Erpen.) i J » nn *^ ^ y Atf retinquas m#; Luc. 11, 4, ^^v^ |Io nequenos inducas; ib. v. 7. .> . Ju jil X^ noli me fatigare; Ps. 119, 31. -- -^ -^^ ^^ if ne pudefacias me; ib. v. 171, ..j, JV/ ^ cum docueris me; 1 Sam. 1, 11. «aS»*^?^ memor sis mei; Ps. iS» 56* ^^1*^^^^* ^.ji^>v>my dextra tua iuvabit me; 969 9. ^ju^oo^l U n^ perdas me. Cuius rei exex^pla in jd/^I praecipue inveniuntur , quod etiam docet Amira '). 5) s Sin^. fem. omnes Maronitarum grammaticae cum suff. in paradigmatibus exhi- benty qna in re eas secuti samus: Amira vero*) dupHcem eius formam cum snffixis 1 Sing. et Plur. commemorat^), nempe .ijHi^niU vel ^jjuXi^u^Z toUes (f.) me^ ^«\v^.^7 vel .Ajulaiiz tollee nos. Idem adfert exempla a regula recedentia, nempe ~>>>v%VV P* ne tradas (f.) me et .^>.o^/ p ite perdat me^ in qnibv» Nun svffixi ^ com Nan affor- matifo confluxisse videtar. Formas vero 5 et 3 Plor. sine Nun, uti in nonnullis codd. et editt Matth. St^S- «joiOfdL^? ut excitarent eum; Apoc. aa, 5. ^aia*l£LU ministrabunt ei, inter librariorum errores retulerim. Interdiim formis in Nnn desinentibus suff. alia vocali 1) Gramm. Chald. p. 4ai. "• cfir. p. $89. Eius , ttmdidit el JS^dC periiiit, boc praecipue locum Terba ita interpretanda eete, iam JLud. de Ditu \k h (Gr«mm. h.rmouic. p 585) rect. Wdit. Ait «nim. ^l^GxAmm. Chald. p. 40». in Tarbit quattior litttrurnm cuiiHaodi ^oL*) j) $. €7. Aanot. 5. Bb a atque * annectuntur , ut lo. 8i 's8- OUQ^U? ^J^I quando exal^averiiis -ewn^ AM. -«5, id. ' aua,MiA2li 1^^?' n^ eum discerperent ^ ib. ouoaijuAj? ut raperent tnm ouo^^b ^t intrO' ducerent eum. Alia exempla lunt: Hos. 5, 6. lob. 5, 4. lac 5, 14. Quid? quod Amira^) hanc duplicem formam tabulis suii inseruit. 4) Suff. ^^oji* cum omnibus Fut. personit non desin^ntibus in Nnn lerTilt coniiingi* tur; rariua tamen retinetur suff. vulgare oi^, nt A.ct. i5i 5^. uifOfJ? ut assumeret iUum; Matth. 189 13* OLM.aAj ^)o et si inveniat eum. niud sufF. etiam .jjkxm scriptnm iiiTenimali» ut Matth. 13, 39. Marc. g, 23. la, 9. 14, 10. alibi; sed hanc formam inter eas rtfferd iat sas punctandi rationes, quas SS. LL. versioni Syriacae obtruserunt. 5) Suff. 5 Sing. i. aik' eue solet in omnibus Fut. formis, quae in Nan aervile non desinunt; rarius autem ou quoque in N. T. Syriaco obvium est, ut Hebr. 9, ftS. (ed. Gfitli.) auiik^^i ut aboleret eam, 6) Poetae interdum metri n^ce^sitate coacti vocalem ultimae :tyllabae ^veVmkmi^ JoiA alii scriptores eam abiicere . consttevevunt , mOIjS/./ ut des ilium,. Idem in >Zm^\ilt j?Giit* locum habet^). De mutatioBi2>us , quiMiKffvhli "^ s«be«nt suffixis aceedtntilius , .vad. -$. 77. .b. ' " n. t)e verbo irregulari s. imperfeetp. §. 69. , • De verbo imperfecto in universum» Cum verba imperfecta duplicis generis sint (§• 50.), primum de.ii^ji fuoe contmctione oriuntur ^ deinde de quiescentibus dgamus. Ea autem camplectuptnr i)X§-7o.)et 2)"^ (§.7105 haec autem "U (§. 7a0/'-^ (§• 73.)t "b^ CS-;74-)> "^ (§• 750 9 '^ (§' 7^^) ^^ "V (§• 77*)' Etenim verba "ofi Syri iion agnoeott|it.«t verba "V respondent Hebraeorum N/ et n /. Ab irregulari verbo dbtiagttas defectioum (§«8o.)9 qua quidem denominatione plures grQmmatici verlm^^^-et ^*^ saepe insigniere. Vorba duplicUer imperfecta (§. 78) 9 ubi duabus TadiaJihns anomalia accidit ^ regulas sequi solent simpliciter imperfectorum. Annot, In Verbo quiescente ea tantum plerumque animadvertenda sunt, qnie 0. 51 *— 53 de litteris quiescentibus monuimns. Quiescit enim secundum regulas ibi proporitat aliqua ex radicalibus sive suppressa, sive expressa, sive in aliam qniescentem matata. Sunt igitur pro vulgari radicalium numero quiescentia trium generum: prima, «ecimda, tertia radicali. Verba vero, ia quibus duae radicales quiescant, non facile inveiiiimtiir. 5) Gramm. Chald. p. 36S» alibi. 4} Amir. gramm. Gl\i^d. p. 590-? 591; §. 70. Verba '> 197 PeaL Afel. EthtafaL •Jf ,9 Prtet. 5. m. «jqs^ u^ x - » •^ • Va -«<>»1 ^i ■ '•f^ ^X^ • • • 9 9m .» • j[98 ^^^' ^^* ^^P' ^^- De Ferbo. i) Ublcunque Nun in syllabae fine sine vocali esset efTerenda^ pariter ac Nun in Imp. Peal ab initio vacuum, prorsus abiicitur^ itaque Fut. Peal uxi .f^ i, pro «.oaajj , Inf. wosi^D prp ^■fVf\AV) ^ Praet. Afel ^joii] pro «^jI • d) Qnam vocalem Fut. et Ithper. Peal poscat, in universum ex eadem regu- la| quae iti verbo regukri observatur (§. 55, 1. 569 3.) , est definiendum. Itaque ^j mactavit^ f^ secuit^ wcaj spiravit^ i^Jvxit vocaliu, sed ^^ scaturivU^ ««oi adhaesitp ^^^^ flavit^ 9^j defiuxit vocali n utuntur; quanquam «xceptiones regu- • lae illius non omnino desunt, ut ^^ descendit et wqs)j exiit vocalem u, 6ed f-^ servavitp «^c^ accepit vocalem a in Tmp. et Fut. Peal postulant| et alia cum u aut a formari possunt, ut .^u,^ latravit^ V i^ovi^ Amant omnino haec verba Imp. et Fut. ^*, (§. 56. Annot. 5.); plura autem eorum Imper. et Fut« E requirunty ut i^traxitf ^.J cecidit^ uaaj sortitus est^ jaJ percussit^ %i dedit. 5) Ethpeelf Pael et Ethpaal regulariter formantur} Schafel vero eiutqut passivum, sicubi invenitur, uti jifel et Ethtafal^ . absorbent. ANNOTATIONES. . . ./. . 1) Ea verba, quibus simul media geminata est, nullam harum mutationum adfluttnnt, •ed sequunlur solas verbb. 'ii^ regulas, ut pi aversatus est. Idem valet de verbit med. quiesc, ut >qj' dormivit^ Fut. >oajj, ^ motus est^ et de nonnullis verbis med. H#, ut fou luxity Fut. Joijj Mattb. 5, i6.;.AfeL joij| accendit^ Act. 16, 29.; >ooli rugiit^ FaL Peal ^oiccnjZ Jes. 16, 7. . • . s) 5 rad. « et Z nullam facere solent anomaliam, ne ante • et Z afformativum qni* dem, ut videre licet ex bisce exemplis ,^ifnV>ji^ sustinuimus 1 Thess. 3, i« toZ^uJ dettm- distis 1 Cor. 11, 17. alia. Sed 5 rad. Nun mterdum, quamquam scribendo non omittitvr tamen pronuntiando , ut Part. JAi iOi emta. Item 5 rad. Lomad verbi \Si| ivit occulcatar quotiescunque Sain vacuum esse deberct. (0. 87, 4. a. b.) 5) Nun elisum geminatione quidem d radicalis exprimi nequit; sed si haec-«iia aapi' ratarum fuerit, propter elisionem liuerae ^ aspirationem amittit (J. 13, 4. b.). 4) Interdum Olaf characteristicum in Afel Nun expuncto solet retineri (g. 6o. Aaiioti t.), ut loli laedas^), alia. Solent ad Ethtafal verbi a-Jj referre ^JWZ deprimerii Matih. 11, 25; sed tum ^j^Z scribatur necesse est. Si vero Buxtorjtus^) hanc formam ad Ethpeel pcrtinere statuit pro ^tA>j.jZZ^ falsus est; namque repugnat afformativi-^ 1) Ritiial. Ser. p. 57. Ita cnim pro |— oU, "^ .^^t ^ ^^** (Grnmnv harm. p. »45.) ncte attod Gui<*> macta ad' hanc Te#- borum classem falso refert; ea enim forma a *m :) J derivanda est, qnod iam LudL dg Dmi (Gramm. harmon. p. 151.) recte moaet. 5) Abrah» BcchgUensis (Ling. Syr. perbr. instit. p. 01. dl. pji) Put. Plur. ^m n l| ^on £)/, prc «cvcil cet« mendifl typographicit cihibet. 200 Lib. II. Cap. IL De Ferbo. quod vero tanquam Jud est eSerendutxi (§• 7. AnnM. 6.), ut i^ eV*^tM'pm^ieak Si vero Part. motione et declinatione (§• gi«— 96.) in fin^ augetur, itb utl ilhiA » • • •• • • rocali destituatur, plerumque excidit, ut ^v^ 9 ^^^^ patientes f h^ conckpis-' cens(i')i sed regulariter in verbo Vti ingressus est^ ut Jo. 19941. 01^ > Slatth. lo, 10. ^>^|vy v. 45^^iii, etf raro in aliis quoque retinetur, utHeb. ii, i6.^i>^ coneupis^ centes *). — Part. pass. Peal regulam vulgarem sequitur» itaque v«p cet.j sub 1 rad. tamen interdum habet, ut Luc, 8> 50. i^*\*SS intranteSf y^^^, inansueius Matth. 21,5- (§• 57- Annot. 4.). 4) Ethpeelf deinde Pael et Ethpaal regularis formae sunt; pro hia diiMbttr tamen coniugg. rariores Palpel etEthpalpal, quin etiam interdum Pau^i etEik* paual (§• 63, 3. 5.) , iis in flexione simillimae et nullam contractionem admitten* tes> saepius usurpantur. Harum exemipla sixnt no^ruminavit , ^msc^I sotutus fuitf (vide etiam §. 63, 5.,) earum autem haecce habeto: W^Vn commiscuU^ Hi^ traxitf ^-^s^^^lpavit f ^^^^r^balbutivit , ^^ incitavit^ persuasit^ >o^V>^ obstrmoeUp. f^j^ exacerbavit , ,Jfj4 abominatus est , SQ ca ^nm sanavit , Vi:^^ agitavit f ^^ai^ iaqMmM* yit^ >m«nfln> dispersitf ^o^ comminuitf ^ici^ torsit^, ^^ cachinnatus elSt^^ %x^ jgeo oDiay magnijicavit^ et pass. ^96U)j ita ut litteraeu:^ et o permutentur(§» 951.3« a.) ^)r ^-^kM cupivit , ^^9 efflavit •). ANNOTATIONES. 1) Verba a et 5 rad. Olaf has verbb. "^ regulas non respiciunty led ad vexlNinaB quiescentium formam flectuntur; ita e. c. ^^^eminuit^ j^ decorus fuitf Ho inctepmtt J^ laboravit , JJa pulcher fuit , }}. lordidus fuit. 3) Littera elisa verbb. \]i^ per Kuschoi indicatur, si a et 5 rad. ex atpiratit fipMdat (S* 18» 4« b.)» sicuti quaedam compensatio 1 rad. in verbis "^ et '\aa eadem ratioM effici* tur. In eo etiam conveniunt haec verba Syriaca cum Chaldaicis , ut vocalis aAte' llttetaoift quae apud Chaldaeos Dagesch habet, abiici neqneat (0. 55, &.). 5) Praeformativa Fut. vocali sua utuntur; quod vero N. T. editiones Matdk i6f SS» ^^i sine sub praeformativo exhibent, id iam Lud. de Dieu^) mendosom Tisom m%X~. 6} Nominibus igitur ab hac verbb. classe de- $) iffre//i OtioK Sjrriac. p, 59 ss. Ojdtii SjrUMmk* riratis interdum Olaf inseri nil est, quod mireris * p. 148 %*• (S- 35» 4- h*)» 9) Gramm. harm. p. 854. 7) Potest etiam , quod ab aliis fieri Tidemus, ad con. P«uf/ referri. 0. 7U Verba ''^ 261 pro ^cLuIf. Jd«iA,CSs/ V ne ingrtdiaris^ Marc« 9, 15. a phirimif N. T. editionibu» exhibita, Ka- phtltngius e codice > Vv^ emendavit. Vulgarem lecttonem non cum Opitio (Syrlasm. p. 147.) for- raam paragogicam t%te ezistimaTerim , led^iSfcNA ct fuff. saI pleonastice cum v.erl>if tundi pofitum: tu ^iugredians mihi» Huie autem formae ezplica-, tioni faTent ea, quae $. 6$, Annot. 5. allata funt, xi) XUi^ dgnigravit J. D. Micbatlif (Gramnu Syr. p. 99. et 144O tanquam Schafel verbi Xl^ cdluit accipere voluit, fed uti nobif videtur felici .CMUrenf fucceffu. la) Sjriai m. p. 7$ tiw : *> - . «-4 • ^ Cc ' » m • /^ * r h ri m . " PmL Afel. • BthtafaL Praet. Sing. $• !&• u4 ^f 3. t ^k ^W ^v><4.. •• m. Zio ^f ^«44: u. L ^l^ U}af -ft4?4. 1. — M ^^' ^>oi4. Plor. 5» m. « oi4 oip?' O.P44. 5. t M :»9r i4R s. m. ^oiio \?^I5?|' 8. f. ■^04 r^'»f?l' ^i4/A. 1« • l^ r!«44. Infinit. • •> / • OjQio 0|O^„ Imper. m. lOQ «>l' t -»?r «^>/l ^■•c^^» Plur. m. oiab 010?' f. •k * 9 Fut. Sing. 3. m. taoj M jp*! 3. f- •• -i4^ 8. nu M )ci •i4?. ». f. ^»04. r^loi r*W 1. IQOI »9»' Plar. 3. m. jpioj. ^ojai 3. f. VVM jIXH li4^« 8. m. jotoi ef** •• f. tp<. • • * •* 1. M ip*. Part. act i?s4 - lObiAite pasf. t.*}a • • 203 m e d. g e m* SchafeL Etcbufal. Palp«l. EtkpdptL »oa*l »s»P l4iP^l lipi Zioa*? . ^IP»P ^yp» L\^»\ ^»P»P • • Uiai -^»p44 ^,0,0 . ^^•^tt * ^io&a) ^.|o»P ^.lojo^l <»?• ojoA*l ojp^a , oipio/[ , -»?• -106.1 •• •• . . -loioZ? loZja» ^vi^l ^Zjpio i^VDiVUl r*^>?* ^»«=iA*l r#^»i?»o. ^iqiq^) ^^9». r»»p4*l r'!»ow^l »P>4 vkvs^i -»?• -194*1 «lojc; -iqioZl 0H?» ovsiim\ ©«Mq oiqiq^^ ri»?^ ri»?4*l ^H?»P r*.>^»o.il »?-i» »o4m IPIOJ tqiqAi -»?^ * • -»o^.. i^KsZ «•iqia:Z »P»^ v=^< Ipiqi • • •- ipiqZi r»P^ ^Y^A. ^JoiOiS ^iaic^ »?^. »=»4*1 iS»»ol IPJ^^l ^VQM ^to4*j • • 0«Mij ^IO&AJ ^|0)Q^ ^oicmZ * A V «A vp^ 4^4*-^.. ^IOIC^ ^ioio^ • »o4^i 10,4, IP)4^ »P^ • • iS^lci» ICmI^ l4vaio ♦ ■ Cc a 204 §• 7«. , Peal. • Ethpeel. - PaeL Praet. Sing. 5. m. •VbfTf ' • • '•• ^' 3. t ^i. z^fif . "^ '•» Ai«l' A. m. i ji^f • •. .. '■• a. f. -ai^i «ai^Jil -^) 1. •• %• t^L fiS.pi' Plur. 3. m. ( iV^f • •• <^.UJ.. ^ 1 3- ^- j::^t2f ^ s. m. • • *•. e^MJ.. ^oALbI' fl. f. .?*A>if.. «^^Uf v *• •• .••• 1. / ^Uf ^ Infinit. \i^ fvcjvj ' "•• •• *' Aic' Jmper. m. :«CL»' |ic\ \Mi? >f t -(iP».. -i^:?.. -2^' Plur. m. aLoi)? OfS^l. oi^X ^ f . ^aof' 'etipl ^^i ^l Fut. Sing. 5, m. «c^. jiclj' • • • • .. Hi 5. f. ^*^a]2^ -fiij?4_ ^: 2. m. to." p^f/ ^-^A «* 3. f. ^K. rt*5^K ^UX r^ 1. ^^ Acl^ \loUf M •«•. «^; Plur. 5. m. • ,aikoU.. ^oi^j. ^q!^ 3. f. r T^.. ^^ji ^^A^. ^. 2. m. rj^K. (Oj^^fi: ^(Ii^U\ ^ 2. f. ^M. ^^H ^^K V" ■"^. 1. «i,i; fi^U \L'AJ M •• M • • Part. act. \bf* M • • • ^lat^ pass. «^ 305 V e r b a "l» EtApaal. Afel. Ethtafal. Schafel. Eschtafal. «^:i tt^oLj ^loail t^i Ai^oer A^ooZZ? • • ti^K A2i^' aW^ Al^iojj ^^o4«l Jk^sol' --al^.. • • * ^:i t^vaol* ^S^o//t, ti^^m\ Q^* Qi.f)0?* nSf>o/4 O^^Qji Q^^90A#} • ^:^ J^Jo?' JiJo44. ^oAk^ikao}' ^oA^«x)/Z) ^Son^i (OAlkO0£l«} V • • - ,:I^.l X <• • r*$^;4. ■ J\SncA#? X • • ^ • ^^^^^ ■ iSno^ N • • • «i^aoi^} X • • • » dl^^l^ aS^^o^' • oSfr>aV^ oNooAaV) • ^:i \i^|' » * •• ^iacxs Wi:«j[ %A^do| m • •• • %Ado4«[ oi^ aSnot O^doZZI V • '•. QV^dOil al^£)oA«{ ^I4f ^.s-ii' ,-^*4. ^90^} X - • ^ ^4. ^' • • • ^ioOAJ ^l^z «s^ • • ^ a ^* w «k yi4o4Z • ^0^#Z ^L ^«^so^ r^ >^4S">o4w, m ^' W4 • • •• ^o4»l ^t^ fOSdOJ "^^ooZAi ^aSooju 5^Sdo6AJ . • • • * ^OQJ X • •• ^SnOAj ^2::kao6AJ ei^' ^\oo/ ^o!^^/ ^Q^ocW •qSooZ^^Z X • •• .i:«»^" ^^kcaCZ vS"0*r' ^'aoA^.. ^kLi. ^Smj • ^iao£ltaj «3»«i>0* - ^ • • * 206 Lib. n. Cap* n. De Ferbo. Verba primae quiescentis Ohxf apud Ilebraeos in solo FuL Kai, apud Syroi vero in aliis quoque temporibus et coniugg. a verbo regulari discedunt^ propterea quod quiescibilis Olaf apud Syros aeque ac ^ liquidior est (§. 5I9 0.). Itaque i) \ vacunm ^%^^ nequit, unde eae formae, quarum 1 radicalem ▼erbum regulare vocali destitui iussit, in' verbis "Ia brevem recipiunt vocalemf nomiiia- tim Praet. Peal ^j ut\Lp[ pro ^U P^ir^ pass. , utVLi^ pro ^?. Imp. Peal vero suo 1 aut aut^ adiicit; ubicunque enim vocaliuformatur, habet ad Olaf, ut Qaal^ ubi autem in ^ terminatur, habet* ad Olaf et plaae convenit cum Praeta* rito, ut jicl . Alioqui haec omnino perfecta sunt '). a) In Inf. et Fut. Peal} quiescit, eL quidem in * aut in ^. Haac juplex forma cidem obstringitur legi, quae de Imp. proposita est; quae enim verba Fut. U admittunt, vocalem y quae vero Fut. ^ requirunt^ vocalem praaff. adpm- gunt, ut ^oU et piiU, ^Up.et ^Uao. £0 igitur modo flectuntur i^canduxii^ fj^} cepit^ y^ coarctavit^ t^X.l^govit^ ^»? occurrit^ r^f effudit^ hoc vero r^ periii^ ^i} abiit , «^^ didicit^ ^J perseveravit , y\f protendit *). 5) Concursum duorum ? in 1 Put. Sing. Syri aeque ac Hebraei in Fut. Kal verbb.''^ffi non ferunt, itaque in Peal Qoo? pro ^a??" et flqt^ pro fio?? , et ia Pagl^* pro Vf? • In reliquis personis, praecipue coni. PmZ solet Olaf retineri| qnan^ quam interdum etiam in his excluditur, ut Luc.aai 50. ^.»^0^1 ut me capiads. 4) Olaf litteraei quam excipit, vacuae suam vocalem dare et in ea quiescere debet (§.559s09 JS^^p^^ngituri cura Olaf radicale vacuum esse nequeat(§. 7a|i.)i vocalem" in Praet., Inf., Fut. et Part. ad ? receptam, ut Vlo?^? , ad Z sylK senrilis 4 reiicit inque ea quiescit Vbt^?, at in 5 f. et 1 Sing. PraeL et in Imp. vocali 9 iam in verbo regulari adhibitae idem accidit, ut A^?i? et A^U'?, Imp. ^M4?* In Pa& omnia hanc analogiam sequuntur; ubi enim Olaf radicale praeformativa vocali 1) Post Bertramuin quidem (Comparatio gramm. Hebr. et Aramicae p. aiS.) Buxtorjiui (Grammat. Chald. et Syr. p. 117.) formam 6^^,^ probat, ad Marc. i6| to. et Gal. 1, 17. proTocani, icd falsus tflt, cum in duobus illis locis A Sl?^^ ^^ ^^SlJ legatur propter % occultatum ($.70. Annot. 2.}. Idem Talet de formis --^H, «t _A^af eidem acceptis, a Lud, 'de Dieu Tero (Gramm. harm. p. »63 u*) btnt rtitctifl. Extlnpla enim, quae attulit, Matth. 98) 9' 11* *^fjj\^t€nu€nmt et ^ >- ^M^^i;* 5) jtfelr Scliafel eorumque pa^sira I mutant in o quod cum praecedente in diphtliongum au coalesclt} itaque ^T j %Q«» ^SoalZ? et VboM • In his coniugg., « quin etiam in Inf. et Fut. Peal^ inter verba^U et"^ magna intercedit similitudo, quo fit ut nonnunquam permutentur, ut «a^ et uL^y didicit. ANNOTATIONES. 1) Verba Qil abiit et \l\ venit Imper. Peal OUf abiecto formant: Qt, ^1> a^l> >d et |Z| ^, olf — t^ Qttas anomaliai Vjf praeter eam rabeat, vid. (. 70. Annot. •• et 27, 4. a. b. a) Praeter vulgarem conL Etbpeel forniiin in paradigmate expretsam » in qua | radicale manet, altera inrenitar, ia^ qua ) cum ^ commatatar, ut ^ ^z/? pro U H^; praedpue _^/j\ ab ^ cepit in uta att. Sunt etiaa^ qiii in Eihpaal banoce fonaam vulgari a nobis itt paradigmate propocitae adiungant provocantet ad ezempla kuiut generif : Mattb. »5, i5. l^£/f negotiaius ^eti 7, 54* ^2i|^ ingemuiu Sed haec id probare nequeunt, quod iam Lud* 4e Dieu^) monet; nam hoc denominativum ei t a \L^1 gemitusy illud autem ett coni. Stktufal (fl. 6», 11.). 5): |2l_ venit in coniugg. Afel 1 rad. OM in o mntat, ted in ^, ut Praet. «i^^y Inf. Q^^j imp. l^ I Fut. \Lt^ et Part."b^ . Ha etiam in dialecto Nazoraea. Idem facit v£)t^ quod faebraizantem quaque formam zeddit 01 loco } coni. Afel potito, nempe ^loioi crediditi ceierum ut verb. pfurilitteram regulariter formatur', itaque e. c. Particc. ^lcw^ et ^o^joi^^ patt. ^yj yrnQ^ ccff. 4) Qoae verba ab oi^ incipiunty cnm Terbit "\j^ boc habent commune, ut u in Praet, Imp. et Part. patt. Peai vacoum entt nea tinant ((. 51, 4.) et vocalem, quam u accepit^ tribuant Ktterae vacuae praeeeilenti, ut Pt. 119, 49. }(j^^ recordare^ Hebr. a, 6. .jjuLtcw ^uod recordatus sis eius. Zabii 1 rad. 11 , y et ceterat gutturalet , pott praeformativa to« cali 4lettitatat, taepe ut Syri qnietceatet tuat eiidunt (0. A5, 5. e.); e. ^c SnntdS ad ab- iundam (Cod, Vim. p. ao. Ub. 6.), nSliwo ^i qui ei dixit (ib. p. a, 14.), wa*»© facere. S) Non iaaiett detunt exempla Olaf etiam ia 4) Gramm. harmomc, p» a/g. hoe verbo- mma liy nt lo. 7, S5- Hebr. ^ 1 h '*^\f* 208 §• 75' ■ i Peal • Etbpeel. Praet. Sing. 5. m. :^" y- 3. f. V^ ^t* 4^ s. m. ^ • ^v -^.^ . / «. f. \i/,S. 1" m mO^^i -^. 1. • 1 *» 1 Plur. 3. m. ^,;^' QV «^i 5. f- ^ M . ■ ^L s. m. 1 , ^4^ • .tP». 44. t»:a.°^ 5-,V4^.. Apj' ■ • • • r>t9^ ^OUl ^9^ w^. -A?^ -.^«H Ap': .i^oAZ. A.<^ ,2^<-i^. r-^^ tV^:4. r^^ 'rtw^. t. «^ ^ ^;^A. ^A?^.. ,2404^. ^r^- j^ikoiAi. f^i^ v^^*4h tr«M t?^:ai «JMaj, er^oiz. ^o,^i Xp^A*4. •• tr^. ©w Vr»^.. Af". f^oiAj i^o** «^oA^ .i^. ^oiAto fiiOi»to ■V^^/C^»^ ,i;c»i4 ■ r»»a^ Dd 210 Lib- n. Cap. 11. De Ferbo. Quae in hac verhorum classe eb regularis verbi flexione recedunty iisdem fere definiuntur regulis , ac verba "\a . Itaque ^ . . . i) 1 rad. ^y ubi vacua esse deberet, brevem vocalem i requirit-(§. 91» d.); etmim Praet.Peal^j Imp. y^» et Part. pass. fo^^. In reliquis vero formis, ubi 1 rad. in verbo regulari vocaiis est, nuUa flexionis discrepantia adouttitur. Piurima autem verba huius generis, cuiuscunque sint significationis, in Praet. Peei vocali e utuntur, ut «^^ aruit^ «^m mutuatus est^ y *** j coniunxit, | .S >> peperit^ «A^-a didicitf . Q .1 .1 iMXt> ^ ^^ soUicitus fuit ^ ^jc^arsit^ yxji^ niger fuii ^ ^M magnus fuit^ wc^ sedit; quae aliam formam admittunt, aut verba gutturalia aut 5 rad. quiescentis sunt, ut V novit, fOi grat^is fuit^ V^ lucratus est, V» laudavitf \^ iuravit , V^ prodiit ')• 2) In In/. et Fut. eiusdem coniug. ^ cum 1 commutatur idque in quiescit| ut ^\^ et i^ pro ^-^9 r^^9 i^ ^^ utraque forma et verbb. "(a et"^^ simillima ne scribendi quidem ratione differat ')• 1 Fut. Sing. vero illud l> loco «^ positunii eiicit, qua in re itidem verba^uA et "\» conspirant. Cum Praet* vocalem e inpri^ mis amet, Fut. A, nulla significatus habita ratione, his verbis solenne est; Fut« E in verbo .nA ji habes^ quod Jud abiecto et vocali praeformativis dato *nl\ j fingitur. 5) Vocalis brevis 1 rad. ^, quae secundum verbi regularis analogiani vacoa erat, si littera vocali destituta aut syllaba composita ab initio accedit, ad hanc litteram vacuam proxime praecedentem remittitur ac quiescit (§• 55, i, c); itaque Ethpeel r^i P^^ rV^L* Quibus in flexionis rationibus 1 rad. vocali utitur^ haec coniug. omnino regularis est^ e. c. ^f^^l^ et ^r^l.* Idem in caussa est| cor Pael et Ethpaal nullam a regulari flexione sinant discrepantiami ut ^o^dHuEip pass. ^:^,, ^. 4) jifelf Schafel eorumque passiva ab iisdem coniugg» verboriun "{a noii dif* Itmc Sciadr. gramm. li'ng. Sjrr.p. 02^ ff. »• «* S« 58. Annot. 5.), in pratfomun. luee mt- n% II lii pro deprehendatur. 2) Haecce vcro verborum (A et %*£ consue* «r . *^ tudo. littcra, pr.eformat,v.. i« Ful. Pe.l vociOi ' 3) Verbum ^o convocavU et p««. ^\ .nimnndi, in cuis. csse videtur, ut in iJiii quo- ^•l'© proP.el ycrbi ^ quidMn hidmmmt; que irreguUris verbi classibus, ut inverbis^^ }j^ que est reguLre et .d ^o =; Hebr. "lyt icf»» ct Py quin tti.m in vtrbo regul.ri (p. 175. not« rcndum. S- 73. Verba "^. 211 ferunt; nam^ cum o cbmmutant, atque hoc cum in littera praecedente tan- quam diphthongum pronunciari iubent^ e. c» |^o{ et p^o^^t.» r^^^tr^o^l.j et a verbo 5 guttur. \lf^ scioit^ Schaf. u?Qi et pass. ^toM./ ANNOTATIONES. 1) la Paru pass. Peal \* radicali interdum pro i bre?l ▼ocaliB ^ adpingitur, m Rom. 9> 18* vxu!^^] edoctus; Lnc 94^ 59. ^xcu accensum; F«. 58, 5. Uh^ gravis; Matth. 5, 47. ^^^ eximius. a) NonnuUa Terba ia ^rl ^retinent, neqne com o conmiatanty ut ^^] eiulavit et 3) Neque Syris desuat vjsrba "^ja, quae more verboruui "^ 1 radieali exterminata, litteras praeformm. Inf. et Fut. Peal vocali ^ ahimadti hbrum ex numero observet q^ « scivit et -pA^ j^cfit. Itaque Inf. \&^o et sA^, Fut. \l/ et ^^ . s» rad., cum ex litteris aspiratis sit, propter hanc contractionem per Kuschoi pronuntiatur (]). 18, 4. b.)* I^ fnip* Feal' abiidunt eadem verba pariter atque -^y*^ x dedU finjam ^^ itaque u?, «.04 9 ^oii In Paradigmate etiam horum verborum typus inest. ji^ rfrioicem 'quoque coni« Mafel admit- tit , ita tamen ut ^ contractione excidat ; ergo in. pass. l^/i, (0- ^s, 9,). ') 4) Singulari modo «^ou ^{rcfit pro ^j^xiiA in . Peal flectitur ; 01 enim vocalem suam^ quoties $ rad. vacua est» ad ^ vacunm reiicit et occultando reticetur, itaque 5. m. «^>au, » * r __ r r ' » " ^ r r ft. i^oou et j^aoLk y Plnr. 3. or^aLft et ^aDdu ^ s. ^fioou et ^^dfVrvwU et 1. denique^oouy ubi vero Jud ^non vacuum tnte debet» llexio a regulis vulgaribus non recedit, ergo 3 Sing. f. Aqou et 1. Laai^^ Particc. «.aou et ^a^ou. Cum' sufEixis Vero etiam in his formis ci occultatur, ut oiJQpou dedit (f.) eum^ et oi^ogu dedi eum^ quia sufQxis in 3 f. et 1 Sing. formam verbalem aV^ postulantibus (0. 66, 2.) 3 radic. vacua redditur. B contrario vero in 3 Plur. m. et f. accedentibus suffixis ci mobile redditur, e. c. ^^oiaaou et /^ - *^ r « propterea quod 3 rad. ^ vocalem accepit. Idam valeVde paragogica forma 3 Plur. f. 1) Opitius (Syriasm. p. iS9*)i aiii^« gram* coni. Pcal rec^uirtuit, in Afel Tulgarem formam matici et lexicographi huc referunt etiam Afel ^,^ "^ retiiieant, haac coni. Af el .A-of ad ^ ^ • ' » ^ «.S^ exorsus e^t^ coepit^ quod pro • evn J ad nor- . __^ -t- . • . • ^i- .. . .j- ^- ^^- ^' r • -1 r .— — ^. vat»um ».ajQi>atulermi, om m etiam signifieatio mam verlKnrum La formatum sit. Cum vero ea - . ^^«7*" .'^ '*•"* Ji • ' "" * ^ ^ .' ^^ . **^*^ Eteiutti «JLOJ otfaaMilt propinfimt /uil» ui verba ' «jA ^ quac pro quiete ooatractiontm in Af^ mppUcuitf incepiu Dd a 212 Infinit. Imper. Sing. m. f. Plur. m. f. Fut. Sing. 3. m. 3. f. 2. m« s. £ 1. Plur. 3. m. 3. ^. / 8. m. fi. f. 1. Part. act. pass. §. 74- V e r h a "l^- Peal. EthpeeL Pael. Ethpaal. Afel. BthtafaL Praet. Sing. 5. m. %-.. 3. t f^\».. fi. m. Ai4* fi. f. -aU. 1. ^k Plur. 5« m. oi.k 3. f. ^^^^^.» !»• m. ^?«»i^k s. f. ^k 1. r^i^k *» Ai^ « r «r ^oAax^ *r *r •k • \S)j^ al^j^j^ Q£^ •» •» * />V) ^Vrt * • •• • ••• «r •35 «r * * r -24*1 qSW . • •• (QU..2 • r «r • r • r r • • V •» r • ^£Xi.^AJ • r A r ^ •^ ^ ^S|£a:J •. 9 « n i]^/iy» r r \JUiB %il^ m . >•• ■AVl.:^'yi 024^:4. , > am ;// i V *' •• f ^i)«£A!0 (. 74- yerba "|x 2*3 i) Anomalia buiys classis, apud Hebraeos omnino regularis, inde originem trahit, quod ? vocalem suam ad praecedentem litteram^ sicubi vocali destituta est, reiicdre et in hac vocali, q,uaecunque fuerit^ quiescere debet (§. 55, d.)« Numerus verj^orum, quae ad hanc classem pertinent, parvus est, unde a BQn- nuUis, praecipue itutiqilioribus grampaaticis ^ ul Lud. de Dieu in gramm. harmo- nica^ omiltuntur. J^ Praet. Peal vocalem « amant, cuius rei caussam intransi- tiv$m significationem putaveris^ qi^a omnia fere utuntur. Itaque s4p malusfuit^ *^\i honus fuit ^ ^\odoluitf ^taeduit^ u^-issmui^y %^pitiit^ quibus in verbis Olaf vocali e ad i rad. r^iecta in e quiescit. Ea vero verba , quae simul 5 quies- centem habent, ut ^VJaiQravitffi^ ornavitf fi^sorduit^ infra (§. 77.) despiciamus. a) Cum Pratf^ Peal vocalem e prae ceteris amet, irnp. et Fut. A in his verbis in ususunt| ita tamen, ut med. rad. | hanc vocalem ad 1 rdd. remittat; itaque Imp. ^ pro \X»9 Fut. %ms^ pro ^Ul* Ethpeel simili modo ac Peal vocalem med. rad. remittit ^ij6«)^ pro %?6#f 9 in tota flexione vocalis e retinetur, inuno etiam ubi re^ularis flexio vocalem* requirit^ e. c* 3 f. «t 1 Sing. praet. £i^U^., et AZ^t^. Act. QOj 97. Afel in eo tantum a verbo regulari recedit, quod vocalem d rad. ad i rad. reiicit, ut ^ pro %W. Verba, quae simul")^ et 5 quiesc. sunt, quam- quam verbb. II formam requirunf^ vocalem tamen iped. lad 1 rad. reiiciunt, ut Praet. Peal -P pro -», Fut. HL pro ?jb , et Jfel JOf pro ««'. 5) Pael et Ethpaal \ plerumque mutant in «*, nonnulla tamen verba retiaent ? et regulari modo flectuntur, ut Act. a^, a€. ^dt^^quaesitufn estf ^ut utcoque modo has coniugg. formant, e. c. ?mJ et i4^J a fllfoedavit. jinnot. 1. Haec verba ) radicale in Ethpeelj praecipue vero in Afel^ nunc retinent, nunc tmittunt, quia p^r quietem non pronnnciatary ut Matth. fti, 15. ^^MS^X^nialus factus estj Neh. 8, 10. L^dU^ ac si esset ab %«fi?, Act. 13, 1. .JLoji ied Ps. 56, 5. ^aoU?) ^^^* ^» 55* ^^1^1 9^ henefaciuntj ^.55. q£)(^? henefacite^ led Ps. 41 , 8. ^,r\^^ et 51, ae. .^1 • Annot. 9. £ magna formae similitudine, quae his verfais cum Terbis "\a intercedit, haec exorta videtur scribendi singularitas, qnod ? ab initio post praeformativas litteras et sylU- bas serviies inseritur« ut Luc. 18» i. Eph. 5, 13. ^boUpro^/^aut .U^*2 (etiam ^l^ Act^ 9» 38O' idem Matth. ai» 15. in voce ^j^di^}^ et Marc 14, 4. «.49I4?.. fftctum est, aut vocaU sola ante 1 rad« posita, ut Matth. 96, g. - 4 ^}j Luc 11, 55. 4 ^ V^ Castellus in lexico Sjriaco similia etiam in Ethtafal adfert, ut «UjdI/?^ se calceavit^ Mirae scribendi inconstantiae in his praecipue verbis obviae caussam eomm paucitatem existimaf erim , ob ' quam libiariis alia magis» quam haec classis in meatem venit. 214 Praet. Sing. 3- m. 3- f. s. m. fl. f. 1. Plur. 3- m. 3- L s. m. s. f. 1. Peal. 6^ (V<>OAffn qVqo •• • pOA^ vViiff) y e r b a m e d. EthpeeL • •• B •• •oAlcuoZZ).. PaSl. «■* « 9 ^nwn i I Infinit. Imper. Sing. m. • f. Plur. m. f. Fnt. Sing. 5. m. 3. f- s. ra* s. f. 1. Plnr. 3. m. 3. f. s. m. s. f. 1. Part. act. pas£. ^QO^ %ft^O 0:000 ^fcVfiifl) % ^ V^ifl) XupZZ? s •• M >oacj M&COO^ ^oZ ^A^do^ >oao|.. (0:^oZ ^ooZ Srt,.t>n% yiio/Ai ^OiXDZ s Z jcuffl? >o^*n)4 • ■ ^ !oaai *• » * ^Vn.nZAi fOlia^Z^ >olo >aii:> >Q ^0^6^ nViiQV> « • .•■ . ••• ai5 tfuieseentis. Ethpaal. Afel. Ethtafal^ Palpel- Ethpalpal. Jau>4 >cudZZ?.. ^i^i >o',Jc».Zi. aiq*Q4.. • " ot in ^^ Aiq|So»4. ASft444 •9 EtbpeeL A^f^ * ^ • r . . ^•6k>fte^ -AieiSrtA •• • •• •• • ^J^ • • '•• q:^)^^ • • *•• ■ ^^l^i ^jiei^ ettS*a444. •» "•* »> • V ^oaseJto»4. ^•'iVi^^R •A\/%.^ X •• ' ^ • 9 r^ii^A. t>iift444. %* ^fiOf r^^A. n Vn i nflio • •• •k »9 o^r^9A2c • • '•• ycuof • X)Jirt ^oJio^A , • • '•• m ^liOfZ?.. ai«»*o4. q:^^^ 0^1^)4 ^-^^444. • » ^^ r^»i*r4. • • •• • ^oJjOH 5oJsoi.Aj • • ■ %i«^^9/ ^^^}^ • ' m yiin^ »f^U ^»ieH4 • • '•• ^jicili )oJuA4 ^ a «k |QiOi^^ ^ • • • - ^jJO^ ^fScJ^ • • • JOjiOfJ ^pc)&i • • * V>irtf£? 3o^»io >OpDpD }o^)'Mo » 216 I^ib* Q- Cap. II. De Verho. §. 75- V € T h a "ol. Omnia verba ^ quae media radicali qqiescente utuntur^ diipUcis genero ffoiit: "'(^ et "^. Utriusqud vero generis fiexio parum diff^rt^ unde uno ixi pBradigmata ea comprehendi voluimus. Tota enim discrepantia ad solam conL Peal redit; in reliquis vero coniugg. plane consplrant verba "o^ el "^m Itaque quae bac in §. de iis proponuntur^ ea fere omnia etiam adhaec perlinere in aperto eal| qua in re vero haec ab iis recedant, ex iis videbis, quae in §• 76 praecipiuntur* «Nunc igitur de verbis "oJi agaraus. 1) In coni. Peal Praet^ o radicale, cum propter quietem in pronflMitiatione reticeatur, solet exciderei sed vocalis 9 in qua ei quiescendum erati fiinniter re» tinetur^ wXy V^j 6kio« Idem in huius coni. Inf. fieri solet» ut ^qq2)0« Xiiip« vero et Fut. in his verbis, cuiuscunque sint significatus, semper vocalem u recipiaati ut y^aoy , >oaoj, wi^oZ cet. , quae etiam, quia producendaest (§• I5i4.b«)| inaSing^ f. in 5 et a Plur. m. et f. retinetur^ ut ^a^oZi ^a^aj^ praeformativa Tero Fnt pariter aclnfin. vacua suitt| ut>oaQj| JoaoZy >Qo2o. q) In Part. act. o transit in I ut «^«pronunciatum, ut ^0(09 u(i corhmoim^ Hm m- tucnSf quibus in exemplis eiusque similibus pro propter 5. guttur. aut ipomtur*(§. (>4y a.). Si vero l^art. aut motione aut declinatione in fine augetur» ite ut illud I vocalem amittat, in » transit , e. c. liiLo, ^^.i^cuo. Part. pass. o radic. eiecto for* maturi >(Llo pro XiAao • 5) In Ethpecl loco vocalis f quam verbum regulare praecipit^ *in » quies* cens ultimae radicali praccedit, o vero radicale ei anteponendum eiicituri itaque radix fit >ai.o pro ^ao. Deinde Syri Z characteristicum syllabae il^per totam lianc coniugationem geminant, hac in re cum Chaldaeis conspirantesipropter ortliograpliiae vero singularitatem hanc litteram bis scribunt, Chaldaeisgemina- tionera per Dagesch forte indicantibus, ut >a.a^ZZ|^, DjJHN. Cuius gemitaatiomi caussam, INIichaeles si exceperis '), explicuisse video fere nemiqem. Ett sine dubio compensatio quaedam mediae radic.eiectae^ cum enim inEthpeelformando prima radic. post .s\llabam Z?,. sine vocali quidem, sed cum Schwamobili (§• I5i&0 pronuntiare adsuevissent , in hac vero verborum classe o eiecto forma oriretur 1) SyriainL p. 60. et GrAinin. Syr. p. 139. «•75- ^^rha "q^. W ab ea vulgari diversai ut ^au>4,'defectuni primae radicalis restituentes aliatn vix ingredi pofueruBt viam. Sicubi i rad. sibilans est, verbi regularis canonem (§. 58, Oi) praetermittens non transponitur (§• d6, i. a.), ut Matth. a^ 5. \utz4 cammotus cst. In Fut. vero post Zformativumnpers. unnm^ nempecharacteristicum con- iugationis «cribi solet (§. 089 a. f.), ut Matth. 5, l^» '^{U eonculeabitur.' Inf.^ ^ cum vtcali i ante 5 radic abiecto^ regulariter formatur^ ut XU0Z4 Inf. a^ooZ^r Impcr^ deniqne a regula omnino in his verbia recedens cum Praeter. ea^em for« ma utitur. 4):jifel pariter atque Ethpeel pro ^ in secund^ syllaba «« requirit et o radicaU ante hanc vocalem eiicit^ itaque >cud| pro >ojxid] • Illud ^ ubique retinendum> ut AiA/uiJi yinlnf. tamea eiicitur; ergo oyvvr»* Praeformatica Inf,^ Fiit. et Particb* sine vocali apponuntur, quanquani in regulari verbo per a solent efferri (§.6o> 1); itaque cSiOQ;^, y^^j >0apUd et >qqU} » in 1 tamen Fut« Sing. I habet $ quia Scheva noh admittity ut lo. 6* 59. %^i^^o? suscitabo §um. Ethtafal^ vocalem in Z chara- cteristico non admUtens et o fadicali etecto inter duas tadicales, -^uae i^e^tant, w^ inserenis, plane cum Ethpeel ih forma concinit, in significatione vero dif- fert, ut >oi in Ethpeel se efferre^ in Ethtafal auferri (Rom. 11, ao. cU. Luc, g, 55.) •). Schafel et Eschtafal in hac verborum classe non in usu fuisse videntur. 5) In Pagl et Ethpaal sunt quidem} quae o servato regulariter flectunturi .ut woo?' et pass. ^6}h concupivit^ *idcL-^.. confugit^ ?o? turbavit et pass. ?o?4^ ^ sobrius fuit^ }o\ viatico instruxit^ s^\ copulavit et pass. -^?rt > ^^soipoUuit et pass. ro^[^ Ad arguit et pass. ^pla^?^, Vqj excruciavit^ yj^^irnpedivitf yO\ dilatavit; ple« laque tamen o in ^ mutant, ut ^? liquefecit^ ^? prospexit^ ^-^H-^ damnavit^ )Qa6 stabilivit^ Xi»9 exaltavit. Alia utramque harum coniugg. formaro adhibent, sed diverso significatu, ut f(^ excoecavit et pass. kii[Z[, sed iJ^^excitavit. Denique vice harum'conii. rariores Palpel exEthpalpal frequenterfunguntur, ut v\^i commovit ot pass. vivL?fl a ti, ^..W crepitavit (flamma), ^, diem festum egitf ^iuui cecinit. In- tcrdum etiam Pauel eiusque pass^ivum in hac verbii..cla6se usurpata esse, da-. cent nominu inde dqrivala. . . .f • .. t) /. D.. ididk/aelis (GrAinm.- Syr. p. 150-) «ott ^^ infonna Z cnm ^ commufatum exiidmat? iua/i< ad hanc dassem refert, sed etiam , m i n^/? , habeni ($. 59. Annot. 4.). £e 218 Lib. n. Cap. IL De Varbo. ANNOTATIONES. i) In permultif verbii, quaoiquam med. rad. o habent» formam xegufaixia veibi. rtti* neri consuetum est; id quod valet a) de omnibus verbis 'o^^ quibus simul 5 xad* | aut m est, ut ^of coniunxUt Joe doluit^ ^oaifuitj |ol tumuit^ ...cxm indicavit^ )q^ ai uc^ assapitt }q<) adussit^ \S^ et ^!^ comitatus est, ^il\ pepigit, bcp dcsideravit. b^ laftavitf fo^ composuitf ^q mansit^ fof irriguus fuit^ \q^ acquflfis ffiit ei \oi pomiiuitv b) ddnde de permultis aliis , e qaornm numero Zo^l comunxit^ unde Ethp. ^ciSZl et Afel Z0& f ^«iGuv optavit (Matth. 12, 18* Jo, 89 5^0» ^QJiy unde Afel Qa-^i impie egit^ «^o.cnio* Afel ^oJy icio insilivit (a Sam. 23, 30.), 10^ exultavit (Prov^ 13, 9. Matth. 5» 10. 1 Petr. i, 80« ki« exsiliit (Act. 3, 8.), oio^ ohstupuit (Gen. 27, 35.9 Marc. 9, 15. s Thest. 2, fl(.), et )qZ stupuit (Jes. 7, 4. 42, 14.) 3). Sunt etiam , quae utrumque ilecteadi modum admittaitt aaA significatione diversa, ut fdi pugno cepit et 91 , unde Afel ^f} declinavit a via^ ^ imiuitue est et fOkM canduity wj^l| refociUavit et «.juafl odoratus est a «a#qf et «01)9 «i^KXal germir nai;i< et ^^^ audax fuit a «.mq* et «.m*. 2) Praeformativa Inf. et Fut. Peal sine vocali .pronuntiari , in carminibna tanm hano regulam propter metri necessitatem aut per licentiam poeticam non observari jtmira^) di^ tertis verbis docet. Praeter regulam Marc. 10, 19. (ed. Gutb.) jdyl^ moechaberis et Rom. 11, 21. (ed. Trost. et Gutb.) uscxmJ parcet^ pronuntiatur '). Quid? quod etiaps in Affl praefT. Inf., Fut. et Particc, praeter 1 Sing. Fut., vocalem a huic coni. vulgarem non reci- piunt^); itaque 2 Tim. 1, 6. pro j^^V? (in ed. Widmanst.) ut excites cum recentioribne N. T. editoribus ^ij legendum est. 3) Imp. verbi uslu pepercit daplici forma utitur; nam sicubi proprio ienra ponitnr: parce^ ex regula u9a-.ai scribitur, sicubi vero ahsit significat, o abiecto per * effnrtor, ergo ^ 5) AlFeruntur practerea ab Opitio (Syriasni. p» 131 — 155) h£cc cxempla lexicographis praeeun- tibus tQ.j calcitravit, 9OU.J comminatus ut^ ?GLJ9 confabulatus est^ |qZ saltavit et %ai0Z fotnituit^ sed loca probantia desidero. 4) Gramm. Chald. p. 311 ct 515. 5) /. D. Michadis quidcm (Gramm. Syriac. p. 138 ss.) exempla huius generis defendit inter «lia «rgumenta ad quendam Amirae locum (sine dubio Granim. Chald. p. 42.) provocans, in qno inter Syrorum granimaticos fuisse narretur, qiii >Qa^ I >0Qaj cet. scribi iuberent. At faUua mlL Nam Amira in illo loco hanc punct«ndi ntioneni per Mthagjono ($. 19, 3.) ait locum habnlste ia Plur. m« et f. Fut. Pael verbi regularis et meiiiaa A et mediae £, dcinde in Plur. f. Fut* PaSl v«r- borum 3 quiescentis ; sed de rerbis % quieec. «Afl monet. Germanui Conti vero, JVerflirMi ptor, eam sententianni ^OQOJ pronniitiaadnln praeivit. {Narberg de relig. et liagua p. 18.) 6) Amira L I. p. 537. 4) Jud Afelieae comug.. iater^aqii propler qiuetem omiUDO excidif ; ut in Barli. /Cjixoi^ p. AQ. Un. so. QiCf] sustulerunt. ,. . ■•§. f6. .■■:.. K « r & a "%^» In omnibus coniugg., praeter Peal^ haec verborum classis eatn, quam exci- pit, omnitio aequat; quapropter in paradigmate (p. dia-— 'i^i^.) ittii^b 6ola cotfi! dtiplidem temporunT formam animadyertis. Jud radicale in Irtf.y qtii vocdletfl in 1 ^ad. habet, eiiciitur etin Pari. aet. cum ? tanquam ^ enuntidtocommuhi- tur, ut ^obC^, M >oUp. Iti reiiquis vero huius coni. modis ac teVnporibus ^ini quiesreh 6tiBff6rtttativis accd^entihus retineturf itaquePf-/T^r.$ai.iD, tAtujai^tet.^ Imp. ^Oujfc, uVi 4 g) cet. , Pttrt. pass.y^^et Tut. dehiqne,' quod praefdrmatu^ri vacua re- quirit (§. 75^ 3.), So*m,i etPI. ^V^»mi cet. Huc pertinent etiam A-^ rnortuus est^ quod tamen in Fut. formam verbb* "ou sequitur^ *^w9 odoratus est^ Annot. 1. U^ nxi/ luam ft rad. mo&i7«m lingulari anomalia eiidt, ubi praeforma- tivo praecedente 1 rad. vacua est. Itaque Inf. \,^^ pro \*,t^j atque adea \ post >o interto, nt Gen. 6, so ^J^'), Fat \J^ cet., et } quoque post praeform. inserto, ita ut verb. "\^ consonet, m Jes. 2)6, ig. ^ql^^j Jo. 5, 54. ^a.MMU.* In ^/ir/ Praet. «^^ > /n/1 ^ . ,.^ y^^ et cum I characteristico retento, ut Hebr. 7, 05. 0.^^^*, Fuu \J^ et cum } characteristi- co, ut 1 Cor. 7, 16. et d Sing. m. |^|4 et fem. ^*w^K ')« J>n;7. ^i} et Part.l,^j aut cum } characteristico tCU^* Quid? quod s rad., nonniinquam uj)i jpraeform. non eit, vocali tamen ad litteram praecedentem vacyam remissa excidit; ut Oan. 3, 4. Imp. ^^ pro um^ 1 Tim. 2, 15. Part. act. fem. |^ pro \1jS». In Plur. Part. Peal ^ cum } commuiatur, ut Matth. 15, 37. ^U*' Annot. 8« SufHxorum annexus horum verborum formam simili modo mutat^ ac regu- laris verbi; in Peal tamen Praet, et Inf. o, in Imp." et Fiit. 11 hec aBiici, nec trantponi possutit. Annot. 3. Verba "ti!^ et med. quiesc. in multis quidem formis contpirant; neque tamen iis omnis deest diversitas. Ac primum quidem in Peal .vocalibus praecipue ea inest. Namque Praet. et Inf. media radic. oxterminau in iis verbis vocali \ in hi&.vaxo voAali ' I •• •- '-*-- — - xyl&t. analogra formae, quaih Fut. amaqo ') icio et ^oqvo. jR//. porro in verbii "^ et A el tl ette poteit, in verbis "a^ hanc solam vocalem adhibet; praeformativa ibi vocali ntiy fai' liit aatep vacua esse debent: lacJ , ^-yti/ et >oaai.Dein vdcalis U, in utriusque dassis Fut. Peal quaa- titate differt; nam in verbis "q^ longa^ in verbis "^ hrevis est (JJ. 13, 4. b.)» quam ob caussam ibi in omnibus personis retineri, in his vero abiici debet afformativif accedenti- bus: ^xs^ et ^u^^ol cet ♦); Part.act. inSing, m. haud differens ila et >olO| motione vefo et declinatione auctum amittit similitudinem , ut ^^ et ^t^cuo^ et Pnrt. ^mx. dcniqiie « in verbis ''vix regulam non negligit, in verbis med, quieic. si rad. eiicit, - itaque \^\^^ y\ ^^ et >GUiB. .In Ethpeel vero verba "^ regulariter formantur, verba aecL qoieffc. ab Ethtafal non differunt, uc^i^ et yuoZZI • In Afel ac Schafel eorumqne paaaivii UDlla facile fieri potest utriusque classis commixtio. Memoratu autem dignum est, pnefonDHL Fut. Afel in verbis "q^ et ^ vocali destitui, in verbis "\Ki non item. Si quae Terba "^ aut "q^ et "wi^ pro coni. P^Tet Ethpaal rarioribus ntuntur Palpel et Bthpalpal^ .difiBdlios est eorum distinctio* §. 77' Ttrba "U «» "-ik. Tria verLorum genera 5 rad. quiescentis^ quae Arabes distinguunt et dao Hebraeorutti "K1 et *'rn Syri una fere classe complectuntur verborum "W* Sunt iis omnino etiam verba "^9 sed perpauca, et fere in Peal solo a Terbis "11 abhorreritia *)• 1) Olaf radicale in Praet. omnium coniugg. praeter Peal cum ^ in rdcali j quiescente commutaturj itaque Ethpeel^"^,,, Pa^ et Ethpaal .^^et s,^^^^^ Afel et Ethtafal ^^ et w-i^^^l . ac Schafel denique eiusque passivum -^^ et '-^^l.' In 5Sing. f. tantum, cum w. illiid moveatur, fornia regularis estj ergo e. g. in Ethpeel ^^,j inPadl (^>^^ Etiam in 3 Plur. f. si paragog^ augetor, - vocalem recipit, ut r--^^^?.., ^^-uZiJ^cet. At in Praet. Peal ? quidem in 5 Swgr m, manet, in eiusdem vero personae fem. excidit, vocali o tamen ante praeform. ^retento, ut U^, £>i5^ In reliquis huius lemporis formis 3 rad. ^ esse debot, i -m S) OjfUiut quidem (SyriMm. p. ,45.) Pr,et. . pcrf.ctonim ordineui pertinent; ^^^ ^ ^^ Ji^ Wbi j^ format ^, «cd hae in re fd.ut e«. ninntur, qu«e duplicem formaa et "aiSw «t "■ 4) Amir. gramm. Chald. p. 5»i. , . . , ' • DVerb» in tU terminantia apnd Syro. ad "»"««n|; it* Jio* et oii»« nominatit cB. >l^ 5, 5 oiicfl*^ et oaiiDA«Ci0, et Act. 1, as «i«te&4 . S. 77. Verba "U et "J^. 221 . quod cuin^irotalpa, Praet. Peal propria, constituit diphthongum; excepta tamen 1 Sing»9 qua in formaMin iqb&scit^ igitur a^iiig, ^^^^s^ '^'^^^^^ ^ Sing. A-iL. - 3) in omniutn coniugg. InfinUwiSf irii«9 crranuio regularibus, t cum «^ permu* tatur, e. c, in Ethpeel oA^^A^.y in PaH cL^k^. Inf. Peal vero Olaf retinet in o guiesceifs, itaque U^/ ' " - ti) In Imperatt. Peal et ithpeel 3 rad/U esse ''3el>et, quod ibi in i quiescit (^.^il^jliic autem cumaj^raecedente dipli^nongum ejfficit (»-k2^|Ji *). In reliquis vero conlugg. { manet et in o quiescit^ quam ob caussam Pa^i eiusque pass. U^ J et U«^..^ Afel et Ethtafal l(j et 1^4. ^t simili modo Schafel quoque cum passivo exhibent.. Fem. Sing. a masc. ita differt, ut semp^r 2 rad. vocalem o tribuat cum ^in fine vbcis dipluhongescentem; inPeal igitur ^a!:^^ in Ethpeel ^^lt.cet. sonat. 4) in Fult.et Partt.f ^r^eter Part.pass. actt. coaii.,1 in e quiescit; sed ante af- formativa\p et^ idexcidit, quo tamen facto ^ cum^ commutatur, ut ^^^.9 \?i^. et ^^,. Idem yalet de Pluc. oif Participioxum^ ^nde U^in Plur. r^^ fingas hecesse est. Ante affom. ^ vero 1 transit in umobilej itaque^i4.\^y^A.^^^.* Idemde^Particc. Sing. etPhir. f. observes, e. c. ^^a et^^^^ Part. act. et pass. Peal in eo tantum in hi^ce verbis distiBguuntiur, quod hoc i rad. vacuam, illud vero vocali o elatam habeat. la reliquis coni. activis Pgrt. pass. ^ terminatur. 5) 5 rad. ? in nonnuUts formis omnino ejiterminatur, id quod praeler Futt. et Participp. formas fieri so^let ante afTormativa o et ^ in 5 Plur. Praet. Peal, ut ai^ ^.^i^S^^ i'* l^Iur. Imp^onanium coniugg ^nempeoifcv^^ ^^^S^^l/ ^^cet. *). In 3 Plur. m» Praet. omnium conlugg. praeter Peal 5 rad. , scilicet ^7 non abiicitur^. id quod etiam in Praet. Peal verbb. "«^ fieri non debet» t) GraBimatici qnidem anti^uiorernofftri , qui Imp. P^al kabuenmt (vid. Lud, de DUu Gramm. propter qumadam temeriutem plura in filijendit harm. p. 5to.}. formis commitcrunt ritia, Imp. huiut coniug. 4) Qnee saepius •bvia esl falsa format puu- iL/f, qnidam etiam U^.Z1 formant; sed, quod *^»^* '•^<>» •• ^'« »"^« ^ "» deprehcnditur, Vj" j ry- ^r^ ^** v ^ quac ad hanc verborum classem partiiianty ut ZMd. d€ Duu (Gramm. harmon. p. 5^4 st.) recte ^ «... monuit, uuUum earum formarom proferentes^ Mare. 8, 14 (««L pritic.)Q:bi^ oiim *ii^^ uhplum,' coatra auctoritatem Amua€. et reli- quod secentiores recte exhibeut tditioast. Si-rere qnorum Maronitarum , Sjriacis Grmnmaticit edi- fFoMTut (lastit. linguae Syr. p. 55«) » Bertrimus tis insignium.y quis etiam Gskn^iU Sionitag pup (Compar. ling. hebr. et Aram. p- ^79») 9^ Buxtcrj gnant in sua Pialmorum editione e. c Ps. 94, 1. (Gramm. Chald. et Sjr. p. i6t.) fbrmam. ^ V . hunc modum ita fincentis, ac nostra tum eihf* ^ . . j .i> ^^ . « , B ' commemoraat, hac in rc aon audiendi sunt. cua» bet tabula. fontas noitri honc punctandi modum noa S) i— aJ sana Luc. 4» 33. nonaulli falto pro mendoat.. / • ?22 Praet. Sing. 3. m. 5. t II. m« ■ B. f. I * I 1. Flur. 5« m. 3. f. s. m. s. f. 1. Infinit. Imper. Sing. m. f . Plar. m. f. Fat. Sing. 5. m. 3. f« s. m. fl. f. 1. Plur. 3. m. 3. f. s. m. 2 f 1. Part. act. pasf. Vtrba Peal. T Ethpttel. « " ^ U^ •» • ' ^. ^ oi:. A. • •■. * l ue .«i<^ Fkel. r f r.-^ d^ ••• » «oAxi^ • w 1;. U .•^. • ^. • «^ z^ tertiae quiescentis^ \ r ' i"y /. » ' , " t.. ' • Etll)^ttil;' "•'""• AflBl. •• EdRafal.- -'•" •SdnM. ^.^ Ewifctafal. -i^]s^.. -^'^ -^.. -^.^ "^-^^- ^ifl^ A^ AA^. A.*ii4^ l^*t^.. r^*-^'^.. ^^"4 ^^44. r^.^ r^.^. Oji^jLiMo aiV^j^^)^ ibislA^^ ^«»0 Q i ft^^ ^»"^ •5^4. ' O^ 0^4.. ^ u^, •» . - _ - - <^ .. r^4 r^'^- r-^ ' r^^ U^ U^ lUaT u"^ U^ •J4£4. Ji^ J^ii Jl^ Ji^. ^^.. ^ «i^. li^ «i^. r^*d^. tA4^ ^.vi^. rA^ ^^-4. e^^ ^ crevitt v^cd putidus factus ^sty ^o} inebriatus estf wib^ fiOMit, «^^^ hibit pro «.^i^ (0. 60. Annot. 5.); deinde, quod simul ad verba ")^ referendnmy «^ IdborO' vit. Interdum duplex verbi forma tibi occuxrit et p et ' ^^^ id quod ohnmixm licet in verbo jv^' iuravit, cuius Praet. Peal Gen. ai, 51. o^ii^u, quasi ab -^- formatam inve- nis; item ab_^«) utriusque generis formas non potes non observare, ut Hebr. 6, 7. /UA«(,y Marc. 14« 25. oa^I,,, sed Act. lo, 41 - ^"^^?.. ^^ ^^ esset ab |(U}.,. Alia exempla haec santO; 1 Cor. 14, 36. /\ «^ .H> et 1 Cor. 10, 11. A ( j^ ,V) pervenit^ Act. 17, 15. '^ > V ^ et Col. 1, 9* ^' S ^' s) Ea verba ^ ^u^ ' ^S^ quae etiam med. rad. ) habent, respiciunt solat ve^bb. "Q regulas, tamen vocalem med. rad. ad 1 rad. reiiciunt. Itaque Praet. Peal vaUy Aj|)| ^41, >A rV 1 t^ cet., inf: julvf) imp. Jfi, Fut. nLi et Particc. ]}f et )l], in Pimf t. Af^\jH* et med. rad. ) eiecto J^^fy Inf. Oall:^, Imp. «^)])^ Fut. ^7{^ (CuU/y ^U/ et P^. «JUio, Simili modo fingas ){i ut Ps. 9, 6. A»)^ increpasti. Quae vero forte singularitatii aliquid ■ habere solcnt, in anomalis animadvertamus. 5) NonnuUa verba in ) terminata et in Pael atque Ethpaal solis obvia ad niodnm gut- turalium finguntuv, ita ut ) quidem auferre, neque in aliam litteram mutare asquam liceat ■ (S. 64. Annot. 2.). In eo tantum quicscibiiium regulas sequuntur, quod vocalem 3 rad. ad praecedentcm litteram vactiam rcmittunt. 4) 5 rad. ) quae ante afformativa solet eiici, rarius tamen retinetur, ut &Saxc. 11, 4. (in vers. Philoxen.) <«Adio)f«] solverunt eum^ Luc. I9 71. (Pesch.) ^}xfiD odionos prosequm- tesy Hebr. 9, 13. ^lV)^/\^n impuri , Act. 23, «. .oo)|oo et voasrUnt. Praecipru«--vero in 5 Fraet. Plur. m. et in Imp. Plur. m. ) radicale in Syriaca S. S. versione settatnrf- ticnbi suf^lxa ad eas formas accedoni. (JJ. '^j. b. Annot. 1.). 5) Daplex in nonnullis personis forma, quam in regulari verbo exposuinitkf (S- 49.), in hoc quoquc vcrbi gcnere usu venit. Quae ut diligentius respiciatur, SQade( quaedam formae auctait singularitas. . Eteuim 3- Praet. et- d Imp. Plur. m., si ptrmp^gcn- -O. aocifinnt, o afTormativum mobilereddunt, ut in Peal ^^ V' et fenii earundem personanim in Praet. ^.i > S-^^^ ^^ Imp. ^v;. pronuntiantur'). Praeterea vbrfia '^^, deinde jifel et Sehm' 5) /. D. Michtielis (Granim. Syr. p. 135 ss.), patris restigia alias prexnens, in hac Imp, forma ab eo (. 77« f^erba "|J et \^. m fel ▼erbb. ||in s»«xe« ut facilius p^sspiciatur, Part act.^PeeLillustretur. * Sing. . .' j Plor. ^^}Sk.Ai/ ll^^SvA^ , :^V ^^8, j^^^^ '. t.. >^4U ^ .^. .^ JU ^ Part* pass. Peal eagm quam in paradigmate exhibuimus formain, ^onnunquam ne« gli^eiis verbi regnlaris anaLogiam sequitur; praesertim in verbo \im odib habuit, Itaque Etic.' »3, — > 6) Syri . arimtales, , W J^BJSl* . BWJliae conidjs: J tttteiinatim Ethpeel 3 rad« ^ «Btt^l ^ addere solent, utrumque noh pronuntiantes et*iC^nul. vocali a efferentes, ut ^ i i> a n/} aedijicare; formam autem in nostro parad. ekkibkati ^^} repuoiant ^J. Verbum Vu convertit etiam apud reliqiibs Syros similem fo f i^ ft te ^jjiizt^ in Ethpeel admittit, ut Luc. ■•-• '•*.'* 9. 38- a«» 3» ct- abiecto ^J3^^ ut Pi. 6, 5. 89f' *fl*^r ** 4"®^ iw» Barhebraeus^) comme- *•• . .^ • moravit'). .. . i*- j Oe hnp. yerbi Ul ^id. §. 72. Annot. 1. ; et de )aLi«- S^ 76^1 Annot. 1. «•^* * • TMedi\aS\fJi 9 «-i^A cet. praeferens*. 'TJua in re qaamquam Komanas editioiies refpexent, tamen. non audiendoi eit. Etenim ilm/ra (Oramm^' Chald. p. 370.) expressis verbis formam a C. B. Michatli aliisque olim exbibiUm commcn- dayit. Guius auctoritatem augen^t ea, quae ante Ja$. Acwrmstm (Gramn^..Sjr. p. |:l)| «^xI^ et ^^ 'Bmth€brm&iis (Orttmii. . metr. God« Go^* p, tof ••') de ibrmando' Imp. dddoit: ^^r ^cubb «jaaoio kxj^ '-'^«f ^)^ VVnntnq ft mfim. (Imp.) o mttt« m «« ctim JVun coiijtfn* 6) ilmir. Gramm. ChaldL p. iC^, ' 7)— ilinir. I. L p. 559. .\|]^Gramm. metr. Cod^ Go^ p. M^x. dL Jmlr. cram* Cbald, p. t8«. . .^yoik oi*^, liUftd ,Qa^l.^i pro o - itffwl legilwr, quaadam duritis» ia p«NiiMiliati<9ie tol- Itse T^uenmL Ff * * fc'lJ ^^ Lib. IL Cap. II. De Ferbo. g) Fro Pael et Ethpaal interdam Palel cum pass. sao in hii rerbis •brim ett, e. c .^^i^in captivitaiem duxii*^ proixli^» 'dein- ^Ai "'J^^V ^^ ^° ^^f* P^^^ ^^^o ? cum ««mobili coBUna* tatur, utli^, *.Ai.IS^, oill^^^ tameaante ^oa et ^ Olaf abiicitar Tocafi o le» tenta, e. g. e^^» ^?*f^^* a) In iis, quae in%> terminantur^ aut vocalis z expugnatur, ita ui m moTOatnr ac saffixa vulgaribus adiungantur vocalibus , aut vocalis siifaul ctmi falcro soe retinetur^ quo facto suffixa vacua annectantur necesse est. Hoc animadvonia ia Imp. Peal ^^^» cum sufgxis «x-ij^, v^ix.i[^et in Pael et jifel ante ^oa dt^^/nt iaa^\^t ^ i n » S 4>> id vero in Praet. PdH^ Afel et 6^/ia/e/Iocum habet, exceperis tamen lormas ante sufF. ^et^, quam ob retn -xll'^, 3^'^et .-JuSb^, ^^li^ ^dmr. Ad analogiam 2 Imp. m. verbi regularis (§. 67, 2) Imp. Peal etiam, ... anto snffixa iniecto, suffixa cum vocali quae iis praecedere solet^ sine ulla formae matotioiie recipit, itaque -Oi-o.^, Mou-^k^ * ' ~ 5) Formae vero in t. desinentes, itaqne Futt. et Particc.^' sicubi iottbds Vffim- lo) Barli. Chron. p. 14, ij. »5, 6. iij Ib* P- T^ !<>• >7^ 5* as) Gramm, Sjr. p. tfw 13) Mkrmi fw hihL mul mm^ 22r. T. L P- Is clL p«58. .: r.1 * k.-- ».. :- « ■ §• n* ^* VerbUfn "|1 cum suffi^is eoniunctum. 229 t Ar , f cnm u cdmxtiMata - sufBira - ' red^erd^ - soVbnt ▼beali nd& p^aiemksa ; ita^ue ' /^ •• SS • » •• ^^ ■ ' f 1 p ' 9 ' 4) Formis dehiQue ixi o temimanubus haec est aingularitas^ ' iit o cuni oo commutent) ergo 3 Praet. Peal ^Aioa^if yoai^'ltnp. Plur. Pael -pooij^^ oiooi^^ Forma cu j quam 3 Plur. Praet. omnium coniugg. praeter Peal requirit ') > ante suffixa.in a» mutatur.. ut a cux&4 ientarunf ^«ia^aj « yn i ov • 5) Permulta sunt^ quae Verbi regulajris analogiam nulla in re negligant, neinpe praetef Jorinas pafigogicas'5 f. ^ing., 'n et i Sing. et Plur. Praet.| '&Sing.¥. 5 et a Plur, m. et f. Fut. culusvis conitig. et Infinn» excepto Inf. coni. Peal. Qaod ad 5 f. Plur. Praett. et ^. f. Plur. Impp. ettinet^' hae quoque formae onmino non mutanturt suffixa^vero iisdem Tocalibus annettUnt^ ac verbum regulare) ita* qne ^Opi^^y yjki^"), et m Imp. Peal ujui^, «gu-ui^ . ANNOTATIONES. c. ■»•.... 1) Sont quidem inter granu&aticot non folum, 3ed etiajn SyrQnim tcriptpret^ siqmdem eof editoi habemui , qui in 5 m. Praet. Flar. et a Imp. Plur. m. et f. in Peal cum tuffixit 5 xadic. ] teryent/ ut mOujojjJp aedifiQarunt et aedificate (m.y eum, ^0111410 aedificdte (1) eufa^ led Amira eat format mendote 'tcriptas ^ut iifdi^iivit ^). " Hoc hi^^cauffa est, quod «ai in paradigmate praetertnitennMif. Praeeipue in Sjri&ea biblidrum ^Mrtione ille «cribendi modut reperitur, ut lo. ii, 44. vjoiotf^ solvite eum\ Mattb. s, 10 ..«aiolu* viderunt eum y ubi | pro priori o pofitum videtui. Ibi quoque » ubi Plur. m. ante sufBxa o o fiagitur, f terratum invenimUf^ ut Aet. a8» 8. ^oolp vocafunt nos; -Rom. lo, so.' ^oo{:ilo (Ef. 65^ 1 vero ^o|:lo^ quaesiverunt me; et nonnunquam baec et illa forma ab eodem ufUr- jgatur editoxe,ita^x^mtfmKJ ^) ^«oioajLoq et .^mOiqoJjoo et aed\fiearunt i\lud (cqenol^ium)* Hsjfc wexo f tervaadi eontueludo etiam ia Partic. Peal, deinde in Imp. qaoqne Sing. et Plur. 19. ctliquarum coniugg. activv. locum habet; itaque Pt. g, 14 J^ ddio me prosequentes ; Canu sy 14 sjt^j^\(L^ ostende mihii • Sam.,14, 10. uJtxJi^mA adduc eum; Matth. a, 8- ^j^ofcui indicate mihi; Marc. u, a. a) Imp. Sing. f. fuffipca vocali i, tiae fulcro aut fukro ^ inftructai ^nectit non.fo* lum in Feal, nt ^ajuIL^, mQjci i. i^^fc,^y y* ',^^V» ^d etiam in reliquit caniugg.» ut Gea. a^, 17 s) bi* Peftl ^ofM verbft.'"iA!^ hoo Ucvaa si^aSbxh in eo diirerft» fooi voealos a md. ad 1 luteei, • aei iMie , -eiflki fartnmBitiva fSat; fuf- >ad. Uaafferaty «1 %>iSi'4f> (g. S6; e;)« fiaa recipere uon folMiV 8) Ovemn. CSMld. p. 5^ a) VcihttSf vffalare eadem voeali * aanMtenf 4} BiU, Osleat. Tr HL P. i*. 9. 151. et ^ffr 230 Lib. II. Cap. II, D€ Verho. a#? da mihi bibendum.. ^mraquxiem^) fonnas sine folcro exhibet^ ^^indt, qaa in re Lud, de Dieu^) eum sequitur, in suffixis i pers. Sing. et Plur. eandem admittit singo- iaritatem, quam in Imp. et Fut. Afel verbb. "c^ cbmmemoravimus (0. 67. Annot. 5« et Sg. Annot. 5.) , nempe ->,« .*-t«-^ et ^xxjj^ . Vestigia videntur etse Nun Chaldaeomm epen' ihetici vocali i praemissa, ut ^^vSttp^ et »33"»Vt5p^. 5) In Futt. ubi ante suflixa ultimami vocalem lud quiescens sequitur, pojetae interdnm metri necessitate coacti addunt aliud ^y e. g. Jju^^L^ )] he solvas id (jsigillum)^), Ob- vium autem est abiecti, quoque ^ exempium 1 Cor. 12» 51 ^^io^]^^ ostendam vobis, Fro interdum, praecipue ante sufT. 5 Siqg. f. adhibita est, ut in Peal Matth. s, 19 (ed. Gotb.) nn' >j t * dimitteret eam^ et in Pael Luc. 15, 18. 00 (ed. Widmanst.) ^' - Vyj assimilabo illudf Marc. 4, 50. (ed^ Gutb.); ted duSito an recte. 4) In 5 Praet. Piur. f. forma vulgaris taepius cum suilixis coniungitury gnam parafto- gica ') ; itaque e. c. uju.^} sanarunt eum crebrius repens quam vnr* '-rpf • 5) I _i o consolatus estj et quae ei inveniuntur similia, suffixis accedentibut 3 rad. | vocalem nunquam abiiciunt, sicubi vero 2 rad. ex regula esset vacua, ad eam xiemittnnt Itaquc Praet. ^l^» yl^ ii^ "Pixxr. «^o^Oy r^-^y ^^ ^^ ^^™- -^li^f «JObf^s ^^p ^i^, tI^, CTiZoZ live Hjna4^^ -f'"/'- ' ^J ^ ^ t Q» -^UA y cjuV^ > e^ Hnt. V |QIIo «)^ in Sing. fem. i^4\Hj wqiXit>0| i^ Plur, f. ^ui^, «£rui^o. §.78- Vtrka dupliciter imptrfgcta. Ut in dialecto Hebraea inveniuntur.plura verba, quae duplicem subire poatnat matttio* nem vel contractionis et elisionis vel quietis: ita in Syriaca eadem plane regnat ditpesitie. Quod autem supra saepius coramemoratum est, perraulta huius generis unius taninm fit- terae Bnomaliam admittere, hoc in loco irepetere non attinet. Potes haec ▼evbn^tcitm' O^ nesio^) in duo genera distinguerep quatenut non solum duarum litterarum AQt onjei itf contractio, sed etiam utraque res in eadem radice locum habere queat. ExemplA^.jhailV ^ illius classis haecce habeas, ...... 1) Verba "^ et "p e. c. \Li nocuit^ Part. Peal act. ^/, JEthpeel - i^^ J AtSTP^. wjbo} » Inf. o^^« Ita etiam IoIj tentavit. Pael Praet. -mi, Partt. L&j^o, et - -'^*^. Pnt '«^* Ethpaal ^.un/^?, Part. {ixi/aj;, Afel «^^, Imp. Plur. Qfljf . Simili ratione')xiJ iiifttZSat&;'aIil. a) Verba "^ et "«L ad solam verbb. "ui regulam flectuntur ((J. 76. Annot. 1.). r. I 5) Gramth^ Ghald. p. '376. 6) Gramni, harmonifc. 9..396. , 7) i4miV. gramm. . ChalcL p. 577. , S) ^mu*. Gramm« Cliald. p. 5g#« . ^ • S9 De dirtrsa hdiat iMpb ianm^iemkiUBau pronuptiamiao- Jn^on^ .4(1 prieo^ibiatotfC Mlte- talium Syrorum vid. §• 67»? ArtaoWil» -:x ■•'• *»• Gymnoff. Synao. ep« rXV efei XUi: * :-• i $• fQ* .9t>. Venba defestiv^. 231 5) Verba '^^g^^V^m^ e.^ )ij[;. ffoul » Fut.; Pea) \L}jj Inf. uU;» ^™P- V- (0- 7»» iO> Part. act. |2f, Part pass. ^fy Afel Praet. «Ai)\ Inf. Oji^^r Ia|P- ]iJi^ Fat. {£^\ Partic. act. I^L^ . Sic ab L»? pinsuit et l/^ uUdavit analog^ce Inf. Peal \J\ ^n^ et VV^.t Iwp- ^^l. ^^ -*^'. j Fut. UU./) et Wj.., Ethpeel Praet7 ^l.. it ^^lll^ Fut. JiDkij . et Wi^^^ Imp. ^U.I . et ^m , ftif. i^'|&2£!. et d:^!^., et- W U*?o. et ^, '- 4) Verkt "wA "^i '")le. e. iifil iuhmnt^ \^ germinmMf ut » Sing. I^raei Ai^a, Fut. ):^\ Infr- 1^}:)0 9 ^lmp. ,^\ Afel Smuk. ^«^^ , Parti.faba^, |*^ consunMaius fuit j |^.» seuifr, Afel Praet. «^^ conftuus est^bd. (L^is^j FaU tioJ^]y P^ Vo^, Etchtafar Praet. m 9 %«|c^.. promisit. 5) Verba/'li ?{!•)' AQt ,"*;«&^ praeoijpna ve^bb*. quiflfcentium regulaf sfquuntuf e. c. Ha sorduitf D^ increpavit^ unda 5 Praet._Plur. ot^. Inf. to^, Imp. ^. Huc pertinet «^ii fcssus fuit (5. 77. Annot. »♦)... 6) Verba "oi^ et "U solas lionun regulai respiciunt (0. 75. Annot. 1.). §• 79. Kfr5orum imptrficiorum cognatio, Quod de Hebraicomm verborum cognattona et radidbus oEni bilitteris bene eirpo- tuit {resemut^^f id de SyriacSa qudq«e aummo iure confendiiur; quam ob' caussam hoc fusicfi expQueve non attinet. Cegnatio autem aa, . quam dicimus , yerborum imperfectorum etiam hic et forma et significatione cernitur. Quod exemplorum mole demonstres, non est necesse. Regulae enim, quat Gesenius (1. L) proposuit probavitque, in Syriaca qtioque ^ lingua diligenter animadvertendae sunt. ' §. 80. V^r$m dcfectiva. Verborum defectivorum, qu,orum nomerus apud Syros non magnus est, usitatissima haecce inveniimtur: Uo convenit et m decet nonnisi in Part act. Peal flectantur. Item ^^i convenit in eadem coniug. solum Part illnd format.. «xdou dedit in Peal Praet Imp.,rilf.'et PartTcc. untum format, Fut. vero a verbo ^ repetit, nempe !^^ unde etiamln). !S^' bd^est milt^iire. Eihpeel verb r^gulariter flectit .^^jaij} cet. (j, 73. Annot. 4.). Uq non uiurpatnr, nisi impersohaliter ^ nempe in 5 Praet. et Fut. Sing. f. ^')^, ^li. et in Part. act. [J\^ (Ps. 95, le* GaL 6, 9.). (At ascendit xipimisi in Praet. etBart. act. Eealia usu est ; rellqua aiunit a «.obj , unde Inf. ..QG^y Imp. uxDy Fut ,^fsii^Kie\lixsLex.^ailf^Ti^%t,tr!,^js^,> Ethpaal v^ integriun est qVIaa^ ' 1) Amira (Gramm.' Chald. p. 568-559) fuiite ^ pM>nuntiaiidam puUret, »empe U>.l., sed recte narrat, qni Mj , ^ls^ ad analogiaa tjj , ^n, sententiam reprdiendit et reuciti ^V »«riW velletf «cfpta i aing., quam vocali >> I^f«*««* ^ Wr. Sprmtke §. xxu 232 Praet. Sing. 5. m. ft. m. lafimjt. Imper. Fttt. Sing. 5. m. Part. act pass. lib. H.. Cap. 11. De FerAo. §. 81. Praeci.puae.,veril' : / • "1 P e a l. '• • -'-- -*'- ■ ' •>•"... ••: •• V. Reg. V. "^. V.V. V.V V. "^. V. V V.''Qi.' V."|I. Praet. Sing. 5. m. E t h p e e l. m.m . .J. »1^ ^* ^ • Ji4*^.,.4^ ^aS^m; ^z^..jj_ ^Ah.J&^^. ^tt^o^. -fti^' aL^^.reguIare. regulare. oLali^l^o. ops^Mx) a^f^A^ ftV.r./Aws^ ai»^^^. \LUX ^JA. «14.1.. >a^*. \^ \\a1^ A.^J ^i^AJ y'-'^''ft« lU&l ^Sfli, ^^i^. ^>*4. W4. ^4^. %a)6^. r^:*^. ^l^^. Xuo^A^. ^ U^^ Pael (Palpel). ^io «.OAJ }£d)a \lot «i^.^ V • «• •• . I i,, C^D ut Zioifi ^.ai ut ■ ■ * • AS^fj verbum ^)p)4 ^^^ verbum 5. f, Ai^4. «« ut fl. m. AS fc ^o Z!.. Terbnm verbum Infin. Imper. ^^44. Fut. Sing. 3. m. ^^.. 3. f. ,-ii^z2 Part. «^Aio. Praet. Sing. 3. m. 3. f- •f • ■ j ' ut Infia. Imp. » • ••- •: Fut. 5. m. W^ |A)cu \!b)j 8.. f. ^«.^^^ ^pi4^ ^U^ Part. act. ^^ciD - ifpuii^ 'itoliD 6£u^ praecB; *r • r .J r r • j » - • *^ • ■•« f . ;i: tx\ •■ .1 \ (^ < .r l4«l.. < - ?I * '. ■ S' 81« Praecipu»>e v-erbi formae conj eruntur, re gularis et irregularis formae: - . Ethpaal (Ethpalpal). V erb. reg. ^. > vii. {a. %a^ U* ol. Praet. Sing. 5. m. ^ioZI.. ^A. fi^^A. VU\ ^.. woiizi.. yuoZl.. a. m. A^4^?^ verbum Zioia^ . • ^^>^^!l. ^^bum ^j^ praece- TDiinit. a^q^ regulare. oj&iq^ oXot^Ng regulare. Qaij/W> dens. 233 Imper. ^4^.. Fut. Sing. 3* m. ^o^„ Part. ^AiD. • .» Praet. Sisg. 3. m. 3* L 8. m. Inlin. Impe^. Fat. ' Sing. 3. m. Part. tct. ^iiolo • • I ' loid!^ \L>U'? V ' ■ • ^ ■ ' . .. A f e l. 10?* Vioo?* r .» ^iol • » uaftl ^to? A^sof praece> o)£^ . oSnnVn denf . iSo}' Wj' "U. ^.'-^. •. .' %.nijA^ • » m Ab;U(* &i • • A^4 » . • •• • A|oi .. • • » i •_r Ja^? . • ..• ^ iV^in/ ■ Praet. Sing. 3. m. ^^i^, .j»4^„ v^A.. ^o^.. rS^oZ^. VUi^. >aJ^.. 3. f. t^Mf\„ UalA. ^»^'4. ^^'4. nt AilUia.. ftVi . n//! .. B. m. tii^A.. t^A. ^v^.. A^;4. praece- ti^iJliUl tioxUA.. oH^^i^ aoiJ;^ oiaibic nSniyftV) ient. '^S?w|^V; 0^0/AV) 3. m. \^2^ >^4i.^ V^.^. ^^4^^ ^^^ jiQtn^ s. f. ^^^.i. r^.^:; ^^-^- r^^A Part. ^^^jlc^ '■ofc^flto toifiiq. WaIo InHn. Imp. Fut. • - • U ,iSOif>/£ • •• X ■ • )Ki*Oit^ 4^ Gg 234 Lib« n. Cap. IIL D0 NQtnine. • I CapitIi: TsRTzuil D e N m i n e. jw-^ §. 83. Ot Norhine in Universum» Praecipua doctrinae de Nomine (y^^m^ capita, quae formatione et declifiati(m§ abiolviift- tuTy a grammaticif olim aut omnino neglecta aut male tractata snnt. Quamqaam eiiim iam Barhebraeus^) et Maronitae in grammaticae lyntazi hanc vel illam nominit formaBi illustrare eamque certae signiiicationi restringere coeperant, pauci tamen eomm Testigii prementes hanc difficilem grammaticae partem nonAullis dignarunt observationibus , intet quos Buxtorjius^)^ Alh. Schultens^) et C/r. B. Michaelis^) laudem merentur. R^idont autem illi magis Chaldaicam, qaam Syriacam linguam, neque in unirersum de formatione certas constituerunt leges, neque certum singularum formarum signiiicatum amanmt^ hic alium» quidem finem petens tamen eximiis ejcemplit congerendis et Hebraicis Aramaica* rum vocum cotnparatioti& illustrandis docte et sapienter fira huius rei posuit fandamenuu Declinatio dein gravitate formationi nbn cedeins, etiam post laudabilem Vateri operam') accuratiori et aptiori quam maxime eget investigatione et expositione. Nam intar Syrat ipsos vix invencris , qui veram huius rci naturam perspexerint ; omnes fere nonnifl ezem^ plorum molem coacervartint et, quod raro Tii^ varios nominum typos, qnantiim eomm ln memoriam ve&iebaty eo exhibcnt ordine, quO eorum recordabantur. Antiquioret vero grammatici obiter tantum hac de re statuerunt praeter Waserum^), Quae vero noper a Vatero tentata est declinationis mutatio, nobis non sufficit, cum simplicitatem qoidem Be« cessariam petens ncque formarum indoli consentanea sit , neque omnes nominum firarat complec^tatur. Itaquc hacc pdtissimum res pariter ac nominis formatio praecipuam reqoi* rere videbatur diligentiam. Instituti nostri raiio haec est: primum de nominis genere (J. 83.) ct origine (0. 84— Qo.), dcinde de eius numero ((J. 91.), statu (jj. 93.) > et coniunctione cum Si^xis (JJ. 93.) disserimus, tum declinatione exposita (fi. 94— 970f nomina anomala (fi. 98.) et numernlia ($• 99 — ic^o.) adumbramus. 1) Gramm. metr. Cap. IV. 5) Handbuch der Hehraeiteh. Syr. eet. Liofc •) Grammalic. Chald. et Syriac. Lib. UI. 1817. p. iiS tq. ^ p. 195 sq. 5) Iiistitutt. Aram. p. 181 scj. 6) Iiistit. linguae Syr. p. 69 t^.; in posteriore 4) Lumina Syriaca pro illuslrando Hebr. autem editione hancrem omisit. sacro, Hal. 17561 $. 83* Gcnus nominis. 235 - §• '85. G € n u t n o m i n i s» ■ ■ • Genu^» ^lfiCLt^ quod.Syris quoque nonnisi duplex est: masc. ot fem , et signiiicatione et terminatione nominis cernitur. Ut in reliquis dialectis, sola fe« minina nQtanda est terminatio, cum masculinorum nulla sit peculiaris ac propriq* 1) Significatione genus iisdem definitur regulis, quae apud Hcbraeos valent. Itaque masculina Cl^^T^ sunt nomina virorum sive propria sive appellativa et of- ficii virilisy vel ea, quae feminina terminatione utuntur, montium^ fluviorum, populorum et mensium. Feminina Q uAnni) vero sunt nomina mulierum et mu- liebris officii, urbium^ regionum^ insularum et membrorum, quae hominis et animalium corpori gemina sunt. Plora nomina muneris^ quamquam generis masc. snat, haud raro in Plural. terminao tionem fem. habent, ut ^dit pastores^ rop^ domini^ ^ogd) medici^ ^o» pincernac. 2) Terminatio femininorum duplici modo potest definiri et absoluti et emphatici status forma. Omnia enim nomina, quae in stat. absol. Sing. in ?', o I « , Z desinunt| ut h^epistolaf oaLio regnum^ ^is^ creatura ^ Axio portio^ aut quorum stat. empli. eiusdem numcri in \L servile tcrminatur; ut ?if.^9 Uoa!^, *^^fr:)> }^iicy feminiua sunt. Quamquam illam regulam propter consonsum Syria- carum terminationum cum Hebraicis n , ni« n^ et D sufficere exii»Limaveris; hanc tamen non praetermittere licet^ cum, permulta nomina in stat. alisol. obso* leverint. Ea autem stat. emph. syllaba U servilis esse debet; sicubi enira Zad ra« dicem ipsam pertinet^ genus ea non indicatur; ita e. g. i^a.J^ jnors masc. est. Cave autem, ne stat. emph. Sing. m. cum absoluto fem. 1 confundas^ quae qui« dem res facillime accidere potest, quia uterque status eandem habet termi- nationem. 5) Communis generis ^ | -I . 1 0— «^ sunt praeter plurima nomina ani- • r • • • •. malium, e. c. }X^^camelus^ ff^a^iwu^, w^ tinea^ multa alia, ?f^? monasterium^ J^Lo? sudor^ ?>ot® luna^ U*09 spiritus, \:L^o\ firmameiitum^ \m:^soI^ X ^^^ ^m coelum \ZS*y emendatio f alia, quae usu discenda sunt. Talia sunt etiam numeralia a pi* sinti ad centum. Annot. 1. Quaedam quidem nomina formam femininorum habent, sunt autem mas- cuUna, ut id^a domuSy \fu\ oliva^ K^a> novus^ Ua^ mors^ |6yLiJ vestimentum^ JA ^^ yi profunditOBf Uo^o frusta panis^ ]^. decus^ |Zo. conversatio^ jkX^QO veritas, ?A-^ p> arcus^ tioZ morus^ \LjCiU ornamentum* Item nomina a verbif in L detinentibus derivata, Gg 2 1 236 ^^^' ^^* ^^P* ^^^ ^^ Nomine. ut }A yVn mortuus, \ij^^ emendatus. Feminina vero quamquam neque terminttione » noque signiticatu hoc indicatur, haec sunt'): U-J^ lagena^ XJ^o] via^ )^^ naviSf [^} terra^ \^h^ lepuSf bI?9oi rana^ \i!^ costa^ \i}£l\' tapetum^ {9^} cibus ruminatus^ f}|£) puteus^ ?^-l1o iumentum, l/oq fi^r^x» ilof. fl^uiZo, VL^.currus^ rota^ l-i JcL. concfca lapidea^ \i^,V) /onx, ii^ quadrans^ }.»X*^ ^aZ, U^i^Q^ pondus^ ^OJ ig^9 U&l anima^ ).Iaj ot;/i, }j imytfP gladius^ )^a0 scutum^ )]jd mensura^ ]c^sa vitis^ t^OD ^utobi )^^ caesariesy )^a^ pulvis paleae^ \ii!^ turbo^ \iSi. oves^ ^J^ili ramus^ {jai^ radix^ Ib^, nubeSf lcDf^ lectuSy Uf^. iugum houm^ \sd^ acies^ )of2> casula idolarumf ) ^a ^ «^«tolo, }f-2>. ai^iJ} ), .0^' i juD pharetra^ )6 ■m o^ urceus^ \^o,d herinaceus^ ^tk craticulaf %i^ THoZa asinaria^ t ii '^V c^z/z, j. ->> .'Soo> hasta^ )..a >Vc> ^r^x equorum^ \Sa.i^ injermmy xS^ cadaver^ \xm densy \s^^ sudariolum, ViLoZ vermis^ )i*Vti/ auster ^ ^i^\L orbiSf |xJoa subucula et quaedam alia^). Inier haec plura in ^ desinentia observes ^A^a. araneat . > > vf\^^ error^ *^^i^^i ahscondituin ^ ^; fil5oSo9, uDOfJLjaa) >; ouvo5o9, et Zarma IJ;9, )iao^ d KfpKOupoy. Quae autem neutrius generis sunt, aut mafc. ant fem. apud Syros fiunt; itaque fem. sunt )f)o velum, ^lf^ praetorium, ^^\^i n Siar^f masc. vero ^ojl^o) t6 opyavov, ^^icA^ t6 araSiov, \^^2 t6 ioy fia, li4»J^o)i TO Ssmg^. 9}} 6 et i) ayjQ etiam in Syriacis gen. comm. est« 1) Amira (Gramm. Chald. p S? ts.) nonnulla •,-.„,^ 1a' % ^ *.«/«..•. alU commemoravit taiiquam feminina, a nobi. ^*"'"""' V^y tr.mor. At )aV^ .1 secimdam Irf». propterea omifsa, quod regulii praecedentibus ^*'" per»onam tignificat, matc, «liat fenu «t,, hoc eorum genut requiritur. ^ -^* ^* ^^^chaelis (Gramm. Syr, p. 158) ne cgiBMi- t) A nonnullis inter nomina communit gene- ' **** quidem a femininis seiungere aumt etC Na* rit numerantur, qnae ab aliit pro femininit ha-' ' que Amira tibi constat; nam IaiO} spiritus L ta. bentur, ut |£^fM gladiiu, )1:jl^ multitudo ^ )6^ ?o* inter femin-, sed p. 75 iuter Gomiaaiiia » - - ■ • S* 84* 85» Nomina primitiva. 237 §• 84- Varia nomimum ^rigpw i) Non pacica nomina-e Ungnif bdrbarisf . po^nmum e graecaf in Syriacam recepta sunt (0. 4, 50» plerumque vero prortus ut Syriaca flectuntur» eandem generit dittinguettdi rationem tequentia. Graecorum tamen, quae a Syrit civitate donata tunt, alia Syriacit nominum formit $e»e accommodant, alia patria terminatione utuntnr» alia denique utrum- que formae genus admittunt. Hac autem in re neque omnet omnino contentium tcripto- Te$^ neque ab omni liberot teapte contervant incpnttantia. Inter quot Philoxen* N. T. ■ _ vertionit auctor, Polycarpus non ultimum obtinet locum. Etenim nunc vocet Graecat tine nlla mtitatione timul cum terminatione graeca exhibet'), nnnc Nom. , Acc. aut alio- rum catuum terminationem ntnrpat *)• Latina vocabula raro terminationis latinae tenacia sunt. s) Domestica autem nomina secundum speciem O^H*y l/cL^LcQ Ant primitiva aut de- rivata tunt. Primitivum autem appellatur Syriace }t .A|,r^v^ domesticans^ \^S^ caussa^ \^-'^'^ simplex et ]r\\i^^ idea^ ^ffi§i^*t prototypus; derivata autem {f^A>^/vvr> domestica^ ta. Quorum cum variae reperiantur clattet, duae praedpoae formae adiectivorum deno- minativorum tingularibut nominibut intigniuntur, {j* et \11* ad radicem in fine adiicien- tet. Derivatqm priori terminatione utent IjiSl^ caussatum^ ^n^jV^ compositum^ interdum l^j^^ ) /rxtov/ ideale primum^ potteriorem vero ti adhibet, \1IL!^ remote seu mediate caussatumy |nn|ao ^j^ magis co^positum^ et intexdum XLaI |.infcyi/. ideale secundum uo* minatur; in cuiut rei cautta ett, quod \Jj* nova derivata e£Bcit ab aliit derivaiit in |j*\ 5) Ut reliqui Semitae, iu et Syri plurima derivatorum a verbis formant, quae et tuae coniugationit vim et tigaincationem tequi solent. Praeter ea verbalia (Q. 8^-^88) etiam denominativa (0. 890 Ab aliit nominibus excudunt. Composita (0* 90.) denii]ue pauca sunt. §. 85. Nomina primitiva. 1) Nomina primitiva ea potissimum e%$e in aperto est, qu^e primas easque simplices hominum notiones, res ad vitam humanam sustentandam omnino necessarias, propin- quiorem hominum coniunctionem et societatem spectent. Horum autem forma quamquam e%$e tolet simplicissima, verbalium tamen analogiam accurate sequitur. Cuius rei caussam in eo existimaverim positam e$$e^ quod huius quoque dialecti formaiio ubivis easdem sibi proposuerit regulas. Nomina primitiva autem, quae appellamus, noli semper pro radicibus habere ; hac enim dicendi ratione nihil indicatur, nisi nomen aliquod neque ab nomine alio, nequd a verbo proficisci, ita nt c^a^e et determinatae formae cum certa signiGcatus muta- tione coniottcue adhibeantur* 1) Bfatth. iO| 9. 15» 1. is. ••> a3. «o* t^^iS* ' ■ •> GobL ea» qnae Storrim ^a £icMormi Ro» Marc i^ 79. 15, I. 45. Luc 5, i. ti, it. pertor. T. VIL p. 17 $$• observavit. 23S ^^^* ^^- *5"P- m- ^* Nofnine. Pluribus cxemplis conscnsum primitivorum et derivatoYum dcznonstrare non attinet. Haec pauca sufHciant. Formam derifatorum verbi regularis sequuntur e« g. ^s^^^vir^ ^ tempus, joij Jtumen^ sS:^ cdlx^ -^^ corpus^ ^SkLa dominus^ ^St^a ferrum\ 'irreguL ' weto verbi derivata sp.ectari videntur in vocibus htiius generis, ut «jul^ homo^ «^} pater^ |jkiO} spiritus, ukJ9 caput^ |x^ oculusj *^^ luna^ y^ nomen^ y^ populus^ ^oi mare, |^V^V * ■ noXf l^^ coelum. s) Nomina a Graecis mutuata si in ^9 terminantur, Syriace interdum tennlnatio- nexa fy interdcun f recipiunt, ut \J,^ai^ 6 kyor^Sy i&^^JtfA^l o aTQaTiwTH^f (a^^qII iiywjiarvfif j.gimS^qt d £uaYYcXiar}}9* Quae vero in sf aut « desinunt, Syriace | aut | liabent, ut ) >o -i,.^ f; Tijit^, UoA-J? ^ 5ia5^x>;, I^Ju^ i) A/rpa, J-iA^? to S^yfiuk, l^boih TO ^})Ti;fJia- Voces in 09 desinentes aut mutationem nullam subeunt, ut . «>^ ^>^ ^ o oxA.o;, ^jgv ^n?^ ? ^ECpggQg. usaioyZ d 5pdvo9, aut terminationcm graecam 09 mutaht in Syriacam )*y ut |jL,Ij;mi^o d X^t(;rlvit in PaUl inc&plt. OtrAvata vtrhi rsgulari^ I. Ab Jnf. Peal pioficiscuntur : 1. \i^y ^^ et ^kl^, in stat. empki U^.9 U^ et U^oa, iegolatis Hebraeornm re^ spondentia absiractae ^ise solent signiCcationis et in stat. absoL unam tantum syllabam efHciunt. Etiam ptimitivorum plurima hanc fdrmam amant. Exempla harec sunt: \^ J V ^ onuSf ?r-^-4 pr^S^f^^^f 'f-^-^ scutum^ tf .n /> sepulcrum^ \^} sacrijieiumf ?^ vinculum , U^ sensus 1 \fpi cursus , )«?ao sanctitas , If^bOQ:^ habitatio , lokxik' profuniitas^ {A^a& formeu Perraro omnes, laepiot vero daae formae ab eoddm verbo Cngautttr, ut O40 L^^« II* ^^P- m* De Nomine* U^ et pU^ pensum , j^i^^VxTo sustentatio et jmSnflp fulcrum et £ b^r^ ^^ 1^«4. planta ; qufte res tum potissimum animadvertenda est, cum plures verbo tunt significationef nomine abstracto indicandae, ut Uom) viscus^ eris et misericordia ac y^^cuA amor^ ]ii^} toniiru et « •» jvov/Nf murmuratio. Gum hac forma potest facillime confundi alia participialis , ^ae conereta tignifioat. c- nt Arabes forma V5t9 nomina actioms et adieetivd verhalia exprimnnt ^), ita Syri liia Amnis duplicem tribuunt signiCcatum. s. %^^^y in ttat. emph, {JI^q^o y abstracta indicans, in itat emph. «« mobile ibnnae ^Syc^D in fine addit; ut iJ^youjO investigatio ^ llioi^^i^perfectio y IxsOf^sculpturat ll^^S^ tumultus^ }/r^Vj j carcer, Respondent Hebraica in n^ desinentia. Qiiie fuerit yeni ataf. absoluti forma, non liquet omnino. Namque desunt exempla horum nominum lioc ttatn utentium. Utraque autem, quae prolata est, huius status forma^), habet| qao nitalar. Si enim ^ eam ei%e existimaveris , ut - -^*^ jj ^ -^VaS^j potes in auxilium ▼ocare deii- vata verbb. "p in stat. abs. uturpata, nt^a^^g^^ emph. {jh«o^ occultumy a ]^^ et ^>v^ y empb. {Jira^ error a {^^ alia. Si vero haec tibi non tatisfacit explicatio, vulgarem litteramm I et ^ permutationem respiciens, illum ttat. absol. homm nominum ) tonaiae itatnas ut IfoLuy U^o^^y cetera. Huius vero formac nomina noli commiscere cum nominibus verbb. 5. quiete. ad ffonBam ^i^O^o aut ^a^o iingcndis; nam quod in horum fine legitur ««, ad radicem ipsam pcrti- nety ut V^Qj^. mani/V^MnXy i.aC^ scrutator» 3. \!i^, emph. if^, abstracta significat, ut ?f io^/itfr/pcno , [suiLs caeUoura^ ^L» messis; saepe etiam id, quod actione eflficitur, ut Is^scriptum^ liber^ I*^ opus^ \^^ portio. Apud Hebraeos haec nomina formam Ht^jD , cum Kamez impuro habeat, ot 4. \54'cLD, in stat. emph. uioo, eiusdera significationis, ac ^o sive tl^yTOcalemiiiD 1 radic. et o in a rad. requirit. Eius erempla haec habeto: lli^!^ inteUectus^ lA/al convitium, ??Za«l praeparatiot ^l^Loci spicilegium, |vn Lf^ r> comparatio, Hac nominum forma etiam id,' quod eflicitur ac producitur, significari, non est, quod moneamne; ica tvloT^ intelligentia et iudicium^ l^^ci.privatio et sterilitas. Invcniuntur etiam nomina concrtti signiHcatus, hanc formam rccipientia; vid, no. 15. 1) Sylv. ii Sacjr Gramm. Arab. T. I. p. 196 i$. a) Chr. Ben. MichaelU 5yriatau.p. 88. et Lu- ** P* '^o- min. Syriac. in Pott.- Syll. commeatt. L p. esi ta. 9 « 0.87*- JDefiivmta v&tbi regiLlarii. * 241 x^guluir; riHro notniimfcit, \i^^. tbto et ^^c^ skepins.ad' n»- ^ntur, e. c. Poaa»:^ tempestaii fem«* f^aifi^ taf^i^r* , '^^ouJ reversiOf ^s^l^ opus^ *A»^y>^o £xplicatio ^ quaxHquam in unlversum formae praeceAsiiter multo crebriores «unt. ^^r^ ^.^^r^^'^* ^^*^ terminatione o etiam participiis et participie^libus adiecta permulta abstrapta finguntur, ut jZc?oup testimojiiiim et p<\<>^ scriptura a fcjjo) /^jri^ et ^^ scriha^ {Zofo^ transitio ab }a£^ traruieru, \Lc^auai>i amputat^o a .n^p^ abscissus. 7) foiik^^y efc in ntat» eih^h. (jd^i^, quae..iorma Hebjaeorum termiaationi }\ respon-^ dotr noanuUa abtiracta aoofant; ut (juLh sativmn^ i^K^o^. o/oa». #o^ pagm}). ,h;s dtmo^ miniftivis (fi. 890 hanc ternoinaitio ^o^y in. atait^ emph. jdV^fBftope :iI(mmiir»#A«^al!lGil«'' :i:..fi II. A Part. Peal derivantur ; . , 8) ^^^ in stat. emph. tl^^ quod in stat. emph. ab Ini derivatis (N. i.) non differat. Excmpla tfunt: \lsJi esuriensy }^">^ difficilisj \^ imperitus ef f^m, stat. abs; \x^ gravi* ffa. Potes etiam stat. absol. huius formae ^^ itatuere^ . quod' |£^; 3roc/iiJy jEo?» emph. ^o| purus aliaque buius generis, praecipue vero d^ivata verBb. "}I|~ pf6bare videntur. ^«aui ■■-•.• t-" :; : .■ .♦. ■ *..'.,v . •-;I ■■^ •*■ .)?!*-:■. .; • r..- ..'..■> ,,: » tameui emph. {^rB jj ;7tiii eiusque simiua pnon fi&vent sententiae. 9) Vi^, in stat. emph. {I^^ vulgaris Fart act. forma, non rara adiectiva et substan- ■•.. .. «^■■'■^ ••' «■. i. tiva signiucat, ut ^oiq sacerdoSf ^s^sd scriba* 10) Kui^y ^4^7, in stat empb. IWP» iT^^ . vulgaris Fart. pass. fornia, saepius no-' minum accinctus. Forraam \L^ derivaia intransitt. verborum ama^t (JJ. 37. Annot. 4.); quam- quam etiam in tfansitt. derivatis non omnino desideratur. Sicubi utraque forma simul in bsu'-eit; Varii ef es< trftHrta Sgfiificirtlo,-*tit X^^i^ tum^s-^ lk[Uoribn9). pJL^f pertur- hatus (de'anlmii, ihuiiaoj. ' 'Pornia ^«ujein '5^ intensivam «i^nificatfoncm habet, ut Hebtaeorum ^^rsjHi ^d quodf gemmatione quidem fk radic. indl- cari nequit," ''sicubi auVeni 2 rad. ima aspiratarihil fiieriV,* aspirationem amittjt, ut (i^o sanctus (0* '8; 4- c.). ' ' ii)-^i in stat cmpl^ tf ^o , ' qfualtrf ImfltniF trinsifitV^ijaritor atqne intransidva od* '.ii .ii . J«.i'Mi ■' - -Kili.ljii \ i: ;. f ■: .: ii. 5) liort ▼ero idem qnod ^ntj cum CT.^ Ben. ^Jerini. lino Aoa retalexini» . « .^ Lib, IL Cap, III. De Nomine. mittunt a vnlgiri Patt, pleruxQque intensivo diflert significatUy actionis et conditionis ite- rationem et diuturnitatem indicans; ut \i}'a^. et ^.perfectorf }]d!^. et i<^,oppres9or^ alia. Inveniuntur pauca nomina abstractae significtionis huc pertinentia, ut {JaaJ frauSf |^Q& cngustia^ {^OiSA sectio. 13) Vo^^ in stat. emph. Ua^o pra6cedente quidem rarius invenitur, ted eii signifirjitinTiis^ p. g. ^joi^ peregrinuSj f^a^OjJ acris; sunt verba, quae utramqoe fimttl exhibent formam, ut ^a^ <^t l^gvnv tpntthrosus* Hoc tum potissimum mempratu di- gnum, cum vario ponuntur sensu, ut };a^ genitor (1 lo. 5, 1) et }?a^ infans^ puer (Matth. 11, a5); deinde L^a^ docens^ doctor et {j^oXa discensj doctus. luveniuntnr non- nulla nomina huius significationis , quibus in 1 rad. omuis deest vocalis, iiaque \Sa^ et jia^o, M\, \i:isii^ eradicnns ^ toJnoi rmcifiTar , ^orji^caligans. Nisi in . his aliisque ezem- plis huius generis lalsam habemus punciatlonem uut inter exceptiones ea rctulerim abstra* ctorum normam (N. 1.) relinquentes, aut participialia cnstimavwim formae ^j ixi ttat. emph. li^ (N- 8«) accedentia. I ■ a 14) Nomina in ^', in stat. emph. \j 9 terminantia duplici sensu et concreto et abitri^cfo usurpantur. Cuius rci caussam eilicit formarum, quibus additamentum illud accid^t, oxigo et uatura. Sicubi cnim luf. aut formae abstractis indicandis inservie^tes illa syltaba au* gcnturp dcauo oritur abstractum, ut (j^( interitus^ \j^o] afflictio^ Xi^^i^probatiil^ r^^a^ calamniay \1^^\ caligOy {Jiaiak memoria, At Partt. et participialia ita ancta concrctum retinent sigoificatumt ut ^ Vt ^ms amator^ \x^>siH) divisor^ \ {ffjt^jo fudei, jJ^j^\v.-> scparabilis. Sunt autem hae utriusque significationis formae reliquis crcbriores; aam abstracta formac ^a«> et Fartt. coniugg. Pael et Ethpaal a plurimis Cnguntur vexbif» • •• ■'■ 15) ^Id , iu stau emph, tUao | quod abslxactif foziQandit ireqaentec . iiuenat, . ooB* $• 8f. Detivmta verhi regularii. 243 * # f» . creta quoqne nonntilla , praedpue colorem rignificaBtia , tolet indicare^ ut f^vn ff rufer^ ]hc5\ artifex. III. Ab Infil coniugg. derivatt. non tam multay quam ab Inf. Feal, dezivantar. Qaae autem inde originem trahunt, fere omnia regularem Inf. formam retinent Usitatiora «unt hamm coniugg. abstracta, quae terminatione huic signiiicatui inserviente a Partt. aut nomi- nibus participialibus Jinguntur , ut l^aoa^ ordo^ l£o4A£i^ dispaiitio , j^ 1 1 ^S^ concita: tio. A passivis coniugg. pauca oboriuntor nominay quod cum de In£ derivatis praecipue valeaty haec parum curare licebit. 16) Pa.^\j^ol et Qo^Zy in stat. emph. U^oL et {Ja^oly e. g. ]*^*»^ blandimentuntf i^j^ auxiUumf ]\p!^^ spolium^ tfO^uiZ irrisioj \jtoL»L hellum^ f. {/^r^^V/ vestis. Inter- /** •• ••* dum in stat. eroph. vocalis u aut i desideratur» ut \LJdXkiL pudor^ Y^^jr/ gratia, \^msSZ vesiis y ^j^imi, famulitium. Haec forma, quae Arabicae V^^ajCj resfpondet, a permultif verbis fiiigitur; noiinunquiim L praeCittim etlam vocali e utitur, quod evenit hisce exem- plis U}a^?2 miraculum^ i^duCL£^4 ^PPf^"^^^ ^ ^^^ termlnatione ^9 ut ^^o^ laus. Sin« gulare est \lCsL epistota. Vulgaris Inf. PaSl forma perraro nominascit. 17) Pro InL Afel in usu sunt Partidpialia terminaUonibus \lo^ .\l ii^litructa, ut ]6nA.Mk). cogitatiQ.t ? ^^ rnS^ $Qti3pinnqtf4K Formam ^\^^ aaqountur \i^^ pereussio , yJ^V» expli" catiOf €t tem* \lojfi^m^ complatuuio. 18) Schaf \\ioa«, in stat. emph. U^oo*» e. g. IIl^« perfectio, \axA\as inflammatio; /f^y ^^ humilitdst \Jlh^ abundantia. Etiam alia vocali utitiou: ^,'ut JSaooiJ^ jUmmay UoJB^ servitus* AUa abstracta huius coni. a Partt. et Partidpialibua ori^om^ trahunt ,, ut U aXn^/N>^C lertfitus. . ^. . . ig) :iPii/i iD^i^aDy ut fiioD horror^ lb^£>ao hilaritas vultue et piimitiva ^90^ turreSf r;\^.mustela Scythica. Alia eiusdem significationis forma est \i^\to, m tf^l •^ ^™* liop^aii lux i ' splendor j et quae incextae oxispidaL sunt ,ja;i,0f0 pratspn, tn i fij^ spurius, jMimVii dlchymia. fld) F^flZ. ILjil^a^i nt |f(nLooii^ demiratiot aut ^S^i praedpue in fem., e. g. l ^yiVVv'^ j }/^ *v/VvoV'^ integritast K *fir ^ ir- *^' * prominentia oculorum. Obvium cst etiam IJq,^^^: ^insqiie fem. . r- ftO Acl.Ptf^. jQti.Ptfi. per^ntntJiL o|* Jkorr«m» t%SiO^ wmff, . |l^ Jiaw.iifafWif». A4 Par. refero |p&Lk3^ propagatio stirpium » ad Poin* tf^^t pudor. ^ - ' . J M) ra/. !^o^| ia ftat, emph« ifjjooZ; e. g. \^U doetrinap l^^o^ intarprstssi^. Aaee 244 Lzb; II. Cap. III. De Nomine, &V. A Particc^ vero permalta oboriiuitur nomixia. S5) Ethpc. usitatam Part. formam adhibet, aut ei terminationem ^ adiiat, luide Zq quoque apposito iibstracta fiunt. 34) Pa. praetcr vulgarem Part. formam JjlVj^ Vi , {.j^^^i^i if^o^j ut JaS^^V) iBiro- gans j \ -V*V^v^ corruptor^ \$^L^ misccns. Abstracta inde originem irahunt mnlta,' «u g. l:*aJf^2^J^ a^scissio^ fA-rg ^V^vn eruptioj Uc^^^I^ extensiOf alia. Part. pati. etiiam. nooii* nis vicibus fungitur; crebriui vero videtur usarpatnm ene Part. Ethpa*, etiam terminationa / auctum, ut Ij!!:i!::^^^avo coagulatus^ quod terminatione Zo*' apposita abttractis gnoqne oif* ginem dat permultis. 35) £x ^(/1 dcrivatis praecipue ea observanda sunt, quae aut instrumentum, qao qoid effi- citur, aut locum, in quo evenit aliquid, indicant. Quae r^s formae Vl^aU; et in ttat, einpb. Uja^ accidit,,ut ^a^vQ hahitatio^ }j'|^^vn scalprunif f^^^v^ cubilCf |£!a^^ foreep$f fsBU lJg.aAS^ cuhilef }AvgC^vp canalis ^ et cum alia vocali in d syllaba bux^ ^CQpm*' Fdt^l haec forma facile commisceri cum Part. pass, Af.y cuius significatio diversa eat, ut ^v^ij^o rcmotus, USvcij sermo. Obvium cst etiam Vo^a^ et fem. } /\^\n fr"kV? e. g. jjd^a^ offefidiculum y {c^^OfA^id luhricum^ f^^Ojji^. Jistula. Part. Ethtaf., pariter ac tou " coni. (5. Go, s) , parum nobis occurrit. " ' ' ^ • - •- - ' .1 26) Schaf, praetet vulgarem Part. formam eBmqne auctam, etiiim ^l^^la^i Ustat^emphy tf ^ ^ ^ adhibctur, ut {AV^tj^ mutans. Part. Escht. et nudukn et auctum hriad tai» 00» mina fingit. fl7) Rarioribus quoque coniugg. non deesse derivata concreti significatui, vix.estmo-' nendum. Ttaqne^ praeter usitatas Partt* formas hae potissimum inveniuntur formiie; 'Ai' ifai^o, tit l^cT^ioj thesaurarius ecclesiae, ff^ V ov ^ tortile ; PedL \{ ^\ ^i at integer; Pai. IIA^o, ut Jj^ veterinarius , J.^^ /;?Zw; Par. l£^, «^ lCf^ ««» l^AaiffiD r^znii. Ad eandem coni. pertinent ^iOan eolaphus et |.i}aa thronue a |!ao'^ ra/. if^ol ut l*^\^ii iMerpres. .. r' V. Qartrfri7//^£r/:« easd^m fere/ac deriuativae coniugg., formas «equuniur, unde noiBBiuBj inde^ originem trahentium significatio regulis de triiitteris sat satisque 4efinitur, Itaqoe QjjM et feaj^4iD accusatio, U^^ accusans, \i*^&J^:sQ accusatus, U^x^j^s^ pro^ hibitus. Permulta vero nominum quadrilitt. a verbis non derivata, et magnam" pa^ tem exotira sunt. Annot. Invcniuniur pauca, quorum initio « praepositum esse nonnuUiv ^- Tisom est, ita^ ut Hebraicis ' ad Fut. formam accedenUbus fere convenirent ; Aeinpe fs ^w?- .! c^ree. luOicJ^^ mandragora , fiz^jr^ fikmus densior. . • . -i 4) Schuhmt. Tnstitt. Aram. p. 182. .« S* 88* D^rivat^ verpi irregulmrii. 245 , . , Derivata v€rbi irrtmularis* .Cam verbi regQUds et irregularis derivata in eo solam differaiit, ut ab inregulari ori- 'ghlt^ ^^pi^eiitia' ^^ectkUkrehi iitfitii illissif' tttuctnrMi reipid^^ di^beaiit, non^attinet^oVni^s TiofrtiiHHH )ab iRegoIaaribiss ¥erbiff prafici^centium recensere formas, sed:rp6tius..«ola» a norma (• 87* proposita recedentes. Ordinem verOy quem ibi secuti sumus, faic qiipque , I. A yerois ^ derivata hfod mu}tum et £ere in coni. jifel, sola a reguL verbo difii^. nmt, nbi denvatay nonnullis ezceptisy i rad. expungunt. 5. (^^^ ruina^ (lo^i^&^ ei |6tNnnV> seaturigOf\ixisU^ exitus. y^ «^ r. «» \^ adhflerentia. et . n6n euciens Uo^JI^ t ^o gemitus (navis). 95. {ocq^ ascensus, fem. |2^u^ loci/^ decUvis^ -^v^ acc^;7fio', ' VA^ao 'datwn^ at w^aio excoriator et • nop eiidens | A»'^ pollutus. 'Deinde l^m^ «errii, If^ *> W IL latev .verbb. *'(qv- derivMa iMeo afiqDi&^^^gularitatii^' '9t4!siAi\0Ml>xi' li^^puctasi fMf et \y\i bellum, \ofi contemtus, \ji^ passio, |Lo et |d'v^ verbtM^^itfix •H^l^i^P^^ff |aA^«*iu«iixsi.tfo? coniminutio; lk£^ dmor; \i£i^ ea}or\ J^ao intortum% V^^Jn^tis^). '9^ \Li'trdmir'^^]lit§f ti^|£ab^ levitas^ plej^nlqtte regulariter U^, "^^\\^ trskti^^ 'fii^ ignomi^'^^^' 8- ^ L* o? surduel to. {.^j^ ftiimfiaii/i, }iU /'W> unde |i|6H^ 'M^rMll. t^/^l^^V/Mc/ko. < 'i6^1^jMUji%<^r^ctfn'o, tl-i^^ '<«^/tfm, }A.v^S^-,y iaifueare, fc?f^,j)»,S^ » •«hNff>ilMi;' f 94 tb^o^ ^nfusio^ ttyuh^al» dissotutio^ \Llx^aS^ ohstructio* In Itis homini- biu.mro a^^cianii..p0Z/7tfZ dexivatis una intei^dum littera excidit, nempe ab inillo vocis se« iW^^av^farisfifnft qu#i;ta; itsaque lioo.et iLao^ co/x/ff5/o, 11,^^X9^« ff^P il^^^* l^i^^i^^ ,JWL^.:ili^i;f^ et particuUc oii^ vae\ /c| ^rux/ wfisof 2) Hac ultima quidem nominum forraa -prae* \ 1 ■.. ^. ' . ^ -^ %« .. iuvcniuiJtui^^priinitiva quo^ue non pauca eadem 5) Vocal is ^ lub OJ praetcr rcgulam posila formauVcntia, ut )?*o? ahenwn ,\i^ mons\ \1^ «»^' ^^d etiAm in aliif rccmpHf ccmitur; 4t j.'* . '. I ''•' ' ) '•-. • 1/* y^OjS t€ntbraa pto ^mI» ct |i^v^(9U rU^uas pVo j)isctSf haJ ignis, poaa ©*> (-m05 tpintus^ iJLa^ ^^- *^~ «-..o i .' ,..•• . "' .% *i'.V^, .".' :'*s.i'' ''t^iCOLI. ' ;» I- . .r ' ;. i.ji,- petray p a# fnurtts, quin etiam multa ex aliis * • ,.» .'• • r M . j !'♦.** *%..'•'* -''i' J 4),^W»«* ui. Olioi. Sjnac. P;4^T:^*^^^® linguffl recilFpta , Pooi uA»), f?oJ ^oiof ^^pJlCf— ^ occurrunt huius elisiouit excmpla,'qua •olet diii- spccieSf {aOLi plac^nta, doiude uomiua propria ct gculia, collegii. " -• •— — - 5>.yriaca ct a Graccis mutuata, po« Tfnut «jsOd . • "^ ^ Hh 2 » t 240 Lib. II. Cnp. III. De Nonn n e. . etiam U ^.praeputium et ]X^\turbo vocalibus tantum in i rad. differcntia, l>iS.>i>S.»»V> dissolutio. d4. dZvo et |A«V^"ib ifolumen, IJ^^ arcus^ W^io sou lii:».^iD. et fem, |£:^^ tabernaculum. , 95. t^-^ /ocwte^, l^, .?^ Ui^^Jo unfbrACuJuffi , fev#§^i f?fe#/i? »rt^ irritator. ' ' ' III. Verbis 't-a haec pecuUaria sunt derivata. 1. |f-J merces , fci|i. l^-^jfifl' ««wt«» UkJ epistola, \Li^\ et.\LiM Jinis. 2. U.}a-cD) vinculum. .3- 1-**» ianua^ \jD\ cingiOwn. 5« Ibbo tfjca, iLji^ apprehensiOf ?fk)bo sermoj. i^^ibo perfectio^ )6^d4^ CiiuJ» 44^^ . ^^ ' ■' '"'; r i '^'^ . . . ' '.' ^ .....,.-. t .■.rr-.v-. "^ ^\ ,' . ^ . "Jr-.k^^ii'^? ;:.:i^"4, C vinculum. 14. Uf-Mo) imperium, ]'l^o\ aenij^ma. 16. I(5d*j2 «i.ve J6-k■ ■Vii»ni..AO v^r^w:, fcj^lo^;ro<^;j^|-aii^^ .fiC. UcMAuofiiASA cimc^atiow' '..*.[' '^**' i .i'^'>^. Vi .* ; ly., Nominum a verb. '-^as derivatt. Jbaec potissimum notanda« 1. ^k^^* |lA|;'.^'?¥f » i44^ «Tiila (terra) , U|..J 9 i:y^ signum e( fem. )^^ scientia ; )fi^v' sive' ^A^^&^ ).l^ cpgni^» ,i{tt^ ho:^^ JCi0/in'a, jdtOLi datus, 16. ji^o^ generatioj i6i«SLjo64 ttdJino»; {if^Qi/r^fiMp^ )Aa>^ incola^ iiaoZo^ peregrinatio. 17. aaia:^ mutuatio^ )^i ^f^ V seiati^^ Ifti ilff*^ i^ donum^ )j ' V^ vp partuSy )^iaJbo* sedes. i8« )-aiocL.» liberatio^ )2a.WxiJ* CMBOrfJMt ).^i9a» orcto, lvfa« nuncidtioy iiaLlOA^ liberatio. 25. ^^a^ i ^ sq ohi/J, )^ajj^£)a^ gestktio.' '«6. ^^SklCQllD :t'liberatuSt Idfou» socius^ \3^ nocenSf )/ojul^^ damnum. *- VI, Verba "o^ et \^ . 1. i^a^ beatitudo , Ui^i^rete, )£Xx:l nmj et f. IfiuoiL' MlWtet, (O^a^ gutta^ \i>90^ imagoy jZoioZ (^^ i^i^oid^ stupor^ \^^o^ poenitentid i concretae iigiimcatioiiis eit ^ik^ imperituSf unde i^oKif^ imperitia. Plurima vero derivata iia finguntur, ut a nd» non quiescat, sed cum vOcali in 1 rad. diphthongum efHciat, u) . )iap pernoctmtio^ fti. ddultef-ium t L^oJiO et cum syllaba • auctrice LJivr> fkmdamentum et concreta )£4 .^onttj^. {^i^' uUus^ . «^ ^^\ gsarrulitas. 5- f * iriit -^^^^^f- ffcklvii^usfflcii^y t '^-^^ -* JT ^dcbit^mf et lenif iji^Mti i^itt^Tvt f^ajjB inurcessiiht \i^\ eft Vsa^ -^teii/iai > 4; aWt arad« o Yetiilaiitiay tttJiDoi jfr^rorr^io^ll^oof mittrimonium ^ i^ttt.c^i9 i*^ J. intitaBtl& itt tJL^ luAciiim;''|^!^V am utramque formam, admittemia^ "^t i^ooa et IdtjjKOAD voluntas. 5.}tl^^ * nuscultatio ^). -6. 'o^>f gratia. j^''),«diOk'^^ mitigatus\ >btdraetk fZftiliX^ et jfn.u i^ftSf^" inielligentia: «5; >a»V!o ^Z/nr,- ? i* ^ ^v^ motor, jtmic perstidiiis^^^iMS^ mitis/}^^ toHsuetus et ebstracta f /^ > . V r^^^, fZoixxuA^ et fzabu&j^iZ^^^ pefsuasio ; at \aiodic stupidus^ regularem Pert. * formam \^c^ sequltdr , b tamen quietcens reddit. 27. *)jlL|;2^):0 concuisor. ' - VII. VWba **p et "^. i.\Ai, \^ tfuies^ ll^^ tffuiitio, ^xi^latibuliiik 6t quod nngalamfbrmae eftflL-io inttnrftfrio; aut hi-Cne pf»ntb/*tit \ou^ visMtSy etialh 5 rad- biAninb' kuppreWa \cS^ torqueSy femi \t^s^ insdmit'; dein 'voc^U a aut ci in 1 raS. tO|^ gaudiafny J^^j^^y aut per transpositioiiem \J^ lavaiio^ iIqcH^ selectio ^ \\^m duleedOy ttVao) multiiudOy^ rad. eiecta e. c. vL^f^iU''\)S^yintegUmentum^ \^/feshim. Pemi- • i^ina harum formanim, qaa^-^erebrb unirpawiar^ doplici lAodo finguntur; etenim querum stat. abf. ^ habet, voa'. toai, . ku amant, ut \^^ creatio^ \tuci.eiectiOf \I^jl^ pece^- tum; sicubi vero 3 rad. o adhibetur, fem. ^Lo^ sonare solet, ut ^LtL^^ mccessio^^^io^ abstersiOf i^a-L« ordtioy \io^ \ to odium^ cuius signilicatio et sinf^utari foitnae |diLu» competit. Inveniuntur permolu femiaina> -quae in. 1 xad. voc%lea requirdut, ut \, 6) Huc fortasse pertlneut ctiam |mJ0|i.!.^ aUmtntum et {^:iOo tjphiutiQ. 248 Lib. II. Cap. III. De Nomine. gaudiunif jfj^i magmmdo et cani fulcro p^ H ^i inquinatio^ t/V .i.nf uiuraf f ^ » */? ^ vantiOf fA^jjOi ConvUium. a. Huiat formae nomuia a praecedentibus licubi .liaec in i rad. vocalem u usurpanty in stat. empb; non differunt, sed in stat. absoL,. ut ti{ t^-di ).I«aj occulium. 3. f *^n j fem. )/aAl^ inveieratio, \Si^ visus^ llsSti et )Ia^ incZimtf^ )al£^ et flLo plenitudOf anomalon y^ ^--r peccatum et concretum ttSsn integen Nonnolla ita motionem subeunty ut 5 rad. -^ retineant, sed cnm .0 praece^exXt^ 4}pbthongeioant, . ot TAaXd respectus^ ^^oleetio.. .^Huo jreferas femimda in . atat. absol. in L desinpntiac^ . qnae Hebrai^is in n^ terminantibus respmdent etrjiuic verborum dassi inprimis conipetipitiy nt .^no fletusi AlQ quaestio^ t^^clamor^ cJl^ portio, 6^ holocaustum. 4. \JjiQt vieinitaSf . ]m * ijo 1^0 adventus.. 5, Il..mJ^ aspectus^ t r' ^ y>^ et fem. IZcu^a^ abstersio^ IZoA-Oo convivium, fXtJ^^j^ nutritiOy I*Zo?^' correptio^ }\ i,,vn^ ^ gradus. 6. |Va */>^^fto^>, T^Sj^} expur^atiOf fZi^jjtr fornicatio ; interdum , haeg. forma , si lexica, vera, referuntj non- nihil mutatur, ut fZcuo^M visio, flocSp possessio^ 1*4^^ excrementum^ ]^^qm:xi prophetia. Contracta . huius formae nomina videntur \*^S:s^ petitiOf }^^^exilium^ (^oj^te lugena^ I^cxlm caupona pro f/oi\Oj. cetera. &• U^ plenus, IL^> j , 1* S ,\i dulus, {JaJ^ fc.yl J inquinatuSf fjLi. macer^ ^MOujy {LIom P^m^» ^"V:^ ^ ^i'^^^ muZ/Vf » '^a^g .ftbttr* P*^f .^ ri *^ multitudo, Fortasse et ^aM duplusj cum Olaf prosth., huc refere|^(luxQ. , 9>\J«L>l w,ctor^ f.j^ precator^ }{xa> oxor, f{)^ paedagqguSfX^-^^illudenSy^X cum terminatione' |a e. g. pojpAi seu iZoxm caupo^ i^o^ tiro^ )^o^ solvensj ei abstracta \^^ inyesligatio ^ .' • contristatio. Hinc orjuntur et|aQi abst^racta |iaxl4 error,. \lo,^u^\ foryiicatip^^ I:! ^imiLitu^p^ ]^j^ coacervatipf ,[oOj](^^£^o,congrcgatio ^quarum. ,10. \^l^ X^yi^yjf^rn^ ixci^electuSf Il_ )i\. et i''^^ man\festuSf {oa, |.u&9 et \lao pccidtus^ lA.s.ta^ fo^* saepius hanc formam ab eay quam N. 8 posuimus, non potes discez^nere. u. ^\* Mfiorr .x^ quietus, ilori incipiens. Neque abstrnctorum originem haec forma aicct, ut lioj^fo lectio. iB. }jc^ creator^ ^c^a scrutator At I60U illudens; hinc etiara abstractm .proficiscuntiir , ut licucuu? «^«o/io ,j:Qi.opet j£j-tOf-o /ec/io. 15. ^.jop^ moeslum^ |^V eligens, 14. Praetjpue forma -^^0, U\j^o in derivatis verbb. 'jj persaepe deprehenditor ut u.ibi.0 nc.iifidum y |ji-i.ii.,.^ mainfcstatio ^ \i^lzrj\ cinguhtm^ Ui^axD reprobatio. 16. fA.^ y^^ pur^ado^ ':.-.-..,,. ct i.V :Z:.: i^vlunicn ^ j: iaj:-' miuor , l.ij:Jjl rcccnciliaUo ^ fcJ-u-lil coiu^- fl. 88. Derivdta verbi irregularis. * 2^0 linm, at \J^ ablutio et )KUa^ etca, 18. \l!^i^M perfeaio^ \ l^\is ostentatie. %u Pali. l*(n^bao stupor. Pai. if\imki arcana. a2. \lmhol eeca. «3. \sls^^ conversus^ f ( N^ ^yr manifestus; alutracla sunt e. g. tZo'f,i'mVf^ coagulatio, \laxuLi^^ voluntas. «4. |iL?iip victor^ Uo(io novaculay Ethp. \xl\cil^ assimilatusi abstracta a Part. derivata sant: UQa^^ et i^aju^^ sterilitas^ \Lok\^ cubatio^ et quae contracta ene videntttr , f Drm^ f <^ ri \^ exulatioj j/dio^ comparatio. Ethpa. \xlici^ assimilatus. »5, t,*i^ cubile^ i^fAio habitatiOf \l^ specula^ ^L^Ut!^^ speculum, f^ » >j v<^ grr^x, ffj^* ir^r, et f^ >; v^ ventilabrum ac 1.^1..^^^ J^^ra. Pro abstract. inde proficiscentibus babeas f/ rT.. ^^. >^ <^^ lavatio tBnc(uam normam. - Part. etiam terminatione ^' attgetnr , ut f i / ,^ y >p imp^stort et abstr. Uojui^^lo consumtio. Sfingularis fbrmae est f*^^v^ apostata. • Part. piisf; ' jSa!^ potuSf %j^a^f;in stat, exnph. aut f 'Vrftv; aut f f^rA\A contemtus. s6. f -"^^v^^V super%us et abstract. f^^-Sv^-^V integritas. Part. past. r \ ^ ^t ^ perfectus. Ethtaf. \^:^^^^ plenus. At {LLiAae Iima a formis normantibtts omnino recedit^ et l^iuu abortus ad formas Fnt. accedefntee retttlerim. . VIIL VerboTum dupUciter imperfeetorum derivata partim unius tantum litterae axior. maliam persequuntar r"^ et *\:^y '(XU et "iQ) partim vero dupliciier a regularis verbi| norma recedunt. Horum igitur formas quam maxime abhorrentes observes. a) /l verbis "^ et "11 e. g. 35. IxL^ «eu f(^^^ noxius, \loJ^^ contentio. 27. Pah. wfooi^ UfOQj aUenus^)^ \S^ioos peregrinatio. b) A verbis "fj» et "ll e. g. 4. fOukSof ululatus. 5. il4^ et fem. \/LI\^ ten fo, j^, sq adventus. 11. l/^^^ uhdansj f^uS^ s/rtx. 17* f^^vy-V^ conventus. 114. }j.upf:ao sanans et abstractum ]2cuu£dU^ sanatio. 25. |.Ui/\i^j afferenst Ethtaf. foLi^^ adducius et abstractum tf Qj/? Ja^d epagoge. • • -• ' c) A verbis "«jbj& et "|] habes e. c. i. ia.&ot angor. 5. UjL^«* germen. 4. fA i ,s » id. 16. |6jfcjo2 religio. i8« lIioa# promissio. 115. fii^:>>p confessor^ et abstracta UoJUKCaD cofifessio^ lHxl^^^o seu contracte^) fZajuolo expuhio; a Part. etiam originem trahunt feminina f ^ > ^^ ^^ germen^ {^.AjDa^ deambulatorium^ \L(^AkTr)>c consummatio et f A .Sto ^q iuramentum^ quo in vocabulo 3 rad. periit; denique J.^' expulsio praeform. 50 »<>» '«ce- pit. iZ^Axii/; JiojujoUio confessio.. 7) C«ifW/iim i»>x. Syr. ^dOJ, )I|oai eriii- 8) Haec contractio, qua « «stirpatur, crt- beiitom, iam /• H Mithudii (in lca^ Ctstdl berrima^est, vid. tupra no. VU, 7., iu «. g. P« 553.) recte rdtaUvit ttiaai )^|I# et |/|# cetm» , alia. li # % 350 ^^^» II* ^^P' m* ^^ Nomine. d) A verbis "|^ et "p obterves e. g. i. fem. \Io\Ji lahor et |Zi— a facies 3 rad. elita. 5. fein. )^{a increpatio. 4. ||.jQ£) consolatio* 6. U<^)^ et |;1q1(^ if^cor. g. fL^^ j ^ r pulckerf unde abstractum U^illi» decor. 10. mD, ).*lia et fem. |6aU> decorusi R-^ | j ^ id. |Jy lassus, cum terminatione ^* autem |j7of. *wpcr6i/j ct abstractum lZajio)[^«tfptfrbi«. fi4« {j|.Ialo consolator* §• 89. iVomiNa ilenomfnaf itf a. 1) Nominum denominativorum appellatione non solum complectimur primitivis oiiginem debentia , sed ea quoque , quae a derivatis proficii cuntur. Horum autem pliuima ian 9. 87 — 88* commemorata sunt; in iis autem illustrandis , quae primitivis proferuntur non longi en%e debemus , cum plane eadem derivandi ratione utantur. Itaque non est, quod exemplis accumulandis hanc rem illustremus. Ceterum ordinem formanim tnpn adbibitum neque hoc in loco relinquendum est^ putavimus. 1« V^q!^o^ virgifUtas ^ U'ofa filiatiOf \^.a^ initium, 2. l^-^^.ruminatio* 5«.|4li9 capillusj UofLxD pilositas, )ioaba| paternitas* 4* ^aoik crassitiesy lola^ antiqyit9$9 \jl<^ affinitas (inter socerum et generum). 5. )4^ ^^^* ^* l/o^rxiL ius primogenitiraSi \loiai sexus masculinus , ]lofcI.virilitas f U'ajAJJ desponsatio^ Uof^ pueritia. '7. liabf* olw» b(^^?fj>j sinapis sylvestris et fem. \b^xiofl^virago ; hac forma diminutiva inprimis mmitur. 8* y-iP^^^irago , \L'^^^^guttur , \^^ torrens. 9. iZjJ! ifwa/fl. 10. ^^jj^ crassus] ]:A^a6 suayis^ unde ^0^0*010 suavitas^ \:^a.*^^ corporatus. 11. \^. fortis^ qno '&V}loia:iL fortitudo^ \^ primitius, Iv^Lia* aromata vendens, \^ bubulcus, ih^.camelariu» , \HT viator, \lsio nduta, \ali daemori. 12, \i^\ panis dulciarius. 13. \i:xLxmimp'eriiuMi tfoii mollis, unde liojaLj mollities. 14. Haec forma fere ab omnibus nominibus potest fingi, ut Ui.A-19 primariuSf \x^^\ cognatus, \ji^\^ qualis, \l:V*> f proprietas. * 5) Ez nominibur, qtiae ab nliia dnctt funt nominibuf, naicimo c^ .notatu dign^ diminutiva, Oiminutionem aatebir nominum ()oi:^l If^Oi ^^*^ tripUci modo aut ter* minatione •o*', ant udo adhibita, aut interto o*^ fi^n tolet, recentiori magis, quam anti- quiori Syviasmo iuriiisfe CJi, B^ ,ft. /• D. Michaelis^) existii^arant , eamqne opinionem extmplo versionum N. T. non male .probare voluerunt. Ubi enim Pbilox. 'diminutiva ponit, Peschito eam, antiquitate antecelleuti ordinaria nbminis fohna satisfacit. Cttxtt vero forma* ruzn diminuxiva insignientium nOlla in -cognatis obVia vlderetur liagqi«' aut certe unius tantum fortasise aliqua, sed incerta in Hebraica reperireatur vestigia')» non defnerunt, qai peregrinae originis eas esse suspicarentur, praecipue Ch. B. Michaelis'^) f qui «0 et opo ad Oraeeam .terminationem. ^v liUinamque w .referri yellet. Exempla sunt | tn r^ *^ PiPXdgtiM A^oc. 10, a.; et fem. l^ijos&r irloiapiov Marc. 5, 9. (PbilOx^ i UVra^tolu*, Jjclm?* fraterculus / X^cidi^^^Vir parvulus, ljcui.i et \joisJil puMuSf l^^zA mculus et fes». l^.4joAjr muUercula, |d.iJo2^ fiUola, I^joZ;4-<^ socia parvmf Ix^o^ talentum parvum^ tAjuSOJUl^ fonticulusy }AaJoi.i\ ocelUis^ h^o^^s^s pueUula. Neque in simplicibus solum, sed etiam in compositis obvia sunt, ut |jaAJ^ homuncioy |j 0.^0^41^ susurrator parvus, |j'dju?h^A^ parva sententfa negativa* Termitiationem u^*^ habent b. c. (ttaoici KQpMiov.» Marc. 5, 41. (Philov.), laJajaJ ix-SuSiov ib: 8/7., Utioi,^^S^vir parvus^ la)Opfi|i!a^0^Zii#, > ^^ - ^ j pueUuSy (isaL^d cateUus. Potest et signum diminntionisy plerumqua iocando, geminari, ut IjQifiQli?* aut IjqjqI,! fraterculus parvus, Iscxao^^vir parvuluSf IsosojQ fiUoIus parvu' lus ct fem. {^▲jo^o^? muUercula parvula, h^ otijoC^x^^iortulus parv^ilus f ji^i o^o^a^io reginula parvula"). Tertia/ quae A Atnlra*) iaadatuE.diminuliv.ornm forma, Artbicae siraiiis esse videi^t Je iii«erenti *) ; ergb l/^^^S coiUctiuncul^ ^). Est autem rarior. i) Lum. Syr. in Pott. S^Uog. T. I. p. «35. — 5) Grauim. CWd. p. 145. Gramm. Syr. p. .150. 6) Sacy gramm, Arah. T. I. p. sao. a) ^€i€nit L^gA» dtr It^br. AS]^r.-p« '515* " ^y LoMaMus (Archiv jfUer morgtni, Lh, T. I. 5) {«.D.,Mioha!eL Qsnmm. Sjr. p. 151. ^ ao4)'utriiiii temiuationo #0'' mmor fiat aimi* 4) Amir, in Gramm, Cbald. p. i^^j — 145. ol ^ V Casullut iu Lei. Syr. haiio omnia, aullit-tameo wM^^ q«am tenmnatioac m^ diiudicare noa flcnptorom lecia eUatif icommemoraat» . aosiif esti mihi quidem ulraqut ttrmiaatio eaa- dem*mm halere videtor* 25^ I-it» n. Cap. ni. De Nomine. §• 90- ' Nomina composita» - Habent Syri 6t nomina ex duobus composita ({aoi^^, nec propria solum, sed et ap- pellativOf ut lAJfR (filius hominist) homo, |ya\g| .(comedens carnem^) accusator^ Uoiita oracula, t'^'^,^^^ inimicusy )ju,^o adversarius Luc. id, 58*1 UU^iOf^tf&x^ Apoc. 169 i^-t Jf.i.^1^' ^ Xsi^9>9sa/a 1 Titt. 4, 14., )j q^Jcdcd coZpr caertfZetfj Exod. ^5, 5., |/QA4^2^iocLd^a/2ii- r£//ii acrio Apoc; 7, is., ^^:Li:^:ti^ primitiae proventuum Exod. 05, ig., jfVg^^^^ (jsusceptio oneris , ) diligeniia ; lixof^s fundamentum. Compositorum abstracta Cunt iam utroque iiominev iam solo poste^iore femininam terminationem adsciscente , ut \loti ,% ,0 /^y > oeeommia, Uojoi^Ls^f seu 1^01010^^0^9 summumsacerdotium (1 Macc. 7, ai.), t!nnO|SSa inimieithf. Formae vero compositae seriori potissimum tempore adhibitae sunt, quum Syri Graecam callerent linguam,r eiusque comppsita Syriace reddere studerent. Quamquam enim[ fFinero') assensum praebere nequeo Syris vera esse composita abnuenti y tamen linguae indolem ezi- stimo neglexisse multorum compositorum fictores, qui graeca vemaculo reddentes suae nimis indulgerent licentiae. Melius stat. constructum prioris nominit omn. pQttesiorii stat. abst. aut emphat. (0. ga.) coniunxissent. Non raro Graecis compositii respondent duo vocabulaSyriaca iuxta positat ut {xdo^uj |£^ &vofA/a, .UoyD Zo.\nirp wgoSsaiS^)^ et termini grammaticorum technici {^ wSUm pronomen , l^fiLo /o^q^q praepositio ^). §• 91- Numerus nominum, 1) Praeter Sing. Ct*ir«) ®^ ^^^^* Cl^K^) Syri habent et Dualem. Hic yero' terminatione ^^ indidatur, rarissimique est usuS| nec nisi in his obvium yoG|ibu- lisy ^jij ^jlduo, duae^ ^P^. ducenti et ^i ^ Aegyptus ^). Obsolent eane hic numerus eique Plur. successit illis quoque in locis, ubi vel nos nudo Plur. pro Dual. aliarum linguarum uti non possemus. o) Plur. nominum moic. adsciscit terminationem ^i Ml^^xiustus^ r^'*s ^^lingua f r:»^M^. £a Tero, quorum 5 rad. ad quiescentes pQrtineti «am eii^ ciunt et terminationera ^^ requirunt^ ut ^t^^evelantes pro ^in^V^aeu ^Jl^^Ul- O Uiber dU Armuth der hehr. Sprache, p, 29. ponunt, ut llohiJ A^O vel ^ou A . *^ ^ 2) Matth. 13, 4 in Cod. A$s. I et II. vid. »^ ^ *-- a**i vw ^ou a.M^a pto wfi/eri Versi. Syriac. cet p. 85. Cn-V- 01»?,, JOiJJab P«0 D^.^^Jft, JoiAAao 5) Abrah. Ecchell. Gramnn. Syr. p. sjLrfD et oi». P'° O^.n ;-jp , et Gen. 50, a pro b^iniJ AmBcia 4) Immo etiam in Noro. propriiSy quae apnd eartra hibh Folygl. y>^^-*ry;^ Beone .vtmi JXui-- - Hcbncos Duali cJTerantnr nnmero, Syxi Vlvar, ^*!^ N omm^ f^nru gen^is tcvmmati^i^ ^. adtecta j^lur* ^rmant,, quae lacum termi- ^una ij^ Plur. m. ca f . Bm§n^c alufqut deolmatioiuA pJixiibuff «I^oziaiitnr TocAlium avt mttU|lipii^|. an^ a\)iectio2ies , docent $«95 — 97. , • ■ > * ARN.OTATIONESv 1) Non pauca nonuna in Piur. aliuc generis terminatiiQnem ad»ci?r, Uai^, '^^^^^ *c/r^Af, ?^i '^^^^- cribruu^^ UoM^Of i^^- t^^r^zim,,Ilvo| { /72lia» li^, t^iot^ scirpiculum , luBSiOy 144^^ M^^^riM, . fAJfij t^ <$>aA,^lx9^ Xl^^hordeum^ l^, |6xaM, nam, il^Oy litoi^ "vtf , toxi, l^ corri0ia, \dj;L^ }f^o cortejc, ^v^d^ tr>^ ^'"^«^^^^» Ct^ V ^^-^ ^""^^^ ^ij!^ , )6cd}^ ;/i4ni2am«/t .v ^^ )a Ji ^ggwUrc^WyJ^y,^ vixus:, Uv-^ nocumcntum^ I^uJLIq— ^. scientia, iU* foeditas ^ )ia* cwrtf, )iio vociferatioy I^LmO» rubigo. Sequuntur igiiur noi^ mam. maiculinoroin^ I^IOa» yi/ror, \^^ocia^ki^ sapienSy \lol^^ mica^ \i^oj spuma^ \t\ i n ^Z ornamenttxmi liuc refer etiam ]^i^^aseusy ^ A,ro..^i )ia^f;//ii, UftO^^> |/jg[io^ Ctf rfro. irj^xil, Ifyw^" granum perforatumy \f^xx^ et )^'}a^^ d^n*, Ifico. '^. 6). £xpfcUKcris^fortaisc, in\ hat coUeodonc piu^, ujiiU. iod* . fii^unt,, ncmpcl^-a, taJJl stftt. abfoL Fkur«, neque staL emph. i» €. 9% iUu« «. • stratunf. Aiito-* aatttrf aiftiWahoji 'W^ $; 9. I5JL.0 ii» Bibl. Pely«b' i,i, ie«i. cXeiimlM iativ/kBJi^t?..«?!^ oviiy quae aves pariant, )f\\ iq re^ ovi> similesj licllf -aIai masc. tempuSf sed fem. in utroque numero vices^) significent*®). * * • ■■ ■• 5) Compositorum nominum Plur. triplici modo fingitur. Eienim alia tott nltimo ao- mini terminationem pluralem affigunt, ut )o^ V^q hostes\ )w>^a.^ «tfpuZcrtt -(Bifatttb* 't^, 52.) )£a^D Ai.a horrea (Luc. 12, 18); ali^a priori, ut )a£^JLo -^oifu/i^j et aKa deni^M-JitiilfM' ut lio^ Kfvopwv/ai (1 Tim. 6, 20.), )*p ^^^a) niidedici (s Tim. 5, Jt; i Tlm. -j, th,)^ )Ao %a£^9 oeconomi, '.■;:■ 6) Nonnulla feminina terminatione ]i utentia in Flur. inter radicem et tetminitioiieBi' 8) Amir, Gramni. Chald. p. 82. 89— -90. et 92. 9) l^it. 3y 10. Hebr. 9, 95. a6. cfr. Lud» de Dieu grammat. harm. p. lai. 10) Jmir, gramm. Chald. p. 99 — 100. Sunt etiam , eodem Amira testc (l. 1.) , inter grammati- cos, qui ^onnullis nominibus di^plicem Flur.| minoran et mciorem^ esse doceant; minorem Plui*.* appellant eum , qui uuniieTum dectm non excedtti . maiorem autem, qui hunc' tcrminum transilit* Huic autem femihiha'tit aut certc pecViKatem ,- illi autem yulgarcm masculinorum terminationem assiguant. Itaque ) Vq r di>i,..^Dai (^ies duo» Tel tres usque ad decem), )^a) mamUf )f*f , )J^' asinus , )jia»i , B ? generatio^ ^* f , \;i^ ocf^guuR, li^, )aj,9 ala^ l^^ ^ \^^ digitus^ |^n? ■n . • • . ^ ^ o lU-u wViw, |U*i, lai^ cor., \^^ «lii. Bfaior v«ro Plur. ex doctorum illoram seatnatfa fbautt* ciam hac de :'rft «oti it^Ii t ; mliij «Utan VldtCnr certe duhia/Gft'.' «tiaim tii^. ds J9i'iic I. i «: iio. k • .k . i . « •■■ 0. gu Nunierus no^minunu 355 aat ^ inferant^ ut \Ldoi locuSf ]dlaQ7f \LiQ:^% parva ^ liliotJ tt eadem norma flectenda {AflDQf^f ogna^ UkLc^? apiSf fa^o.oi strigilisf {^^alt circuitio , ^C^k^. dorsum manuSf U^U^ /asciculus^ ]ifi^i6 tatebrUf ^A^jrvV^; cireuituSf (0000 rftttfy U^^^ fungus^ ^oqlO testUf l^&^A^ alabastrum {Amir,- L L p. 84. go et 93.)$ aut,. m* ot Lf o ants terminauo- nem Plur. inserunt, e. c. f^of^^iu, t/a:^t.,> f^ia «oc&i> |2aia, {2^ potte±f l^o^, ?£i^ /7ari» U<^^9 1^^ ablutib^ \toMOy }'a^^ ^acriJiidurHf i/ol^i |LI« axiHa^ ^h^'. Tia etiam maic. )s'z]^^ i^^su^ f^^ et )}ao (vid. AnnoL j;]. SiiniUa tuht Homina 01 in Plur. radici affigentia, ut \^\^ materf ]L(jC:£(y \S>c\^ ancillaf \loCdf ^ |V\m xocrr, |ai2AAi> i^ nomeUf \cjC^ et Uoi:ba# , \^\ n^anus , Uc»fa| • 7)'Quae in Plun eorum nt^minum, ubi.5'Tad..Aiiif ante terminalioaem femininam excidit, secundum reguTanr fieri i6let littei^e -eieetae r^ititutiei ut \*^i^jms9uSf \sj^^ l^.vitiSf ^aaVj 1^.^^ later, \\prSy ea aliis quoque non omnino deest nominibut , e. c. \q\ fructuSf \ju^jf |o|^ visiOf (jpirf»» Um^ odor» iidJli^. Meliuf, ut mihi quidem vide- turt inter defectiva referuntur Plur. ab alia forma repetentia, 8) NoQnuIU x^omina Piur. non admittunt, ut \*C^^^ peccatumf \*^^iof veritas ^ \i(XL3 • ' . ■ j ■ r • ' • . celor, (Zd^ cerUf 1$^^ vetitaSf atque alia Sing. carent, ut llS^^JIjActu»^ \ 1 vAy preiiumf i ^ -.1 t;irAy t '* ^ aquUf item {iicuii misericordia ^ nam in Sing. l^) vulvam significat, alia. Tiifriir ftA rftforunt etiam composita );} rrj ^* Zi6«ry | *^ ^ ^f summus sacerdos. Quaedam Sing. et Plur. eandem formam tribuunt, ita ut Plur. solis punctis Ribui (0. 2^ d) discernatur, e. c (jj^ homOf Plur. Iaj\, l^^e coelurAf Pluf. )L^ca«- Reperiuntur dain terminatione singularia , quae s'6mp6r Rlbili gestant, quimquam'et' Sing. et Plur. signi- ficatu utuntur, scilicet )^bo gfex^ boumf \^:^^ ftimehro"), V^ volucreSf {jls gr#x ovfuniy m [jiji reptiliaf \MSii ^qid. Pecnliare ert Sing. fem. )6kDa:i; iuramentumf quod Plur. for- mam usurpam noac abique Rtboi scriiiitiB% ut Hebn 6» ifi. 17.9 sunc cum.llli^punctisy ut Matth, 14, 7. 9- Quin etiam Sing. significatum habet, et singulariter construitur e. c. lac. 5, la. 9) Exoticorumf praecipue graeeorum nonbinum Plon in nnivertum ac regnlariter formam vere Syriacorum fequitur'^): Guiuf-autem geheris t^rminatio sit eligenda, nec graeci vocabuli genere nec declinatione definitur; mafculina enim* terminaiio exotidf folet com. petere, ut (^cL^^f ^TformTMf^ MfH ^Aurai , 't^&ausaf firitfKefroi, ia^f^o xXs^piHo^ • • n) Act. ".5, H et .' Cor. ,5. 59> V > < - ^ '^H^^t.^V'^"' ■ *l "j^^f.^ ^^** '"* f^ - .'* * ^^ . . ^ lA m mMfhisciun Sprachs m du Sjrnscht Spracht ueber* lcgitur , qttoa Amira (GUteM. Ck«M. p. 95.) nr- *»/«;«*• }?'.«ih*«r>«>«a»i.W* in PauU No». R- prchendit. ...'"..; ^^ -.,!.„.*«, P"'"' T. III. p- toj- 110. clL •«►ft. p. 8> u. ed. a. 12) Cf. Lorshachit doct« buiu* -IM n^onwM 256 I4b. H, Cap. HI. i>e NomiiLe. );^1 ^£^79 9 raiins femini^a adhibetar, enque rn nonnullis tantum vocibusin.}^^ a a4iv.9v desinentibns , e. c, {£uimsi}\ i&lDdi^, ]i6y(sa>\^ UqxoUd et Ua^i^a Plur. ▼ocum 6>{^ciuviOf, ^^JXVf <^&^iOVy ixi/%^^^'y vilartia* Si^ubi vero Plur.. graeeae vocis iingitur, graeca Sing. t^rminiatio evanescere deb^t, quaxn^uam.exemjila non omnino desunt huic regul^i^.coutra* zia ac litteran» servilem retiaentia, ut ia:J[j l^Da^saiy l^H^' {jga^^o^;, tm *?^fg> ^ «^ ^^ ?lur. vocum woff^ vo/ao9,. xaigoSy iVayxeXioyt X^S^^^jSt yevos* Ea nomina graeca, quae Plur. littqrae in Nom. Sing. eiectae restitutione augent, Syriace reddita idcm faciant, c. c av^piay, avSgiavrs^*^). i-o) SaepeSyri non solum Nomina propria et nppellativa ijps», ted-etifim* PJnr.. fosmam a, Graecif mutiua^t.^ inprimi* Nen», et,,Acc.| ita uX hic vel il^e casus pro ce^tezis £oni.queitf. ^tenim ^ in nominibus i declip.. graecae, quae iingunt Nom. Plur. at et Acc. a$*, prior.qui- ^em terminatio S^yrorum, Itacismum amplectentium {ff, i3, 3. Ann^t. Gi)'^ eonsen- su cum Graccis gaudbt, posteriot vero Syriace ,ja)]-y usof', ud et uoo^^redditny ut wxoojf et ctfoaM i^H Eph. 3, 10. Col. 1, 16. fiphraem. Opp. Syr.r.Lp,g7o. A.*^) aDJLaul y uoani,i) iviyKas s Cor. 6, 4. . m t t/|;',. uflxl .t.i^ *A$^vd^ Act: 17S i& i Thess. 5, flg subscript. ,. upoJauSo PaXXlaras 1- Macc. 6; 51*, wmaiR»?", u4c^^? ^saa^i; S^a^SijKas' Gal; 4, 24. Ephroem.. T. I. p. 5251. A. 347. 6. u&]i^f ^a\ia^ IBdrhebt* (Jhron. Syr. p. 6e, 1, uoBa-iu-i^ooi 'OCp/raf Assen^. Bibl. Or. T. III; F. L p. Bjjs; uflp/gli^;^ K^Y^^ca; Aot. 13, 18. ^PJ^* ^^t ^- «^OiSt^dD KqXaaaig.^ Col. 1, a.,.aira"}. ^), Nomin^ ad»2 decL graecam pertiaentia Plur. Npm. 01. et. Acc. ou9t Syriace o* et uso* aut uoDO formants itaque a:^»! 'Apiavo/.MichaeL chrest.p. 55, 12. r OK&afo^}* oa9aSd- §01, ibv p. 13, 3^, aaj^f\«eu oo^^V «^pyr««oi ib^ p. 15, 9., cLao^ii^?^ 4»t?pftV*0f >5)-Quid? .qucMi Syri 4^ni iUrSxiig, graeoorunt. yocabuloruQi litteram a.,Craeci8 in huius numeri Nom. ciectcun. re»tituunt, ut L-k^o xAiif. 14) Siugularcfn fqrmam-. wGDfK ^ ^^ ($. 12, i. Ajinot. 1.) Lorsbackius I. 1. in nonnullit exemplis ita mutavit, ut littcrae o contra Yulga* xem editiottum lectionem. lineolam. ut videtur. occultantetn (S. 20.) subiiceret; nos eu^i sequentes, in omnibm hiscc vocibus scril^cudui .eandf m uobis* proposaimus uprmam.. i£} InvQniipituv nonjiulla ^ huiiis dbclin^libus masculina ,^ quae Fhir. tenuinatj^nt o | ^ ^nat Graecae ot respondet, iingnn^ e» N7) ^f ^^, f»yvtwtf> r«/, Assem. 1. c p, 53, 10. b. a$|^|^ wmrgiif^mt ^^' P; 3+S^ . 27. a^^jaa «lajr*/ ib. p. 32^ «7. b. a^CB;2> ^aAr«i ib. T, III^ P. IL p. {|98.:- "irfSrjiui. cAiW hanc formain c a:doc].'gra«c. repetiUm.tMe optiuio^ ceusuit ; • -)}• 9'* "Nutnerus nominum* 257 Aitein. L 1. T. I. p* 469. o^^QdqL Boux^XXtfpioi Barhebr. p. 97, 5. aitoao xvixoi ib; 34, 1., Qju^ AaTivoi Ephr. T. I. p. 192, C, o >t. 3>o ^ /p i^ NcgTopiflvo/ Assem. T. II. p. 15, i6. , OjjoiD ouvoSoi ib. T. I. p. 503. not. 1., ari^. .Vp -vXi^pxKo/ ib T. n. p. is, b. Etiam in Peschito, qnamqaam rarOy haec forma obvia est ut Qi.i j^ni^ Aifisprivoi Act. 6, 9. oa>Q^xpt^^ ZtcvITkoi 17, i8«; apud Ephraemum saepe in- venitur, vid. e. c. eius dictum apo4 Assema^um (Bibl. Or. T. I. p. 145.). At Acc. £onnam recepenmt usaalf.j^»p xXygixouf AssencL 1. L Ilf 5/9, 22. b. not. \ apou^.i^^|^ «^iAiirrouf Act. 16, 12. .jayi\\L^2^ norioAou? Act. ft8«.i5-»' «xDoia^ tovou; Ast. 1. 1. P« 308» 3ft- «jpo^Ijoxd (TUtr^Sou^ ib. p. 248, 21. b. Neutra vero ad hanc dedin. perti. nentia.Plur. aut in ? desinentem habent, ut U^i^ fJLirakXa 1 Macc. 8» 3. \Ji\o\ ^w5i^2 Rcg. 23, 7. (HexapL), |^^ot €^«776X1« Assem. ib, p. 159, 37. b. jLji^.,^^ ci^^iWia ib. p. 184. lU^o XfCpaAaia ib. T. III. P. I. p. 45. aut in of , pariter ac Gen.. Graecorum e. c. ^l-koH hqyj^imv MichaeL Chrest. p. 52, 3, ^'^^\q Haarowy Barhcbr. Chron. p. 34, 1. c) Nomina 3 decL graecae m. et f. Syriace Plur. aut vCd | «js| , «^o **) formant, ut . 'r^^'^^ oxilxi^a irXttXttj Ass. T. III. P. I. p. 405, 16. b. Barhebr. Chron. p. 84. 5., uDfaio VLaiaaaas Assem. T. I. p. 395. not«4., udoju^oi "^XAi^vttf ib. T, II. p. 177. upao-uoo Xo/vixttS' Apoc. 6, 6. upq 1 >,-, ^ asip^Vttjr Jer. 50, 39.**), aut ua^ , ut .^xL-ftff) iigB9'^). Huc pertinere videntur multa nomina populorum, e. c. uxu^lot Micb. Ch^est. p. 17, 5. axu?tolj Ass. T. II. p. 139. oxufO? Barhebr. p. 95, 7. Nomlna autem in if desinentia Plur. non solum aojk i. e. €19 Hngunt, ut 00^99^ al^ie$t9 2 Petr. 2, 1. uxuflid fiaasts » Reg. 16, .17. (HejcapL), uxurBa^a xei}(J«i9 Assem. T. 11. p. 83. aa-A-m-ooiJs Xe^si^ ib. T. III. P. I. p. 307., sed etiam a»(^ L e. 1«$*, e. c. tr} Mrf^-^if I ap}ifr<^*.Sai» uc| tcng^tS^ et up|,ifny^iSoai lxX€i>}/ia9 vid. Castell. A^^n. trius denique generis nomina Plur. in aTOc terminantia Syriace eundem ^* seu \^^ formant, ut \ jji^i^Vy^cqi uTOfAv^uara Assem^ T. III. P. II. p. 884* i^\of et )J^'^; SoYftaTa ib. T. I. p. 166., )— ^..^i t^.^ ir^pi^wfAaTa Ephraem. T. I. p« 140. A. I^y; ^ f r^vn fA>;xAV])f(aTa Barhebr. p. 37^ 13., ij|>n^a (pXiyiiara CastelL col. 3003. Ercipias vero ..a^jvnmiS^ TfXs^jxaTa Barhebr. p. 56, 5. ,6) V5d. p. »56. not. 14. ' ,g^ CaiUllus quiilem anjV7f tcribit (Lm. Rep- ,7) Excipi»* «1 m .. n K>^hi^f \ r,,mto«o thronuSt in Plur. vero nomiria m. utriusque formae pro ^ stat. absoluti voci in fine V» addunt, ut U^a, Ui^^,potu5 '). 2) In nominibus lcm. generis haecce stat. emph. formandi regula poUet. Sing. terminationibus ab^ohuis o et - syllabam fL affigit, termmatidnem vero I cum U commutat, qua re non raro vocalium oboriuntur transpositiones , abie- ctiones et permutationes, utoL», Uo^i» myrias^ ^fo, li.ifa res creata. UicilCf li^S vidua. In Plur. forma ^^ stat. absol. in |2* transitji ut ^^9)*, ]S^^jf *3' m 1) Syri ip£i prorsus aliter dc hac derivandi rttione statueruuty nam quae uobis est forma emphatica^ iis simplex, communis et genuina vi- detur, et quam nos absolutam vocanius, illi con* tractam volunt. Unde iam Barhebraeus (Gramni. metr. God. Gott. p. 55-* 40) de nominum contra' ctione TjjisC',.. J agit , rcliquis Syrorum gram< snaticis , quiu etiam Masio (Polygl. Anlvcrp. T. VI. p. 4.5.) asscutientibns. Falsam vero ^ss^ hanc eorum sentcntiam, Lud. de Dieu (Gramnu barmon. p. 112 ss.) bcne exposuit. Etenim hanc formam, quae emphatica audit, noailinplieem et primitivam tsse , demonsttat «iuf ^fignificatio et usus. Quare sicubi nomina alia' determina* tione utuntur (aut nomina propria -aMf aoifiiif iuncta , aut genitivum cum acquenti oont^tuentia) status emphaticus regulariter adhiben nequit, pa- riter atque in Hebraica lingtia artieRium kabtr» non debent. Nomen . auten; formae ^mphaiicmt iam antiquissimis nostris grammaticlt placnit. 3) Singulares et ranorer Plur. fotiaiae , qoas S* 91« commemosaTiBiuay npn abeo]. 9olum|..t^ ctiam emphat, ttat. attingnnt. S- 93« ^Nhmida^^um ^uffixis eoniuncia. 259 5) Stat. const. apudSyros pamtA a stat. absoU discrepatj cum enim hic pro- pter linguae Syriacae naturam brevitati ita iaVeat , Qt nova vocalium mutatio ne- queat fieri^ ille non discernitur, nisi tBAhinatione, syllaba formatrice aut suffixo in fine auctus. Quarv inSing. m. omnino uterque alteri conspirat; in Plun vero ^ in forma absoluta in ^ i et ^^ in %a* transetmt, e. c. ^^^ ^MipfiUif ^x rfw s\ y >^'>t\^aspectusM . Jn S|ing« fehnnina in o*^ et «« t;er.ininantia slat. constn ^ in fine addunty ut orauDy Zorcn^ testintonium; quae vero in I desinunt, hant: terminatio- nem cum Z commutanit, ut US^i ^^^^pueUa. Flur. deni^oefem. l* postulat pro ^' stat. absoluti, ut^^l^y di^. S- 95. JftfiAina eum tuffisis tohiuneta, Suffixariun coiiiutitctio cum nominibusCi^GUiiioi)io uiHirersum his nititur regulis. 1) In Sing. m. notnen suffixis augendum in vocalibus sUo in loco retinendisi transponendiffy mutandisi abiiciendis status en^phatici normam sequitur, ita ut locum termiiifa'tionis f suffixa obtineanty e. ci"j^% tehipM^ UoiV ekfcoi ')• Quae res et femm. evenit ; etenim in his quoque loco I syllabae U sufQxa adduntur e. c. l^odcivirgOf b^oApi cnii^odc^ Excep(eris taoiMformas cum suffixis iSing.,2et5pers. Plur. 9 quae vulgari stat. constructo adiunguntur , uti^i^ socia^ oiZfcu» secundum Vk^^ at ^oGK^fj^ secuMdum stat. constr» ZfOAJ. In Plur. vero utriusque generis suffixa cum sff^. constr. copiUes I ut^^a^ ^^ff^f ^'^^.j ^ ^ ^s^^ throni, ' ^ ... . , d) Nomina fem. gederis ia Sing. et Plur. vulgares s|aifixorum formas reci- piunt; cum nominum vero masculinorum suffixis pluralibus Jud in fine Plur. coalescit, unde formae nonnikil mutatae oriuntur (§• 4^1 2X Quam rem ut faci* lius possis perspicere, duplex paradigma et nominis masc. et fem. | eiusque ab omni vocalium mutatione abhorrentiS| exbibere lubet. ' • I) Si nomini yero.i^tt jin fUt.. ^mph. nulU jf^ ^^ ^,\,rv\ ^q, Ur^. i^nctuariwn, rocali» eit, ut J^ filius ^ (^ nomfyiy fccf sanguis ^ • • uV " 1* -l * v •^ » •• ^ :um «uff. 1. Rinm.AC A ^t « PluT. orlnudvA Tooil ^ .. * J^ . * ••' "^^ cum «uff. i.,Miif*.ac • 4t & Plur. primiUra Toeif ^ ,j ^ ^ .,^f , 1 _.., ^ ^JJ^\r ^ «^ haruy fOa^^ . Ihfeiilanttir autem ettam exem- rorma recipitori. ut %a^-Pj #oau^. la n V> •• r.S., .... ^?»?TT5/ <^ _/ V -^ pii^ i^ij^g T virgines tuae. «iAO^^o/yQ) cn6Xo^) ././•. } virgines eiuf. . oial^o^) •. .••» f ■ fd^oAa virginef nostrae. > Vi virgines vestrae. ' ^ooi^o^ virgines eoram. ^^^qiA^oi^ virginef earnm. I 0. 94* Nominum declinatio. 261 g. absol. Declinatio nominUm masculinorum» I. n. a« fO b. >^ c. y^!i d. , {malus) (filius} ^nQmm) ^iaeculum) {ustUj constr. a «4 m . >o# ^ ?OUD emphat. U*Q 1*« Ua« Ui^s* hoUD cum suff. ■ Olf£^ Ol^ * / OI70UD — — fOOLAwLO •> • ^OO^ ^OOCfi^ fOoiVn^N #001?Cl£D r. absoL a M ^^ ^«^iak^ ^?OUD constr. •• • • • • ^?OlflD emph. U£ IviSs t?OUD m. IV. {mare) ^OI^ • ^ Uqi^ xum suH. Qooiiifci ^ ^oi i t Q ^ooiKioi^a» ^ooi^VnNs #oou?oud ^ooii^n^ni ' (potus) (adspeciu^ (soHu^) CU6a10 OUViM^ aUJDklD «oouAa^d loouiaj.^ #oou^}ad ^mii ^^0 ^fda • •* ••' •?••* #001 fc * A^V) /OOUAp^ ^Odl^afiD9QO Declinatio nominum m. Segolatis Hebraicis respondentium. !• b. g. absol. constr. emphat. cum «uff. r. absol. constr. emph. (tempus) ^OOUAI Ufl (r«) lO' cutn tuIF. roouiai ^ai.ka^^. {puer) a ^ooy^ » . - • s. «4» ?H 8^ •ia ^03U^ ^OOU^i;^ 4. b. ^O^ ^.^ >OQa %Ob# Iq# (Uber) (sanctitas) (oculus) (dies) (trmtquilUtai) (captivus) isi^w .^fO ^ >oa.« wi^ Iq# 01|££D («k ou?ao kO %^?aD OIXjlL rOOU«?aO #OOIt1 iS rCOU^COi» : ^ C i:£a4 U^ oiliicaft ou^A ^oo>}£a ' #ooi#?aD ^ou.^^^ ^oi^a* ^oou^* #oouq# . • . itk s oQ-> Lib. II. Cap. III» De Nomine, §• 94. Nominum declinatio in universum spectata; Praecipnac declinationis difficultates in vocalium mutationibus versantur? quamm ph2- "^rcs regulis (J- 34 — 37 propositis definiuntur, nonnullae vero aliquid singularitatis habent. In tabuUs adornandis non solum mascolina et feminina separavi, sed etiam duplicem xnasculinorum clas^cm constituere placuit, et segolatis Hebraicis respondentium et reliquo- fum. Quam quidem distinctionem nullo modo arbitrariam dixeris; nam omnia nomina, quae segolatis Ilebraicis conspirant, peculiari vocalium mutatione gaudent ab reliquis xnasculinis non rccepta. Practer varios noniinis status eius coniunctio cum fufiizii com- xnemoratur; cum vero suflixa 1 Sing. , s et 5 m. et £. Plur., ad nomen »ingalaris zrameri accedciitia saepe aliam vocalium positionem postulent, aQ cetera sufnxa; in Sing. doplex xiominumy suflizis auctorum, exhibetur forma, in Plur. vero, ubi tale discrimen non repe* ritur, una vidcbatur saiisfaccrc. Ad paradigma nominum masculinorum eiiam ea feminina et communia formantur, qiiae feminina carent tcltminatione; at in Plur. tanquam fem. et communia ilectuntur. Cum vero non sufilciant tabulae declinationunt , earum expo- titionem fusiorcm JJ. 95. invenies. Motione vero nominis (Q. 96.) illustrata eadem ratione femiuinorum declinationem et tabula et annotationibus necessariis (Q. 97.} adumbrabimas. §• 95- N ominum masculinorum declinatiow^ Quamquam quae p. &61. in paradigmate exhibentur, non ex arbitrio, sed fecundnm ccrtam eamquc fSxam Icgem disposita esse^ quisque primo obtutu videbit, tamen xUam ••« •' 4eg«m disttncte proponamus et illustremus necasse est. Qua in re pertpiGiiittttif «gratia sin- gulis paradigmatis partes , latinis numeris distinctas, seorsim perccnsere valumns* Hoc enim modo, ad qunmnam normam quodvis nomen sit flectendum, faciliuf et meliuf ;potest dcHniri. Si vero alicubi qnaedam remanet ambiguitas aut exemplum a xxor* xxla abhorrens, id noli cuidam regularum incertitudini tribuere, sed ezceptioxiibuf ad- numcres, a quibus nulla fcre libera es$e solct regula. I. Iloc paradigmatc coiuplcctimur ea nomina m. » quae nuUam admittunt ▼oeallkim xnuiationem. Ilanc autem uominis indolem, cum vocales Syrorumy p rae ter P^/Aocfo at.«f#- Ao/b, ancipites sint, saepe difiicillimum est indagare (JJ. 15, 1. a.). Quamquam enim vo- calis homogcnea quiescibili excipitur, tamen apud Syros pura esse potest (J. 55,' i.)';'Seio- io autem ab omni mutatione abhorrere solet. luique ad hanc normam referas e. c. etiam Aiiso portLO^ .^0 libcr^ .j^oi incola. Mutationes, quae ultimam praecipue fjUabam afliciunt, penuliimam non facile attingunt, si vocali aat diphihongo finitur; in nltima vero praeter o, saepe eiiam u impura putatur vocalis» ut ja^iiL incola. Ut ▼eat.possii quodam fundamcnto niti in nominibus, quibus nulla vocalium accidit mutatio, noxninum lormas huc pertinentes secundum numerum J. 37 adhibitum commemorabo. Scilicet no. a. 5. 4. 7. 10. 11. 12. 13, 15. iG. 18. 81. az. 34. a6 omnino huic normae addicta siuity nef[ue inier reliquas formas dcsunt, quae eam sequantur. Exempla, cum fi, 87- Mt «atit- S- 95- Nominum mas^ulinorum declinatioi 2(j3 # qixe obriA fiiit , hoc in loco pYaetermitti -potte putavi. . E vociba* moaof yllabis nebraicotiiQ» iegolatorum •iaulibuf , plure» ad parad. I. facile pos^ef referire^ ut ^ owlu^t >oal diesy a.^ domus^ quod iam Hebraieae .linguae analogia damns^tur. Praecipue multa nomina syllaba ^* in fine aucta huc pertinent^). Non immerito inter huius parad» nomina pofsent nume- r^ri ea, qufie sta^ abfol. carent, \xx }^ cervus V ^ uterculuSf {90* collumy ]iOy conversa^io^ \^Q^.statiOj y^MO aestasy \^Qi excelsitaSf {^^oe qestuSf \iol taurusi nam q^uae eorum ftatui emph. forma data ett^ ea in reliquis decli- 2i|^tionif partibuf Immutata manet* 11. Hanc normam f equunllur et monofyllaba vocalT pura nfenfia et ea plurium sylTaba- irum no^ina, quamm uhima vocalii sola mutiatieiiem admittit. Exhibnimuf pvimum me* Mosyllaba aul vo/soli a, ^ut e pronunciata} exempl^ vero hac vocaH exprefsa crebviora sunt, ut >of sangiuSf S modus^ ^o^ socer^li d^inde . noniina daarum. fyllabarum » eaquc dupli* cif formaer aut a aat e purae, in. fine mx>tae .e, c. ^ agnus^ ^^s^\ stola, ^ol vidf ^ jjr^'vo alihret* ^^M^^ kttbitatioy i.6jaiii exittis^ yi^^ benedietusy >o ; ,«r >^ excommmiicatus^ . €>vV ..Ivn diversuSy Md saceraoi^ ^^t:^ discens^ >cu*f amainr. itatitie e deriraiif Vcrbo- rum huc inprimis pertlilenfno*. 5. ff. g. etPlartt. PiirZ, Etkpaal, AfcX, Ethtafal\ Schafel ct • ."' ■■•■■■/ * Eschtafal. Quae in paradigmate proposita sunt ^ /ilius et ^ nomeny singularitatls nliquid habent; namque hoc in Plur» fine 01 asfumit (0.91. Annot. (>.), illud autem defectivorum more Plur. ^^y^ ab alia radiie ^mutiiat ^); iri. Hoc* typo ittustrantur ea, quae in c^natif Kngniy geminatione ultiniae Htterae gaur ^ent; apud Sjnroa littera ultima. in Plur* quidqn|.^bif;fcribi(ury, fed piopter occultationcm ne- cessariam (0- ^7» 5)» simpliciter pronunciatur. Praeter primitiv.a. i^nnulla , ut ^ popuIuSf derivataquoqne verbonun ^\ii^ piaecipne no. 1. ita flectuntur. Is pluxijbuf vero eorum 5 radic. geminatio^4n Plor. omittitnr, ut in («Lj passio. lY. Haee ' est nevma nominum a verbif- .5 quiefc dedvatonma et primitivormn U3 1) Nonnulla quiJem vocalif mutatfoirem fu. ^f.^ ^^^^ ^^^^^^ pju,^ ^on j- ^ ,^j jj^ formant, fiiunt, fcd litteram quiescibilem, qua in stat. absol. .r ^ , , *.•• i - utuniur, uh tUU emipb. amittunt, ut ^^^f Ui^ \^** " » •;• |. ^u*.^ r*?^> W^- ^^orfius qiifdenir (Granun, Ckald. luxfuf, ^f-^r» HH^L ^*»*''^» : "^ ' «) Qaaedam liaiiMi formaa rMatei im fiat. «t Syriac. p. 27.) Uxa quoquc fo»mat^ sed falf<^ emph.«onamittuiil».»l^, U^i «•f,. J, U« ^** ^*^^ ^°™* '^^^* ^^«- ^' '^' ** 1"^ ^«^ ' ^ ewii provocat , neque in alaf vocu»uf hivciiitur; 5) Plura noaofjIlalMi ad lioc parad. pertiaen- f i veee il». v.hU^o «t Eph. t^n )-»^j Icg.it, lioc contra onmeot fecit auctoritatcohr ^(j^ L^^' ^^- Cap. III. De Nomine. similiuni: duplicis sunt generis, aut in ^ aut in } dcsinentia. Vocalis pri^rif lyllabae manot; tiltima vad., in forzn^ absoluta quiescens, movcatur necesse esl, qmt re t praeterea in ^ niobile trahsit, scd in Sing. cum sufT. i Sing., 2 et 5 Plur. coniungenda ^ deBUO quieten} consequitur, vocali i ei praemissa, ut ^m^\ puer meus*) ^aaj^Al^) ^*;"^^^. (pautM^, et ^oia^A^ • In cuius rci caussa est talium formarum, ut ^ou^m^ prontinciatio di£Gcill]ffla, quae vocali assumenaa tolli dcbet ({J. 57, 2.). Duplex exernpliim nominis in } desinentit ev- Iilbcmus; unum vocnli' ^, alterum vocali u inisigne. ' Quod veVb {icycis Plur. fem. sibl drripait, iil praeter regulam fieri notum est ($J. 91, 1.) ; nam Flur. horum nominum in stat. abs. ^ in constr. oKlb, et in empb.^ fingitur, unde 1^1:6 aqua, \1^m coelum ad hoc parad. refelni potett. IIlic periinent amnia Partt. verbb. ."iJy . praeter, Part. pass. Peal et Etlipeel» exempla igitur in (lorivatis verhb. \} plura invenibs, praecipue no. 8* 9 et 25. £x primitivii «t denomi- nniivis quoque huc refcrcnfla sunt , e.' c. J^ dominuSy uk^aio cucumerarium. Quae nunc sequuntnr formae typorum vice propositae, segolatis Hebraeoram retpoB* dent, eamque ob caussam in flexione quoque iis propius accedunt. , Haep nQmuiBy ti pauca a verbis "p aut ^V^ oriunda exceperis, in* stat. absol. et constr. primaai litteram vocuam Iiabont, scd tcriiiinationibiis aut suiHxis in finc accedentibus vocalem. a lecanda a^l primam consonani remittuni. Quo facto quae foirte in fornn tnbsoluia acciderat vocalis pLrmutatio , non amplius observatur, sed vocalis ea rcdit, quac ab initio vocdbulo fuerat. Typi 1. 2 ct 5. illnstrant ea iiomina Syriaca, quae tribus segolatorurn Hebraicomm (lasnbus conspircint, et nonnisi vocalibus /7. c et i^ -discrepanjt; quae vcxo no. 4. ^lfgunlur, nomina similis forxuae sed a verbis "^ et c^ derivata et pvimitiva earum nprmam se- rncniia iilustrant; et no. 5. deniquc derivata verbolrum \a!^ et "^ eorumque jiaaiUa con- line». Singula nunc percenseamus. In no. 1. invenies sub a» nomina vocali a pronunciata, ut ^y^vir^ ^iharha^ ILjui r/7."?-.'t9, i,.a corpus , jsil. pultis ^ ^* mane^ -c^ puer^ ^^sL» t'i7«*, »s^,,awrora i ,deiDde siib h. ca , quae qunmquam in stat. abs. et 'constr. vocali e utuntur, lameja. in ilejuone voralcm a recipiunt, e^ c. \iLa maritus , >o^oi {ossis) , >0f-^ anathema^ "^ \ l ^"*'w*, .£.1? fames t >0i.o vinea ^ uo^a venter , ^a^ anima^ ^ ^ scrvus, ^c^f viscus (visceiit)^ 4^ Vocabulum Uciac cum luff. 1 Sing. prae- "^ *^ appcllantur), aut soUtnm moreni aefBi ia . . paradigiiintc nostro prqj}OM:uni« «ut cum tult tiT roi:ulam «A£D9;^a formatur, ut Ac». -, 49. At c ^ r ' •* *" ' ^,, ,, xD / * Siuf . . fonnari , ut ^t^^M^ paTolrtkut meui^ owt Arr\ira (Gramni. Cliald. p. 193.) Part. pass^ , . ^. Pacl, Afcl et Schafel verbb. "y et quae iis simi- ^*^ ^ ^ ''*''" "»*"'' ^ N ^n ■ I n pnftetmM tmmtt, (§. 43- » • Annot.) Idem ait Barhtbr. (Gr. met. p. «t. ) lia , (nomina a >o incipicntia non satit accnrate S- 95- Nominum masculinojrum. decHnatio» 365 s^^\ vespera , >q^ perfectus. Inter haec plura priori qaoqae consonae in stat. abs. et constr. vocalem brevem iribuunt, quippe quae a verbis '«^et la oriuntur (fi. 5i,30) utVe^ gramen^ \)oi.* multitudo ^ i^^ stagnum% ^o^ olus ^ yA» orhatus; ia flexione ; cum vocalis i litterae apponitur, cum caeteris .omnioo consentiunt. Si vero ultima e gutturalibus fuerit, pro e vocali a efferuntur , ut f^y^^ cuinulus lapidum^ *^^ mensis , i^» chorda. Typ, s., qui nomina vocali e utcntia complectitur, duobus absolvitur ezemplis; prius constituitur vul. gari forma, ut ^S^oi vanitas ^ ^oi reversio i vial stercus, ^^ql^j^ somnium^ ■ <»mo ala. ^ONm^ argentum^ >5kAa scandalumy «-vv^a parsy y> ^ /^ cinisj posterius vero continet normam eorum, quae in stat. abs. et constr. vocalem a habent, ubi vero flectuntur, ad primam consonam vocalem e appinguiit. Id quod ^aecipue iis accidit, quibus ultima consona gutturalis aut 9 est; nam propter hano litteram forma absoluta, itaque ctiam constructa, vocalem e cum a commutare solet ((}. 50, 1. 2.). Exempla haecce sunt: ^er><^ c^iro^ . ^^ » mel^ j?ai decus^ -^,^ fovea y ^^;:^ fons , ^w latus^ U^ occursus ^ vSuo. digitus. Nomi- num vcro huius classis vocalem u usurpantium, quorum formaiQ typ. 5. exponit, ndn inve- nitur varia forma. Vocalis w, qua pronuncianiur, pariter atque a et ^ in lypis 1. ac 2. n transpositionem subire debet. Ita flectuntur >oaa. corpus^ Joou lux^ laT. J ir^, wOOwi»» ' longinquitas ^ yocish signum^ ,^aa# laus^), Quae quartum locum tenent, hoc habent tingularitatis, ut in stat. abs. et conrtr. ▼ocalem i aut u primae litterae adscriptam volunt, eamqne in ^- aut o quicscentcm. Quando vero stat. emph. , Plur. fingunt, aut suSixa accedunt, utraque vocalis in a tranait qua nova vocali cum secunda liitera j aat o diphthongas efiicitar. Exempla funt ^Ju^ virtuSy ' m - p ligniim, >AQm terminus» Quintum denique locum occupantia et a verbis 3. quiescentis originem petentia ple- rumque eam formam habent, quam sub b. exhibuimus. Haec autem a reliquis in eo dif- ferunt, quod vocalis in Plur. stat. absol. et emph. suo in loco manet, in stat. vero constr. Plur. , in stat. emph. Sing. ac cum sufTixis in utroque numero e abiicitur, prima- que liltera vocali a pronunciatur, et ultima littera f in stat, emph. Sing. , constr. et cmph. Plur. et sufTixis accedentibus cum ^ mobili commutatur. Forma vero singularit cum suff. » et 3 Plur. ^ illud in i quiescens reddit ; sicubi enim duarum consonarum va-* cuarum altera e quiescibilibus fuerit, vocalis assumitur ea , in qua illa quicscere potest ((j. 37, 2.) ^). Neque tamen omnia vocabula huius (jeneris huic sufligendi ratibni in Plar. 5) Amha (Gramm. Chald* p. 155) Calso hanc j. , . ^' ^ ftatuerunt, ^ radicalc i pronunciari, ^ sufi. au< farmam ..jt^gta^ soripsit. w 6) De .utt 1 Sing. cum aomiitibM huiu. for- ^ *»"•"' « •**H«i '*• «• *• Awiot.), .d qnw ntae po»t Utd. d4 Ditu (Grammat. harm. p. ifij.) »•■» prokandalii poMei proroo«-e ad «KaipU tki Ll 266 Lib. 11. Cap. IIT* De Nomine. adstricta sunt; possunt enim ad stat. emph. eius numeri, |* relegato, suffixa adiungere, quo facto )ju4« fieret sm6>mj yjt^j ^n ^r ^r^ cet., omnino ad vulgarem sufHxomm adiicien- dorum normam '). Hanc posteriorem formam solam amplectuntur \l::i^ pretium^ 1^] aquaj U.^£^ coelumy qua in re conspirant cum nominibus ) 'tp filiiy X^^^hoedi^ ^,a.j1 modiy l^li uhera ad aliam declinationis normam numerandis, alia vero utramque suRigendi rationem admittunt. Exempla plurima inter derivata verborum '"^ quaeras, ut ijL^ revelatus, ]Lu dulcis y ILl puer, \jjs ruhus y \ V ^ durusy foy ehrius ^ } ^^ prostratus^). Nominum sub a, propositorum numerus parvus, eorumque flexio nihil habet difficuhatis. Nam ^ in stat. absol. et constr. Sing. otiaiy terminationibus aut sufiixis accedentibus mo- vetur, sed cum suilixis i Sing. , 2 et 5 Plur. m. et L quietis regulis obtemperaise videtur, itaque ^au^s cet. pronunciandum erit. Quae huc pertinent, ut sa!^.manifestatiOf %^ ululatusy l^ryr-^ Jlctus , {^xjf cogitatio, a verbis 5 quiesc. originem trahunt Interdom voces ad h, pertinentes ad hanc formam propius accedunt, pro a vocalem ^ in 1 consona postulantes, ut \i}^.mamfestus, \laiD tectus Matth. 6, 4. Possunt \^^ et ).Iio« ad stat. abs. ^«Iiq et ^>yj^ referri (cll. 1 Sam. 25, 11. Ps. 114, 16. 148» 4.) aut, quod minns placet, cum J. .D. Michaeli^) ad formas ):^, jjio^'^). Inveniuntur plura, quae typos vocum «r N. T. versione obvia, ut ^tSj Matth. 8y 6. 8. (cd. priiicO* Nihilominus tota flla punctandi ra« tio mihi ccrte dubiay ne dicamyVz/xa videtur; nam Barhehraei hac dc re praeccpta (Gramm. rnetr* p. 51 et 5») : -2^0 fOLft O^fjJ? ^fiAO • « ^~~ V Vlj.Ai) ^Oi* OL^ i.2£D0) fZo. A r> .i>p oia-^oL ^, i. c. nomini in )u»a desinenti (in ttat. emph.), ac ciim suf/ixo 1 pers, Sing, coniungendo alterum ^ adscribas idque vocali i pronunties^ commcndant punctaiionem » ■ > *^a > ^•■*-j>j j «.aiaOI. • Eiusdem sententiac fautores habcmus Isaacum Sciadr. (Gramm. Syr, p. v-^^) qui expressis vcrhis ait: ) ^>y . j ^ nl r>,^r^ -a^oAiCO et pronunciontur (nomina huius formae cum sufT. 1 Sing. coniuncta) vocali i in altcro {Jud) > atque Abr* EGchell. (Brev. izutit^ p. Ol—S^ ita dissercntem: ■ «^ ^)^ . o^ . . y^ )^. 4njj 70^ ^jlS^cdq^o (haec nomina) akiieiuu Olaf et affigunt Jud cum vocali i, Neqne obstat Amira (Gramm* Chald. p« 199 *- 195O ^icmf, haec nomina recipere aliud ^ ^ apud prQpinaidorU Orientales cum vocali y apud remotiorts vero nffn item, 7) Vx^ piier quidem Plur. praeter regnlaai \j^i fomiat , scd cum sufTixif hanc normam se» ^itur , dicunt cnim ^a!^ pucri mtii 8) Tria pro (^ in Plur. faeiunt ^ , aeifiett UpM pectus , \j,^i puer ' et )^j4 fragmmiunu ' 9) Gramm* Syr, p, 171. 10) Ad hoc parad. c scnteuUa JL iX ^'Tkatlh (Gramm« Syr. p. 173) pertinent etiam y^'-V*t iuvenisj cuius stat. ahs. v^ > S \ ^^ ctntuitL. )tftia^ hinnutus et ^fia.A?^^ paradisu^,. fi» 95« Nominum masculin^rum declinati^: 267 segulatis Hebraicis conspirantium sequi videntur, tamen ad parad. I. flecti defoent. Id quod ^evenit hisce: ^^ cadaver (Act. 9, 40, Apoc, 11, 8) iai.1 parvus , *-*^i^ magus^ \Jcu^ infernuSf^ ^y^ terminus, ANNOTATJONES. 1. A pluhbus grammaticis Part. Ethpeel peculiaris tribuitur typus; sed ille, quantum ego video^ superfluus est, cum ^Su^oA^ praeter syllabam t^ immutabilem nonnisi forman» %.^ complectatur , quae in omnibus omnino declinationis pariibus rum ^-V^ consentit, ita ut stat. emph» U ,^. qA-V;) fingatur. In hoc vero verborum "y Part. flectendo ad formam (^« respiciendum est. 2. Nomina a yerbit '(ji derivata aut eornm normae eonspirantia in eo a vulgaribus declinationis regulis rcccdunt, quod litterao | vocalem ad praecedentem litteram, sicubi vacua est, remitti velint (fl. 33, 2.). Quo fit, ut in formis segolatorum Hebraicorura similibus ad no. 5. b. flectendirSing. et Plur. in stat. emph. sibi conspirent, e. c. {J)] defessus^ Uy pro lly, l^, \Li.decorus^ ^^^Zj t*N ^^^^^ ^ U*la'"). SuflGxia accedentibnf eadem regula observanda est. Inveniuntur etiam nomina "{], quorum f non qniescity sed guttu- lale est; nihilominus in declinatione vocalem suam ad praecedentem litteram vocali de^ stitutam rcmittit, ut j^i immundus^ in stat. emph. }|.^^, Plur. ^p^X^ *^1^9 if^- ^^^ ^\l gramenj ^\}l vel per metathesin ^fjj Jes. 27, 10.*^), ]j^L vero octoginta Plur» I, I "rt/, format» 3. Nonnullae, quae deprehenduntnry singularitates in aliquot nominum m. cum sufiP. coniunctione, hoc loco commemorandae sunt; quae vero omnino ab omni regula rece- dunt, Q. 98- afferuntur. Gum enim non significatione^ sed terminatione nominis, utrum suflbca pluralia adiicienda sint, nec nc, definiaturi \xL oveSf (a^ equi^ iMjA reptile et similia sufHxa singularia recipiunt, praeter Imj] ^ quod modum Plun sequitur, yelut «^ajI ^ ..•aYaju?. Vox {^900 , a Sing, \^^ urbs et rus^ et singularia et pluralia admittit sufiixa, u^ ^aaVqo et saIVod, ^Vao et «^Vao^ reliqua'^). — Nomina quae in stat. absol. ^ non quiescente, in stat. emph, syllaba {J desinunt, peculiari typo non egent regulariter for- xnanda, velut l^io^^s promissio^ ^foo^, yA?oa« et in Plur. Kj^ioosj y^ioas cet. ; item MOjQ creatory ^o^ , fortasse tamen in hoc et aliis exemplis huius formae sufE, prae- cipue 1 Sing.y melius particula VU? indicatur, ut ^>St? iloja creator meus*^). Eiusdem ^ • 9 11) Singularem formam habct |^o) confoKmist filio (Gramm* Sjr. p. 168) eum ff ^ sonuifie sta- " • . • vox 0:^9 in Plur. itat. emph., aempe Uc| . tuent. 15) Jmir, gramm. Chald. p« aia^ai^^ la) Eiiw ttat. absoU Ch^ B. MichatlU \tl ^ ,4) Amir. I. 1. 807. fingit (Syriasm. p. 8$); fortasse malius cnm tiat > ^ ♦ 268 Lib. II. Cap. III. De Nomine. .• • » normae sunt npmina pro ^ in finc liitera ] utentia; itaque lUc^ consolatio cum fafiixif ««lla!^) 7«U'^9 ^Aol-IaL cet. , in Plur. vero *X»^ j yjkil^*^)- In quibus vero nominibut | iii fine positum non vicem litterae ^ gerit, ut JHim inimicus y H^OiD multitudoy ea cuzd suft 1 Sing. , fl et 5 Pl. m. et f. coniuncta ] occultant, reliquis vero suff. aucta vocalem eias ad praecedentem vacuam remittunt; ergo, vU-cb 9 ^aoI^, at ^ijus^ «QaLuDy ^ig^JMP cet.; in Plur. quovis suflixo accedente vocalis Utterae i ad praecedentem regreditur, velut B t «, §. 96. M o t i o n m i n i s, Motionem sive rationem, qua ez nominibus m. feminina fiant, duplici modo potes defmire, aut stat, abs. non^inis aut emph. pro fundamento sumens. Etenim abs. ttat. femi- ninorum oritur ex stat. absol. m. syllaba } in fine adiecta, ut ^s^m pulcher^ \^am pulcra' Item nomina "U quiescentis aut «^ diphthongescentisy pariter ac masculina in fUt. emph. , hanc ultimam litteram mobilem reddunt et | quoque cum ^ commutant, vehit B^ 1'^Vj Q^* ^^ '® absolvenda cum caedem vocalium mutationes, quae in ftat. empb. m. efformando obveniunt (0. 93, 1. 95.), locum habeant, de iis dicere non: «Uinet. Si vero cniph. stat. feminini , quod non solum ab adiectivis ct Particc. , sed etiam subfianti- vis, ut yu mare «t Jiou lacus^ fingitur, sylldba } stat. emph. m. commutanda est com )£| quo tamcn facto vocales multas varia.<;qne subeunt mutationes , g. 97 accuratius illustrandaf. Annot. Aliqua nomina iia motioncm instiiuunt, ut in fine ante terminationem femi* ninam ^ inserant , ut f^^Ll parzus, fem. ^j:iii (Matth. 15, 52.), -li^^AiD obedient. leffl. }::«,v'v^A^vo (Jac. 3, 17.), quamquam in stat. empb. m. }idLl et Ixl^Im^ sonant. Derivaia •• •• vero syllaba ^ > P "Cta scmper in stat. emph. fem. Sing. ante terminationem ^ insemBt, • * . • • •* . ut iLuidi:^ potens (Ilebr. 5, 7.), l\^ \ l ,.> ^; rivijicans (i Cor. 15, 45), alia, a mafcnlinif ♦i\S> * Ai , ^iu*^*V DiiTorunt itaque ab iis, quae tcrminatione \^* utuntnr; namque hoiua 15) /fm:r. !• 1. a.'»:' — 209; grammatici non ptuci lu^tiiina huius ^oncris aliis in^igniunt voca- liuni si^:.is, ij ^^> T*';-^^^'^^ -l-fc^c:, lU^. — In Honnulhs nrmiiiibus uup\-x u^onuntiatiinis ercm- l^him roj-rritur; ^uod mi:ni5 de ^.«>>^ /ow* di- elum volo, quac tov in stat. emph« |r-^^-^ pro m ?^ * ^V> fa^fo cfFcrtur i^chafii lexic. Syr. concord. p. 418 et Lud. dc Ditu ad Apoe. 7, 17O, fpum 4« 11^^!^ '^trmo et Ui^:^ Uctum. Etenim dmim duce 0. I. p. 180) hacc nomiua cum suff. 1 Siaf.i a ct 5 Phjr. ni. ct f. , apud Syrof occidenUlefl \S cccuiia-.o, .T;:ud or:c!:ta:cs vero secundae h'tte- rae >o ct w^ vocalcm tribuunt. i) Amir. 1. i. p. 106—107. 113. J^ IX MkkmtHs (Gramm. Syr. p. 155) hacc • masc. ia ^ otiaai do- y %• 97. Declinatio nominum femininorum. 269 f .• / regulam sequitur, velut {.11^2 proprius j fem. )£^^.i.!:^«»f , m \JSlo naturaliSf fem. tft^ i^ ^^)- Etiam in Plur stat« emph. utriusque formae discrimen adest; nam {a.«** fit 1*6^, e. c. )^Lj^oi spiritualis^ PI. \LlsJ»z)^ sed fou*' fit )a.I'' velut I. II. ig. absol. .«» ivirgo) - constr. aVi^h - emphat. )^obo .' cum suf£ oi^o^ — — ^pONlibloAo ir. absol. -^oAo - constr. ^oi^o emph. iti^ob^ cum sufi. ei^o^ li^f)' ^ooiA^H* b. III. a. b. • • a. ig. absol. ' dsil {myritu) constr. ZqL^ cmphat. \l:^i cum Suff. niLrZrs^ -""""" ^ooi^oaf ir. absoi* ^of constr. * Zoay - empb., )2ciaf cum suff. oiiao) U^ )^ tv U^ {turrus) {iocia) {seientia) {iuvenea) )'6is^' \1^ ?'^j. )*/iir^ ^OOV\S^ ^OOIZ^IIXm ^OOidLj^ ^001^^ )Z^^ )Z^ )^y* '^N^ 01^^ oi^f^- 01^:^ ^*^^ VI. - - -* . • • IV. a. b. c. . U^o^ u:^ 1^^ {convicium) (puelljt) {bestia) tlii. LdM^ \c^^ fzcLJ OI^.InJ^O. 5 * • ^OOlOh^MO. ^031^*;^^ ^^ m V Z^.i^O. p-^ • 4 • ..^ \^jlmO» ocAi OiZOm# V. {sponsa) m 016^0 <• ^OI^^ ■^ VII. VIII. c. d. f. h. {dissensio) (^dominium){testimonium) {plaga) {similitudo) Zic\w^ Zo^ Zo?GUD Zou^ Za:^? )^c^%\?^ lZop£) )Zo?auD liaAj^ f^a^? cnid,^^ oCor^ aiIo?aifiD oiZ,aaA^ oi^dk:? • • (jpreeatio) \trahs) {res creaMa) Ql^. wfO Zai^, /UfD • ■ / ,• • ^ »5 • • oi^d^. cnAip oi^^jO {portio) U^. » 9 OlAl^ ^ • • Za^^wA • • . • .• pO?JUD Ooi^ Zo?ai£D c ^ooiZd^w^ ^ooklOf^ao ^3iZo?3io ^ooiZdj^ ^ooiZd^; tOoiZa^. ^ooi^^o ^ooi^^a y .• * lOOI^JL^ .•» • » • )^a^w^^ )2of^ )^oZoub )2n i»>n oiLa^^a oiloflo oi:o?ou9 oiZaa*^ oi^a:^? .• • )2d^? / • ... • • • • .». y^ )2dLo sinentibtM, nt wkL^» %^'^Aa^^9 etc. conci- pienda •••• •tupicatos est; std oerto ad nomina in . desinenlia boc non pertinere docet constans eorum ac fixa regida* a) )Q il Ann^ /fli« de Moria vtrfma 1 aliisqus U Ttoo eodm signjfLcatn da • •• trinitate a Sjrii nsurpatur secnndona jlour* L 1. p. lO^. S) A nonnullif nominibos Tarid modo fenu* nlna promanant, nt a UhA ^^ I^H*!) * ll^ fiUus )/|4f ^ Uf Jreut (^^ ab l^l &om« \L^ nmUtri et a Ih^ miilM# |^|^^. 270 Lib. II. Cap. III. De Nomine. §• 97- Dtclinatio nominum ftmininorum- In tabulis praecedentibus praeter varios nominum fem. in utroque numero ftatut iUn* stravi etiam eorum cum pronn. suffixis coniunctionem huiusque in Sing. duplicem exhibui formam, propterea quod sufiixa i Sing., 2 et 5 Plur. m. et f. a reliquis in nominibus £' terr minationis | aliquantum recedunt. Quae res in Plur., ubi locum non habet, una indicator forma. Quo vero fundamento nitatur tota nostra nominum fem. distributio, fusius expli- candum erit. Ac primum quidem tabb. I— V feminina in ] desinentia» ac tab. VI — VIII in o*^) «« aut l terminantia contineri , extemplo animadverteris ; varias vero classes , quu plures tabulae complectuntur , singulatim enarrabo. I. Hanc formam sequuntur ea feminina in ) desinentia, quae nuUam vocaliom abie- ctionem, mutationem aut transpositionem admittunt, in universum igitur feminina masca* linorum 0. 95, I. laudatorum. Exempla sunt: \ %-r^ malumj |:LkO ovum^ \i\o rectum*)^ w i ^ - /^ pncwfjt U^m absurda^ \i\L conscientia^)\ item l^o^. circumcisio^ |ja£^ /ftuf ')» UoJi angustiaf \:Li hora, emph. \^y;^ direptio, \l^ sors^ \S^. ornamentum^ {Ca. cunL% t^AO arcusy h^ desiderium, }£a# somnus ^ \^^\ ancillap \I^Jinis. II. Haec est norma eorum, quae propter concursum duarum consonarum vocali de- stitutarum ad pronunciationem sublevandam ((J. 57, 1.) in ultima syllaba vocalem, inprimis a, assumunt , priorcm autem syllabam immotam retinent. . Praecipue feminina a matc. 0. 94. II. c. d. expositis derivata ita flectunturl Utrumque exemplum propositum a, et 6., vocali assumta, a ei e differt; ad hoc pertinent inprimis participialia , quae in stat. absoL m. ultimam syllabam vocali e eHerri volunt, itaque )*\1 genitrix, |^q1 ardens , \^LiA' amanSt et nonnulla alia» ut LV}yu/. pudor, \j^m^ intercessio* Plurima vero, e quorum numero participialia quoque verbb. 5 gutt. sunt, ut ^^^ retribuens^ vocalem a assnmuntp nt \^A epistola, (jDaiolbq donum, )na iaYo cogitatio , y^^ custodia^ (fl^ aditus^ \{ f> ,^ r* sterquiti, nium et emph. \L,^t^l^ suspirium ^ fem. Partt. pass. Pael, Afel et Schajel, nt jj' /^ > <^ 1) IxiZaa tunica vocales non mutat, led ut nonnulla alia (§. 91, Annot. 6.) ^ in Pliir. ante terminationem rccipit, nempe^itZgD, JAaLj/qoi id tamen neque ab obsoleta forma \ r l -M 'r neque ab inuiitato %Al^«laa cum J. D. MichoiU (Gramm. Sjr. p. 179) rcpcti voluerim. s) ^ interdum, vocali tamen noa mutata, cli< I • ■ ' »/ ' •' •" ' ditur» ut in lnN^if ,i cemna» fl^J^^f ^^^^ cet. (Exod. 56, 8~ 10}; caveas verop se praecnaU J. D. Michatli Cl. L p. 180) hoc ^if^ cet. cffnM 5} IConnuIIa littera Nun ante termiBAtioBtw • " - ' t iniignia omnem quidem vocalium mntatioBem arcent, tamen Nun in itat. empb* Siam* occnl* tant, ut |,ti,?i?y toXiySo urbs^ \xa^»^ IDj^M navii. \j\l^ \UU vel ^Hficus^ nt \jIJI otta ia stat* empb. Aun omniBo eiicit ^ ei^icir^ |Cf«l-* 0. 97- Dtclinatio nominum femininorum. 271 • .» honoratay tiVi>^]^ fidelis^ i6o^ empfa. I^^I^ ornata^ tLrojL» significans. InveDiuntur pauca vocalem u assamentia, ut IfjwwMy |^»Q-i>*.**^ placenta^ IbaJbo^ |f\, \o «^ V> ruina, If-^Al^ mercatura^ \^1L admiratio^ \^^QaL^^gloria; alia vocalis assumendae regulam negligunt, ut tlQ#, |6^o# J/^ica. III. Hoc loco .illustrantur feminina eorum masc, quae similitudine cum segolatis Ilebraicis fruuntur. In Sing. stat. empb. eiusque numeri cum suff. 2 et 3 Sing. m. et f. et 1 Plur. coniunctione vocalis a 1 consona ad a remittitur, in reliquis vero formis suum lo- cum tenet, Nomina sub a. et b. proposita vocalibus a ct ^ in i littera discrepant ; iliius vero vocalis duplex eam ob caussam exhibetur exemplum, qnod inveniuntUr nonnulla a verbis "«^ derivata^ quae 1 rad., ubi ex analogia Tacua esset, vocalem brevem 1 adscribi velint (0. 51» s.), ut emph. |^w>^^ fratria^ f^M mtOuum» Exempla vocalem a usurpantia sunt UImm USUS9 l^ii impura, ||>d^ pro |{vfi^ id., in stat. emph. \l\^l ^} f^ nava, emph. l^f^ contracte pro U^^i ?f^ evangelium, l^ sterilis^ \ v_^ vindicta; ita et ^^, qi vice , emph. |Axql . Vocali e pronunciata haec habeas : |/oio terror , iJaf sacrijici^m^ U^l timor, Iqi\ eleemosyna, ^a^ /emina, lL£ torrens et emphatica fcj^. pro |a * <^ i vitis^ \CiS^ pro Idxi:^ later, \L}^ granum, |a^^^ palmes^). Sunt ctiam non pauca, quae vocaliudi ordinem in staL abs. Sing. obvium in emph. retinent, ut }6a^^ regina, \^^^j ^ |£!^7y \^o}U Alia vocalem in flexione permutant, e. c. l^v^? '^^^^ suspirium, l^^, \^X^ mediumy Ucoj^ l^loai vindicta, {Jsoaj, l^^aju spiratio , ' iia et |^|j, \isill mutuum. IV. Haec classis a praecedente non discrepat, nisi 5 rad. quiescente. PecuUaris igitur ei est huius litterac quies in stat. emph. Sing, eoque numero cum su£F. t. et 5 Sing. m- et fem. et 1 Plur. coniuncto; ^ enim in /, o autem in u quiescit. Reliquae autem formae et totus Plur. 3 rad., qnaecimque fuerit, mobilem esse iubent. Habemus autem in parad. nomina Vocali u ei a in i rad. utentia ; illa aut/em eius transpositionem non admittunt, ' haec vero duplicis sunt formae aut vocalem a ia i rad. retinentia, ut \o^f \^^ gaudium. 4) Marc. 1, «3. Schaafiu$ quidem |A ^ Vn ^ et Bibl. Polygl. |^^ leguat. Similis fleiionif fluctuatio iiequc aliis nominibus omnino deest, ut 1^20^ Matth. la, 43 et i^Al^ Marc. 1, 36. 5, 30«, quod aeque ac ffi^r^ P'<^ V^W^ muta vocaliiun ordinem in stat. abs. et empb. teiyat eundem* 5) Fluctuat borum quoquepuactatio; noaBnn> quam in stat, emph. Sing. praeter t \ litterae appoiitumf aliud % litt. tvibuunt, ut \d!^ «iuim/iis, \^o\\ et slttriw exempla laudata; %nM rti, si* cubi nominibus "P evenit, ut | lf i babet anomaliae caus. sam conspicuam ($• 35, 1. d.). Ubi vero 2 rad. e gutturalibus fuerit, stat. emph. a pro c iii ta pouit, vocali t rad. omnino retentai nt \^,m\ UfsM^ epistola^ yo-^^j l^d^ carrigia, Hanc vero regulae praetermisiiontm tditohbus sibi noa tatia constantibus ($• 37, 3. Amnot.} tribue&dam via ctBsuenA. 272 Li^. U- Cap, III. De Nomint. quorum tamen pauca 8ant, aut eam abiicientia» ut l*^ credta et ^I^ creaiura^ l^a^i Ugu^ plaga^). Huc pertinent praecipue Partt. act. Feal verbb. t ")] et "«a^^ e, c. XLiQ aedificatay Xl^lyelecta^ J.xa? pura; item eorum Partt. act. Pael^ Afel et Schafel^ voca- Ii< tamen mutationem prohibentia, ut )a.ca4^, jA ^r. y, tegens^ \ - VrnV/^ ^ }A>Vi^Vft reiicieni. Partt. vero passiva eorundem verbb. , quamquam in^ stat. abs. cum act. conspirant, quietem ultimae radic* profligant, itaque ) .'^Vf^^vn^ t^iSViaVp perfecta^ i.iSm^, i/\>Sg gratia^ ^.,Tn f- aequalitas^ aHa vero, * ut ^*'--,^ '■ utilitas^ ^rS^^ regnum, d^a» delictum^ itidem hanc formam saquentia inter- dum in Plur. ad pronunciationem sublevandam brevem recipiunt vocalem, itaqae .^^te et ^ryVv^ cet. Sub b, ct c. exponuntur ea, in quibus praeter vocalem in 1 rad. impu- ram, alia, scilicet a aut r, ad a xad. accedit; illius duplex posui exemplum et nominis tri- litteri a^«^^ ^^ bilitteri o^. Eorum normam sequuntur q.a£1i prophetiay {^alojy ou*^ jnilitia. Nomina duarum litterarum in u desinentium ad derivata verbb. "{I, praecipue no. 6.,'refera8. Nominum vero, quae segolatis Hcbraeorum respondent, plurima in Plur. 1 rad. voct* lem eam tribuunt, qua absoluta Sing. forma, nisi 5 quiesc. esset, pronuncianda foifiet (snb d. et e.); reliqua vero 1 rad. vacuam retinent, quo facto a rad. , ne tribus yox inapia^ « consonis, vocalis auxiliaris apponitur (sub /!). Ceterum utraque classis, aeque ac xeliqua nomina in o*^ terminantia, pro o*^ in Plur. o mobile requirunt. Exempla vid. in deriTatis verbb. "ll no. 1. ^). 6) Quaedam sunt, quae ^ Sin§* mutant in o in stat. emph. Sing. ^ abiicit, ita^e |4io.^t^ mobile et vocalem a 1 rad. ad a rad. proiiciunt, in Plur. vero eam litteram retinet. ut IaOI oviV, U^QJ et {.1^9 lapis molarist Ucifti^ S) Invenitur et 11«^^ ut Mattli* sg^ 5. jic si erirentur a aaj et o^y. 9) D^ ccniuifi in Plur. |do^o et f ^ ^ • ew>, 7) lak^l parva > quod aomea buc periineti ^oai j quasi a formis o{^ et QAl Plur« dMfVWt- \- S» 98-" JVtMBiniik anommla. 273 vn. Nominfl L U ^'9 coniu ^* tt •oplu |(u' terminantia clasdi praecedenti in flexione prope accedunty nullam in vario Sip^. ftata fingendo eoque numero fufiEuds angendo ad« mittentia formae mutationem, at in PJur. 5 rad. Jud mobile xeddentia. Duplex^ quod tabula exbibety exemplum {a. et fr.)» ^i^r. flexione discernitur. Omnia enim, fi regulam modo dictam tervaverif , fponte £acUe invieiiief in trilttterif huins normae nominibuf » quo- jrum 1 radi vocali otitnr» v^ «^l angmus^ ^jtc^ Jucrum^ ^ iunetura, ant in plurilitterii e. c. ^AliLkM coena^ ^Ji^l umbra^ ^^Jr^. S^^^f «Jo^ gratiarum actiOj %*^i2 fundatio^ ^fo^aiJ^ baptismuSf ^«'^ margarita^% Ea vero, quae fegolatif Hebraeonim refpon- dent, in Plur. 1 rad. ea vocali infignicmti quae abfolutae formae, nisi 3 rad. quiesceret, contigifset, plerumque vocali e; ita formantur ^a^^o multitudo, «i^^ captivitas. VIII. Cum feminina fUtum absol. in Z tezmioantia a verbif s quiesc. originem tra« hant (fl. 88, VII. 5.), non mireris, quod Z abiecto o mobile ante Plur. terminationef reci- piant (g. gi, 6.). Huiof enim litterae appofitionem non arbitrariam effe, fed derivationis legibuf confentaneam in aprico eft. Ne autem a tribuf vox incipiat confooif « a rad. ia Plur. vocali a efTertur. Exempla funt A t /> coUega, A M,tD ablutio^ a vT v sacrificiuhip ^^ axitta*^). yinnot. Non paucif femininif matculina Plur. forma arridet (({• 91. Ann. s.). Zabii quidem saepe hoc modo Plur. fem. fingunt, quamquanl vulgaris forma Syriacae a£E[Dif est; iuqoe Hn^tiTMn SU9 io Plivc MOM-tiiiui et iiYn*)iMn'*), alia eiofdem geoerif sont ntndn loca^ N^nimn aliaCf H^nam magnae. §. 98- Ncminaancmala. Variam nomeri, motionis et declioationif singularitatem illustrantef (0. gi. g6. 97.) peculiari coUationi fervavimuf nominum et m. et d ea, quae fingula a regula vulgart difcre. pantia aut cum nullo alio, aut certe com perpaucif fua conveniunt difcrepantia. Haec anomala f trictiori f euf n , fere eadem com nominibof Hebraetf regolam oegligentibof *) pleromqoe primitiva et vocabula quam maxime usitata funt* Eorum praecipua hoc con- spectu eJihibentur» ^ patetf empb. ^joff in Sin|;. ante fu£ in fine adtcifcit in k qoieaceaf , iit 10) ta^i jnincipium etiam in ttat. absel. Z J^ fonat; iUque a L D. MiAatli CGram. djrr* in ftne recipit. P» »8®) ^^ •* ^« cleff« Mertun .0 u« >. «- r-^io •Hi» ^ . '^iai^^^TSti ^ Mm 274 Lib. II. Cap. in. De Nomine. yci£>T 9 wcnaL) 9 exceperis tamen suff. i Sing., quo accedente sola vocalif a in o trantit, scilicet s^ j Plun ^aoio) et ^cud) (Q. gi. Annot. 3 et 4.). j£jj fructus, Plur. |jpaf (fl. 91. Annot. 7.).J \^\ frater^ ante suff. in Sing. o in tf qoiesceni in iine addity ut kaoquiY » 0V3dJ 9 ^cu») 9 cxccpto suff. 1 Sing. , quod vocalem a 1 rad, in o pj^rmutat, nenpe «ayy| f Sliir. * jj ?. jAvp jnl frustum panni, in Flur. ):^oi. {jfoil /zZm^ et fem. )Z^jj} in Plur. Uh^^ ^^ l^fMf. )Zi^) /eZ?rfj, Plur. )2o^i»[ (JJ. 91. Annot. 1. 6.). )6^ domus , stat. const. ^ua, Plur. ^mLq^ \l^ r4> ff^ filius, Plur. ^aJo, )^i£^. Z^Q, )Zfr:i Jilia, cum suff. 1 Sing, «ZfO| cnm reliquis suff. vocalem qnidem in i mA retinet, sed ^ non occultat, c. c. ^^, *^iR ^^^m ^l^* ^iQf )^^« v^ >. j ) ^ n socery ante suff. in Sing. o quiescens in fine assamit, iit fQooiCjj , CLt cum suff. 1 pers. ...vn^j , )'aJ soror , (pro fZow) ) , in Plur. ^cu*} , )^ajj) . )L?ao maZa in Plur. et \i270a et f eerdirialia>f /375 •§♦ 99- Numeralia tk} jcardinalia, 1) NtfmeraHa Syrorinn ffat cardinalia rat ordinalia sunrt. £a \^,lm^ simpUcia appcl- lantur» five propter ]^rimitivam ipforum formam» sive srgnificationem ori^nariam. Gau- dent 1— *io duplici forma et m. et f.; quae vero in Hebraicis numeralibus 2 — i» valet normay in Syriacis ilem observatur numeralibus 3 — 10 cum nominibus aliis coniunrgendiif. Forma feminina cum nominibus m. coniungitar, masculina vcro cum nominibus fem. ; sed fZ unus et ^l duo habent fem. formam )!« et ^jl. Reliqua in tabula ponuntur, qua zatioiie cam nominibus coniangenda sunt. Masc. Fem. Masc. Fem. Masc. Fem. Masc. Fem. 3. )6^ i&^^ 5. U^] «A^ 7* V^^ ^^ 9' )r^^ ^ 4. Uoif 'toff 6. fi^ 6j[ 8- Uj^^ lAic^ 10. ),m^ ^ ii&> ft) Cardinalia ab ii-»xg ita in anam vocem componuntur, ut minor numerus ante- cedat ; interdam tamen, praesertim a poetisi haec regula negligitur ^). Haec nomina, cum ali- qaam formae singularitatem prae se ferant, singulatim atque ex ea legc proponam, quam uniiatibus scriptam ess^ supra commemoratom est. Masc. Fem. Masc. Fem. la. f^^*^. \raiiJ.hl 17. ,'rnSAn# seu ^4^ Tf g>n # 15. ynsASV )^'fln\A\^Z 18- ffljsA i.vZ seu ^'uii^Z j^ii^^ 14. lA&iiaff seir fmi^j)' ttt^Jf 19. ^iJ«Z seu ^4^1 11^^*^ 15* iflnSAa^n.i^ seu «fftvrvnrr I vnv ^vn /. 5) Decades Plurali unitatum formantur, neque generis diversitatem patiuntur; itaque 50. ^i/\\ ^y 40- ^-H I 50« v^*>V>io 6^0. ^^jisy 70- r*^^? 80. ^^irVZ, 90. ^xi*Z. At 20 Plur. -^tti ihdicatnr. Ha^e si cbmponuntur, maior ntimeru^ minorem praecedit, intcriecta copul^ O) e« g* 31* m. ^j^ ^ffA^ ^^ ^* lf««*9 r^fffi^t»^* Eodem modo se haBent ceteri numeri ma- iores cum minoribus coniungendi; 100. sola roce ))v^^ interdum )l^ )lu^ !»oo. ,-«^(^9 ^&^o ]ZU^ '), reliqua centenorum aut Plur. )Zo)iD et unitatibus praepositis exoriuntur, ut 500 )Zo{i^ A^^ 400b )Zot>q \s4M i m^ Sing. ))::£> cum unitatibus coniunctis , ita ut haec pleruni* que scriptura quoque coalescant, ut^ 500. )1^^a^> 600. )l:^A« cet., 1000. ^je.!^)'^ l^^; 3000/ 4) Q«od e. g. f4cttuli ^ti in &oc fipliraeim eO Ita « aliquo Ephtaemi laco ak Amir* diGto ^^ ^o f^ ^ liiiCjiQ!© ^l i singuli^ singulae, ^ll ^^Z 3zrai\ ^}2 ^»2 &ime. Partem totius indicantia vel peculiaribus vocibus exprimuntur^ ut )Oil:^oZ. ilAoi. , ^ k yi — }, J> T5 (Apoc. 8» 7- ««• 6, 8^ Hebr. 7, fl.), vel periphrastico mo^o, e. g. ||ia^ ^ * = TS (Apoc. iiy 13.). Dfc^m nolantia aut cardinalibus addito nomine ^i vel ^*j!qI, ut ^l }1mi semelf ^xxai ^i^ &<^» aut solis cardinalibnsy feminini tamen geHerk» urfican- tur, ut Ps. 89, 36- Annot. 8. Non raro cardinalia Sing. forma ntentia snCfixis augenturs nesipe snft pluralibusy si Nomin. interpretanda sunt, ut ^l no$ duo^ ^tA^M vo$ duae^ mlS^ illi tres^ ^jOijAas} illae quatuor^ ^«^\a^, ^n^A», ,^ini.JI\n»| ^^j/|m\, Qoa !■ ztt ne suffixorum adscriptio sermonis ornatui ofE[ciat« caveadum est; nam sicnbi tale qoid times, separato uteris pronomine, e. g. {^ijCboZ ^jl«» no^ octo^ ^oi Ua^ iZZatf novem^ Si Taxb sufHxa Gen. vicem gerunt, singularia we solent, ut ../,'fp\>Z duodecim mei^ Ji r\ >f / ..^jmv; / y .oai4o>^^ cet. Etiam in hac suiHxorum cum numeralibus coniunctione lepor f tc- monis respiciendus est. §• 100. Num§Talia b) ordinalia. i) OrdinaUa Q. j i m n.^ fere omnia a cardinalibus syllaba ^*, einpli. L^'^ et in fem. f^ in Cne apposita originem trahunt, unde etiam l^f^ (pn coifBOiito: derivata) appellantur. Ante ultimam radic. praeterea n« inserere fioleat^ at geiius forma satis distinguunt. Masc. Fem. Masc. Fem. 1. JJiOyO }A^^ 6. * * * -• • S 4 •V . j /•!•.* -- 1 •• ■ ^» • 8 ••.■ i/'*' •••■ • ■^iV>aiytrOyq, llcLjy/, }/rCj\>\/ trinitas, cet. Inveniuntur etiam nonnul^ .aumeralia derivata formae femininae et cardina* lium et ordinalium yicibus fungentia, ut (/^.^t^dM quatuor eX quarta; ita etiam I a a ^ /j . C^^LCMi) 1 />Vr/ ^| l^jfpN eo dupUci sensa in usu sunt. Annot. 3. Raro Syri» ubi de rebus Graecis aut Romanis. loqunntur, exotica y^tii^iit numeralia» ut A '^^t SwSiKfiLTOV i. e. isi milUaria (Mich. Chr« Syr. p. 71« 15). Reiicpiorujn ntuneralium indxcem in sjntoxi tnrenies. Annot. 4. Nomina dieirum Syri ludaico more fingUBt; diem Veneris }/Lz^o^ vesperam et Saturni t/V ^ ^ sdVbatum appellant, reUquoi nnmero insigniunt. Igitur dies solit }<^^/> ^) /linatf lojp ^9/9 Martis (oao A2^ cet. — Menses eorum non omniiio no- stris xespondent , sed a primo interlunio, aut proxime ante illud initium capiunt, et quo- ties opus est, intercalaris additur. i. Du Michaelis^) hunc eius rei conspectum exhibet: ^Oji^o ^fW October. ^^ Aprilis. ^lljj ^jifW November^y y( Maius. iCjfO (OJbD| ifjLo December: Ippvu Lmius» •«hwi. lOLd lanuarius. Kici JuUue. < ftn e Eebr^arius. «^&l Augustus. f?l Martius. *• -• Iq^ Septsmber. 1) Oramm. 'Syr* p. 187 ss. t) Propttr hoG duorum mensium nomen tem< • •• • » • •••.• »^ pui autiaBaale )a*fk| |ipi aat ^&*|^ |iei apptlUtar. — I li^ > j / I . •• f. <*' / I I '.. ".•;-' Mm » 27S Lii>« II- Cap. IV. Ds Particulis. Caput Quartum. D e Particulis. %. 101. D$ pariieulii gentratinu Particulaei quibua annumeramus adverbia^ praepositiones ^ coniunctiones et interiectiones f aut primitivae aut derivatae ab aliis orationis partibus aut denique ab iis mutuatae sunt. Cum autem earum origo haud raro vix queat GOgnosci| haec in singulis difficillima erit distinctio. Peregrinae, quae non ooanino de- sunt| praecipue eGraecia immigrarunt (§• 4^ 0« Annot. !•)• NonnuUae particulae una tantum con^ona aut una syllaba consistunt vocibus annectenda (praefixd)^ variisque inserviunt muneribus. §. 109. Advtrbia. 1) Adverbiorum Qb!i^^') ea , quae qualitatem designant, a nominibus adie* ctivis et Partt. finguntur in ^? desinentia praecederite vocali o| at nomina in U torminantia praecedente vocali 0, syllabam {^ amittunt, ut ^toi^ divmUuSf AjIUjd sedulo^ ^i^Hoparam. clil^i^A^maniFestep ^4ao^<^ curiint, UU<^i graece^ ^X o f^fC^ • • V festinanteTf Ma)o9 magnopere 0) Multa, quamquam ni ab allis orationis partibus x mmgm Id^ hodic (U^' i^^^9 praecipue vero copulatione nominis cum praepositione aut con> iunctionet ut i^} una C^ot yj)j ?r^ Jimu/, Ifl^ subito Or^ ^^9 oyliAo rvpeRlr, ^\Afi velociter. r-v^ tunc^ ^^^ primum^ <\ a vi olim^ X)o^b^ ^r^ sea ^^ ^ ^ mnquam » ^)^ Cpro «l^^cifi seu if£\a uti dixi seu dixisti) ncmpe^ praesertim '), «^iiff^ principio , -i^ ^ JuiiVo *). t) Rccte iia & iC AkiiMdbr (Diatribe pliilo« t) Eticm htcc dao vocakiila ligics crilin bobiul aliquot piiiuconim interp. do coaiiuigi» j^ JS.) kniiu Tocii ita iliiu trsTit orifiacm. . (. 105- Prdisppsitioneu ! 279 5) Ad primitiira retiUerim^I i^a, J^} quandof ^4 heri^^koprofectOf >ot fortef yifortassis, foo seu fcio? ^)forsan^ ^ i7/wc, ^] forte^ ^ nimirumf ^ dein, f9 u2^2? .i ^ i \ et ^k^^ velociterf i^mC^ craj, ro^ videUcet^ ^^ t&i, ^^ AiCy et graeca ' \M*hay V»] a^a^ alia certe adverbii primitiviy saepe obsoleti| .cozuunctipne cum alia vocei praecipue pronomine aut praepositione oriunturi ut ^o) scilicftf laj eto^J^ (^coiUJ) ubi? {ju^I quomodo? U^^ imd^? ^ ^ ^o iAo dcindep Uaoi iia, ^L*.-£>cn nunc » lakn /u^, ^I}<^ ilUc, ^i Vb quoties^ ^kn!^ et )a2^ iZ/mc, |a2o Unc, iJ:^ nunr, \!^^i^ nudius tertius ^ ^L^^ hucusque. Amot. Amira eriginem adverbiorum omifit et permnltat coidaactiones in eorum nomero male posuit» Eorum h%M distinxit claMes , quas propter nomina eaxum Syriaca commemorare liceat: locaUa Qlli^^'^^ temporalia Q2L^\)f optativa Q^\<^f vocativa ^ilo^), interrogativa Q^\am)^ affirmaXiva (J^^fxuD)^ confirmativa ^il^Voe}» negativa ^{i^^), dubitantia ^Uswia»), demonstrativa QiiOj>»y»)y prohihitiva Qiti.\oy)| coUe- ctiva ^{j^AJuj^^i assimilativa Qjilic^)^ interpretativa • r ^ *! <^) | ad^* conditionis Qjd^li)^ vslocitatis Qfitmi^aii)^ quaUtatis Ql^j^})\ quantitatis Qi^j^i)^ comparatio^ nis Qii^Zisii)y otdinis Qmoii^f gentis Qt^ioc^T)^ alis* Pra§p9Siiion$s» Qieua) bus arcessita. Eorum quidem sunt «^m, per^ propterf t nota Gen. ')| et V not.Dat. et Acc.| quae sine vocali praefiguntuTi nisi tox iis instructa a duplice inclpit consona ($. 57, .1. et Annot i.). Ante voces rero ab t» u (§. o]| 4.) et «« incipientes vocalem 1 rad. recipiunt, itaque |;^ in terra^ t^imanus^ yQcU patri tuo ^Ci^x eiuSf quod prodest^ I^i^^^puero; deinde ante |6!e j^ et^tisseocaginta non vocali seiS^ pronjuntianturj ut v>/^»^» fortasse quia olim Pal et ^ii^aAu^ scribebant '), Inter praejixa etiam ^^ a^ ex quodammodo potes referrei quod cum pluribus vocibu3 coniunctum ($. lodi d et 5.) . suum perdit et inseparabile est. E re- 5) Ephr. Opp. Syr, T. IL p. 570. A. •) Id quiclcm /• P. Michm$li$ (Gramiiu Sjr« 1) In dialectoy qiuun HicrosoljmiUuiam ro- p. tsi.) opiaatas'. cant, more ChildMOtiM% sCiam :;;T iarinfcUr* '2S() Lib. II. Cap. IV. De Particulis. liquis praepositioni|}us paucae tantum primitivae esse videntur , fortasse ^ cuvu q) Plurimae vero praepositionum nomina sunt, ut «*f^ et i^juix^ m^fr, LkS^ in^ y^oDO| jC^-po^t^ 9^M circa, coram, "^hq propter (ante suff. Al^i^io), ^ supra (ante suff. ^i.), r^^ versuSf >o^oanfe, Zqj^^ in/ra. Reliquae rero suflF. singularibus delectan- Utriusque rei exempla liaec habeto. tur. Sing. Masc. Fem. Plur. Masc. Fem. Sing. Masc. Fem. 1. 3. 3- » • ^o^ k*a^a^ .• •- * •. 1. s. 3- Sing. Maic Fem. • ^Zai^ Plur. Masc. Fem. 1. 8. 5- 9 » Plur. Masc. Fem. » 9 «> M .• A ai9^fiia oijikDa ^001)600 -^odAtta Sing, Masc. Fem. Fliir. Masc. Fem. 010 1. ANNOTATIONES. ^^' i:io Vi^ et ^ A«i^ consequantur. Sont eliani 5) Zabii saepc littertm 01 tnte praefixt elidunt , ut pa p»o pna, pS p»0 pn S. ■ /. S% ^104. C4}n iunctian.es. 281 qoae interdum Q ab initio recipiunt, ut 9^00^9 iicS!^^ ir^9 ^r^ ^^ 4Aa>^i led |f;j2^ O^^ , VS et AjjA\ nunquam sine V scribuntur. ^ 3) Loco snffixi cum praepositione coniungendi in 3 qoidem pert* etiam pronomen tepara* tum, quamquam raro, ponitur, ut ocj ZaS et mOi Za^ pro ai^a2^ et oiZa^i in 1 Tero .et a pert. idem non licet ^). Voz ^kloa^ cum su£L primitivam repeUt formam V^nS ot cum auff. aeque ac }6ao mutatur. 5) Pro ^.i^n et ^^ inter bis ponendis hoc vel illud aemel fcribere potef et pro m« cundo copulam^o adhibere. / I §. 104. Coniuncti#n#f« 1) Coniunctio (If^^l» V^^ nomine etiam omnes particolas inaigniunt) hut. sepa^ rata ^xxt inseparabiUs e8t. Huius enim generia eat 6 copulatiyum, quod rocibuff, nisi a vacua incipiunt littera, solet praefigi vacuum} uM «utem littera yaciia sequitur, vocali a pronuriciatur (§• 57> ^O* Separatarum aliae prlmitivae suntt ut o?' vel, yJi\ ^r sicut^ J^\ quando^ ^ si^ *jiA etiam^ ^nam^ >o^verum^ X)| neforte^ fi cum, ^ne forte^ ^oSa^tem, et graecae Vi iiWa ^ H»^7ap, ^9 2^, ^l ucv, ,aUae ab aliis orationis partibus repetitae^ f ut etquod^ 1;^ cmn, ^olatque^ aut certe duabus vocibus compositaei e. g. fJi ^A p {UA et Jjp? quemadmodumf li^ ^^ et l^r sicutif q\ et liol^ nisi, ,^[ et ^i ^f 51 autem^ oolj? 5I, V ^? a nan^ li^f et U ^r neque^ ^l' ctiam5i, (P-^^ itaque, >oh ut forte^ tf?, t >n \ i et U X>f| " neforte^ ^Uocn crga, U^ ^ et \:^l an^ Uioi^ ^ ant^^uaiii,|Joiii^ et ifcril^ idcirco. Praecipue y iVero Syris aeque ac reliquis Seraitis *) ia deliciis est, praepositionibus quam plurimis addita coniunptione ? coniunctionis vim tribuere, e. g. f i£^ posteaquam^ r >x>:b«t prmter qupdf I r^ ne, » ^L^uoniam, » iio^ donea iaterdiun vero so^ 4)-;imrr. gnmm. 4S1m14. p. 445« Si »«d ^ton g,^j, ^a»»» Vi*6»! Qid$ ttt, vx tgm, mtdieus tw pr4i*naticu. apoe»i».intbrdiim.»rtrij»u*»Ji»?ic ^^^^J^ ylTai malw cwttmi? ciafiuictio, nwM ,.g«V*m Mgligi «o»UUdU,.T>«»d*«».M~«^ prMpo.Wo inr«it«r. dicio t.n^.m loco prob.nte ^* ^J*V^*^^'^'' ^) H.hr,ic. ling... «mpU iarnd.. i. ^ tn e« euiia dicto fe. ^ ittA |2at «iS0. \3\ H ^ ittOt -hdkri. 4# hi»v,-Spt.f. %6. / Na 282 Lib. n. Cap. IV. Ds Partieuli^. praepositioy omisso?^ coniunctionis munere fungitur, itaque ^i^ f uui pro l %^, ^ dum pro ? ^i., ^ quoniam pro i ^ '). fi) Nonnullae coniunctiones ab initio periodi ponuntur (praeposi^ivae) f ut dC aut^ W sedf ^\ neque; aliae vero nonnisi voce aliqua praeeunte ^adhibcntur, e. CH-^CTim, ^frero, yiLautem^ ^vero^ quia conlimaationi , declarationi et emphasi inserviunt. Plurimae denique au^ ab initio sententiae aut alio vocabido praemisso usurpantur^ ut .^1 etiam^ ^^^^^AtaquCf ^r^verum^ ^ % ^'^ erg09 ^oi atque. §. 105. lntiri4€tiongs. 1) Interiectiones (p^la ZcL^^^ maximam partem ita iictae sunt, ut sonum gaudentis, moerentis, admirantis^ irridentis, contemnentis et increpantis imiten- tur, ut Jcnl |cn? euge euge^ o| o/ v??, ^*? heus! a*? euax, 010?, ^o?, ^if^^ohe^ ^iOoi, ^f Uy ^ heUf vae^ ^^f^ hey ««OLd ohe. Aliae vero id non faciunt, e. c. ^otJl et udlS utinam! ?ai ecce! {j seu ^_ rr N3 quaeso ^). 2) Nonnullae interiectionum id habent singularitatis , ut praepositionem aliquam post se postulent. Nam ««o? et ^o saepe %> 010? interdum autidem^y aut ^y aut \b^, U1& fere semper ^ sequenti nomini praemitti voIunt| e. c« ?|n^ii ^ Dae pirOf ?^&a« Vi^ 010? ah pulcritudo! Aliae fere semper iteratae usurpantur^ prae- cipue ?cn?, «rtooi et mOu. §. 106. ProModiai Quae in aiiarum linguarum institutionibus absolvi solet ars metricai^ a Syrla^ cis grammaticis parum illustrata est. Cuius tamen rei nuper exstitit doctor et faa* tor, Augi HahniuSf primus in Bardesanis gnosi illustranda ^) accuraUorwi artii 5) Vel in Zabiorum lingua hoiui generis ^^ ^^^^^ ^^^ p,^ ^ ^^^^ ^^ exempU ewUnt plarim«, .ut | \Ja^[ propttroa. quoque (Gtuwn. ClialdL p' 440.) piblNit^ a Ooi^' ^od (Cod. Nat. T. I. 50. med. ed. . Nor]^.}^ liio (flr^r* imil CftoU» Handwdrtorbi ed. •• p. XZ?i) •1 S^wa^OK quia (Cod. Vimar« fol. 4. a. Hn. 1.) »»?« eiploia eft« 4) FaUa lexicogrspliorum STriteorum f euten* i> Bardefluiu gaoftioHfl 8jror«m primBfl I u . ' $• 106. Proiodia.: 283 metricae expositionem feliciter periclitatas» Eum igituri in praefatione chre- stomathiae Syriacaei quam cum Seifferto edidit ')| de prosodia Syrorum ex« ponentem adeant^ si qui in eam rem velint inquirere. Cum enim librum illum facile possint consuleroi hanc doctrinam in granunatiea mea omittendam esse nuUus dubito. ' hjmnologuf. Lipt. iSi^. S« p* ^S-^S^ ^^ ^ Bardc- denmt» aotit eHticiSy pluloL Hittor. et glottArio tAmit metro p. 51 — 41. locnpletittimo illuttr«?enmt Aoc* Haiia et Fj Lttdf 5) EplirMmi Sjii hjmaomm coUestio. Edi« Seiffert. Ltpft 18*5« S^ m* I I Na» mtmm m LlBEH TERTIUS Syntaxis. §. 107. Di iyntaai in univerium» Quamquam qui in syntaxi adornanda eundematque in libro de orationit pat- tibus servat ordinem , maiorem procul dubio in hac utraque grammaticae partd efficiat consensum , tamen etymologicam rationem ^ quia in syntaxi nuUiut mo« menti est, cum aptiori commutare non haesitavi. Habemus praeterea hoiut rai' exemplum magnae auctoritatis , quippe Gcsmius in maiori Hebraicae liagntt v grammatica eandem ihgressus est viam. Itaque primum de nominef cuin tubit* ctum sententiarum constituat^ deinde de pronomine et verbo^ et deniqu^ de por- ticulis exponemus. Antiquiorum grammaticorum plurimi syntaxin aut omniiio - praetermiserunti aut nonnisi obiter tractarunt; qui vero forte exstiterunt viri docti I eam accuratius indagandam esse intelligentes , neque hi aut adiiimento» rum penuria vexati, aut certe diligente cognatarum linguarum comparatioae destituti praestiterunt et praestare potuerunt, quod scientiae hodiemae incMp tnentis atque indoli sufficeret. Molem magis exemplorum, praecipue e bihlipnmi versione repetitorum, exhibent^ quam planam syntaxeos expositionem , aptemve et exquisitam regularum probationem. Eminent sane inter omnia utriiltcpie Michaelis opera, sed ne haec quidem, opinor^ omnes huius doctrinae partety qjOM opus est^ perfectione absolvunt. f V A (• io8. Nominihus atttr. ei ebncr. ffuaenmm intereedai ratipf Adiectiif. compentatio. 2$$* Capct Primum Syntmxie N o m i n u m.^ §. 108. Tfominibus ahitrdctii 4$ concfitis ^i^atnam inttrcciat rtttio? Adicctioorum compcnsctio» ft 1) Qaamqaalm nomfna concreta multis ac variis formis gaudent, ab abstra^ ctis tamdn hac fn re vincuntur. Quae rero in aliia Semitarum linguis usitata es^ mutua nominum utriusque significatus permutatiO| eadem in Syria^a saepe iave* nitur; ita ait S. lacobas Sjrus ') y^j!^. o^ Uoj loa^t uJo^Xi ^«i!q quaere per4i* donem meam (pro me perditnm) ,. lU mn ovis in pascuis tuis. Hanc loquendi ratio* nem poetis potissimum arriderei non attinet exponere. a) Syris plures quidem Bxiat adieetivorum formae, quam Hebraeis ; nihilominus substantiTa^ praecipue abstracta» non raro eorum yicibus funguntun Quae res ubi eveneriti constructio per regimen, quam vocantiusurparlsolet, ita utsubstanti* vum adiectivi loco positum alterum excipiat; e.c.U^oo? \^o\ spiritus sanctus propr. sanctitatis (Matth. 4, i.), Maoit tAVrnM sapientia carnalis (a Cor. ]| 12.)^ ] \ * >n.iy ou?! auris dextra » \\J^ rg? oy-^t manus . sinistra. Materietn alicuius rei signi&caturi et nomen prius in stat. emph. aut cum suff. alteri^ particula l ab initio aucto, praemittunt et solum abstractum in stat. absoluto aut cum suff. ponunt I tamen > praemissoi utiji j m n? ^i Ul ego carnis (jcarnalis) sum (Rom. 7, 14.) 9 tA<^^ ocn wtfO)! lex spiritus {spiritualis) est (ib.). Idem faciunt in nonnullis aliis praedicatisi e. g. lat&i ^Jb!^t prop. ea.^ quae Dei sunt i. e. divina (Hebr. 2, 17. 5, i.), f-A-ol Ta roS Kaiffttpof et toiS^i ra rou Siov (Matth. dp, ax.) , ]Lacuip ^f ^i ^ ex domesti* cis archisynagogi (Luc. 89 490» ^^^ cum suffixo^ ut ucnoiUi daemoniacus prop. cui dacmones simt (Marc. 5, 15. 16) '). Quin etiam adiectiva pro substantivis posita cum substantivo simili ratione coniunguntury ut |}cu*i tAa* hebdomas albarum ic. vestium* m x^ Hqbc locom lam Amira (Gramm. Chtld. *^ ^, j % « • •%% ^ ^. «j . - p. ^58} leuaaTit. a) Apad a0t)iiopet •imdeniLiaimm inrenis, ^^ ^^ aemine ei aeiuuii | praeiecto enndem ^ppe qni» piioxi ii ttat» abf» manentei aomini in fiaem uli poMaat, , 2gg Llb. III. Cap. I. Syntaxii. 5) Rarius substantivo qualitatis primus tribuitur IocuS| id qnod praeci* pue de ^ omnis, prop. -universkas valet^ quae vox I ante nomen alterum vix permittit, suff. vero pleonastice positum amat, ut Ir^f* ^»aC^ omnes generatich nes (Matth. i, 17.), Uxo oi!^a tctamuUitudo (Luc. 11, »3). 4) Praecipue vero adiectiva possessionis , consuetudinis , similitudinii , aliai periphrastica ratione indicantur. ^ In quem finem quaedam potissimum nonuiu adhibentur; l^-c^l vero pater^ etUo?^ mater^ nomina Arabibus hac in re uaitatis* slma ^), a Syris nonnisi perraro ita usurpanturi e. c. U^tf Uo[ cranium jgiap» mater capitiSf U^i 1^1 vSfayujyhs prop. mater aquae (Sir. 94i 54). Eorum, qna<» aaepiui. nobis occurrunt| haec potiora es^e videntur. a) ftip domus ngnificat qaemvis locum, in quo aliquid versatur e. c. IfA^* a-^ ^ |.j.^om et U^^^^ A^ earcerf \Lo£^ ilUo et U^a^ iUa diversoriumf ^po^^Aa msybtmf ]Jut O^ praetorium et xpir^piov, |ftfTi.f) Aaq synagoga et synedriumf |Lto iuo it DoM ^ao sepulerum, ^a:^ Cjj^ locus publieanorumf idcLaJbOq a ^ ^^ iipj,^ /v^m (1 Macc. 7, a.), t^^^a^o^. ^ua ^aimaT^piov (Mich. Chrest. Syr. p. 55, 7), | Interdnm aliam quoque ac singularem constituit significationem , tit |aa iLiL lUb (Gen. %7f 41.), )]a^^ ^ ya/AOf (Matth. 25, 10.), fllJ d^ AorwMMif, ifeiti» ol oihcioi (i Tim. 5,80>?i' m n f^. cognatus (Rom. ii, 14), l^o^-^ f- £> nothus (Deat. 115, fl.}^ )2a.-^? ;— 9 simillimus (Ephr. Opp. T, L p. 46. E.), )j^ii |d seminabile^ uxuxDfOi fO haereticus^ l^ «aLo gerUileSf \/^^^^ 16 cum alio dividens (Ephr. T.L p.^S* E.)y^ig>S^|0 aulicus (Assem. L 1. T. TI. p. S48)» t»a^o %^ 1 n idfilolatrae, }Ll^ 16 6 auyHsXXos (Mich. chrest. p. 63, 17) , et poeticae ac tropicae dicendi formalae l^dl^ |d generosa stirpe ortus^ propr. fiUus quercuum (/^fsom. L L T. I, p. ^43)9 )ilo. ^fimbria coUaris, propr. filius coUi'(Pi. i3a (155), «.) Uo^ fcL fossa ^gto^x. fiUus muri (Je«. ^69 1.) ^)- I» nonnullif phrasibus «q non lolam alii nominli sed etlam nomini cam adiectifo iarigitary e. c. \:^9 kn^oa^ id ivys^lj^ (Lac. 19. ift), #04^ ^ji^ fo duplicem par" tem accipiens (Ephr. T. I. p. 75. E.); in permalfis societatem denotat, ideoqae graecis compositis, qaae ab ouv aut ipji$ incipiunt, Tertendis inservit , ita |Zaji^o) fO i opL&rsxvoSf Hol^ <^uLo ol (fU7xA};povofioiy ) 1, v .n fj^ ^^dem natura praeditusy fft n^V «Ajp ol ouvoSoi, ouvsxJjffAOiy l^f^ «djia oi (TUfiiroAiriii, )# *nj y% ^ j ouvrpo(po9» Do^ jO commensaUs, \xs ^-4 coaetaneus (Dan. 1, 10) , t^pf» ^t'rN o2 oufA^uXsrai. Non raro simiUtudo et consensus suffixo alteri nomini addito indicatur» e. c ^_ol i^ sodus meuSf dv^vyof fiou» — • r ^juuo cm^ifAixiiura/ jiou, oi6..*^)2 l-fi eiusdem sententiae addictus et singalares loquendi fonnulae oi^ool fo .A^'<'' ^'^^ stti i. e. eundem diem agens^ eodem die (Deat. 04, 15), ^ > ^ ^^ ^iiM horae euae i. e. eadem hora^ iUicOf statim (Matth. 13, 5.)'^). In paucis exemplis, equi- dem opinory pleonastice iq positum est, iia ut phrasis eo composita nonnisi nudum nomen significet; ita intelligo ^^«id^ i^ et )^)mm -- * ^ ^ iXsiiSsgos et o2 {Acu- 5£poi'')t \msiq homOf i) Notioaem eam Syri alU ratioae exprimere nequeanty quare rel Adamasy patre careas, eo no« mine intignitar. 9) I. D. Micha§lU (Gramm. 8jr. p. S56) haae 4Kplicationem falso reiecit et Tocem |a pro parti<* onU sxtra sun&it. Haud scio an idcm in expli- oanda phrasi ff.«W h^. hmaiicus (Matth. 17, 15) a Tero aberrerit panllitper; interpretatm' enim hQmo SMtro ucta(q;ai domi noB aaael}» el Ce#t«l« fnm reptehenditt qoi JHius ucterum L e. ucta gc^n* dcns Tertit. 10) PrimitiTa hnins phrafis tignificatio noa respidturi qua re eam cnm Sing. fem. queqae et Plur. subiecti eoniungere poteS| qnod enmpla Matth. eoy S4 et ti» so monstraat. is) Mirum est, quod ^euthems quogue flu- Tius m^ iq 1 Macc» 1», 7 audit 288 ' Lib. III. Cap, I. Syntaxis. ^ c) l^ Jilia , Plur. a i ^ ^ eodem modo in nonnullis phrasibut obviudi est » ut ^jbd| circumcisio'*)f I^Iqa ZfO'gu7nmi circa fistulam marinam colleetum^ |a • <^ ^^ ^^ mantile^ UaS. Zfo r/z^io: linguae, iu ulcus in ea^ V-^^i 4c-^ digiiahf t)U«« ^r-^. annulus; in aliis ezemplis hac copulatione aotioni nulla accedit intensio, ut KLm ^«4 manumissa, (i Macc. ii, 7), UoZfO vox, et Flur. Uo AiOy |iU^^ botrust deinde vero tropice cra(pvXutiJLa (vitium oculi). Non raro Z^ pro usurpant, e. c. yoji^] l^ filU Abrahami (Ephr. T. II. p. laS- ^O» |. ^ V»M ^f-4 pagani (ib. T. IIL p. 1124. B. C), «oqq:^ ^^4 (^b- P- ^^^- C.) et Cisa^ ^(.4 Hebraei, ni^\ l^, filia populi sui pro populus suus (Assem. Bibl. T* I. p. 3ifl» 150> t^^i ^ Hierosolymitani (Matth. sii 5.). d) ^iuo dominus v, g. {r^^^Vvp inimicus * ^), l>'|? ^p seu ?V f!s^ adversarius (Ephr. T. II. p. 569. £.), \L^t ^p 6 OVT/S1K09 9 l^^. ^^ consiliarius ^ ^aloio ^Silp Aethiops (Cast Lex. Syr. ed. Mich* p. 477 et iii.), ^2»? ^p littus ^ scopulue marinus (ib.), |vpr' r> ^i^ foederatus, ^>vn^ ^J^ dominus coelorum^ Zcvf (a Macc 69 &.)f-{^aliZ^^p finitimus (a Par. 14, 5.). e) 1^2:0 dominus, pariter ac \Lp et alia eiusdcm signiEcationis vocabulai auziliare Mt, ▼. c. loOoi Ir.^ creditor , lU jj }j:^* strehuus , Vj^^xo ^^ divites. f) ^^ princepsy praefectusy v. g. t ?^ ^ «4:^9 d X(A.mpx);9» lA ■ i n «xS^J qiKOVOfAOf; U^ «Xi^ praefectus militiae et Plur. Uao^ ^9 ^ ?f.^fi <-&' iic{i^i» -cet.,.«utidicaiiu rei initium (de rc/7i/7orc) denotat, e. c« ^,^ ,.,^ novilunium^ saepissime vero^toiiiy^^fu • • 12) Caiullus (Heptagl. col. 421.) et L D. Mi- 13) Etjmon vocis {qo! dubium vide^« i^ chaelis (in Icxico Cattclliano p. 117.) hanc formain «m afTeTunt nullum auctorcm excitantci. Quid verba male rero Arabicum V^^ eiuf^e derivata om ta proprie significtnt, difBcile est dictu. comparant. - ' ' (• i\}g. ArticuU significatio ; ums status emphatici. 289 alicui rei praetnnt, ut (^oua «^^9 & ^VX^^tl^^y I^L^cLi^ um^ caput synagogae^ loU^ «^9 d apT^aYycXo^» j^^fl) «^L^f 6 ikp^irp/xXivos^^ et ^um } ante ▼ocabttlnoi alterum ^m* mo^ ? ^»^9 c^ipu^ .ordinum^ et abstractorum fignificatione |rC/ov> ..^ I frpcoTOKa^fjpia et {^vim ..^ irpiurpxXia/a (Matth. 25, 6). -^ Annot. Nominibus propriis populorum ^jri adiectivi formam indunt ab Hebraeornni more recedentes, locorum appellationibus etiam incolas denotandi. Qua re Syriaca V. T, Ter- sio illam contuetudinem non solet imitari. Neque tamen desunt omnia huius generis exempla ; nam jiiiSi Edessa (Ass. B. O. T. I. p. 51. noL)^ %acu^] Africa (Barh. Chron. p. 150, id.), \ii Dara (ib. 87» 20 ««•)> ^f^ Tagrit (ib. 343, 6.) ^?*^ Aegyptus (ib. 55, 7.) pro. inct^ lis quoque posita /unt. £x eodem genere sunt IZcuu^ Arahismus pro gente Arabica aut Mohammedanis in genere (ib. lag, 4. 580, i.)'*)» et appellativa fZojul humanitas pro in- coZif regionis et urbis (ib. 561, 6.) aut pro asseclis aiicuius (ib. lAi, 6.), 1^2}' rc^io pro incolis (ib. 588, 7«) 1*^0^^^ tentorium pro: tentoria habitantet (ib. 194, 6.), tAju^ Mrfci pro incolis (Ass. B. O. T. I. 55, 8 ft fin^)» V^dOL monasterium pro monaehis (Mich^ cfarest. Syr. p. 77 f 15 "•)• 5) Nonnulla adiectiva substantivorum vicibus funguntur non solum sicubi substantivum omissum subintelligitur, id quod praecipue recentiori Sjriasmo in nominibus dignitatum ecclesiasticarum usu venit^ ut \^q sancti et \ it^^mu pii i. e. episcopi (Mich. Chrest. p. 82y 4.) , ifcui albi i. e. moneta argenteai (Ass. Bibl. T. II. p. 3770> 1>^T pc^ hehdomas albarum (sc. vestium), sed etiam neutraliter^ itaque pro abstractis, ut i^Usui? | ?ioo J dies honac i. e« dks honus (Ecch 7, 15)- §• 109. ArtiGuli significatio; usui itatus tmphdticim 1) Quamquam Syris Aramaea articulum dejinitum emphatico nominis statu indicandi non ignota fuerit consuetudo^ tamen tam multae ac variae huiua rei reperiuntur exceptiones (§• ga.), ut quae in aliis Semiticae linguae filiabus de articuU usu valent praeceptay huc vix transferri queant. Etenim. non solum eorum nominumy quorum statua absolutus obsoIevit| sed etiam per- t 9 14) Hoo sensu generaUori etiam U^' Jrabu Chronico usurpatur e. c p. 500, 9. cftr. Zorilack. pro Mohammsdanis in unirersum in Bashabrati ^* *^ r* r/ «/• Oo 29Q I-ib. in. Cap. !• Syntaxis. | / multorum aliorum forma emphatica indefinite ponitur. Itaque lefi. 7, i^Iegimus • •••••^ • }^ If^skoo M^o i^^oik^ ]oi ecce: virgo coiicipiet et Jilium parietf quo in loco auctor Hebraeus \2 ^iT^^) sine articulo 'scripsit. Qua.re nomen Gen. casum regens statu emphatico potest uti, ita tamen, ut plerumque nota Gen. ^ nempe t^ ante eum scribatur, ut ^Qjjaai}? }^ princeps Iconii , | > <=vi im {-«-^l,? \^~cA M^ ecclesia inagna sanctae Sophias (Barhebr. Chr. p. 444^ 6 et 10.) , quamquam non omnino desiderantur exempla ? omissi y e. c. IL^ }i, Vn^n Mo. l^^ i^M r^l' qui (sinus Arabicus) longitudinem 1400 milliarium complectitur . (Ephn Opp. T. II. p. ia5. A.). 2) Cum ergo stat. emph. vis paene perierit, ad ambiguitatem sermonis tollendam pronomen ooi articuli loco, sed nonnisi perraro usurpaturi ut (oufa 001 d aaSsvwv (lo, 5, 7,), )fo. coi av^pw-Tro^ (ib.- v. 15.), aut 001 po5tpositO| 001 }j£iA (ib. V. 9.)» saepe etiam ? intercedit r-*r-^? ^ to iXarrov (Hebr. 7, 7.). In scriptoribus serioris temporis huius generis exempla saepius obvia suntj inprimis vero Fhiloxeniana bibliorum versio Graecum articulum tali modo compensavit. 5) Quamquam vero, Syris non ubique sibi constantibuS| hulla de stat.. /Omph. ponendo adferri queat norma certai tamen ille status in universuro et pleruQjque iis adstringitur legibus, quae Hebraeorum articulo scriptae sunt'*). Nam nomina hominum propria non utuntur fortna emphatica; quae'Tero eios esse videntur, ut M Asa ^ in fine } rad. habent. Idem vero nominibus Uh corum et regionum non eveixit, quippe quae saepe stat. emph. usurpant. Nomina suftixis augenda eum stat. non admittere, sponte intelligitur (§• 93.). Nomen vero Gen. regens, quod apud auctores Hebraeos puritati faventes articulum arcet^ emphaticam admittit formam, dummodo sequenti particula ? praemittitur. 4) Cum certum dejiniti articuli signum desit, vix indejiniti quaesieris i6di* cem. Vulgo vero, ubi de re quadam in genere disseritur, absoluta nominis {orma in usu est, ut Matth. 24, 2. wsjjo \\i ^\d lapis super lapidem^ Gal. dy l6. fffio ^ uUa caro; tamen deprehenduntur etiam exempla emphaticae formae aut vocabuli ^ unus et }^ una in hunc iinem adhibiti, e. g. Marc. 141 51- ^ }vn,Si. iuvenis quidam^ et Matth. 21, ig. ]^ ]LL Jicus quaedam. &4) liud. d& Dieu quidem (Gramni. lingg. tamen nonnuUis neceMoriam non dedifie tUsUV orientt. p. 115^117.) hanc rem tetigit| regulis rettrictionem. I j| J. no. De genere: 29f §. 110. iJegenere, s i) Plura notnina in Plur. alius quidem generis terminationem atque in Sing. recipiunt^ neque vero, quod eorum constructio manifesto docet, revera aliud induunt genus. Etenim genus definiendi officium Sing. soli competit. Itaque U-oii.] regioneSf Uod.J serpenteSf UoS^ copiae^ l^ioai dieSf IZdjKxo muli^ ^6LaA^ tlironi^ rZa-4-^ cotda^ t2a-S ' . i^ S > noctes^ UotaiJ fluvH ab M , fooji, Vu^j \^o l6jU.^£Dy }Sc^f )2?f&> l^ | • ^^ * » }^ horaf f^l^f hoc genus postulat ')• Rarissime tamen hac regula neglecta tenninationis ratio habetur, ut Vn ^^ n,- \ Vo Uo>^ regiones occidentales (Barhebr. Chron. 593, 10. ii.) et ^aoii^ Uo>/| omnes regiones (ib. 595, 10.), «001 ^fuj^t liodjj oio qua (aqua) serpentes suffocati fuerunt (ib. 376, 8.) *)> item W}t^ a^i^ cotnmota sunt fundamenta (Act. 16, d6) et o^o^f U« A# j^ /lorn^ transierant. 3) Nomina significationem generis diversi ab eo , quod iis proprie conve- nit, metonymice accipientia vel propriae vel impropriae significationis habent rationem, itaque \L^^^ bestia in formula \Lm ^^^ bestia dentis Apoc. 189 3 qui» dem genus suum retinet, sed saepius ^), quia tov •ivT/%pi(7Tov signat, mascuU* nis iungitur. Item \^^ verbum (fem.) ubi ad Christum refertur^ respect^ ad sensum habito, inter mascul. numeratur (loh. 1, 1 ss.)f ita et \^is^^ exercitus elllOM^si militia (Barhebr. Chron. 58I9 id. et 6o7| 30.) tanquam masc. con- struuntur, et ^0^9 myrias plerumqu^ ubi de hominibus sermo est. y ^ ^ ^ vero animaf sive in Sing. et Plur, etiam ubi manifesto pro homine et homL nibus ponitur, genus fem. retinet (Act. 3, 33. 1 Petr. 3, 30.), sive in Plun • f^ 1) Loca probantia si quis forte quaesierit, in ^) Uaj^ild ^Ujii (Barh. Chron. 559, to.) rm Agrilli Comment. de varietate generis et numeri non duo muli sed duae mulat t**Q videntur. in LL. 00. Hebraea, Aralrica et Syriaca. Lund. 5) Apoc. 15, 1 ss. ; iS^ 8. tj{; if» 7. t* \U% 1815* 4- p* ^?"*75 inveniet. 19, 19. »0. Oo a - / 292 Lib.' m. Cap. I. Synta xit. masc. sequitur (Barh. Chron. 159, lo.). Npmen abstractum pro concreto po- situm eandem ob caussam concreti adipiscitur genusj qua re nomina munerum terminationis femininae de viris usurpata in vocum structura pro masculinis habentur. Idem valet de nominibus loci^ si per metonymiam pro hominibus in eo degentibus ponuntur (§• log^ 4. Annot.), ut )^^» ientorium pro famiUa Barh. Chron. 194, 6. masc. est. 5) Idy quod aliae linguae neutro genere^ Syri feminino indicare 8oIent| ut |{[.i^o t, s I n> ^^ Jirmum aliquid et densum {Kirsch. chrest. Syr. p. 1&89 6.){ ' vid. etiam Barh. 255^ i6. Hanc ob caussam abstracta hoc genus amant, et ad« .Terbia plura, quae a noxniiubus mutuantur} formam femininam sequuntur. §. 111. V e nu m 9 r 9i i) Nomina quaedam Flur. non admittunt^ praecipue ea^ quae res fluiditSy metalla^ alia huius generis significant; si vero materies, quam denotant, pluribus constat frustis vel granis^ Plur. adhibjetur. Itaque varia framenti genera ^^ triticum^ V^fo hordeum etc. Plur. 1^.^^, h^-^^ admittunt, ubi taii> quam grana laudantur. Idem de UqjlD lignum et Plur. \mxo valet. s) Nonnulla singularia significatione Plur. utuntur, qua re hutus nmnen signo, punctis Ribui, ornantur. Plura eorum vide $. 91, Annot. 8. NonnuIIaPlor» significatum sibi interdum tantum vindicant, ut I^JLj^ pars pro ^ ^j ^? t^^ • ^ martyrum ossihus seu reliquiis (Micfu Chrest. Syr. 101, 15.)» ^t^ locusta pro Plur. (ib. 64, 6.)j c£r. etiam Barh. Chron. 115, 10. 11., ubi IhJ^, Idaa.^ et {6^fs> coUective ponuntur, et ib. 553, 15. 3) Plur. excetlentiae nominum, quem dicunt, sermo Syriacas non agnos» cit nisi per imitationem Hebraicae linguae, ut smJJ}^ et ^o?f' pro ^lhM 'JL Poetae tamen Plur. interdum pro Sing. usurpant, praecipue intensionim iadi- caturi, ut MnVoS ^o^. f6 Vin ,MJ r> Po neque sapientiis (i. e. magna sapientia, sapientiao faslM) mortem adipisci "). Apud prosaicos scriptores liiio initium^ ubi de tempore ponitur, non raro Plur. forma utitur, e. a. 2 Macc. 8, 26 t^Q^ -^Vy^' mitium 2 Par. 80, 17. Pf. 5, 1.; iio tit, Mch. dmtU 8) Bahth ot Si^m. chroit. S^, ^ 7% W ^ • • i, iis. Appttiti» et geniinuiio ftominum. 393 sahhatif BaiJi. Chron. 555, 5. i-J^i " ^ Na vj mttiui» Uiuniorum *)f c&. et At«* Bibl. Or. T. lU. P. IL p. 581. §. 113. Jppotiiio et geminatio nominurru 1) Nomen alteri appositum aliquam huius definitionem vulgo involvit, ut |,i> i ay>/ 01^9' j^r jibgaruSf Messiae amicus. Ita nominibus proprirs regionum et urbium appellativa Lxcj^ urbs^ regio {§- lo8; 4« aO» i^>i-^ inju2a, {^x^^ ur&^» l^o oppidum et ubi de metropoli magnae regionis serma est, t^) magnOf metropolis adiunguntur. Tali vero nomini proprio cuni appellativo con- iuncto plerumque quidem priorem tribuunt locum^ neque tamen rara sunt exempla vocum aliter collocatarum^ ut ^cii^.i iki^Zc^ (Kirsch^. chrest» Syr. 194,1 5.). Non raro autem Genit. eundem in finem usurpatur, ?. g. ii»a2aoi 001 0'Z|^ ^ a regione Mysiae^ (ib. 194^ 10.). Ea vero appositio saepissime usurpaturi si nomine priori numerus^ mensurai pondus aut tempus accuratius describi- tur. Huius generis est etiam constructio vocis Via alteri nomini postpositae, ut oil^ Vaoipopulus iotus prop. popiiZ^p uni^ersitas eius (populi),. 2) Geminatio eorundem noniinum sine copula ^aut a) mukitudinem significat^ e. g. Marc 6y 4. ^ inV?ip ^^aKio in permuUis areoUs aut b) distribu^ iionem: fx^r fi^r ava Sijva^iov (Matth. SO; 9.), ^ra^^to^ turmatim et ^mo ^Lso^ cumulatim (Barheb, Chron. 554, 7. %• u*)» ^^ r^ r4^ f-^|o et singuli singu^^ los nos prehenderunt^ Praecipue vero numeralia bis posita distributivum indi* cant (§. 99, Annot. 1.), ut ^^^fM ^*^»! quadrageni^ ^^ ,jj ^ii^ omnibus et singulis (Barheb. Chron. 176, n.)* Hac geminatione saepe notiones omniSf unusquisque designantur^ ita waj! *aiT. inaaros (Matth. »5, 15.)^ |ao? |io,o xato: Toirou; (ib. 24, 7.), \L^^ \ v i , Sno Kata iroXiv (Tit. i, 5«)j ^ »^* unuin poit altC' rump, ex ordine (Act. x\j 4.)* d) Intensivatn quoque vim nomen bis positum non repudiat^ ut «^^ «^^ vaUe malum (d Thess. 5, 6.), ^iu^ W i ,S^^ parum (lo. 6y 7.)» ^Ai^ ^^ caussam superlativus (§• 116^ 2.) hac geminatione indicatur. ■ e) JDiversitas denique hoc modo potMt significari^ e. g. ^iiinv »a. %^ ^^ ^ rf 5) Kirschio ^den (Clirest. Sfr. p. 167) huiut Tacit €»nna in hoc loco offtntiom foity std-im* uerito; n ^ ^, tine dubia pariter ao multa aUe ftnriiffna ($. ^, AnacfU ib) Pknr* • \ I j^g^ liib. IIL Cap. I. Syniaxis. diversis rrMlis affecti (Marc, s, 17.), ^-01 ^-91-0 variis temporibus (Iou^5, 4-)f ^ iS^ r:^^ diversis linguis (Act. 10, 46.), >Ofio ^^^ diversum aliquid (ib. »1, 54») et X>^ >o^ ^l^ Jii^ifi quaestiones variae. §. 115- Z^e Ginitivo et ttatu constructo. Quamquam Syri perinde ac Hebraei, nisi forte stat. construetunv Genitin terminationera nominaveris , suos nuUis certis nominum terminationibus indicant casuSj tamen de nominis constructione , signis casuum, scilicet particulis nomim praepositis , non facile obscuritatem quampiam rtlinquentibus, vix ac ne vix quidem ambigitur, De his autem casuum indicibus cum Syri et Hebraei| prae» sertim serioris aetatis, fere consentiant^ in quibus differunt, ea praecipue illustremus. 1) Hebraei Gen. constructo nominis praecedentis statu significare solenty Syri vero quamquam idem facere licet, aliis Gen, indicandi rationibus magis dAectan- tur. Huius rei caussam puto stat. absol. et constructi in Sing. masc. et Pluf. fem» permultorum nominum non modo similitudinem sed etiam aequalitatem; nam- ' que si quis in nominibus huius generis Gen. statu constr. exprimeret, facile ea. qua decet, perspicuitate destitueretur. Exempla igitur stat. constr. prdQen«p»-. siti inPlun masc. crebriora sunt, ut UcooiZ ^f superjicies fluctuum (Gen. 1, a.), ^ff^} ^ filii Israelis ^ waoj ^jioojlo diebus Noachi (Barh. 397, 2.), \auSl - ^^ »r verba Dei, ^. ^ anni vitae meae (Ephr. Syr. III, 428. D.), ouJo» ^^ superiarei ' partes murorum (Barh. 555, 7.) , deinde in Sing. fem. , ut Ul n .i, J ,S, ,| a li^ ^. loco Ilschichatai (Barheb. 516, 1.), Cfio ^?^ iudicium domini (Ephr. III^ 408« F.L fymiAiaJ bXM annusXV(Luc.III, 1.), U^ ^iOj4 m similitudine nM6w(Ephr.1, 117, A.)> (joi? Uo^ /^os^fCQ in vicinia signi Zodiacalis piscium (Barh. 597, 3.), ^oouau» A£^ retectio audaciae eorum (ib. 1. 9.). Reliqua huius rei exempla , ubi stat. couir. etabs. eadem utuntur forma, praecipue vocabulaiU^, ^, ^^, ^p^ \^^ ^^ .^S cet. adiectivis quibusdam describendis inservientia (§• 1087 4*) 9 aut ea, qu4.e~scda absolutam non constituunt notionem sequente nomine aliquo arctius clefi* nienda, facillime tanquam nomina stat. constructi produntur. Ex quorum genere sunt (Lmediumi ^, manus^ io^ dies^ alia^ ut t^» o^ media in terra (Eph^. I| « - • 4 S* 113. D0 Genitivo et Mtatu eenttructio. 295 101. B.), \sL^o$ Ht^ per incid^ationem (ib. 117. F.) '), {j1»? ^odj^ dies iudicii (ih. lll^'^ 429. C), fZaoi ^Juiko corona victoriae iJ&^xYi. 597, 14.), i^^^ ^.^ rex reguTn(\b. in - permultis locis), licji fsJflDi^ Uo^ ad litus maris (ib 552, 5.)? l^ou fAoi^ ad fluminis ripas (Ephr. I, lai. F.),*liooj ^*a# initium ieiunii (Barhebr. 530, 8.)> Ij<^ l^w ^J# * historiam huius auri (ib. 555, 1.). 2) Ex altera Gen. signandi ratione, eademque Syris usitatiori, ei nomini, cuius Gen. requiritur, ? praefigitur. Quae res si evenit, nomen praecedens aut in stat. emphat.^ aut cum sujffixo pleonastico ponitur, ergo verba Dei aut |oi3^? U:^ aut )oi^? ^oia^ vertenda sunt. S! quis accutatius ad hupc dicendi modum animadverterit, periphrasticum eum esse et Hebraico v 'WJk respondere, sua sponte intelliget. Suffixum pleonasticura, quod priori nomini adiungitur, posterioris numerum et genus sequitur^ itaque Ephr. I, 116. D. oiiboAo loiS Xuo \S\]i oL^a-x-Dq }->i.- VJ ■•? et fundavit Deus substantiam coeli et substantiam terrae^ \Zlii ^ooi^ft?oZ Jides Arabum (Barh. 231, 15.), iXib^? ^^q creatio nuZ^iu?/! (Ephr. ib. 8, C.) Raro etiam post stat. coqstr. ? praefixum, tanquam gen. nota, repe- < ritur, e. c. ^a J:^ ^al dies iuventutis meae (Ephr. III, 429. F.), UojoiD? %^a^> errore idololatriae (ib^ I, 116. E.). Cum nominum peregrinorum status constr. ab absoluto raro discerni queat, ea hanc Gen. significationem amant, ut ^i m?^S^o [ U^? solis eclipsis (Barh. 397, 9.) , ^a^gn^l?'^ Jjoia^ dux Ascalonis (ib. 403, 3.), |£aoaa l^? oDOfjjGia) conventus FI stellarum (ib. 396, i8-)» ^^ "s vero Iocm, ubi nomen praecedens adiectivo . utitur, aut utrique nomini sive una sive plures voces interiectae sunt, aut plures ab uno nomine pendent genitivi, nota t ambiguitatis evitandae caussa omnino necessaria eratj unde Barh. 355, 12. ^^ ^^J I?o> ?Za-^o hoc onus XC anhorum^ Ephr. T, 123. A. ?A-fc^f^l^-i^ ^ - lcioafl) ooj? ab septentrionali huius rubri (tnaris) parte^ ib. 117. B. P^^!*^^ ^ ^^ wnbra est corporis^ Barh. 327,7., iJoi.J? • iSSiq ??.ja-^ • ] r,X*,4?'o \^7 lic? U^so . ^K^^Dl U^-M? . tnrnit*? \dl^o^7 . l^V^?'? . \2^l^^ Ci^?? • UaVaV?o e^ bibit (gladius) san^ guinem senum et puerorum^ virorum etfeminarum^ sacerdotum et diaconorum^ coe^ nobitarum^ soUtariorum ^ monialium^ virginum^ infantium^ sponsorum et sponsa* rum. Quin etiam inveniuntur exempla nominis Gen. regentis omissi et notae t ante unum^ quod solum adest, nomen tanquam Gen. signum positae^ ex * 9 1) pft taepiftime fuam fignificationeiii in for- aliit Tocabuli»! ut |a} nq^rfiti$s^ cLmMwm^ mulif huiuf generif prorf uf perdit| id quod etiam acddit 296 Lib. III. Cap. I. Syntaxis. eonim namero estBarh. 5a8> it* : oiZqls?' ^a^1?o )^j {Jbofjr }]) • qjuiWi^ ^ ^^lbl^ o!^^ nos^ri nan est^ narrarei sed leremiae et eorum^ qui eum aequant • «y Kirsch. chrest. tti6, 6 ss. llioooiV^ ^f V7 lcx^ ]ty \^o,M} fZoi^iDo ^ o^uSri |oot llo ne^ue joZum Graeco» riim 'scientia imbutus erat , je(2 etiam (scientid) Romanorum , ib. ai8> 6» |ooi ^iao U*rQ f?<^ uiu£D?o! oiadii!|.^ liD?t U^^ ^Qfflioq «^ sententiam capitalemf fra^ tris sui {sententiae) similem, Hedesius^ sanctus martyr^ accepit. Matih. aa^ ai. ANNOTATIONES. i) Status constr. pro absoluto saepe ante praefiiras aliasque particalat urarpatiir; o) ante ^y et qnidem saepius, ut (ai*^ ^fu^ao henedicta in mulierihus pro (Luc. 1, «8)f '«* •imilia \ilc^ ^H-^. P^^cra inter mulieres (Cant. i, g.)» f /^ ^j ^ ornata magnitudine (a Petr. i, 17.) et ?0 | .11. n /( .i f\^ pulcra adspectu (Gen, la, 11.), |.V y' / r>r>f ji^t^ gemma pretiosissinia (Barh. 531, 4.), oii^^ ^^t^. provecta diebus ^ui> et in Plur. m. }^^fL::i ^^j^^jj^ inflati mente (Luc. 1, 51.), }oC^] ^^ Deum ab^ negantes (Barl^. «23, 3-), i^U^ ^duqoj Vflrox^irai pr. facierum acceptores (Matth*. iff, 3.), |v vr^rx .^f.^r^Avp scientia imbuti (Dan. 1, 4.), ^oai^)i2^*jo ^ts^ provecti aetate (Lnc i» 7. l8)f ^r^v/^/^ ^^ dextra iaculantes (Act. »3, a^.)^ h) ante \J, ut l^^t^ ^*a&*te kntfarSt, servi cupiditatum (« Tim. 3, 3O J c) ante ^ saepe , ut in Sing. f. }f W ^ A^Lo* ,^ime aW^ra (Apoc. 1», 15.), et in Plur. m. J:i.J| ^ Jjuoi emrf ex terra (ib. 14, 4.); li) aate ti^, ut )/^a^ ^ .^s^ eir/opHOi (1 Tim. 1, 10.) et e) ante ^o^, ut \l^ y^ %«4^ concum- hentes cum maribus (ib.). s) Npmini, quod Gen. regit, et nomini in Gen. posito non solum una toz» nt uiil Hebraeos^), sed etiam plures interiiciuntur, ut } ,Vi, >q1^ ocn 11, S' j umbra e$t corporis^ JiDOOiZ?* >JJ\ Uocu^f. hic humor fluctuum (Ephr. I, 117, B. et C), ^MC^mi£imL^ ^i^ ^ ]i^ ^ ' LlIi^?' coi quemadmodum enim nubium Jamulitio cet. (ib. 8} D*)> oiajl^}' }ooi wq!^ oiW l^ ^* - ...»«.. .. * ' ■ • ascendit (jcorona) in caput Manassis^ et ^ooi^^ ^a.. }6oi }a# \i^g^ sors enim omnium par erat (ib. II, 446. C et D.). Haec nominnm regentis et recti disiectio proptexea apud Sjto$ usitatior est, quod Gen. nota % satis clare indicatur. 3) Praeter regulam nota Gen. J post stat. emph. omittitur, ut Ephr. X 117» !• Ip}' }oi^) tiryQ U*09 spiritus sanctus Dei patris; ib. 123. A. 11.«^ ^l^ao^i^o )aSL )o$o| «mJI complectens longitudinem MCCCC milliarium. Id quidem vulgo £it, ub^ nominii appoiitio ad aliud nota Gen. de&nitum omnem arcet sermonis difScultatem , ut in titulo PtaliBOfaa s) Q€i€mi Lehrgtb, dn hihr, Spr» $. 174. Aimerh 5. r S. 113. DiB Genitivo et ttatu constructQ. 2&7 t^jq tv^Sn jpaO?'? I^a^^ Psalmi Davidis regis et prophetae, In )is^^ ouoa^ heatitudines ventris (Luc, 11, «7«), ^ogido ^ 1 ^\ }t^^jj, velamen malitiae ipsorum^ Matth. 5, jia, Ps, 36, ^. U pro ? ponitur; idem auctorem alicuius rei tigniGcat praecipue in titulis Psaknoruniy CPs.4.5. 6. 7. 8* A5*) h") ^ eidem usui inservit , praesertim ad originem alicuius rei ab alia deno- tandam, ut ^al^ ^? |^? honorem a regihus (Barh. 355, 11.), Us^r^ ^ .^'* Uaui «rtr^j cepit a Francis pro Francorum^ ib. 444, 9. ^jouj ^ U^f Uc^ wa^nflm Grfltfcoru/7» copiam. et post numeralia e, c. Uoair ^ ^^ wnu* e medicis (Ib. 372, 9.), -obiiio Uylcp multi eorum (ib. 444, 10.). c) Etiani «^ Gen. < vicibus interdum fungitur, e. c. )oL^3a^ ^ooici? insignes eorum (ib. 397, g. 10.). 4) Nomina propria quamquam appellativis rariils Gen. recipiunt, tamcn denominatio- ne% regionum , urbium, fluminum, li qua accuratiori determinatione gaudent, Gen. admit- tunt, ut 1 Sam. 17, 10. frooL^ Xw^ A^a Bethlehem ludaeae^ Luc. 4, 26. Ja.7 ^»^, c. 2, 4. 5) Quemadmodum reliqui Semitae nomen Gen. regens alteri praeponunt, ita etiam Sjri; ubi ergo alia vocum collocatio deprehenditur, non mere Syriacam sed peregrlnam eam este iudicabis, praecipue Persicae originis. Huius igitur generis formae apud eos po« tissimum scriptores inveniuntur, qui Persicis fontibus usi funt, inprimis Barhebraeum, ut composita jiDao?)) molitor pers. ^.^^^ Oy farinam extundens^ \^^m\\ rex gioriafr, primas e pert. ^f gloria et ^jSd gigaSf i^jki^o^l struthio compositum ex JCM^t camelus et Cj^ avis^ ^smI Daricus forUsse peri. U^=3 ^r^''-^ Darii figura s. vuUur, tMOiy\ pers. kJ^^Ojj auri stella (Zoroaster) ^ alia. Utriusque vocif in his exemplis ei col- locatio et coniunctio in unum vocabulum ab Semiticis formationis legibus abhorrent. 5) Genitivus non solum active sed etiam passive usurpatury i. e. noraei], quod in Gen. ponitur, non seraper subiectum, in quo id inveniatur, quod iiomen regens significat, sed etiam obiectum prioris nominis indicat^ ut lud. g, 94. ^^.JioOfJ! ^cnoLi' ^i^'o^? ifail itiiuria LXX/Uiis Nadubelis illata^ Vs. 88 (89), 51. ,^«^^y oyiLu eonvitium servo tuo iniectum^ 1 Sam. 14, 15. i^-^} o^^} terror a domino immissus^ Esth. 8, 17. l-:t-*^-*- li-ii^? timor de ludaeis^ Gen. 18, ao^ fravfl^to JoOyflW \L:L^clamor de Sodom et Gomorra^ 1 Reg. 10, 1. ^v^ 1 ^ ^?*^ oi^i£u fama de Salomone^ Lev. a6, 45. Xl^^x \^£^ Joedus cum maioribus^ Es. a6, 11. 1^9 ouu^ zelus pro populo, Deinde Syri pariter ac Ilebraei Genitivo multas alias nominum rationes significant, e. €• Es. 17, a. H^ofi^i UVao ') ur&^5 rirm 5) ;ta pro |iiVQ|\f, ^od BibL P«lyfl. lioncl. «ibibtnt» tant ikiibio lt|eiid|im* p p Aroer^ lud. 5, 16. fvfi^? loofiD si&i/o^ aj^ui greges ^ Exod. 22, 11« CjM oiA&oo^ iuramentum per dominumf Ezech..55| 5.^ooi<^? Vai iniquitas eorun^ interitum adducenSf Es. 54, 9. w^QJ? U-L^ inundatio tempore Noachi^ ler. 50, 08. I^ifiot oi^suoj? ultionefk pro templo suo {diruto)f Gen. 5, 24. {I^? U!^a)? {JM pm ad vitae arborem ducens^ Es. 1. 10. liaiiiL? UsoSt >oOya)? t ^i S » principes ut Sodpfnaef populns ut GomorraCf Luc. a, 4. IL*^,^ ^^j^ Nazaretn in Galilaeaj Barh. 915, i^. J^? ly^? manus tintinnabulo praedita^ ib. 491, 15. ?f!^? lala lapides pluvia fusi. 4) Gen. aliquando vicem supplet nominis per appositionem adiiciendiy ut AcL 7, 40. 5^*5 j^» I^V ^ ex regione Aegypti^ Barh. 328, 14. V^jp^ K44? -Mtrtf ffV> in monasterium Karrait in regione Carschenensi situm^ Act. 20, 26« et B.om. 11, 8 )jL2^ai? i^Q4 die hodierno. Id quidem in^ nominibus regionum propriia praeci* pue usu venit* 5) Adiectiva non raro substantivo in Gen. posito arctioribus circumscrip buntur finibusy ut Cant. 2, 5* h ^ *^ Zou^f^ aegra amore^ LiUc. 04^ 95. } ^ ^ IjULoIo I 1 i^ \ > ^.uaji rationis expertes et gravi corde praediti^ Act. 7, 51, jj^ ^*4^ duri cervicCf Prov. 6, 52. Es. 6, 5. )ZQStfD }:^ pollutus in labiiSf ler. 6, ii. t^ioal U^ puer tenerae aetatis. Ab hac constructione distinguas eam, ex qua Genitivus adieCtivum excipiens collective sumitur, ut Hos. 15, 2« Ujuia ^mipf sacrijicantes hominumf 1 Sam. 17^ 40* \»\q} t^^ U^ quinque glareae Uq^ dunif Gen. i6| 12. Ui » i!n ? );^^ onager inter homineSf Luc. 4. 25. \il^i£^ «i^ froXXai 7c9p**> ^^* ^» ^^* '^^^ ^5^-*^ ow iroXXaff ^ppay. Superlativus quoqu» Geik variis modis significari potest (§. 116, s.). Quae de Gen. nominis monita sunt| ea valent etiam de pronomiru pouesiivo, 6) Saepe duo substantiva Gen. coniuncta adiectivorum loco fatoginitlir (§. 108, i^O» ^^ L"^' ^^> 50. i 1" ■*■ wi„I? oiJ?! fliim cira^ra et Matth. 5, 09« yX^ tL^? ocuiui tuus dexter^ unde versio Philoxeniana bene }AitiVii ««di %iL:k« ** • • • ' * 7) Nomma verbaUa pro Gen. eum casam admittunt, quem verbum imB» cale regit (§. 115, 2.)- ^ ■# §. 114. ^iliquorum catuum lignifieatio* 1) Reliquos casus Syri praepositionibus designant, itaque Dat. et jtctf^JMS ticula Qy quamqutim hicce etiam aaepe omnino nou indicatuTi Qt JBBb* / (• 115» y^cxuiativus^ 399 IIi 570. A. UioA-A2 ai^ ^ n N >n Sfc ocf faciendum cum e6 certamen^ lo. 1, 14. oiiJDQA ^Vm vidimus gloriam eius^ £0 autem more Dau et Acc. eodem signo deaotandi non gtgnitur tanta ^ermonii wtl^iigciitais ^ quam forte me^uexis, sed fere ubique omnia clara et persp^cta faciliai ut Barh. 535, 5. UaiJbk \i^ ^ joia^^ cnLoa» cum fraudem vidissetf Damascum reliquit^ ubi ^ bis notam Acc. esse in aperto est , et ib. L 4« {0} ooj }sqs\ }ooi U^ {iI^q^ (4010 ' et Juq inalus huie magno populo erat exituSf quo in loco Q Dat. significat« o) AbU aliarum lingUarum particulis ^^ (a^ ex), ^ (in, per^ cum)^ ^aj^ {cwri) et . nonnullis alii< suppletur. f^oc. vero sin:\ilis^ Nom. in stat. emph.| eaepe ex serie orationis agnoscituri vid* Matth. fi6| 59. 42.., Luc. i^ 3.; Rom. 8* 15« I Apoc. 16, 7«, Ephr. III^ 429. £.| aut praemissa interiectione o) a Graecisi ut videtur^ desumta e. ct Matth. 15^ 28-1^^} o) o mulier! vid. et Luc« d4i 15.1 Act. i| i.j 7> 5*M Rom. a^ 1. 5., Ephr. III, 428, D. '). Annot. Inveniantoi^ nonnulla in Sjriaca V. T. vertione Petchito exempla partictdae ^ ad inttar Hebr. nw et Chald. n\ ut Coh. 2, 5., 5, 17., 4, i., 8, 9- 17.5 Cant. 3, 5., 3 4« Gen, 1, 1* ')• Hierosolyndtana ^ quae dicitori N. T. versio ad Chaldaica nimis procli* TiSy enndem morem sequitar, nt Matth. 24, 51., lo: i» 5.; 8t 29. ^). Dt «isu fiiignlonim casutua inf^ai uhi de coaslnictio&e Tvrbi agctori diccndam erit; de^lcc tamen cfir. $• 115« »r Jccic#«tivtt#. 1) Acc. obiecto verborum transitivorum indicando inserTiti deinde adverbia- liter ponitury locif temporis et spatii ^ mensuraeet ponderis rationes complec^tens. 1) Philostniana N. T. ▼ertio Luc i, 5. UA&oiokl Graecum Q%i^iX$ imitandi cauttA ez« kibet. t) Ephr. (Opp. I9 116. D.) qnidem in hniat loci interpreUtione Terba )oi2b^ f|!o A i^ i | Q \^^ Aao )Jjfi« ^ illuttrat oi^oaiiO )oi^ >a^ IlHs^ Ol^OQJUd4 l^^4^1^9 neque tamen ind« cum L Z>. MichmM (GraniBU ijr. p. tS^.) cdUSgendUm, ab eo &• Bon peo ..partioBla haliitnm eiie. Vsm ea quae addit, luculenter illi opinioni prortut contraria tunt. Ait enim /t^\r\^A }Xo Ao )}di ojoi ••% ^(di9aa> pu^} ouM )^-|^^ I^^Lud . 4 iif a1 ^? oiJ . {iTtU^o ) :^ls ^i Atte eejp (rerbit U^ et )^V^ frmtmUia hihrai' ta idm n^^ficat quod Syriaca Q, ita^ (ea Ttrba interpretanda tnnt :) cotlum ct tcrram ; a^yiif tomtn (particula ea Hebraice tonav) ^y ted Zf« 5) Jiiltr« Terts. N. T, 8jnr. p» 149. 300 Lib. IIL Cap, I. Syntaxis. q) Directio in et ad locum, raro praepositione ^S^ significata (Matth. 3, lo.), Tulgo solo Acc. notatur , ut Barh. 527, 4. )^x4^2 \ t'rn .!v ^fif^ ^^ a^j;# coeperunt ad arcem urbis confugere^ ib. 554, 10. ) ^' \ ; '^ v^ "^ o o_g^ffi se convcrterunt ad litus matisy ib« L 19« ^ol^iyoi] lifo et venit Hierosolyma^ Gen. d7, 5.'}^^^ <^aa ^xi m campum^.i Sasn. ig, 13. MOio-fiDl ^^oT posuit ad cervical eius ; deinde deAotat Acc. etiam in loco xH 6eo. 9^ ^ ^nViS nADaaY A-*-^ ^Vt ^.^1 v| ^^^^^ nobis in patris tui domo locus ad pernoetmdmM? ^en. 38, 11.; 40, 5., 1 Sam. ig, id. ^o^m} hM ta^^p et pellis caprina erat ad ceni* cal eiusy 1 Reg. 19, 6«, lob. 1, 4. oi^aa? j^^a /Uo m domo tmiuscuiusque^ die suo, -Act. s, 15. ?r-*^a^ Av,v^ >QO stetit in medio discipulorum , sed saepius hnnc in finem ^ adhlbetn h) Temporis deiinitionem continet Acc. in his exemplis: Barh. 355, 10. l^^oai *|00i^ «ftCi^a|j^! omnes vitae suac dicsy ib. 491, 7. ^^Ou ^a^cH XL dies ^ ib. 509, 4., 531, la., ib. l. 16. ]oLa> oiilo ^l ,^c et mansit ibi totam hiemem; Ephr. III, 481». D. -^N^* %*^ sAis omncs vitae meae annos, Gen. 3, 1., Kirsch. chr. 216, 9. fl-s^ iiol per bii- gum tempuSf ib. 1. ii, ?Uv^ l/iQJ per longum temporis spatiunu Item quatido fitctim sit aliquid, Acc. indicatur, quaniguam eum in finem saepius particula «o usarpai|ir, dt Barht 534, 7. \^oS ^ quodam die ^ ib. 555, 7. xOai!^2 m»*i>4 i^ anno eorum DCLVllt Kirsch. Chrest. 210, 4. |..vn V>. >|o ) i S S noctu atque in^erdiuy ib. 1. 10. )j^| Jyrfc^Xft et alio dicy Luc. 1, 59. .. c) Mensurae et ponderis descriptionem exhibent Gen. 7, 20. llic r> t ^v .v^ }* iT UvJvi.: XV cubitos aqua crescebat, Barh. 282, lo^ jlo| IU^A-#o j-i-aJ^ lilJ^^ ^LoA^ jl ^ i p |^ unaquaeque lawpadum pendehat 3600 Ziizax,.ib. 355, 17. |^ U91 ^ wM&e oaSoqbo eiusque os spithama apertum fuit. d) Acc. denotat latinas loquendi formulas secundunif quod attinet ad^ quaaiiqum ctiam particula cc^ non raro eundem in finem adhibetur; ut Gen. 40, 41. tusf^^icLf^ «vn s^j| modo^ quod thronum attinet te maior ero, Matih. 16, 26. fffij^ oiMa-^fi) Mt- mae suae iacturam fecerit, Exod. 26, 1. ^| /Cv/ |jl^o|? |f£^ secundum artificis opiis M facies^ lob. 1, 5. «ooi^ ^^ti^ zi/a;fa numerum omnium eorum, Barh. 405, 5. Zocn laAfi^ itl^V, U£U£ial rjzzar vestita erat more monialium, ib. 37, 16. 90116 . Kajio logi l^y^Mo |*a« . \ i^-^ ^^ * ixD? y.*ri^ . U|.M 1^2) • oi:aOQ2o . V*^v pulcher statura erat ac forma% exiguis oculis et ore praeditus, latus pectore^ harba prolixa^ simo nasu^ ifa. 37S1 l^t e") Praeter ^ubstantiva persaepe adverbialiter posita (S« 102, 2.) inveniuntur, quae ia- terdum huic fini inserviunt, ut Matth. 20, 34. oi£^i^ ^ illico ($. 1089 4« ^O/ 'Ei. 7, ij. {iDasTo 1|iLJ^ |AV. jj y metu veprium ae spinarum, Ass. Bibl. Or. III. P. IL p. 11& |tt^ mi MRO humero i. e. iunctim^ Deut. 34, xo. ^^»} U^^^ ^aa| ore ori converso. $. it6. De eompar atione aiiectivorum, 301 3) Nomina ab iis verbis, quae Acc. regunt, originem repetenUa, pro Gen. casum yerbi| ergo Acc, recipere possunt^ itaque d) Participialia ^ ut 1 Reg. ig, 11. ^o» )f£^^^o ^'0^ iOfS^ (ventus) montes diffundens petrasque fran^ genSf Barh. 57, ii. ^^ S ^ \ \SaJi£i^ Platonis auditor ; 6) Infinitivo oriunda, ut Barh. 445, i9. oxiJ^a&QXi^^a^aQ^ U^sa; VLoa^io \i^ de expugnatione Con* stantinopolis per FrancoSf Ephr. III, 428. F. U^^^ U^ ^.^l iudicium domini de peccatoribus f Kirsch. Cbr. 213, 17. ^jj^o^ii. rfi^^ silentio nostro de errore. Hib vero loquendi modus praecipue, ubi duo genitivi post unum idemque no- men sequerentur, ad ambiguitatem removendam adhibetur. Annot, In originali Vet. Test. texta n« arite Nom. nonnunquam invenitar, Syriaca autem versio Peschito id tine dubio tanquam Syriacae linguae indoli contrarium non imi* tata est. Nihilo minus nonnulla exstant exempla notae \I ante subiectum positae» ut Gal. 5, II. \2^^\i ciSag oiSj ^iq^ ^^' ^^^ aholitum est offendiculum crucis? Matih. «6, 11. et lo. 1», 8. ^n n \ L^\ ^^\ ^i^ U ^? ^i-J^ ego vera non omni tempore vobis sum; Apoc. 9, 11. liDooii! i^aiUo^ jdou^ I^SV) ^ooi^ £u]o et erit iis rex eos regens, ahge' lus abyssi. §• 116. t>i eomparaticm adiectivorum. 1) Comparationis gradus, cum terminationes adiectivo annectendae Syria desint, sola periphrasi discernuntur. Comparativum enim particula ^ sensa prae ante vocem comparatam posita indicat, ut lo. 10, ag. \Lj9 ^ s? j - ^'^^l' ooT ^\ pater enim meus oihnibus maior est^ 1 Cor. 1, 95. nam Dei stuUitia \m'^'^^;^ ^ ^ ]^^siM hominibus sapientior est^ Barh. 176, 17. ^jL ^ ^Jo \i^ lilftU Udja^ 5I4& minoribuSf quam duobus rectis anguUs. Aliquando *r\ l vdlde aut f*^-* magis praeter particulam ^-^ hoc consilio usurpantur, Hebr. 5, 5. huius gloria Ifoicj ^ ^ ^ H-^^ (g^oria) Inosis longe ,maior est^ c. 4, la., 11, 4. 26., Act. 20, 55. qui dat *^mj? |jur ^ p^ -oiaqai beatior est accipiente. Raro adiectivum comparative sumendum, quamquam res comparats^ omittitur, ut Ezech. 8, 6. 13. l^w Uosai Ip^ /ifc^'»^ ^^ ^t iterum conversus videbis maio- res iniquitates sc. quam hae^ ut v. 15. expressis verbis Cr^^ ^^ innuitur. Inveniuntur etiam exempla solius Positivi pro Comp. positi, ut Rom. 9^ 19. Hd:^ill IfQ^ looij U^ senior erit senuf minori^ Mattlu ii^ do. Pp 2 r-. \ fc- 302 Lib. IIL Cap. I. Syntaxii. -* d) Superlativus gradu positivo significatur , quem Gen. Plar. sequitur, ut 1 Con 15, g. U^^^^i* ^ooijqm minUnus apastolorum ; Eph. 5^ 8-9 Ps. 94, 8>f Dan. 4, 17. ^i^l ^^ hominum abiectissimus ^ lon. 3, 5. U^fj^q ^cn, .■. .1 n>oy ^^ ^oou9Q^»^ a maximis eorum ufque ad minimos eorum. Loco Gen. sequentis etiam ' Plur. cum particula ^ usurpatur, ut Matth. a^ 6. ??oou^ ia!^bqa fn^ Tninxmii ^ in^fr regias ludae urb^s (prop. reges^^ lud. 6, 15. j • 1 V^-^ ^ l i . «y n ift ni • familia mea maxime tenuis est in Manassei a Sam. 7, 9. t^^t-4 ^— 4? i-JL-a>^ maximi in terra degentes; alia exempla vid. §. 113, "3. Annot. 1. Adverbiis deinde adiectivo appositis non solum intensio efficitur, ut Matth. 89 ^8» -fai^tfAa valde malif .sed etiam Sunerlativus, e. c. Apoc. 18, 12. ff:^ p^» kft^ ligna pretiosissima f c. 21, !!• I^f44^ ^^^ i^i» lapis pretiosissimus. Quin' etiam' Positi- vus solus Superlativi vicibus fungitur, statu tamen emphat. plerumque utens, e. c* Matth. 5, 19. ?f.»jO pro IXfl^KTToj, et Plur. c. 25, 40. 45., c 11, ao. ?i^^ ^qSJm o2 irXciaTor^ i\)vay,Bis auroD, Gen. 9, 25. iVo^l ott^ JiKus eius natu minimuSf c. 19, 38. 1 Sam. 17, 13. 14. 3 Petr. i> ^*, 1 Cor. 6, a. lo^t fjuf iudicia minima '). Id praecipue elucet, si particula comparativa ^ aliquid omnibus eiusdem generis rebus praefertur, ut Matth. 13, 32« ^^q%>So:a «^xo ijQCfi fcoi^a ^ ^oiiaf bQi\i ^iV^ *.ijQ:^9i ^ooi!^ ^ Idque (granum sinapis) mm^ mwn est omnium seminum^ cum autem creverit^ maximum est omnium olerumm Gen. 3, 1« lob. \j 3. Exemplum stat. absoluti Positivi pro Sup. positi habes etiam Matth. 22, 36. ImQicia ^j ?j^oQa \xA quodnam legis praeceptum maximum tUt Denique geminatione adiectivorum Super. efficitur, immo etiam amplificatur voce repetita in Gen. posita, ut Exod. 26, 33» \^^^ ^o^ omnium satHtis&h mumf Eccles. i, 2. ^^^^qi ^01 maxime vanum. Haec singularis formula etiam in nominibus saepe obvia est qualitatem nullam d^signantibus, ita m'epW theton aliquid idemque in Superlat. inde debeas repetere, ut Gen. 9, 05. ^'^rZ ^ servus humillimuSf Dan. », 37. liLio j^2^ rex potentissimus , c. 8» 05^ Ij^A^ ,.*j^ princeps principum^ c. ii^ 36. ^.oi^ oi^ Deus Deorum^ Deat 10, 17. UoiJ^ \^ dominus dominorum, Cant. 1, i. l^^ioaLu A^om sapientia 1) Utrum rero adieclmim tribus an quaiuct p» »^ — a^a.) exempU SQperUtJW per qMMIil- fitferiv constet, in tnperlatiro eiut conttituendo cera ficti Iaudat| eft PofitiTOf pro 8np«rL ail vt£ert. QuAa L D. MioKadiis (Gramnu 8jr. — «^*^ - $. 2i6. De eompmrmiione adiectivdrum. ma et I^Wc^ ^duo«4 cantieum pidcherrimum ^ i iVeg. 8» 07» t^^ a/tisiimum, Ps. 73, 5. ^r >} omnej generationes. 303 ANNOTATIONES. 1) Cixm fonuae vocis comparatione nulla accidat mutatio , eadem in Substantiris quo<' que et verbif qualitatem indicantibuf usurpatur» ut G^n. 41, 40. yi^ ^9) maior ero.ie^ c. «6, i6r r^i ^i^ Ax^L no&if Zon^tf potentior es^ 1 Sam, 10, 25. (^ oi!^a ^ looi y^o et erat maior cuncto populo^ i Cor. 15, 41* 001 itj^ ^^doo -^ tasiaQ una stella altera • ••** praestantior ^ Et. 52^, 14. IrCu? ^ oiovm W *^. ■»» ?y) corruptior erat eius aspeetus , quafH^ (aliorum) hominum, \ 2) Adiectivum comparationis rationcm indicans nonnunquam e contextu supplendura, ut lob. 11, 17. )i'ai^ -^ {hilarius} quam meridies^), Es. 10, 10. >q^«}o| ^ j ft^S v^ l^oA* ^flcu» -^o idola et sculptilia, {quae potentiora sunt idolis') Hierosolymorum et Samariae» Ps. 6a, 10. ^) Comparativus , quem adieotiva aut verba nota ^ efficiunt, intordum aliter expll-^ eendus est, ut Gen. 189 14- j-fW? ^ )/aa. ^joi^h num quid domino nimium est? Deut«r 14, 24. \^}o\ ^«V .J3\ Hji.^v^ rlo si vero via tihi nimis longa. Ita otiam anto lnflnitivof« e. c. Gen. 4, 15. ^rrvaVjS ^^^ iyA\^fP ^ U^i peccatum meum nimium estf quam ul queat condonari; in hac verborum struotura etiam ^ usurpatur, ut i Reg. 8» 64* tjrrr\^ ^ ^r^.mvoV. looi lOLl altare impar erat ad capiendum. Simili sensu Positivus sequenti conr iunctione j invenitur, Mich. 5, i, ^ocn^? s^) {^901.1 nimis parvum, quam ut censearis» 4) Pro Superl. Syri etiam nonnullis tropicis loquendi formulis utuntur, ut Ps, 136, 6. (Hebr. 157.) ^o^ ^Mf caput gaudii i. e. gaudium maximum^ Cant, 4, 14. {jLVfiAa ^ju) ^ aromata praeeipua^ les. 14, 50. t.i^,o^ ii/pAdJ U^jL.heros^ t) Yerba tequentia }f^ ^OQOJ surgtt fouea liebraica 1^15. Wp% surga vUn oauuno latcrj^* Ctntiirf S04 iSn sii Sjriaca radkis 304 Lib, III. Cap. I. Syntaxis. •. • r • » • . • « venator coram domino i. e. venator insignis; lon. 5, 5. ]oi^l] ]^j lcqt )6i^^ ot^x^o e/ Ninive erat magna urbs coram Deo i e. permagna ^). iVumcraZia. 1) Quomodo numeralia inter se componantur, iam §. 99 et 100 demon- €tratum est ^). Cardinalia autem a 5. rem numeratam modo praeceduntf modo sequuntur, ut Matth. 4, 8. cU. 21. «^) ^VZ et ^VZ M , Act. ao^ 5. cU. Luc. ], 56. 5r>^ri '^^^ ^^ '^^^ i-^r*.> Gen. 5, 5. ss. cU. 52^ 14- id-; de miUibus ubi ilumeranda sunt^ idem valet, e. c. Marc. 8^ 19- cU. Matth. 14^ di. UioiJ ^^2^ et Im:^ lsi%^. Neque tamen in utmque rei numeratae collocatione ante ' aut post numcrale eadem nominis forma adhiberi solet, etenim, quod lam exempla allata monstrant, nomen numerali praepositum in statu emph.^ post* positum vero in stat. absol. vulgo ponitur. At inveniuntur etiam exempla ab hac regula recedentia, ut Matth. 15, 58. ?r^^^^ l^" 4000 r/ri, Apoc. 7, 4. I.JIs^'!^ li£ijlo ^aJlo Rio 144000, Barh. 104, 13. U^.^^ Ua^ Uioji 5000 peBhum^ ib. 106, 1. l-^r-^ U^i^ ^s 60000 equitum^ ib. 107, lO. Luc. 4, 25. ^^l ^jjj tres anni. Rarius fit horum numoralium coniunctio cum re numerata per Jte* ium constructum^ ut Matth. 4, 25. I^jL^* 4^ 10 urbes. 9) Ordinalia tanquam adiectiva substantivis suis iutiguntur eodem genera et numero utentia. Horum autem vicibus cardinalia non raro funguntufi aut ih stat« absolato rei numeratae apposita, praecipue in horis de.finiendis^ Qt Matth. 20, 5. ,^^ t^^Lbd hora tertia^ ib. v. 5 et 15., 15, 53. ,-ASji tl ,jiai ^ ^6vo}xev)}9 Sg cSpaj £kt);;, 27, 45. vitZ ^iAi^ ^cA usque ad horam nonam^ aur eaip rem in Gen. recipientia (§. 100. Annot. 1.). Hoc autem , unitatibus quidem non inauditum (Dan. 1, 21. 2, i., Luc. 19, 18 et 12, 33. > 20, 19 et 19, 58., ^ ^ ^ ■ . .' • j- • 1) Differunt Syri in hac re ab Hebratif tfiMi. «) Cum re« magnae et msignes anliquis divi- ^ , . /« ^ "i - . , \wf™« ... .j » ^ -_•. j-..- ^ Lehrgeb, p. oio ss.i maiorem mmori numero wm» nae oriemis esse vidcrentur, magnituiinis et prfle- , «••«•«» pnv- ^ . ' *v *^ * ' poncntes, quod comparatione Tertioais SyiJACM ^tantiat notiones etiam addito foi2L aut \^'^ cum textu originali V. T. luculenter demoastrktiir. designantur, ut Ps. 56, 7. f^' jf q^ montes Dei; """" ^«'« <>^dinis inversi exempU pttmm nm^ ^^ /? « llAk %" ^ r*l' j • n • £? ^* JVficA. chr. 56, 15. _ft.'..aJLO -^Z ^OCIaO €e, 16. 80y 11. fJU^? uOlOl9f c«rfri D«, 104, 16. a » 3 ^^' ^ ^* -^* • • j> • <{(> XXIL Philoxmana N. T. Tertao BnMnU» (^? wcnoil^) *r3or« A>mi>M, Num. 84, 6. ,aepe secundum arcHetTpam Orfteciim HgpmtU $, 217* Numeralia. d05 -...f » ly o6. 56. 59. Ephr. I9 agi. C. If^ primum et ^'^?o et secundd)^ praecipne ia numeris denarium superantibus locum habety e. c. Luc. 5, i. t? m s > Vi » Aun anno 15, Nura. 55, 58' ^,^') ^^^^^ nnno 40. Cum res numerata in exemplis huius generis numeralibus praemittitur, etiam post ea in Flur. aliquando re« petitur, ut GeH. 7, ii. ^^^ lU^ A# lLm6 ttnno 600 ^ Lev. 05, lo. '). Annot. 1. In nonnullis mensurae^ ponderis^ quin etxam temporis deGnilionibQs Toca- bulumy quo numerale arctius describatur, omnino omittitur. Id quidem accidit a) Voci VLoL aut Uo^ siclus saepius in V. T. versxone, ut Gen. so, 16. obas? «^!^ 1000 (^icZi) argentei^ c. 94, 99., 57, aS*, lud. 8» s6. &) ^l^M^Lplacenta ^ ut 1 Sam. 10, 4. tViiA? ^^fl duas {placentas) panis cll. v. 5. c) >ogl» dies in diebus mensium numerandis, e. c. Gen. 8, 14. \^'r^ ci^ ^fmLo Is^^ifcn 37 idie) huius mensis, Lev. 23, 33. if) ^l t^/cix, ut Marc. i4i 5^* 7^* ^^ yd^a^ ^Z <^r ahnegahis me^ Barb. 555, 11. ^'^t l?oi hac secunda vice. Annot. a. Quamquam a quxbusdam numeralibus adverbinm formatur vicem designant ut / oj ^i^ iterum^ /o tAiX/ tertia viee, tamen plerumque cardinalia addito nomine^i usur« pantur ($• 99. Annot.x), ut Matth. xS» 32. \&a« uo* , ^*^ ! ^vr^ (Pesch.) seu \io« -.«jloi ^^vnr (Philox.) septuagies septies y aut , rarius (^90) e. c. Mich. chr. 69, 16. AVVy |^')o| tertia vice., Quemadmodum ordxnalia in unxvetsum non solum formis peculiaribus sed etiam car- dinalilMis nota ? instmctis indicantur, ita etiam in nameralibus vicem denotantibns ; ergo Barh. 533, 11. iV^fO {6j.di prima vice^ Matth. 26, 44. ^axoi A^? tertio^ qoia etiam^^? txof, Hae formulae sunt omnino ellipticae pro -^m i ti:Lli \i^\ '^* Eundem in finem usurpatnr fe* minina cardinalium forma, e. c. Ephr. I, sgx. C. \^^ primo, Phil. 4, 16.^?^ his^ Gen» 4, 24. },^r>»o ,^>\^aS septuagies et septies. Annot. 3. Distrihutiva finnt geininatione cardinalium (]}. 99. Annot. i.); multipUca* tiva vero Syriace exprimuntur per ^J unum ante cardinalia praetfxo ^ instructa aut eo destituta positum, e. g. Gen. 4, 15. }vr>J^ ^ septuplum^ Matth. ig, sg. }|v^o * centii^ plo, ler. 17, x8-^VZ ^ duplo ^). Nonnunquam vero illud ^ omittitur, ita Luc. 19, 3. iLQyla quadruplum^ aut vox |^f dupUcationes adhibetur, ut Luc. x8> 50. It-T^ l^^W iroXXairXaaidva. 2) Hebraicum morem, certa substantiva in 3) I. D./Micbaelis gramm. Sjr, p. s8t. Sing. (ttJ^«, »iSh. n»fil, t3V, nott)) numer^U. ^, £, ^.j^„ lege fingitur parUcula ii^Io ' buf ab 11-19 «' decadibuf poftponendi, Syri non ^^„j^ ^^,-^ ^u^^ ^^^ ^^ j V^ sequuntur. r I 305 Lib. III. Cap. l. Syntaxis. §. 118. Suh stantivi et adiectivi coniunct io» i) Adiectivum 9 quod substantivo in Gen. aut Acc. postposito accuratius definiri §.1I59 5* ^^ §• ^^09 ^*^- monuimusy substantivis aut tanquam epitheton' adiicitur, aut tanquam scntentiae praedicatum. Utrumque eius rounus in Sy- riaca lingua eadem fere ratione atque in Ilebraica distinguitar; callocationem dico adiectivi. Ubi enim nonnisi epitheton substantivi constituit^ hoc exci- pere solet eodem numero ct genere utens , ut U^}^ U^oi? aurum adulterinum^ f6£i> l^^p tristitia viagna (Barh. 554, 20., 555, 4.), IVq^t \2'^\ ll^[ Tampadis aliae parvae^ UU^: l^j^^^t multa viala (ib. 282^ 11.; 280, io.)« Idem valet de Pronominibus et Participiis ex adiectivorum ratione construendis , e. c» Moi U^oi?' lioc aurum (ib. 535, 1.) |?cn ^:a.i^;ca hoc onus (ib, 555, 12.), o ^ ) ici /uc t^zr (Barh. 355». 7.), ^oJoZ 001 hic Turca^ X^ol coj hic dies (lin. 19 et 30.), Uo Zfo |fcri haec vox (Bphr. I, 116, D.), jia£)a^1 ^-^^ haec elemcnta (ib. 119. F.). Ubi igitur praeter demonfftcatifiua tubstantivo alterum adiectivum apponitur, duplex in usu est vocum positio aut demonstir tivi substantivum intcr et adiectivum positi aut utrique vocabulo praemissi, ut Barh,535,4. (q} ooj }V^^]^ ]oa\ \mj^ ^l^a^ ^cio et hic exitus malus erat huic poputo ma^o^f EpBr, I, 117. B. Prior tamcn collocalio usitatior videtur, ut Ephr. I, 119. B. baol od iJi * M hic aether ard^ns et ) A.ijl:^7ij:^6 a^^ ^oi ?fj^£D? haec sphaera ignea , ib. 116. O*' 2 17* B. Alia substantivo praeposita emphascos caussa aut quia titulum quendam indicuit, hmic sibi vindicarunt locum, ut Kirsch. chr. 231, 1. uxua J"' Ioq*J ^*v^!^ piissimum Agapiumf Ib. fl03, 9. aDol5.icui l^(^i heatus Timotheus^ ib. 205, 9.«), 225, 3. ,mu^X \2nft Ximi • animus Agapii vincentis^ Barh. 444, 10. ? / «^^ m \ — L-J iyia 2o(pia, ler; 5,8.10. f/ooil d^ ?%a» perjida soror eius ^ luda. Nonnunquam exceptio es$% videtor, ief x«vm non est, ut Barh. 233, 19. ? ■ . r •-af ? o* m 001 hic magister venerandas, il). 397, 1 et ^» y^t ^t A* .Qoiib^ omnes hominesy fAUxXft #001^ omnes dies; nam ?r^V et ^ ixMt ta&jtmtiva ») Xirtdi, dir. si8r ^5* «> regula ?■ JLi J^Q ^ i ^^'''^^ Jiapius beatur legitur^ • «% $. 118* Substanrivi et adieetivi eoniunctie, 307 • * _j» •» referenda sunt, 6en. V7, 14« }^2 \lki^ mas praeputiatus , ubi }p;* etiam membrum virile tigmlicare et pro Acc. sumi potest. , Annot. 2. Interdum ihter substantivum -et adiectivum aut. pronomen vocula interseri- fur, ut Barh. 555, 5. ^aj ^? l^l^ magnus ' vero reX; Ephr. I, 123. B. ^joi ^u^oi cci Ua^cLxD j ^ ^ /loc tfr^o mare Erythraeum; ib. ^i 1 7. B. } ' vr> o' ) '^ \ ; ^ ^ oci haec enim nox prima^ Gen. 43, ii» )j!a. ^ij^ ^* smL^ Jilii unius sumus viri\ ib. 41, 26. Annotn 5. Substantiva Sing. numeri, sed collectivae notionis adiectivum in Plur. quo- que recipere possunt, ut Ass. B. O. I, 78- 4* a* {isa^ ^i^^j )^^ populi leges servantisy ib. p. 386. not. Kn. 10. >^>«^?' ^ omnes congregatif Mrch. Chrest. 107, 17. l^JL*^' IJir facies hilaris. Cum versio V. T. Peschito saepius contra textus hebraei auctoritatem Sing. sive Plur. posnerit, exempla huius generis in ea non raro obliterata sunt ^). Tale nomen coliectivum feminini generis . tum etiam adiectiva Flur. m. recipit , cum quae collcctivum comprehendit, generir masc. sont^ ut Barh. 607, %o. ^ - r 1 ^/N Vr };^ ^^ V <>; exer- citus eongregaius ^). Annot* 4. Nonnunquam adiectivum alia genere utitur, atque vulgo substantivo tribui- • S M is mus,, e. c. Barh. 454, 18. \m^o \^} monasterium sanctum pro }f^M^q ^^y ib. 596, i8* fA o>'nf ^ym'muLtae verecundae pro )i).j^^| ib. 550, 14. >rwvy> ^>Xr^ unaquaeque earum pro t^ tS^ E^templum titrinsquc generis ad eandem voccm in eodcm nexu positi habes Gen. 2y i^. aC^ ooi oc^ JA-jj Iau[ (quod dic^ret^ animali^ id esset nomen eius pro oij^* o) Ubi vero adiectivum praedicati vicibus fungitur verbo substantlvo aut omisso I aut adiuncto, substantivo suo in statu absolutoi nunquam erapli.y solet praemitli eodem genere et numero utens*. Itaque Gen. 5, 6. iiX^? j-^/! (et vidit femina^ jjulcraiti (esse^ arhorem^ 4, 15. ^ ^Jj^^^^qbd woi ta» rnaius est peccatum meum , quam . • Barli. 265, 7. ^aaSio ^ U^t^ prosperum sit regnum tuuvir ib. 5i6, 5. ILmJ ^ w.oi>o|5>q^ \L^a vacua- (est) Edessa a militihus;. 527^, 7. ipoio^ t^KV]^ gladius eorum strictus (erat). Idem de pronominibus valet, ut ^ Gen. 2y 4. U^ot r^^ '^^'^ (^^^) f^istoriaf. 6^ g^ 5, i. >o?|? oi^pAo^ ;^^ a-ioi hic est liher historiae Jldami. Nonnunquam adiectivura in Sing. m. aut fenu 3) Eandcm ob caussam Sjrus qnotie» Sing, in Codl Uss. jfuiicta Ribui mmio transfiLza suat;' textui Hcbraei collecUve accipiendus erat, fere ^^ ^^^^ ^ snm. 10, 1$. eQal^ ft^' ]l(LnSLi6 iibique Plur. usurpavit , Excd. 15^ a— 4. 6 — 7;- ^ ^ V5 •« . ." 25, 6. 17, 2. 5. cfr. Hirzel de PenUteuchi veriibnit legimUf, ertratum tjpogtnphicum puto pro l^OnSvj SyriAcae, quam Peschito v>ocant, indole. p: 79. regna vos vexnntia. ^ lor 9, 17. f^oi ]^aU> hoc iiiramnutim pro 4) Tamen |j^f gen. oooimams cise^ vidMtt» ^ I^^X^ BiUi FolygL qpktem. «slubfttl,. aML* CS^ 85t SJ* 308 Lib. ni. Cap. L Syntaxii. ante Subst. Plur. ponitur, ut Ephr. II, 145. A. |A.^ii:ca9 i^cu^o ^iniiSs looi .Aj^ao' €t scriptae erant in Hs scripturae sacerdotales et Barfa. 542, 14« 15 « n i /N n Ibi ILo" 7i£^ ecce scripta sunt in ea(scheda) verba pro ^p^^* Eadem structura est etiam sententiis compositis, ubi adiectivum alteri inest sententiae pendenti a priori| ut Gen. i| 10. H^? ^hi^ fi^q et vidit DeuSf bonam esse sc. |A ■ 1 ^ ■ U^il terram hridam et U^t Ujld congregationem aquarum. Armou 1. Inveniantur exempla adiectivi, quod praedicatum constituit, postpotitiy ttt Gen. 29, 7. ^3 l^j^oj ^SuOfL )ai «cc^/ ifiVf adhuc viget; 19, 20. ^ V^kk ^?^ I^r^ '^ -2c6^ />;^^^ i lex sacerdotes constituit homines im- hecillitati ohnoxios. Plerumque vero haius collocationis aliqua subest caussay nempe leiH tentia a tali adiectivo pendens, aiit adverbii caiusdam additio, Ubi plnribns tentenuis coniunctis adiectiva pracdicati vices supplent, utraque eorum positio in usa ett, nt BaiL 55S« ^^' ^7' * * y^^ oiLDOfio • ^^j^i ^^i^p • oif ^ ^*^'^y> f! ^ {et inveneruni) eorpus eius (jnortui) non putredine corruptum^ oculos aperfos, os spithamam hians. . Annot. 2. Adiectivum praedicato significando inserviens subiectoque postpotitnm intei* dum gcncrc ct numero ab hoc discedit , ut Ass. B. O. I. 370, 7. 8« f--^^ A^S 1*1 ttll \ ^: . Ivn )J aheo ego ad Christum non corrupta (nisi forte legendum t|^.'vo V ib. p. 21» 5* 6* fy{^ >«^^ ]'Z^a^1o f6js\aoDO cantica et hymni facti sunt ah eo, Baih. 15, 15. )iAi^|i3 l^aoo -n^^Q ?a*^Ci B.Vi^nM fz^fo? in lihro primo^ GeneseoSy 400 tantum (anni) scripti suHtt ib. 20, 15. 16. Substantivis collectivis ctiam Plur. adiectivi apponitur, e. c. Nnm. i& S* ^A^o f^u-#o i n 01^^ tofus coetus sanctis constat; Barh. 88« 8- ^ - ^ ^ ^a vn Rpi^a^ multitudo occisa cst, Ass. B. O. III. P. II. Bjd, 25. ^a i ^ > V «^| | - '■^ • ^ 01 S f^ universus coetus comedit et hihit, Annot. 5. Pro adiectivis praedicatum designantibus snbstantiva qnoqne ntnrpaBtar eademque vulgo subiecto praemittuntur, ut lo. 8, 33- >coif£if? ^m oii.»1 semen Abrah^fid sumuSf V. 57. f^ A f^ jo? ooi l^ ^ ^ servus est peccati^ lo. 1, 1. (vers. Hierotol.) loC&o fA Vv^ Zcoi ^^ 2?^MJ erat verhum. Annot. 4. Ilis adiectivis aut Partt. praedicatum indicantibus Syri nomen {2aa ft^V* tribuuut (0. 57. Aunot. x.)* 5) Ubi pliiribus substantivis diversi generis copula et coniunctis adiecti- vum aul Part. (sive cpitheton seu praedicatwn constituens) adiuDgitur, eaedem Taient diccndi rationes, quae verbo scriptae sunt, plerumque auten| mas€, genus praefertur itcmque Plur. numerus adhibetur, ut ler. 7, ao. ■/VV>iijO ««i^ Q. 119. Casus absolttti.. 3()9 ^j^^j-iiM:^ ira viea ct furor meiis reqwescent ^ lob. r, 15, «-i^J? ci^xoq ^ajLoo ^#0 cpc! ^.i^? e^ /Jfii Jiliaequc lobi comedebant et bibebant. , * yfnnot. 1. Pluralia significatione Sing. utemia adiectivum vel propter sensum in Sing. vel propter formam in Plur, recipiunt, ut lo. 4, 14. ^tNm? JjuiJ? lilaro^ &Woiuvov ei Barh. 268, 12. 13. ^ooiX ^-»^.0^ 1-i.iD aqua cos circumdans ^ ib. 275, 16. 17. ^JlIf I^LiOyq ^pA^ pretio valde exiguo t Num. 4, 5. uiu^i? i^jZ ^f velum ianuae protensum; Tychs. Elcra. 42, 14. ^V m J^^ iD cx fiac vita. Annot, 2. Adiectivo et substantivo plerumque se excipientibus nonnunquam aliud Tocabulum aut plures voces interponuntur , praecipue vero id valet de Adiectivo aut Part. praedicatum designantibus, ut i" Tim. 6, 8- ^a Vrx r^ \rs V } ^ ov /A }^jlxi;& sufficit nobis victus et tegumentum, j1n?tot. -^y Pro neutro adiectivorum in aliis linguis usurpato femininum solet ad}}iberi O* ito, 5.), ut Ps. 27, 4. A^U ir-*'? ^z^o^ unum petii. De substantivis accuratam ah'^ain adiectiri defiuitioucm txhibcntijauf vid. $. X13, 5. 115, |. j. §• 119. C a s u I ahsolutu Ab initio sententiarum citra omnem nexum regularem inveniuntur casus absoluti latina formula quod attinet ad explicandi. Plerumque quidem ac vulgo pronoraine cum sequentibus coniunguntur^ saepe vero nudi sententiae praepo* -nuntur. Neque tamen temere eos licet usurpare, sed plerumque ad emphasin quandam indicandam. 1) Nofninativus absohuus duplici modo usurpaiur , vel senteutiae se- quentis subiectura constitiiens vel pro casu obliquo accipiendits. Jllius rei exempla sunt: EpUr. I, 122. C. uxjqu^^I |^-D^-ic? oai.^c^f? ^f^? j l ^^ j^ v> \ry ei primum viare dicunt es^e iu , qnod Adriaticum nomiuatur ^ Gon. 22, 24. ^01 sjLi\ Zyii^o . . . o^i^cj^oct concuhina ciiis peperit ca quoquc pro ciusque concubi" iia quoque peperit ; Exod. 32, 1. lluiusmodi autem siinl plura, eaque vulgo pronomine cum sequentibus conlunguntur. Ilaque o) ubi^ intelligendus est Genit.f quae loquendi ratio usitatissima esl^ ut Gen. 39,6. foci f^s wacaio ciqva* et losepluis — pulcra erat eius facies pro et losephi facies puJcra erat; Kirsch. Chr. 214, 9. 5^^^^ i>w>i\ ^^10,^] 1^!^^^ > •iSno et manus uniuscuiusaue prae timore ad^ coelum extensae erant^ Luc 4^ ao. Geo* 49^ ao. Ps» 11, 4. i8| Q q a . 310 Lib. Uh Cap. I. Syntaxis nominum. 51. 104, 17. Prov. i6| so« Eccl. d| 14. Hos. g, ii. lon. 3, 7. Dan. ii|37. Matth.5,4,; b) ubi i3a^ requirkur, ut Luc. id, i6. ovjlM 01-^ A ,S .^1 • ?/ lA s ^- .1 }. r^* viro cuidam diviti ager produxerat . •; c) Acc. in hisce intelligitur: Barh. 033, 13. ^oj^ >OGD ?H^1 ^i ^n ^ocTu^ ?i.,^a£Do tt multitudinem eorum in carceran con* iecitf ib. 530, 15. \^U> oiaacM «^fjCo ?6£if ?^^o et magnam ecclesiam Arahes denuo sibi vindicarunt^ ut Acc. absol. ib. 1. 17. oC^^q • . . ijU^ctu^a «^?^ . . ?^(o!^?F oi2^ tf^ accusatorem . • christianus quidam interfecit; Ps. 74, 17. <2) Si casus ille absol. particulis illustratury ut Num. 14, 34. 01 Vn ^. ^a^oi Zooi? ..o ^ n .^ ^ \i) propterea quod spiritus meus Calebo servo meo inest^ Act. 15, di. • • • fA^Uo^ ?iop oi^ ?ogi ^? Mosi enim erant praecones. 3) Acc. absolutum in hisce exemplis reperis: Ephr. 11, 369. F. fA^iorfp^ 01!^ ^f iustum enim — * eum prosequitur (jdiobolus); Barh. 363, i6» ?^ Vioa^ \^f ai^m . . et hunc servum — — sprevit Emir^ Gen. 47, 31. Interdum sub- stantivum, guod in Acc. absolutum ponitur, sequentis sententiae subiectum continet^ ita Kirsch. chr. 331, 15. %s^ lajro ?^ ^? ?ooi \u* ,0 ^^»^' lr«ft^ looi ss^ vA^ . ?coi et martyr Deif cum se a pardis et lupis devoratum iri vider^^ magfiopere exultavit. Praepositione quoque illustratur Acc. abs., e* c. ?«• 16, 5* ^ooio «Ai^r aC^o} *. iJ!ajL^q \^T\4i U^4^ *-2)I ct quod sanctos in terra et inclytas attinetf ovmis mea in iis cst voluptas^ Gen. 3, 17.011^ \Saa?^ ?! ?£A^?q ?6£4? ?^f^ |jl^^ ab arbore intelligentiam boni et mali praebente^ ab ea ne edas^ Gen. 40, g» •^fO Ifi^^?oi ^v^S.»,>n in somnio meo ecce! vitis ante me. Annot, 1. Hebraex post Casas absol.y praecipue sicubi subiectum sentcntiae fequoitii continenty copulam 1 usurpant')^ Syri vero apodosin parum indicantes non item. Inter* iectione vero interdum sententia, quae casum absolutum excipit, incipit, ut Gen: 40, J^ %A^f.o ?6s)^?oi • ^^Vi->V^^«-> in somnio meo — ecce! vitis ante me, Annot, 3. Interdum nomen absolute positum in sequentibus repetitur,- e. & Lev. 35, ^ j^oivcilq y^c^ ^oiAiZ . . ^aalffO' ?ViSiS ^ . • ^£)Zoi^?q ^z^j^^p ct quod servos vesiroe servasque vestras attinetj — a populis vicinis — - ematis servos et servas. At Efth. 6, 7«*g. t;o^^ ^oioanlo^jo • • . . ?f2:\v«^ quod attinet virum — — > — induant talem virwm e> ler. 27, 8* 091 l^ n:^ ?aQ2^? . . lojj^ • . . l^o et quod populum attinet , — «-• gUM9 ~ — in eum populum animadvertam ^ nomen et pronomen simul in apodosi posita fUt;, Annot. 5. Nom. absoluti coniunctione cum Partic*^ quae nonnunquam obvia Mtt 1) GtMtnii l^hrg. der hibr. Spr. $. 18^ 1. «. a« h. . \ 0. 130. Periphratis nominum eomposiiorum Graecorum. ^ 311 Terborum structara Ablativis Romanoriuii absolutia •imillima oritor, ut lob. i, i6. i^H^l ^^ ^^c^ oai pio adhuc loquente eo venit alius. Casut absolutot etiam Pronomina perioaalia a^nuttunt ($. tai, i.}. Pgriphrasis n^minum eompositorum Graseorum^ Cum Syriaca lingua compotitionit facilitatemt qna Graeca gaudet, atiequi nequeat^ Sjriaci librorum Graecorum interpretet diverto modo nomina Graecorum compotita reddi- derunt. Eorum enim i) permulta per timplicia vernaculae Graecit compotitit aequipollentia exprimunt, tigni- ficationem tolam neque originem vocabuli retpicientet , ut i Tim. i» g. avofiOi iloii ivuir^- raXTOi ??0j^, Rom. i, 30, ri &6gara ^Jmo, Luc 4, 18- &vafiXeyi/i9 Ukm; Matth. 18, s8- avvdovXos 1^-x.jDy Rom. 11, 17. (TuyKOivcuvof | ^Vn 1. In hac autem vertendi ratione eot interdum erratte aut praeter necettitatem minut accurate interpretantet aut in voce, quae nexui aptiitima erat, eligenda parum felicet, pluribut demonttrare non attinet« Ubi vero ver- tio N. T. Petchito talia commiterat, Philoz. verba Graeca accuratiut reddere tolet» ut Matth. 9» 16. ayva((>os in Petch* liberiut |2pM novum^ in PhiL vero }^'f,ov> p^ Luc. 11, 46. ivsfia* GraKta in Petch. ]/,^,u^j in Phil. autem Ucmsd a^^v ^ fl) Alia nomina Graecorum compotita periphrattice a Sjrit vertuntur; a) duobut no* minibut Syriacit, ita ut priut in ttat. conttr. ponatur aut poiteriut notam Gea. ante te iiabeat; kvl^afcoiiara\ igitur 1 Tim. 1, 10. )f|ai %aio %^sii^furames ingenuQs^ awioria Marc. 69 6. iicLxJo^ Zo| i m m et c. 16, 14. koji>o^ ZokULI defectus Jidei^ aipfovs^ Eph. 5» 17» IsJl} ^iicnil carentes mente^ ikXApiaroi ft Tim. 5, a. I^aski^ ^^2^ henefi^ cium abneganteSf IxiopKOi i Tim. i, lo. I^olo ^ %4£^ iusiurandum transeunteSt xa- rawiraojxa Matth. 07, 51. ):iU ^i facies ostiif KSv6So^ot GaL 5, fi6. ) ,» * ^ ^ -> ^ >| r vani gloriaj vs6(pvros 1 Tim. 5, 6. o^ V> \ol JL^ puer in disciplina sua^ woXvXoyia Matth. 6, 7' (Philox.) U\ViV> ^oU^, iroA.uvofXiXof £ph. 5, lo. )xafa& ^4^! differentiis pUna, iroXuTifioy Maith. 13, 46. l^? Z-^ et in Phil. lii^ 4^^'. vgoyvojtJis Act. a, «3. j olvj^ In^^^ anticipatio scientiae^ ^9poxap2ia Marc 16, ' 14. JcC^ /niao, ouoooifiei Bph. 3, 6. Ii^^r \slosj xiiiq6yfa(pov Col. s, 14. toodj ^ scriptum dehiti^ >f/iuSoiripo(P9rai Matth. 84» 04« IC^aoJo; IUoj. Eiutdem generit tunt multa cum voce ira^ compotita eaque vocabulo ^ appotito verta» quamquam nota Gen. detit (0. iia, 1.)» nt mapLitX}f9u Luc 13» i8- paia.oil^ tota mtdiitudOf irovoirXiVi ib. ii, m. )jut oi^ et woXvfAsfSi Hai «oAu^ mens ."J|*2 Lib. III. Cap. I. Syntaxis nominum. T-idrfv? llebr. i, i. ^iifJ? ^cio *Qi^ ^a in omnibus portionibus et formis. b) Etiam ap- positioiie duoruin subftantivorum eodcm consilio, m of avix}xaSi)rat outoC Jo. ii, 16. ^mOf.^^ If iVoS^ discipulif socii eius\ 6 av^JLtrgsafivrsLOS ujutwv 1 Petr. 5, !• ^aofjj V^ao presbyter, socius vester. c) Loco compositi Graeci substantivum cum adiectivo uturpatnr, ut K£vooo^/a Phil. 3, 5. ia^;.£D lA»£^a^ Zai/f vana^ xcvopcov/ac 1 Tim. 6, so. aeque ac jmaTai- OAoy('af 1 Tim. 1, 6. j^^us U^, oXoHauTiujutaTa Hebr. 10, 6. 8« P^^^ V"^- incensa in,' tegra, voXvXoyla Maltb. 6, 7. lU^ ifw^r; ^ ^oXXairXacy/ova Luc. 181 3«' lUs^ ^^^. duplicationibus multis^ \{/fu5aSfXpoi 9 Cor. 11, »6. UW UmV, ita etiam similia >}^«jJaTO- (TroXoi, \|/fuSo5i5acjv;rpoXcvai 1 Tim. 1, 10. - ^ M". ^ocu.ftCU^U ^aj»^? ^•SJ looiioi^i} ' -ir-^^ . /) Adiectivum aut Part. cum Substaativo aut Inf. id accuratiai defi* niente, ui ouf£p/jiijv6uro9 Hebr. 5, 11. \. \^, o J os' vr^ C ) ^ ^ ^^ Bvsv6)frO'j a Petr. 3, 16. a?.;^ omV r>.res^ aXijKTMj 1 Tim. 3, 3. ).<>i!v>S^S ov»? llovii cuius manus currit ad percv^ tlendum* g") Verbo muntur et substantivo aut pronomine, ut ilyajjLOt i Cor. 7, g. Jaj fOOii^ £-i^? T^**' ''^'» quibus non sunt uzores, oyfvJ; ib. 1, 28- ^^^nin^^ . .-p.j ^\ j' . cuorum spreta est /amilia, ivaoiSfxyjros Hebr. ii. 12. cii^ A-kl^ ^Ix^? cui numerus deest^ 5fw;fi9 rfOKci'fAoro9 i Tim. 5, ax. XxltJt >CyD^ IJo n^^wc m^^nrt praevenietur ; etiam iu m verb. sub«t. sit supplendum, ut oAXdrpios Hebr. 9, 25. oib^?* JJ? qui non est suus. A)-No- minibus et particulis, nempe pracpositionibus, ui d auvotj^/jtaXa-roV fxou Philem. ▼. 83. ^^{? ti:L.J capitivus qui mccum est , 6 auv6pycs' ^uwv Rom. 16, 3. ^^'? iJ^^' operarius (jui nobiscum est^ a/occl/uioj Eph. 1, 4. >ca— 1^? Ij? sinc labe, avalrioi Matth. 12, g. *.. ■ r.^V^- U? ^'«^ reprehensione y avajxaQri^ro^ lo. g, 7. cu.i.aj U?, «vlyKX>;Toy 1 Cor. i, 8. -itff U? w/7oi U ') et mnumpra huius gexleris, ffaXiyyfvfaio Tit. 3, 5. . ^ ^ ;> v>y I v^ vrT ^ 1; Conf. HcJsraica sinuiitcr formata Sk (<') non Dius r^ idolum ^ DJ( )^S "0" populuf ZZ, ps^iu p iijanuf {Geienii /.eh^-gtb. tUr htbr, Spr. ^ 83a)- $. lai. Pronomina personalia «) separata. 3^3 cl concreu avkMii^ynfros et avwXaX^ifros 3 Cor. g, 15. et 1 Petr. 1, 8- }\ S ^^ Vi U? aviHXciTTOf Luc. la, 35. J^a. P?, aafisaros Matth. 3, 13. la^f l/j. • Annot. Adiectiva et substantiTa'^ privativa pleromque negatione U) iJ? aut verbo a^v^ raro nomintbns defeetum signiflcantibus praemissis indicantur. Societatem notantiaaut nominibus Msu^ et )^a4| aut particula. y> V| universitatem designantia per Via, copiam et multitudinem signincantia plerumque per adiect. mv^a) et subst. |^o^^^ dascribuntur. Ite* ratio vero per ^^^9? ^y prioritas et anticipatio per c^^tii^ ^ spurium per adiect |f' f ct \^r^ et sttbst. fZQQ,^ 1 et vanum per ..n^r^ indicatur. Caput Skcundum Syntaxis Pronominum* * % PronoiHiiia pfrionaZia «) stparata. 1) Quamquam Syri ad intensionem suffixorum comparandam pronominibus « personalibus separatis sufflxo postpositis, opinor, nusguam utuntar '), quam ob rem versio V. T. Syriaca hunc Hebraeorum morem ') non sequitur, tamen ea absoluta sententiis praemittentes emphasin quandam atque intensionem efficiunt. Etenim casus absolutus non solum excipitur dictis, quorum fubie« ctum constituit|. ut £phr. III; 41)^. C. , n \ [ ^o^ U^fo ego vero^ quid agam? sed saepe eliam casu ohliquo ^ quem sententia postulat, explicandus est; ex hoc genere sunt d) Gen. iilustranda: lo. 191 ii. oia^^ ^ (ay ^ ^AiboS^? ^ oci JiLJ, ^ 6 irapa5i2ou5 fjLi ao) fxu^ova ifAafriav ix^h Barh. »65, 7. \q^^ ^t Ls\ ^'au^^ ^ quod autcm te attinet ^ fortunatum sit regnum tuutn! hi) Dat^^ ufc Baih. 105^ 14. ^ \i£L»jD . . Ui mihi . • erat propositum^ Adler. instit. 40. 5. — — — — . % i) Kxempla hiiiu» rci , quae Tidentur. ut a) Gesenii Lehrgeh. der hebr, Spr, $ 191, 1. Kom. 3, 1. OOI /^'^l t€ ipsumy 001 pleonattice poffitum ($. 135, 1.) txkiliiriit. Rr 3i4 Lib. III. Cap. II. Syntaxis Pronominum. . ^[ sjin^ Ofo U \J]o ad me autem nemo vemt^ Luc. 25, 41. U Iud? ^f^ ^? IjoT Qi^ f.i^ a& Aoc autem nulla res detestabilis facta est^ Deut. 18; 14* ^l et _o? etiam Acc. insigninnt (§. 41, 5. et Anuo\. 5.). £2) Fronomina personalia verbi substantivi locum obtinent^ eorumque non- nuUa hanc ob rem quibusdam obnoxia sunt mutationibus (§• 27, 2. a. b. et 41. Annot. 1 — 5.) 3 namque }j)> cai et ooi primam litteram occultant| 001 et «jci praeterea vocalem aut ad vocabulum praecedens remittunt, aut omnino abii- ciunt (§. 27, 2. b. a. 56, 5. c), ^i^ vero pariter ac pronomina 2 pers. cum Partt. praecedentibus coniunguntur (§. 41. Annot. 1 — 2. 57, 2.). Huius vero structurae varias rationes Gesenio praeeunte ^) ita distinguendas arbitramur: a) Primnm locum tenent exempla, quorum subicctum quoque pronomini inest, ita ut verbum substantivum , illius et praedicati copula, cogitando supplcatur, ut Gen. 5, 10. ijf saS^ nudus (sum) egOy 42, 11. }fb. ^ioi fjJ ^AJLc^\/t/u (jsumus) nos unius viri^ 5, 7. ^QJJ[ ^ A i ^^li\ nudi (erant) illi^ 29, 4. ,jLj ^^ ^ . 01!^ ^^}' . ^Aj} la^f uiule (^ilu) vos? dixerunt ei: Haranenses nos (sumus), ^) Secundo loco ponuntur ea, in quibus pronomina 5 pers. , nulla verae significatio. nis ratione habita, solum verbum subst. indicant, e. c. Gen. 41, 26. }a V / iljol » ^ t m ^ • r*^ ^? VU:x» septem vaccae pulcrae sunt septem anni^ Zach. 1, 9. ^ S ^ #0.11 (.jute ^u/tfi jz/i^ ////p Barh. 551, 5. «^f^} oai? «^^jl:^ \^ dominus Maiphercatae ^ qui ett Aschraf, ib. 534, 1. }Zaai 001? ^U^o^y (J^J^* '' ^' ^y^ias^ Matth. 5, 15. Act. a, 15, Apoc. 23, 14. Ps. 113, (119.), 84- rrC^!? oi6i^ai ^} }v^ ^ywo^ sunt dies servi tui? Huc pertinent etiam exempla pronominis eiusdem in una sententia ita repetiti, ut prioi stdb. lecti vicibus fungens verum pronomen sit, neque ullam patiatur mutationem, pottexiw ▼ero locum verbi substantivi obtineat, ut Matth. 3, 11. \i\ v/^vv/; (jf ego haptiz»\ Exod. 16, 8. ^ }j1o* ^j^ nos^ quid sumus? Matlh. »7, 4. ^}^\i^^*A-j/ tu videbit^ lo. i, 19. 4» 39« }* ^ *a V> ^*^ ajkcoil^flik num is sit Christus? Gen. 23, 19. -0 ^^^1 ^ci ^cn id est Hebnttt ' Luc. 24,. 18. (Philox.) c) Tertium genus est eorum , in quibus pronomen 1 aut s pers. tanquam subiecttam «t pronomen 3 pers. pro verbo subst, copulantur, ut Matth. fl6, 25. 001 jj} \^\ num ego tum?. Matth. 11, 3. 15. \i\% ooj ooi bi] tune es venturus^ 16, 16. Xiuc. 24, 18. Mattll; 5, 15, \^]2 cuJi^ ^j} *o6j} vos estis terrae salf v. 14. '). ^ . '^ ^*^ '^^ rum teuacusima pro verl>o sujbst. tfam a Jf 4)Contracte pro ogi ooi.^Philox. rersio hit cum .«ff. 5 pers.^.imiU nexu uiuipat; m^ Pe.chito verbi. .ubsiiiuit ^qjoLf Ijoi lia\. Mattk. 26, 25. .^aioLJi l— jT #ir»«# iniii? )(L |6L I) Philozeniana ^uidem N, T. versio graeco- j^^} ^ }' tu wf \ . $. its. "Pr^n^mina personnlia b) suf/ixa. 3l5 Ab his ▼aro.disccrnas ea» in quibos pronomen 3 pers. originariam retinens*tignificationem prae- dicati vices gcrit, ut 1 Cliron. ai, 17. ^u^^ OOI (j ) tgo lum ii^ qui ptccavit Cpr. ptccavi), £«. 4$, 4« OOT p 1 |Zan>mS H^f^ unp*g md feructutem idem sum^ ^ronominm pereonalia b) su/fixa. 1) SuJJtxa verhorum pro -^rc. regulariter posita (§• 42, 2.), quamquara multo rarius atque in Hebraicis, tamen nonnunquam alias dicendi rationes^ praesertim vero Dat. denotant, ut los. 15, ig. ^* . .i^ . ngi— ^ dedisti mihi pro s*ik Aoou, Ephr. T, 8. C. ouQ Vi ^ mi ? quae (nomina) ei (spiritui sancto) indunt. Sufflxum vero nominis pro alio casu ac Geq. usurparc , fere illicitum vide. tur; exernplum tamen habes Ps. 73, 27. ^xcu^y a te alieni pro ^jio ^cu^j* 2) Substantivorum Gen. coniunctorum unamque tantum notionem com- plectentium prius seu nomen regens suflixa, etiamsi dd hoc pertineant^ non recipit, sed vox in Gen. posita ea sibi vindicat. Itaque Lev. 20, 5. ^^qo?)^^' natnen ineum sanctum^ Dam 9^ 24» ^?Qr>? \^fO urbs tua sancta^ Deut. i^ 41. ' oL^io -i{^*^' amiis suis belUcis^f lob. 1 g, 17« ^^* .^4^ JUium a me procreatum^ Barh. 597, ii* ^-«J ^H? chirographum f Epbr. I, idl* A. oi/o .>/ >,,?^-iPt? \ S\ n m l) forma eius (terrae) sphaerica^ Es. 56, 7. Baro sudixum nomini regenti, ad qnod pertinet, annectitar, ut Ezech. 16, 27. fZQ^i'? sMD^Mio} -2d a viis tuis meretriciisy praecipae vero in nonnallis formulis dextram ginistramve alicuius rei partem significantibas , e. c. Matth. 5, 29. 50. 59. pL^ifiu? j, x ^ \ oculus tuus dexterf }i*»Vii? ^v^ manus tua dextera^ ix-«^.? ^^^ maxilla tua dextera^ Luc. 22, 50. \ T ' ^^ y oiJ?J aurem eius dexteram^ lud. 3, ai. ILoflD? oyj manu sua simstraf Apoc. 10, 2. ^A-^^? ^"^.v^* P^^^^ suum dexterum, 5) Substantivum sufflxo auctum, cum adiectivo conlungendum , priorcm occupat locum, ut Luc. 1, 70. Xm^jP -oiQ^'aj sancti eius prophetaer ib. ir. 72. * liu^ wOiQ^-^»?' foedera eius sancta^ Tychs. Elem. 47, 6. Jjoi ^i^ hoc opus tuump ib. I. 10. Ia^^o y^M» arcana tua sancta^ ib. 4g, 8. Uvjo U-4 y**^* spiritus tuus vivus et sanctus^r 4) Cum Gen. non solum active^ sed etiam passipc asurpetur (§. 115, 5^)^ de suffixis quoque nomini^i quia revera genitivi suat^ idem valet| ut Exod» ->. • • 316 Llb. in. Cap. n. Syntaxis Pronominum. .' , ^ 20", 120. (17O o^r^-^? timor de eo^ Barh. 217, 16. Ter. 51, 25. -Zio spoUa mihi rapta^ • • ., Es. 56, 7. -^^^^ precc5 ad me fusae; ai, a. oc^V suspiria de ea^ Barh. di8| 14» cnZljLfiD odium in euni^ 5) Possessiva saepe vocula ^? describuntur (§• 44, 5.) , praecipue rero a) ubi solo suffixo aut quaedath oritur ambiguitas , ut l2a^i? aC^} \sV^ in vas suum pastorale, ^^^^^ H:*-m ^4' duces eius (ubi etiartl ^ aV a > j dicere licebat)} 32, 51. 2 Chron. 55, 24«, aut i) sententia non satjs exprimitur, e. c. Matth. 6, 15. ' jidaii^ -01 ^iL? ^Muiit «t regnum^ lo. 1, 11. .^g n S ^ o U o i \ i?o w[. o i S ■ , \ tl; tiL iita -^XSsy Ktti ol iSioi ahrhv ou ^apeXd^Sov, 10, 12. ^Q — »L ^, !S *t ^ ^ ou oujc fiVi iSia, V. 14. ^? ,^. U\ Vt^i^ ^l ^l V ^^^'* ^'^^^ ^^ agnoicor a ?n«i5, Barh. 491, 19. oi^? ^joi ^ooi^a omnes ad eum pertinenteSf ib. 444, 1. )j,'oad oiSIo ?oai ^oji!:^ji? ^9 cujn eorum esset omnis potestas^ Kirsch« 3o6| 14» 0001 r^\ U oiS>,\ ^oourCkO? agendi rationes eorum eius (^rationem) non atifuahaHif aut c) emphatice possessivum accipitur , ut lo. 7« 8* ^^? v^i fneum iempm. m Fbnitur tamen vu?prosufQxo velnullaearum caussarum intercedente^ ut iReg* i) 55* ^-»? )^J?ao mula mea^ oi^? {.ju^VoV principes eiuSt Ephr. I, 118- C. ci^ )am£ eius paratiOf ib. 125. C. (ooiiiu»? V^#aiA^ in receptacula sua^ maxiou MrOy «t . videtur, in seriore Syriasmo , ut Mich. chr. 99, i^. ^aW UoLo^ ira mM, Bttll. 487, 7. oii:^? ???' patrui eius^ ib. 516, 3. oui^? l«jl?' ^ frater eiitM umts^ L 9» \^\ ai^^i {62;^ ^ ex magna eius regina^ Kirsch. chr. 207, 2. ^ImI (AtIBa]^ haec urbs nostra. Hoc etiam in caussa est, quod Philoxeniana N* T. ^ngmo ahtiquiori Peschito frequentius hac possessivi periphrasi utitufi 9uaai9,liaB ' etiam eius diligentia in omnibus Graecis vocibus reddendis posita ad haBC ' consuetudinem eligendam alicuius momenti fuisse videtur. Peregrina daiiiqM vocabula, cum haud raro suffixis recipiendis non sntis essent apta, eadfB , suffixi delectantur periphrasi, ut Barh. 486, 2. ^ooib;^?' ud|jVi xonai eonoR, ■ '»•• ■••• ib. 49I9 i8- oc^ ^->^ll^ palatium eius^ Kirsch. chr. oii^? {-^ag^ ^^ - et ':pjrafUf eius Tapp>;(Wftv. 6) £mp7ia5/5 quamquam vocula ^? cum suif. indicari potest, tameB Mepiai 'et suffixum nomini adiunctum et ^? eodem suffivo auctum simul uaurpanturf uw lo. 4% 34. ^*-^? ^b:kas|.ic cibus ineus^ 5, 47^ ^l^.»? ^Jiiio mea verba^ Lu€» Oy^i* y^{ yXjJi^ in tuo ipsius oculo ^ 1 Beg. 21, 19^ Marc. 2, 18« /^V ^, y * *^^^^ sed discipuli iui. In libris vero e Graeco sermone versis haec u lillwf iie Mi y « ■ 9. 1S5* PUondimus et elUpsis pronominum persoaalium^ 317 coniiinctio eam ob caussam etiam sine ulla emphasi adhibetur, quia ab inter- pretibus verborum tenacioribus pos^essiva ijj.09. aos, i;utTfp09. vjkjstsoo^ . c^iri* p09 ita vertuntur, Inveniuntur non pauca exempla vocin ^?_ cum suffix s po^t sufiixa personaliter accepta empliasin quandam eftlcientis, ut 2 Cor. 5^ 19. ^>^?^ ^ in nohis^ nobis inquam^ 1 lo. 2^^ 2. ?a.M!:i^ ^i^? ,-«a!^-m a^o neque pro nobis sohnnf 2 Cor. I9 12. ^^n \ »? ^o «vq — b^ apud vos^ Kirsch. clir. 207, 4.. ^a? ^L nohiscum. Eundem in finem repetitur etiam sufiixum cum praepo<» silione, ut Matth. 27, /J. ^ l^ rr^. quid ad nos? lo. 21, as. yS. \^ ^ 4/Mfrf ad te? r/^onajmuj et ellipsis pronominum personaliun. 1) Syri, cimi pleonasmo pronominum mirifice deleptentur^ 3 pers. 001 persaepe redundanter ponunt^ eiusque vocalem^ 01 occultato^ ad Tocis praece« deniis ultimam litteram vacuam remittunt aut omnino exstirpant, si vox ea Yocali finitur (§. a7;'fl. b. a. 56, 5. c). Sine dubio haec dicendi ratijo inde exorta est, quod ab initio quaedfim emphasis, nonnunquam admodum subtilis iUo pronomine indicabatur^ ut lo. 8| 98* \^\ ^^^ ooi L:ia6\ %*al %ju.&^?' Ua^* sicut me pater mtus docuit^ ita tantum (non alio modo) loquor^ Rom. 14, 8. ^U^ 001 ^f^ro^ v^y^ vl ^' vivimuSf domino id vivUnus. Sed sunt exempla^ in quibus vix uUum huius emphaseos inveneris vestigium, ut Matth. 15, ig, l^iJo l/^ , o a»» vj ^oai H-^ooi U^ ^ ex corde enim egrediuntur cogitata mala, c. 11,4. et Luc. 7, 19. ^ 1 i , n m >o 001 ^ i f i jf ol' an alium exspectanus? Col. 1, 19. U-Oj 001 ou^j in quo voluit^ Marc. 7, 05. 1 Tim. 5, g. Hoc vero ubi cum substantivis Sing. fem. , ut Rom. 2, 4. ^ t»AiWi 001 }/o ^ i ^S ad resipiscentiam te deducat, 3, 28. Ujf^ wO??)iD c3i U^jC^cl^ per fidem iustijicatut homo, 1 Tim. 4, 10. ^jli H-^o? ho» ^^ propter hoc enim lahoramus^ aut cum Subst. in Vlur. et m. et fem. coniungitur, ut Luc. la, 50. ,-^ Uol^'? 001 U^^sJ Qiaec enim omnia) populi terrae quaerunt^ lo. 8, »6. I ^S^ Q Ul ^Siifiio 001 ^-^<^ liaec loqaor • in mundot i Tim, J, 4. ^r^ ogi Ix^? quae controversias pariunt , Rom. 9, r. . ^jj ^.saoi^ 091 ^^joio ifi iisdem versaris^ Hebr. 15, 90. ^ox^ toAa 001 f^VcLv^ paucis vo&(« scripsif maior eius e$t singularitas. . . "^ Rr » 318 I^ib* HL C^p. II. Syntaxis Pronominum. q) Pronominibus ooi et oci simul positis nonnunquam nulla efficitur em- phasis , ut lo. 5, 9. ^ooi |^-a-ij Uica-i ooi 0010 et dies ille sabbatutn erat^ et Plur, Matth. 5, 1. ^OJOi l^iooAa ^? ^oou:;) iv rals ijiil^ais iKuyfais* 5) Suffixum verbi saepe pleonasticum est , ita ut nomine ipsO| cuius vici* bus fungituri statim excipiatur, ut Matth. 1, 95. otZ^jJJ at-^} assumsit eam^ uxorem suam et oi^s^i^ ^r^-; peperit eum^ Jilium suum^ lo. 1, 57. (Philox.) I&oaI^ ^oiaaai 5^Ciiti sunt eum^ lesum^ Matth. 1, 21. (Philox.) JSqnS ^ niOfgii oCikji? salvabit eum^ populum suum^ c. s6, 51. ja^ jjoio? oyc^^ ^c x a, ^ et percussit eum^ ser;vum pontijicis maximi^ Matth. i, di. oi:^!^ ^ajuuj salvabit populum suum% etiam sine ^ Acc. , ut Matth. 27 ^ 5. Xsxma ^ou^o et proiecit illud^ argentum^ Matth. 25| 25. ^f^ oi^-kA^ occultavi id^ talentum tuum^ 1 Tim. 6t 14. Ur^^^ <-?>^f^' u^ illud^ praeceptum serves. Interdum pronomini et nomini aliquid interceditre, c« Gen. 2| ig. l^^^. Usj] >o?) ^ooi^ }fc? ^ ^^ quicquid diceret iis Adam^ animalibus *)• Eiusdem generis est ratxo Zabiorum^ formis Verbi, cui nomen obiecti praecedit, pleonasticum praebendi suffixumy ut Cod. Nas. ed. Norberg. I. 52, ig. ^ V >jo } ^v -^rV «■V^ , et vox eius Septemstellares ^ eos vocabit; ib. 54, 12. ss. «a^?f ^^ - ^ ^} ^ «oouh^IO et semina sua^ super jemora ea profundunt; ib. 90, 6. oiX^i^^l f^Jk^iO^ V(\Sm doctrinmm primafn , pervertunt eam, Neque vero Syris hanc dicendi rationem defuiste in aperfo «it, vide V. c. Lev, a5, 44. ^ju^ ^ooi 1 ^o ^aiLiipMq} | ^ ,^ "^ ^-^ ^ populis circa voe^ ek iis cmatis- 4) Etiam sujpxum nominale pleonasticum saepe Gen. nominis praecedit nota ? indicatum, ut Matth. i^ oo. ,^0?? ai^ JiUus eius^ Davidis^ AcU 4, lo. uoA^? oiVfTn jfx nomine eiuSf lesu^ Dan. 5^ 8« l^^^ ^oou.si^ accusationes ludaeO' rum , c. 4, 22. \:^i]{ oLaoxp ^n^s terrae. Idem valet de suffixo aQte Gen. peri» phrastico \L? insignitum, ut Cant. 1, 6. wi^i?^ ^^ vineam meam^ meam^ Luc 6; 42. ^^? ^f.^lA^ discipuli tui^ tui, Huc pertinet etiam ^ omnis^ quod nomini alicui praemissum aut postpo- situm suffixo ad boc nomen referendo uti solet J ut Barh. 053, 15, boaiai2ie ^-^^ ^ ^ q^ o universitas eorum^ homm nutUh 1) ExcmpU Iniinitivi cum suffixo per nomen formulam usurpandam Syms pot«rat addBclt olie aliquod illustrato me legere haud memini , et iii iis tamen rfttione r^m cxprestit; locisy ubi Hcbraico V. T. teztu ad hanc dicendi * 0. 185* Pleonasmus tt ellipus pronominum persondUum. 319^ rumy ib. 254, 15. ^55, 6., ib, 71, 6. oi!so ^? Udi. populus vero^ universUas eius. Notam Gen. 7 post ^ usurpare Syri non solent *). 5) Hoc pleonasticum suffixum ne praepoiitiones quidem a se aliemipi exi« stimant a) aut ante nomen nota ? insignitum, quam quidem, ubi praepositio a no- minibus oriunda ponitur, pro Gen. signOf in reliquis vero pro pro^omine relativo habeas necesse est; nempe a) i^? j ut 1 Tim. 1, 8- Isa^? oi^aa) secundum eam^ quae est lex; fi) >to, ut lo. i, 37* ^^^7 oiif^ post lesum^ hcl. 10, 23. UJx»? 019^0^ postridie; 7) ^7, ut Ephr. I,* 119. B. ?/\iinqi\AaV> ^oi ?hA£d? ^^ .* ffLiou? oi!^-i? et ab hac sphaera ardente eius, ignis, Barh. 483, i8* ?^7 ai!:Lk7^ eius^ anni; S) f^M, ut Apoc. 4, 4. ocdoioiZ? «^V^m m circuitu throni^ circa thronwn^ . f) Zo-i^, ut Luc. a3, 7. uD?oioJ| oCcLik ad Herodem; ^) \l ^ v», ut Rom. 8, 3. J^-^Li?' bi^i:^^ propter peccatum; j>) ^, ut Act. »3, 6. ? V^ ^? ouIjaD ^: populo^ Barht 334, 3o, U&?i ?ooi?? ou^ al' auro aduUerino^ Ephr. T, 119« A. qoou^ ^&:l^ Uic? 5Mp^r aquas; 5) ^, ut Apoc. 4, 4- ^JOi liaa)Vao? ^oou!^ ^^ jMp^r fto^ thro* nos^ Rom. 13, 6. ^^^ kt ^ ' ^ "^ propterea; 1) Ja-^, ut As5. B. O. I. 50, 17. U^onm^.?? ^ooi^cuin episcopiSf ib. II. 252, 10. U^f^} 01:^ cum patriarchas h) >OfO, ut Luc. 5, 19. tt^ • i? mOioJio^ coram lesu^ Apoc. 5, 8« ?h^^ .«oKUb^^ iin^tf agnum^ alia. Cum articulus Syris desity ab interpretibus Graecorum librorumi qui omnia accurate reddere volunt, haec definiendi ratio persaepe usurpatur. h) Aut ante nomen eadem particula, praesertim eodem praefixo instru- ctum) nempe «) ^d, ut Barh. 533, 6. > n S" i> ^ oiLd Halehi^ Ephr. I, 8. F. ^^^ l^xi^ 010 die primo ; fi) ^, ut Barh. 535, 5* ^ /^SV * " ^ oil^ Halehum , lo. 5, 4. iA^?aVisVfi\ oiSJ in piscinam; deinde vero etiam aliis definitum praepositioni* bus, e. c. a) ^, ut Act. 9, si. ??oi \&b[ ou^ 11$ touto, 0) wl, ut Rom. 6, 8. ^Jia^ ^^ oilio^ cum Christo; y) ^, ut Act 1^7, 30. U"^ ^ oii^ e navigio; 1 Tim. 1, 6. ^j^oi ^ ^oauic A(f)' tov, alia. Huic loquendi rationi in huiosmo- dt formulis vix aliam vim inesse, nisi Germanici aut Graeci articuli, quin etiam ne eam quidem, non attinet demonstrare. IfiiM I I fuopii di€> >. :J'20 ^^^' ^H« Cap. II. Synta xisPronominum* Annot. Interdum intcr suflixum pleonasticum et nomen ipsum, ad qiod pertutet, una vel pluies voces interponuntur; ita apud Eplir. I, 121, A. li.V|J joi^ ^\ oi^ fOSD ^^ dcinde cam Deiis iussit^ terram^ et in Barh. 445, 15. ,^/9 ^^ V va V oi»i^ nin-V ^T/y €t {Franci) exstinxerunt illud, regnum eorum (Graecorum), lo. 8f 33« In multis oxemplis suffixum cum praepositione nomini suo praemistum notionem ipstf tpsMj ipsuin indicat, vid. $. 197. 6) Dat. pionominis pcrsonalis plcoriaslicud saepe verbi formis, praecipue qiiidcm Impp. et Fult. , sed Praett. qiioque apponitur. Amant eum prao ce- teris verba eundi ^ itaque Geii. 27, 43. ^^J^ Qi ahi^ Cant. 2, lo. ^ii. n S «^l^i eas tibi^ v. 11. oii^ \Sif abiitf Luc. 8, 57. ^\: ^^Ul ut abiret^ Luc. s^ 43, 45. 60%^ oiiftoi ret^crsi sunt; Ass. B. O. I, 4.13, n- not. oii^ woofiao et conjugertt^ Iv*. 5*1 8., Ephr. III, 5. D. oi^ ^j coi wsf? ^e e^iV??/! recidere; Cant. 9, 10. ^♦^!^ ^-ica-ja surge! los. 7, 10., 2 Varal. 25, 16. oiIiD ^aj oii^ ^^ ^t reeessU provheta ab eo ^ lob. 19, 29., Gen. 22, 5. loJoi ^oa^ cxmoa maneatis hoc loco. Alia liuius rei exempla liaec sunt: Cant. 2, 17. ^ ^*io? similis esto^ 89 14-, lob. 7, 5. If^fl» Ijf^. ^ ^,}it \^P itf^ haereditate accepi menses vanos^ Ezech. 57, 11. JiJ ^^9 defecimus. 7) Suffixa etiam omittuntur, ubi e vocabulorum nexu iisque^ quae prae- cesserunt, accuratius diiudicatis cogitando possunt suppleri; quae res eTenit \n Syiiaca lingua praecipue Acc. verbis annectendo '), v. c. Ex. 2^ 25. et Deiu vidit filios Israelis loii^ V© eosque non ignoravit ^ro ^qj?^ vv^o, Barh. 5^8, lo. 11. ai.^ l^rS) Q-A*a^?? 1^1 ^ ^? ^pio^ Turcae vero , ubicunque invenerunt Fran» co.jf occiderunt {eos), Gen. 6, 19. n i.JA n; ^ ad (ea) servanda^ Barh. oja. 5. joci ^ o/Im:-r p e^ (co5 , sc. libros) intellexit. Praecipue neutrum (id, hoc) omittitar ut Gen. 9, 32. ^^^:iS,\ ^ip% -q-^o et Qioc) indicavit fratrihus suis duohus^ c. 04, 49. ^oiq.iJ me certiorem facitis (Jiuius rei)^ lob. 21, 19. Oo ut (id) sciatp ler. 4. lO. Barh. 572, 12. ^j? Uo neque (id) permisit, Ephr. I, 117, C. W«l^ (u| jrii) intelligas. Ubi idem obiecti suffixum duobus verbis competit, saepe semel tantum ponitur, seu priori, seu, quod saepius Ct, posteriori contingens. ut E.phr. I, 120. B. mxplo ^l? 001 is, qui eum (a'^vem) fuudavit etparavU^ Barh. 4^7, 1- ^oJLza oA^ exaltarunt et posuerunt eum. • * . . . » • 3) Dat. o:«i$sum ruvenis Barh. 48;? 2- )Zoa^[ lo?1? "tsniun (rr) comptttre. $. tS4> Mm pronondaum personalium proprieMes. ^| §. 144. Aliae pronominum pgrsonalium proprigtatei, i) Pronomintf Syri utuntur interdum iintequam substantivum , ad quod refe- rendum illu^ est, posuerunt, idque vel pluribus interiectis demum comme- moraturi vel , quod tamen rarius Ct| e nexu verborum omnino supplendum est. Quod qui admittunt 8criptoreS| lectorum suorum aeque ac suaa' ipsorum menti res exponendas obversari procul dubio arbitrantur. Eius ge* neris sunt Es« 8) di. <^i^^f^o bia ^ofij transibit eam eamque duram reddit sc Urram (clL v. sa.), Ps. 87^ i. Uvi oH^ ^jj^}^ fundamenta eius (sc. Zionis vid. V. d ) in monte eius saneto sunt^ Ps. g, 13. ^pacoi ^ ciA^nS ad vindicandum sangmnem eorum sc. pauperum (vid. alterum membrum, in quo quidem Sing. h'nmV)y neque Plur. legitur), Ps. 651 10.. ^poi ft^nnlV ) h r\ t j parasti cihum eoruni sc. hominum^ Ps. 189 15« ^i ^r^i dispersit eos et ^l «^i conturbavit eos^ sc. inimicos (cU. v. 18), lob. 57, 4. ^ojI *.m^! llo neque us (sc. quae tonitrua et fulgura sequuntur, cll. v. 6.) se opponit^ Barh. 531)9 11. ao. pujjo ^ ^ S m eamque (urbem) in pace (noa pugnantes) tradiderunt^ sc. incolae seu prindpes urbis clL 533^ i« d. In oraculo Nahumi contra Niniven edito pronomina in duobus prioribus capitibus usurpantur ad nomen Ninives pertinentiai ut 2, 8* dfZU '}» ▼• 11* ^«Qi^i V. id. %ift.£4.,i^.iJ^ cet.» quamquam 2y 9. tandem ^j ft - f comtnemoratur. Similia sunt exempla pronorainis pro Substantivo^ iam quidem comme- moratOi sed per longum intervallum separatp positi| ut Es. 45, 13. oU^\ \j\^ ego excitavi eum sc. Cyrum cIL v. ii. et 44, 28*9 Ps. 68> lo. Qit\ v oL ^^}i et tu confirmasti eam^ v. ii. et 15 010 in ea, sc. terra cll. v. 8. *)• fl) Item pronomina interdum non ad nomen, quod excipiunti sed aliudi fortas* se longo intervallo separatum respiciunt, plerumque tamen nexu verborum facile inveniendumi ut Ps. 44, 3. ^oj? AojJO Uo^^ Zyoof ^^»1 manus tua perdidit po^ pulos^ eos autem (non populos, sed patres cil. v. a.) plantasti; Ps. 195, 57. 1) Ita pro oiTzU, qnod Polygl. Lond. exhU «) E^^*» pronomea aemoiutradTiim Bouta. bent, •am ob caujsam scnbendum «wiUmo, quia ^*.* , . . . !1 Suffiia ad Wiaifw ptrtineiitia , quaein aoquatiU. fr<" ^^ ^l, « A#e (to. q«o4 U MfMMtftas bus adhiboatnr , fem. generis snnt. commemoramr) ffd. S s 322 ' ^^* ^^* ^^P* ^^- Syntaxis Pronominum^ a ^Qj? uaal eduxit eos (non Aegyptios v. 56., sed Israclitas) cU. aUerum huius commatis membrum et v* 25.^ Gen. 10, 12. i^.^9 i^«^f-^ ^ ^ai Aaec €3t urii viagna sc. Resen aut Ninive ex aliorum sentenlia. 5) Loco pronominis nomen ipsum nonnunquam repetitur^ ut Gen. 169 i6. Ahraliam vero q6 annos natus erat^ Jofcy ^iii«1 f^ i^^Jk yo cum Hagar Ismae* lem Ahrahamo (pro ei) pareret^ cp. 5, i. Deus hominem creans ihi^t oiln^>a H?»-fo secundum imaginem Dei {^to suam) eum fecit^ la, 5. 1 Reg. 8j 1. Zaclu 5, g. uoAa >o*o ^cu? U^ /api^y quefTL posui ante lesum pro ante te^ Ps. 509 i^ }^}oC foiiJii ,^»*qj sacrifica Deo (pro wii/ii) gratias. CoUoquentes cum potentio- ribus pronomina ego et tu evitant, hoc per ^> \^^ et (r-^9 ^cLa» aliaqua ^*f^ #io|j Uj{^ /jfMZfZ dicamus domino meo? ib. ^r^^ fci-^-«> facinus servorum iuorum et ^r—vn \ j^ , n \ ^ 1 .jj ioi tfcce/ sumus servi domini mei •), ▼. ig^ ^9^=^^ \5U ^fio dominus meus e servis suis quaesivitf ib. v. 01 ss. 46, 54. ^Qj 27- Mf^ >OfD an^e dominum pro ^e, ib. v. 50 ss. Dan. 10, 17. - -^-^ (jui^ Jjci »^ >QL QVJ^TiQVQV^ jjoi jlf^f oi^ quomodo posset servus domini huius mei coU loqui cum hoc meo domino^ cp. 1, 12. 2, 4. 2 Sam. 14, 9. ii, Esdr, 5, 8* 17. Knoes. chr. Syr. 80, 12. ib. 75, 2. ^oai ^ Ij? ^if U'? ego iho cum magnUudine tua pro tecum. Itaque y^ nonnunquam in eadem sententia et 1 pers. alter* nis vicibus ponunt, ut Gen. 44, 52.5 reges yero nomine suo insigni rex pro ego utuntur, ut Esth. 8, 7. 8. et dixit rex. Aschirosch: scrihite ? '^ ^ ^]t f ^ r '^ in nomine regis pro meo et la^? ?Aoiia oico^ annulo regis signatCf Dan. 4^ ^9* ^9- (»n hebr. v. 16. 25.). Eiusdem generis est nominis divini repetitio pro pronomine, e. c. Gen. 5, 1. 19, 24. Exod. 20, 7. 4) Scriptores Syriaci rarius quidem Ilebraicis strucLuram inceptam dese^ runt, interdum tamen ex una pers, in alteram, praecipue ex 2 in 5, et vice versa deflectunt, ut Luc. 15, 54. O Hierosolyma, Hierosolyma -^^^IJ Aki^ft \lJi% h ^^ oi2q^ ^a>^#? occidens prophetas et lapidans ad te (pr. ad se) missosi GaL 4^ oi. dicite mihi vos lax^^ LL^i ^ooou? r^.9j' t4^' 9"* vultis (pr. volunt) esse uA &• gei Rom. 2, 1. oi^. ^u Ujr o| o homo proximum tuum (pr. suum^S fudkamsi 8) ^i^ in his lo^uendi fonnulif tan^^utm litnlui iUttrpatur, iu nt plnrtt qttoqM qiientei ea forma utaatur. . i '§. 12^ Aliae pronominum persomzlium proprietafes. 325 Ephr. III, ^54. E. Iftf? r^V^ l?^ ^ 9"^ [reprehendisti (pr. reprehendU) car* nem edentes^ Rom. 6, a. ^^^i^ S ^^ui^? p.^^j^ nos (pr. i//i) enim^ quimortui sumus peccatOp 5) lidem ab enallage numeri non omnino abhorrent, ut Hab. a, >5* ^ouaiasiD i^x*^} oC^ tp^ (ra^) inehrianti emWf ^ut consideret nuditatem eius (pr. eorum)^ Barh. 59, x^. (nisi lectio mendosa est) u»ojj:oo;,jIJ oi^ i:t*r^ f4o* oi^dik ^oLmi ?jisDao ft postquam Samaritani interfecerant Andromachum sacrificu- /wm, giiew reliquerat {Jllexander) apud eos (pr. wm), ib. 166, 16. ^ooio -oio^jJo IfQ^ ||!cQiro Iaj. ^ffflsf ^^ eran^ (pr, erat) inter eos qo feminae et 10 puerif ib. 177, 15- ^oio ^^4»? ^asj U4^[ ^ilZi Ijiol^^^ dicuntf 3000 animas (homines) in iis (navibus) fuisse^ ib. 10, 9. -ojc^^? ^aiA tilL *) tres oculi fuerunt (pr. fuit)^ quibus in exemplis etiam generis enallage inest, ib. 387> 9. V^^v? l^iaOQi |ooi ^010^0 et erant (pr. eraO d/es ieiunii. Generis enallagen habes etiam Ass. Bibl. Or. L 365, ti. IZyl ^o^ ^^v^ • n^J o JjLi^iaufo v°°^ Uo!4 ^ooii^a? ut omnes regiones fierent christia* nae et in iis templa exstruerentur. Cfr. §. 118; 2. Annot. d. Annot* X. Pluralia tantum^ quae dicu&tury niodo Siog. pronominis ntuntur, ut Loc. ^3» 45* ^^^xV^ ^ Unjcn; (jiyZ ^l ^^1'? ^^ scissum est velamen (^^t, facies portae) templiper mediumsuum, 2 Petr. 5, 5. ^^^ ^ Zooi pLAk| l^i^ coelum erat db aeterno^ modo Plnr., ut lo. I9 4. t ■ * > t oia^ ^oc i , i/V »a!^ l^:^.^o ^t vzVa erar Zux hominum^ ib. 4, 82. •oil U?*ooiI ^^ \^ vita ab ludaeis pro^ciscitur. Ita et duale -»5^ Aegyptus pronomen Sing. admitlit, ut Hebr. 11, a6. —a^^— ic? oiA* V? . m thesauri eius. Sing. admitlit, ut Hebr. 11, ao. ^^-.a^Jl^? oiA Vi 1 m thesauri eius, Aegypti, ib. v. 27^ ^i v^^ oiivi reliquit eam, Aegyptum. CL etiam JJ. 118, 3. Annot. 1. Annot. fl. Collectiva lingularia /em., ubi hominum multitudinem significant, etiam Plur. masc. pronominij admittunt, ut Barh. iti, 15. ^qj| wa4*»9 oW^^tf oi^? abduxit familiam eius et inclusit eos^ ib. 565, i8- 19., ib. 530, 1. fl. _«ioo lioj^ AaaicZ?^ \ ^ ^ .y^ mrj 0] ^i]^# M #ooiiaJOj^o ^oo i^o a >a ^wfl/n humiliatus sit Arabismus (L c, Moslemi) , neque tamen a malitia sua et tjrrannide sua cessant aut desistunt, ib. 591,^4—6. ^'^ | j' > v/^ f ^f^-^ l/l^ foou:^ «jSAi? |Ai.i|^fi? < Nm\ • • • • missus est Matthaeus Emira . . ^ qd praefe» ctum urbiSf ut ab iis (incolit urbit) tributum sumeret. Idem fit int nominibut propriis regionum et urbium^ ut Barb. 150, 11— la. ^^V ^L ^ooii^JCflDo ^Aa»f&lf . ^ IMur. ^qjol!^ et ^cn^ iiV (m. et f.)» sed ^oi^..! et^ai^..| auihus (ni. et f.)} Acc. itemj -/ffcZ. pluribus particulis, ut oia in ea et ma oi i^* .sc«l ai^*-^ in quo^ oi^ai^f ad quem^ ^:^\ in quoi Gen. cum sufiixo nomi- nis, ut Deut. fl8, 49- cjUAi^..? cuius linguam^ Dan. 3, a6. oiio^? nuia l>s, 14..J, 8- ^onica*? quorum os^ Ephr. Opp. III, 428- F. ^^ «^oa.^ I)ru.s,n4ius viisericordia magna.} quidem plerumque ab iis, ad quae pertine^ sepi. i) Oescnit Lehrgcb. p. 745 — 744- J. 125. Pronomen relativum. 335 ratam invenituri quod punctis interiectis indicavimasi quaimquaBi exempla ab hac regula recedentia non pauca tibi occurrunt« Annot. Acc. relativi etiam lola littera ? rignatur, ita nt neque nota Acc. cum Suffixo aeque pronomen postponator, ut Gcn. s, 8« ^^ >oM hominem^ quem finxerat ^ c. 1, 51, jsIl* ^ omnia^ quae feceraU Quae ret reliquis quoque relativi catibus obliquis raro acci- dit, ut Barh. Chron. 3389 13« uoi^o) tl^Lo^t ^o^q fj^^oio hoc enim die^ quo expugnata est Edessap ubi | pro oifi..| ponitur, Ephr. Opp. I, 8* C. et D« ReUtirum coninngi enm pronomm. 5 pm.y quin etiam cnm intcrrogatifii enm in flaemi nt aliae eiui formee efficiantnry S* 45» S* •xponitur. a) Syris licet non minus quam Hebraeis^ vel 1 et d peraonis relativam inlicere significationem , ut a) in his 1 pers* exemplis Gen. 45, 4. ego sum losephiiSf frater vester^ ^0^1? quem (pr. queni m^) vendidistis ^ Num. n^ 30. jionne sum asina tua «A^ M uiiAoi? qua (pr. qua me) vectus es ^)t EzecK 11, iHt ^/^£^oT |! ^fOOAo?* cuius praecepta non secuti esiis^ Luc. i| 19. ego sum Gabriel^ U\ ^olo? qui stOf Ephr. Opp. III| 499. A. et erigas rhe ^!^^J qui lapsus sum. h) In a pers. Es. 41, 8« r ^ ^ ^^S ^ ^ c^, lacoh^ quem (pr. quem te) elegi^ ih. r^^^^.? • • yomicM ai£i% semen Ahrahami^ quod (pr. quod te) rohoravi^ ih. 49, 5. |j? y > ^ n Sf> ^? in quo gloriahor^ Eccles. 109 i6. iU ««aa^J^' euius rex puer tst et V. 17. ^tt^ ^* .i n n S >c) cuius reo^ ingenuus est^ Barh., Chron« 555^ 14» ^?oZ \L^ ii? cmus Jides ignota est ^), S) Ante relat. demonstr. in Sing. et Plur. m. et f. omittitur quidemi ne* que tameit tam crehro, quam in HehraiciS| cum Syri ^^ >o^9 ^-^/ cet. praemittere soleant, ut Barh. Chron. 404, i. d. ^. t^\ W^ >o^ It^i Uol^ a^\^ non irascar de eo^ quod dices. Haec demonstrativi ahsentia^ sicubi praepositio aut casus cuiusdam nota pum relativo coniungituri respicienda, ne praeposi- tionem ad relativum sed ad demonst. supplendum referas, ut Hah. 0, 15. ou n rt> S I n • V, \ ^o vae ei, qui potum exhibet socio suo^ Ephr. in, 054. £. Ifixui^ T'^^^^^ V^ ^ ^^ reprehendit eoSf qui camem edunt. Interdum pr^eter e) t PereL .,. 17. t^ ooi U.l Ho sum, ^^^^^> *f- ««« Onlit. •«. Centt 1^,98. ^i prccovi eadeni rati»ii»«ipUott«rim9 qnunquam acX^ fjf t>^ ^^ *^^=^ 4j5^*^
deinde vero h) f)ronomina personalia 5 pers. praecipue usurpantur, ut Gen. 99, 3. et duxit duos servorum suorum oi^ seewn (pr. eum eo'); 1 Sam. 1, 34. et duxit eum cnifi^ secum (pr. eum ea)} lud. 20, 40. et Beniaminitae conversi Sunt ^ooiJ^mabfc retrorsum^ Ephr. T. I, 121. E. etiam animdTia remedium rn hoc flmo ^^^ciis^ ^ .« ^n a ^ sibi (pr. iis) inveniune. c} Nonnullis substantivis pronomm. perss. vice fungentibus reflexivr indices efficiuntur, ut \asJ (animus^ persona) e. c. Matth. 25, 12. aiUj Jcujj/ pT^^; quisquis enim se ipsum exaltaverit; ib. fjvi^ /^^^ ^P et quisquis se ipsum humiliaverit ; Luc. ii, 17. oiasj^ \1:^ {regnum) contra se ipsum^ Io« 5, 43. ouai Sqao iv rfi iS/to ovofjLarty deinde (^oqjlo (ju&^taii^ iffl, persona)f e. c. Luc. ii^ 17. oiiooxo ^ (domus) contra se ipsam; lo. 5, 26» cttodina in se ipsOf cp, 6^ 55.^ Rom. 1, 27. ^ooiioaAoa iv JautoT^, 2 Corr 12^ 15, \SZ? ^A^jLo u&?o ei me ipsum quoque daho; rarius (olb^ (for^ eodem consilio ponir tur, e. g^ Gea«*'i8> 19^ \ek^\yi bc^Ap §s mtl Sara s$$m§^ 328 ^^' ^* ^*P' ^^* Syntaxis Pronominum. AnnoU SubstantiYa illa cum fufiEixis coniuncta etiam 'periphraii pronominnm inter- viunt , praecipue |^ai | nt Pt. 7, 5. »>ay^i\ fQ^^b^ • . . U^? l}^ forte ad ma devorandum (sc. se accingat); Ps. 3, 3. >>^on«'V mihi^ Es. 51, 95. ^n^atiS tibi; Pro¥^ 3» 5. jfV Vi n .u ft ymSbii in tua ipsius sapientia; ib. v« 7. ^iAfi^ '^^P "* octfZ<> fifix; Act« di; ii» oiAtJr U^ pedes suos» Ita etiam (loajLO usurpatur, e. g. Rom. 9, 3. ^ftV^QXP \1\ ego ipse;.\ Theif. 4,9. lOa^jLO pTt #0^? voj ^nzin ip^i^ Irilb^ e. g. Exod. g, 14. ^.^^ \S^ ad te^ ^^$ (jeaput)^ e. c Dan. 4, 5. 9. (Ilebr. v. 2, et 7.) «aa.»»? |op^ visiones meae. IIoc modo etiam nonnnlla alia nomina cum suflixis coniuncta illustrari postunt, ted primitiva eorum significatio non omnino evanescit, ut Ps. 2% ^- -^^^. ^'^^ mea^ et Es. fi6| g. ^aoiO) cet. '). a) Pronomen 15, ta^ id relativo excipiendum^ quod raro apud Syroi' omitti^ iam supra commemoratum est (§• 135. 4. Annot.), plerumque prono- minibus ^, ^0| deinde >o^ indicatur more Hebraeorum et Chaldaeorum; etiam m^?> 1^*1 et ^^-4 eundem in finem usurpantur (§. 45, 3). 5) Pronomen quisque de personis et substantive positum a) nomine fjail (pir^ indicatur^ ut Gen. 40, 5. e^ somniarunt arnbo oi^S.*j i^^uterque sanmium suum^ 1 Sam. 50^ dd. aut £) nomine «^) (homo}^ ut lud. g, 55. 0^4) «jj) .ti|o n&ii^ quisque in locum suumi Num. 04, 5. motoiia^ ^aj? CLLrT^ interficiafqidsqui viros suoSf item^f) nominibus illis bis positis, ut Exod. 36, 4. «^'[ ^?« Deindt pronomen omnis^ omne de personis aut reftits adhibitum atque adiectivi munera fungens a) voce ^L-o significatur, ut Matth. 3, 10. ?^i'Js.i?' ^ omysii orlor (§. 1081 SO'; ^) nominibus iteratis (§• 112, d. c), ut d Reg. 17, ag. )a4 ^ populus quisque; 1 Paral. g, a^. fz^^o ^4^ ^^ singulo quoque temporc ymlutinq^ c) rarius Plurali, ut los. 7, 14. 17. 5-f^\^ viritim^ Amos. 4, 4, faX ^uovtf temporc matutinOf interdum Sing. distributive exponendO| ut Ier« 57. ai. licai|ci quotidic^ Ps. 75, 14. ?iJsy^ quovis viane^ Ps. 101, 8. — puicunque exr primitur Syriace ^[ ^ seu «.aiI^, jji ^ seu ,-ii^ in fem. ?^ tto seu \ - ^ ^ ^ quin etiam ^^ et ?r.M bis positis, deinde ^^ ^ seu ^.vi.^^ji, aliquoties etiam s^is^, %o seu «.Ajjc^* puodcunque vero insigniunt i^ Vl^ seu ? ^ ^ *^ >tor l^ seu >Or^^ Jm 1) Za&iV etiam. I&lfiju irpiritus^ haliiut) eodem t) Exempla satis multa cxhib«t S^hmmfiw ia •ensu nsuxpaat, ut Cod. N«s. T. I, t8. fin. (ed. lexico N. T. Sjriaco s, t. ^. ^ Norberg.) : libgravit Ol^^oaLI^ kditum tius pro tfiim. «^ $. XJ17. Aliae pronaminum personalium proprieiaies, ' 329 • ,9 4)* Miquis Syriace a) vocibus «-ii— j( et ? ; n . indicatur, Matth. 24, 35, ^a^ ^'{j «^? ^? ^i quis vobis dixerit^ Roixi. ii, 14. ^oau^ ^^l M? ut ex iis aliquos salvem ^) | deinde 2») interdum Ddmine Xasj^ ut Lev. 4, 2. S^.i. 2.4« ^3' 17* 7> 27. c) huic pronomini significando inservit ^i ut Exod. 24, 14. d) Interdum haec notio omnino omittitur, praecipue ante particulam ^, ut Kom. 5, 5. QJLiQ-%01 y p.^^oouio ^f fi i)iri(ST})(Jav rm9j ib. 11, 17. li>au» ^ rivig twi^ KXaSttiv. — -^/i^uid a) substantivo ?2qoj (w), ut Gen. 18, 14. l*iio ^ ^iao. ^lij ^ num domino aliquid nimium est? Deut. 25, 15. 24, i. h) raro voce i.^^^b.a (verbump res)^ ut Exod. 18, 26. Uo? lio^ aliquid grave et fioM Uo^ aliquid parvum *). vocula >Ofio saepe hoc sensu obvia est, Lev. g, 2. Matth. ao, 20« X.UC. 7,40. d) Hanc notionem licet omittere ante praepositionem ^y ut Lev. g^ g, Uo? ^ aliquid sanguinis^ Dan. 2, 55« U>t->^? ^.«011^0. tJt^? r^^^H^ ^joio^k^ (quod) pedes eius (attinet)^ Qaliquid) eorum erat ferreum^ et (aliquid) eorum testaceum. 5) NemOf nullus nonnisi negatione apposita ab eo, quod modo comme* raoravimus, verbo differt, Dicunt igitur Syri «^l U seu U ^aj? '}, iP^U e« c. Num. 31, 49. ^\jpi U ler. 51, 45., *ju? ^uil *), interdum etiam t A^, ut los. 5, i6* Gen. 41, 8-9 etiam sine ?, ut Exod. 8> lo. (in hebr. v. 6.) ut scias^ ^ci^^ ll^.yJl Lj^7 neminem esse Deo nostro parem, aut 1 ^* U| ut Lev. 269 6,0 — Nihil significat ic^ U seu U >o^^ ). 6) AUquotf nonnulli a) ubi absolute ponunt, fyj^i paucif ut Gen« 27, 44. 29, 20., multo saepius vero ? ^? sunt qui interpretantur, ut Matth. 15, 8« 21, 55« 22, 5. 25, 15. Act. 25, 6. b) Ubi autem notio illa in nostris linguis cum substantivo aliquo coniungitur, Syri aut solo Plur. substantivi utuntur^ ut Dan. 8, 27. ?^ai dies aliquotf itaque aliquamdiu^ cp. 11, 6« Ui# aJiquot annoSf aut praepositione ^^> e. c Marc» 12, 5« ^t |QO i , t , , Hj n . 1 ^ . V) ^o i j , . \y 5) Exempla ali« daliit Schaafiut s . ntra^t v. «t analogia omninm Toenm eodem ^gnificatn nt«F in lezico N. T. Syriaco. tinm confirmatur. 4) Hanc Huius rocit significationem , cnm 5) Exempla permnlta ntriotcpe fonttM cadii« Schaafius poft Casullum^ locis probantibnt non y^^ Schaafius %• T. «.aJ | • commendatam attulisset I. D. MichaelU (in edit. ^. Exempla iid. apnd Sch^qfium I. L l. t- lexici Syriaoi Castelliani p. 745 g».) in dubium ; ^*^'^*''* ^"* ■P"» ^«i««7ii«m u «. - Tocarit. Sed eum hac in re falsum esse, in %a-.jT« aperto est; in N» T. omniuo tignificatio r«#y ali* 7) Esempli Tid» apnA Sdiaaffum L L ii ▼• 1711UI detidecatnr, ted in V« T. hic iliie reperitor yC ,}€, - Tt > I 330 ^^^*^ ^^' ^*P* ^* Syntaxis Pronominum. a!^^*i Tcly /L<€V Stfovw, T0I5 Se airoxTcivovrf; , Rom. 5, 5. 11, 17. Exod. 17, 5, ^^lfizLiI; U^^ «r^ uonuuUos seniorum Israclis, In versione N. T. Graecum Tnfh hoc inoJo ploruuique redditur* 7) rronomiua ipse et idem Syri a) per personalia repetita exprimunt inter- juvvita patlicula ^^j ut Ilebr. 10, 1. 11. l-*a? ^oi ^ ^jcj o2 aurai ^ua/ai, Phil.5|i. ^-^? r-^ tr^.l ^uuVn, 37ic/i. clir. Syr. 75, 16. ffs^? oiavd ^4 oiLo «c A^ilrm cor^ fv?.-; o^ rov couipocjUionem pronominum demonstrativorum , ut Matth. 5,46. hv'' ^'i ro a;r}. inprimis %ero c) per suffixum pleonastice positum (§. laji :s~%\ u: Mat:h. S, 5. 13* ^^^^ ^^ eadem Tiora, Hebr. a, 14. ^oib ^«010 i.v.jVvj, Miih. chr. 64, 15. «ci l^kii' ^^'. eiusdem anni^ Matth. a6, 44. |^V\r^\ ^V c.\^wri ivjJm, 5 !*>• i^- ''V^' ^^® '^' ^® "^^ T^ a& omnibus et ah ipsa r\\w>u^ r; •!:• !;•:?« vtritatCf Hebr. 9, 21. Ud? ^ oiiiD eodem sanguinel Eph. 6, aa. f;.-i \i-.!l sn^^,.^ ■■\ «iV auro rouro '), Kirsch. chr. 214, 15. j^j/j .ooiii»^? 1?^ . v;' « •r.v ,-v':.?A i/>jfU5. Aliquando d) nomina U^ et Ucqjlo suffixo addito eodem iirn>u uxuipantnr, ut Matth. 4, 6. A i tA S y • ^ 1 sj^^ abiice te ipsum deor^ *wF?i. »0. ;T. 43- o*-*r2M 5<^ €»' -rio W/p; ovoixarty Prov. 3, 55 lo. 5, a6. aAfiaiacj ifi *.• i/K^»>, Hom. 9, 3. ^cLo |jI ^go ipse^ ^^s^xp fp£^y vos ipsi^ Ephr. I, 119. F. ^»"^.«iV^^.tob>^ ^ooi^ ea ipsa '). H) ytlter ...alter exprimitur n) pron. demonstn aut, qui prae ceteris viget ikiii.^i nunicrali ,J repetito, e. c. Es. 6, 3. lioiis^ Ijoi ^po e^ clamahant aker ihl itlierum^ Exod. 17, la. \^^ ^o lio pj a/^^r ab hac^ alter ah iUa parU^ Drtu. 5, 6. 7, 3. I^ f^ aZ^^a a^Z alteram. aut demonstr. et ii^l, e. c. lob* 1, 16. I "f — l ^l ^-iaJiD 001 ^o eo adhuc loquente venit alter^ aut numerali J!^ et Toce iu^\i ut Exod. 18, 3- 4- 26, 3. 5. 6) Voce fa^, ubi de viris sermo est, ut Ei.5,5. |,t\va fP^, aut f£^et Ms^, socius, e. c. Es. 5, 5. ai ] n „ ; a f^-a.^, Gen. ^ii, 5. lud. 0, 29. 1 Sam. 10, 11. flo, 41., item in fem. j2aj/ et f/f4** wcia, ut ler. 0.80. Matlh. 12, 13., aut ^et Ur frater^ e. c. Gen. 13, 11. ^a^^ ^ fL unus ab altero. Licet vero de inhumanis agenti iisdem uti dicendi rationibaa H) Propo Accodit huiufl notionif circumscriptxo ^n t*^ |.„^.... %. - • »'•• 101, 38. ct Hobr. I, 18. obvia y^iif? ^\ Ajfo ^ • • . . ^^ ^^ ^j ^V »• j «UfO{ J. f* I I t* is8« J?^ tyntaxi verhorum in universum* 33} e. g. Gen. 15, 10. et posuit frustum oifo** ^tooai^ e contrario alterius^ Ex, 26, 3., 1 Cor. 14> 7 ^^ 51 distinctionem non faciunt ^^-^ io ^n S ?^jla.o Aj^a in^er sonum hunc et alterum^ Eccles. 27, a. *^). — Reciprocum ita indicant^ sed inprimis ,al hunc in finem adhibetur. Caput Tertxum Syntaxit Verborum, D$ tyyitaxi wtrhorum in wnivgrium. De Verborum syntaxi ubi accuratius exponitur, duplex solvenda est guaestio et de temporum modorumque usu et de verbi cum variis casibus structura. In ^illam autem priorem quaestionem, quum indicativus, quibus in aliquot linguis utitur sociis, optativi et coniunctivi modorum vices in Syriaco sermone gerat solus y neque Syrorum tempora singula tanlam ^ quantam Hebraica admittant significatus varietatem, noh est, quod multis commentemur, ne reihsimplicissi- mam et planam regularum et exemplorum mole obruamus. Praeteritum enim et Futurum fixae et definitae significationi adstricta aopiarcS^; quod vulgo dicunt| ponere usu non venit, ncque usitatissima Hebraeorum Fk^uH conr^no inPraete* ' ritumSyriBcae linguae indoli satis conspirat. Ad alteram vero^ quam supra signifi-, cavimu8|quaestionem ab antiquis omnino neglectam grammaticis^eam.obcaussam animadvertamus necesse est, quod Syri ac reliqui Semitae verborum structura cum hoc vel illo casu compositorum verborum defectum singulari et ingeniosa ratione supplere solent. Cuius rei expositionem absolutam^ omnia singu*^ laque complectentem hoc loco ne expectes, in lexicis sub quovis verbo prae« bendam^ sed potius nonnisi praecipua eximiaque exempla cuidam regulae obse* quentia certaeque analogiae adstricta« 10} Ct ctUm Jmoldit Larsh a L M. Hartm. Mmitum JUr hihh und erimu. Uter. VoL i. P. i, ^ Sq. Tt a 332 ^^* m* Cap. in. Syntaxis Verhorum. > §. 129. Vsus PratterilL Praeter Praet. etiam Imperf. et Plusquamperf. , ubi opus est, qaamqaam periplirastico modo, finguntur (§. 49, 1.); qua re usum illius temporis pauciori- bus dcfinitionibus obnoxium esse apparet. Ab iis quidem, qui olim grammaticis scribendis operam navarnnt| huius rei aut nullam aut certe parvam tribatam invenimus diligentiam , nihilominus nonnuUi y ut Lud, de Dieu j quod ez qui* busdam eorum dictis hic illic prolatis videre licet^ S}Tiacam in hac re consueta- dinem probe perspexere. Praet. vulgare denotat 1) Prorsus perfectum^ absolutum et exactum^ ut Gen. d; li« y Vi u o 1 V) quis indicavit tihi? v. 13. U^i |jai ox^ cur hoc fecisti? In his exemplis ac sinuU-^ bus alia forma usurpari nequit. Itaque ^ cum Waw conversivum Syiis fere . jgnotum sit (vide tamen §. 150^ 5.), d) Praet. vulgo temporis historici vice fungitur , e. c. Gen. g, i. loiSk ^fi ^oj^ et benedixit Deus NoaCf ib.4, 1. liyu^ ^o^ >of|o et Adam cognovit Hevrnif ib. 2Q^ 1 7. ZocTi Ih^ ^Suumi o et Rahel pulcra fuit. 5) Praet. pro Plusq. ponitur , ut Gen. 2^ 2. ^f mOio^ opera sua^ quaefeeaitt^ V. 5. \iif4 — ^r^ ^l V? ^^^ quia dominus — nondum pluviam deiecerat^ ib. 5, i. et serpens callidissimum erat animalium ^ Ui^ fC^? quae fecerat dominus ^ ib. 1^59- qS\v[vi\ ^f f4 sermonihus finitis ^ ib. 27^ 50. «.odai^ ^Ao exierat lacobuifJBM* 2, 21« In eundem ilnem Fut, parum adhibetur; saepe vero Plusquamp. periphn* sticum (§. 49; i.)* 4) Praes. eo indlcatur^ praecipue d) in verbis qualitati alicui designanJM inservientibus, ut Deut. i, 59. et filii vestri^ ^im^o ]^o^ U^m o^ iff qidhodk bonum et malum ignorant^ Ps. 14, 4, £s. g^ 1. ^ deinde 2^) ubi conditio et status sigoft» tur 9 ut Gen. 4^ 6. ^l .-i> vjo/ [ Uiaol^q ^bl «-#1^? {jl:^ cur irasceris et cur moette cstfacies tua? Vs. 118 (Ilebr. 119.), 28. ^.^aaj Acfi^?^ conturhata est anima mea^ T.^a £«0. ^'^fii iudiciis tuis delector ^ it. v. 40. et c) in sententiis a certa temporis defi- niLiono iiliifniH, notionnm consuetudinis morisque includentibus^ ut Ps. I9 1. ftMlBS illet qui Hon inij^rrditur (^yJLai) consilio impiorum, neque in via peccatorum (y^S) unt et in ^tde ini^orum non sedit C*^j)* In hac vero loquendi rationa etiam l/ui. liii iii:«'t, ut VtwiiU ot Fut. simul ponantur, ut Ps. 1, 2* 5. Alia Uriti «xeiiijilu )ffQ IMauAt. uiurpati haocce habeto: Ps. 14, 2. «xurV \^ g. Sdg. Usus VraeteritU 333 tpxcit de coelo , «5, 3. ^f^ >^ in te spero , 23, 5. ho^ ^,fO ^i^o stemis coratn me mensmn^ 44, lo.Jilia regis Aioo U^ao stat in splendore^ Gen, 59,9. 2Sam. 12, 31. 5) Praet. pro Fut. in sermonibus prvpheticis ^ asseperationibus ^ vel in exspe* ctatione interdura, sed multo rarius , quam in Ilebraicis libris usurpatur (Praet» propheticum) 9 ita ut viva loquentis imaginatione id, quod futurum est,^ tanquam praeteritum aut certe praesens fingatur; e. c.Es,9, i. populi in tenebris ambulantes U^f Ifciaj oIj^ vident lucem magnmn ^ro videbunty Gen. 17, 20 ss. 40, 14. lob. 19, 27. (laiaj ^\Z \ ^aXjS. foi^U l^ ^^sivident oculi mei Deum, videbunt lucem. Pleriimque in versione V. T. Syriaca ab interprete talia Praett. cum Futt. coramutantur, qua ex re Syris ad hunc morem Hebraicum nullam fuisse propensionem cernitur ')• In N. T. quoque leguntur huias generis exempla, ut lo. 5, 24. iJf • ?4 U \s^^ \ * «H ^ Uc^ ^ oi^ ^AjL» in iudicium non venietf sed transibit a morte ad vitanu 6) Praet. pro Imper. uti quamquam non qmnino prohibitum, tamen in uno fere verbo locivulgare est, idque in sermonibus tum afiirmantibus tum negantibus, praecipue ubi cum Adiect. aut Partic. coniunctum legitur, ut Matth. 5, 25. \o\^ Lxoai iialXoLY^Sij Marc. 5, 34. i. ^ .* S j^ J^oai TaJ^t vyiy)^^ Matth. 6, 7. ^^oai U ^ i n n »1 v> jxi) fiarr oXoy ifaifTi y Marc. 13, 37. ^h^ ^o^ccn y^y^yo^sirSj Luc, 10, 37# ^ ^oc» Uadi Aj| ual* ^\ abi et facias idem^ ib. 11, 2. 13, 14, Rom. 12, 9 — 14. 16. 1 Cor. 11, 24. ib. 14, 20. Eph, 4, 32, Tit. 3,^ 1. 1 lo. 4,H. Marc. 11, 22. (Philox.) ?ZQAi£uoi ^aaik Aaf ^oA^ooi iyir9 riariv ')• Ita Praet. verbi I001 etiam pro Praes. Con« iunct. usurpatur, vid. infra no. 8- c. 7) Praet. pro Fut* exacto poni, non singulare putarim, quia hoc tempus praeteriti notionem certo includit$ ita in his sententiis hypotheticis DeuU 4, 50« |oai^ ^^01 ^00*6^0 ^cia^ tc^j \^ si male vobis fuerit et haec omnia vos tetigerint^ 1 Sam. 10, 2. Aikjlf lioo et dum discesseris^ 1 Reg. 13, 31. ^^ lio cum mortuus fuerOf Marc. 12,25. U^ ^*aflii U 1^^ ^ H-^Uo cum enim resurrexerint ^ non acci^ pient mulieres^ Es. 24, 13. Ja^ ^^ (^ cum absoluta fuerit vindemiaf ibt 4, 2. iwu^?2 >Ofiio id quod relictum fueritm 1) Neqne Targumieo sermone illa contuetu^o fim&o* Ubi hlaniincr aliquii ant ojtiat aliqnid, probata est, vid. }Vin$r, Gramm. des bibL ct Praeft aliorum quoque Verbb. prolmp. legi, /. I>. targ. Chald. p. 96. Michatlis (Oramm, Syr. p. «3*^) quidem opinatur, a) Intcrdum v^rbo fooi omisso solum Fartlc «rcmplo Tcro allato Ps. 4, a. id non probatur ; nam aut Adifectf eodem cons^o ponitnt» uiMarc.^^^^. I\ y^i^ t? ▼«^ndnm est: ^ando u inv^* uf H-aJ (Pdsek> «t Aj?' ^>S^ (Phi]oz.> «s^i* ««»*»' "«• tmauduH interpnto Syro Habraioam s««- ^ " tentiam nonnibil commntante. 334 Lib. m. Cap, III. Syntaxis Ferborum. ■/» 8) Cam Coniunctivo nulla sit forma singularis, etiam Praet. Ind. aliquot illius modi tempora simul designat, praesertim vero ea, quae aliquam rem tanquam praeteritam denotant; itaque praeterPraet. vulgare «) Jmp^r^. in sententiis hypo- theticis, quamquam hoc sensu Fut. saepius adhibetur, ut Es. i, g. ^ooi ^0|0 ^J ^ojpSodomae similes cssemuSf lud. 8, 19« ^cioA^^o U ^ajf ^o^IumI o^ si vivos semas^ setis eoSf non trucidarem vos^ Ephr. I, 120. C. 01^7 ooi? Uojj] Uooj^ Uq^! cci OL^ ioci Up U^ |ogi *jldI£^^ quem (aetherem^ , nisi limite necessario creatoris sui can^ tineretur f quisnam cohiheret? Barh. Chron. 492, 10. ^f^l.. ••• ??p yA t^U» f^l^- si alteram huic similem viderem^ dicerem. Deinde Praet. 6) designat P2iii- quamperf. Coni. , ut Es. 1, 9. ^ sld{ . . Upao IJai^p et nisi Dominus nobis reliqubh set; Ps. 106, 25. cil^» /^pilo ^a\iyc\o \b^jot^ 5co? oiAO^Ufiio Uo^ ni^i MoseSf eto- , ctus eiuSf in ruptura stetisset ante illum iramque eius avertisset^ ib. 135, (i»4) a— 5. lob. 10, 19. il»oGi U? ^I ^f ^ooiq et essem ac si nonfuissem^ ib. v. i8« ^^ ^t ^ ^i\M \S periissem neque oculus me vidisset; lud. 8> 19« Num. 22, 55. 1 Sam. U^y 5^ Ita etiam post particulas optandi^ e. g. Num. 14, 2. ^^^ «^oM., utinam mortm essemus! los. 7, 7. ^qoi ^I d!L^ utinam mansissemus! Denique potes hucreferre c) usum verbi }oai in Praet. cum Partic. pro Praes. Coniunctivi inprimis ia adhorta» tionibus ac sententiis cohsecutivis , e. g. i Cor. 4, i. ^oa^ ^ t ^ tmM ^«001 liaai ioMd simus aestimati a vohis; 1 Thess. 5, 12. petimus a vobis r:^.i^ ^'^ ^oLMt ut eoi agnoscatis; ib. v. 13., i Tim. 2, 8. volo igitur yj^ - ^ r ^ ooait utprecentur; TiL 0|g» 10. Hebr. 15^ 5. ^002.^19^ {^£09. >^i lcoi U* ne a7/x«^ argentum animus vester! \ Tiiii. ' 2^ II. {mulier) U*^ ^ » ^ooi discat; Gal. 6, 9. ^ {jUo ^ogi u' ne sit nobis perUma {anima'). IIoc sensu verb. subst. saepe subintelligitur, ut Marc. Qi oi. \oai 4i ne auferat; ib. vs. 22. \oy^ Vt^ \i^. U? ve vinum utres rumpat^ cll. Matth. 9, if, Luc. g, 36 j Matth. 8, 4- ^f f^V ^'^ l^ -*»•** opa juHjSfvS «rTr);^ clL Marc S, 431 Luc. 12, 13. dicfratri meo T^oZ^ ^^?^ ^^ dividat haereditatem. §• I30- U s u s F u t u r i, Quod aliae linguae cognatae Fut^figurato indicare solent, Syri vulgariliiuitS: temporis forma designant (§. 56. Annot. 4 ), gua re quaedam signiiicatus variattl ab hoc tempore nod poterat omnino removeri. Etenim Fut. ponitur: » «^ ~ f 0. 130. Usus Futuru 335 1) pro Fut. absoluto et indicativo^ ut Gen. g, 11. 1 1 r^n , ^ ^oL ?ooiJ Uo neque amplius erit inundatio; deinde 3) pro Praes. neque tamen tam crebro, qaam in Hebraico sermone, e. g. I Sam. 1, 8. ip-j'.. ^!?^ fh-c-»? ? I fpyxjD solio honoris eos donat^ Epbr. I, 119. F. |'ws*of oiiDV .001^1 >o^2^, pM? ^o^^o ^Q^ii.jj^o t^ cTio ^acifi!^! ? quac (elementa) mis* centur in.eo (igne) et confunduntur et putantur unum idemque cum eo esse; Gen. 4, 14. jjm^l ^i^^o ^^0 mihique coratn te tegendum est ; Es. 45, 17. ^oi^aQj Uo ^:=iajLi ffoijo? simul iacent neque r&surgent. Plerumque in hunc Cnem Part. usurpatur. 5) Vicibus Praet. rarissime fungitur, et quidem a) aut absolute positum, quod in poetis potissimum invenitur, ut lud. 5, 8. f*4-w foC^ l/?^ ele^ Deus rannovam^ ib. hf^ u U^ioojo IsLmd gladius et hasta non videbantur^ Es. 43, 17. |.*^ ^f ^aiAi extincti sunt ut lucerna; ib. v. 19. aua^iio U^U Uoi iam germinavit^ illud videtis f Eptir. I, 116. E. ^o^^mdj foii^ ]'i^Zl^'o filifc^b:^? l'±^^1 ita utres creatas et idola Deos arbitrarentur ; ita vel sectione ineunte Ilab. 2, 1. >oaD|^ ^o? ^ inloco meo stetif ib. fv^fp fQjufp et prospexi vidique. Deinde vero &) cum particulis praeteriti significaliouem continentibus , ut ler. 1, 5. yio^U^ antequam tejinxeram^ ib. l \ ^] ^, ^-^* -oo— a4, Ui— 2^0 et priusquam ex utero prodieras; Barh. Chr. 282, 7. |j^ U..^4^? ^V^? ^^ antequam incendium consummatum erat. 4) Fut. Syriaco ea quoque indicantur, quae Ilomani Praes. Coniunct. desig- nant; itaque a) Optativus^ ut Ps. 7, 10. f /N ^* o .^il^^.compleatur malum; Cant. 7,9. JjLao^ ^.Q^ ^l %Aa.»?Z ^ooou o ^aiODQfiao 7o^\o ILo^^ *^[, conscendam palmam et apprehendam ramos eius ac sint ubera tua^ ut vitis botri; 1 Reg. 17, 21. %■ oo «^o^, jJv^J ouueu'. revertatur anima pueri; deinde i) Germanorum formulae loquendi verbo quodam auxiliari {mogenf dHrfen^ konnen^ sollen^ effectae, utPs. 7, 10. (£u?i^ ^f^ stabilias iustos; ib. 22, 9. ^o^^^jo ^cna*2£j Uberet eum atqu^ eripiat eum; Es. 19, 12.^—10 .» j . 1 ostendant tibi; ib. 47, 13. Esdr. 10, 14. Gen. 2, 16. ^ia— of4. V-ol— io edaSf licet tibi edere; c. 3, 2. \kLoUj^ licet nobis edere; c. 30, 31. ^ ^? \J^ quid tibi darem? lud. 14, 16. (^}^ ^*a^. ^iiine dicerem? Prov. 20, g. i^cjj ^, quis dicat? Non minus c) Imper. hoc tempore signatur, quid? quod in praeceptis ad aliquid prohibendum datis, cum Imper. proWii^ip^ usurpari nequeat (§. 132, 1), vulgo eo utuntur, e.c. Gen.46,3. W. ^ ne timeas! Exod. 20, 13—17. ,i^t oift-^ ^f4. \i . f*AA^' /Zc?oi^* ...fou-oZ U* -«Lx-^. 1/ . Jq;^ If «cL*^Z if ne interJiciaSf fie moecheriSf ne furaris^ ne testeris^. iestimonio fabo ^ ne cupidini ■» — • f. 33Q Lib. IIL Cap, II, Syntaxis Vfirborum. indidgeas domus vicini tui etr. Ruth i, 20. ^ta^ol U noliu me nominare. Eodem modo etiam Imp., cui nihil negationis inest, saepe exprimitur, ut lioiaj owom^ fiat lux! Exod. 21, 15. \h.?^\, (^^ol^^ interjiciatur ! Ps. 117 (ii8), » — 4. 125 (124), 1. Ephr. II, 570. A. UoiNoi cC^i r4^.^ ^Qii^?r? ^!^--^. v?^ pAh^uaj oal U^^ Satanam pincite precihus^ exeant ergo acies vestrae ad dimicandum cum to. d) Cum Coniunct. hoc tempore prae caeteris delectetur, post particulas Latinorum ut, ita utf ne^ consentaneasFut.solet adhiberi. Ergo «)praecedenter, ut Ddut. 4, 40« ^aa":^ ^lhj ut felices Jiatis ; Dan. fl, 16. oii^ %. ^uiif ut tempus ipsi coneederHi lud, ih 15 Gen. 11, 7. ^cTi-J^.. U? ne intelUgant , Es. 14, 21. Vs. 10, i8. 78,4^ 95, 1 104, 5- P) praecedente o, ut Ezech. 20, 26. i^^o ut cognoscant^ £xod.8|8- ^cL>£ir->? Wit sacrijicentur t ib. et 10, 17. ^^,.. a>faj[o wt repellat ame; l Sam. 7,5. joajirsijo M^ eripiat vos; Evod. 10, 12. Tob. X2, 7. ler. 42, 5. 1 Reg. 2ij xo. aa, fts. • 2 Reg. 5, 10. 2 Paral. 50, 6. y) Iluius generis sunt etiam exempla, in quibilt.' particula f aut o omissa est, ut Gen. 27, 4. ttaaf, ^ ftu]^ afferas mihi^ ut eiam^ lud. 6, 50. educas Jilium^ iiaioj ut moriatur. Z) f ^!^., praemisso, e. c. Ge«; ^7f^ %AA£j[ ^fq^? ^^.. ^^ anima mea tihi henedicat^ Exod. g, 14. n?4; ^:^^ ut rffgfifffffff^ et simile lud. 9, 28. ^ ^ m kSt^i .^ ixio* \\^iD.^ c«r nos ei serviranusf $) aiUs parti- culis cum f copapositis, ut Barh. chr. 550, 14. «oujovfi^ouj ^4^ eansiUo(p* quasi) ut eam (arcem) destruerent; ^) post particulas hypotheticas^ ut 1 R6g»8| • 55 — 54. \Siq#Z Mo ..>iio., ffi^o v?^^o yJ^' ^o?cu>^^ C?^o^? >^^ ^A-J^,».. 5{ peecaverint coram te^ convertantur autem ad te nom/mque tuum conJUeantur ^ orent ad te ac deprecentur^ . . . exaudias tuj 5) Quamquara praeterita Subiunctivi tempora Praet. Ind. soleant signai^ tamen etiam Fut. interdum eodem consilio usurpalur, ut a) pro Jmper/. Coidi pra^cipue in sententiis hypotheticis , ut Ps. 23, 4. ^)?.. \f ... >;.^oit ^* «Ui «» bularem •• non timerem^ lob. 5, 8. ^V>o .. Xa^f loii^] Icl^q \(jC^^ ^ '^C^ t*'L *P verumtamen ego Deum adirem Deoque meam rem traderem; Barh. Chron. 587, l (olxs.. U? ne intrarent; ib. 281, 20. an o a nm ^jf a.>^4.U^ neque eam eospi^narg pot^ rant; ib. 597, 14. et si non esset ?Zaoi \L^o fj.M„ /ne accepturum esse (sciebam) €Mh , nam victoriae; deinde i) pro Plusquamp. coni., sed perraro, ut 1 Reg. 8> 5^' (f^/aq ^^[ r=i^J . r? ^^ populus tuus • . in hello profligatus esset. Ubi haec Futori signiHcatio requiritur, nonnunquam verbum auxiliare logi in Praet. ttdittCtniB invenimus huius significationis ^uasi indicemi ut a) de Imperfm CobL o^f» « f . .131. Mntperf^aum ei PlmipsmHpeFf^ttum^ $37 • • » » Marc. 5, ao. ooen ^0^^0*1 U? Uaal i>a ut non possent, Ephr. 1, 40. B. netfue ei Seerant aves Focpi vo^aJ^ qrM« offerret^ ib. 44. B. ^ui petierat ... ut eam poenam foo|i l.oi^ tf- fugeret^ ib. 55, A. nonpersuasum esty 0001 ^o^^ (a^ ^oc?i>ynNN? u^ op^ra sua mala abnegarent; Assem. Bibl. Or. I, 393, 5. et edixit ^ooiZoj^ 0001 ^aoj^^ f ^^? ?xioo1 ^coi^a^ ut omnes urbis artijices officinas ^suas procul construerent, ib. 595, 2. ^oxd^? ^i^ f^vojioi bviU I001 ut urbh stcuritas stabUiretur. i) de Plusquamp. , ut Ephr. I, 40. B« tooi I^j ^^t tL^? tioio tooi loou IjfCDCUi Cus ijjio quid enim in eo damni fuissetf si spicas optimas obtulisset. Hunc loquendi morem, si lubet, cum Hebraeorum TVaiu conversivo conferre potes, praccipue cum eius exempla . etiam in Indicativo non omnino desint, ut Assem. Bibh Or. I. 586, 23-. 0001 ^Of^fj lUs^ Ij£^i^ UOf^ ^t^^ tZo'9 4c^. '\qi'rO bella .. his regionibus per longum tem* pus potita sunt ^). 6) Futurum exactum simplici Fut. forn;ia indicdtur| ut Ruth 3, 18. ^^Jz ^ , 7^ i^^c^} lt£)^ donec absoluta fuerit messis; i Par. 17, 11. ^QSnSai ^ ^Z ^.siocxM si consummati fuerint dies vitae tuae ; Gen. 34, ig. |i)u^.!^ ^o^saluj? t^^ donec satis biberint; ib. v. 33^ f^|? lio^ donecdixeroi Es. 6, ii. U^rlo ^^j\^^ donec vastatae fuerint urbes. Fut. quidem multo saepius, quam Praet. hoc sensa legimus. Imp$rf€eium €t Plus^ua^mptrfeetum, 1) Imperf. et Plusquamperf. guomodo circumscribantnr, iignificatum est (§• 49* ^O» ^"^ ^^^^ exempla vide Marc. 1, 7. tooi ijai<5 praedicabatj c. 3, 9. 0001 ^f^ o&ien^n&an^, Luc. 9, 14. 0001 ^ooi erant^ Act. ao, fli. ^oo; ^ouo^ao eejtt» ficabar^ Matth. 27, 55., et huius Matth. 14, 3. loo; ^\ ceperat; Marc. 3, 8* 0001 aiJ^ audiverant ^ lo. 10, 22. tooi tooi fuerat (m) et c. 3, 25. Zco; Z001 id. (£.), Matth. 25, 20. c. 26, 48. 75. c. 27i 55. 57. Inveniuntur vero, quod iam I. D. Michaelis ^) recte observavit, non pauca exempla verbi |ooi ad Praet. aliorum 5) Hanc rcm in explicatioae Waw eonversivi^ gitn refert^ verbi subit. compositio cnm Fat. qnam Gestnius proposuit, defeadtnda ali^id vale- pariter atque Arabum Imperf. paraphratdcam re^ in aprico est. Si enim Partic aut Praeteriti > Jt-^^ 't^' • VjuO (J\=3 omnino propinquiorem, t«iid cum Ttrbo Jooi conianotio, qua httoutqu^ toU U^ firmiortm eontinet. usi sunt grammatici , nonaisi rtmotiorem analo- 4) Gramm. Syr. p. 94« ^ U U I ^g lib. nL Cap« in. Syntdxis Ferborum* verborum appositi, praesertim in apocalypsi To^nnea Syriace versa et is I^iloxeniana N. T. versione, ubi nullus erat Plusquamp. locus^. sed Praet»^ potius vulgari atque Imperfecto 5 vid. etiam §. 146. 2) Coniunctivus horum temporum similiter atque Indic. signatur et in hypotheticis praecipue locum habet sententiis. Itaque a) Imperf, Coni. habes lo. 5, 46. ^^(p ^^ i. iV> ji a cb ^ ^]» ^o^jicuoi ^aioa H->^^^ si Mosi crederetis^ miRi quoque crederetis^ ib. 8, iQ* 59* 4^- ^8, 30» ^ ' ^^ ^ ^ ! >i^ Uaf ?ogi i^^ ^ ^ S^ oiS -aooi fzi^i riiet mala patrans^ eum tibi non traderemus; ib. v. 56. AI9 dj. Saepe hoc consilio Fut. adhibetur, praecipue in sententiis ab allis pendfenti- bust Deinde h) Plusquamperf. Coni. in his deprehendis locis et qjiidem vulge jita, ut Partic. cum Praet. vejbi subst. usurpetur, e.. c. Ps. 125. (la^), 5. ^!^ oqgi ^i\Sn ^ukm vivos nos deglutivissent j et v. 4. ^ oogi ^:^^vo nos subinerr^A sissent; Gen. 51, 42. et nisi Deus . . mihi adstitisset w»^ Aaooi J^ivo A!|%'.ff> \^ nunc vacuum me dimisisses; 2 Reg. 3, 14. Matth. 25, 27. Gal. 4, 15. ilebr..io, 2« ' 11, 15. 1 lo. 2, ig. Solum Praet. non raro eidem inservire fini, supra demoir- stratum (§. 12^, 8* b.). Annou Fut. apoc^ qaod verbum }ooi- solum admittit, etiam pro ConiunctivO'' umf^- tur (0. 56. Azmot. 4}. Uxux Imperativi, ' " 1) Saepe Part^-vel AdiecU cum Praet. verbi fooi pro Imperat. poiji (§; 109,6.]^ non minus Fut. huius modi vicibus fungi, immo etiam in prohihitionihus necet» sario fungi (§130,4. c), exemplis sat multis est demonstratum. Coniungunt veco etiam Syri hic illic duos Imperr. , quorum priot hypothesin, id vero, quod inde sequitur, posterior indicat; ita e. g. Gen. 42, 18. 0,^0 opv |foi ho^ fi^ dte et vivite pro si vultis vivere; Es. 8> 9. OfaZZfo ojjk^ll confortamini ^ tamem frangemini; 36, 16. Ps. 37, 27. ^oilii^ w*^ZZ?^ *\^ ^o \&m ^a ^ jai ji a mob recedens bonum facisy aeterna quiete gaudebis; Prov. 20, 13. }^v>v^ \iaao r^f-^^ ^ t '^ aperias oculos tuos (i. e. vigil esto)^ si pane velis satiari^ c. 4, 4. 7,. »• 9,-6. Invenis vero saepius Imp. cum Fut. hoc sensu coniunctum,. ut Num» 04» ftK Es. 8, 10. Prov. 3, 3. 4. 8. Es. 55, 2. Nah. 3, 14—15. d) Nonnunquam ///ip.y qui Fut. excipit;. huius- temfofis sigitfficationem S* I5S* Usui Infinitivi dbsoluti^ 3^^ fiibi vifidicat, utGen. 45, i8- dabo vobis Aegypti terrae^ optimum liJl? bui£>ai a^ao?o et edeth pinguedinem terrae, et sine copula Es. 54, 14. iustitia stabilicris^ U^m:^ ^ ^^^4 ^o^S^ aberis ab ^ppressione» Raro etiam Imper. Futuro prae- mittitur eodem sensu, ut Es. 6, g. ^ii Uo I^a»^ oumo ^o\r?^ff>^ IJo liliLi^ o^:^ etsi audietisj tamen non intelligetis ; etsi videbilis^ tamen non cognoscetis* 5) Imperativo non solum mandatuni sed, quod in omnibus fere linguis licety etiam exhortatiOf admonitio et permissio significator; ut lo. ii^ 15. ^^ n^Soi ay,wfjL€v irpd^ auTov; Marc. i, 58. Amant Syri hoc sensu Imp. verbi |Z?^ Futnro sine copula apponere, et quidem in Sing. de duobuSy ut Gen. 51, 44. Ucuio Xuaj]2Uoio et nunc foedus ineamus^ Prov. 7^ 18. Cant. 7, 11. Gen. 119, 53. if.^ ^o^ loij ^ patri nostro vinum demus bibendum^ aut in Plur. , ubi de pluribus sermo est^ e. c. lo. ii^ 7. ^>|j ol aycupfv, Gen. 57, ao. 37. Ps. 83p 5- V4US tnfi ni tivi absolu ti, Diversa fomra quaiiiquam Infinitivum absolutum et constructum Syri non distinguunt; praeposito tamen ^' Infinit. ^verum, sive si magis placuerir, constructum satis secernunt a Gerundio sive Inf. absolute posito. Ilunc vero absolutura nonnisi adverbialiter usurpant, pariter ac Hebraei, neque quod forte opineris, in versionibus tantum vestigia Hebraici textus nimis presse se- quentibus^ sed etiam ubi nuUl exemplo adstricti prorsus libere scribunt. Neque tamen in eo Syros cum Hebraeis conspirantes invenio, quod in.quovis verborum nexu Inf. pro adverbio adhibere possint^ immoveroSyri^ quod iam an- tiquiores grammatici recte observarunt, hoc Inf. absoluto nonnisi ad* emphasin exprimendam utuntur. Inf cum verbo finito coniunctus significat "• 1) Notionis, quae verbo inest, intensionem, ut Gen. 32,17. et Ilebr. 6,.r4« (^? al^^^d ^f^.f QAO,-nV£) quam maxime tibi benedicam teque valde augebo , ib. 16, 10. cll. c. 17,3.0., ubi ^^ rS^' eodem sensu dicitur^ c. 51, 50. Uoo A,5^^4 ^*^'^^ ^^^ • ^' 'l' ^^^^ """^ igitur abeaSf si veTiementi fiagras desi^ derio; c 45, 5. 1 Sam. 3o, 6. 38. 35, 33. Gal. 5, 1. ]oat ^. ijio accurate depiclus eraty c. 5, 13. Ps. 118) i8* lud. 15, 3. I0.9, 9. t^f \^^ perquam simUisestr Act. 5, a8« Ephr. I^ 391. B» qmq:^ |Aa^|P oi^<£^a» ou^ hic^^ t'oe« «Ao4ir ulI^m» ^ ooi 340 ^^^' ^^' Cap. IIL Syntaxis Vsrhorum, • 9 la^jj «acDol ille vcro tatitum aberat^ lit resipxsceret ^ quo facto stultitia eius prius commissa ab ipso cederet^ ut caedem quoque adderet. 2) Inf. cum Verb. finito asseverationem et rem aliquam certam esse at fixam denotat, ut Gen. 5, 4. ^^:iicZ ^iaio U omnino non moriemini^ c. 57, 53. -ajjil fj^Z ^^. ^tfrto laceratus est loseph , To. ao, 5. ^ U ^? ^io nequaqumti introiit^ Rom. 9,6. ?oi^? |A!:i.io A^i^aj. \kiio fooi U nequaquam cecidit verbum Deu 5) Idem aliquam rem non omniiit) transttctam esse sed agendo aut patiendo contimiari, ut Es. 50, 19. ^-a^Z U Ua-a^ woii semper flebitis; Exdd. 54, 7. loiio U GLTcivco n^qrwe tamen semper absolvit. Persaepe vero in hunc finem Particc usurpanlur (§. 135, 6.). Denique 4) non raro alias quoque sermonis proprietates easque valde varias Infinitivus pleonasticus indicat, ut Gen. 57, 8. ^^^ ^f y>NVto *^r^w^^*j ttmt forte nobis imperare velis? c. 45, 7. ^ooi ^ ^ ,i. \^ ■ vij-io^ num scire poteramusf lud. 7, 19. IVo-J^jlA o V- t qI q ^ n V q ^^ i>ix custodes suscitarant; ler. d3, lo. ^Jkil?* ^. \!^ 04^ lai^ii^. ^e^e potius pro abituro; lob. 13, 17. ^^iio. ^^^^4^. Q^5«* audia- tis tantum verba mea; Philem. v, g. U] Uo 001 J^aio. potius petam. Interdum non- ^ nisi sermonem reddit vividiorem, ut Gen. 43, 20. ^/Wj ruio descendimus^ d Reg. 6, 5. ^LU ^U^. rnutuo datum erat^ Luc. 1, 32. ?ooi ^)' i^^ nu^u innudnU^ Act. 7, 45. Versio N. T., quae Peschito nuncupatur, hoc loquendi modo «e- pius pro simplici verbo graeco utitur, Philoxeniana autem versio teztam ori- ginalem diligentissime redditura, eo abliorret. Annot. 1. Coniugatt. derivatis neque Inf. Peal apponi putamus, nequealius coniuginoiiif Inf., etiamsi eadem, ac verbum finitum, uteretur significatione. Nonnunguam qao ooniilio Inf. adhiberi demonstravimus, etiam nomcn substant eadem ac verbum finitam, ftirpe oriundum ponitur, ut Gen. 2, 17. Zai^ii IZiio certo morieris; Barh. Chn 487, n. £0. lOvia. ?ZcLjiD l-»'j^% Ur^ l-**^. inflictionem infliget dominus Aegyptiis; Mich. », 4. Qooi praecipue tum Infinitivo praeferas, cum verbi notio additamentum illud non nadum, led epitbeto aliquo ornatum poscit, e. c. Barh. Chr. 487, 9. ^ | Aai \'i^^ ^pcni^ oL perjusi sunt omnes gaudio valde magno; ib. 491, 17.^ f^^ f^ ^^j^ ^^ eos paUiMS profligarunty Es. 22, 18. If^accl ? Uj^ol ^? ?J^Qr^ jii.lj propulsabit te violmur ut impulsu pilae ^). 5) Etiam Aditctiva iiiterdum Inf.absohito mfen- U^h^^ quia funditus evertetur ; lud, 11 bjc ■*^K'f^ IIa sionem sibi vindicnnt, iit ler. f3, 9. ^X^fAhiaO? \i^ Aj| »^ an m mtiffo mWior »x? Viut Infinitipi €onitrueth 34^ jtnnot* ft. laf. absplutiif Verbo finitOy quod intendit aat accuratint vr% p nequaquam moriemini; Num. d3i 05* ^o^^obiiZ « j^S ,y> U tu €1 prorsus ndn maledicis. De particulis praepositivii illam " regulam non valere, aon «st, quod moneam, ut lud. 11, 25. ^^^ al^M^. jy^^ f num ullam movit litem? Annot. 3. In£ pro Terbo finito usurpare Syris non licebat* qua re interpres V. T., * Aibicunque Hebraipus «ermo 'Oum «xhibebat, ti^exbum £nitum ipsum posuit unicuique loco congruens % ViUi Tnfinitivi eonstructL 1) Inf. in Syriaca lingua perraro nominis vices gerit} propter magnam enim nominum abstractorum copiam (§. 87* et 880 9 ^^i I>^f« ^um subiecto 9ut obiecto aut cuin utroque coniunctus poterat scribi, aut nomen substanti» vum aut verbum finitum ei praetulcrunt. Qua re Syrus V* T. interpres etiatn in hac re ab Hebraico textu recedit, ut Inf., quem tali nexu verborum in- veniebat vertendum, omnino evitaret. Infinitivos tamen suffixD auctos Syri non aspernantur et ^ufF. illud saepe Acc. casu intelligatur necesse est (§. 115^ 5« laay !• 4)9 ut lob. 13, 3. ..■/ni/nn^ redargutio mea^ Exod. 99, 36* ai^oifQlki!^ ut sanctus reddatur. a) Inf. veroy qui regitur ab aliquo verbo^ consiiiuin, voluntatefn, potestateitiy facultatem aut mandatum indicante, vulgo particula ^ ornatur, ut Luc. 15^ 15« • • » t.»Wu U-n^ * * ^r^ ^ '^'*^ ^^^^ misit , . ad pascendum sues; ^latth. 4, 17. cip^.^ ^^o^ ^f' incepit lesus praedicare; c. 69 ^4. . » » i S]» i Vfj !^ ^^ tt^'^ «-aoa^;^^ J U n€ino potest duobus dominis servire; c. 14^ 5. oi!^ ^V;\ I001 la^o et volebat eum occidere; c. d, 15. i>^^S oi>\n^n!^ ud^gVoi^ p.. 001 ^Lbi^ ixkWa ya^ 'HgwSijs ^);twv to 6) Idem ia CHaldaeis V. T. Tersionibiu faciam e9$9 Winsnu dtmoBttrmTil (firwmm. i$i MbL md farf. Chald. p. 99.)« U UA 342 Lib. in. Cap. in. Syntaxis Verhdrum* icaiStoVj Rutli. 1) 13. ?f^^ toailq!^'2 ^ ^ ^U nimis senui^ quam ut nuhertm viro; Barh, chr. ^aSt ii« ojj^^ «oi ^]^? oi^ nostrum non est enarrare\ Es. 7, 15. 16. Idem Ct, silnf. a nomine regitur, e. c. Gen. ag, 7. > •jnVjSk |ioi iooi if non est Umpus colligendi. AnnoU Particula ^S^ cum Inf. interdum alio scnsu sumitur, ut Gen. fl, 5. \i^ ^r-NVVftV |[j^ quae creavit Deus ^ cum faceret; 1 Saili. so, ao. \m^ n I>0|VJS l|aVA vt iaculer quast scopum ferire vellem. Fost verbum {oot, ubi Inf. et V legitur, peripbratin Futuri nonnnnquam efficiunty ut Gen. 15, 12. - *-^j^^S (a^ |ocno sol erat occasuruM; Eccles. 3y 14. y. nV;S A-S cTtCiiDo asu&a!^^ A^ wCioX^ ei rei non potest aliquid adii iiut db ea auferri^ quo in loco, ut Gen. 4, 15., verhsL,passive sumenda sunt. Huic vero Fut. periphrasi inservit Part, Peil verbi ;6^ sequente Inf. cum praefixo ^y at Matth. fl» 15. 01 ij^N^vVS ^toVoi • • i^ Herodes eum quaeret; c, ii, 14. ?'4^i^ ^tL% qui ventm' rus est; c. 20, 23. Luc. lo, i. 21 , 26. 22, 25; persaepe vero Fut. ipsum praecedente « 7 post illud ^^ usnrpatur Matth. 16, 21. 27. 17, 12. 22. 20, 17. 22; Marc. 8f 31; lo, 3»; 13» 7- Luc. 9, 22. 31, 44; 17, 25; 19, 4. Loquuntur ergo Syri fere ut Graeci, vcrbo ixiXXtu eiusque Partic. ^IAXwv cum sequente Inf. periphrasin Fut« temporis efficienteti 5) Initium sententiarum Infinitivo cum praepositionc constituere Hebraeis valde probatur, Syris vero non item '). Apud hos|Inf. cum aliis particulisnonnisi ^ addito coniungitur, ut Gen. 11, 8* i^f^ U^^!^? ^ OAd cessarunt urbesn aedijicarei Ilebr. 4, 1. \S^!b^? ^^ «.«U? qui remaneat ah ingrediendo (non in» grediatur) ; Ruth. 1, 12. Ic^^^ looi^S.} ^^ ^ bcXa nimis senui^ quam ut-rur' sus nuberem virOy ubi ^. comparativum constituitj Ass. Bibl. Or. I. 56, 17.* et per totam noctem q T ^ ^^Vi\ ? ^, ?ooi IL* U non cessavit precari'^ Gen. 4, 13, .. n^ a sA ^, U^^cD «C3J Wj nimium est peccatum^ quam ut possit redonari ■). Annot. Quibus in loquendi formulis aliae linguae Inf. usurpant et Syriaci, qnantnm video quominus eo utatur, certe non impeditur, Syri saepe pro Inf^ aliam ▼exbomm sructuram adhibent. Nam 7) Ncque Chaldaeos ad hunc morem propensos Bzse, docet IViner, Grainm. des hibU und targ. ChaU p« 93* 8) Es. 7, 8. l^^ ^ XXi^) 96j non vide- tur interpretandum : labetur Ephraim ita^ ut non amphus populus sit , qui textui originali ilieit »u« , sed pc^ coUective sumserim pro : r^fuWi aut de populo Isratlitico intcllexerim : nm mmaUm ad populum a Deo diltctum pfrtintbkm * 9* X34* Us^ htfinitivi eonstructi. 343 a) hoc consilio inprimif Fat. cum praefixo } ^dhibetur, nt Mattli. a, ad. ^iU^ ^l timuit dbire^ c. 16,. 3. «qqq^ ^o^I ^^(-* nostis diiudicare; ib. v. ^4« ^}£q {^{j; (jq.; j^ quisquis me vult sequii 17, io« Marc. 1, 45; 6, 7; Luc. 15, 11; 14,38; 1 Cor. d, 14« et verbo regente praemisio Ass. Bibl. Or. L 50, i. )AaaauA[ U\ Ifp* «iCncLyQlI} Episco" pum eum creare decrevi^ aut Fut. folum, ita ut particula subinteliigatur^ e. g. Matth. 14, s8. yVorV 1^1 %^ ?Qasd praecipias mihi^ ut veniam ad te; Lnc, 18» 13* ^l looi |o* |Jo 1^'^ff^-' ^OAfj uJKkJL^ U ei ne oculos quidem suos ad coeltim attollere vobUt; ib* r, 41« Marc. 7» 27» {.iJLo ^oiaaj >0|^^o!L s^oqqm a(()s9 irpwrov xopraa^^vai tA r/xva; lo, 4, 7. 10; 6> 65 ; 13» ^^' ^^' 3* ^om. 89 39- et in passivo Hebr. id^ 19. #001^ ^j^^ y^yM )Jf ntf amplius cum illis sermo fieret ^). b) Non minuf Partic Infinitivi loco asnrpatur, et qaidem a) afrjoZur^/praecipae — pet Graecismum L D. Michaelis '^), nescio an recte, existimavit,— post rerba incipiendi et c6ntinuandif permittendi et iubendi^ deniqae etiam potestatis^ ut Matth. la, i. - i^v^ a*H! ^V o|n Uo^ coeperunt vellicare spicas et comedere; liuc. 5, ai, c 15, 14. Mauh. 13, 30. #001^ Z ^oy' aoQa# fim/tf utrumque crescere; Luc. i8> ^^* I^* ^i»44« ^ll ao(^^q ^l sinita eum prodire c. 18» 8* Lac. 10, 40. ^V i^f^ or&l^ l^][ iube eam me adiuvare; c. 19| 15* t^oip ->V>^ *-N^r^ ^"^^ ^l ^^^^ fratrem meum haereditatem merum partiri; Marc s, 8. ^j[ fjaj ^^mom\ Ht yA ut illos non capere posset; c 7, 15« i8* lo. 5>^i9* c 8» 43* Act. 10, 47. c flo, 52. 1 lo. 5, 15; Affem. BibL Or. 1,413. not. L ••» r^/^ ^^^ ^ '^'^ pote- " rant ponere. Item in passiva voce, at 1 lo. d, 8« et lux vera IvwAiD «^ coepit videri; Luc 11, 55. «ooL^ «^U^A^ oa^ coeperunt indignari. Rariuf post alia verba Part. hoc nexu legitur, ut Marc. 6, 57. ^mvC .qqi.^ Qilso xai Stufxev auroif (^a^siv colL quae praecedunt verbif upsS^qS #0^1 #001^ Qooi. Inveniuntur vero fi) etiam exempla Partidpii parti- cula } instructiy ut Hebr. 9, 35. ^^7^^ ^^pio • • ^^ ^* f^.i^ U iru o ^oq iSnS o et omnes Jiomines perdens; ib. 1. x2, l?bi o^ la4 ^ uncltf /loc sciret? Ephr. I, &• B. ciL ^:ia.km U^cTo? )Jo9 pro spiritu sancto id ha>- bentes; ib. ii8f C. Ps. 84? 5- ^^wl^^ ^r^ domum tuam habitantes^ 1 Reg. 9^ 33. |ya\o ^i[osV)> opus urgentes; Ps. 5, 12. ^ ^j^^ m /^ sperantes; Prov^ 9^ ig. bikol^ ic^^ ^^ ^^''^ ingr^55uri. .&) Gen. casus eodem consilio, neque tamen tam saepe, ponitur, ut Prov. 1, 12. laoJ^^A^ in foveam descenderiles j Gtti. 25, 10. 1?^'^ ^V^ portam intrantes; 1 Keg. a, 7. ^90^2» ^of comedentes cd mensam tuami Gen. ig, 14. Interdum stat. constn atque particula simul adhi- bentur, ut Barh. 025, 5* foC^ »^2^ JDeum ahnegantes^ Flura huius rei exem- pla vid. %. 115 Annot. 1. d) Simili rAtione Particc. passiva struuntur^ nempe a) cum eodem caaa aut particula, alque activum^ ut Ps. a, 12. ^^^ok^;^ ^^iNin^ in /eo fionfideaUs^ Ezech. 9, a. 11. \'^ y ^ ^ r^\ bysso indutusi 1 Sam. 2, 185 17, 5; Lev. s, 4. j^^v^ ^S^L^ oleo imbutif Exod. 25, 20. ^ooua^^jj&^^ aleas suas extpndmUS^ Ephr. 1, 116. F. hC:^ h^^ eamque operiens; Ui^ y4^ benedietus Domino% interdam vero utuntur h) eiiam Genitivo, ut Tob. 14, 1. U*^) pjj^a natus de muUefW^ Gen. 24, 51. UnO? oia^fa a Deo prosperatus, c. 26, 29. 5) Participia cuiusque coniug. et activa et passiva omnium Semporum sig* nificationem induunty nam a) saepissime Praes^ designant, ut Zach« ii| 9. \i^ moriensy 1^1* periens^ \^^m^ residua; b) Praet.^ ut oi^uQt' ^^ seniiSf ut Eccles. i, 4. ,{4/ l'^^ ^^ 1^^ ^^^ generatio praeUritf aherm mniii ih T. 7* 1:^0 ^^y Ibij ^ oifiKej ^pif nese effundunt in tnarej ▼• 8« d| 14. j^^ ao; 4^5* 6,6. Ps, 5, !!• 4) 7« 9 quo in nexu «ubiectuiti saepe pronomine persoaaH el&citur, ut Exod. 9, 14. Ajf |£c| ^ iS^^N iibine me ' iiUerficere in animo esi9 los. i|9* ^l.«oou do eg0f lud. 171 9. €• 7, lo. Hac vero conianctione veram Praesentis flexionem oriri, supra est deiiionstratum (§• 57. a). DeiBde 4) Ptffn loco Praeteriti et Imperf. non raro ponitnr, ut Gen. 9 .10. .St^^^o et indi ditfhSe^ katur; c. 41 9 17* U) >o^ stabami c 40^ 25. ouppu u^o^ (ignarabfint) losephum id intellexisse j Deut. a^ 12. Hoc sensu saepissime verbum \oai cum Part. coi^ iungii (. 49> l« et $• 15I1 1. satis docent; ita e. g. Gen. 9, 10. Deut. 4^ 5. Dam Qy 51. Non soTum ▼ero Ind», sed etiam GonluncU solo Participio potest indi* cari, ut Gen. 55, 15. lil hC:^ \i^ ^ooiik IjJ ^!j ^fo^ et si eos propeUerem^ more^ retur omnis greoc e) Pro jput. quoque Part. usurpaturi ut Gen. 17, 19. t^ yii.' fJiJ ^/ iixor ^iui pariet Jiliumj c. 19, 15. ^r i Sn ,i ; k> perdemus; c. i§g 14- ao, 5 ; a Reg. 4, i6. Praecipue vero haec significatio inest sermonibue propheticis, consilium et finem indicantibus , qui saepe a particula |oi eceeiiu cipiunt, lit Gen. 6917. U»c4 Uj ft-^. >» Ulo ^i^^o, £cc^ addueam inundatianems 48^4^0^- Qjift* !• ^^g* **^ 5»- *4> 10. 9 Reg. 7, o. "»). 5) Cum vero Participia, ut modo commemoravimus^ nonnisi vicarii sint verbi finiti, ubi primario suo utuntur signiGcatUi iis aliquam huius rei notam. nempe particulam fi pr. dum vel relativum f, praemittere usu reeeptum est. Ergo a) cuw ^ , tit lo. i, 56. jApc» rt ^*^^^ f^ /fJMwi atrthulantetn (pr. «Jmit ambulans erat) intuUus esi^ cll. Matth. 14, 05. lo. 6, 6. 9, J. ^^^^ liojp ^ 11/ coecus naueretur; ib. n 19* Matth. 5, 6. et baptizabantur ^o3L«oi|u«q ^j^q:^ A peccdta sua conjitentesi Act. 20, 5* uS eos adducerem ^«^usf ^ vinctot. Si tali Part. nomen substantivum addituri vocum structura oritur Ahlatlvis itomano* rum absolutis simillimai ut Mattlu 15, 00. «^0x^4 ^^aio if ^; mambta %i) Ne ▼«« Pavtt abien^ particola |oi ;9tenS| •• e. Eiod. % Cw Ia4 ^ «•• a4«a. ^ praemista lefitur, pro Fut. podtam ezifltiinef ; et- 9» \^ 17, 15. lU etiMi HebrMonua nn cniin inToniaiitor non t olum Partt. ^«c/ tfntif Ticea Part. iMk locit modo allatif mn llto^— trtM^ ted etiam Frmturith pratdpae apwl hifteriat foi. ^* ^ ^ ^ *• ^* Xx 346 ^^- ^ C^P* '^ Syntaxii Verhorum. • # «•• "♦•••» lotisi Marc« 7, 0. 5. lo. 11 jW* exiit mortuus ille jAjiOAap «lOia^^o «^i-»! ^f*»] ^a nianus pedesque fasciis vinctus. Cfr. etiam §• iig. Annot. 5. Deinde b) per If ut Marc. 9, 14. «^:»2 •• ^^^ Hjj e^ viclit Lepin sedentetn (pr. ^jii sedens erat)i ib» iiy s. invenietis h^U U^ asellum alligatumf ib.y«4, Matth. 14,26. d6| 64J ib. 5> 7> ^^ ^w'^ videret multos ^l? venientes; 15, 511. jinnot. !• Quamquam Syri Partidpiis frequenter adhibitis delectantor, tamea OiMl^ cof hnic formae praecipue favenfces in libris Syriace vertendis non ubiqqe aecnti iant| ied, qua loquendi ratione etiam Jnf. nonnunquam evitant (0. 154, 3. Annot. c.) pro Part. Graeco verbum finitum alteri verbo et modo, et tempore et persona conspirani et plemm* que Siavviermg ponunt, ut Mattb, a, 8« n^-v^s cA]^ ico^svSivrss i^triaarij ib.o&2^ '^^^l ^^ ikSwv iCQOSKVv^ai» avroS^ ib. v. g. x^ }Z?| \^^i^ cms kXSm tan^f v. 11. oil)k,o^^^ oI^aio xii icsaovriS wg0SBHvvi)aav avrui^ aut copula interiecta, e. cMatth. s, 13. f^fo # • Islco **V«i4 if7Y«Xo9 (paivirai . • Xiywv. p m AnnoU s. Fro verbo |ooi etiam ^| est et a>V[ non est cum sufOxls plot. poniintiit praecipue eo consilio, ut rem aliquam esie aut non eao demonstretur '^); eadem vero interdum Participiis iunguntur, ita e. c. Apoc. 4, 11. y^\ fq« dignus e»i Matth. 10, fOk Bphr. III, S88- B. «j:^iqjJ1o? ^^[ tfoq ^o \^^7 t^, iZo^ ^ a morte nemo Ubermt «f iepulcro nemo eripiti etiam postposito } Jcn ^ ut lo. 9, 24. \Jj^ |(^ ^jmt4i qid coeem Juerat. 6) Ad continuationem isictionis aut status cuiusdam designandam Sfti Partioo. uti solenti e. c. Gen. 8, 5. ,^^aacno ^if ..luio cLpzaio etrecedehat aqua ahoundo et recedendo pro sensim sensimque recedebat; ib. y. 5. ^^olmo 0001 ^-Mf {d^ et aqua semper magis diminuebatur ; lud. 4, 24. \1mLo l>cat Dif (et mamu Jsrm^ Us) sanper projiciebat ct invalebat; \ Sam. 2, 26. ^ ^llo ^if fi\|o «t piier M dies crescebat; c. 6, 13. nna semita ingrediebantur ^^ 5r^^l<> ^^ semper ftUigieu^ ^5 per^ebant; 2 Sam. 3, 1. c. 15, 30. ^ptboq *^fio |jap ascendehat et tacryitios semper fundens incedebat. Verba eundiy inprimis vero \it{ hoc seniu uaurparii exempla monstrant. Hebraei eadem verborum structura non raro utuntur. irab> dent vero iidem, qua Syri carent, ad hanc significationem efficiendam dbomm InfT. absolutorum aiit unius InF. et Participii subsequentis coiiiuncti6a0 'cBBSt ^erbo finito '^). Ubicunque ergo in V. T. Syrus interpres hanc ratioiion at) Ezeflipla vid. apad Schaafium in Lei« Syr* 15) Ouinii Likrgih. itr IMr» S^ir^ pl jm» a«b utraqiie voco. * $• 158. /i^jor^ ^9.^on^ mtque^ ump^rmm $mmficmtio. ; 3t7 Iqquendi jnveivty^unum Infinitivprtiiii jOfpisit omninoi, ttt Gfn« 8»;^ 7^ }A^.\9* >»6/i5\, aututruraque negligenV aliam structurfm el^fi\t,i,'A^^.e., g. x R^ 57. Es. 19, a». ag, 14- 3»* 5- I^r, 7, 13. 11, 7* a^', 3. .06,* 5. S»/!^-, 44/4- ioel* 'fliy' 06^9 qtkin etiam, ubi unus taatdpa lex^ul dnginali^est Idf.^ liunc morem iionxiunquam lequitur, ut a Sam* i6| 9. ■ .. . . .ii, 'i ' H • 1 ■ ''.Ji. rti ) , I . . ■•.3I •1:; ■ . . i' §. 136. / , 4. 1) Indicativi Praesens signatur n) Praeterito in sententiis temporia notio** perraro (§• 49> ** ISlr*^ »53f 5- ^•y^ ^JPlrte^ f^orkSs dbsotuiitm fcAtfniW Praet Vigrtk^ iur) Plusquamperf. vero aut a) Praet. denotatur ($. 109,3.)! eoque pleruto^ que cum Pjraet. verbi looi » cotui^noto ($. 49, i^ et 151, i.), aut b) Partie^ (§. lS5i5..b.}9 nut. f) raro F|Mfot4$«^lk3Pf^9«)* \ Futuri denique rindifem invfniM o) Fut. ipsum ($. 130, i.),ji^de^^,lVW^r sed>powo tontum {4..lM,AJi et l^^fif^fv.W- ^551 5- c.). f^^-iaw^j^ ii> Pro^^ili (J. 1(19, 7.) •aepius tamen 6) Futuri formis (^ 130, 6«) significatur*. s) Coniunctivi vero tempora fere eadem ratione signantur} etenim Pivio^ $ens persaepe a) Fut. ($• 130, 4. d.), 6) Particip. cum Pronominei quin etiam, tamen raro c) Praet. (§. 129,8« c.)/, Imperf. vero et Plusquamperf. plerumquo n) Praet. vulgari (§• 199,8«)» &) Partic. cum pronomine ($ 131, o»), et e) interdum etiam i^u^eoque nudo, aut cum Praet. verbi k>c; ($« 13O1 5«) indi-^ cantur. 5) Imper. non solmn vttlgari eiua Sorma, sed etiam 41) Fkdr. ($. 15^4- c*) eoque saepissime indicant| rarissime vero.6) Praeteriio (S.i0g^6.)- 4) Opt^tivus,^^uideffi.,Futuro (§. 150,4«) «0!«^ «i^lficad, ut Ephr. IJI, 4e. ^l Zoial iJ utfnam ibi non erubesceretnJ tum vero etiam a) interrogaiiambm optato votoqme *noiande inaertiesiibus, otNum. ii^ eg. ^fai )I^4^ cCi^lfi^ ^f ^ o n universus domini populus prophetae essent! lud.g, 09' Ijoi l^ao:^ oiio^k^^ ^ii ijle J\\^ utinam^ ^arttur diicx pqpi^lus ia manus- tthems J . (pu 4fuis rtotidei: hmm p0p^^ iiim?)> aSam. i5i 4-^ l^l^^^r ^*^ <^a 4i T* 99i f* fi^li«°^CIIr. $67, 5« sf.^-iiir''* $i$ TJb. JTl. Ctp. IR« SyriiAtis Tierh&riim. ifua^ inaViui non trenitit! Adhibetur interdiim ^imul vefbum , praecjtplie f^ facerc, lit Ibb, it, g. UqaA» fot!^ -oaui ^ ^l r^ >0rO vsrd utinam Deus ad rf sponsum impeueretur ! c. 95, 5. qa ^v^v^S ^001 . j y n>-n > ,0^ ^^«iiinm» aMftlire possem!^ aut »-oai^ dar^, ut Cant. 8, !• ^^ U? ^i^^J ^ o si esses frattr mm$!f utrumque tamen, ut videtur, ex imitatione Hebraicae formulae pl^ ^. h) particulis v»o/v«?^ et «o^ utinnm ptaecipue sequente Fut., ut Deuti 5, dg (»6-). Uci \^ ^poiii . loDu .^f ^^x^^ utinmm taih m lesset mfftius ! Gen. 17,1«. XsAi ... .^oAj[ utinam . . * viveret ! Gal. 5, id., aut «equente Prnei., ut l Cor.4|8- «db^^f ^? «.&ob«r utinam regnum eisetis adcpti^ Apoc. 5, 15. lJm (^^ a/>S^ Utinam frigtres!^ aut Partic ,. ut Cor. 11, i.\ji^ (D^ooi ^AfOAmip^^ ««oAil ii^inam m^/era^i^/ Eliiamparticc./iypo^/i^ficu» ut.Gen. 501^7. ^^^^ A^fiBel, ^ utinam /il^i non* displicerein ! Ps. ^i, 44. *ia;Vi2D# yi&oab a!^ utinam pppuAu.mcM mihi obtemperaret ! c^ Et^idem in finem verba opeanili sfequenti )wirlfcij2a f adfaibentM, m'£aD& tfi^ 3: A ,A.w ^^f ^ocn ^n . .O i 'cupiftnis^ .:*t ihortul essemust i^Sask.' a^/i^' |Ua> «iSLiuatf! ^ &ao^ t^;^ vlelletn, poittfii^^l^ aTiijUis atjua! ^'' Jinn&i» iihi v^btfm tfubft. optativo 'Af Mfo faUk^ ponendum, oob 'ntro "bnitmttfr, it Barh. Chr. 597, 5- oi^asL.^ {«Jaoi laus sit benSvotentiae eius; ib. 554, la. a Httit $it itus nomini. §• »57. ' ' Vgrbi eum nomiftt, subiteti vieibut fungente^ e^niunetiom Quamquam et numero et genere verbum cum subiecto conveniat n eca i tfi Mt| tamen non der^udt exempla ab farac reguU reced^ntifei '^). Etenim ikvuitar T) Suhieetl Itt praedi^eAtl d'iversita's in Humero obpik» i) Nbn solara singulariaj sire masc. sive f^m. generis^ pere eolhlMi^ eod •tinn' nomina coUective posita^ haec tamen apud Syro5 multo rariue at^ie sMtt Hebraeos, propter suam significationem cnU' Pliw verbi cooioMHNHMrt .. ..1 I») Laudibili diligindA ptomiilU huiirt felkt- ris m ^umri im LLi^ 00. ^(Ciaul. tttii -4.); juk odUegit Agrellus ia •OMttieiit. ds variotato geno» pfMcipuc^ {t.XJirX^XJL}! •• ■ • • V 5- »57« ^^hi tum nomine, mhiecti vicibut fungente^ eoniunctid. 349 II t uJi exercitus. e. c-Barh, chr.iog, i8* oi^i . . Ij ^[ iLo: alter exerdtus ingressus est, ib. ifli, a. 5. Assem. Bibl. Or. I, 572. 13. exercitui ^l ^qo|j? ut eos (p^ieros) educaret; ^ universitas^ e. c. Act. d6, 15. 0001 .^i^? \ia ^ ^^ super om^ nes^ qui mecum erantf Assem. Bibl. Or. I, 557. 6 oj^^ZI} \L^o et omnihus qui eansentiebant i ib. 558, 5* 4* Q^*> ^9 ommbus qui secuti suntf et plura cum ▼oce ^ composita, ut ,-Il^, e. c. Barh. 514, 9. ^qoAj? . . ,ali^ unicuiqug (mandavit), ut habitaret; Ass. B. O. I, 59. 5 — 5; deinde ^;^^, e. c. Ass. L L 557, 7. o4? ^ ^ omnes vefiienteSy ib. L 19. et ..ax^ , /ut Barh. chr, qj^ $• okjiu . >i\o? ut unusquisqiie admirnretur; ita etiam Uxo coetus^ turba Marc. a ut. Act. 14, 10 (11.). c. 15, 12. et synonyraum U^olo , ut Barh. chr. 550 i. ^^ ^ooiA^oIo o?oi!W}o et dissipata est turba eorum; non minus %^Aa multitttdo e. c# Barh. chr. 168, 4. |i.^a£D oaasZi congregata est muUitudo^ ib. 493, 10« 554 |4r Ass. I, 386. 16. ib. III. P. 1» 389, 6. B.j praecipue lios^ populus^ ut Barh. chr i83f 18. 217, 17. 327, 2. 489i 8. 495f i8. 500, 11. 5o3> 16. 538, 10. et denique lofi reliquumj ut Barh. chr. 55, 10. 76, i. 83, '!• 54*> 19« Ass. I, 41 r. jq^ fi. not. IIuc referas etiam aliquot nomina loci et propria et appellativa pro ittcolis posita, ut V^ ■ n domus^ familia in Barh. chr. 4351 4. la^o oooi #oau^i 0001 ^ i n Sv>vj lr->^^ T-^0 In lA \ quae familia antiqtia erat et iam dudum regnaverat; dcinde Ass. 1. 1. lin. 4«— 6 .-oioou» ^o • • tfloaL nwnasterium . , cum tfideret; alia loca ^. 108, 4. Annot. allata sunt '*). Nomen unitatis collective poMtura habes e. c. ler. 28, 4. oi^if? hooT^? \bj£^ captivi ludae venientes ubi fcimul propler comtructionem ad sensum genus masc. adhibeturj alia huiua gen^ris vide infra. Vide etiam §. 118, !• Annot. 3. et §. 124, 5. Annot. 2 Annot.i. CoUectivaautemnominanoniDinasfaepeSiDg. verbi utuntur; ita Pf^ Barb •hr. i38i la. 55N 15- A"- I- I- I^ »15- 26 — 27; ^ Am. 1. 1. L 49, 15. ib. 349^ j^, y,^ J50, 17. Barh. chr. flSSt 12. 538, 13' 558» 2; timiU ratione ctiam mulu com % compo- 15) His collecti?i8 non adtnimorarerim , quod /. £>• Michaelis (Gr. Syr. p. ^76.) patrcm tuam Accutus (Sjrriasm. p, 158) fecitf nomina Phiralem aounisi punclis Kibui ab Sing. dilFercntiA, ul )Jl1I I aliaqne; haec eoim, ubi Plur. coninncta Itfuntur, more nominum Pluraliom •tnicta 9n9 opinerit. Ncqne coBSuetndinem, Tocem |xi ^- - Aiam ubi Pluralif signo initmcU ett ac tignifioa^ tioB9 riur. numeri (grex oWnm) nUtnr, cum Var- bo inSing.y ut lo. 10, 5.««., coninngendi, qniao» BiJio lingularit ctt, hnie tcBtentiae.obttare, l^ eet ▼tfu* Xx a « • 350 ilik UL Gap. III. Sytitaxis Ferborum^ •- •» sita e, Cm vaj{^ ^ sive ^iSa ut Ass» L 1. I. 411, ii». B* not. ; Barb. chn 147, 7. 190, i^ «65, 15» 373» !• 387, 8* 9*» j^» N^ unusquisque Barh. chr. 158, 1. 262, 5 — 6. 509, 14, 539^ 10. et ^ \\s Ass. 1. h I. 357» 14. Barh» chr. 514, s. 558, 2; deinde }^«o Gea. 55,. 11« Act. 14, 4* i6y 22. si, 31; UoL Num. 21, 7. Act, 5, 26* Barh. chr. 164, 9 — 10-. 301, g— -10. In Jemininis eadem non minu9 saepe deprehenditur consnetudo, ut I^OAif humanitaSf quae vor creberrime pro populo^ hominibus^ incoliSf assecliSf cognatis poni- tur, Ass. 9. O. I. 47, 14. Barh» chr. 474, 20. 490, 19 ; l^i^io urbs pro incolis Act^ 15, 44, 2X9 30. Barh. chr. 347, 20; ]i^ ecclesia i Cor. 14, 23. Ita etiam ali» nomina collective posita^ ut Ass. B, O. II. 262^ 2. t,>lnA#Nc> U l^iio reliquiae non inveniehantur ^ ili. lin. 12— 13- '*)? ib. !• 406, X2r ^yJX )U>^ \J^ plurimae visae sunt locustae, ib* 407^ 3; Barh. 115, 10— ii^ l^jafao iZalj^o Ih^ Asw» et perierunt iumenta^ bestiae et aves; Ass. 1. I. I. 490^ 31, A. ib» 491^ 37. A» |A>y>f> A/^Vrr» ascendit turba captivorum;, Bark chr. 157, 18* Annot. 2. Non raro utraque collectivorum structura et cum Sing, et cnm Plor. verbi eodem vocum nexu simul usurpatur, ut };!oq grex Matth. 8» 32. et Luc. 8> 33«» ^ praeter Sing. fem. etiam Plur. idemque niasc. legitur, quamquam |^aa. fem.. tit (Q^ 85» Annot. X.); dein UvJ «ir^rczrus^ praecipue in Barh. chr.^ ut p. i83r i~3«^ 2xa, i« 224, 17* 2389 13. 256, 2. 474, 4. 5.; Ass. B. O. II. 113. 26. ss. B; \\o universitas^ Barh. chr* 196, 5. 6. ''); voces cum ^^ coniunctae e. c. ^ ^.nhSn Barh. chr.. 101, x^, et ^«V^ ib. 388r 3—45 l^*^ populus Act. 2X, 36. Barh. chr. 8^, i8* 224^ ij— 13. 371, g, 4o8r g_g. 452, 3. »*); ita denique Barh. chr. 279, 19 — 20. legimus ocuulo )^lLo >Arp |.v:v |i| -ooi^a^ et venit super eos inundatio et suffocavit omncs ' ')., Talem a Sing/ ad Plor» • •» 14) Cfr. lin. 26 , ubi Plur. |^o i.^o eodexn sensu legitun 15) Agrellus quidem CCommcnt. de Tariet. gen. et num. p. 117. not. u) hoc in loco mendosam csse scriptionem suspicatur, nitens Kirschii au- ctoritate, qui in Annutationibus ad versioncm la- tinam chronici Barhebraei p. 215, 4.^ text. Syriaci (N^ot. 221. p. XXXII.) librariorum oscitantia non raro Waw Plur. falso additum esze ait. Sed cum in aliis vocibuf fimilif reperiatur scribcndi ratio> hic mlhi locus nihil ofFensionis habere videtur. i6> Hoc voGftbulum^ ubi cum ^ coniungitur ^oi^D Ualk aut UoL. CT^o. vid. $1 toS, ^ iifr 1. et 123, 4.), et Sing. verbi, ut Barh. ehr. 7lt Cr 312, 5. 404, 14. 532, 17. et Plur. eiur «dmitliti fX Barh. chr. 194, 18, 227, 8. 312, 7. 597, a. 574, i^ 405, 14. 17) Nescio, an suspicioni AgreUi Q. !• p. tj^ not. w.)y meudosam forte esse^ lectxonrai iio 9 9 uaVdjO 9 assensut sit praebcndui ; «liln ^i haec vox cum Sing. construitur, ut apud Barh, p. 155, 14. 228, 15. 359^ lu $. 157' V^erhi cum nominey suhieeti vieihu» fungenief eonimctia^ 351 irantitam invenif etiam Es^ 49, 15. ^*^j ^^01 ^*| ► • oi^o^ KAj/ \\l ^l^ num mulier obliviscitur infantis sui? . . etiamsi istae obliviscerentur ; Pfr 14, i. ^S^jj/f r • Ua^ ^i^ dicit iniquus . w corrupti sunt. d) Syrorum pluralia tantunij quorum notio est singularisj Tel formae M« tione habita cum Plur. , id quod creberrtme fit, vel propter sensum cum Sin^y quod tamen rarius evenit, construi colentr Utrinsque structiirae exempla praebent laf facies a) cum Plun Ass. B, O. !• 569, 53. ib. 570, i. Jal «ooi ^-Jbk^ ^j^ vultu mea denudato; ib. IL 366^ i8> I^m^ 1^1 facies hilaris/ 2 Con 5, i8» Barh. chr. aoit 1. b) cum Sing. eoquo masc. "^), ut Marc. i^, 58. Mf^J )ii9Z ^fo ef velum ruptum est '^) et Num. 4, 5. Deinde i^ vita a) cum Plur. ra. Matth. 19, 16. l^ ^ ^ooour u^ ini^i 5ir vifa, lo* 5, 15* 16. 4, aa. 5y 40. Barh. chr* fiig, m. 552, 9. 7, 2« 4. 18. 19. et 8f !• 6. 8- lo» .jap^^ ^ooi^ ^c^niij i^i^aei ib^ 594y id. ^^c^ U^ ^n^^ pi^a, aut b) cum Sing. m. lo. i, 4« fooi U^ 010 irt ea ri^a erat et ib. 5, d6^ in quihus locis tamen mox ad Plur. reTertitur interpres. Porra l^ aqua o]^cum Plur. m. lo.d, 9^ l^i^w 0001? ^oioi \1:^ aqua in pinum conversa^ c. 5, 7« Barh. chr. 194, 5« 567, 14 — 15, Gen, 9* 15. aut &) cum Sing* m., ut Num. 559 14« U^ ^^ loor i^^ neque ibi erat aquaf V et denique Ul^^ coelum d) cum Plur. m., ut Knoes* chr. Syr. 95, 6. U^ cp^^ frif coelum / in N. T. Syriaca haec structura valet non modo ubi textus ori« ginalis Plur. utitur, ut Marc. i, 10. P^* ao?^^ scisd sunt coelip Act. 7, 56» i8> De genere hufut Tocit t«nfetitias tibi cou^ trariat a virit doctit inveuimut prolatas; Schaafiat enim (Lex. Syr. concordant. p. 55 ) ei mate, , I. D. Michaelis vero (Gramm. Syr. p. 159.) , cuiu» Jgreltus (CommeQt. de varietat. generis et numcri pr 6a.} favere videtnr opiniont,- signifieatiouem ■espicienf femin. ei trihuit genut. Nobis haec posterior opinio sola videtur recta non modo pro- pter duplex faciei latus^ quae Michaelit est senten- tia , ita ut §. 83r i* pi^o norma hic adhlbenda •iimeretur, std praecipue ob vulgarem usum^ eumque omnino tihi constantem, quo haeo vox Plur. adiectivi, pronominis aut verbi, sicubt cum eo coniungitur, semper femin. generis recipitr Cum enim haec ttructura grammaticae magit sii ceBtentanca , c^uom coniusctio cuia Sing;- f ixk ge* nere nominie definiendo inprimit, ne dicaih tolc retpicienda videtur. ^| vero cum Sitog. coii- iunctum eihibet eonstruetionem ad sensum^ qnam a communibus de genere regnlit non raro dbce» dentem reperimus (vid. n. Iletlll.). 19) In locis parallelis Matth. 27, 51. et Ln^. 83, 45. Biblia Poljgl. hoc verbum Kihui notant, qiiasi esset forma Plur. Veritatem huiut leotieiiit /. D. Michaelii (l. 1. p. 875* )> nescio an inrei ia dubium vocavit; nam quod Lucas QlANi^D ^..iD per medium sutun addideriti huic pnnetatieBi noit repngnare ted potiut trantiltu» a Plur. a4 Siiip. facere opinor. I 35X Lib. ni. Cap. m. Syntaxis Verhorum. « • % Pctr. 5y 10. xQ. sed etiam ubi Sing. exliibet, ut Luc. 4, d5, t-ib^ ^^f!^ f<* cum coelum esset clausum; lo. 1, 52. Act. 10, 11. lac. 5, i8« .Apoc. 6, 14. 2iy 1. 6) cum Sing. et m. et fem., Syris lianc vocem Uifl# utnque genen tribuentibus (§. 85> 5) 5 N. T. Syriacum hac structura non modo utitur, ubi Graeco textui Sing. hicst, ut Luc. 5, si. Ilebr. g, dij. Apoc. iQy 11. di» i.| aut cum fem., ut Matth. 16,3. 5. Uioi' A.iVm rMitft coelumj sed etiaih ubi Plur. graccus legitur, e. c. Matth. 5, iG. , aut cum fem. , e. c. d Petn 3, 5. lofj% au^f lIbo« coelum erat. Sing. fem. adhibitum legimus etiam Barh. dir» S98i 10» U^ cib^ ^r^vl coelum ea (stella) discissum est et Knoes. chr. Sjr. Q2y 14. U^ 10014 erit coelum ^°). Gonf. etiam §. ii8| 5« Annot. i. et §• 1341 5. Annot. 1« Annot. 1. Quando Hebraicae dicendi rationi, quae Plur. maiestat, Tocatnry Sjri in nomine et pronomine indulgeant, iara significatum est ((. 111, 5. et 1S4. Annot ^). Neque in verbo multa huius rei vestigia deprchenduntur. Etenim nonnisi coniuetodo pria* cipum et Oei hoc loco commemoretur necesse est, de se ipsis 1 Plur. personam usarptndii e. c. Gen. i* s6. Deus ait \m1\ ,au faciamus homines! ib. 11, 7. «mJ^ajo ZOmJ o^ agite! descendamus et dividamus! Esdr. 7, ^4. ^LkL?!^] tOa^ notum facimuM vMm^ 1 Macc. y>f 19* ^. ^f *««>aj.» o . . ^^v^pi> audivimus • • teque nohis idoneum esse; ib. ▼. io. ^.SoaX)) U<^o ergo te constituimus ; c. 11, 51 — 55. 15, 9. Conf. etiam litterai ab Homeri- tarum principe ad Monderum regem datas in Ass. B. O. I. 565 — 578. ab L^Um MichMiU in chr. Syr. p. 24 — 31. repetitas, in quibus Sing^ et Plur. simul adhibentur *■). Annot. s. Ubi Plurali nominis distributiva significatio tribuenda erat (sc unusexSi aut quisque eorum) , id Siug. verbi numero solo indicare non solent Syri, sed diatribntifii orationi vocem quandani eius rei indicem iniiciunt, nt Barh. ioi| i'4*— 15« f {St a*U} |a ai^Lj.ft ^M\} i^ 001 Za?>S #ocu^, ^^ postquam responderant eorum unusquisque^ preitt mens ipsius assecuta erat ; ib. 454, 1 2. oitZii h^^d Wi ) ^oi horum vero quisque im regfie* nem suam abiit; 6en. 10, 5. .ocntofm ] ^ oiu^l^, ^^ * i^^^ • * Q*.*&^ ^ * A^^ ^^ ex iis distributi sunt . .populi.quisque secundum linguamsuam^ iuxta familias suasi^^Otii dio^A^ fO^toaiA'^^ }v^^^r, Q^fi^jj et somniarunt somnium ambo^ uterque somnium • 9 ao) Uc} pretium, qnod huic nominum clas- »*> ^" ^*^^' ^'"- edilione Liptieiisi ^ 1$. ti recte adnumeravit Schaafius (Lexic. Syr. con- legimus la.^ yifcio a!^l?^ ^loZ ^ nMb cord. p, 11 7*} y cum Plur. quidem, c. c. Barh. chr. tendit rex regum^ nbi Plur., niti S75, 16. 17., neque ^vero cum Sing. constructum est, simili modo czplicattdiu ndctvr. MTOiumus. 0. 137* ^^rbi cum nomine^ suhiecti vieibus fungente^ eoniunetio. 353 I lon. 1, 5. oiai!^ /a^ vaj\ (^\o et elamabant quisque ad Deum suum; lud. g, 55; 1 Reg. 32, 36 '*). 5) Verbum Sing. cum nominis Plur. etiam ibi coniungitUFy a) ubi yerhum praecedit et quasi impersonaliter ponitur^ praecipue ^ et ^Sj utiSam. 1,0. Ujlo 01!^ ^uJ^ ei Jilii non eranti Matth. 19, 32. (Philox.) oi^. loon ^A B^j^^. \x^^ ^^^i cnitn muUa erant bona^ ib. di, a8. CPesch.) ci!:^^, looi ^] ^ju Ifo^ ^il Iaxo homini cuidam erant filii duoj lo. 5,d.Iob. 59, 15, Barh. chr. 587>9— lo, 1^0«? I^oi jooi ^JM ^ran^ 5 ieiunii; ib. 4921 6- Ujlo I^oi.!::>» ^? 01!^ |ooi dJl erant autem eidem filii Alia exempla ex Vet. et N. T. versione sunt Ezech. 41, 25. loDja . . Y^ facti erant Cheruhim ; Matth. 5, 16. U^ oii^, wdyjAaZI^ coeli ei aperti sunt; Luc. 2, 15. Ii^>^ iZo^^^ ^h^l opparuerunt exercitus multi; Hebr. 7, 13. ^r^P f^.W /^a^^ dic^a iuwt *^). Eandem numeri diversitatem multa alia loca exhibere videntur, et quidem a) masc. gen., ut Kirsch. chr. 4, 5, , tai . ^. fO cum ingrederentur fureSf praecipue in Barh. chfonico, ut p. 116, 18. ^:^au.^. . 032^ exierunt • . sicarii eius; ib. 124, ii. V^ fC^q et jeceruntArahesi 1269 9. <^^ fffi^9^ ouLiio W^Zio ^^a& eo 12000 occiii jufi^; 153, 12. ~ia^*^ (ic^yf Ai^ ■ . * * ^ ■ • mortui sunt 4000, colL 135, 7; i66| i6. U^.^. ^VZ oi^. fna i ,> /[ ciata 5unt ei flooo/ 177, 14. lflu.^»^oZ ^jo ^^ irruerunt rursus praedatores; 339, 9. |Apk}i oi!s, |bpf^ dixerunt ei mngntttes; 357, ig. fex^? Vai^^ ^iaV>,»j . . -oou^j^ darfneur . , 50000 denarii; ib. l. 19. 359, 15. 450,11. Uf>^l *^J ceperunt Iberi; 559,6. UoJ -«« perierunt ecfuiy 600, 8. t^^i *ia «^ manserunt homines. Sed haec omnia cum a defectiva 3. Plur. m. scribendi ratione (§. 53. Annot. 4.) eodem iure grepeti possint, sola nonnullam relinquunt dubitationem *^). Certiora putaverim A88. B. O. I. 39) 7 — 8. laxj^ lol^ , . , if^ ^t perveneruntfamaefrequentes; et fi) exempla feiii. generis , aliam explicvndi rationem hon admittentia, ut Barh. 144, 6. 7. (si modo lectio sana est) Ujis^. ^2»j. irruerunt fugitivi. 83) Sfnecdochict pro parte Pluralia nominif, sed perraro, adhibentur, ut Gen. 19, 29. cwn everuret urbes ^ «-^^^ ^.?^ 1^9! ^-^:*? '^ 7^^' rum nna (pr. m quibus) Loth habitabat. a^) Biblia yero Poljgl. tn hoc exemplo Terbi formam Ribui instructam exhibent. 84) Ita etiam /. J3« MichatUs (Gramm. Sjr, p. 889.) et AgrtUui (U 1. p. 18 ^ 13.) hac de re sta- tnerunt. Yy 334 Lib. III. Cap. III. Syntmxis Ferhorum. Perraro idein fit &) Verbo sequente, ut lo. 5, s. (Pliilox.) 'fc|8* fooi f /V ,v^ | dics erant ifesti). Videntur quidem etiam alia huc pertinere exempla in Barh. chron. obvia^ iit p. 16; 8. f-^? f ■, I M o seniores rexeruntj cU. 18, 9. ubi of^; legitur; 57^ 15. jcii . • taQflp nSS A *^ philosophi . . fecerunt; 95, 4. {Romani) \» miserunt^ cll. 99> 55. 98) 6f {Romani) ajfi. fugerunt; 11 d, 10. \ij&^o4 11^5^. wmW omsi wit^/ 125, 14—15. / S. v f . . l-j^-k-i Arahes . * regem constituerunt ; 150, io« ^-^^^Mo et invenerunt (Romani); 140, 2. ^7 quae fecerant (inedici) ; 190, 9. ^ ^d quum timerent (incolae) ; 193, 6. *^oo et ceperunt (Romsini) j 398, 17. >c3^^^ l^^*®^ et Franci occupati sunt; 537, 5. et 575, 2. ^ooii^ fiofo et dicant iis; 490, 16. ^t^ ^^i nonnuUi dicunt ; SiS^S* hdpmanserunt (filii Chani); 539, 19. ut (pauci) ex iis evaderenti 595, 19. ^oi . . ^ojcn ii . . reversi sunt^ sed propter defectivae scriptionis usum in 5 pers. Plur. (§. 53. Annot. 4.) non satis certa sunt. Hanc vero praedicati diversitatem saepius cum Plur. humano^ quem dicimt, ad peno* nas referendo, quam cum Plur. inhumanOf qui.animalia et res d^tignatp ta «ta esse^ exempla modo allata docent. 4) Cum Syri ignorent DuaL numerum in verbis pariter atgue in adiectivis et pronominibus, quatuor voces hunc numerum admittentes cum Plur. praedi- cati coniungunt, et quidem verbo sequente, ut Matth. a^ 40. rpoau^ ^i iuo erunt^ et v. 41. ,^oou. ^V/ duae erunt, cll. Luc. 17, 35 — 36/ aut verbo prae* cedcnte, ut Matth 19, 5. ^oouV^ fOiyjiierunt amho; Barh. chr. 47^, i6* ^»at£^ «jm fuerunt ambae. Nonnunquam etiam Sing. praedicati cum Duali nominis coo- iunctus invenitur, ita praecipue ^«^ Aegyptus propter suam significationeflps ut Barh. chr. 35, 7. .r^^y^^ ^^r^^. reheUavit Aegyptus; ib. 596,, la. 455,90. 470, 6. *'). Aliud exemplum praebet ^Vi in Barh. chr. 121, 11. ^h^. ^?4 ^* duo exercitus profecti sunt. Annot. Inveniantur haud pauca loca , in quibm duplex deprehenditnr s tru c tar a ' simul adhibiia, et vulgaribus grammaticae regulis adstricta et ahera significatai' maiir t5) Barh. 5371 1. etiam suf&xnm s pers. Sing.. fem, ad ^^v^, pertinet. * I S- ^37* yerbicum nomine^ tubieeti vidbui fungente^ eoniunctio* 355^ iivenf , ut Barh. 588» 7* -^^ \ima^ ^ooi^ ^SuoHl ^^ 1^4 ArbeUnses vero onrnes ' ascenderunt, ubi |»'zf pro incolis asorpatar XS* io8, 4. Annot.), Ats. B. O. L 411, 4. fs. B. not. Q#fao 0001 QLOfX» • • ««oioowm f9 * • loUfiA^^o ^l \cij ^01 \Laoi tf^oa:^ hoc ergo magnum ac celebre coenobium • • cum videret eum («c. haereticum esse)^ facto schismate descivit^ ubi \ \ v^ v coenobium et coenobitas iimul signiGcat; Ezecb. 41, «5. ^ > '^^ ^q IpU^i -'«^^ y yjif . . Ujop, • . • ^ou^ et facti erant super iis . • . Chet ubim . . quem^ admodum facii erant in parietibus. //. Subitcti €t praidieati divtriitai in genere obvia, 1) NoDfiina fem. generis et Sing. et Plur. nonnunquam verbo masc. generis utuntur^ eoque praecedente aut aequente; scilicet a) ea^ quae aliuai. quam quod terminatio indicatygeneris sunt^ ut Barh, chr. 454, 18. I^j^ ffAf inonasterium sanctum pro I^a^ ^') et Plur. nonnullorum nominum fem., quae in hoc numero terrainationem masculinorum recipiunt (§. gi. Anno{i Or); ex^mpla vide $. iiO; 1. Idem admittunt b) aliquot nomina propter tropU cam, quam interdum induunt signiCcationem; exempla exhibuimus §. iio. 3} quin etiam c) nonnulla alia non solum terminatione, sed etiam usu tritissimo feminina, ut Barh. 6i9, 14. tft&f «^oWl data est occasio; ib. 6o6| ig— ao. tooi • • • •.r • V l^^wu? ciLo!^ erat ei timor; ib. 40^ 17, U^o t^4\^6a in historia sacra. Nescio vero, an verum viderit Agrelliis ^^) hanc anomaliam ad neutralem vocum usum referens ^'). d) Nomina mase. generis interdum cum verbo femin. coniungtmtur; nempe (i) ea, quae alius generis sunt, quam quod terminatio significat/ exempld vid. $« ito» 1. Idem faciunt 6) nonnulla nomina impropriae sigiii- 25) Vulgo haac vocem fem. ei fe genent , Agreh j^^ legitur, nemp« p. 527. 15. |2oisof -iO IUm» \us (Comment. de Tariet. gen. p. 87») probat. , # ^^ ' ^^ 26) Comment. de variet. gen. cet. p. 89. cll. ^^ ^ \ ^ ^»»»^-* mMrum collegenau mt 59«, 18. •• ^ .••»_•» p- 5<- >>• ««001 ^^ • • ^JAJ ^ |62^ai V-^^wCD multme 87) Scriptoris aut librariorum iiicuriae tribae- .. ,. ^ ». iV "^ 1 «^ , , .. castae muherum . . effugerunt^ uBi IZ l ^ ^ m espectet* rim As». B. O. I. 570, 7 — 8. (rid. p. 508); ex / ^ »*-M>^ wpw«- eodem fonte oborta sunt lino dubio aliquot Bar« verit; 550, if. ^raCf) .">^^^ MnafM«rfu# Mrua» hebraei loca ex Lipsieusi ohrouici editione, in f* ^^yj; quibus adiectivarum matc. genut perperain pro ' ^ * 356 Lib. Tn. Cap..III. Syntmxis Verhorum, iicationis , ut ?6^h tentorium pro familiaf e. c Barh. chr. 194^ 6^ oio!^f . • • toaL^ o^^ familiae . • • Islamo asserisum praebuerunt trameuntes ; ^*aj animat pro hominihuSf ut Barh.^chr. 159, lo. ^Lli ^t/|vr ^ oZU:^ mortui sunt circiter 9oo hominesj coll. 256, 8* 548| so. et 566, ig^ ib. igo, 15. Q&0 l^isj Us^ i»^ 10000 homines perierunt ; addea^o, 10. 57^, g— 12. 585, 14 — 15. 5881 §• 615, 18. ^*); dein Ur'»^^. cxercitus et Uo-I^a militiay e. c. Barh. 58 't !»• ^^*Wi )/pffi2| ^A^oi congregati sunt hi exercitus^ ib. 607, do. ^^Mobioj UiL^i^ exercitus congregati, adde ib. 605, 15,- denique ^o-oj jnyriadeSf ut Barh» 55, g— lo. ajLo)!]^ V^* ^0£29 f£D:io aacD |.i«^.^o ^oay fffi^o fpoo ^i^foo Q^oZf lr^>s^ (p^ ^ 6 ntyrui" d€5 virorum occisae sunt in beltOf 110 myriades fame perierunt et 10 myriades in captivitatem venditae; adde ib. 53, 15. 75, ig. 554, 6. 3g5, 19. 588, 6. vid. etiam §.. 110, 2. et c) pauca denique, quae nulli certae regulae edstringi possunt, e. c, Barh. chr. 527, 16. W^y ^ooi ^ cum fieret vespera; ib. isa^ 14. V^^o^^ VjjI^ ALa ^cJoi yiii^ in^er Arabes dissidium. 3) Non solum Substantiva gen. communis nonnunquam in eadem «senten- tia cum verbi masc. et fem. simul coniungunturi ut Lev. 0, i. ^tol ^ Uejo 01109^0 ?opiJ IsLu^ . • 1x0900 51 91115 sacrificatur • • eius sacrificium sit .sincen^tw; c. 5, 15 Marc. g, 13. al^^o ?Aaj^ Tr*^P ^S^ <^-> exierunt spiritus hi impuri et introiverunt y sed etiam alia, quorum genus certum est^ ut ,Zach« 10, 14. \r^\ ^oouAjp . . ^r» ^jCjj plangent famuiae . . et muUeres earum seorsim; Barh. chr. 360, 11. ^^?i? \\iL} \ViC toJlo ci^^oL lloAio -^} ?^*^^^ r^f»^ io margaritait quae 10 siclos pependerunt^ 400 denariis venditae sunt; Ass. B. O. 1.56516. ^ooiidi. ... •'-««•..f^» .^ Uf^ ^oia ,;isQ-u)^o Vi-c^flu^o ^ocou I^oiZ? ut omnes regiones fierent christianae et in iis templa exstruerentur \ Baih. clir. 256, 13. ^*aaj ??^^ ^jju ?io»Q^# ??oi^ oiqI^ j cum audivissent hanc stultam rem, mulieres Bagdadenses exierunt; ib. tt68f lo- aau*Z|o >^aj ceciderunt (ambae) et suffocatae sunt; Matth. 8f 32. a\Mo . . IM^ uxlpa grex ille se direxit^ et decidit. a3} Alibi rero proprium retinetur genut, 14. 369, 5. 329, 14. 541, 10— tt. 5481 iS«*iSi saepe in eodem enuutiato; vid. Barh. chr. 2601 500, 1— a. 'S^7i 5* 577» *9* (J- 137. Ferli eum nomine^ subxecti vieibus. fungente^ eoniunctio. 357 ///. Sub ie cti et v erhi div eriitai in genere et numero. i) CoUectiva gen. fem. saepe cum v^rbi Piur. xnasc. coniunguntur, ita ut forma neglecta ad sensum solum respiciatur; ut I^qajI^ humanitas ^ro populo^ hominibuSf familia, cognatisy asseclis e. c, Barli. chr. J48, 16. ^0/0^13}^ Zoi^ ^!^ja:i Ujf^ ^ooou }Jf ite ad familiares vestrosy ne solliciti reddantur; ib. 561, 6 — 7. 5G5, 18 — 19. cll. ib. 131, 15.; deinde U.>f terrOf regio pro populo f e. c. Gen. 41, 57. oZ? lijf ci2^ omnis terra venit; 2 Sara. 15, 33. ^p iiTjf oi^ ^o^/? terra flehat ; ita etiam in nominibus propriis regionum 1 si quae pro incoVis ponuntur, ut Bnrh. chr. 150; 13. ^oi^ >qgdo • ^AO^fsiJ ^l fOi#] potitus est etiam jifrica et praefecit iis; ?p4 grex^ e. c. Matth. 8, 50. et Luc. 8, 55. a!^jo ?o'in(i\' ^i^l^ Z.?i ^ci ?f.aq bii^ totus grex ille direxit se in rupem et decidf runt ; ?^Qxa^ Arahismus pro Mohammedanis (vid. p. ii8q.)> ^- g* Barh. chr. 580, 1—2. ^a^oia o? ^^ U ^Gi^o;.^ fOa\Lo.m^k^ ^o Vo^t^ AaaloJ (^ ^i^ vide quam humiliati sint Moslemi neque tamen a malitia sua et tyrannide sua cessant aut desistunt; ?^f^ urhs pro incolis^ e. c. Ass. B. O. I. 55, 17. oi^ ^^4^44 ^op f9 t^jUfVo congregati sunt omnes incolae plorantes et Barh. chr. 591, 5, 6. ^cou^, wciffij? ?^ju^ urhiSf ut sumeret ab ea tributum; ita etiam ia nominibus urbium propriis, sicubi incolas indicant, e. g. Ass. B. O. I^ 51. not. ^0190*1 ^aik^ii^y • . ^asLip . . oujao Aaa^. Edessa opes suas deserens . . exut . . ad necetn suam^ Barh. chr. 87; so. fC^njL^, \L4Zq . • . ?/?i»|V£) ?9^ \L ?f!» obsedit Daram urhem . • . et postulavit ah ea^ coll. 348; 6. Ita porro 1 Sam, 3, 53. ou^ ?ir.^^ ^oZoJiai y&^? ?^^po tota proles domus tuae virili aetate morietur ; len 44, 13. ^ou^? G^t ??oou? U>^ reliqui ludaeorum^ qui sihi proposueruntf coll. et Zeph. 8, 9, Nonnunquam in vocibus huiusmodi struendis et vulgarem de genere et numero regulam et constructionem ad sensum simul adhiberi, nonnuUa exem* plorum modo allatorum monstrant; vide etiam Nura. 14, i. 'ou^.9 A ^■■^tg fobi^' a^9?o. to^iiaia et vociferata est tota congregatio et vocem suam extuHt. 3) Verbi Sing. cum Plur. nominis coniunctus nonnunquam generis quo* que diversitatem admittit. Etenim a) Verbum in sing. masc. cum nominis 358 L*- M- Cap. n. Syntaxit Verborum.\ Plur. fem. construitury idque a) ei praecedens, ut Ass. B. O. I. 59», 9. }lalL ^auoZZI^ positae sunt officinae; Ephn I, 53. B. f/cx*J. % intrarunt animalia i Barh. chr. 915, 7. 0140^! ^joiSo ipZl^ ciiWptae 5unt omnw re5 eiusy «ed in his aliisque Iqcis similibus forte scriptio defectiva est ($• 53. Annot. 4.) neque enallage generis et numeri. Certiora sunt Ephr. Syr. II, 145. A. looi ^^ t^^oa iDOdi^D ^ouklb^ et scriptae erant in iis scripturae hieroglyphicaei Barh. chr. 54d| 14— -15. ihooip «^^0 toi ecce scripta sunt in ca {scheAo) verha i i6. i5i 15. 20, 15 — 16. (vid. p. 308.)? Ephr. I, 71. E et F. 73, By Marc. 15, fi8- oi*..i rr\ ftj yS teneri Jiunt rami eius. Item P) nomihe praemisso , ut Ier« 14, 5. «.oq^o i^ji Ijia^ \^jA cervae in deserto pariunt et deserunt; Barh. chr. 568, • ••• .• _ 11-— 19. %^^ ••• |6,j>^ y ,jao |Zo i jj ferae et aves • • . perierunt; Eccl. a^ 10. «-4^! ^; \ii quicquid oculi mei expetiverunt ; ler. 13, 18. 'rHf^- |AiQ*6 U»a5 civitates austri captae sunt; Zach^ id, 14. ^mM? I^hI t*^.^ omnes famiHai^ quae supersunt; Ephr. I, 57. F^ wmOj ^, woaj? |6oV^ \b^ ilefamiliiSf quae a Noacho ortae sunt. Cum vero haec quoque et alia similia scriptione defectiva (§. 53. Annot. 4.) illustrari possunt, haec addimus certiora : Barh. chr. 1 77t 15. dicuntur ^^p ^jj^oLA ^rT\\ \li^, ^l 3000 homines in iis (navibus) fuissei Ass. B. 0. I. fli, 5 — 6. (vid. p. 308.)* Barh. chr. 10, 9. -oioi^l ^ij^ ^ tres oc^B, fuerunt; Act. 31, 20. ?oqi t n ^f |a-.^f | ^ n ^uot myriades sint ludaeorunu b) Verbum in sing. fem. cum nomine Piur. masc. vix coniungi potest; tamea tob. 39, 14. ss. h\Ui£^ (jlH ^S^ l^^^ re/in^uu 5uper trrra ^/ia5 5ua5 legitur, ubi Terba • • • • * ct suffixa ad y^g^m^ quo Ilebr. Q^^JI redditur, referenda videntur. IW Suhitetorumi ^ua$ plures woces complectunturf cum praeditatii $uis coniunctio* 1) Ex usitatissima et ordinaria subiectorum NominaU et Genit. composi- torum structura praedicati genus et numerus nomini regenti sive NomiiMt respondent, ut Barh. chr. sa8> 7* 1?^^^* ^^1 ^W-l ^isa est simUitudo eohmmmi ib. 613, 8« looj ^iMi|0| ^•••^ci UZu>t ^ooi^iOffi magna pars harum opum evanmen^i ib. 348, ao% ^^^1. ^Jft-i^aa.fcfiq ^^jb bi^o magna pars Antiochiae et TripaSs destructa est; ib. 613, 14. ^44 llacB^i }b:^clamor pauperum aueUius \ g, 157. Ferbi eum nomine ; mbieeti vidbut fungente^ eoniunctio. 359 Sed nonnunqu^ constructione ad sensum adhibita praedicatum nomiixis recti sive Genitivif praesertim si primaria ia eo vei[;satur notio, et numerum et genus SQquitur, ut lob. 5»^ 7. ^eXsn lii*? H^^ anni multi docehunti c. 381 01« ^*j/flj J .y^Q^! UIj:^ rium«rw5 dierum tuarum num magnus est? 1 Cor. 4, 15« ^ooou, \\l Qiif ^ 51 myrias educatorum esset^ Ass. B. O. I. 397, 10. A^ ^-^4 iLoJ ^L>?Q. >n s,s4 aedijicatum est baptisterium magnum; Barh. 941, 10 — 11., a£)io^)^ . • • ^jDo^hdo ^Aia? ?xu>^q 1^9? aula tantuin Jiliorum Cyriaci servata est ; ib. i88> 7 — 8« oooi ^^qoA^^ . • • Ifoo pmo |^^ ^l^f caterva mortuqrum in uho sepulcro • • . sepeUebatur ; ib. 589^ 17. o^.^^; IU.4 ^c^Z?^ ^ ^. quum innotuisset vis sermonis eius; Ass. B. -O. I. 4Mf ^^* l^ocilj^il? Il^aa) aip A^!aj. corruit- eo (terrae moLtu) magna pars Antiochiaej conf. Barh. chr. 96, 8 — 95 ib. 6i3, 5 — 6. I001 «.00106:^^ . • . lool^ Za,^^? ut dimidium thesauri . • . daretur; Ass. B. O. II. 974, 94. OAJLA^I^ )]oi ^L^ parum nummorum collecti erant; Barh. chr.i^t, 10« Zooi ^^1 ^ |Am» q ? U9a* ^ cum initium mali ab Amino esset. 9) Praecipue respondet Praedicatum nomini a Substantivo ^ universitai recto , ubi pro adiect. omnis aut totus ponitur, ut Matth. 8, 34. l£^f^ oi!^ Aoaj egressa est universa civitas; Act. 91, 50; i Cor. 14, 93. |/^ ctlA^ .» • i n//, congregetur tota ecclesia; Barh. chr. 347, 90. Perraro invenis rationem stru* cturae huic legi contrariam, ita ut praedicatum nominis regenti^ ^ sequatur vestigia, ut Barh. chr. 611, 3. oi^^is^ ^,>ni):>'i U^o^p et implerentur omnes eius rogationes. 3) Si plura Subiecta copula et coniunguntur, verbi ad ea pertinentis Plur. solet adhiberi, ut Exod. 17, 10. nn\jp lOdlo ^kn)q l^pio Moses et Aaron et Ilur ascenderuntj Gen. 8» d9. Ps. 85i ii> Sunt vero etiam exemp^ huic regulae non consentanea, praecipue verbo pra^eunte, ut Gen. 7, 7. wi/u ^ ^aic^? Iajo oi4pj |o .^apjpxi et intravit Noah JiUique eius , et uxor eius et uxores fdiorum eius; ib. v. 13$ lud. 15, 19. «aio^o Ui^ oixj cuio quaenam erit rcttio pueri eiusque facinora? 9 Sam« 5, 6. Barh. chn 166, 16 — 17« r*f<^. f^oio .dxLji^ k..£^ V-a-10 Ua-j, et erant inter eos flo feminae et 10 pum/ ib, 559, 15. ^oc^o UwLdo looi? IjLi H^ a Vj M ai.. ^oou^j u^ ei fiofe dmorti aiir^i, eguia €f vestes darentur; ib. 444, 11. 491, 19/ rarius verbo sequente, ut Exod. 9if 4» 360 Llfa. m. Cap. ni. Syntaxis Verborum. Uj^r-^-^ '9?"4* CT >■ t^ nq U^-i? femina illa eiusque filii domind sinti lud. 5, 8. Ii^^j U iJicoro ls?xa> gladius et Jiasta non videbantur. ITbi vero hoc vcl illud evenity a)aut nominis illiuSy cui verbum propius accedit^ respicitur et genus et numerus (Zeugma)y ut Num. la, 1. ^ia^o >a»fio A\SSf>o et locuta est Mhiam et Aaron, Gen. 7, 7. 15. Exod. 21, 4. lud. 13, 12. 1 Reg. 17, 15. •^ iii!!^! bii^ ^aj^o ook) ^f comedit ipsa et ipse^ ac Jilii domus ipsius; Esth. g, fltg. ; aut 6) mosc. praefertur CSyllepsis), ut Barh. 166, 16. 559, 15. Ita eliam cum Plur., ut Ps\ 83 j 11. (p-i-H J^-#cLoo \in n k l gratia et veritas occurrerunt nohis; ib. ^ciaAjj {^1^*0 UaoA?! iustitia et pax osculabuntur nos ^'); ler. 7, 20. «J^^ojoo «j^ ^a-*>-i.jcicD ^9 rami eiusemolUti'^ Barh. chr. 295, 3. ao^^ oi^po ^ ea eiusquefilia hahitarunti ib. 3ii4> 5~6. fcW*^ oooi fuerunt castra ; 327, 16.} vide alia multa §. 157, no.II, Reliquarum personarum certum exemplum deest; nam quod legitur in Aas* B. O. I. 570, 7 — 8. (vid. p. 308.) > fa^sa forte nititur lectionej quod vere ler. 39 13* exhibet vasuctl^j^ \i; agnosce peccata tua pro %^? , a defectiva scribendi xatione (§• 53* Annot. 4. coll» §. 55. Annot. 9.) repetere eodem iure licet. 2) Persona tertia Sing. et masc. et fem. generis in passivis non minus qaam in activis coniugationibus nonnunquam impersonaliter usurpatur; femininam ^9) I^a etiam latina Bibl. Polygll. rersio; eit cupplendum, Sjrro Hebraica non ad TVdinm ni« «nim suffixum 1 per«. Plnr. e membro parallelo dente. L 15. X33- Pcrfpjfaa vprPU ^l .MiWen b^ic dicendi modo magis jndulpf; .^a^ M^sr. ^afes a) actiyfie coniug. e. ff;. ler. 7, 6. jOai -«Vaj. i/m^^ vfibher^ti j^ccl^s. 8, la. Lficr -cjcik*.X ^ Joou. /j/iftfi erurif Pe^m tin^itesi Pfuf.6,5t^, w^.^M^ .^<«?H«? "f^/^ «i^^^f ^.^l^r- :»/?; §4- ♦ • * ' • • • I^Q^. vQ^i'9 ^ doluit vobis; i Saip. ;^^y .,tj; oib^ >^J;?' ^^ neqpie €St ci£i ddtcat ; " J-.UC. I, 9. «ou^i^ cofUigit ei; Yisxxx^..x/^y.^* -^^rfl^ w^ 1^^'"^ ir} fnanus eius i. e. potest; L^rnQqt.. i, 4., ^^ ^ff>p^xflqrf4W ff^ 5'f ^ ^ ^^.S- ^> ^- v^r^ ^H. <^^^^fy^ don\inuf nofter. /3) ^A^^ipae XQaiiigatioj^^s 4?xe^nipla sunf JVJaitlj, 26, 8* ^fiS^^ii» r^^ dispUcuit iis^ Luc. ji|, ^5^.. ^ogii^ h^^Jso^-. -Jtif^ cuj^* ^06;?rr/^n^ dpc^i aegre ferre; c* 10, 54. ^-oiii^^ ^. ^%^L «^«^«i^i^ »p^« supi^ ep i. p.. purqf^ eius gessitf ita etia^p ia JL^drt« pass», ut Marc. 4, 58^ ^ ^Su^ U' nonn^ tiZ^i curae est? b) Ffm. ita usurpata aj a^tit;af coniugationis haec sunt, .^iS\ iD^veniH^ iuper te (lobi 4, 5.)5 flogi fattum^st (J^ipO€U' 16, 17.), iiofow) %a!^ Iooi^. sit mild testi^ monium*(fien. ai, ;5o), ^jnm. tenebfM eimntQ/L^xxh* 14, ^5* Io« 6, 17.), 06^ ^ip tristatus est (Luc. 18, 35, 124.), oi^. fy?4? ^' doleret (Ps. 69, ^i.), ^^ ^jUc. taeduit me (Ps. 95, 10.)^ ^ ^U l/ no/i iaedebit nos et ^ UUo Z001 \1 ne tae^ decit nos (G9I. .6, dOv c^-^f 4o U^^ioJi %tm .vmiet in jnanus vestras pro non poteritis (Act. g, 59), u^k ^i^. innaruiii tst mHti (Rutfc» i, 13.), iioi^'' iZ/waci^ (Luc. 6, 15. aa, 66«)^ ^ ii^^.iiai^ iwi/ii (Ps. 51^ 10. 69, i8.)- jS) Exempla passivae coniug. offerunt Hcbr. 6, 13. ^oa^ ^^.. P' n^ succidatur vobis pro ne segne^cam et c. ip, 58. oi^. i^^^*4Aio i^jo^ ^in defetiscalur *''). 5) Ubi linguae tria genexa 4istiiiguent6s isieuiro utuBtur, Syriaca eo gener^ destitut^ Kerborum non minus quaoi nominnm ($• io8, 5«) plerumque ponit iox inaixi feminioqm. (Juius ^i exenipla a) fMififit caniug. haec suiit> ia Praet. apud Ephr. I, 120. F. ^f^^ll^l-i^ UoojiIo |jot Jpoc tertio die factum esti Barh. chr. 5^8, 10. ^ooi liu*£i l^ai^ ^ -001? ^-i.pi! ea, quae facta essent, per malos ^ consiliarios facta esse; ib. 553, 20. Ujoii^ai .^disij ^^^o ^oi ^; cwm Wc omnia ^mta essent; Kirsch. chr. aig, 6. 1 Zooi ?^ necessarium fuit^ ut; ib. aao, 1, 50) C. B. Michaelis (Syriasm. p. 14« — 5- U^- esie cum /. D. Michatli (Gram. Syriac. p. «77.) 161O ferc omnia hiiiui generis ad ellipsin refert, «t Guil Getenio (Lehrg. der hcbr. Spr. p. 797. quun in aliquot quidem exemplit reri jimilitudine npt. d.) atatucre nil cunctamur. niti fafiilc C9fi<;e4fimfi*, ^amen,^ «uiltia Alieutm Zz 362 I-ib. in. Cap. IIL Syntaxis Verhorum. «qcfi ^001 ??lip? quae diehus festis 'Jieri solehant; ib. 22 1^ 4. ^001 UtOA^ indiceh tum est; deinde in Fut» e. c. Barh. chr. 5551 15* ^r^ M4 U? imuriom ^no&u ncm illatum iri, persaepe in Pdrtic.f praesertioi in Part, pass.j ut Ephr. I, 8« C> cTuS.!. y^\ Mpfil? ^^.:»14 iisj quae vere de co (spiritu sancto) dicta ^untj ib. 120; B. Ir^^q l^j^J >OyiD aliquid Jirmum densumque; ib. D. ^for '^a^oi propiuf aceedentia; Barh. chr. 264, 17. i^^manifestum est; ib. 517, 14 — i5* t^iojiio ?wf /loc indicat; ib. 551, 8* l-^ji^. ^19. et si Jieri potest *'). ' b) Passivae coni,'^ e. c in Fwt. apud Ephr. I, 117. F. U^. ??oi |io hac enim reindicatury ib. n ^M J h ut crederetUTf saepissime vero in Part.^ ut Barh. chr. 571, 15. in multlsqae aliis locis ?j^!^^^„ dicitur; Kirsch. chr. 209^ 6. ^yi4^v>? ^^,:»? quae facta erant^ ib. 2i7i 8* 9* ; . / . . Inveniuntur tamen etiam non paucai in quibus masc. pro nentro adhi- bitum legitur; a) activae coni. e, c- Gen. 16, 11. UtfJ l^9o\ ffoiii. ?oo^«^? ^^ pix ilesiit Sarae jieri ex feminarum regula; Es. 23, 12. s^!^. ..jj^ i/ quies tibi non • • • erit; Kirsch. chr. 209, 10. ?ooi ? « ^o a vq ^ si Jieri potuisset ^^) et b)passivae conUf ut Gen. 22, 14. fM'4J?. ^^^ ^^ dicatur; ib. v. 20. «QuJ^?^ relatum est; Ephr* I, 118, A. ^^l ^o- iterum intiUigiturs ib. 119. E. r^?^^ dicitur. . 4) Indefinitum 5 personae usum a Germanis voce vian effectum Syri significant a) 5 pers. Sing., ut Gen. 11,9. i6, 14. ?fO nominavit; iSam. 06,20. Uv;J ^7}7 w^? sicut persequeretur aliquis perdicem; Ephr. III, 129. F. ImJ lifu vitam consequi et ^j metiri (taelius est), Nonnunquam haec dicendi ratio eodeni sensu Participio aut nomine participiali eiusdem verbi utitur, ut Es. i6, 10. ?ial?* w*Cf3 calcahit catcator; 28, 4- °^* ?W ^ ?Vja? tio? quem (fructoni) uhi videt^ quicunque eum viderit, aut vocibus Ua-j\ , ?f'-=^» ut Deut. dd, 8« \^\ ovL^c^ Viaf!. (ne) recedcrct ah eo quisquam, 1 Sam. 9, 9. ?fb^?ooi ^ dicAatgir. 31) Ila etiam aMciivorum fcminiiia usurpan- ? ^ClO eo, quod; KirscK clir. 810| iGw |q, • • . .J tuv, ut Earh. chr. ^.vS, i3. wCl f^-i.l.»^lVi2^ (i J,^ j^q^ solum. mm /Vri ;»o.'t/x ; Kir. dixissety et pri)nommt7r:rr: , e. c. Ephr. J, 125. D. io exagitant . • et yiam pervertunt. Dicendi rationem huic oppositam exhibet Ps. 9, 14- ^^A^r^fifl • • ^i^ ^; miserere mei • . exaltans me; Es. 4+t «4* »5. 364 ^^^ in. Gap. in. Synt^xis Ferhorum. 5) Traxifitum ab una ad aliam personam raro jjavenimas ; ut /x) a i lers. ad ^, e. p. Es. 42, 24. ^ou^i^ ^]^ • • -^fc^,* Uo . . ^^1 Uo • • oi^ 5f^^? ^ ^Mod prf caytfri wf Ms i» fum • .. neque voluerimus . . neque audiverimus , effudit super eos pro nos ; c. 44, 34—15. lehova in 1 pers. de se loquitar , v. 26 — 23. vero subito 5 pers. adfaibchir; lob^ 15, a^ Up? yi^kDh y^A 0013 et uterculo marcido similis est pro sum. fr) a a pert. aj 5., aat a 5 pers. ad 2 ; e.c. Mich. 7, 18. r^f Uo o^pZp? ^c^isr \L^p^ f^^^o Uoil wC£%»f yiarf ^oi^ AA ^j} nor. est Deus tihi similis , qui condonat iniquitatem et tollit peecmta reliquanm haereditatis suae j neque retines; Malacfa. 2, 15. ^^ li • • ^j^\p ^£ui0fQ ^'CJfTlj^ cmvtU vobis ipsis neque quis . . perfide agaU Conf. $. 124, 4. Annot, 1. Nonnunquam scriptores de gentis suae fundatoribus et paidbivi apffpimqm» sorte aut rebus gestis dissetunt, quasi testes et socii fuerint, ut P^. €6, 6. C7|^ if^., ^i^ tunc de eo laetabamur, Alias posteri cum patre unius pcrsonae vicibus funguntur» ut Ge^* 46, 4. /^H W i^. e£oque te reducam p.ro tuos posteros» Annot. 2. Historiae scriptores de plutibus loquentes, nuUa re ad d.istingaendos' siA- gulos adiecta, 5 persona utuntur, quo interdum aliqua sermonis obscuritas efficitnry at Gen. 2, 21.' -acijo . ^^jq ^H \iL U^,, • • l^f^ ^M iniecit dominus somnum Admmo ,et (hic) -dormivitf et sumsit {Qeus); 2 Sam, 11, 13. Es. 57, 56. 5^^ \^ ^lffl^ OacyQO |/fi^Aio ?^.» tf« praeterverterunt (Israelitae) et ecce erant^ omnes^ mortui X^uyjfiX^ . Id«pi etiam in Barhebraei chronice saepe invenitur. 4) Ex uno numero ad alterum raro transeuut Syri; exemplum exhibet Ephr. III, iaQ.B. oi^p ^,, w#i2.j U^^l llo p#ao ^arai^ M? U?? sin^ scrutatione veritatem consequi neque per scrutationem ea omnino destituU Periphratis verborum compositorum Gra£corum. Quam viam Syri Graecorum libros vertentes in nominibus compositis Syriaca reddnidlf ((J. 120«), eandem sibi in verbis non simplicibus, sicubi vertenda erant, praescripjtaiB voluerunt. Itaque 1) permuUa verba per simplicia caque Graecis compositis acquipollentia signifieaiitj sensum magis quam originem vocabuli alicuius respicientes, ut Luc. 10, 31« Ktir^SaiVfv }oci ^ioJi 2 Cor. 12, 21. fxij p,STavoy)aavTwv Q^ u^ saepe etiam eodem verbo iitnBtai^ quod primariam compositi Graeci notiunem efiicit, ita ut quod reliquum est, plane .sup- pleatur, ut Matth. 11, 5. ava)8Xl7rou ita etiam Marc. 10, 51. 52.; Act, «3, 55. iivaS6vTBS oaoyi, Luc. 15, 24. 32. avl^sjas i^9 1 Petr. 3, 93. JtvrsXoiiofOi VtfiJfi^ Ifie. 14, 12. OB avTiHaXeawai ^o^H > c 10, 31. 32. avTiira^>j>^i^sv i^^f c. 3. 11. juisrtfMna %ts / 0. 140. Periphratis verborum compositorum Graecorum. 3^5 Aci. a6, 5. irpoYivwcyKovTfj r*^.r*> Eph. 5, 3. wgoiygay^/a toAa, Rom. 9, »3. irpOMTo/fiaw ooof ytrsA^y Marc. 14, 54. cvyKa^SyjfXBVOS f^ «.o^ a) Alia composita variis periphraseos generibus vertuntur. Ex eorum numero simt ' d) ea, quae duobus verbis eiusdem Pers., Temp. et Numeri copula coniunctis aut &auvS€Tcu9 positis indicantur, ut Marc. 9, 25. 6iriauvTp6%ii uais^o *4oj> j Phil. 2, 9. vinov-d/ouae ^*>^l oi ^i^ >y praecipue vero verbum ^fO ita nsurpatur, e. c. Marc. c. 13, 2^ TF^Okl^yjHa ^ir^l^ ^r^i ita etiam ler. 7, 13. 11, 7. 25, 3. 26, 5. 33, 33. 44, 4; Act. 2, 31. TFfOiiwv iU^ >^Of vid. etiam c. 7, 52. Rom. 3, 9 25. 8, 28. ^o, 11, 35. la, 11., 1 Cor. 2, 7. GaL 3, 8- Eph. 1, 12.; . lo. 20, 4. irpoi5pajut€ oiIaD^o w^oi», ubi >0fO postponitur, b) Persaepe verbo particulae» quae exterorum composito insunt, cum obiecto postponuntur; iiaque ^ioDO^, ut 2 Tim. S, 25. T0U9 a'^Ti5iaTi$6p.tvovs ciSpao^ ^j^^J ^^atJ, Act. 4, 14. ivTsiKilv ;M^^ ^soiliik^al;^ > Matth. 5, 39. fxl) avTiCTijvat TtJ irov>;pj5 U-^ Vboali^ ^oijDQDZ U?, vide etiam Luc. 13, 17. 21, 15. Act. 6, 10. 7,51. 13, 45. 27, 15. 28, 19- Rom. 7, 23. 13, a. , Deinde particula ^» e. c. 1 Tim. 1, 10. €TiopKOi$' pioQiD ViL wf^f Rom. 11,18. fih HaTaxau^jtu Twv HXaSwv ^aa; ^j^ iouii^Z U, lac. 4, 11. fj:>) HaraXaXslTS Ij^ ^ ^ikiaio ^oooi^ l/, Matth. 26, 62. KaTafittpTUpoucTiv ^^> ,^?^oimio. Porro part. Xi^> e. c. a Tim. i, g. au7KaKOira-9>)aov tcJ fvayyeXi^ ^aaXy^9[ >Q^ i^ju^ \iao#, Act. 25, 5. ouyKaTa^SaVTfS'- . . •• » . • ^1:0!^ ;pA^.. 9 Hebr. 4, 15. aufbiTa^^aai • • ^ ^-^^ aut part. >OfO, ut Matth. 2, g. irpo^YEv auT0U9 ^ocvi^j.o |coi ^]] , Luc. 22, 47. irpo>JpX€TO ^oouiOyO I4J • Hunc morem prae ceteris sequitur Pulycarpus, Philoxen. N. T. versionis auctor. c) Neque inusitatum est, id, quod in simplici verbo desideras , adverbio ^ aut praemisso aut postposito, indicare; ita *-A^»? ^. e. c. 1 Petr. 1, 3. a'jayhvv{)aas i)iiag »-a^»? ^, fr— ol 9 ib. v. 25. &vayByBV' vi)}Xbvoi v?^r^:»^.J '^'^ ^r^..^ > Hebr. 6, 6. ivaaTaupouvray ^^^i^M.. *-^>? ^. > «t ^Q^r^ ^.> ut 2 Cor. 13, 2. irpO€ipj;Ka ^r^i Xi*fO ^ , Rom. 1, 2. irpo6ir>>yy«iXaTO /S^ Xxnr^ ^., »■ * ■ Col. 1, 5. irpo)^KOuaaTf ^o.^i.iQ# >i^o ^ , vid. etiam Ronv* 15, 4. Eph. g, 10. if) Non raro compositum verbis slmplicibus iisque particala cum nomine quodam postposita vertitur, e. c Rom. 12, 8- irpOiaTttfjtfvoy l^a^ ^ol^? > 1 Thes«. 5, 12. ol irporaTtt/Liivoi v^tuv ^a^^I ^OAt^i^^j Rom. 11, 20. /!>; u\}/};Ao(^pov«i y i^ N fQ ^^^.. U. e) Quae cum nominibus com- posita sunt, verbo ct nomine eoque subiecti aut obiecti %'icibus fungente verti solenty e. c Luc. 21, 26. (vers. Hieros.), a^o\{/uxovT«v ]f^MSLi ^;f^} ^^), Marc 3, 4. (Pesch.) iya^OirOi^Ms Yj KaKOiroi^aai »-*^? of ^? fC^>, Rom. 1, 10. fuoSw^^ifaofiai kuioi^ 1 ^»// j Marc. j5) Adltr, verss. Syriac. N. T. p. 153» Zzd 566 '^ ^^ ^^P' ^^* Syntaxia Veriorum^ 4, fto. KtfpiroCpopouvTfS PU>^ ^aoou, Matth. 19, 18. ou xJ/suSo/uiapTupijaeiy ?f^^* Zo?oud IoubZ Ii« /) Nonnunquam peripbrasis eundem in finem adhibetur, ut 1 Gor. 7, 51. fx»^ Kara}(pai/iiiei §. 141. Fer&ai quae Accut, regunt, .Quemnam casum verba singula regant quasve praepositiones, lexicorum collectoribiu, neque vero grammaticis definiendum est/ Itaque omnia , quae hoc loco recte jareque 9» pectaveris, fecisse nobis videbamur, si, Gesenio etiam hac in re praeennte, nonnisi xe- gulis certis adstricta, fixamque analogiam sequentia paucis illustrare conaremnr. * Qotm rem plurimis quidem grammaticae Syriacae cultoribus omnino neglectam olim * feR eodem tempore 6uil. Beveridgius 34) et Dav, Grajunderus 35) fere soli neque male expo* suerunt; nuperrime vero iis acessit Fauh Ewald 3^)1 qui ccrte observationibus fuis qaanti momenti sit haec res, bene indicavit Primum vero de iis agimus, quae Acc. caram regati; deinde animadvertemus verba coniunctionem cum obiecto suo praepositione aliqoa eCBcieiilii» 1) Verbis transitivis Acc obiecti accidere , eumque aut particula ti Instm- ctum aut nudum, non est, quod multis demonstremus exempli^, ut MtotlL 4, 22. \sk^\l aaa# reliquerunt navem; v. 35. UV^a> y-^aio praedicans evangdium; €• 595. i^il (pZ^U haereditabunt terram; v. 17. jisa:^ IfA?? ut legem destruami Marc. 9, 17. Ioa^^v^ Ifo??; ut vocem iustos. Sunt multa et intrans. et trans* signi- ficationisy quae non solum sine obiecto leguntur, sed etiam cum ea ConiancU; quod ubi evenit, plerumque Acc. regunt| ut iaa Matth. 26, 75 cll. Gen. aSi s. Neque mireris, si eorum, quae Acc. obiecti postulant, non pauca invenem in occidentalibus linguis aliam struendi rationem sequentia, cum in Tariil linguis saepe 'diversa usu sint recepta. £x eorum genere sunt ^loioi credidk (Matth. ai, 52.), ^^ moechatus est (Lev. 20, 10.) ^^l^ recordatus est (Lac. 03,42.), fCMD nuntiavit f certiorem fecit X\ Thess. 5, 6.), jA respondit (i Sam. 9, 8), y^a coluit^ servivit (Gen. 27, 40.), ^m ,si • id. (Matth. 25,44.), - r -^T Ufi^Asj responsum dedit (Luc. 23, 9.). o) Sunt etiam verborum classes omnino Acc. postulantes. Ex eQrum »H 54) Grammat. Sjr. Lond. 165S. p. 98 »»• 56) Lehrhuch der syrUchen Sprashgn 55) GrammaU Syr. Witteb. 1665. p. 246 ss, 1826. p. 95 8$. et 854 $8. {. 14^. Verba^ ijuae Acc^ regunt. 367 mero sunt a) verba induendi^ exuendi^ omandi^ non solum «.a^^ et « ■vn.S^i^ (Lev. 6| io« 11.)) ^cd etiam ^^ accinxit (lob. 589 5)y sM^fM^tectus est (Ps. 104» 0.)| «jBi^ii/j^ ornatus est (ib. 40, q.)^ alia; etiam in tropica oratione, ei g. Ps« 65, 14« lOQi SQ. b) Verba copiae et inopiae^ ^au* eguit (Mattb. 16, d6.)| iLo plenus fuit (Col. 1, g.), \S£^ pullulavit pro aZuindat^it (Prov. 5, lo.)) et alia eiusdem significationis. Non raro autem Accusativi loco part. ^ usurpatQr|^ ut Gen. 27, 44. ler. 46, 10. c) Verba eundi et veniendi ad et in locum aliquem| vid. 5. 115, i. a. ; ita etiam f^ic pervenit ad aliquemy inv enit (Luc. 1,9)57). 3) Neutra quoque verba cum Acc. possunt coniungi, eoque eiusdem ori« ginis vel cognatae significationis, ut lud. 14, 12. }'l^o] ,jj proponarn aenigma^ Deut. 15, 1. t SnS .»j >alij^ somniator ; Prov. 17, 27. il^^A ^l scientia imbutus; Sam. 16, 25. lo3i ^ic? Uij^ consilium^ quod dederat ; Mattb. 15, 24. IJi^io ^icf parabolam proposuit-, Gal. 4, 25, Uop:! UAd ierva fuit; Marc. 5, 15. l^ ^Aic* nomen imposuit; alia exempla vide $. 155. Annot. 1. Haec autem dt- cendi ratio b) iis praecipue dietis inest, quae tali nomini etiam epitheton all- quod addunt, ut Gen. 27, 34. ibcAi(\\\l\ ^J vehementer eiulavitj 2 Sam. 4, 5. |»ci^? Uj^^ ^? i.cum') dormiret somnum meridianum; lo. 5, 29. ?^ fAa> ?Zo^ magnopere gaudet; Sach 1, 14. laj Ui^ . . ^ commotus sum zelo magno; lon. 4, 1. f^> ?^cup ^Q^ ^fo displicuit id Jonae vehementer ; Jer. 16, 4. fZci2£^ joZaifij Uko o^i.jJic? morte languentium fame morientur ; Ps. 25, 19. ifo..^} f /| t r; vjjoijL£D odio iniquitatis oderunt me. Saepe in comparationibus , ut 1 Sam. 20, 17. aiW^ij> aiA2J? ?A^Cai9 amore sui ipsius amabat eum; Lev. 18» 33* dOf 15. 26^ 05. Jer. 5i> 36- 4) Coniugg. Pa^7, j^fel et Schafel verborum in coni. Peal Acc. regentium dupUcan postulant Accus., praesertim vero a) eorum, quae induendi^ exuemdi aut ornandi notionem exhibent, ut Gen. 41, 42. I^oii? U^r^ 01 a^^ eum ornari iu^sit veste byssina; Num. 20, 26. ^j^jKi^ajj ^ojoHJ w*A^? jiaroni vestes eius exul iussitj Ps. 18,53. U^ ^oj-u? ^i me robore acclhxit; Ezech, 18, 7. 16. b) quae tegendi significationi inserviunt, ut Ezech. 16, 10. iL»^ ^oA i.oro operui te stota 57) Verb • yZujnim, motum ei puUutationem signi- niBt coniungiy Sjrut vero in V. T. Tersion» ia ficAntia, ubi de loco^ in quo aliquid fluit, move« canntiatit eint generit aut coning. cauraiivee Wl^ tur et pullulat, usurpata lcguntur apud Hebraeot nifiofttionii (Afel) aut aliud ▼erbam pofloit. cum Acc. rei fluentisy motae ot puUolaBtit pot- 35S 9- ^4^* J^erba^ quae Acc. regunt. alha; 2 Parall.5, 5. lo^ l^"^? f^^ ^>v^aS ac^-^ obduxit coelum templi auro cfptU mo. c) Verbb. hnplendi^ satiandi^ e. c. Ps. 152 (153)^ 15. |^»i\ \U3£Df giiinm^S pauperes eius saturabo pane; Jer. 51, 14. Uoio? {iou)? |!a2j )o9| animam sacerdo* • tum suavitate saturabo s8jy et d) denique \ exhh. docendi^ monstrandi^ e. c.Eccles. 12, g. } v>' V A^ ?'^^pi )oai ^«^ N V) {ut) doceret populum scientiam; 1 Sam. 14, ia« |iQ*^a #Qai.?aj notam faciemus vobis rem; Prov. 51, 1. oiicf oi2?9? ^ua^ ^verba) eum docuerat mater eius. 5) Non pauca inveniuntur verba , quae in coni. Peal propter caussativam qua utuntur significationem duplicem postulant Acc. Ex quo genere sunt a) verba vestiendi et tegendij quae tamen etiam non raro partic. ^a usarpant| ut Lev. 8, 15. i 1 ■■Voi (Cijf fffif accinxit eos baltheis coll. Ex. 29, 9. Ita etiam yiio wnxiV, Ps. 45,8. Amos. 6, 6. et Wji ^m^Lev. 19, 19. b) Verba implendi^ quae etiam cum particc. ^ et ^o coniunguntur, ut Ex. 28, 5* i AV^n »? ^^0} ^j| AiSte fos spiritu sancto instruxi; ib. 35> 35« Deut. 6, 11. c) praestandi^ ut Gen. 50^290 ^6-uisla?' (jfuarf (servitium) tibipraestiterim; 1 Sam. 24, 18. T^oi ^£i.j.a honumrepen* disti mihi. Vulgo etiam portic. ^oi aut \i adhibetur. d) Interdum verba quaestionemditxt mandatum significantia, e. g. Ps. 136 (137), 3. llio . . ^o^if quaesiverunt e fUh his verba; Gen. 6, 22. cCodjt ^ omnia quae eum iusserat^ coU. 2 Sam. 11, 29. 1 Reg. 14, 6. U-I.AD ^^> \J[^^ ^ dura mihi ad te mandata sunt. Plerumqae vero res, de qua est quaestio, ^ (Deut. 14, 26.) indicatur, sicut ^ii de per- sona et re, ad quam mandatum pertinet (Exod. 25, 22.} e) Verba permutandij reddendi aliquid ad aliquid, ut Gen. 17, 5. ^/^£xju . . ^of patrem te feci; Er. 50, 25. i«»>v> ^^rOib fac ex eo unguentum ; Ps. 30, 9. Ex hac dicendi consue- tudine ortus est mos etiam Hebraeis non ignotus, id, ex quo aliquid fit, Acc casu indicandi, ut i Reg. 18, 32. iJo^ UUii^ ^f Jjlo iis sc. lapidibus exstruTOt aram; ib. 10, 12. Ii^^^^4 • • \s^q . . j^li^' ^> adhibuit rex . . ligna . ornamento} quin etiam, quod maioris momenti est, tali Acc. postposito ^ ut Gen. 2^ 7. ]C^ii ^ Ifsi^ >o?lJ . . \ici^ formavit . . hominem ex pulvere de terra; ib. 6, 14« ou^o^ ]f j^ in contignationes eam dividas^ conf. Ex. 36, 14; 58, 3. ^poi— ^.a l^jjj jOL «oiajliD ovinia instrumenta sua aere confecit^ Es. 44, 17. Ezech. 5, 9. $8} Neque iuusitata est horum rcrbonmi coniunctio cum particulis -^ et ._ V 1.1 0. I4a.' Fgrbm €um prm^p^siiiomibus coniunttm. 369 \^epe pariic ^ u^urpatur ad materietn alicuius rei desigbandaini ut Ex. 99> C9- ^7t a^. Lev J»4« 5. Huc pertiaent deaique f) verba itamiiianili , at l^ Nuni. 5d| 41. E^« 6oy 1,8. jinn6t. Isterdom unot Aceast. Infioitivo fignator, praecipne pott verbnm «-o^ay ut Gen. ao^ 6. oi^ »jO| n^S yAfln ^ U iibi non p^rmisi^ ut ad eam aceederes; ib. si»a8. §• »4»' ^^ Vgrba cum prm$po*itionibui coniuncta. l) Partic. «.o multorum verbornm structnrae intervit, praecipue eorum, quae apnd Romanot cnm paniculit in, ad ant compotita tunt ant couinngi tolent (apnd Germanot #11/, on, m, iie5^r),.ut h* v'^'^ (Act. 11, 6.), ^io^l intellexit (Pt. 5, aT), ^,^? m^ifi- foftw m (i Tim. 4, 15.), l^.»4 udmiratus ett (Lnc. 7, 9.), -?of confessus est et ♦ao ahnegavit (Matlh. lo^ 3«— 33)» deinde kJi?i|^ cavit (i Tim. 4, 16.), ^^01) neglexit^ (Act 18, 17O ei Ijcdo sprevit (1 Tim. 6, ».), IJo obiurgavit (Mattb. 8» »6. Lnc 4, 55. 39.) e\ ^Ofcio subsannavit (Ps. e, 4.), -*»f» neciii» (Lnc. 4, 35.), «^I-a lUuiir (Marc. 15, ao.), ,4^^^ cruciavit (Act. 86, 11.), -fio imiiatus eet (Hebr. 13, 7.), «.^«^»4 usus est (Act.fl^,^.), vi^ ocQurrit (Matth. «8, 9«) ct ^-^ evitavit (a Cor. 8» ao.), %.^ll# dominatus est (Pt. 8, 7.)f ^occJ accepit in formula dicendi m£>«^cQj faciem accepit^ respexit (Lnc« 6, 40.), et t|P in phrasi ^ ^f^ ?f-A ad protectionem appellavit^ provocavit (Act. 25, 11. la.) pariter ac ^^ \Lo (ib. 28, 19.) • *-^ pulsavit (ib. 1«, 16.), ^ rhomordit (ib. aSi 3.); quin etiam ii^ implevit (ih. 5, 3.), praecipne in formula ?n\Q ILo implevit cor(»c. animo\ eonsolm' tus est, ut Gen.34,3. 50, ai. lo. ii, 19. 1 Thett. a, 11. coll. Phil. a, !.•♦), )oa posuit ad^ etiam in phrasi ^•i ,n ^oa) interfecit (Rirtch. cbr. Syr. p. ao4, 5.) ^l rmix (Aci.7, 16.), .joZoio pudefecit (Rom. 1, 16.), ^ \^^ voluit (ib. 7, 18.) etXuM io phrati oiSAteo Soyilf protulit sententiam (Num. 03, 7. 84, 3.). Multa hanc conttmctionem propter analogiam aliquam sequuntur; ex eorum genere timt 59) TrosUi et Gutbierii sententiam in lexicis .| Schaafii ezphcatio in lexicis N.T. «ihihaU» iL» .ui. ad N. T. propcium, ilU loc. non ad \L^ ^ ^^^ ^^^^ ^^^^ ^ ^ «i«ufi«atio. sed \\ S V)] pertincre , cum 7. D. MtchatlU nem habere, quanquam cidem Michaeli aen pro- (Gramm. Sjr. p. 844) iam dudum profligaveri^ bata fait, habet ommno, quo defeudi poste vi* non «ttinet nirsus in examen ▼ocare. Casulli vero dUetor* A aa * \ 370 0. 140* Verha cum praepotitionibut eoHiumcta, a) plura verba sensuum et Jruendi , qnibas particala «-& notionem voluptaUt ant, qood rarius fity misericordiae et doloris additur; ut Iob« 5, g. ff&# «1*04^10 1 imJ U nequ0 sploh dore aurorae gaudet; Gen. 01, 16. f^^^ oi^ nVin ?^|^ U mortem pueri iniueri noH jw^ «ixm; Ps. a7y 4. gSt la; £x. 50, 38* ou:) OuiViS ut eius odore delectetur. Ita h* vtiiik (Ps. 65, 3.)» ^^^' audivit (Ps. gs, isOt M. comedit (lob. si» 85.). Haec ooastmctio a verbii laetandi ^ Q et fpM ad haec traniiisse videtur ^^). b) Verba eundi el veniendi cum oa constructa interdum afferendi notionem iBdnunti ut Ps. 66^ 5. IfOtto ^.^4^ (^l^ afferam domui tuae gloriam et elliptice dictum lad. 15, i . • •. 'l^ ^"*r^ oifa?Z[ et recordatus est eius • . hircum offerens» c) Verba invocandi et adorandi y ut Gen. 4, s6. 1.«^? o iVQ a ^. J inVtS nomen domim invocare; forte etiam Ps. 65, 5. ^f ^OiM . ^STn nomen tuum (invocans) manus meas tollo de ritu adorationis. lu etiam verba iurandi^ ut Mattfa. s6y 63. fou^] ^ p^ U?^ adiuro te per Deum. iQ Yerbis r&rr^zn J< particula «.a notio contra^ adversus adiiciturt ut Dent. 51, s^ \^i\o Vt^ciM ^ox^ ^^1 r^i/^i provoco contra vos coelum et terram; lob. iS, 8* ^^ A^ i* ^Qg>i ^ surrexit (tanquam testis) contra me mendacium meum. Eodem senaa iS^ qnoqoa (Ps. 21 f is.) ponitur , quod etiam interdum pro significat , ut Gen. 30, 33. e) Notionem bibendi ex aliqua re «a indicat, ut Gen. 44, 5. ^^ oia f^ ^ «ip dominus meus bibit ; Dan. 5, s. ^'). f^ Verba nonnuUa ubi cum partic. «^ construuntur , huic significationem Latinoram inter tribuunt, ut s Sam. s^, 10. ^Aa Svri ^f^ stragem edidit inter Philisiaeas, ahi «.& omisso vertendum esset: occidit Philistaeos (omnes); simili sensu saepius.^ ninrM- tur, e. c. Ps. 78» S^- Eiusdem generis sunt lon. 4, 10. ou;^ 2U|] (I? in qua non laborasii; • • . ■ . ' • • 11 • 1* - * 1 Reg. g, S3. f|^:^ vM*^^"^. opus urgebant; Eccles. s, si. ol=> Vilfi^ Ul non laborans in ea; Gen. s, 5. U'U^1 > ih Sy^viS terram (partem terrae) colentes; Num. 11, 17. |*>S#^y QVCi^ y^D^ ferent tecum onus eius (aliquid oneris). s) Praepositio Q^ tanquam nota Dativi, (nam de Acc. , quem etiam figut.«iam 0. 141. dictum est,) cum iis praecipue solet coniungi verbis, quae in latino fermoaa 40) Guenii Lehrgtb. der hsbr, Spr, p. Si^* 41) Nonnunquam partic. ud etiam canssativa >tur orizi sigaificatiot ut ^^ S i^ foviwiif in smiiuum rtdegit (Lev. sg^ g^}^ pio 'Sr lifii' ^#r»w*f siit pPwp^Utimnihmi eoniUHit^. 371 patficiriU «4> Mi> ./FTOy.n^iiiwvM'- cow^mm^V . Mt coi|«tmQ|itii^» iteni com iia, quae >?^j, transmutari in aU^dd^dtMf^i^ nt'^ '>mD apposuit-XRfh. i;^.)^ ^fooi (Sx. 4, i6.) fklUM' ^jT. Etteili vorba 'di^amdi •aoftnimqiMtt U^ do q«o termo eir, partic. I Motant» e. ,•0. Es. ef, e. ouk o^ c^Mtwda e» (?iiiea}i teil Mepiaa ui atoatinry nt Gen. eo, 0. 15; Kooes. chr. Syr. 68f ^9« . ;. _ 5>. ^anio.,.^ jreeipiual trei:b|k £i>im4f4 Mf^/, rag^ofMl ^\^ timuit (Lac.19, ai.}, fcS^l c«wi. (Miltlli^i 7i WO^ Uia ^M4^>,r CU^tth., iBfxOf^f ,^^^obedivit (Geti. 54. a4)f ,«^^ sOidryf /aia. ei. t^smbuitji^i. t, aAi^ jt^'lLk) Jmplpvit (Ps. 1217» 5.}^ t^ ^' exoneravit (Act. 07, 58O» ^H* liheravit (Rom. 8, a.}» aliquando atiam U^ in ,Af. ne- gUxitQlthu la, 5«>*'}; ^ iitfriivzl (lo. jo, 1» a.), ^o^ ascendit ex (ib.). ' 4^''f^ ^^ volgarem^. q«a otitar, iigoificetienem pienunqoe ea teqoitur verba, quae pgud^^flmanos particulis,.iif9..uiy super (Germanorom an§ ueher^ g^g^^)t ^^t componon- tor aut struuntur; exei{ip)^.i9{it rff^ 4erim ^up^ gi 05.), «^^ blasphemavit (Marc. 5, j»g.)» Iao sprevit (&Aittlfc* 1^8^ ta>v >%4' decepii (Gen. 49, 7.), ^ confisus est (Rom. e, 19J, UcD aMrar ^x^. (CoL % 1^)^ %cum peperait (Rom. 11, ai.)^ «^^^ imperavit (i Par, 1», 14.}^ w^. iZ/no^^^pif (Luc. ei, 35.), l^ iresu:s est (Matth. 5, aa.), *"*^ sollicitMs fuit (ib. 6, a9»}j|^^.^^) spiserUfs est (PbiL a, .87.), u&d} accusavitf arguit (lo. 81 460t ^, H^ scripiit de (Pt..4XLt'^p, Praecipue vero fl} verba tegendi et tuendi^ nt.,Vi;, A^f rexi* (Matth. 17, 5- » iR«g- & 70» ^ protexit (a Reg. ao, 6.}, t m n r^xis (Iph. 36, 39.); iu etiam «-n^ illevix (lo. 9, 6.}, ^ i A^^t involvit (Lev. 13» 45.), i^ operuit , delevit {Itu 18> e^.), ^«ffijif expiavit (ibid.), ^o ohduxit (Ezech. 37, 6.). 6) Verbis gravitatem designantibus ^ notionem molestiae tribuity ot Neh. 5, 18. pfi^ ^ IpO^ ^A^ Za&or gravis populo incubuit; e Sam. 19, 25. /jN^ ^JM Mi ne jno» lesti simus tibi; Es. 1, 14. neomeniae vestraa f/ | n > \ «a^ 0001 nuU mt/u oitm; loh. 7, 00. U^ ^»^ A^OQi Jactus es mihi onus^ c) Verba iii&m<2i praeter Acc eliam com ^ coniangi possont» at ,.n a mandavit (0 Par. 36, 03. Esdr. 1, e.) , ^ «xsia praeeapii (n Reg. m, 15.) ^*). 4i) Mich. 4, •• ^ etiam post ob.^ ie» 45) Fro siasplici %i cnm verbis trmistuti et ciiiipoiiitur,sedt€iu«p«riiiwo; eiasdem geaais ^«,«^01,* etiem jf ^ ^ (1 Keg. 14, t^.) ant est Jbo )ti^ guiUtwU (Luc I4f Hi* T m ^ ^. . ^ « 5) -Yerbum l^ ciiin partie. ^? sidut "tMimetwai UMUim nt MsisdVHi 0^mMiUmi9 ei tortis esse significat, ut Ea. 17, 3» 84, a.^a^» 7-r8« Mavf. 4;,.50* 51. : 6) Verba leparaiiifi at^iIif^iii^iAMif^* partiQuUt A^bpi^^tygux^ et . ftl^ft utuiitor; oM vero una earum bis paneDda est, «Uerius locoetiam ^ aaufpatar, ot Gra.' 1» 49- ^imm loo.a > » .^ |90iaj ^«^^ loiJ^ Z^^i^ /ixc^m et tenebras separavit; RuiIli >, T7. • • UiQJq «^a^o <^ i > ^ «^DfAj mors . r 'i^^-i^ r^ sebarabit; Bt. QiiL.; dVfcrftMn fmeiet «• 1^^ ^ l^^o A i ^S inr^r pecus • . et peais^ e. iii 7.^ *Eadem coaftructSoj nonilaHle. coatigit sei' ^n^i et videndi verbis, e. c. Aa^ V ' (* SaiH. 19^ 35.), ^ >* P ^La^^-(l.1l«^ 5, g;)^ ZUa h*-- (Mal. 5, 18)^'»). ' " * ^ ■' 7) 9^a in verbis t;i?mcii£2/, ut U[ vehit (Marc. 1,7. 17.), atque eundi^ e.c» ttt? abUt (lo. 6, 9.) 9 ^^^. cucurrit (1 Cor. 14, 1. 1 Tim. 6, 11.)» ad sequendi Botioaem iadicvidaa adhibetur. Idem fit in verbo ^^m misit (Luc. 19, i4.>, persaepe' cniA isi^ coaittactnB (Marc. i2,fl — 4.6.LUC. 23, 7.), deiode in Jb?J persecAtuf m (Gen; 44, 4.),' (lo vocavit (Matth. 15, 25.)« quin etiam interdnm in iit^ quiie remManem sigiriile^nti nt 1 Reg. 14, 10. >QLa9aA ^Q 9^ f^£^l, racemabo posteros domus-IeroBeamiticae ; ib. air, su 8) Verbum videri (Germanorum scheinen) ^x^o^ Syrit^ deesty aomine %aii\ et parti- cula ^ huic praemissa iodicatur, ut Gen. 19* i4- «^j^.^l! ^* * * ^ v'*^^ y^ loai tnie' batur generis sui%iocari; 2 Sam. 10, 3. ^mX*^ ^ y^^ ' r»o; ' fo^ f n' i ) iD OfOk^* mdetunu m • i » • ' David patrem tuum magni facere? Eodem nomine,' eique ^ praemisso iititur etiam ^M placet (Gen. 41, 37. 45, 16. Num. 24, 1. Esth. 5, 14.) et «^U^f, (Gen. a'i, 11.); pro '. . • ,. _ » • • • ^L^i^ etiam >o^ dicunt, ut Gen. 38, 7. Wr^ >o^o '-^^, displicuit domino^ Neh. 2,5. y^,fO Ul f^iiA placeam tibi^ Esth. 81 S' Ban- 6» i. Act. 6, 5.; aiit^ adhibent» ut Neh. 8, 10. '#oaiX bef^f\ displicuit iis; ib. 13, 8^ Malth. 26, 8- ^ ^.^ Rom. 15/2. 3. ant deaique ^', e. c. Dan. 4, 27 (24). ^ ja*, Esth. 3, 9. 5, 4. ' -" ^ 9) Non pauca verba plures admittunt cbnstructiohes singuGs tamen varia trihata' tigni- ficatione ; e. c. ^^ ^lL accessit (Num. 23, 16.) et ^^oali. ^fl obvertit se (KiAcii. chr. 222, 14. si.), *-?of (Afel verbi f|.^^ cum oa personae (Matth. le» sa.Rom. u>, 9.) aut rei (Marc. 1, 5.) professus est^ cuni ^ vero gratias egit (Matth. n/ 25.), caoi AoiSl 44) Verba oceludtndi ab Hebraeis partic. IVJi jv^.y^ occlutit . . omnem uurwn cofi, 1 tan. 1, conitructa apud Syroi interdum cum wa^^. con- 5. 1^,1^^ . y£^ \c^od ^la sttUes mmti iunguntur; ut Gen. 20, iS* ^ %*^| in • . ^m^ sigillo obsignauiu "S- >45- Passiva eorumque strwctura. 373 celebravit (Gcn. ag, 35.); l^l v^mr adiuncto .^q n V |n \ profecit (Phil. 1, la.), cnm tto vero secutus est (3 Tira. 5, 10.); ^ P-o |7^/u< (Matth. 8» SO v idem cum Acc quaesivit (Matth. 2, 20. Marc. 1, 36. Rom. 11, 3.)i et adiuncto >Q^ disputavit (Marc 8, 11. 9, 14. Luc. 24,15), conf. Graecorum ov^y^riiv) ^^ Af. ^^ cum praep. %^ hahitavit^ (lo. i» 14.), cum ^ guievitj descendit (Act. 2, 26. 10, 44. 11, 15.) et obtezit (Luc. 1, 35.); \^i^ cum Acc. (Luc. 15, 12. 13.) pervenity appropinquavity idem lo!^ adiqncto (Act, 25, 15. 2 Cor. 10, i^O» ant etiam ^Su^ (i Cor. 14, 11)1 sed adiecto %^ . j fS v^m^ m manus (alicuius) pro potest aliquis (Act. 24, 13- Rom. 14, 4); u — ^ implevit' cum *^ et ^ aut Acc. (no.^.et §. 141, 2. b.), at animum iniecit adiecto W) ^> g:^ (no, 1.); ^io cum Q Da,t. dixit alicui (Matlh. 12, 46.), cum ^ locutus est de aliqua re (i Petr. 2, 12. 8 Petr. 3, i6.), addito )^ (Matth. 14, 27.) aut ^ (2 Petr. 3, 16.) collocutus est; tt Xkd ^^^^o* suit (Matth. 14» 19.)» ^* ^^ imposuit (ib. 19, 15O» *^ ^^ posuit in aliqua r^(Act. 19, 21. 25, 9.), adiuncto >0|.£> anteposuit (Act. 4, 37. 5, 2.); f^ c. Acc. rei desideravit O^ihn. chr. Syr. 103 v. 26.), respexit (Pf. 8> 50» cum ^ pcrs. praecepit (Mattb. 14, 19.), cum ^i^ rei idem signat (lob. 36, 23. Hebr. 11, 220» qnin etiam commendavit, (2 Cor. 3, 1.); %M cum Acc. pers. (Matth. 5, 42. lo. 11, 22.) aut ^ adiuncto (Ps. 2, 80 Aut absolute positum (lac. 1,60 rogavit, quod vero rogat aliquit, praepof. %A (Matth. 5, 47.) indicatur; quaerendi notio ubi huic verbo competic, Acc. perf. et vi^ de re quaesita adhibentur (lo. 18, 190' • I §• 145» • Patsiva eorum^ut iPructura, 1) Passioae forniae caussafn efficientem sive agentem saepe particula \I significant, ut Mattli. 6, 1. ^ooi^ ^oijk*ZZj ^ ut ab iUis videamini^ coU. v. 5. Luc. 6, 41. Matth. 7, 5. y^ H^^ periculum a te Jiat i ib. 14, 8. oi^U Zooj t^l^ edo- cta erat matre suaj Ex. 13, 16. ^aa^ r^i ^ ^^^ ^ vobis fiat; Particip. pass. coniug. Peal saepe ita construitur y ut Luc. 8> ^9. oil^ looi U^ captus est, ab eo; 23, 41. oii^ r^ factum ah eo: lo. 8, 35» I5> 2. Ug m S oi!^ |oqi i:^» indiium erat a Satana ; Act. 15, 34. 18, 18 et ai, 23. Rom. 11, a. 1 Tim. 4^ 4. lac. 5, 13. li.xod. la, 6. Eodem sensu praepositio ^ usurpatur, ut Matth. 4, t. |Oj4 i^o) ^ ductus est aspiritu; ib. \^jfi^i ^ imjAjf ut tentaretur a diabolOf coU. Marc. I9 15; Matth. 3, 14. r^^l r^' <<^ ^ ^^ baptizen Eccles. la, ifi.^ ^ qoom/I Aaaa 374 Lib. III. Cap. III. Syntaxis Verborum. \^h data sunt a pastorej Cant. 5^ lo. • • ^ja ^ • . «^.9 stratafuit . • afiliis • •/ Es. 66, r. 2) Pa.ssivae formae eorum veiborum, quae in Act. duplicem Acc. postu- lant (§. 14I1 5.), interdum uno Acc. utuntur, alterius loco Nomin. ponen- tes vel verbo inclusum, ut Ex. 26^ 52. U^oif ^^jl^^o auro ohductae; 1 Reg. ddiio. Ua^ ,.*a*nS. rfi^e induti. coU. Marc. i,6>- Rom. 1, 20. fza Sn ..s ^o -^S ^ ,9 oppleti omni iniquitate; ib. 13, 4. i^zmli^b ^ .x .fpt gladio accinctus. 5) Si passivis coniugg. notio inest vim activarum compIectenS| his etiam in constructione propius accedentes Acc. casum admittunt. Inprimis hoc lo- cum habet in verbis sensuum etadfectuumf ut fo?4. recordatus est (Luc. 1^340)^ *.ajLLi?^ cogitavit (Rom. 2, 5. ig, 5.), vi?oM agnovit (Col. i>6.), iud/^^ audivit^ obedivit (Matth. 8, 27-)? ^^^^^^^^ desideravit (1 Tim. 6, 10.), ^olll poenituit (Pror. 5, 11.) 45). Eandem ob caussam Part. pass. coni. Peal in multis verbis activa . significatione (§. 57, i.) utens cum Acc. coniungitury e. c. ^i^f ^e72eas(Matth. 14, 5.), H-^? duccn^ (Act. 21, 16.), pp« cingens (Matth. 8, 18. )> r^ ftrens (lo 12,6.) «.A^o. colligens (Luc. 14,2.)« y*n .S continens (Tit. 1, 80> ^^v^ ^ < 1 ^.n fZojU^ esurientcs et sitientes iustitiam (Matth. 5, 6.), ^^2^0 (Rom. 15^ ^80> 1*^ acquirens (Luc. 21, 4), ^So^ portans (ib. 7, 14.) ^C). 4) Passivis coniugg. apud Syros saepe reflexivam esse significationem | in etymologia passim commemoravimusy itaque hoc loco ad eam rem paucis tantum animadvertere placuit. Exempla nonnulla huius generis ex coniug. Ethped de- sumta $. 58, 1- invenis; alia sunt *-kji^4 convertit se (Matth. 9, 22.)} erexi^ 5^ (lo. 8, 70 > ^'4 clongavit se (i Tim. 6, 9.)} ex coni.^ Lthpad suificiant ^^^^l incurvavit sese (JLo. ^^ G) ^ s^^'1 coniunctus, matnmonio iunctus est^ nupsit (1 Tim. 5, 14.), \Lja^?^ validus factus est^ se roborapit (ActtaSi 11.), ^-xA^^ se occultavit (lo. 6, 5Q.), Etiam Partic. pass. activae coniugationii ita 45) Etiam^aliorum verborum oum praepositio- Fcal activa significatione et partiaQl^ ne coniungendorum aut absolute usurpandorum utentis, ut \^ U\ lamenuins d$ (Lne. «& 9%) formas passiTas- activorum significatione uti, non V * T est quod dcmonstretur; cx eorum geuere iunt ^O^ ^l adueniens (lo. 11, 15,), ^ UUAI fyO^ ruminavit (Lev. ii, 5. 5.}» \b / XlO "^l ^xitns ex (Marc. 7, 30.) y ^ %Aa9) ««»{«< 0^ rwuftmt (Matth. 13, 35.), alia. ^ ^^ 12,15.), \}i \lu:^ ^Tf m/ (Hebx; f , '15.I . 2|i(r)-^unt etiam'inulta ezempla Participu pats. - w . 0. 144- Verba Mdve^rbiii indicandi^ imerviunt. 375 usurpari posse^ docet Io« 5^ 5. 6. ubi 0001 ^^^9 proiecti erant nonnWi proiecerant sep iacebant significat. Praeterea ad reflexivam actionem circumscribendam vulgo verbum activam cum, pronomm. person, 5 pers. aut nominibus quibus- dam et sufHxis adhiberi, §• 127, i. expositum est« 5) Verba neutra a Syris saepe pro passivis ponuntur, qua re etiam Plii- loxeniana N. T. versio , quamvis Graeca verba diligentor reddat, in hac re ab archetypo suo recedere nil dubitat. Exempla illum morem illustrantia sunt t.^' ^ erravit pro deceptus est (Luc. di, 8» lo. 7, 47. i Tim. 3, 14.), ,c-» arsit pro combustus est (jNIatih. 13, 50. ,40. 47); Hebr. 15, 11. Apoc. 8, 7. Assem. B. O. I. p. 374, 26.), a:mj ascendit pro oblatus est (Lev. 2, 12.), ^j cecidit pro deiectus est (Matth. 5, 10. 48); 5, 25. 29. 13, 47. et in permultis aliis locis') 49), ^zZj exiit pro eiectus ^5^ (Matth. 8, 12. 5o^y 9, 35. Luc. 16, 4), promulgatus est (Barh. Chron. p. 73, 3. Dan. 2, 13. 5»), ^ai^© ascendit pro evulsus est (lud. V. 12.), pro oblatus est (2 Reg. 3, 20.), Vbl intravit pro Ulatus ei^ (Ler. lo, 18. Act. 21^ 57-)> ^ stetit pro constitutus est (Gen. 23, 17. 20. Assem. B. O. II, 259. 10.), ^»A* discessit pro eiectus est (Luc. 16, 4. Philox.). §• 144« r«r&a advtrhiii indicandii inserviunu 1) Non raro verbum alteri eo tantum consilio praeponitur, ut id accurate definiat; quopacto adverbialiter positum esse dicunt. Utrumque vero a) verbum linitum est idque sine copula, ut Gen. 30, 31. ^i^ ^iH /^^l rursus gregem tuum pascam; Ps. 5i> 4» ^^^-^^^J l->^^ plurimum lava me 5»); aut copula ad- iecia, ut Gen. 26, i8> fsu^o . ,^00 iterum fodit; Ps. 71^ 20. ^jA ^djjo Ao^ m 47) In commate 40. Philoxeiu cum Petchito con^pii^At; v. 50 rero aliam usurpat dicendi ra« tionem. 46) Philoxeniaua versio hoc in loco patsivo vcrbi \^f utitur, 49) lam i. D. Michailis (Gramra. Syr. p, 225.) veteris latinae versionis verba Matth. 17, 15: cadit a daemonio in ignitn cum hac Syrorum loquendi ratione comparavit. 50) Philox. ytn. hoc in loco Ethtafal posuit ad graecum sK^Xif5>)7ovrfti accuratc reddendum. 51} Sororia Childaeorum dialcctus similiter '^p.D3 ^^\ et lex exiit pro promulgata m. 53) Hanc icvyhirm^ dicendi rationem tum quo- que adhiberi, cum vcrbum fiiritunl cum lafitiiti- vo aut Particip. ezpecUveris, 5. 154, 5. Annot c . et $. 155, 5. Annot. 1. monstravimus ; addc Luc 18, 15« ^Ou^S )ooi (o. \f tolUrt noluitt Matth. 14» t8« Marc. 7, 17. 376 Lib. IIL Cap. III. Syntaxis Verboruni. vitam me reduxistu b^ Verbum finitutn cum Infinir., e. c. i Sam. 9, 5. ^a^^oi il * ,Xv*^v>v^ ne avipUus loquamini; Vs. 78, 58. oil^ aa£CJi^^ ^>^^ valde ab ira sua recessit. 2) Verba praecipue ita usurpata sunt: ysoi^* il sermonem nondum ad Jinem perduxerat ; saepis- sinic vero >Oj.o praevenit pro antea^ ut Marc. 15, 25, Z^ic? c^)^^ praedixij coU. ler. 7, 15. 11, 7. 23, 5. 26, 5 52, 53. 44, 4. j Act. 2, 51. lu» >OfO praevidit; ib. 7, 52. Rom. 3, 9. 255 ib. 8, 28. 30; ib. ii, 35» i^j n» 1 Cor. a, 7. Gal. g, 8. Eph. 1, 13. 3) Circumscriburit Syri hac verborum coniunctione non solum adverbia temporiSj ut IIos, (i, 4. fQi.o ^OfO^? Ul^ ro5 7/2a72e ei>anescens ; Es. 47, 1. ^q&xcoi D y^-^z^"^ ^oL nequaquam vocahunt te in posterum; aut /oci, ut Geu. 57, 7. XJ • 'Jfflo ^a^o manipuli vestri circum fiexerunt genua; sed etiam miilta aliae. c.Gen. 31, 27. w0fi.:iai:^ ^^ti^l U^ii^ dir clam fugisti? 2 Reg. 2, 10. Z^^jj* Ai.^f nimium petis; 2 Chron. 20, 15. jAiiaii». ?ocj ^-s^l ditissimus evasit 53). Annot, Verbum, quod diiabus senieniiis se excipientibus commune esset, si accn- raie diceretur, in sentenlia aliera verbum adverbialiier positum complectente, si in priori recepium est, omnino omiltere licet, ut Num. 11, 25. a2.cD0? Uo o^^^? vaticinati sumi sed non addiderunt sc. vaticinari i. e. praeter hunc diem nunquam vaticinati sunt; 1 San. 20, 41. ^*\^' r*^' ^f^ • • ^^^ fleverunt . . sed David vehementius, Constructio praegnani, Verbi alicuius coniunctio cuni obiecti casu, quo alias non utitur, vocatur constructio praegnatis^ et talis obiecti casus uon ad verbum commemoracum ^^ 55) Noiinunquam adrcrbium inbito phraii ^,-,. plermnque rero ^iAi^ hoc seasu Qsiirpf t^..» U circumscribitur , ut Cant. 6, ii (12). tur. • • f f • » ' 9.\i\\C£D -^^*^ < ^l.f.1 (J subiiQ anima mea me po^ 0. 146. Verbum subsiantivum. 377 sed ad ajiud cogitando supplendum. Hanc peculiarem constructionem inye- nimus » •»- 1) in nonnullis loquendi formulis, ut V^oo\ ^^ gamsus est ad pro laetus occurrit (lud. 19, 5), foi!;^ jLq .>Vn# pio |cn5^ jAa \5iUaai^ ^^^ Deutn to- tus secutus est (Num. 14, 24. Deut. 1, 36), *-o oiioZ stupuit ad pro perterritus se convertit ad (Gen. 42, 28.)? eodem sensu VIl oioZ (ler. 5G, 16.) 2) Deinde in aliis quoqueexemplis, utGen. 14, 15. ^oolAi, a^i&Zi^ . divisis co* jiiis in eos irruerunt ; 1 Sam. 10, g. Ijh>I, lol^ ioi^ oi-l^ > ^^ dedit Deus ei {eum transrnutans) alium animum; 9 Sam. i8| 19. ^«onon^r^^of i^ ^ • • ouji iudicans eum {liheravit) e manu inimicorum suorum 54)/ Ps. 117 (118), 5. — r * \ f^^o^ i^r-^ exaudiens me in locum latum {duxit). §. 146. Verhum Sub stantivum. 1) Pro verbo substantivo fooi Syri non raro pronominibus personalibus (§. 121, 2.) aut voce M et negative voce ^llIJ (pro M V aut A-J? ouii) utun- tur. Utraque vero vox ad omnes personas et Sing. et Plur. significandas sui- fixis iisque Pluralibus augeri potest, quo facto haec oritur fl(^xio 55j: Plur. Sing. Plur. Fem. Masc. Fem. Maxc. Fem. Masc. ^aOUiA.»? #oai^^i OLft^I ^o^i ^^iAiiV, #0^1^^ ^^>A^i «aa^i ^atA-J r^"^*. ^Anii6/\fc\ %AniA>S ^..A.V s. Sing. Fem. Masc. ou6^ „*oicA^ 5* 9 • 9 • ^^? >a4 » . » » . » 1. In 5 pers. suffixo non ubique opus est, Huic autem periplirastico Imperfecti fin- gendi caussa saepe verbum auxiliare iooi additur, ut io^ ^otoAJ erat. 2) Praecipuum verbi iooi officium in Imperf. et Plusquamp. forroandis ver- saliir (§. 49, l.)j non raro tamen ab hac regula recedunt (§. 131, i.), ut Marc. 5.^) Similis conttructio Herculit dicto apud Cic. (Tusc. Quacst. L. II. c. 8) ■ heu arripg (fc. ot adduc) ad m$ manibuM abttrmctam piit iAtSl. 55) Exempls Schsafiat in Lox. N. T. coacof^ AMit •. T. A«| ct 4i^ coU.fit. Bbb 378 Lib. ni. Cap. IIL Syntaxis Verborum. i^ 45. looi ^^ simpliciter, inc€pz>, ib. 11, 15. tooi |ooi if; (.juat ' Mmpiu iioru dum eratj Luc. i, 8. ^? fooi toci factum est vero; lo. 5^ 25. ^t Zooi ioat liMs facta est autem quaestio 5^). Quin etiam si non redundare, tamen empliaseos caussa positum esse videtur a) in sententiis negativis^ ut Matth. iO| so. Ibc; D ^iS^^jqvq ^oi^jf ^*. non enim estis vos loquenteSj accuratius Francogallice expri- meres ce n'est pas vouSj qui parlent; ib. 16, 11. Zf^ol^ |s^.»ji\ ^ foo; |]? me mt^ quaquam vobis de pane locutum esse^ lo. 6, 52, 58. 58; ib* 15, ti. 18. Hebr. 2^ 5. 16; ib. 9, 34. 1 lo. 4, io« Philoxeniana N. T. versio a Pe- schito hac in re recedens fortiorem negandi particulam o^ neutiquam adhL* bet. Eodem consilio |oai ponunt b) in interrogationibus, praecipue negatie* nem includentibus, e. c. ^latth. 15^ 55. If^? oi^o (joi |ooi U nonne 7uc est filius fabri (accuratius Francogallice vcrteretur n>^f ce pas^ qu^il est le fils im charpentier^? ib. do, 15. ^«^ l^ fi,>yn I001 U nonne factum estp ut denttno conveneris mecum? Luc. 11, 40} 17, 17. lac. 2^ 5. 21 S7). De usu Praet. verbi |ooi cum Participiis pro Praes. Coniunctivi inprimis in adliortatMmibof ac sententiis consecutiTis , et de eius coniunctione cum Futuris ad Subiunctin Imptr^ cl Plai- quamperf. signanda vid. §. 129, 8- c. et 130, 5. 3) Verbum substantivum etiam omnino omittitur, ut Barh. Chr. 5261 5. ^oTiol ^oi^ xLlslso Edessam (^esse) vacuam; ib. 528, 12. oi^aa? -^^f Up qm a similes (suntj; ib. 555, 12. I^o^ 123. . . o^aZf? ^cuaio et eorum, qui confih gerunt . . erant loooy ib. 515, 10. I; — »— ^ ^^ sicut mos (est) s ib. 327, 15. I^Of^ oi^a^>A»o et copiae eius (erant) in loco. Annot* Syri pariter ac Romani dicunt est mihi {^aliquid) ^j^^ t>^ pro hebeo^ ut Matth. 3, 9. >ocii£i| ^ ^l M pater nobis est Abraham; ib. 5, 46 »•). Pro L^ 56} Sa^^pe etiam vcrsio Philox. hoc in usu cum 58) Philox. N. T. versio» eandem dioendi ralio- antiquiori Pcschito conspirat, iuterdum vero plco- neni sequcus, etiam Graecorum Aec a Tarbo P^ naiticum |oci. quo Peschito Htitur, omittit. rtolixm ponit; itaque e. c. lo. 1«, 8- verba Fescbilo 57) /. D. Michaelis (Gramm. Syr. p. 259.) hunc ^Claii. M It^^jnV] egeni vobis smU ia UaCB^C^ morem confusione verbi |ooi et particulae }oi ^:^ ^| mutavit et a lo. 9« t|!o^O LfiOo rc^e/ in interrogationibus saepe usurpatae (S. 150, giV^ ^'l pattr tt filiui tu ti rnliX. a. c.) ezplicare voluit| sed viz c[ui»^uam ei asseu- flum praebebit. Gap. IV. Syni.' PArtic. J. 147. Adverbin. 379 etiam foo; eodem sensu usurpatur , ut la. 12, 6. }ooi oi^o!^ fV) n fl)o S^ y^oaoKOfiav f/x** Rom. 1, 15. U?l ^ ?oau? ut sit mihi fructusj 2 Tim. 1, 15. li^ j^ ^*®^ l (^ >fl > S ^ U^ uiroruircu(7iv ?vf uviaivovtcov Xovcov. Caput Quartum «S^Titaxtt Particulajrum. %' 147. Adverhia. 1) Adverbia adiectivorum more cum Substantivis coniungenda, quae hic illic inveniunturi substantivo aut postponuntur, ut d Par. 2j 9« ^A.^^^-,rp t m .^ /^ ligria tnuhas Eccles. iO| 1. WaSo ZaLaa> modica stuUitiaj Dan. ii, 54. M^^^ V\ i ^i^ o auxilio parvOf et relativo interiecto a Sara. id, 2. et 1 Reg. 4^ ag» «x!!^ 1^^^ fnultUudo magna^ aut praeiiciuntur, ut Luc^, 25. fA^tf ^a^ mu2- M^ viduae; Gen. i8> 4* }J^ ^LJLo aliquid aquae; lo. 3| id. ffiiiccu ^-^^ pau- coj dies. Annot. De verbis adverbialiter positis §. 144. actum est; item de Substaativif ad- verbiorum significationi inservientibus iisque aut in Acc aut cum particula aliqua adbibi- tis fi. 10», 2 et 115, 1. e. Eiusdem generis sunt |VtVi i fn interdiu (Neh. 9, 19.), ^^ ^L-; subito (a Par. ag, 36.) et periphrases longiores >Oy^ WA n n propemodum (Act« a6,380f VUSo 9ZI ^ partim (Rom. 11, 25.), quod etiam WubS|p p^ (2 Cor. 8, 5.), vel ^^-^ ^ ^«^ ^ (Rom. 15, 24.) significat; U^ ^^ palam (lo. 16, 25.). Non pauca eorum mnt nomina sub forma status constructi, ^n»^. postremo^ ^tf^ satis^ A* ViyO primum^ ^oujZ iterum. d) Geminatione adverbiorum pariter ac nominum ($• 119, d.) saepe mlbm' sio^ ut Matth. 4, 34. ..ajLO .juxj pessimej Gen. 7^19.^^ ^iiaw maxime^ aut progressusy incrementum et aceumulatio^ ut Ex. 25, 30. ^-S^ ^>v^^ ^m. 5im sensimque; Deut. aS^ 45. ^^ ^Od^ semper magis deprswnf aut divirsiUiSp 3gO ^^^* ^I^* ^^P* ^^' ^yntaxis Particuldrum. praesertim in adverbiis loci , indicatur e. c. Ex« s, 1 2. et 1 Reg. a, 56. c. ao, 40. ta\o Id!^ huc et illuc. ^ - (^ est et / \>^ non est verbis impersoualibus (piam adverbiis adnumerare maluerim. Annot. Adverbio compaTationis ^i cum pronomino demonstrativo adiectivam ta» Lis signatur^ ut Gen- 41, 48. M^ y-*f *-**-oA-*-i!0 talisne invenitur? i Reg* 10, la. ^ }rt>>n ^01 tales arbores; Es. 66, 8* 5) Af&rmationem interrogationi postponendam non adverbiis confirmati- vrs, ut ^l* itaj ^Aiof ^ere! >ofo profectOj Uioi ita, ^l,-' i,'.. • pere, scd non- nullis periphraseos generibu?, plernmque pronomine personali et verbo signant, ut Gen. 37, 24. esne Jdius tneus £sau? Ilesp. ccjiIjI. sum; 2 Sam. 9, 6. Dafnd dixit: {esne) MephibosetlLf* Res^. ^,'rfc..s \l\ adest (pr. venit^ servus tuus (i. e. e§o); Matth. 26,64. ^fic\ ^jj dixisti; ib. 27, 11. . 4) Ab negationibus IJ et o^ difPert A^^ non est verbum subst. includens et nonnisi participio apponendum. Eidem pronominibus personn. subiecti vicc fungentibus suffixa competere docet §. 146. Diversitatem iuter } ^ S> rUf m Forte^ et ll non obviam utriusque vocis significatio satis illustrat. Neque vero in eadem sententia duas negationes simul sine caussa usurpare, neque in sen- tentia, quia aliam sequitur negatione instructam, negationem omittere licet ^)- Annot, U adiectivis praepositum privativam iis tribuit significationeniy ot' V m 44* ** .n>4* >Q>ni>» insipiens^ 1^^ U non ens j X>r^ U niiiil, iZa-Lio U immortalis ; vid. etiam (. iso, j2. h. Idem in V. T. versione nonnunquam sabstantivi , quocum coniuDgitur, indicat ctm* trarium et oppositum^ ut Deut. 52, 21. oii^ U pr. non Deus i. e. idolum •) et *«ifl^ B pr. non populus meus i. e. populus nequaquam mihi peculiaris y ergo — populus paganui> 4.) Interrogationum disiunctivarum prior aut prorsus non aut interrogati- vo quodam, posterior vero particula of indicatur, ut 1 I,leg. 22, 15. ; ." llijj ^aj of \^^ utrumibiinus ad bellum an desistemus? ler. 5, 5. o| - . j.^Aj b^* utrum servabitur . * . an . .? Persaepe nuUum interrogalionis signum adesjl^ at Gen. 5, i (i2)- i7y ^7- ^7f ^4- 1 Sam. 21, o. i Reg. 22, 15. Ezech. 8, 6, i^ Apud Zabios tamen huius eeneris cxcmpla „x r«- ^. ,.„.„, ^. . ... i / saepius inveniuntur, ut Cod, Nasir. ed. ^orb. T. . , , ^ • I. p. 5»» 4* (OyaiZo l^^OA^a nuatis maUm ncvt id faciatir. \cn^ O0O1 ij> ii gui non iunt DU. ,-■■ ^ *l ''riA^ $• 148- Praepoiitionet. 3gl Annou Interrogatio dabitaatii aat indignantis positiva nonnanqoam pro nega- tione et negativa pro affirmatione nturpatar , ut Amos. 5, 05. ^a^ ^o^fO • • t*«*£>{ Uo^l . f t » » num sncrificia • . obtulistis mihi? pro non obtulittis ; lob. 6, 16. ^a^ w^|2ao citiQ quis me refocillabit? pro nemo. §. 148. Praepotitionti» * 1) Praepositionum duarum coniunctarum (§• 105. Annot. i.) significatio interdum non ex utraque sed una sola fingitur, ut Eccles. lo, 14. |oau? Uo ai^ ^ quid post ipsum futurum sit; Dan. 5, 94. /lI^M ^^^ ^ nb tpso miija est. XJbi vero praepositionem compositam expectaveria , interdum nonmsi ^ legitur, ut Ezech. 33, 5. Hos. 4, 13. Annot. Aliquot praepositionet pecaliari atantor conseeutione ; itaque e. c. inter et inter Syridice vertitur >3o . • va i i O y ot Mattb. 18, 15« ou^o ^ i i i n inter te et iptum; t,J.n^^^ UnaOi ^i i t *^ inter templum et altare; ib. i8f !!• olm^^ ^^o pi i n seortim (pr. in/^r 5^ ^ Jtf ipsum); etiam V • • ^ /ii.40| ot Mauh. 18» 15* (Philox.) oil^ ^^J^ A&^o inter diem et noctem; £x. 18, 16. Deinde formula inde a . . • usque ad reddnnt Syri )^'lo • T ^9 e. c. Gen. 6, 7; 14, 115. Interdum prior praepositio etiam omittitur, nt s Reg. 10, fli. |aa^ V^a a3 i/no ad alterum latus. a) Praepositiones perraro tantum omittuntur, qua re Syrus V. T. inter- pres ellipses huius generis in Hehraico textu ohvias in versione sua supple- vit fere omnes 5). Exempla vero huius ellipseos exhihet d) ^ loh^ 50, 14. .o4j I^VJ l^joT y^ veluti per magnam rupturam venient; li) \I Es^ 44, o8. di- yi»n« NUrosoWmis: aedijiceris ffl ^ m 1 If n ^010 et tanplum rursus exstruatur ^)\ 5) Hos. 9, 9- 13, 10. Amos. 9, 11. )£|[^a« ^ ^^^^-^ r^ ^ooifcSN toj prorumpii comtrm emsui peluii diebus el Es. 9, 5. Uocu yj sicut dis alia- M neq"« «« <^<>'»^« /"rcm TerUndum fidetur. que dicU umporis spatium indicantia non ellipsi 43 Vocem ^i coronmvit hoc seasa saq^us praepositionif ^, sed poUus Acc. casu ($• 115. ^*»»' ^*^»* ^* A AlicWw ad CastsUi te. SjrUc. 1. b.) iUufirarerim; quod rero lob. «o,-^* «»Ut P» *3- Bhha 3ft2 Lib. III. Cap. IV. Syntaxis Pmrticularum. e) \hc E5. ^8| 9* propter nomen meum y^ ti{ . A m T i ^ bZo et propter gloriam me- am te couservabo; ib. 49, 7. In omnibus vero his locis , si dictum lobi erce- ptNis, piaHpo^iitio Cs membro praf^cedenti faclllime suppleri poterat. Qui Tero prnepositionibus «a et ^ in linguis cognatis accidit pleonasticus usus , in Svriaca non invenitur 5). Annot. De utu singularum praepositionum hoc loco non attinet accurate disserere; observes tamcn a) 9^a post inprimis de tempore et *^^^ idem significanspraecipae depeno- nis usurpantur ^), tamen saepe etiam confunduntur. ^) ^^ a/^u J , penes et iOi min etiamdc intellectu ct scientia ponuntur, qua quispollet, ut lob. 15, g. ^a^ iooi U? quod penes nos nm x/r;)b, S5, 1.).. oi^ ^] ^{.^y^^multa ei praesto sunt^ ^\ vero et i^aS^ idem sigiiificaBtia in eo diffcnint , quod hoc latius patet '), haud raro tamen promiscue usurpantar. c} ^ er saope in formulis inde a . • usque ad ^ ut Ass. B. O. I. 411, 11. B. not. ?Nr,^o \oa Jo fla^l^ a magno usque ad parvum; Barh. ai^, 15. fcc^ ^o .• V .o quinque md deeenu ki verbiis ex .«ubstantivis fingendis inservit, ut P$. 35, g. U^ ^ ex improriso; poit nn meralia vocosque quantitatem designantes saepe usurpatur et iuterdum notio unus iuni nuUi ante illud suppletur, e. c Marc. ifl, 5. Knoes. chr. 72, 14. -no^,v-*f ^ v* ^mmdlns legatorum suorunu De leco usurpatum non sclum ex, sed etiam ad^ versus denout ot Enoes. -4, i. Ui^ ^ ad dextram. Praemittitur etiam substaniivis, quae conditioBeai •t in^ ^ aesroTar:t pedihus ^. ueinde d) "^ de officio et munere, qood fst alicai, noa raro usurpainr. ut Esdr. 10.4. |j=i bes ^ss, cci ^s. tibi hcc munus iHeumAit^SA. ^yi5^y^ ^ ^^-i^ praefeci horreis ^)etO«^-^. ^-^ et ^:i-l: sub, im/rm iitM divei^unt. quod A^di^' sufuxa non admittit, &^ rero et ^\m*^ cnm sufSxis pluralibus. ^^ absolute poni, A >dy. vero et -^:^^ nomina antecedeie potsnl. ... . . Ri •-•.. ?]i Sisciilarif es: Ass. 5. O. L cfiL mi ^ • tl c*B:B»c:ir=? I ^^ imr* |. 149. C#iirfi#t. 383 ConiunettoneS' ^ . Quamvis Syri, praecipae pofltqaam GraecoraiD libronnn ttodiam apnd eot iavalaerat, Hebrteit multo propeBsiores fuerint ad dictionem concinnam ac periodit bene conuinctam, temen propter coniunctionum penuriam omnibut 'Semitit commnnem ad iniimum eennonis occidentalis connexnm adipirare potius quam enm consequi potaerunt Itaque periodi lon- giores primariis et secundariis sententiis ornatae in Graecorum quidem operum versioBB persaepe, in libris autem Syriace compositii, si Ephraemi et lacobi Edesseni tcripta •»€#- peris, non crebro inveniuntur. ^ Delectatur baec quoque lingua pariter ac Hebraea copula et^ quam etiam adbibet, ubi politior nostrae aetatis sermo particulit rem accuratius defi- nientibus uti iubet. £a autem simplicitas paucis conianctfonibus suis idem indicet neceste est, quod ditiores lingnae miiltis variisqnei quibus fruuntur, meliut et magis penpicue designant. Qua de caussa bis coniunctionibus vulgo plures tribuuntur significationes. 1) Omittuntur prae ceteris coniunctiones sententiae alicui ad rationeniy quae ei et sequenti intercedat, indicandam apud noatratea additae, e. c eump si^ ut Gen. ig, 2^. ^ ^a^ • • umi Ia^ sole oriente • • 'Loth venit; c. 44^ 4. ^l w2iDaIo oojaM l/o . . Qo&j ^g; cum exiissent UU . • neque procul abessent , dixit loseph; Ps. 1489 5- o tf n/|o fOs 001 si praecipiif creanturj Ib. 489 6. Ex aliis el- lipseos • generibus haec respicias praecipuai a) Eilipsin copulae et^ qua con^ structio asyndeta oritur, ut Gen. 51, 15« ^oo» >)ao age! egredcre; vid. etiam §• 1349 5* C'9 '55^5 Annot« i. et $.1441! — ^.Interdum si quis animo comrouto loquitur, etiam tres pluresve voces copula destituunturi ut Es, 57, 57. ,^01 /^r \Si[ retro se convertit^ profectus est^ consedii^^)j fr) coniunct. au^ velp utaReg. g, 52« ^iiV^ini^ i6!^Z ^yl duo vcl tres Eunuchi; Es. 17, 6« c) partic^ jj, ut Ps. 1599 11* 4^1 ^i dicerem; Gen. 40, 58« l»ilo oii^ '-'^^o ^^ ^ acddcrci ei malum; Es. 50, 2. Lii? b^o La^do ^{ iU^ A^l \ \\c\ cur me veniente nemo mdi* rat et rnihi vocanti nemo respondehat? d) Aliqnot coniunctiones in eadem sententia pluries ponuntur, ita ut signi* ficationes sibi respondeant, ut o . . o et • • et, wa| . . ^ idem (Geo. 94^ a^. Kx« la, 3i.)> vl • • d ^'^^ • *^^i^i (Ex. 19, 13. Rom. 1, i6.),* of • . of aut . , aui 10) Animo commotit etiam polfiyndeum inler- surgamiu H tmmus cf witmm rmimemnut dum pUcet, ut Gen. 45, 8- UMo «iIjo XxLqj "^ '•^ '^'» i-f«t m, mo^ fmmOim mmsirm. 9 9 m • 9 9 •» • .^j/s > olI ^i «.Af ^ 1 Aj «i^ /oVii Uo 384 I^*»* ni. Cap. IV. Syntaxis Partieularum. (Mattli. 6, 34-) ; nonnullae in sententiis coniunctivis aut disiunctivis adhibitae aliam eamque sibi respondentem postulant, ut {jlsoi . . ^f sicut . • ita (Ks. QSt 9»)7 >OfQ • • ^f etiamsi . • verumtamen. 5) Coniunctiones ut et ne significantes Fut. amant (§• 15O1 4. d.)/ ubi vero alio scnsu ponunturi etiam cum Praet. coniungi possunt, e. c. Dan. 9| 05. gratias ago^ ^^ ^aou» . • lAVino? ^uocZ sapientiam mihi dedisti; Gen. 54, 87^ ^^ ol^^ ^ ^uia Difiam contaminarant. De singulis coniunctionibusy quae memoratu digna visa sunt, hisce obserTationibas «I- pbabetico ordine dispositis indicare lubet. 1. of duplicis est potestatis et disiunctivae : aut^ sive^ et comparativae : quam^ nt Mattli. 11, 24. ^*a!ba^ o| • • |oou >oo^? l^iU terrae Sodom magis {tolerabile) erit^ quam tibi^ ib. v.aa.; 1 Petr. 3, 17. (Philox.) ,j.y:i:I I^aaq yO o| ^ • ^oAjJ ,-i^ |^ ^? p^ ujfi^ #0^1 melius^ est enim ut tanquam hona patrantes (patiamini) . . quam tanquam maUJ^ cientes *'). a. Parliculas ^f ^ ^aaf interdum recipiunt etiam ea, de quibus ipsis sermo est, ita ut nonnisi cum omnibus rebns eiusdem geneTis comparentur, ut lob. 94, 14. looi |ii X\o Joju^A ^l noctu furis more se gerit; Es. 1, 7. 4f^3aj? f^a^AOi ^l |-*?j devastata estf «•• luti terra a barharis subversa {esse solet); ib.15,6. l^|j • • ]l\si y^A veluti depopuUtio veniet pro depopulatio veniet; Hos. 5, 10. 5. a!^ si cum Coniunctivo et (? si cum Indicat. coniungitur. Hoc etiam saepe tanqaam particula interrogativa usurpatur, quin etiam in V. T. versione nonnunquam ab initio ia- risiurandi ponitur, non solum post formulam imprecandi diras, ut 1 Sam.5, 17, a SanL3,55. • • • * s Reg. 6, 31 ; et U (^?. (i Reg. a, «5.), U[ (a Sam. 19, 14.) aut ^l. Ul^ (Ruth. 1, 17.) nisi. ubi primaria particulae significatio retineri potest; sed etiam sine foTmulailla^ utGen. i4i>S. >o*^^s ^ *^gd[ (|, de nulla re aliquid sumam; Gant. 3, 7. ^^^L ^c ^H^ ^ ne exu* tetis aut expergefaciatis; ib. 3, 5. 8^ 4« 1 Sam. 14, 45; ib. 20, 3. ^oct f As^aia ^^ Pl ver§ passus interest^ ubi (j. non eiusque contrarium vere interpretandum videtur '*). " d . i 11) Criticus ad h. 1. of in margine Uo ne- ") Plerumquc apud Syros verba innuitis fpi ^uc interpretatuf est, quod iam los. Whitius (Ver- «' nonuisi praemisso ? afferuntar, idquodatiaaia sio Syriaca Fhiloxeu. e Codic. Ridleiano. T. I. p. V. T. rersione sacpe evcnit, ut Gen. ai^ as. ta 922. et Annott. p. 40.} de comparativa huius Tocis 14» g. £s. 14, 24. ler. 22, 5 ; etiam copida a fft significatione intcllcxit. Conf. etiam Amirae Gram. ^ legitur , •. c. i Sam. 5, 14. *- . chald- p- 45 1* 0. 149* ConiuHCtionet* 385 •ignincAt etiam qlioquinj ut lob. s, 5« sed fi recte memini, haec eiui rignificatio raro invenitur. 4*) >o^ verumtamen, at inter partioulas adversativas primarium videtur tenere locnm; qua re V. T. interpres Hebraeorun^ D^^m ita vertit, ut lob. 5, 8; item ^t yo^ laepe le- gitur, ut lob. 13, 3. 4. 5) Maxima significatus varietate gaudet particula ?• Est enim non solum nota Genitivi (0* 113*2) et pronomen relativnm (§.45,3. et $. 125.), sed inservit etiam adiectivorum pexi- phrasi (§• log, a.), et ex numeralibns cardinalibus fadt ordtnalia ($. 100. Annot. 1.). Hoc in loco nonnisi de couiunctione I sermo est, quae ut et quod significat, multisque particulis cdn* iunctionis vim tribuit (§. 104, 1); ut ? ^l quemadmodum (Barh. chr. 3289 150> ut (Matth. . 3, 13O» ' 1^' quorsum (Matth. 6, 19.), 2 \ n .>f ^iu-o uhicunque (Barh. chr. ^a^t lo-), ? Ua^l quemadmodumClo. 8,^8.) aut iM iir (Barh. chr. 317, 10.), I -^L cam (lo. 8»* «80f ^l? quamvis (Barh. chr. 334, 16.), ? 96£> postquam (ib. 36, 13.)» ? v^ ^ idem(ib.a8l» 18.)» ^ -^ '^ ^ posteaquam (Kirscfa. chr. fl2d, 1.)» ' r^ ^^^-^ r^ ^^ ^**** (Barh. chr. 531» 13-) I ? *-a^Ji* tantum aberaty ut • . ut^ (Ephr. T. I, 291. B.), ? V ^ ^ yi propterea quod (Barh. chr. 32G1 17.) > ? ^ i^ (A^sem. B. 0.11.273, 26.)» 471/iimJm (Ephr. ni» 35. C), .. » • ? VLL quoniam (Ephr. 11,32. E.), ? >OfD priusquam (Barh. chr. 282, 7.). ? etiam a tali par- ticula separatum invenitur, ut Barh. chr. 165, 15. ou^ » *^ in ? >Of^ vio 96::) postquam ei omnia direpta erant. Non desunt exempla coniunctionis ? omnino omissi, ut lo. 21, 3. }jaj ?o^l |j[ ^\] abeo {ut) pisces capiam; 1 Cor. 14, 23. ^i^ in// ^iu^ o^l « «r^o con* gregareturj ubi ? ante verbum suppleas; quodammodo redundantis, praecipue post par(icu- las conditionalQs ^l^ si , U a!L nisi^ ut Matth. 10, 13. ]L^ |q#? ooi ^q pr. et si con- tingatj ut digna sit domus; Marc 8> 3* Luc. 6, 7. lo. 8« 3^* Act. 16, 15. Rom. 2, 26« 1 Tim. 3,15. Hebr. 6^8-1 5 lo. 10. ; post f^} etsi^ e. c. Matth. 9, 21. auilbo^? ? a i» \n ^y ijl. l^h^ etsi vestem eius tantum attingerem; lo. 8» 25; pest U a!^ nisi^ ut Marc 13, 20. ^9? {..«f^ U a!^o et nisi dominus diminuisset, Huic autem pleonasmo saepe emphasin in* tsse f facilc cernitur ei similem , quae relativo ? praedicatis praeposito efficiiur (0«125, 5.). Persaepe ? post verba dicendi^ narrandif iurandi ^ sciendi aliaque buius ganeris ad orationem directam indicandam usurpatur, ut Mattb. s, 4. interrogavit illos y S a AV; \LM JM^^m'^ ubinam nasciturus esset Messias? ib. i, 23. dictum est: ^^i^ol JASoAn |oi? ecce ! virgo concipiet; c. 2, 15. 3, 9. lo. 1, 23. 6, 61. 69. Etiam in indirecta legitur ((. 153, 1.). 6) Copula significat etiam u/, e. c« Er. 3, 18. Mf^^ ««mo^jo ut domino saiarifice^ mur; vid. etiam $. 130,. 4. d. ^. ; interdum ab initio apodoseos, a Syris plerumque non ia- Ccc 386 Lil>- ni. Cftp. IV. Syntmxis Particularum. '^ dicatae, ponltnr , ut Barh. 597, 6. cum dies praedictus adveniret . ojaJI^ %j^,^o nndti f^ Jugerunt; Ephr. I, 125. D, pastquam ergo Deus . • iusserat, ],j.moisl^ V^ oaior|n Ji cangregavit aqua in receptacula. Nonnunquam doae sententiae comparationem contsnan; tet non partioula ^»«1 9 /o n f, led lola copula o coniunguntnr, ut lob. 5/7* ! n tfi^ {jBb^^^a^f j Iao^ ^aioo p^->^t 001 llSio sVw /tomo labori natus est > veluti aves tollunt alas; ib. la, 11. et 34, 3. Frov. 06, 10 (9). 7) ab^ numquid? nonne? etiam tanquam negatio, pariter ac U usurpatnn Alitfe nar* ticttlae interrogativae lunt l^^» ti^^l et .>oi an? numquid? led etiam ncp ne fartM, 8) f l^r^ donec^ usque ad terminum ad qnem non excludit, ut Ps. 110, i. sedaas a dextra mea y^^^ ; ^ i nn,S\n ^oush Uo^^ Jon^c hostes tuos ad pedes tuos posmersi sententia auctoris non est , eum tunc a sede illa recessurnm. Eiusdem geDerif •nnt Gca. fl8f 15« neque te deseram^ donee C' l^r^}> ^zia^ tibi dixi^ perfecero; Deiit.. 7. aa. h iia» 8> Ita etiam (:i^,nt iTiin.4,15. \»\ l^ r^ donee venm-o. Interitttiontx. 1) Interiectiones, quae xninas designant^ praepositione \S plerumqne alm- iit loeL i| 15. et Ezech. 50, a. U^a^ <^i ^^^u diem istum/ 1 Sam. 4.1. «^o i^ar nobis! Es. i| 4. Ezech. 15, i8* ler. 48» i.y interdum. ^^ ntler.51^ 07. ^oou^ ^o t;M iUis aut ^ , ut Ij^oi }Sc^ ^ oio| pae huic genenstiom! ^ aut abeolute ponuntur, ut oio) d Reg. 5, lo.; ab lamentantibus usurpatu-ai^ mina lino praepositione admittunt, ut lud. ii^ 55. U^ oio| heu fiiia.-tm§niM lleg. 6| 15; 1 Reg. 151 50. ««aif ^o heu mi frater! Apoc. 189 10. i6. 19$ Akk chr. 55S| 5-— 4. Uoa*{ ifi b^ol^o l^ci? | i*i s\ (4* o nubem irae^ o diam siricardia! quo in loco V pro signo Acc* habeas» b) De singulia interiectionibus haec praecipue tenenda sunt: a) ^ duplicit est sigaificationis ; est enim particula affirmandi: eenop ttm St 57) et invocandi, e, c ^ck^ ^^P^i^ fOiei^ \^ ^l o terraf eur moeetm esf ^ in) Amir. gramau CKald. p. ^ 14) Eplirmemi dictom ab Amtoi fai Ghald. p. 4s6. Uiiiliiem 'rf • ^ I t) mL^I utinam fete fempty am paBtiQola ^ eoniMgilwr» v^ QaL 3^ 4. %lbp&4 a*| ^^ utinam fruftra ■*). c) ioi ecce! iis, qai rem aliquam ▼ivaciter tractant, vulgare eit; qua re ab inkio • » » sententiarum-saepe invenitur tempus aut vicem tignificantium , ut Num. as, 28« <^ iA irf>»Siot ^Aim ^!b>Z I01 quod me percusseris iam trihus vicibus; Astem. B. O. I. 569, 50« ^*^ loi .^01 ^n/ altera vice (jme videiis); Luc. 7, 45. ^V ^ •^ ecce.' ex quo intravit; ib. 8, 39. Marc. 9, 91. Act. 10, 30. C^L 1, 4^ Gen. «f, 5$. 51, 38- Zach. 7, 3. foi ^jooi ^i ^jbi# l^oa ^uoJ /^ct iam quot annos? et Graecorum ^h)ff in N. T. Tertione hao roce saepe redditur, ut Maith. 3, 10. 15, 32. 17, 13. ■*). Hac voce' etiam aliae notiones, praetor tempus et vicet, emicantes redduntur, ut Ass. B. O. I. 369, 39. filias meas quinque virginai l^^j^yAv Z^« )oi «cc^/ Christo ornavi. "Eadem denique post negationem u utuntur tan- buam interrogativo : nonne?^ ut Matth, 5, 46. 47. pro ou%i; ib. 13,117. 56. Act. a, 7, «^). Pbiloxen« autem N. T. versio hac in re aPeschito diicedens Q^ pro M u ezhibet. "}•' d) ^auf absit cum ^ personae et verbo finito, quod I praecedit, construitarp ut lob. 34, 10. r9H? cn^ uxui absit ab eo^ ut faciat; Gen. 18» 05* 44» 17« los. ns, 29. ^14, 16; 1 Som. 369 11. «^^U Mf^ ^ ^^ ^J^ absit a me coram domino^ ut extendam; 1 IVeg, ai, 3; inteidum cum coniiuictiQne ^l., nt 1 Sam. 114, 7. iQ^l ^i Ur^ ^ ^^^ -am tflrjir a rhe coram domino^ ut faciam; aut cum Inf. e. c« Gen. 44, 7.' |ON>n\ |<^n%\ ub4# o&iit a servis tuisy ut faciant. Saepe nonnisi cum V personae, ut lob. 07, 5« mi^ u&m absit a me! 1 Sam. 2, 30. 20, 2. 9. d Sam. 20, 20. / t * • • • e) sscidi bene! ^tat. constr. Plun nominis (oa^ felicitas^ recipit snffixa Plaralia no<- mSnum more, et construitur plerumque cum V personae, ut Ps. i, 1. I^o^^ uqpgvQ^ hena actum est cum viro, Matth. 11, 6. 24, 46; interdum vero absolate asurpatury e. c. Deot. 53f 39* ^lfffi^l r^^ ^ te JeUeem^ Israel! Ephr. T. III, p. 4. %s. saepissime. 15) Amira 1. 1. 16) Hunc morem pMticulam tn! tcct! saepe nsuipandi etiam Graecom N. T. termonem reti- mlsta« iiotumett; vide c. c. Luc. 15,16; qiiiiietiam Alezandrina versio hac interiectione^ nonnnnquam ntftnr, ubi teztni originali non inerat, e. c.I>ent. 8y 4. in Alex. legimus f^v TC99m^n$iwTm tn| pfo iMbraids •'^3^ D^^y^^Jftt n^. 17) In hoc ultimo loco etiam graecns N. T. tcttotr hae «kiotindi «mlione «litlMU #fc *%9^ c rfn i c •vr«/ u€n •! XmXt3irrH TmXikMUil apud ^tbracos ezemplum eiut generit ezttat Hdb. s, 15. 18) /. D. Miehaelu (GrawB. Sfr. -p. t^ g^ •98.) huno moum^ ccAlnsiciic rooMa V» ^ fM f onc dedraadsia^ cphMtv^ mM diept Imi fleo- Msticcct in intcxrogaiicQilitw post fft f tior^ !»• Teniatur; sed utra^c, quac atanifeslo aia TCiiltp loqncadi raiio prccol da|bio Mvctsac edfi^ 388 ^^* ^ ^P* ^* ^^ nonnuUis sermanis Syriaci idiotismis. j) U in V. T* versione pro hebraico h^ in rogationibut et termone politiora. afaipt- tur; ita Gen. »7, «x. lob, 4, 7. 17, 3. 40, 2. Caput Quintum Ds nonnullis sermonis Syriaci idiotismis. §. 151- De Ellipsi. ^- Quanquam de variis ellipticis dicendi rationibus passim disputatum est^ tamen accurata restat nonnullarum expositio. 1) Persaepe verbum subst. omnium perss. et temporum, subiecti praedi- catique copula, omnino praetermittitur, ut Luc. 1, 37. aiki#o . • «.2001 oi^aao yol^ }S^oC£^ et nomen eius loseph et nomen virgmis Maria fuit; Hos. 8> ii inprimis vero si praedicatum primarium locum tenet. Exempla vid. $• 1461 3. 2) Verbum j^l 9 efFati et orationis, quae a scriptore laudanturi signamnon raro supplendum, ut Barh. chr. 5^5? 5 — 6 Batuo optionem tradiderunt (dMeenia}t i si esse vellet (Chanus)^ ipse esset^ ^r^^mi^D ^lla ^ ^\l ^^ ^h ^^" immo» (dixerunt^') ei^ quem eliget^ nos omnes suhiecturi sumus; ib. 419, 4. etie Hi^ rosolymiSf quae vestrae adorationis locum dicitisy (respondemus :) etiant nostrtn ' adorationis domus est. Multa huius rei exempla collegit Agrellus in OtioL Syriac. p. 32. 5) Interdum etiam alia verba suppleas necesse est, ut Ps. 6, \ \ ^^ :av^ i usque quo sc. auxilium arces; ib. 5, g. y££^(^ y^ ^ populp tuo (pt fiiat seu sit) henedictio tua; £s« 1, 28« \^i itiZ^o VipL^, IfsZ destructio sedutf rum et impiorum simul {peniat); Es. 66, 6. \^^o ^ J^ai^??' U-jd vox perturh^ tionis ex urhe (^auditur sive sonat). Praecipue vero in orationis apocjosi onit- tuntur verba, quae in protasi quidem posita, tamen in apodosi repetenda ennl» ut Matth. 1, 22. iho^! ^001? oi^.^ ^? \7jj1 haec vero omniaf qua^^/wta siaih ' ' $.151- De Ellipsu 389 (Jacta siMt)^ ut impltretur; Ib. ao, 31. ^ai^aaOLi/ ^cLaoj ^j^c^ ^f Etiam haee siripta X^€ripta sunt^ ^ ut credatis; Rom. 5, ao; Hebr, 7, 18. ib. 8| 3 *)• ^* * 4) Accusativus a verbo activo rectus praecipue in notis dicendi formuirs nbn raro praeterniittitur; e. c. foi 1 Sam. 8, 12. aramt^ ^vopne duxit sc. lj*a iugum {vid. integram formulam Luc. 17, 7). — ^ \ i Gen. 16, 1. 17, 17. 50, ' 1. pepirit sc. JilioSf et Afel |-i^of ib. 10, fli. genuit sc. Jilios. — «^^mj Esdr. 9, d. l^» Neh. 13, 25. siimsit Qduxit^ sc. uxorem et Baih. chr. 110, la. } ^r JS «j&olj pro 1^^ 1^^^ «-^:^ (vid« integram formulam ib. lin. 8*) incolumitatem sibi pdctus est. — v^S ,f> i Cor. 7, 17. partitus est sc. donum. — l^ ler. 16, 7. fregit sc. panem (vid. integram formulam Es. 58, 7.) — ^>f, Afel verbi } ^f^ 1 Sam. 14, 43. iecit sc. ? m <^ so^tem (vid. integram formulam Ps. 23, ig.). — . 5j-» Ps. 18, 17. 7/1151^ sc. auxilium aut legatum. — Ad s^iif lo. 9, 7. 11. 15. ZartY forie Ff\^2> corpus supplendum, nisi Afel reftexive positum sumseris. ««- ^4f Afel verbi ^L, Luc. 9, 52. paravit sc. hospitium et Act. 10, lo. paravit «c. cibum *). 5) Nojninat.f a quo pendet verbum, nonnisi perraro legimus omissum^ ut ler. 3, 5. t^^V^^ fi^^^ 1^^? ^iw* i'» aetemum servabitur Qira tua)? Antiquio* res grammatici, quin etiam C/i. B. Micluielis i) y huc referunt multa exempla non aliqua subiecti ellipsi sed potius hnpersonali verbofum usu (^.i^^ffl.) in- signia;ex eorum genere sunt ou^ A — Ij— 5 contristatus est (Luc. 18, 115. 24.), ^^^'^o taeduit me (Hebr. 3, 10.), ^ao^ \i^oZ4 segnescitis (ib. 6, 12.% in quibus |a-sj aut U^ojj ^:J aut wajI ^^' U^ potest aliquis (Rom. 14, 4. Hebr. 11, 19«)^ ubi ^iuk^ vis et ^cL^ ^nj g doluit vobis (ib. 10, 34*) f ubi InS cor supplendum •arbitrantur, 6) Nomen orationis subiecto expressum in praedicato, ubi cum Genitivo aliquo repetendum erat, praetermittitur Genitivo solo posito, nt lo. 1, 14 )o| ^? U^-i^? ^f UliXks gloriam tanquam {gloriam) unigeniti a patrei Hebr. 1) Philoxcniana Tersio iu locif allatis aliam a) Occummt nobis etiam ezehipU «Uipaeof Aicendirationempractiilit, ut Mattli. i, at. |lOl' substantiTorum cum praeposiUone coniunjendo- •..••» , • .• mm , ut lob. 54, a». >Q^ indidit sc. I r^ V ^ Loc% cn , N n -i| et lo. ao, 51. — i? ■ .i » S oi . t i. r 1 J ^^ , v^- . ' " 's ^ ^ cfiimo, conf. integram formulaa e, c £•• 41, tfl* Ccco 390 Lib. ni. Cap. V. De nonnulUs sermonis Syriaci idiotismiMm 5, 5. Matib. 5y 4. 1^0? ouQo^ |oon ^oM ^^^ vestitus eius (vestku^y pilii Lnc 5, 5. lo. 10, 21./ c. 11, 4. Pb. 189 54* iLl? >^^ ^^' r^ /^^^ p«d^< y/MO^ m^ J^ar (pedum) cervis ib. 489 7. 55| 7* lo» 5, 56. ^LIoI? ^ Ujdi? I^toud testinuh nium maius (^testimonio) Ioannis\ £5.29,4.52, 14. Quae dicendi ratio etiam va* lety si praedicaturn priorem tenet locum, ut Hebr. 5, 14. i/^Sn^W) ^a( Ij-V, ? f^f — kf-« perfectorum vero (cibus) est cibus solidus 4). Comparationes huic coi|9ue- tudini praecipue indulgere, exempla modo allata docent; conf. etiam lo. l^tlK y^a? *^ oi^a^j^ ^ UT» ^ ^Ai^S^? ^ 001 qui me tibi tradidit^ eius peecatum tuo maius est; Kirsch. chr. Syr. 206, 14. 0001 ^j^? U oil^,.»^ \ ^ooi^fQ.A| eorum agendi modus ipsius (rnodo) dissimilis fuit. Idem valet de notione temporiSf praecipue anni^ quam saepe semel positam invenis , ubi bis scriptam expecta- veris, ut Ass. B. O. I. 594, 6 — 7. 1^^.410 ocDo?oua£D ou;^ Zooif \^ y>^ proximo anno ante concilii Nicaeni annum; ib. lin. 11. i6r#? 019^0 anno post annum{cQn-^ filii congregati). In diebus mcnsiuxn numerandis >oa^ dies omitti J. 117, 3. Annot. 1. dictum est. De aliif ellipseos generibus pariter ac dc pUonasmo vid. singulas orationis partes. §. 15». Ztugmay Hendiadys et Antiphonesis, 1) Inveniuntur exempla unius verbi cum duobus oomiaibus coniuncti, qnod noa ntri- « ■ que, sed alterutri tantum convenit {Zeugma) ^ ut Gen. 47, 19. cur moriamur ^ 1 ^ 4I ^h] «^l et nos et agri nostri; lob. 4^ 10. ^(£^1^ • • UfO U^l? U^a^ Uoo Uilt X^ioaa rugitus leonis et vox catuli leonis et dentes . • franguntur; ib. lo, 12. ^^|^ |\oS>o Im ^SfiN vitam {dedisti) ct pacem mecum fecisti. Idem fit in Nominativi coniunctiojM tsam duobus Genitt. , ut Gen. 2, i. ^oo iN a,/^ otl^so U.9fo U^c^ coelum et terra et omnes eims copiae^ ubi ^j^? quod de coeli copiis vulgo dicitur, de terra quoque adbibetar (coal Neh. 9, 6.); Ps. 65, 9. 2) Duae voces particula et coniunctae interdum pro Nomin. et Genit. pojsuntor (£fai* diadys'), ut Gen. 1, 14. \ls^o ^icai^o jju^v^o |!doZU' ^ooou et fiant signa temparum. 4) Chr. B. Michaelis (Syriasm. p. i6a. coU. I. ^,^j ,q^ ,^ J • ,^,„^^ ^^.^ ^j^,,^ ^ D. Miehad. Grammat. Syr. p. 273.) huc rcfert ^ • ; ^ ^"r* «* • • « ficuum ; Act. 35, 6. Col. s» aa. neor. iSy 9. etiam loca alius iudolis, ut Marc. 11, 15. pAl • « r %• iSS* Oratio indirecia et Parentkesis^ m f 9 dierum et annorum; ib. 3, 16. ^• o i i .j ^ %i n i r\ o dolores graviditaSi^ tuaej Ub. 4, 16. Uoo t AVi^M vocem obmurmurantem; etiam ali^aa voce interiectay ut Es. 4, 5. \ i ii.,» _ •• • • » fjjZo |V>V>iio ' nubes futni interdiu. 5) Antiphoncseot exempla saepe' inveniantur , ut Gen. 1, 4. h^#? &ai:ix^' \o^ ||^ »»•» #• • viifir D^i/^, lucen esse bonam; Ex. 2, s; Matth. 16, i. Ta.Mj? |*V># -So U| oij^ «i%^U |Oj|. et rogabant eum^ ut ipsis signum de coelo ostenderet ; * Barh. chron« 514, 9« {l|^ 010 ^r^Ai? |C^ I A ^. iN ->? fAao^ |,i> \n\ sed in loco proprio quemque hahitare iussit; Ephr. I, 132. B. ^9^ i ^ k O Ai ^ A VqN a ^o | Sr i Sn > p^H quatuor maria esse sapientes sta» tuunt. Historici scriptores pro mandati alicuius expositione saepissime rei ex mandato pera* ctae exhibent comraemorationem , ut Barh. chr. 264, 9 — 10. fUo adcc^ %J2kD§|o ^v^Ois yOD IfC^ iussit Soltanus et cum eo 100 servos equo vehi voluit pro iussit . . i/£ cum eo 100 i^n;i ^9iiO veherentur; ib. 528, 5. ^q n a r^^ c fD& iussit eum vestibus indui; ib. ^59, 6. ^£>ai.^ t-* n)0 fl) ouJ^ %Af I n ?) ei equum dari iussitf conf*. etiam lin. 51 ib« 491, i8« g A..*^o .j aip^r\\\ ^Dsa mandavit servis suis^ ut congererent '). §• »53- Oratio indirectaetParentheiir. 1) Verba aliorum, ubi afferuntur, directa, quam dicunt, vulgo uturpatur oratio; at • • • indirectae quoque invents exempla , ut lob. 55, i!|.. etiamsi dicis ^')irf»Oi/ U te eum non *i 11 " • * % laudaturum esse pro ^ ^ ^^* p »l U non laudaho eum *); 1 Sam. 15, 13. ^i l oA r? i&OfO X)\\S Uojl. et dixeratj se firmaturum te perpetuo ; fortasse etiam Luc. 12, 13. dic fratri meo y^ol^ *>^^' "^ dividat haereditatem pro ^.^^ii^ divide; Barh. chr. 262, 15 — 16. umis servorum meorum dixit ooi oiZa^ |oio fa? UiooV? lal^!:^? se regem Ronutnor^im cepisse et hunc apud ipsum esse; ib. 397, 11 — 12. ex eo quaesivit l?Oi l\p^ Ip^ ^ ^OI unde hoc sciret? ib. 533, 13—14. ^aj?^ Jou U? ^ooii^ P^Uo (voluit') iuramentum iis praestare, se illos non laesurum esse; Kirsch. chr. Syr. 210, 17. ^too oi^iOI looi^ ^-a. 001 ? n /^ M et interrogavit f quisnam et unde sit? 5) Hunc loiuetidi modum etiam ab HeLraris interdum adhibitiim essc existimo/e. c. Gen. 4,8. ef dixit Kain Abtlo jraui suo cumijut in agro tsstnt pra : et dixit Kain Abelo ftatri suo : eamus in agrum^ ihique (eum interfccit) ; ib. ^a, 15. f|t[V* ^X\\ ^^\'Q.\\ et mandavit losephus ei implgyerunt pro ut impterent, 6) Qua rc Tersio Utina in Bibl. Polygl Loa- . Sjriaca verba ita iatarprttatur. 392 ^^* ^* ^^P* ^* -^^ nonnullis sermonis Syriaci idiotitmis. d) Parenthesin non peculiari. signo ^), sed nonnullis particulii ezpletivb ant omiiino non Syri indicare solent, ut Rom. 7, 1. VJi:^^ p.^ laz:^ ^.t^i^k. • ^l ^o^t ^ * N, i U q| |o OL^cASo 40 litrarum Syriacarum — quaevis enim litra (Syriaca) 6 litras ponderis Bagdadensis contineif —cum aliis vasibus et ornamentis multis; 105.5,15—16. cum . , pedes sacerdotum , . ^»^^A )^ aVfioo • • . I^air:^ (acp focn UliD ^?9a^o. {.^ ^f«^mo 21/icn* «J^enr in or<> tffiuw Clordanes vero plenus erat ad summam usque oram . • .), constitit aqua% §. 154. Vocum collocatio a regula recedent» Collocatio vocum simplicissima, quam in praecedentibus syntaxeos partibus in tnnsita tetigimus, larga non indiget expositione, qua re nonnisi de nonnullis eius rationibai vol- gari regulae non omnino consentaneis dicere propositum est. * 1) Syris licet communem vocum ordinem mutare {Synchysis)^ a) praecipje in vexbo tooi fuit et pronomine eius vicibus fungente, ut £x. 7, 7. ^iJL* tooi ,^1 i V>Z yc^ ifp-^ -aAa ^ii^o looi ^xJLioZ f-o ^Mo Moyses autem 80 annorum et jiaron 85 «inionoi /air ; Luc. 5, 3. la^ ^ooi ^^Vi ^? ^e^Ji? i^-^o et una earum (navium) Sineonis erat * • • • • «> Petri; lo. di, 03. f^?, ^V^ U? |oo; U ^? Woaji JeiM^ autem eum non morittirum esso, non dixerat; lo. g, 33. >ooifO|| ^ 1 jj 0UJL9I semensumus Abrahami; ib. v. 34. V^cxA t^i &>.M? 001 servus est peccati^ et v. 37. >ooiH^f? ^oiuf oiJLfi semen estit Mrahmmit Hebr. 7, s8- ff^^^ Xuo^ r^f^ ^ t^ t > i a (£oa^ Z^j: homines injirmos constitttii sacer* dotes; Deut. 31, a. ^^ i i^ • ^,, » ^ m -^o Ujf^ |{^ ^ 120 anno^ n^ri^ junt. b) Farti- culae quoque vulgari verborum ordine neglecto alium, quam solent^ occapant locniBi nt Marc. 1, 45- I^^^V^ ^S^» ^J^^^^ ^^ '^^. ^aj U? IxL^ Ua ut lestis palattt urbem ingredi non posset ; Ps. 6, 2. ^• imn/ ^UOf^ ^ ne in ira tua me argtios; ib. • » • » ^^ 66, 18- ^*^^ ^y^ (^i V^ iniquitatem si vidisti in corde meo. j) Crineiius quidem (Gymnasium Syriac. cap. ratione non solum sententiae paientbefcot aotii VI) 3.) eam duobus punctis , uno a principio , al- indudendae» sed etiam reliquae, simodo ad tero a fine sentcntiae posito designari opinatus est aliquem perduGtae sunt, vulgo distiB^witlir.' ad Kom. 7, u et i Gor. to, 37* respiciens , sed hac 0* 155* ^^ pMronomasia et lufu verhorum* 393 2} Verbum f^t dixit serinonibat, qni ad TerbQin narrantar, plemmque praeponitnr^ sed noa raro iis interferitnr, ut Gen. 5^ 6. foi^ ^f (ouf^? ^a!^i4 P? ^ ^ocuZo stercus super stercore et stercus super stercore^ vomitus super vomitu et vomitus super vomitu ^) ; Hebr. 1,1. (O^iO} ^l^o ^oa^ ^Joq pro Gi^aeeis KroAujuifiptuS' Kai ^oXuTpo^coy. 2) Lusus verborum apud Syrorum scriptores non saepe legitur, in V. T. tamen versioneplura inveniuntur exempla, ut Gcn. 9, 27. Aa^ ?oi^ {^ amplum reddat Deus Japhetum; ib. '49, 8- vP^ r-^ ffooLft iii£2a, ^e laudabunt; v. 16. o iyj\>> ^^ ^{ Dan iudicabit popu^ lum suum; v. 19. U:^ ^ 0010 . . ^. Gad . . et ipse trahet cdlcaneum; Num. i8f «. ^oaifcZ^? . ^j.-jdZ . . ^c^-iJjt f fr '^ • et tribum Levi . • adducas ^ ut comitentur; 24, 21. ^4^ i^^^OAO ^o^^ . . jicfo • . fi ^i ^ nN fuio vidit Kinaeos (Keniias) . . et dixit . . posi- S) Gen. 1, 2. OYiiri^o oioZ sunt verba hebrai- fi^JU)6JbD Uo 9 qua in re LXX interpretes con* ca in Tersionc reccpta, unde teste lacobo Edcsseno scntiunt a^^sro; na\ «luira^iuAeTOf Tertentes. Vid. tn scholio apud Ephraemum (T. I. p. 116. F.) pro etiam Kirschii Pentateuchus Sjrriac. p. I — II. iis in alia versione legcbatur f6«i ii*VA*^«Vq U Ddd • / ^'^t lib. nL C«p. V, De nonnullis termonU Syriaci idioiismis. • r » ■ t ius esi in rupe nidus tuus; Rath. i« ao. me nominate amaram animo C,^^^ Z^-^ t ^o )| nam Deus me tristem reddidit (^^ \ S og ^o )? i Sam. i, 94. tocn {l^ U^ puer maem erat parvulus; ler. 489 a* Ron gloriatur amplius Moab Hesbone (jQlqmmc^ quu|i| ^ftbo^ ««k^ l£^ I^dIo • A^OMf^^ U misericors ero erga eos^ qui misericordiam non const- cuti erant et qui populus meus non erat^ eum populum meum vocabo; Micfa. i, 10. l^a QNy^St^/^ Ifso^l \^s>q in domibus Ophrae (aut amiculi^ forte etiam im domubut iudicii) volutate vos in pulvere *)• 9) Es. 99, 1 — a., ubi textus Hebraicuf Toce '^^*!^ ludit, Syrut interpres hanc Tocem in Tersione leti- nuit VuM tCTibens. F I n 1 5. .' I. Index terminorum technicorum grammtiticorwTu * • • * 876. Uimnj 859. \11\^ 80. A&^^t 057. Mtl 19. 50. 154. 353. \^ «A^^ 51. U>o^t 80. ^Uo4 154. UiS^^ — . * _ 879. \\S^h ' 8o. tttfiQ ^ 154. UL^ _ . 879. t/rriVv>f 67. U^^^^ 154. U^ — — »55. It^fal ga. (oiA 154. U^|x» _ — 88« U'^ ilf A9* 30« 15^. 881. fA^t 79. ^oj^ wA^a« 079. lao;ot 79. l^'? f^ 91. fZj^ yyof 79- U*f ^? f. U^? fZo/| 180. ta'0^^ «.oolI 91. f^of >x!^ 80. Luil^ ^f fzo^ «79. Uaf a^ »79. -cu2» *«7' t^t^ U ^a-Ao V* f^^ . »57- l^fio H^ «79. lui^ 166. j£J »70. jaj:» lii»l ,j^ fZaii^' 838. U::o ^74. rt^» Uol yg, ^. 76. lU^i^* »77. >6io'» Uc»,- g^ ^25^ .. , «79- 1*«»» «37. U-A^ „9. L^ «79. Ulic^o 88. j_^; a6. Ta^^ aj,. (ou^ }\:^f • • f " 180. 379. |X*CW0 177/ fv>\\j a38. fl79- Ujoio 91. li^l 50. 15». 164. Ja^ ,7^ iJ^Liio uV \1% - ''"V/^^. «79- f^^f ff « 395 Index terminorum technicorum grdmmaticorum. 154. «75. »57. »69. M^& 88. 118. ll^^ «58* I^AjiVB lao. tbo^^ 255- V^^^^ ag. 50- ^77^ *78» V^ A^ lai. \^. 88. f ^ '4- ir^'*^, ^ ^ 29. flSVi^o? ?Aito 20. t^t. t79. fcai» Zq^*^ lai. KIID et MO ^ "^- 0=^ "' JtoV^ 108. |.-^o 252. ^JKvp r- , • • • r V-. t 88. 135* > A S i S o xAi. {JLIo) 258. t-A. ^m.t.0 i66. M^'^^ lao. 279. laCfO 88. 118. V^^i^ 279. |V)nfcfl) k f ' ^ ■ 270, »59. ?^ ,08. ii^ 979. ^^Ya; »38. Mooj. jj^ j^^^g^. "9. \^ »J9- t^; »79. liV .,V »58. Ic^ai. »9- 50. »78. ?^ \i:I joS. »37. «76. \^ »79. aVci; Y fAJ^' ^ ^^ jj- 133. ii^ «37. J i.'ix^ ^g^ ^^ 15». »34. Uo. ( \^ t^ ,ao. }« V|;^ 151. iLUifS 92. t^ 151 / a:.:^ , 68. ?At> if^& . [rt.»f>|a?n "9 \^ ^ «38. Uoio^ »37. ^siliai 137- lj'rOa» ax7. UI^u^ c^ f-juai »79. Ua«oa ,5,^^ Uficito 180. 173. iJQoa' .jg^ U^aslAto 154. ?<^.»» 151. itii»aoi^ >IMW i»mmmm m^mm wmm II. iea: vocum Syriacarum inprimis Jormae aui strueturae , singularitate insignium^ . ^\ 580.; cum Partic. 346. U^if arioo 104. »57. not. 18. 74. et \ip\ »55. I.- : 130. t ab cf 117. o| Vo- idicat 1199. lOt. 145. 198. 346. '^jl Dt.i. ^A et ^i^li 5. not. 1. ?£u» 274. Act. 23, 11. vid. iga, m. ab Ij^-m1_ 369. 70. not. ic. 22, 15« ^i^* ^99. )h.2, 11. vid. 263.not. 380. et Zoof 384. 353-5 cPron. 377.; t.Dat pro habeo 378« IM ab 14 140. 207. 231. Maia*fzUf 229. oA^f pro ^oio^ 117, • • • J^J\ ab 14. S07. ^t^t 2o6. not. ^f a ^ 224. fou^ nuih praestantiam in* dicet 304. not. . q!^ c. Coni. 384« ^^ 207. ^j 207. f^t omittitur 388* eL coUo- catio 393. d 584- ^jI^ ubi Olaf eius initiale oc* cultetur 155. Ui? sufF. plur. assumit 267. |*ZAj/ fem. ab U-j*I 269. Iflof Luc. 4, 23. vid. 221. not*3. \sk}S 305. 1^1* Plur. a 14^ 274. est gener. fem. 351. not. Q^f »19. «44.^ pro •JBff ftoi. ^-^te^ 131. 185, ]L^\ pro i^ 141, •^M. 548. 387» *^^L 220. IL 14^ 207. 231. 359. ^fzl, pro .^^ 185. lif4 pro «'24 185. oEufi)^) 189. 217. not. ^ 231. S^l] ab ^^ 187. »11. l(^.N88. '^ %■ ,1 yv/l^y r"^.) ot Cant. 5, 8. vid. 225. fuH\ S07. ■J «07. .) «A Genit. tignificat 997.1 ^ variut ntilt sim».; vcrba c; Ddd a • % 398 Index vocum Syriacarum inprimis formae eo 569. 570. 37«,, omitti- tur 381. V^ 188. 189. c. Sufr. ^30. ^o{^£;:^ 194. oDUJolao et «.«aiaXjkpLA 229. p.ia non po^^ 2163. not. et 274* /SubO, ^jjUA et Ajux-a 331., verba c. iis 372., ^ «* ^^ Adi. circumscribendis in- servit 236. ^a Adi. circumscribit 288- ^ Adi. circumscribit 287*> pleonastice ponitor 287« JofO 385* Z^a hath 1 1 o. , Adi. circum- scribit 288- ('ZfO £em. a 1p 269. not. 279- ^^ 274. ^ « opijL-. per Graecism» 258> r^-a^pro I^ASg^ 271, 'V/^ 505. ? {Partic.) eiususus385.; Ad- iecti vis circumscribendis in* servit 285. 289. ; post stat. emph. ante Gen. 290. 295. ; raro post stat» const. 295. ; omittitur 296. 385»; aucto- rem significat 297. ; quo •ensu post Positiv. 303. et ante numeralia 305. pona* tur; relativum 324. s.; in- dicat orationem directam 385.; post verba optandi usurpatur 348. ; c. Fut. et Part. 343. 346. XLob^o^t 250. ^J c. Suff. 160. 316. \^} 263. not., 352. not. I • ^? 211. ^Qj^? Mattb. 18, 33. vid. 200. p^? 2 Tim. 1, 6. vid. 218* ci pro |ooi 117. l^ 345« 387- 393' r wOOI 129. 211. 001 et ooi y W1G1 et «^01 1 fQ J.91 et ^^c^-i.!» I. * l oi et «-«->? . • X quomodo differant I56.i57.> 001 redundat 317. 327. )ooi redundat 12. 378«; ubi 01 occultetur 127.; Fut. apoc. admittit 176. 338.; eius Praet. Imperativum cir- cumscribit 338-; cum tt et Inf. Fut. designat 342. ; Im- perf. et Plusquamp. format 377. ; c. Part. indicat Praet. 345.; cum >*— »f coniun- ctum 372. ; omittitur 348. ; eius collocatio 392. Q«»ooi contr. ex ooj 001 314, not. (jlaooi 247. ^i^aioi 140. 207. ^jji a «-^019 126. 129. o ei. usus 385« t, o^lo Matth. 10, 7. vicL sc not. s^oo Luc.24y 5. vid. 199.111 llo 231. f^o ab ^o 010. not. • K \bjL^\ 128. 198. ^^ 3<>5- «^?i 231. ^i 173. 207. Uujl 263. not. ' 1Z90.M a M'^1 5I72, not.. • •• pAi pro l^-Jfdu 117. r r^ 305- MpM in Plur. Mpufi66.not. pcs r^ 305« not. \^^M pro l ^ yAi 271« \l^ chatto^ \^^^ eh*dhm 128. lo^ 229. aifrSS; usaA» differt a «uOioU.MAi 229. Jjou, 255- loi^A» 248. ^Qa4^^ ch'lofaichun lll. |A#f.M pro I ^«^M 971. not i| l^ fem. ab )aif n69.notj wao^ cum Sofil lint Bibi Z19. aut structura» singularitate intigniutiu 399 » m • » %MQ(Xi a loQ-^ 387. f A^Aaa^ de Maria, I AjjVod^ de Trinitate 269. not. s. I^aa^ tuptho 112. c^^i pro l^ocJ^ 117. i-^^ Mohammedani 289. not. X-^i 266. not. 7 et 8- ^A^-^^ rflZ/i non v^^^ tali 265. not. 6. wm ^S^mA^ ^ TbXiaixafa 257. 1^7 188. iZUc^, f^*^ et f^iic^ 271. • » • » }Z^2j^ et 1^^ 27i.not. 4« Q^^ 221. not. 4. ?l 231 ttj.Ji 211. ^.iioij 128. flii. 231. 348. tjjKiA pro MG2a.i 196. X>cu 305. |^UK> nominis forraa ad Fat. accedens 249. oi^j!^ Matth. 1, 25. vid. 192. not. 2. ■ Qi^^> 224. 9 • • ^H (Ex. 36, 8 — 10.), non ^P 270. not. 2. ^I zr HN 299. u 211. d^Ly Ji^ 231. A4--9 dfl4. a 4i Plur, }^' «ZS* n<>^ »^« r' 545. upoa a w£Qa4 199. not. 4. ^AfiDfO^ c. SufT. 1 Sing. Act. 7, 49. vid. 264. not. et 159. |XAi'Qa in Plur. ^ ante ter- ■ minat. inserit'270. not. ^ 90- 349-350. 359., kul non kiilgy; ei. c. Subst. coniun- ctio 286. 295. Sufijxa plcO' nast, postulat 318* }ap et I^Oj^ quomodo difFe- rant 234. |Zp Plur. I^o^ 273. not. 11. V Dat. et Acc. indicat 298. <• ; ante suhiectum 301.; ante Infinitiv. 339. 341. 34*' » ▼erba c. eo 370. #.; apud Passiv. 373. ; poit Interiect. 586. 387.; omittitur 381. U 341. ante Adiect. 380. Ji eius flexio 224. Wf.» U subito 376. Tu \^i:^ pro I t\\r\\ 271. ai^ 380. 386. -Q^ 348. A^ 380.; c. Particip. 346. 353* ; c. Pron. 377. \Lo\^ Plur. a B^ 272.^0^.9. OIXmUo 183. 201. m ^o impetsonaliter 251. f4io «75. 9 ujip^ 274. • f l^^io 255. |J^ et V^X^ 219. ^^^ 90. metul jxon metUl 93..; omittitur 38». U^^ diversa eius pronnn- tiatio 268* not. i6. ^oouLio 274. 9 >a^*S;P 3 Esd. 5, 65. vid. 201. 1^^ et Qi^*V> ab }l\ 207. f iL; 247. ac f iLo et liUio «48. U^^ 248. 1^^ ubi masc. gener. sit 236. not. 2. |lS_Vi\^ diversa eius pronnn- tiatio 268. not. i6. ^ 381. 382. J Genit. indicat 297.; comparationem •ffi- cit 301.; Accusativi loco ponitur 367. 568. 369. ; ver- ba c. eo 371.; apud Ptss. 573. ; post Interiect« 389« U» t^^ 249. o^r\\^ 172. U>Vbo 208* not 16. II SV> 292. Q#fAifi 172. r»»5^ 5«3' 354. Mf^ Adi. circumscribendis inservit 388* ; magnitudinis notionem exhibet 304. , ti- tulus 322. not. ^ differt a ^^ 394. ^ 187- 400 Index vocam Syriacarum K 388. •^Ij 183« laU 231. loiJ pro loou 176. foou pro Iqou 223. |.**J et UmVj 210. ' wJPQ .*», .1 213. f^ ab ?Z?^ 207. 231. «^oiop:^ Matth. 8» ^5* vid. 195. Vi2^ 174. aosd lo. 12,32. vid. 199. not. , .3; XjLs^ napscho ii2. >cXiQJ nekum non nkum 104. #aaj Flur. et l^oj ^rar. emp/i. a W^ 272.not.6. g. ^oiQ>V)ai Apoc. 22,3. vid. 195- OIa^aJ 250. n*-^Af ab «^^--^ 210. w^ pro Ujv-s^::^ 117- ^^ si incrementum in fine accedit, I post - i nseritur 268« not. 16. fzljs^ m. emph. a ?l-S^ 269. not. 3. «.aL£D 231. jio flexionem verbi regul. tequitur 225. «U» 229. inprimis formae aut structurae singularitate imigmum. .• • •_ • f^ 348. I iiOj\ 386. ^ 368. 37». 38». ; verba c. eo 371.; postlnteriect.386. |^ > \s eius stat* absoL 266. not. 10. r U^ Matth. 19^ 3. vid. 272. not. 8* fJLl^ 349. not ^^ cum V et Inf. Fut. cir- cumscribit 342. tf^ Plur. a I ^ 253. not. 6. K 188. ••■ f jU pro lAop^ 117. >0|.o adduntur ei SufF. sine Ribui 119. ^OfO 365. JjijQO a l^f^ 267. 274. uxukTo et «jcdV*'^^ per Grae- cism. 258. Offitt-o Kai(y«p€9 »57- "^ot. 17. ?Qap 170. |JjO, ei. Plur. U^ 266. not. 8- V» r^ ^o. 9, 24. vid. 263. not. 3. M • ^^ 200. ^j 288- JjLDOj 274. «.&909 pro «Af&9 52 OO. |^Ai9 a i-Mf) J17S. not. li**^\ 255. «-A^; 288. Lm^$ etiam in xta/. o&i. ■ m redpit 273. not. U^ Plur. a lAa« 5255. oaa# 369. ^*^n n# aaPa^xJ^Avi 104« f^iAcJI lo. 15,5- ^id* *53-"* a« pro U*c>a* 117*. }juAQ# 249. >Qbi^ 201. * » ^* schachen iis. MOio|f.# 229. U 129. V5V' 198. . ^q!^?^^ 1 Cor. 10, 38* vid. 806. not. <-£^ 211. >Q^ 218. ^??Z vel ^??2 a ifi «67. M?^ 263. not. 3. oZ 207. ^'yooi 195. «.ftju Opu^ Luc. 22, 5fli vid. ^ - * ^ ^< . Maitli. 11, 23. pro ^^ 198. iir. I n d e X r e r u m. Ahiectio vocalium 144. Ahlativus particulis indicatur 299. Ahulfaragius vid. Barhehraeus. Ahraham Ecchellensis 48* Abstracta f]\xomo^o formentur 348*S49>d5i*; ainant genus fem, 292.4 oriuntur compo- sitione c. ^' 288*; abstr. nominum compositorum 252. , significationis sunt concretae 259. 285- Accentus in versibus pangendis habetur ratio 96. Accusativus particula Q indicatur 298- 9 in* terdum omissa 299.; adverhialiter po- nitur 299. 300. ; verba c. eo 366* st. ; c. duplici y^cc. 367 — 68-; post Pass» 177. 180.; apudnominar^r&a/. 501.; Acc.ab- 5oZ. 310. ; mar^ria^568. ; apudPflw. 374. Adiectiva^ privativa 315.; nominum popu*^ lorum 289*; formatione a Subst. nihil differunt 239. ; formantur terminatione l-» 250.; redduntur Substantivis 285*; adiect. materiae 285. , periphrasi expri- muntur 286. S8,y earum c.Subst. coniun- ctio 285- >• ®t collocatio 506. »»» Adverhia, quomodo formentur velexpriman- tur 278 «• f circumscribuniur verbis 375 $8, ; Adjectivis apposita efliciunt Superlat. 302. ; eorum c. Subst. coniunctio 379. Aethiopes simili modo ap S}Ti Adiectiva ex« primunt 285. Afelf eL formatio etsigniCcatio 182. ; cSufT. 193 — 95«; posl praeformativ. in verbb. VU^ 0/tf/interdumservat 201.; ei. nomi- na derivata 243. 244. Affirmatio 380. Afformativa Praeteriti 171.; Infin. 172.; Im- perat. 173.; Futuri 174. Aliquist aliquid 329. Alter — alter 330. Amira 46., quot conii. distinxerit i66. Ancipites vocales 97. ss, ; duplicis quantitatis signa99. Anticipatio quomodo indicetur 313« Antiochena dialectus 12. s. Antiphonesis 391. Aphaeresis consonarum 129. Aphel v. AfeL Apocope consonarum 130. Apocope nominum 293. Arahica lingua, vocalem littera quiescihili instructam producit gj, ; litterae Arab., quae desunt Sjris, quomodo cxpriman- lur 78. 81. ; voces Arah. in Syriacam lin- guam recejtae 22. s. ; Fut. figurato uti- tur 176. Aramaica lingua 1 — 8 ; dialectas eius orieop Eee 402 In d B X r 0r um* talis et ocddental. St ; eL a cognatis Iin« guis discrepantia 5. Articulus deestSyris 154.; compensatur staU emphat. 058* ; ArU definitus statu emphm stSg* et pronom. 001 exprimitursgo.; zti- dejin. quomodo indicetur 290. Aspiratae litterae 79. 109. ss,^ earum lenior aut durior pronuntiatio elegantiae gratia diversa iis., Ruchoch et ^z^cifioi indi- catur 108* ; aspiratio in formis intensi' vis 243 et Nun eliso evanescit 198* Assimilatio litterarum' Syris deest 127. X Barhebraeus 50«, Persicam verbor. colloca* tionem sequitup 297. Bcth C*^J aspiraia est litt. 79., c. Waw permutatur 200. Bihlia Polygh Londin, litteris vacuis brevem vocalem tribuunt 148. ' Cardinalia numeralia 275. 304. ; Suffixis au- gentur 276. , loco ordinalium ushrpan- tur 277. 304. Carpentoractensis inscriptio 62. 64« Carschunica scriptura 73. Casus quomodo indicentur 294. 298- >. t P'0* ' nominis relat. 324. y ahsoluti 309. s. Chaldaica lingua 4.; a Syriaca differt ix t. compensat Dagesch /. litteris insertit 107. ; caret articulo 154.; staU empha* tico utitur 258* ; Infinitivis t) praeHgit 181.; in Fut.y Imp. et /n/. verbb. yy vocalem o plene exhibet 199. Chebozo ei nomen 91.; quantitas 98« Cheth C*^^ ei.pronuntiatio78f per crasinin voce ^^ excidit 150. Cof QyD^ ei. pronuntiatio 78. Collectiva nomina punctis Rihui notantur 118*; recipiunt Adiecliva in PluTm m. 507. s^^S*; eorum conttractio e. Prmu 323. ; c. verbis 348. SS»* 557* CoUocatio verborum: 'Nominatitmm iattif 0t Gen. plures voces ifitercalantar 296. ; iteai inter Subst. et Adi. 307. 509. ; colkci» tio numeralium 275. 276. 504. ; Aiieedr vi apud Subst, 306. S8. 51^ ; Pronomim ante Subst. 321.; ProTS. den^onttrmid 506. ; colloc. irreguL 392. ; emphaseot canssa vulgaris coUocatio matatnr jo& X^ommunia nomina 235, Comparatio Adi. periphrasticeindicatiir jo].; etiam in nominibut et Terb» locnm hft" bet 303. Compendium sctiptionis linea diacriu ia& catur 117. Compensatio geminatione littenunim effict tur 106. 107. Compositio verbor. apud Syrot rare 155.» no- minum etiam appellativv. 252.; nomiiia comp, formam diminutiv» attumimt25i.; eorum Plur. 254. ; verbaGraece compom quomodo circumscribantur 364. t» « Concreta interdum abstraetoram aeata po* nuntur 239. 285* Coniugationum nomina , numerat et dltpeii» tio 165 88. \ a derivatis ^"^"m- (pao oriantur nomina derivatm 045— 4 quente Tau ocqiUatur 128«> punct. diO' crit. non admittit loo. Dualit rarissimi est nsus 252., plemmqnt verbi Pluralem assumit 354« * Ee CO f ei. pronnntiatio 78« 79* 1 17«» anbsti- tnitur in locnm • 124.9 ab initio vocom sine vocali non ponitnr 134« Blisio litterae per Kuschoi indicatur iii. Ellipses nominum iemipiUf mensuras, pon« dera indicantium 305. ^Nominativi 589*9 nominis ante Genitiv. repetendi 389« s., dierum 390. , Acc. in certis dicendi for- mulis 389. 9 Pron^ demonst. 525. et c. eo notionis loci ac temporis 526. 9 Pronm relat. 526., Suffixv^^^o.^ signi interrog* 580.9 verbi in constr..pra^^n. 377., ver* bi subst. 378« 388* verbi |^[ 588*9 P^ ticulae I 38^9 Praeposs* 58i«9 Coniunf etion. 583. s. Emphasis singnlarum vocum pnnctis indica« tur 120. Emphat. stat. vid. staU Epenthesfs consonarum 131. Eschtafaly eL formatio i84* Estrangela scriptura 67.9 lud c Nun con- fundit 76. 9 adhibetur litterar. capitalium instar 68- 77. Ethpaaly ei. significatio 180. Ethpalpal et Ethpaual in verbb. ^ prae* cipue usurpantur 200. ' Ethpeel, Passivum coniogationis PmI, in- terdum etiam coni. -^/p/ 178. 183.» refle^ xivae est significationis 179.; eL nomi- na derivata 244. ^ Ethtafaly eL forma(io i8o. Etymologia Syris lex est scribendi 81. > mul- tis Graecismis polluta est 154. Eundi verba 546. et vmUndidli^ixottxm Acc% . » 404 Ind e X r e r um» rogunt 367., c. cD quid significent 570., c f^a 37«. Euphonia i8i* Exotica vocabula in Syr. sermonem recepta Exuendi verba Acc. regunt 367. Ezozo^ ei. nomen 91., pronuntiatio 93., quantitas 98* 99* Feminina quae rint nomina 235. , nonnuUa in Plur. terminationem masc. 253. sgi., et Suff. singular. assumunt 159. , genus neutrum exprimunt »92. 309. Figura litterarum 75. ss. , signorum vocales indicantium 90. Finales litterae 75. s. FLexio verbi reguh in universum 167., regu- laris eX irreguL verbi eadem est 170.; formationi coniugg. et nominum deri- witioni inest 155. Futurum, ei. formatio 174.; c. Suff. 195 — g6.} interdum Praeterito 333.. Partici- pio 344 — 45- ^®^ circumscribendo ex- primitur 342.; Infinitivi loco ponitur 545. ; ei. usui varius 334. ts. Fut. apocopatum a verbo I001 solo admitti- tur 338. Fut. exactum Praeterito 333., plerumque vero Fut. redditur 337. Fut. Jiguratum deest Syris 176. 334. Geminatio litterarum 105 ss., compensativa et characterist. 106. , duriori pronuntia- tione exprimitur 110. s. ; ei. nota deest Syris 105 — 107.; iuserio Olaf compen- satur 141.; in exoticis vocibus geminan- da littera occuZ/fl/ur 116.; ^ in Grae- cis vocibus geminatum 132. Geminatio eorundem nominum 293. Genitivus statu const. 394. , ? praefixo 295. s. , Praeposs, ^ et «^o significatars^^^ Genit. nominum propr. 297. » iVoii. » ^ terrogativi 327. ; Gen. pro appotitioM usurpatus 293. 298., apud Par/r. 544.; eL variae significationum rationet ^97« •• Gentilitia , eor. formatio 250. Genus nominum secundum tigxiificationem et terminationem 235. 236., pro tignifi- catione variumsgi. s. ; Singidari^ non Plur. definitur 291«; genut namerilinai 275.; ei. enallage323.9 in Adi. c Subit» coniuncto 307— 8* 155» •'• 559- > in por* sonis verbi 360. Gomal C*-^y> ^^- pronuntiatio 78- Graeca lingua praeeunte Syri septem partet ora/iom> distinguunt 152.; ea flexionem Syriacorum nominum immataTit 154* Graecorum articulum pronomine demonttr. vertunt Syri 162. Eorum litterae Ungua^ Ztff permutantur 123.; Kf r^ fi, 7, S, $« tr quomodo Syriace reddantur iiA, 113.; eorum vocales et diphthongi tecuadam Itacismum pronuntiatae 96« 956. t qot ratione exprimantur 96. 141. ; littera ia vocum transcriptione omitsa in Plur« interdum restituitur 256. not. 13. Graeeorum nomina ab initio interdam J at* sumuht 127.; eor. terminationet 957^ 38. ; in Nom. et Acc. Plur. a Sjrrit ter« vantur terminationes Graecae A56.1 genus 256. ; formatio Plur. aSS* <•» posita quomodo reddantur 511. 99. ^87. Craecorum numeralia raro a Sjrii utnrpan- tur 277. Graecorum particulae plaret aSjzis xaceptae sunt 21« 278* Graecorum verba compp. periphrati reddoa- tur 364. ss.^ Fut. Syri simili modo ae Graeci per fxAXco circumscribant 542. Graecorum vocahula in Syr. tezmonem ca« A I md €x r € ruwL 405 cepta nint multa ao. s.; eorum tonus» niii antepenuUimae inest, servatur 150. Gram/yta^ci antiquiores 86 — 51*» recentio- xe9 41 — 54. Cutturales iitterae quae sint 79. » amant c. Pethocho efferri 152 — 53.; earum pro* nuntiatio 79., permutatio 133 ; verba iis instructa 170. 188 — 8g* He C^3 ^° Syriacis semper est mobiley in Graecis interdum mater lectionis 94.; occultatur 127. 145. 155.; in nonnullis vocibus ante terminationem Plur. affigi- tur 235. ; in Graecis vocibus derivationis exprimendae studio ponitur 141* He epentheticum 131. 152. Hebraica lingua^ ei. Scheva exprimitur Afor- hetono 114., Dagesch lene per Kuschoi 114., Raphe 'per Ruchoch 114. Ei. am- milatio litterarum 127. et vocales sim« plices 146. £L Futuri conversio in Praet. deest Syrij 331«; in Imperat. c Suff. re- trahit vocalem 145. Formis eius sego» latis respondent Syriacae peculiari voca* lium mutatione insignes 261. 262. 264. Jli. fVaw convers, quomodo Syri com* pensent 337. ; ei. duarum Praeposs. con* iunctionem etiam Syri admittunt 280. Hendiadys 390. Hierosolymitana dialectus 14.^ ad Chaldai' cam inclinat 299. ; ei. scriptura 70. , in littera n punctum omittit 76., distinguit / s. ph et p Cgura litterarum 79. 1 13,, ■ ^f passim pro I utitur 279. ; 3 Fut. m. Sing. et Plur. per lud format 175., apo- copen in verb. |oai admittit 176. Historia Syrorum 16. t. , linguae Syr. i8« z%, , scripturae Syr. 6o. bi, Imperativi formatio 173., utoi 338« •.! Imp. c Suff. 193 — 94« 9 'etiam pro FuU po- nitur 339. ; quomodo allit tempp. expri- matur.335. 335. 547.; adhibito Verbo Wai 538. ; Imp. pass. ab Inf. et Praet. linea diacrit. discemitur 117. ; Imp. exhibet formam principalem Futuri 174. Imperfectum periphrastico modo formatur 167. Impurae s. invariabiles vocales 142. 144. Indirecta oratio 391. Induendi verba Acc. regunt 367. Injinitivi formatio in Peal 172. , in Pael et Ethpaal iSi^; ln(. c. Suff. 193.; abso!. et constr. forma non distinguitur 173. 339. ; usus Inf. absoluti 339. s. , etiam Adiectivis appositi 340. not., nec ta- men pro verbo finitg adhibiti 341.; Inf. constructi usus 341. %s.^ variis formnlis circumscripii 343. ; Inf. c. Suff. 341. , c. Lomadh 34^ • *••> ®^* nomina dcrivata 239 — 41. 243.; transitus ab eo ad verb. finitum 363« Intensio differt a Superlativo 303., indicatur formis intensivis 241 — 42. et nomini- bus geminatis 293. Interiectiones 282., post casus absoU 310., nonnuUae post se postulant Praeposs. 282. ; notae de iis syntaciicae 386. %t. Interrogationes negativae 378. , disiunctivae 380. , Pron. interp-ogat. 327. Intransitiva verba vocaii a t\ e utuntnr 165. *73~74't Suffixa non adsciscunt 189. Ipse et idem 320. 330« Is 328» Isaac Sciadrensis 49. 166. Iieratio quomodo exprimatnr 313. lud (0 > cl. pronuntiatio 78. ; retlcetnr in fine vocnm 78. 135. 136. tt.; Sn vocali- but e et i quiescit 93. 134. 135. 139., otiatur 135. 173., fit mobile 136., per- Eee 2 / 406 I n d e X r e r um. mutatur c. Olaf et Waw 140. aio. 219., saepe excidit 129. 143. 171. 319. inseri- tur 254. 8.; ante Suff. Imperativi 193., Fut. 195., in fem. ante termjnationem a68' , in ordinalibus ante ultimam radi- calem ^76.; in nominibus exoticis ut mater lectionis adhibetur 141. ; lud pa- ragog. 141., quod et ipsum excidit 142. Kuschoif ei. positio et valor 103. ss. , adiu- vat distinctionem similium vocabulorum, imprimis coniugatt. 111., respondet Hebraeor. Dagesch leni 114.9 gemina- ' tionem non indicat 114. Kof Q^j Graecorum k exprimit 112. Labiales littcrae 79. , permutantur inter se et cum >o 122. Latina vocabula in Syriac. sermonem rece- pta 22., eorum exitus 257. Leusdenus 51. otiantes litteras pronuntian- das ccnset 56. bs. Lexicographi antiquiores 31 — 55., recen- tiores 55 — 59. Linea diacritica^ compendinm scriptionis 117., distinguit o| o/ ab o| aut 117., . sub V& ante 01 molliorem indicat pro- nuntiationem 117., discernit //n^. pass. ab Injin. et Praet. 117. Linea numerorum signis adscripta quid signi- ficet 8a. 83» Linca occultansy ei. potestas et usus 115. s., ad pronuntiationem sequentis litterae ni- hil facit 110. Linguales litterae 80., ear. pronuntiatio et nomina 80., permutatio 123., ante ^iZ^i- lantes transponuntur ctpermutanturi25. Liquidae litterae permutantur 124. , saepe excidunt 129. Litterae praecedentibus «nnexae 77»« eamin nomina 80. s., ordo gi., divisio 79., valor numericns 8i- "•» Utt. Graec. vid. Graecorum Utt. Loci deiinitio Accusativo utitur 500« ; loco« rum nomina pro incoUs eonim occux- runt 349. 357. Lomadh transponitur 126., occuUatur \9l^^ interdum in verbo Vl?^ 198*9 praefigitiu nonnullis Praeposs, ^Qu Mafel et Ethmafal 187* Maiusculis litteris Syri non utnntaY 77. Many vox Germanorum, quomodo exprima- tur 362. s. MarhetonOf ei. origo, nomen et potestasii^* Maronitae 45. ss. 56. , litteras non geminaat 106., quomodo formas Pron, 5 pers. di- stinguant 156. Masculina 235. s. , ad ea pertinent etiam no» mina munerum et loci^ si homines de- signant 292. ; eorum nonttnlU in JRIar. exeunt terminatione /J?m. S55. sgi. Matres lectionis sequiori Syriatmo fireqnen' tiores 94. Mehagjono , ei. origo , nomen et potestas 114., varius usus 115.; ad pronuntiatio* nem scquentis litterae nihil facit 110. Mensium nomina 277. ' Mensurae defanitio Accusativo ponitnr SOO. Metrica ars accentu et syllabis Tersas meti- tur 96. ; metri caussa Mehagjono in fine vocum additur 115. Mim c. litteris labialibus permntatnr 1S9.» m praejix. Injinitivi 181. Modi quomodo significcntur 547. Morarum varietas non deest Syrit g6* Motio nominis 268- Multiplicativa numeralia 505. Mutatio consonantium 129«^ 49», Tocalinm In d0x r erum. 407 142 — 48* > litterae Tau post ^ at ^ 179. 181. Negationes 380. Nemo^ nullus 599« Nestoriani yjDChXts diacriticis ^xmc&t signant 87.» Sekofo a pronuntiant gs. ; scriptura Nestoriana 68« Neutrum genus aliarum linguarum forma/r- minina exprimitur sga. 509. 561. j. , in* terdum etiam masc, 562« Neutra verba pro passivis usnrpantur 575«> Acc. regunt 567. Nihil 539. Nomina^ eor. varia origo S37.; primitiva 357. 8. , verbalia in universum S38 — 39., verbi regularis S59 — 44. , irreguL S45 — * 50. ; verbi sui casum regont 398* 301.; ab ordinallbus derivata 377., com^^ posita s5s« , denominativa 350. s. , prO'» pria2^S'9 ubi Genit. recipiant 397. , in exoticis permutantur litterae eiusdem or- gani IS3. 9 anomala^y^. s. Nominativus absoL 309. s. Nonnulli 3S9« Numeralia S75 — 77. , cor, signa 8t« «s., plerumque punctis Ribui notantnr ii8«; numeri fracti quomodo scribantnr ^2. ; eor. genus S35. , Syntaxis 304. s. Numerus nominums^s ss., ei. anomalia^s^. 348- «-'353 — 55- 557- «• 359- • i» Adt. c. Subst. coniuncto 307. s, Nun Q^J j ei. pronuntiatio 78. , occultaiur 78. 123. 155. 198. 270. not. , in fine vo- cum interdum non auditur 133.; ei. aphaeresis IS9. ; Prarformat. est 3perf. Fut, Sing, et P/wr. 175.; Nitn epenthe- ticum 151., quod in certis modo verbi for- mis admittitur 158** item in verbb. U S30. ; Nun compensat Dagesch J. 131. > Nun paragogicum 13S. Occidentales Syri vid« orientales, Occultatio litteramm 136 — S9.; diifert ab otio et quiete 116.; occultans linea vid. lin. occuli. Olaf C0> figara ei. varia 76. 77., pronun- tiatio 77«; sonat ut lud 78* doo. si6.; punctum diacrii. non admitti^ 100., ab initio vocum quiescit 133.» item in qua- vis vocali longa 93. 134.9 otiatur 134., permutatur c. fVaw S07. 140.9 c. lud 140. 364«, ei. ufus in stat. emph. fingen- do et in motione nominnm U quiescen- tium S58« ^65. 06^.^ quiescens c. ^ com- mutatur 1S5. ; Olaf occultatur 187. et abiicitur 155.; inseritur post praejorm^ litteras in verbb. y^ S13. , pro gemina- tione sequentis'' litterae 180. soi., exci- dit 14S. , post praeform. in Afel et Eth' tafal i8s.y contractione IS9. ; eL aphae* resis IS9. Olaf epentheticum 141. Olaf prostheticum 131.149.9 in vecibusGrae- Qxs ficcultatur 11 6. Omnis 295. 328. Onomatopoetica in Aramaea lingua fere nul- la sunt 7. Optativus quomodo exprimatur 335. 347. s. Ordinalia numeralia, eor. formatio £76.9 c. Subst. coniunctio 304. s. Orientales Syri ab occidentalibus pronuntia- tione differunt 86. 155. s. 180. i8s. 268- not. ; in verborum nonouUor. c. Sujf. coniunctionc 194*9 et formatione Impp, pass* in verbif u 823. Ornandi verba Accusativum regunt 367. Orthographia pendet ab etymologia gi., di- stinguit similes formai verbi 171.; signa orthographica 105. ss. Otium litterarum 154 — 59. 139. 408 Ind X r €r unu Paelj ei. significatio i8o. i conianctio c Sujf- 193. 194., ei. nomina derivata 045. 244. Paiel et Ethpaial iSS. , eorum nomina deri" vaia 243. 244. Palatinarum litterarum pronwitiatio 79., per« routatio 122. Palel et Ethpalal, eor. formatio 1 85-, in verbb. if usu veniunt 228* ; eorum nomina de- rivata 243 — 44. Palen et Ethpalan 186. Pali et Ethpali 186. Palmyrena dialectut 13., inscriptiones 6fi. 63, 65. ^6. 84.f «criptura 6a. •«. Palpel et Ethpalpal in verbb. V^:^ et o^ usur- pantur 200. 217. Pamel et Ethpamal 136. ; eornm nomina de- rivata 243* P«ra/g^og:^ litterarum 132., in PraeU Peal u et 5. pers. Pl. m. et /. 171.» in Imper. Pealy PaelelAfel 173. Parel et Ethparal 186., eorum nomina do- rivata 243. 244« Parenthesis 393. Paronomasia 393. ». Partes orationis diverio modo distinctae 132., quo ordine tractandae sint 152. •• Participium, ei. formatio 177. s.; Suffixa nominum recipit 192., c. Pron. perso- naL Praesens exprimit 177. , Infinitivi loco usurpatur 343. , verbifinit. vicibus iungitur 345. » omnium temporum notio« nem involvit 344. , quos casus signiHcet 344. , continuationem indicat 546. — Part. passivum est ctiam activae signifi- cationis 177.374- «-f respondet Romanor. Part. Fut. pass. 344. ,• transitus a Part. ad verb. finit. 363. ; nomina participia" lia 238. 34» —43- Particulae 278. ««• > multae a Graecis reco- ptae so. , pnnctis Xtha Futtirum regentei 536«; 579. fS. Partitio vocum in fine vi Passiva^ eorum formatio 167*« activae et reJUxw* ■fgmficiliMia 17^ 574.; Sujfixa non aMnniam 18!^ . pn^ ter Imperatt. aaivi lignifirMw 194.; eoi^ constmctio 373. Patronymica^ eor. formado 950^ Pauel et Ethpaual 136. » in mbb. i& fca- quentia snnt 200«, eonun —«11™ doi* ▼at 243. Pe (j^ etiam sine aepiraiiamm praoBBtia- tnm est iisx — - 15» Peal , ei. forma et •ignifiailio • 170» , aeanBa derivat. ^39 — 40. Pealel et Ethpealal «• Patpa ot Sikpmlpd, eor. formatio et ngnificatio l85>f MiBi- na derivata 943 — 44. PentateuchuM Samariu epocopea Mkim w^ xit 176. P^rmurtf rio consonantiam IM — 95^» veca* lium 143 — 46« Persae etiam s. pertonee r^mtimnm tiifceBBt significat. 325« not», Tocet Pareieme in Syr. sermonem receptee 18- >i Personae verbi Praeter. 171« » Jnstttri 17^; secundae et primee aen lioet eemmUm Suffixa adiungere i89*S tertie v m pan ^ naliter ponitur 560» a», eer. in gener§ anomalia 360. ^ ab uin ttd eltenm •itns322.s. 364. Peschito non indnlgef £iNiiiirtmtn5l«f Jnfinitivi pleonast. emet 540*» accurata est in numero nomlniun 307.« interdum ^ inster Hebr* nis idhibfi «99- Pethocho ^ ei. nomen 91. , pronn^itietio 9ii» I n de X r e r u m. 409 temper corripitar 97. » in pleritqae vo* cibas defective scribitav 94. iana versio io ?ocibas exoticit ge^ minattiit^itLB dageschandas 107., arti» culum Pronomine 001 exprimit ^90., ver- ba Graeca accurate reddit 511., circum- tcribit Pron.poss.ptT ^l 516.» verbit neutris pro passivis utitur 575. f amat otom verbi |ooi 558« , particulae | 545. not.^ in sententiis negativis a^ 573. PZrna^ tcripturae a defectiva dittinctio, com eaque rara commutatio 94. Pleonasmus Pronominum 517. ss. , Suff. ante nomen 519., Dativi Pron. pertonaL 520., Pron« relat, 526. Pluralis a Sing. pauctit Ribui distingoitur 117. t.; adhibetur in nominibusyyro/^r* apad Hebr. Onalem' asurpantibut 052. n. ; ei« in nomine formatio 059« tt. ; duae in eadem voce eint fbrmao quomodo diffe* rant 054. ; Plur. maior et minor 954. not. ; Pior. in Bumeralibat- i/^Cisife^ indicat S7S«, notionem omnix involvii 588«» in quibiudam vocibut locum non babet 359. 999.; Plur* Adiectivor» cnm Suhst. col^ lectivis 507. ; Plur. loco SimguL a poetit nturpatur 999.; Plur. excellentiae per imitationem Hebraeor. atnrpatur nga. ; Plur. maiestaticus 524« , idem in verb^ 5Sa. ; Pliur, humanus 354. ; Pluralia tan* tum^ eor. c* Pron. conttmctio 595. , c verbo 351. Plurilittera 9 eor. origo 151« , plura apud Sy- rot qaam apud Hebraeot occarrant 151. Plusquamperfectum Praeterito 332« et verbo I001 auxiliari formatur 167. Poetae ante SufF. verbi tetinent vocalem al« timae syllabae 196., addunt interdum lud ante Suff. S)ia. verbb. ti 930.; Prae* format. Inf. et Fut.*PeaI in verbb. Q^ ▼o^ali efferunt ai8., Pluralem loco Sing. asarpant aga. Ponderis descfiptio Accusativo ponitur 500. Positivus loco Comparativi 301., Supzr- lativi 309« positus. Possessipa Pron. yocula ^? describuntur Praedicati c. Subi. coninnctio irregul. in numero 348 — 55. , in genere 355; s. , in ntroque 357. s. Praeformativa InRnixivi 173., Fut. 174 — 76.; praef. 4. «d coniugg. pass. formandas 167. Praegnans constr. vii canstructio. Praepositiones 279. 88.; earum nonnullae Suff. pluralia 160.280. vel pleonastica recipiunt^i^.; duae componuntur 281^. 281- 381.; addito I coniunctionum vim nanciscuntur28i.; noue de iissyntacti- cae 381. t. Praesens quomodo ezprimatnr 339. 335. 344 ~ 45- 347« » Coniunctivi 347. ; circum- scribitur 167., Partidp. c, Pron. pers. 177. ;' idemin verbb. iT 925. Praeteritum , ei. flexio diiplex c. vocali a et ei7oss., c Suff. 192. 193.; eius nsut 532. 88.\ rarissime Futuro exprimitnr 335- » itcm Participio 344, 345. Pronomina personaUa separata 154 — 57. ; tanqoam casus obliqui^x^. ; absolute po- nnntur 311.; verbi suhst. locum obtinent 5*4- 377«» qnare eorum nonnolla muun- tar 127. 146. 155, t. 177. 314., c. Parti- cip. Praesens temp. exprimnnt 177. ; ex- plent Suffixor. deficientiam 158 161. 199. 281. ; de pronom. pers. suff. vid. Suffi'- xas demonstrativa 161., relativa 163., interrogativa 162., qaae etiam indefi- Fff 410 In de X r erum. nitc -ponuniUY 165.; possess. vid. Suffi- xa; coium cSuhst. ccniunciio 506 — 7., coalitio c. nominibus et verbis 153. 161. 162. Pronuntiatio litterarum 77. ss. , asjjiraia et dura 109. ss. ei. pronuntiatio 78« Samaritana lingua 7. , litterae gattiir^A* u ea permutantui 125., ntitur FMUm mpec. verb. ?f(n^ 176- 1 Samarit. aciipiwa 78. Schafelf ei. forma et tignifioatio^i^; c. Suff. 195. 194-» nomina deriFata«49.t44- Scheva non' exprimitur aliqno. signcJaov; mobile et quiescens 104.; etiam^coiiipo- «irum deest Syris 104. J^cAin in Graecor. nominumterminatiolw pro S ponitur 79. Schultens Alh. quat Infinitivi BeeLSmau falso protulerit 17». . Scripturae Syriacae historia 6o. 9U . Sehofoj ei. nomen 91. ga., pronnntiotiogi.; semper producitur 97. , .plenmqiio pZoM scribitur 94. , semper in st€(ti empk^ 94.; raro in fVaw 94. , pleromqno ia Olef quiescit93.; mntatut-i» Fetkeehe 156. Sensuum verba c. ^ conftnicta ijnaSA ligB^ ficent 370. r Semkath (-»)> divena eiuf figort 77,, fiOr nuntiatio 79. -- ;* ^mor Syriasmus Proiu 001 aittailiinitir In d e X r er um. 411 uiurpat 290. , abundat verbis compositis 352. y amai usuzn particulae ^f 516« .Servilcs ]X\iQifdie 151.« lunt essentiales sea yor m ativae aut non esseniiales 152. ; post I radicalem verbor. aut in fine additae fefliciunt Cooiugatt. rariores 185. Sibilantium litterarum transpositio 126. Signa ad indicandos animimotus 120.; tigna distinetionis vid. distinct, sigjuj signa orthographica 105. $t. Singularis deest nonnuUis nominibuf 255., distributive ponitur 528-« tn aliquibus vocabulis significationis e$% pluraL 292. Societas quomodo significetur 515. Status nominum 258« : absolutus 259. , iron- structus 2^c^.\ buius usus 294. s«, loco absoluti ponitur 296. ; emphaticus 258 » c. absoL facile confundi^ur 255., articuli vices gerit 090., sed ponitur etiam inde^ finite 258* S9o«» passim ante Genit. usur- patur 290, d95, Suhiecti c. Praedicato coniunctio 548— •60« Substantiva adverhialiter posita 500., loco ^ [nfinitivi absoL 540. et Adiectivorum 998* 508-; Adiectivis indicantur 389*; inserviunt Adiectivis circumscribendis 298. et Pronominibus 527, t. ; eorum c. Adi, coniunctio 506. %$. Suffixfiy cor. origo 157. ; suff. Participiorum 9L*Suff. nominum nihil differunt 158* ~ nominis singnlaria 158- <«9 pluralia 159. ; vocalium mutationes in nomine suffixis efTcctae 259 — 61, \ nomini Genitivum regenti raro apponuntur 515. ; Substan- tivorum coniunctorum adduntur poste- riori 515.; Pronomin. possessivor. vices gerunt 157., similitudinem et consensum interdum indicant d87*; numeralib. car* d^nalibus adduntur 276«; passive sumen- da 515. s. > pleonasticei^omxxLiyxt^i^^ 19. SuJJixa verbi 158. verbis U adiuncta226.22^. $t.^ formas ver^^t mutant 189 — 96. 225 — 36.1 desunt5 Plur. m. et f. 158 » ^c- cusativum Pron. indicant 157., interdum Dat. 315., pleonastice ponuntur 318* — Particulis adiuncta 157. 160. Superlativus 502. » etiam Genitivo expriro}- tur 098« 302. ct tropicis formulis 505. Sjrllaharum divisio 148. 149. Syriae nomen diverso sensu usurpatum 2. Syr. historia vid. historia. Tafel et Ethtafal i87*l eorum nomina deri* vata 045. 044. Talis 580. Tau Qlj c litteris sibilantibus transponi- tur et mut^tur in ^ atque ! 125. 126. 179. i8o. s. 184.9 interdum excidit 150. 184- Tempora verbi 167. 9 quomodo significentur 547- Temporis definitio Accus. ponittfr 500. Teth \^J Graeoorum t reddit 1 la. Titulus 322. not. Tbni sedes 150. , eiusqne mutatio 149^50. Terminationes eammque significationes : — 1 in Piural. Graecor. nomin. neutror. «37- — f^ stat* emphatici in Plur. nota t58- — f stat. emphatici in Sing. nota n58«> motionem nominis efficit s68* — ^o? in Plur. Graecor. nominnm 257. — uDof et u»o in Graecis vocibut 056. »57- — Ml et f^ in nominib. Graecis gener. neutr. 1157. — ^l^ Adverbia efiidt 078« 412 Ind e X r e r um. Terminationes : — ^ et ^ in Graec. Tocibai i et 5 decUn, «56 — 57. ^«ci Suffixa 158« — o vrrU 5 Plur. m., nnteSuffi o 171« igs. — o affixum Infinitivonm I7s.i8i*» in Graeds nominibus Pluralem significat S56. ; in nominibns ab ordinalibus deri* Tatis 377. ; declinatio nominnm hac ter- minatione iniignium 369. s^s. — ^ afformatiTom Futuri 174.» Praet» 171., diminntiTa efiBcit S41. S51., tOTUun habet 150. -^ UDO et ^JDO in Graecis nominibus s declinationis Pluralem indicak S56. , di- minutivis competit 851. •» • » — Zo et f^ nominibus derivatis additur S45. S44. 247. S50. ; nominum huius ter- minat declinatio 269. 272. ; haeo term. tonum habet 150. — ^ in Fut. 174. 175. 176., inPraet. 171*1 lud otians in 5 peri. Plur. f. ante Suff, abiicitur igs. 195. — «. Suff. plur, 159. ; idem et >m formae stat. constr. Plur. masc. 259. — w , ^ et l^ » declinatio nominum huius term. 869. S75. m ' •« ordinalia numeralia efficit S76. — U nominibns a Terbb. u et «I^ deri- vatis adnectitur 243. — U stat, emphatici in Plur. nota S58. 265. not. — U pro f-B in Plur. trium vocum s66. noi. — U peculiaris nominum deri?att. forma 250. s.; ordinalia numeralia efGcit 276. Terminationes : — ^M in Tocabnlij Graedfl S57. — r*« «fformat. Praeteritii7i.; tonnmlia. bet 150., dnalem indicat s^s., in nomi- nibns Tero 3 rad. qniesc plttralem 958. ~ r*, Plnralemefficitnominnmmasc.ssSn afibrmatiT. s fem. Fntnri 174. ; cL etj- mologia latet 153., tonum habet 150. — *^ in vocabulis Graecit «57. — I^ terminatio femininonim a verbh. U et «I^ derivatomm s^f», ordinalia nnmeralia efficit S76. m — r' r Suffira verbi et nominiM 158. 9 %^ , Suffixa 158« ~ V» V > ^ Suffixa 158. ; ^ afformati- Tum Futuri 174., 1^«^^; 158.; eL «tjmo- logialatet 155.; tonumlubet 150.; idem nominum femininor. Pluralem «fficit ft55- ; nominibns derivatifl additsr 844. S46. S49. 850., concretis ttabstracL, 848., eaqne termin. difiiemnt ab iis, que ia M exeunt a68. — U nominibus a verbb. U et «2b^ deri- vatis adnectitur 848« — -J, ^\^ -X.', ^* Suffixaxjfm.isS' — ^ et ^ aSbrmatiTa Praeteiiti 171, — ^, ^. afform. Praeteriti 171. — ^ forma stat, constructi Sing. f^sSg.; 5 fem. Praet. Sing. 171. — ^ fornw stat. constr. Sing. m. «59^ fa. mininorum a Terbb. if et J^ 243. • jg, elinatio nominum hnins teimiiu 8&).873t — U et |Z stat. emphatieum femlaiBor. effidt 858. 268. ; qno addito qnomddk>TO* cales in nomine mntentnr 87» » 73. Jn d e X r e r'u,m* 413 Terminationes ; — -^ afformativum Praetcriti 171.; ante Suff. -*4 ^9^* ^ et ^o^ afform. Praeter. 171. Transitiva verba in Praeter. vocali a efie- runtur 165. 170.,. in Imper. et Fut. Peal vocaU u 173. »74- » Accusativum regunt 566. eumqne in coniugg. deriv. act du- plicem 567. Transitus fib Infmit. et Particip. ad r^rfr. finitum 563. 1 ab una ad alteram perfo- nam 364. , ad alium numerum 364. Transpositio liiterarum ia5- «•; vocalium 144. 8,, in vcrbb.anie SuE iga., litterae Z c. sibilantibus 179. Trilittera 151- Universitas quomodo signiGcetur 515. ^^r&a, priminva 164. 165. ^ derivau 164., verbalia, denominativa y departiculati- va 164. 165.; plurilittera i87* «•• »^'w*- nz* quae sint 177. ••, c.Suffix. 189—96- Ferba regularia s. perfecta 168. ««.» eorum nomina derivata 259—44. Verba irregularia s. imperfecta in nHiver. siim spectata 170. 196. ,>» 197 — 99. atque eqr. nomina derivaia »45. , U> 5J04— 7., cor. derivata 946., ^^ ao8 — 11., eor. c. verbb. l» similitudo 210., eor. nomina derivaia 246., V^ 212 — 13.»/ eor. derivata 346. , vvi^ 199 — 205. , eor. a verbb. med. quiesc. diversius 201., no- mina derivau 245. 246. , o^ 214— 19., %A^ 219. »• » quae in plerisque c. verbb. Qt^ conveniunt 216.219.; eor. nomina derivata 246.^ 11 220 — 23.,quorumnon- nuUa analogiam, vei:W). guttvur. sequun. tur 188.; l^aec verba c. Suflix.22p — 30. ; verba ^*^ verbis u similli^a sunt 230. $i, ; homm nomina derivata 247 — 49. ; verba dupliciter imperfecu 230 — 31., eorum inter se cognatio 251.; eorum nomina derivata 249.; verba defectiva 231. Verborum constructio c. Acc. 366. 9%,^ c. duplici Acc. 367.S., c. Praeposs. 369. %%.\ verba adverhialiter ponuntur 375. Verbwn substantivum^^j. s„ omittitur378. : circumicribitur 314. 377. Versus syllabis metiuntur Syri 96. Vestiendi verba duplicem Acc. reguut 368. Vices quomodo significentur 305. Videri (German. scheinen) quomodo circum- icribatur 372. Vocales^ origo et bistoria signorum eas indi- cantium 86. •<• ; vel punctis vel Graeds figuris notantur 87* <>•; ear. divcrsus numerus, diversaque nomina 89. %%• 91., pronuntiatio 92. 93., quantitas 96« %%. 99* ; plene scriptae plerumque producun- tur 94., longae a hrevibus scriptione non accurate distinguuntur 94. ; ear. ia tres classes distributio 89. 90. ; vocales impropriae 103. s. ; furtivae desunt Sy- ris 132.; ear. mutationes 142 — 48., /m* purarum 142. ss., purarum 144 — 46.; ear. adsumtio 147 — 48. Vocativus quoroodo indicetur 299. Waw Qo^j el. pronuntiatio 78. ; in quibus vocalibus quiescat 93. 135. 139., otiatur t3S* 172. ante Suffix. verhi in quibus- ' dam formis qui^sclt 193. , in fine Suffi- xtft, non est pronuntiandum 136. %%,i inseritur 141. A99. , taepe excidit 129« 142. 171., in nominibus exoticis ut ma- ter lectiiknis 2LA\xiht\}Xt 1^1.^ c. Olaf ei iud pemHlUtiur 149. «: Fff 3 414 1 n d e X r e r um. Zahiorum lingna 8. , acriplura 70. is.j utitur litteris dilatabilibus 120/; eius vocales tribus signis 90. , quicscibilibus litteris Dotantur 84. ; his vero coniunctis diph- thongi insigoiuntur 9G.; eorum vocales transponuntur 148* ; duae voces per cru' sin coniunguntur 142. ; signa distinctio- nis 120. 121., ab initio et in fine ponun- tur 121.; Dagesch forte insertis litteris compensatur 107.; Tau ante sibllantes transponitur et mutatur 126 ; Ol/if ssie' pe excidit 129. Eorundem litterae, im- primis gutturales 125., crebro permutan- tur c. quiescentibuf et omittuntur 124. — Pronomina ex parte c. Syriacis conveni- unt 157. '163. ; SuffixaiGo.j pleonastice ponuntur 518-9 circumscribuntur Sub- stautivis 528* not. ; Articulus deest 154« Zabiorum Praeterit. afTormativifl formatut 172« ; 3 peri. Plur. Praeter. etiam paragih gica forma competit 170.; Imperta, apoc, et parag. usu venit 173.; tVaw ei inseritur 174.; additur iVuit pora^. 139.; Fut. iisdem atque apud Syros praeforma. tivis f ormatur 1 76. ; in Pael iit interdum e adscribitur i8t*» verba ^ analogiam Syr. sequuntur 199. ; verbor. . £u formi- tio 207. -^ PlurdL femininor. quomodo fonnetnr «73- — Praeposs. addito f vim Coniunctionam nanci^cuntur 28d. not.; negatio- secnnda omittitur 380. Zeugma 390. -- — ■ — j^ ^ .lj^ v^ m Corrigenda e t ^Addenda. P. 3. l. oo.lege37 et XXVII pro 57 et XLVII; ib. 1. 31. et 32. lege X, 6 pro X, 16 et XI, 5 pro XI, 15. Adde in Cne Aonot. 1,: Arahcs Syriam non solum p»VJma5] nomi- nant, sed etiam Pjurali OooUwJ) varias Syriae partes complectnntur. Vid. Am' rui hen Kelthum Moallak. ed. Kosegart. V. 28* et Freytag ad Excerpt. ex histor. Ilalcbi p. 47. l*. 9. not. 1. lcge VII. 57 pro VIII, 56 ^p. 12. lin. 3. lcgc 146 pro 148* Ibid. lip. 5S. post Jormantur addc : Inlinitivi omnium con- iupg. apud Syros praefixo >o formantur, apud Chaldacos vcro nonnisi Inf. Peah V. 17. fin. lcgc defloccat us 'pro defloratus. P. i(). vero haoonota marginalis adlin. 15. omissa est : 9. persicum enim Aramaei interdum per t redduntf s\A»Stae^fdlim Beytraege T. V. p. 39. — P. «3. 1. 4. legas ■ *^ prp ^ . Post Caap. JVaseri grammaticam. §• 5, 1. commemorandaeranthaec dao openriri orientis litteris dediti et quod nimc siilH mandatutfiest, mnnereolitn fOkibti, quae tantum* abest ut perlnstraire potuerim, nt ne videre quidem contigerit, Addttar ergo.: Christophori Hammeri pa^idagO' gus linguarum quinque prientalium, Ebr, y Chald. ^ Syr, , Arab. , Aethiop* cum introductione in lectionem Arment*. cam. len. 1595. 4. EiusdemUbri III de quinque lingg. orien$atL oHgfne^ Corrigenda et Addenda. 415 convenientia y necessitate. Item p. 52. I. 27. adde : editio d. pafata est 1691. Item p. 54, fin. adde duas grammaticas nuperrime editas : 1) Elementale Syria* cum ed, Hampus Tullbcrg P. L et IL Lond. Gothor, 1824. d*> ^® ^uo, cum id nondum acceperim, iudicium in aliud tempus relegandum est. Q)Pauli Ewald. Lehrbuch der syrischen Sprache, Er- langen, 1826. 8*« cuius libri auctornon* nisi aliorum virorum , praecipne Vateri et lahniif dicta transcripsit, ita ut eandem sententiam non solum iisdem verbii sed etiam iisdem» quibus polluta erant opera ab ipso adhibita, mendis typographicis nimis fidus repeteret. ~ Eadem pagina lege Yeates- fro YatesJtX 18 ig pro i8»i- Censuram huiuslibriexhibui in epheme- ridibus litter. Halens. (A. L. Z. 18S4. N, 264.) , ex qua eius auctotem parum prae- stitisse luculenter apparebit. Pag. 56. 1. 15. legas Eodem pro Edemj p. 53. 1. 1*8. lege aucraritun ; p. 60. in Cne 0. 5. add. : Andr. Oberleitneri chrestomathia Syriaca una cum Glossario huic chre^ stomathiae accommodata. P. L ChrestO' mathiam cantinens. Vtenn. 1826. 8* m* Pag. 65. not. 8- leg. Eckhel. ; p. 66. L 24. lege Tab. ilL proTab. I. — Pag. 70. 1.25. post verba morr^zaddei Ko ppi us v^ro {L L 0- 5*7') eam (Zabiorum scripturam) qua" drata antiquiorem inde putavit, quod a, 1, 3 et "1 antiquiori# e««e ligurae ea- que Palmyrenis litteris simiJiora quam Hebraicas eorum formas riderat* ^^8' 73* ^^6 ^^' ^4* haec Annotatia inseren* da est: Zabii quoque voces singulas spa- tio inter eas relicto distinguunt» In fine vero serieiinterdum vox dispertitur ; quod cum f actum est, in sequenti serie tota re- peti solet vox: lam Koppius (L ^$.319.) recte observavit, aut litteris prolongatis • aut futilibus iniectis seriem saepe com pleri. ^•fr 77» i^ fiti. not.7. adde: Ambrosius The- seus (Introduct. in ling. Chald. fol.97. a.) ait, Waw etinm posse cum sequenti lit- tera connecti ^ Ucet hocraro inveniatur. Pdg. 78. lin. d. post verba med. rad. adde gemin. et. — Iiem p. ^g.infine line^e i. addas De singulari eius (litterae ^J pronuii- tiatione in nonnullis vocibus vid. Isaac. Sciadrensis gramm. Syr. p. Q.»* Pag. 79. 1. 27. et 30., p. 80. L 5. et 6. et in e . M • nonnullis aliis locjis legendum est l^oZl pro f^oZf . Pag. 88- not. 2. L 3. lege Ut pro liif p. gi. L 26. J^m^ legen- dum et p.^93. L 12. foi^ pro fci^f scribendum. Eadem pagina in fine no. 12. ajdd^s: Ita et in dialecto Hierosoly- mitana, vid. Adleri verss. Syriacc. p. • 139* alibi« Pag. 96. L 8. ante fortasse adde : S\Hn iz ^!^ j Syriaca . V^ 0- 1. i, 5- 5» 4r)- — Ibi^. 0. 91. ponas pro §. 84- — P* 100. not. 1. Cidde : vid. etiam Isaac. Sciadrens. Gramm. Syr. p. w^a _ P. 108. L ult. scribas U>o*of , p. 109.L 18. K^y p. 113.L 24. Hierosolymitana , p. 119.^09. minima, m p. lao. 1. 12. ^Mjk et p. 124. L 20. rtf. ferendum, ■ P..iai.in fine Anpot. adde: ^conf. Adleri biblisch-kKiu Reise p« .195. ss.** et in fuie aoL 11. addas: Lorsbachius ipse pottea (Museum fuer bibU und oriental Idter. cet. p. 115.) hanc explicationem .f raetuUu — P. las: L «8. toc exemplum Hddet ^hok pro iOfoJ (JJ. 71, 4.). _ P. 124. L d6..aate Isem ktec addaa : Idem 41G Corrigenda et Addenda. de Palmyrenis inscriptionibus notandum; itaque SiaiaT (inscr. a.) pro SyanaT^ ita ut Sj;3 n: S*ii;3 , delndc S^ia, pariterat- que ex Sira fit Sa. P. 125. 1. 3. post vo- cem Ethpaal adde: ,yet rariorum con- iugg.| quae £^rA;;aaZ sequuntur ;'' itemp. 126. 1. 7. post vocem Eihtafal addas: ,,et in coniugg. rarioribus , quae Ethpaal cequuntur." P. 128- 1- 7* addas: Etiam vocem f i^ fl)0]»f-a Barhcbraeus (Gramm. meir. Cod. Gott. p. 69.) hucrefert etsecundum Isaac. Scia- drens. (Gramm. Syr. p. i-i.) Syriinvoce *-cco?aujxc litteram 01 nonlegunt, Chal- daei tamen eam pronuntiant. — Ib. I. 14. legas signijicandam, — P. 150. 1. 5. adde: In nominibus a Palpcl derivatis (0- 88) 2.) una interdum littera excidit ; conf. Agrell. Otiola Syriac. p. 40. ss. — P. 131. 1. 27. leg. 33, 4.; p. 134. 1. 16. legas: 0. 12, 1.; p. 135. 1. 14. tui, Pag. 136. 1. j6. ante Cuius hacc adde: Vel etiam Schultens (Institt. Aram. p. 82 — - 8503^^: „Nimia subtilitas. Omnino scri- bendum sonandumque ^ "^ s> pekddu sub ea monitiuncula, ^yiQii accentus va penultima remancns, uUimum illud u quodammodo re^rbcat, nec longo mo- dulo efferri patiatur." — P. 141. 1. 7. adde : Itaque et in coniug. Pael ($. 59, !.)• — Ib. L 11. legas f^ et p. 145.1.6. w«o^. . Pag. 147. 1. 3. lege OZa/ pro Waw s p. 149. 1. 22. Syriacae pro Sy^ riac ; p. 150. 1. 17. tribuerent^ p. 157. i. 22. interfecity et p. 159. 1. 28- nomini- hus, — ^ Ib. 1. 2. sententia ita mutanda est : „ L" t muhi post Lud. de Dieu (Gramm. harmon. p. 153«) statuunt, in nominibus ultimae cet.** Deinde post equus meus adde: Videnlur hi viri adiuvari cxem. plis , ut s^J, Matth. 8, 6. 8- (ed. princ), sed ^ radic. mobile esfe debet, vid. p. 265 — 66. not. 6. P. 169. in paradigmate Fut. Afel lege Uio]. P. 178. ante $. 58« adde: B. De reliquis coniugationibui. — P. 181. 1. 18. poit vocem Pael addat : ,,Plur. m. et f. rega- laris verbi med. A et E, et in Futai] Plur. fem. verborum 5 quiesceiitis.^' — F. i88- 1- 24. tupple ante 4 vocem syl- laba. Ibid. 1. 8* • p. 193. 1. 9. et p. 280. not. 3. lege posi pro ant^e; p. 184. 1. ag. legeS.a5,4. — P. i86.1.i5.adde: Zabiii est similis coniug. PaneL — P. 301. ia CnenoL lo.addat: »ySimilitforpiaiCor. 7, 16, ^mXj^U servabis (f.)Iegitur. — P. 215. Inf. Afel lege oUiqIo. P. aig. in fine Annot. a. adde : Ita fere ifla pudefecit ut Ephr. Opp. II, 559. C. if^ijD et Jflafl (vid. Catielli lex. Sjr. p. 407. ed. Mich.) a verbo fcia . Pag, 8^8- i« di- 1« ^xpungitwfto expugnatur i p, 230. 1.9. adhibitum. — P. «35. L 11. adde : ut \^ manus , ^?| auris^ iafos genu^ U^^ femur^ \Lkl oculus^ tJ#J cornuy U^ pesj loc. probant. collegit Agrellus in comment. de varietate ceL p. 7. — P. 1136. 1. 14. pott vocem cads' ver adde: i Reg. 13, 99. {GutbiriusiA lex. N. T. hanc vocem falto pro maic habet.) — Ib. not. a. lin. 4. poft vocein natura adde : \ms^ animus. — P. 041. ' I. 14. lege differtj p. «43, i. ruber. P. 251. ante no.^.ponas hanc Annotationem: Etiamin li desinentia inveniuntur, nt l^^a^fip?' stylita, Att. BibL Or. I, 54. cfr. ( CorrigBndm 01 AddenA^ 417 PauU Rcpert. nov. T. I. p. 39, 4. iiisi £or« te, qaae iam /. Br^insii ett coniectura (1. L p. 108)» t i inj^ t legeBdazn ett; ||A^naura, ti n i fnn^p musicuSf IfJa^fAfiD acoluthus. 9 » • Pag. 955. Ls.lege lAioi ib. L 6. attto l^^a adde: „ifQj ignis (f.) f^oku.** Ib. L 13. ante vocem Melius addas: Similem rationem sequitar fem* | /^ ^ ^ Plur. f AS\o . — P. 863. L 16. ad sententiam voce amator desinentem pertinet haeo notula: ,,De U^a^ et U^^ vid. Amir. gramm. chald. p. 154.^* — F* 269.not.fl. L 1« legevirgine^ p. 274.' L 8i. IfOioj. P. 275. L27. verba: y^aro W^^^ ponai ante 200. — Ib. L 21. ad \^ta^j^ perti- net haec nota : in Barhehraei Chronico haec numeralia saepissime diviia inveni- antur. — P. 281 • L 25. post quonimm adde: ^f ^ inde quod (Hahn. cbr. Syr. p. 77.). — P. 283. L s. et 8- legc Siefferto et Sieffert. P. 285. L 10. postrwzj adde: \^^o\ imperiuntj potestas pro imperatoribus (Knoes. chr. Syr. 68, 4). — P. 291. L 26. lege: (Cuai myriades; ib.Li^. f Ain|Syo. — P. 293. L 30. dubio. — P. 296. in fine Annot. u adde: Etiam ubi particola ad nomennon pertinet, m Ephr. III, s^q^ aia %jjuI. P.305.L 26. ante vocem Zsr.adde: 9,cL£phr. T. III, 59- P. ^^ f^ ^ quod idem significat.*' — P. 508.La2.Iege 881 4. — Ib. Lg.posttnrrr/yonun/tiradde: ut,£phr. m, 89. F. ^MB |00 )^^ veterem sepe- livit generdtionem. — P.^^s^o. L 17. adde : Ass. B. O. I. 367, 9. oil^ LkU> mortuus est. — P. 326. L 2. addas : Marc. 4, 15. 13» »4- *4t 9' lo. 5, 7. 7, 31. — P. 353. L 12. adde: Ephr. I, 41. B. — P. 540. L ult. lege ^i^» — P. 343. L23. ante/n- veniuntur adde: Hahn. chr. Syr. 34,7 — 8. » nffjy> «^f^iO^ audet abscindere. — P* 338- L 8* ante Marc. adde: ib« III, 293- B. — P. 337. L 2. leg. ^fojf . ^8* 364- ^ 3^- adde: „Ex Plur. in Sing. transiit e. c. auctorLev. 21, 1 — 3.4 — 8.'^ — P. 367. L 3. ante vocem alia adde : . w^io^ (Ephr. 111,60). — P. 392. L 27. addas : ler. 48, 2. ^ * oA > / ^^ ^^mio ^| etiamsi omnino reticeas. Praecipua Compendia scriptionis in hoc lihro adhibita. AbL Ablativus. abs. absolutus. Acc. Accusativus. Act. Activum. Adiect. Adiectivum. Adverb. Adverbium. aff. affixum et afformativum. Ass. B. O. Io!»ephi Simonis Assemani Biblio* theca Orientalis Vaticana. Barh. et Barh. Chron. Barhebraei Chronicon Syriacum ed. Bruns et Kirsch. BibL PolygL Londia. Biblia Polyglotta Lon- dinensia, praecipue vero Syriaca Veteris Testamenti versio ab iis exhibita. c c. Acc. construitur cum Accusativo. c. c. Acc. p. construitar cam Accusativo per- sonae. c. c. Acc. r. construitur cum Accusativo rei. 418 Praecipua pBJmpmBia icriptionU iit %o^ Ztfrro adhibita. c. c. Gou. construltur cnm benitiTO, r. , cp. et cap. caput« cet. cetera^ Chald. Chalddcum. Chron. Barh. Chronicon Barhebraei. ciL collato et collatis. Cod. Vim.' Codex Vimarientis libxi Nazoraei. Coni. et Coniunct. Coniunctivus. Coniug. et Coniugat. coniugatio. constr. constructns. Dat. Dativus. Def. et Defect. Defectivum. Demonstrat. demonstrativum. Denom. Denominativum. Der. et Deriv. Derivatum. Dim. Diminutivum. e. c. exempli caussa. ed. princ. editio pripcept Novi Testamenti Syriaci. e. g. exempli gratia. emph. emphaticus. Ephr. et Ephr. Syr. Ephraemi Syri Opera ex editione Romana. f. et fem. femininum. Fut. Futurum. Fut. A. , E, aut U. Fulurum cum sccunda ra- dicali vocalem a» e aut u coniungens. Fut. apoc. Futurum apocopatum. Gen. et Genit. Genitivus. gcn. genus. Hebr. Hebraicum, etiam textus Hebraicus. h. e. hoc est. ib. ibidera. i. e. id est. Imp. et Imper. Imperaiivus. Impfjrf. Irnperfectum. impers. impersonaliter. Inrl. Iridicativus. fnf. f'l Infinit. Infinitivus. In^rarM. Intransiiivum. 1. ]. loco Iiudato. Tfi. *:\ m's^f:. masculinum. Mjrr. ^hr^rtt. I. D. Michaelis Chrestomathia .'•'^.v. ;.',rr.'n a-jt Nominativus, .'». 'l r.'.,irri T «•■*.« mentum. i'f ^ln^ 44JL u * .. — 1- — 1 > .^1 Cl • • -^-^^ •1 *=^ n 3 f 5i^a numtrorum PaLnjrrm ^ 1. 3- 5% 4« 5. 20. •^ «V 1 w r ' / // /// //// -79 3 CTX CV^ Jn m M 01 Ot 01 • cv cs. V^ lA, CH o • a JL 1 > 1 II 1 11 ■ JUh Jll Jl i^ O) ^mUt d* iM t vvv \> Jll ^«^ Inseripiio nummi aramaio* «A-CA£X£^ ^ -* Ci^ ^ i ^y as ■ ^^^A A :!i ^«^1». *TDt7]£^=n :□ n ^d J> )O>0k)&D Si!^^ ^ -i V ' ^v*' • JS Km ^^^^ ^D ^A ^ Jl ^ .Sl. ^ %^ \i \S2k.^ jsu jsi £t ^ ■■■V A»Sd ^ ^ -j^ ^ J! S5 m «kJOaJCL JO JL i-iSl j* O D ^ ^^^ «^ •^ ^ 3 *» ^ %^ JLJC— ^ J£ *f^ JC. ^ « >v V V >a A«^^l Az 1 (Ad p«g. 68.J • • ^" • •. , 1 . ■ • • . » - • Tah. IIL Litierarum Palmyr* varietat. A. I B. rxxx R K JJ N ( t flc^. a n T n 19 3 D V D !{ P n Alpht Mendaeum. liu e. voe. ik -I JL V •V V 90C« I. liU Cm VQGm JO id. V" Palm. ^ Neit. J^ Polm. M, id. 22 s- A\. P«lm. ^ 4 (Ad pag. 70.) The borrower must retum this item on or before thc last date stamped below. If another user places a recall for this item, ihe borrower will be notified of the need for an earlier retum. Non-receipf ofmvrdue notices does not exempt ihe borrower frnm overdue fines. Harvard College Widener Library Cambrldge, MA 02138 617-495-2413 Please handle with care. Thanlc you for hclping lo preserve library collcctions al Harvard. 3 2044 018 175 984